SlideShare a Scribd company logo
1 of 40
A. İdil Ekşi
BİLİMSEL YÖNTEM BASAMAKLARI ?
 Merak + Gözlem ile Araştırma konusunun belirlenmesi (Problemin Tanımlanması)
Örn: Kadiköy’deki özel okullardaki ve anadolu liselerindeki öğrencilerin İngilizce dersine
yönelik motivasyonlarının kıyaslanması.
 Veri Toplama
Örn: anket çalışmaları, röportajlar, ses kayıtları, deney, gözlem, görüşme vb
 Hipotez Oluşturulması
Örn: Özel okullardaki öğrencilerin, İngilizce dersine karşı motivasyonu anadolu liselerindeki
öğrencilere göre daha yüksektir.
 Araştırmalar (Nitel ve Nicel)
 Raporlama
KONU BAŞLIKLARI :
. Gözlem nedir?
. Gözlemin sınıflandırılması
. Görüşme nedir?
. Görüşmenin sınıflandırılması
. Gözlem ve Görüşmede geçerlilik ve güvenirlik
GÖZLEM NEDİR?
. VERİ TOPLAMA ARACIDIR.
. Araştırmada ihtiyaç duyulan verilerin, çıplak gözle veya araç kullanılarak
izlenmesi suretiyle toplanmasına denir.
. İnsanla ilgili yapılan pek çok araştırma gözlem içerir.
. İnsan davranışları ve hareketleri, gözlemin esasını oluşturur.
. Gözlemlenenler, açık ve doğal bir yöntemle izlenir ve yorumlanır.
. Gözlem sadece göz ile değil, bütün duyu organları ile yapılabilir.
https://www.google.com.tr/url?sa=i&rct=j&q=&esrc=s&source=images&cd=&cad=rja&uact=8&ved=0ahUKEwid2MfD8f7WAhVFYVAKHVFMDEoQjRw
IBw&url=http%3A%2F%2Foyuncu251.blogspot.com%2F2015%2F05%2Fgozlem-nasil-
yapilir.html&psig=AOvVaw3hcwe2arkThGo1s54Vr2yM&ust=1508578106077053
GÖZLEM NEREDE KULLANILIR ?
. İlk hipotezi oluşturabilmek için, keşif amaçlı kullanılır.
. Elde edilen bilgilerin desteklenmesinde ve tamamlanmasında kullanılır.
. Tek başına bir “Veri Toplama Aracı” görevi görebilir veya farklı veri
toplama araçları ile birlikte kullanılabilir.
. Veri elde etmek için anket ve görüşmeler yerine basit yapılandırılmış
gözlem yöntemleri kullanılabilir.
GÖZLEM KONUSU ÖRNEKLERİ :
1- Okul kütüphanelerindeki bilgisayarların cinsiyetlere göre kullanım
sıklığının gözlenmesi.
2- Sinema izleyicilerinin olumsuz davranışlarının gözlenmesi.
3- Sınıfı içindeki öğretmen ve öğrenci davranışlarının gözlenmesi.
GÖZLEMİN GÜÇLÜ YÖNLERİ ?
. Sözel olmayan davranışların incelenip ölçülmesi
. Katılımcıyı doğal ortamında gözlemleme şansı
. Zamana yayılmış (uzun süreli) analiz yapma imkanı
✔
GÖZLEMİN ZAYIF YÖNLERİ ?
. Gözlemci etkisinin büyük olması
. Gözlem sürecinin kontrolünün güç olması
. Zaman alması
. Sayısallaştırmanın zor olması
. Örneklemin küçüklüğü/sınırlılığı
✖
DOĞRUDAN GÖZLEM ?
. Düşünce ve tutumları anlamak için sorular sormak yerine, sadece
katılımcılar izlenir ve söyledikleri dinlenir.
. Yapaylık unsurları, diğer yöntemlere göre azdır.
