yapılandırmacılık

1. Yapılandırmacılık
Hazırlayan
12310131104 Emre ERİŞ

2. Tanım
Yapılandırmacılık, Piaget, J.Dewey, Vygotsky, Glasserfeld’in önemli
savunucuları olduğu yapılandırmacılık, öğrenci merkezli bir yaklaşımdır. İlerlemecilik
yaklaşımına dayanır.
Bilginin ne olduğunu sorgulayan ve öğrenmenin deneyime bağlı anlam
oluşturma süre olduğunu savunur. Yapılandırmacı yaklaşıma göre her bireyin farklı
yaşantısı olduğundan bilgi bireyden bağımsız değildir, birey tarafından oluşturulur ve
bu açıdan özneldir.
Bilginin algılanmasından çok, oluşturulması önemlidir. Bilgi, öğrenenin değer
yargıları ve yaşantıları sonucunda üretilir.

3. Tanım
Yapılandırmacılık, son yıllarda oldukça popüler olan bir kuramdır. Yapılan 2005
ilköğretim programı değişiklikleri, yapılandırmacı kuram temel alınarak hazırlanmıştır.
Yapılandırmacılık, bireyin nasıl
anladığını ve öğrendiğini
açıklayan, daha çok bilgiye
ulaşma süreçlerine vurgu yapan
bir yaklaşımdır. Bilgiyi sorgulama
söz konusudur.Anahtar Kelimeler
• Nasıl öğrendiği
• Öğrenmeyi öğrenme
• Öğrenme özneldir

4. Temel Özellikleri
• Piaget’in zihinsel gelişim kuramı üzerine kurulmuştur.
• Öğretme yerine öğrenme esastır. Bu yüzden öğrenci öğrenme sürecinde aktiftir
ve kendi öğrenmesinden sorumludur. Öğretmen rehberdir.
• Öğrenciye deney kazandırmak ve öğrencinin bu deneyimler üzerinde
düşünmesini sağlamak esastır.
• Öğretmen öğretmez ve bilgi aktarmaz. Çünkü amaç bilginin ezberlenmesini
değil transferini ve yeniden yapılandırılmasını sağlamaktır.
• Öğrenci temel kavramlar paralelinde, önceki bildikleriyle yeni bilgiyi
ilişkilendirerek öğrenir.
• Proje, gözlem, koleksiyon, sergi ve tartışma gibi yöntem ve teknikler kullanılır.
• Öğrenciye ne öğretildiğinden çok, öğrencinin neden ve nasıl öğrendiği üzerinde
durulur. «Nasıl Öğreniriz?» «Nasıl Yapılandırırız?» soruları önemlidir.
• Bilgi temel kavramlar etrafında yapılandırıldığından tümdengelim yaklaşımı
temel alınır.
• Yapılandırmacı yaklaşımda öğrenciye gerçek yaşam deneyimleri kazandırmak
esastır.

5. Temel Özellikleri
Birincil Bilgi Kaynakları
Yapılandırmacı öğrenme, bilgiye birincil kaynaklardan ulaşmayı
esas alır. Buna göre birincil bilgi kaynakları, öğrencilerin doğrudan gerçek
yaşam deneyimleriyle elde ettiği, işlenmemiş ham verilerdir.
Örneğin; deneyler, gerçek yaşam deneyimleri, gerçek modeller, gözlem vb.
İkincil Bilgi Kaynakları
Yapılandırmacılıkta, ikincil bilgi kaynaklarının kullanımının
reddedilmemesi ile birlikte çok da önerilmez. Bunlar öğretim sürecinde
öğrenciye sunulan ve başkaları tarafından oluşturulan bilgilerdir.
Örneğin; öğretmen, ders kitapları vb.

6. • Demokratik bir öğretim ortamı söz konusudur. Bu ortam ve program,
öğrenci ilgi ve beklentilerine göre düzenlenir.
• Bireysel farklılıklar önemlidir. Her öğrenci kendi öğrenmesinden
sorumludur.
• Öğrencilerin merakı canlı tutulur ve kendi bakış açılarını oluşturmaları
sağlanır.
• Öğretim ortamları, öğrencilerin kendi deneyimlerini kullanabilecekleri,
öğretim ortamıyla daha fazla etkileşime girebilecekleri, zengin öğrenme
yaşantıları geçirmelerini sağlayacak şekilde düzenlenir.
• Drama, rol oynama, proje çalışmaları, problem çözme, iş birlikli öğrenme
gibi uygulamalara sıklıkla yer verilir.
Ortamın Özellikleri

