Family Education

1. Türkiye Bilimsel ve Teknolojik
Araştırma Kurumu (TÜBİTAK)
Anadolu Üniversitesi Bilimsel
Araştırma Projeleri Birimi (BAP)

2. 1.2.2. Sınıflandırma

3. Zihinsel yetersizliğin tanımı düşünüldüğünde tanımlar,
bireyin sahip olduğu bireysel farklılıkları yansıtmaktan
uzaktır.
1.2.2. Sınıflandırma 3

4. 1.2.2. Sınıflandırma 4
Nedenlerine göre sınıflandırma
Ağırlık derecesine göre sınıflandırma
Destek hizmetlerin yoğunluğuna göre
sınıflandırma

5. 1.2.2. Sınıflandırma 5
Nedenlerine göre sınıflandırma
Dış kaynaklı
Beyinde meydana gelen incinme
İç kaynaklı
Kalıtım

6. DÜZEY Zekâ Bölümü Puanları
Hafif düzey zihinsel yetersizlik 50-55’den yaklaşık 70’e
Orta düzey zihinsel yetersizlik 35-40’dan 50-55’e
Ağır düzey zihinsel yetersizlik 20-25’den 35-40’a
Çok ağır düzey zihinsel
yetersizlik
20-25’den aşağıya
1.2.2. Sınıflandırma 6
Ağırlık derecesine göre sınıflandırma

7. Ağırlık derecesine göre sınıflandırma
Hafif düzeyde zihinsel yetersizlik
 Danışmanlık ve destek hizmetlerle normal sınıflarda kaynaştırma
uygulamasına katılırlar.
 Çoğu okula başlayıncaya kadar fark edilmeyebilir.
1.2.2. Sınıflandırma 7

8. Ağırlık derecesine göre sınıflandırma
Orta düzeyde zihinsel yetersizlik
 Okulöncesi dönemde gelişmelerinde önemli derecede gecikme
görülür.
 Hafif düzeyde yetersizliği olan çocuklarla kıyaslandıklarında fiziksel
yetersizlikleri ve davranış problemleri daha yaygındır.
 Özel sınıflarda eğitim görürler ve günlük yaşam becerilerinin
öğretimi ile akademik olarak işlevsel okuma becerileri ve temel sayı
kavramlarının öğretimi yapılmaktadır.
1.2.2. Sınıflandırma 8

9. Ağırlık derecesine göre sınıflandırma
Ağır ve çok ağır düzeyde zihinsel yetersizlik
 Neredeyse tamamı doğumda ya da hemen sonrasında fark edilirler.
 Çoğunun merkezi sinir sisteminde ciddi hasar vardır.
 Çoğunlukla kişisel gereksinimlerini gidermede yetersiz kalırlar.
 Hareketleri sınırlıdır ya da bağımsız olarak harekette bulunamazlar.
1.2.2. Sınıflandırma 9

10. Ağırlık derecesine göre sınıflandırma
Eğitimsel sınıflandırma
 Eğitilebilir zihinsel yetersizlik
50-75 arası zekâ bölümü puanındaki bireyleri kapsamaktadır.
 Öğretilebilir zihinsel yetersizlik
25-50 arası zekâ bölümü puanındaki bireyleri kapsamaktadır.
 Ağır ve çok ağır zihinsel yetersizlik
Zeka bölümü puanı 25’in altında olanları kapsamaktadır.
1.2.2. Sınıflandırma 10

11. 1.2.2. Sınıflandırma 11
Ağırlık derecesine göre sınıflandırma
Eğitimsel sınıflandırma
Eğitilebilir zihinsel yetersizlik
 Okuma ve matematik gibi temel akademik
becerileri öğrenebilecekleri düşünülür.
 Okul sonrasında yaşamlarını bağımsız olarak
sürdürmeleri ve bir işe girip çalışmaları
konusunda olumlu bir bakış vardır.