. İnsanların davranışları ve kullandıkları dil önemlidir.
. Daha çok “Sözle İfade Edilmeyen”e odaklanılır.
GÖZLEM TÜRLERİ
1- Ortamla İlgili
. Doğal Ortam (Alan çalışması) . Yapay Ortam (Laboratuvar Çalışması)
2- Araştırmacı Tarafından Ortama İlişkin Geliştirilen Yapı
. Yapılandırılmamış . Yarı Yapılandırılmış . Yapılandırılmış
3- Araştırmacının Rolüne Göre
. Katılımcı . Katılımcı Olmayan
GÖZLEMİN YAPILANDIRILMA DURUMU
Yapılandırılmamış Gözlem
. Gözlem, davranışın gerçekleştiği ortamda yapılır
. Gözlemciye bilgi toplama ve kayıt etmede özgürlük sağlar
. Gözlemci not alabilir, günlük tutabilir, her türlü bilgi alımında özgürdür
. Bu tür bilgi karmaşıktır
. Gözlemci; bilgileri sentezlemeli, soyutlamalı ve organize etmelidir
YAPILANDIRILMAMIŞ GÖZLEM VİDEO
https://www.youtube.com/watch?v=2LxWdGF0yuo
 Yapılandırılmış Gözlem
. Gözlenecek durum ile ilgili daha iyi bir yapılanma, yönelim ve sistematik bir
yaklaşım kullanılmaktadır.
. Gözlem öncesi, gözlemcinin bilgi toplaması ve kaydetmesi için oluşturulmuş
bir kodlama sistemi mevcuttur. (özgür değildir)
Lütfen kitabımızda sayfa 152’yi açalım
YAPILANDIRILMIŞ GÖZLEM VİDEO
https://www.youtube.com/watch?v=VgTpAoJEXaE
YAPILANDIRILMIŞ GÖZLEM 1
http://slideplayer.biz.tr/slide/2908111/
YAPILANDIRILMIŞ GÖZLEM 2
http://www.ilkokulingilizce.net/ders-ici-gozlem-formu/
GÖZLEMDE KATILIMCI ROLÜ
Gözlemci gözleme bir grup üyesi gibi etkili ve tam olarak katılabilir veya hiçbir
etkisi olmaksızın katılabilir.
 Katılımcı Gözlem (p)
 Katılımcı Olmayan Gözlem (np)
http://www.firstdiscoverers.co.uk/early-years-observation-spotlight/
KATILIMCI GÖZLEM NEDİR?
. Gözlemci, gözlemlediği gurubun bir üyesidir.
. Grubun belirli özelliklerini kabullenir.
. Grup içinde bir rol üstlenmelidir.
. Gözlemciye ağır bir yük yüklemektedir.
. Gözlemci araştırma aracıdır ve anlamlı verilerin elde edilmesi için derin bir
duyarlılığa ve kişisel becerilere sahip olmalıdır.
KATILIMCI GÖZLEM-NE ZAMAN FAYDALI OLUR?
. Küçük gruplarda
. Kısa süreli etkinliklerde
. Sık sık tekrarlanan etkinliklerde
. Asıl amacın, birçok bilgi arasından ilk varsayımı destekleyici bir kanıt
bulmak olduğunda
. Zaman sınırlamasının olmadığı durumlarda (gözlemin
tamamlanabilmesi için)
KATILIMCI GÖZLEM-ÇEŞİTLERİ
1- Tam Katılımcı
. Gözlemci olduğunu gruptan gizler
. Doğal hareket ederek, grubun tam bir üyesi olur
. Gizli kayıt, gizli gözlem
. Zorunlu değilse, yapılmamalıdır
. Amaç: Gözlemci, kendisinin araştırıldığını öğrendiğinde tutumu değişir; amaç
bunu önlemektir.
GİZLİ
2- Gözlemci Olarak Katılımcı
. Grup aralarında bir gözlemci olduğunu bilir