7. Temelini Vygotsky’nin görüşleri oluşturur. Vygotsky zekayı
«Öğrenme etkinlikleri sonunda oluşan öğrenme kapasitesi» olarak tanımlar.
Bilişsel gelişim çevreden bireye doğru gerçekleşir. Bilginin kaynağı doğrudan
insanın kendi deneyimleridir. Çocuklar dış dünyadaki insanlar arasında geçen
etkileşimi izler, diğerleri ile etkileşim kurarlar ve tüm bu etkileşimleri kendi
gelişimleri için kullanırlar. Öğrenmenin bireyin bilişsel süreçleriyle değil dil
gelişimi ve sosyal şartları ile de ilgisini kurar.
Öğrenci tek başına yapmayı öğrenene kadar öğretmenden,
yetişkinlerden, toplumdan destek almalıdır.
Sosyal Yapılandırmacılık

8. Bilişsel Yapılandırmacılık
Bilginin oluşturulmasında Piaget’in zihinsel gelişim kuramının ilkelerini
göz önünde bulundurur. Öğrenme bir bilgi bütününün bireyin zihnine transfer
edilmesi değil; öğrenen ve çevre arasında ön bilgi tarafından da güçlü bir şekilde
etkilenen yapılandırıcı etkileşimlerdir.
Piaget’e göre anlama zihinsel bir yapı içerisinde gerçekleşir ve yaşantılar
sonucu oluşur. Yeni bilgi bireyin ön bilgileri ile tutarlı ise özümsenir ve yeni bir
bilişsel denge oluşur. Yeni bir bilgi bireyin önceki yapıları ile uyuşmadığında
dengesizlik oluşur.

9. Öncüsü Von Glassersfeld’dir. Birey dünya gerçekliğini
yapılandırmak yerine kendi gerçeklerini ihtiyaçları doğrultusunda oluşturur.
Bu süreçte bilgi keşfedilmez, birey tarafından yaratılır.
Sosyal yapılandırmacılık öğrenmede, dil ve toplumun etkisi
üzerinde odaklanırken, radikal yapılandırmacılık bireyin algılaması üzerine
odaklanır.
Radikal Yapılandırmacılık

10. 5e modeli öğrencinin sahip olduğu bilgi ve becerileri aktif bir
şekilde kullanmasını sağlayan, öğrencinin araştırma merakını arttıran ve
öğrencinin beklentilerine cevap veren bir öğretim modelidir.
Giriş (Engage)
• Öğrencilerin ön bilgilere ulaşılmasını sağlamak, ön bilgiyi ortaya
çıkaran ve merak uyandıran küçük etkinliklerle yeni bilgiye ilgi
duymalarına yardımcı olmayı sağlar.
• Öğrenmenin başladığı evredir.
• Konu ile ilgili ilgi ve merak uyandırmak,
• Öğrencilerin tahmin yürütmelerini veya hipotez kurmalarını
sağlamak,
• Öğrencilerin ön bilgilerini ve kavram yanılgılarını ortaya çıkarmak.
• Öğretmen açık uçlu sorular sorar ancak öğrencilerin cevapları ile
ilgili yorum yapmaz.
5E Modeli

11. 5E Modeli
Giriş (Engage)
Öğretmen bu aşamada;
• Öğrencinin ilgisini toplar.
• Merak oluşturur.
• Sorular yöneltir.
• Kavram/ konu hakkında öğrencilerin mevcut bilgilerini açığa çıkaran
cevaplar edinir.
Öğrenci bu aşamada;
• “Bu neden oldu?”,
• —“Ben bunun hakkında neler biliyorum?”,—
• “Bunun hakkında neler bulabilirim?”,
• “Bu problem nasıl çözülebilir?” gibi sorular
sorar.

12. 5E Modeli
Giriş (Engage)
Yapılacak Etkinlikler;
• Ön bilgilere erişim sağlanır.
• Merak uyandırılır.
• Öğrencilere ‘Neden?’ sorusu sordurulur.
• Öğrenciler öğrenme isteği konusunda motive edilir.
• Öğrencilerin ilgisi çekilir.

13. 5E Modeli
Keşfetme (Explore)
• Öğrenci merkezlidir.
• En fazla oranda öğrenci faaliyetini içeren aşamadır.
• Öğretmen sadece materyalleri temin eder ve öğrencilere
rehberlik eder.
• Öğrenciler tahminlerinin veya hipotezlerinin doğruluğunu
test eder, dolayısıyla da problemin çözümüne ulaşırlar.
• Öğrenciler mevcut kavramlar, işlemler ve yeteneklerin
tanımlandığı ve geliştirildiği genel deneyimler geliştirme
fırsatı bulurlar.

14. 5E Modeli
Keşfetme (Explore)
Öğretmen bu aşamada;
• Öğrencilere danışmanlık yapar.—Doğrudan bir talimat vermeden,
öğrencileri bir arada çalışmaları için yüreklendirir.
• —Bu etkileşim sırasında, öğrencileri gözler.
• Gerekli olduğunda öğrencilerin araştırmalarını yönlendirmek için
irdeleyici sorular sorar.
• —Öğrencilere soruları çözebilmeleri için zaman verir.