12. Ağırlık derecesine göre sınıflandırma
Eğitimsel sınıflandırma
Öğretilebilir zihinsel yetersizlik
 Eğitimler bağımsız yaşam becerileri üzerine odaklanmaktadır.
 Bağımsız yaşamalarındaysa yetişkin gözetimi ve yardımıyla
yaşayabilecekleri düşünülür.
1.2.2. Sınıflandırma 12

13. Ağırlık derecesine göre sınıflandırma
Eğitimsel sınıflandırma
Ağır ve çok ağır zihinsel yetersizlik
 Tuvalet, giyinme ve ev bakımı gibi temel
bağımsız yaşam becerileri programları
uygulanmaktadır.
1.2.2. Sınıflandırma 13

14. Destek hizmetlerin yoğunluğuna göre sınıflandırma
1.2.2. Sınıflandırma 14
Aralıklı desteğe ihtiyaç duyan
bireyler
Sınırlı desteğe ihtiyaç duyan
bireyler
Kapsamlı desteğe ihtiyaç
duyan bireyler
Yaygın desteğe ihtiyaç duyan
bireyler

15. Destek hizmetlerin yoğunluğuna göre sınıflandırma
Aralıklı desteğe ihtiyaç duyan bireyler
 Her zaman yardıma gereksinim duymazlar.
 Sadece geçiş dönemlerinde (örneğin, hastalandığı ya da işe
yerleşmesi gereken dönemlerde) kısa dönemli yardımlara
gereksinim duymaktadırlar.
 Yapılan yardımın yoğunluğu bireyden bireye farklılaşabilmektedir.
1.2.2. Sınıflandırma 15

16. Destek hizmetlerin
yoğunluğuna göre
sınıflandırma
Sınırlı desteğe ihtiyaç duyan
bireyler
 Belirli zaman dilimleri içerisinde
tutarlı yardıma ihtiyaç duyarlar.
Örneğin, iş eğitimi ve yetişkin
yaşama geçiş becerilerinin
öğrenilmesi
1.2.2. Sınıflandırma 16

17. Destek hizmetlerin yoğunluğuna göre sınıflandırma
Kapsamlı desteğe ihtiyaç duyan bireyler
 Uzun süreli ve belirli ortamlarda (okul, iş ve ev gibi) yardıma
ihtiyaçları bulunmaktadır.
 Bu bireylerin genellikle belirli günlerde düzenli bir katılımla destek
almaları gerekmektedir.
1.2.2. Sınıflandırma 17

18. Destek hizmetlerin yoğunluğuna göre sınıflandırma
Yaygın desteğe ihtiyaç duyan bireyler
 Yaşam boyu desteğe ihtiyaç duyarlar.
 Diğer destek türlerine oranla daha yoğun yardıma gereksinim
duyduklarından daha fazla personele ihtiyaç vardır.
1.2.2. Sınıflandırma 18

19. Bu sınıflandırmanın haricinde 2006 Özel Eğitim
Hizmetleri Yönetmeliği’ ndeki sınıflandırmaya göre
 Hafif düzeyde zihinsel yetersizliği olan birey: Zihinsel işlevler ile
kavramsal, sosyal ve pratik uyum becerilerinde hafif düzeydeki
yetersizliği nedeniyle özel eğitime sınırlı düzeyde ihtiyaç duyan
bireyi,
 Orta düzeyde zihinsel yetersizliği olan birey: Zihinsel işlevler ile
kavramsal, sosyal ve pratik uyum becerilerindeki sınırlılık
nedeniyle temel becerilerinin kazanılmasında özel eğitim ile destek
eğitim hizmetlerine yoğun şekilde ihtiyaç duyan bireyi,
1.2.2. Sınıflandırma 19

20. Bu sınıflandırmanın haricinde 2006 Özel Eğitim
Hizmetleri Yönetmeliği’ ndeki sınıflandırmaya göre
 Ağır düzeyde zihinsel yetersizliği olan birey: Zihinsel işlevler ile
kavramsal, sosyal ve pratik uyum becerilerindeki eksiklikleri
nedeniyle öz bakım becerilerinin öğretimi de dahil olmak üzere
yaşam boyu süren, yoğun özel eğitim ve destek eğitim hizmetine
ihtiyacı olan bireyi,
 Çok ağır düzeyde zihinsel yetersizliği olan birey: Bireyin zihinsel
yetersizliği yanında başka yetersizlikleri bulunması nedeniyle öz
bakım, günlük yaşam ve temel akademik becerileri kazanamaması
nedeniyle yaşam boyu bakım ve gözetime ihtiyacı olan bireyi,
tanımlamaktadır.
1.2.2. Sınıflandırma 20