. Gözlemci, grup üyeleri ile yakın olmaya çalışır
. Gözlemci, GÜVEN kazanmalıdır
. Grup üyelerinin bu durumdan hoşlamadığı verisi araştırmalar sonucu
elde edilmiştir
. Gözlemcinin; yaşı, cinsiyeti, sınıfı, etnik geçmişi önem taşıyabilir
S i z e b u g ö z l e m ş e k l i n i n e n b ü y ü k d e z a va n t a j ı n e ?
GİZLİ
DEĞİ
L
KİM İÇİN UYGUNDUR ?
Küçük çocukların olduğu bir grup için uygundur; çünkü gözlemciyi
öğretmen zannedip kendilerine sorular sorulmasına şaşırmazlar.
http://clipart-library.com/stick-man-art.html
KATILIMCI GÖZLEM- İYİ & KÖTÜ YÖNLERİ
İYİ
Bütüncül
Doğal
Derinlemesine bilgi sağlar
KÖTÜ
Güvenirliği düşük
Tehlikeli
Etik değil
Veriler yoruma açık
KATILIMCI GÖZLEM AŞAMALARI
1- Başlangıç:
. Gözlemcide grubu öfkelendirme kaygısı oluşabilir
. Gözlemcinin grup ile ön bağlantısının olması bir zorluktur
Örn: Öğretmen sınıfı nasıl kontrol ediyor?, Öğrenciler birbirleriyle
nasıl geçiniyor?, Öğrencilere ödül aldıklarında nasıl
davranıyorlar?
2- Bilgi Toplama:
. Gözleme “Tanımlayıcı Gözlem” ile başlanır (mekan, aktör, rol,
faaliyet, hedef, duygu, zaman, olay vb)
. Ortamın ve durumun bir portresi çizilir
. Gözlemci, grubun arasına katılır, bilgi toplar, sorular sorar
Örn: Öğretmenler ve öğrenciler tarafından Türkçe dersinde hangi
stratejiler kullanılıyor?
3- Gözlemin Kaydı
. En çok tercih edilen kayıt yöntemi: Not alma
Dezavantajı: Not alırken, gözlemi kaçırma
Çözümü: Gözlemden sonra 24 saat içinde not alma
. Ses kaydı, video, fotoğraf
. Gözlem formu
Sizce Katılımcı Gözlemin dezavantajları
nelerdir?
1- Seçici Dikkat (dikkati eşit miktarda için çaba gösterilmeli)
2- Seçici Kodlama (beklentiler gözlemin yorumunu etkiler)
3- Seçici Bellek (24 saat içinde yazmak gerekir)
4- Kişilerarası etkenler (herkesle eşit iletişim kurulmalı, genele
bakılmalı)
KATILIMCI OLMAYAN GÖZLEM NEDİR?
. Gözlemci, dışardan hiçbir etkide bulunmadan gözlem yapar.
. 2 Farklı Rol Vardır:
i) Katılımcı Olarak Gözlemci:
Faaliyetlerde hiçbir rol almaz ama gözlemci olduğu bazı katılımcılar tarafından
bilinir
Gözlemci, gözlem yapılan ortamda bulunur
ii) Etkisiz Gözlemci:
Gözlemci, gözlem yapılan ortamda bulunmaz
Gözlemci görülmez ve varlığı bilinmez
Camla çevrilmiş deney odaları buna örnektir
Gözlemci, gözleneni etkilemez
GÖZLEM LABORATUVARI
https://www.youtube.com/watch?v=t5laXhMwqFk
GÖRÜŞME
. En az iki kişi arasında sözlü olarak yapılan iletişimdir
. Temel veri toplama aracı olarak veya anket ve gözlemle birlikte kullanılır
. Hatalara ve kişisel eğilimlere açıktır
. Bu yöntemle elde edilen sonuçlar analiz edilirken “Harmonik Yöntem” kullanılır
. Görüşme, bir “Bütünsel Yorumlama” yöntemidir