15. 5E Modeli
Keşfetme (Explore)
Öğrenci bu aşamada;
• Etkinlikte yaratıcı düşünür.
• —Tahmin ve hipotezleri test eder.
• —Yeni tahmin ve hipotezler oluşturur.
• —Bir sorunun çözümünde farklı seçenekler deneyip, bunları arkadaşlarıyla
tartışır.
• —Gözlem ve düşünceleri kaydeder.
• ——Sonuca varmadan önce, fikirleri dener.

16. 5E Modeli
Keşfetme (Explore)
Yapılacak Etkinlikler;
• Ön bilgileri kullanmalarına yardımcı olacak laboratuvar etkinlikleri yapılır.
• Öğrenciler birlikte çalışır.
• Öğrenciler kendi kararlarını kendileri verirler
• Öğrenciler bir problem durumunda soru ve fikir üretir.

17. 5E Modeli
Açıklama (Explain)
• Açıklama basamağı, öğrencilerin aktif katılımı ve araştırmalarının belli bir
yönü üzerindeki dikkatlerine yoğunlaşır ve öğrencilere, kavramsal
anlama yeteneklerini, bilimsel süreç becerilerini ya da tutumlarını
gösterme şansı vermektedir.
• Öğrencilerin deneyimlerini bir araya toplamak ve bir kavramlar ve
genellemeler kümesi oluşturmak.
• Öğretmenlerin bir kavram, süreç veya yeteneği ortaya çıkarmalarına
imkan tanır.
• Modelin en öğretmen merkezli evresidir.
• Öğrencilerin giriş ve keşfetme deneyimlerindeki dikkatlerine odaklanır.
• Öğrencilerin kavramsal anlama, süreç becerileri veya davranışları
göstermelerine olanak verir.

18. 5E Modeli
Açıklama (Explain)
Öğretmen bu aşamada;
• Kavram ve tanımları kendi sözleriyle açıklamaları için öğrencileri
cesaretlendirir.
• —Öğrencilerden kanıt ve açıklama ister.
• —Formal bir şekilde, tanım, açıklama ve yeni sözcükler sunar.
• —Bu aşamada kavramların temeli olarak öğrencilerin önceki deneyimlerini
kullanır.

19. 5E Modeli
Açıklama (Explain)
Öğrenci bu aşamada;
• Olası çözüm ve cevapları diğer öğrencilere açıklar.
• —Diğer öğrencilerin açıklamalarını eleştirel bir biçimde dinler ve sorgular.
• —Öğretmen tarafından önerilen açıklamaları dinler ve kavramaya çalışır.
• ——Önceki etkinliklerden yararlanır.

20. 5E Modeli
Açıklama (Explain)
Yapılacak Etkinlikler;
• Öğrencilere ulaştıkları yargılar konusunda soru sorulur.
• Sınıfta tartışma yürütülür.
• Daha fazla soru üretilir.
• Yeni tanımlar araştırılır.

21. 5E Modeli
Derinleştirme (Elaborate)
• Öğretmenler, öğrencilerin kavramsal anlama yeteneklerini geliştirir.
• Öğrenciler kendi dünyalarını yaratır.
• Öğrenciler diğer kavramlarla bağlantı kurar.
• Formülü öğrenciler bulur.
• Öğrencilerin yeni kazandıkları kavram ve becerileri yeni durumlara
uygulamalarını sağlamak.
• Öğretmen öğrencilerin kullandıkları terminolojiye, tanımlamalara ve
açıklamalara dikkat eder ve öğrencilerin yeni araştırmaları özenle ve
doğru olarak yapmalarını sağlar.

22. 5E Modeli
Derinleştirme (Elaborate)
Öğretmen bu aşamada;
• Öğrencilerin sunulan sözcük, tanım ve açıklamaları kullanmasını bekler.
• —Kavram ve becerileri yeni durumlara uygulamaları için öğrencileri
yüreklendirir.
• —Öğrencilere farklı açıklamaları hatırlatır.
• ——Öğrencilerin başka açıklamaları kullanmasını sağlar.

23. 5E Modeli
Derinleştirme (Elaborate)
Öğrenci bu aşamada;
• —Yeni; fakat benzer durumlara nitelik, tanım, açıklama ve becerileri
uygular.
• ——Soru sormak, çözüm üretmek, karar vermek ve deneyim tasarlamak
için önceki bilgilerini kullanır.
• —Sunulan gerekçelerden mantıklı sonuçlar çıkarır.
• —Gözlem ve açıklamaları kaydeder.