. Büyük resim görülmelidir
GÖRÜŞME
Avantajları
. Araştırma sürecinin herhangi bir aşamasında kullanılabilir
. Görüşmeciden anında cevap alınır
. Hassas konulara dahi girilebilir
Dezavantajları
. Görüşmeci eğitimin zor olması
. Tanışmanın, dostça ilişki kurabilmenin zaman alması
. Görüşmecinin ön yargıları
✔
✖
http://oguzcetin.gen.tr/wp-content/uploads/2012/12/gorusme.png
GÖRÜŞMENİN SINIFLANDIRILMASI
1- Yapılandırılmış Görüşme
Araştırmacının önceden hazırlamış olduğu soruları sorar
Avantajı:
Hızlı kodlama, analiz ve ölçüm kolaylığı
Dezavantajı:
Görüşmeciyi kısıtlar, özgür değildir
✔
✖
2- Yarı Yapılandırılmış Görüşme
Hem sabit seçenekli cevaplamayı hem de ilgili alanda derinlemesine
gidebilmeyi birleştirir
3- Yapılandırılmamış Görüşme
. Sorular görüşme sırasında gelişir
. Açık uçlu sorular sorulur
. Önemsiz konulara fazla zaman harcanabilir
. Güvenilirlik düşer
GÖRÜŞMENİN SINIFLANDIRILMASI
4- Etnografik Görüşme
. Katılımcı kendi cevaplarını verir
. Görüşmeci kontrol etmez, konuşmaya yön verir
. Cevaplayıcıya özgür olduğu, resmiyet olmadığı hissi verilir
. Grubun kültürel yapılarının anlaşılması amaçlanır
5- Odak Grup Görüşmesi
. Küçük bir gruptan bir dizi sorunlar hakkında düşünmesi istenir
. Herkes birbirinin sorununu duyar
. Amaç; katılcılar birbirlerini duysun, görüş belirtsin, gerçek düşünceler
öğrenilsin
GÖRÜŞMENİN SINIFLANDIRILMASI
GÖRÜŞME ÖNCESİ HAZIRLIK AŞAMALARI
1. Araştırma sorularına karar vermek
2. Görüşme sorularını tasarlamak
a. İlgili olma b. Uygun katılımcı seçimi c. Cevaplama kolaylığı
3. Soruları sıralamak
4. Süreç ihtiyaçlarını düşünmek
5. Giriş kapanışları hazırlamak
6. Görüşme kayıtları için hazırlık yapmak
7. Görüşme formu için pilot test yapmak
GÖRÜŞME SÜRECİ
. Görüşmeci, her görüşmede tutarlı olmalı
. Görüşülen kişi hakkında ön bilgiye sahip olunmalı
. Görüşme önceden hazırlanıp denenmeli
. Görüşülen kişi rahatlatılmalı, dostça ilişki kurulmalı
. Her soru için maksimum cevap alınmalı
. Not tutma (görüşmenin hemen ardından)
GÖRÜŞME VERİLERİNİN ANALİZİ
. Görüşme verileri araştırma hipotezlerini destekliyor mu, çelişiyor mu?
. Süreç değerlendirmesi
. Görüşmeci, nicel ve nitel bilgileri rapor eder
GÖRÜŞMENİN GEÇERLİK VE GÜVENİRLİĞİ
. Nitel araştırmalarda da geçerlilik ve güvenirlikten bahsedilebilir
. Araştrımacı, elde ettiği bilguları kanıtlamalıdır
Görüşmenin geçerlik ve güvenirliği nasıl sağlanabilir ?
KAYNAKÇA
Büyüköztürk,Ş. (2016) Bilimsel Araştırma Yöntemleri (22.bas.). Ankara: Pegem Akademi.
Çetin,Oğuz http://oguzcetin.gen.tr/nitel-bir-arastirma-teknigi-gorusme.html , Dr.Oğuz Çetin,
ty, Web, 21.10.17.

More Related Content

What's hot

Tanımlayıcı araştırma
Tanımlayıcı araştırmaTanımlayıcı araştırma
Tanımlayıcı araştırmaparantez
 
Etnografik araştırma
Etnografik araştırmaEtnografik araştırma
Etnografik araştırmaAysun Günes
 
Karma Yöntem Modelleri
Karma Yöntem ModelleriKarma Yöntem Modelleri
Karma Yöntem Modelleritagi21
 
Kişiliğe bilişsel yaklaşım
Kişiliğe bilişsel yaklaşımKişiliğe bilişsel yaklaşım
Kişiliğe bilişsel yaklaşımO.Duygu Cil
 
Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemi, Evren, Örneklem ve Verilerin Belirlenmesi
Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemi, Evren, Örneklem ve Verilerin BelirlenmesiSosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemi, Evren, Örneklem ve Verilerin Belirlenmesi
Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemi, Evren, Örneklem ve Verilerin BelirlenmesiOZDEN OZLÜ
 
Yazili ve sözlü yoklamalar
Yazili ve sözlü yoklamalarYazili ve sözlü yoklamalar
Yazili ve sözlü yoklamalardilekservet
 
HEMŞİRELİK TANILARI ve TANI YAZMA
HEMŞİRELİK TANILARI ve TANI YAZMAHEMŞİRELİK TANILARI ve TANI YAZMA
HEMŞİRELİK TANILARI ve TANI YAZMAnandacepte.org
 
SOSYAL BİLİŞSEL KURAM-Albert Bandura
SOSYAL BİLİŞSEL KURAM-Albert BanduraSOSYAL BİLİŞSEL KURAM-Albert Bandura
SOSYAL BİLİŞSEL KURAM-Albert BanduraSimla Ar?kan A
 
Gizem Başak Berk - Yüksek Lisans Tez Sunumu
Gizem Başak Berk - Yüksek Lisans Tez SunumuGizem Başak Berk - Yüksek Lisans Tez Sunumu
Gizem Başak Berk - Yüksek Lisans Tez SunumuG. Basak Berk
 
İntihal ve Özentisiz Alıntı.pptx
İntihal ve Özentisiz Alıntı.pptxİntihal ve Özentisiz Alıntı.pptx
İntihal ve Özentisiz Alıntı.pptxÇağatay Aydoğan
 
Yüksek Lisans Tez Sunumu
Yüksek Lisans Tez SunumuYüksek Lisans Tez Sunumu
Yüksek Lisans Tez SunumuAbdullah Cihan
 
DENEYSEL ARAŞTIRMA YÖNTEMLERİ
DENEYSEL ARAŞTIRMA YÖNTEMLERİDENEYSEL ARAŞTIRMA YÖNTEMLERİ
DENEYSEL ARAŞTIRMA YÖNTEMLERİCOSKUN CAN AKTAN
 
öRnekleme teknikleri
öRnekleme teknikleriöRnekleme teknikleri
öRnekleme teknikleriYasin Demir
 
Sosyal öğrenme kuramları
Sosyal öğrenme kuramlarıSosyal öğrenme kuramları
Sosyal öğrenme kuramlarıedagnrr
 

What's hot (20)

Tanımlayıcı araştırma
Tanımlayıcı araştırmaTanımlayıcı araştırma
Tanımlayıcı araştırma
 
Yonetim ve-organizasyon-hafta-1
Yonetim ve-organizasyon-hafta-1Yonetim ve-organizasyon-hafta-1
Yonetim ve-organizasyon-hafta-1
 
Etnografik araştırma
Etnografik araştırmaEtnografik araştırma
Etnografik araştırma
 
Karma Yöntem Modelleri
Karma Yöntem ModelleriKarma Yöntem Modelleri
Karma Yöntem Modelleri
 
Kişiliğe bilişsel yaklaşım
Kişiliğe bilişsel yaklaşımKişiliğe bilişsel yaklaşım
Kişiliğe bilişsel yaklaşım
 
Stratejik Planlama
Stratejik PlanlamaStratejik Planlama
Stratejik Planlama
 
Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemi, Evren, Örneklem ve Verilerin Belirlenmesi
Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemi, Evren, Örneklem ve Verilerin BelirlenmesiSosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemi, Evren, Örneklem ve Verilerin Belirlenmesi
Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemi, Evren, Örneklem ve Verilerin Belirlenmesi
 