24. 5E Modeli
Değerlendirme (Evaluate)
• Değerlendirme basamağında, öğrenciler kendi oluşturdukları anlayışı
değerlendirme konusunda cesaretlendirilir.
• Hem öğretmen hem de öğrenciler kendilerini değerlendirme fırsatı
bulurlar.
• Öğrencilerin bilgi ve becerileri formal olarak değerlendirilir.
• Öğrenciler kendi bilgi, becerileri ve yeteneklerini değerlendirirler.
• Öğretmen de öğrencilerin öğrenme sonuçlarını değerlendirir.

25. 5E Modeli
Derinleştirme (Elaborate)
Öğretmen bu aşamada;
O Öğrencilerin eldeki veri ve kanıtlara başvurmalarını sağlayıp, onlara “
Şu an ne biliyorsunuz?”, “ Bu konuda ne düşünüyorsunuz?” gibi sorular
sorar.
O —Yeni kavram ve becerileri uygulamaları sırasında öğrencileri gözler.
O —Öğrencilerin bilgi ve becerilerini değerlendirir.
O Öğrencilerin düşüncelerini değiştirdiklerine dair kanıt arar.
O —Öğrencilerin öğrenme ve grup süreç becerilerini değerlendirmelerine
izin verir.
O —“ Bu konuda ne düşünüyorsunuz?”, “ Ne tür bir kanıtınız var?”, “Bu
problem hakkında ne biliyorsunuz?” ve “ Bu soruyu nasıl
cevaplarsınız?” gibi açık uçlu sorular sorar.

26. 5E Modeli
Derinleştirme (Elaborate)
Öğrenci bu aşamada;
• —Akranları arasındaki kavramsal anlamaları dinler ve kontrol eder.
• —Gözlem, kanıt ve daha önce kabul edilen açıklamaları kullanarak açık
uçlu soruları yanıtlar.
• —Kavramsal anlama veya beceri bilgisini gösterir.
• Kendi ilerleme ve/veya bilgisini değerlendirir.
• —İleriki araştırmaların önünü açabilecek sorular sorar.

27. 5E Modeli
Derinleştirme (Elaborate)
Yapılacak Etkinlikler;
• —Öz değerlendirme
• Öğretmen gözlemi
• Performans değerlendirme
• Portfolyo
• Rubrik

28. 7E Modeli
1) Teşvik Etme: Öğrenci ön bilgileri ve ne düşündükleri ortaya çıkartılır.
Öğrenciler yeni anlatılacak konuyla ilgili düşünmeye sevk edilmektedir.
2) Keşfetme: Öğrenciler etkinlik dahilinde serbest düşünerek tahminler yapar,
hipotez kurarlar. Çözüm yönelik alternatif deneyler yapan öğrenciler buldukları
sonuç üzerinde tartışırlar.
Öğrencilerin yeni karşılaştıkları olayı keşfetmek ve gözden geçirmek için
sorgulama yöntemi kullanılmaktadır.
3) Açıklama: Öğrenciler grup tartışmaları ve öğretmenin rehberliğinde seçilen
kavramların açıklama ve tanımlamalarını yaparlar. Ayrıca öğretmenin yaptığı
açıklamaları dinleyen öğrenciler bu açıklamaları dinleyerek yorumlamaya
çalışırlar.
4) Genişletme: Öğrencilerin kavramları, tanımlamaları ve açıklamaları
araştırmaları ve bunları kullanılması istenir. Öğrenciler önceki bilgilerinin
yardımıyla yeni soru ve çözüm yolları üretir. Tüm bunları yaparken öğrenci,
öğretmenin teşvikine ihtiyaç duyar ve gerekli bilgi ve delillere sahip olduklarının
farkına varılması sağlanır.

29. 7E Modeli
5) Kapsamına Alma: Öğretmen mevcut kavramların diğer alanlardaki anlamlarını
da hatırlatır, karşılaştırır ve bu yolla yeni kavramlar oluşturur. Bu yönde
öğrencilere yeni sorular sorulur. Öğrenciler ise yeni kavramlarla önceki öğrendikleri
kavramlar arasındaki ilişkiyi görürler.
6) Değiştirme: Grup tartışması yoluyla kavramlar hakkında bilgi paylaşımı yapılır.
Grup tartışmasıyla öğrencilerin fikirleri değişebilir. Fikirleri değişen öğrenciler bu
yolda yeni plan ve deneyler yapmalıdır.
7) İnceleme – Sınama: 7e modelinin son aşaması olan inceleme aşamasında
öğretmen, öğrencilerin kazandıkları yeni kavram ve becerileri inceler , bunları
ölçerek davranış değişikliklerinin sebeplerini açıklamaya çalışır. Öğretmenin açık
uçlu sorularına karşılık öğrenciler delillerini ve açıklamalarını ortaya koyarak açık
uçlu cevaplar vermeye çalışır.