Yazili ve sözlü yoklamalar
Yazili ve sözlü yoklamalarYazili ve sözlü yoklamalar
Yazili ve sözlü yoklamalar
 
HEMŞİRELİK TANILARI ve TANI YAZMA
HEMŞİRELİK TANILARI ve TANI YAZMAHEMŞİRELİK TANILARI ve TANI YAZMA
HEMŞİRELİK TANILARI ve TANI YAZMA
 
Veri̇anali̇zi̇
Veri̇anali̇zi̇Veri̇anali̇zi̇
Veri̇anali̇zi̇
 
İBAT 5.konu Evren ve Örneklem
İBAT 5.konu Evren ve ÖrneklemİBAT 5.konu Evren ve Örneklem
İBAT 5.konu Evren ve Örneklem
 
Farklılıkların Yönetimi
Farklılıkların YönetimiFarklılıkların Yönetimi
Farklılıkların Yönetimi
 
SOSYAL BİLİŞSEL KURAM-Albert Bandura
SOSYAL BİLİŞSEL KURAM-Albert BanduraSOSYAL BİLİŞSEL KURAM-Albert Bandura
SOSYAL BİLİŞSEL KURAM-Albert Bandura
 
Gizem Başak Berk - Yüksek Lisans Tez Sunumu
Gizem Başak Berk - Yüksek Lisans Tez SunumuGizem Başak Berk - Yüksek Lisans Tez Sunumu
Gizem Başak Berk - Yüksek Lisans Tez Sunumu
 
İntihal ve Özentisiz Alıntı.pptx
İntihal ve Özentisiz Alıntı.pptxİntihal ve Özentisiz Alıntı.pptx
İntihal ve Özentisiz Alıntı.pptx
 
Yüksek Lisans Tez Sunumu
Yüksek Lisans Tez SunumuYüksek Lisans Tez Sunumu
Yüksek Lisans Tez Sunumu
 
DENEYSEL ARAŞTIRMA YÖNTEMLERİ
DENEYSEL ARAŞTIRMA YÖNTEMLERİDENEYSEL ARAŞTIRMA YÖNTEMLERİ
DENEYSEL ARAŞTIRMA YÖNTEMLERİ
 
öRnekleme teknikleri
öRnekleme teknikleriöRnekleme teknikleri
öRnekleme teknikleri
 
Araştirma teknikleri ders notu
Araştirma teknikleri ders notuAraştirma teknikleri ders notu
Araştirma teknikleri ders notu
 
Sosyal öğrenme kuramları
Sosyal öğrenme kuramlarıSosyal öğrenme kuramları
Sosyal öğrenme kuramları
 

Similar to Görüşme ve Gözlem

ZEHRA ERTAŞ ÖĞRETİM TEKNOLOJİLERİ ÖDEVİ.4.pptx
ZEHRA ERTAŞ ÖĞRETİM TEKNOLOJİLERİ ÖDEVİ.4.pptxZEHRA ERTAŞ ÖĞRETİM TEKNOLOJİLERİ ÖDEVİ.4.pptx
ZEHRA ERTAŞ ÖĞRETİM TEKNOLOJİLERİ ÖDEVİ.4.pptxZehra Ertaş
 
ihtiyaç analizi.pptx
ihtiyaç analizi.pptxihtiyaç analizi.pptx
ihtiyaç analizi.pptxBeyanOsman
 
Davranis bilimleri dersi sunum 1
Davranis bilimleri dersi sunum 1Davranis bilimleri dersi sunum 1
Davranis bilimleri dersi sunum 1Mert Erkol
 
Sorgulayıcı(inquiry)öğrenme ve ağ araştırması (web quest)turgut aktuğra
Sorgulayıcı(inquiry)öğrenme ve ağ araştırması (web quest)turgut aktuğraSorgulayıcı(inquiry)öğrenme ve ağ araştırması (web quest)turgut aktuğra
Sorgulayıcı(inquiry)öğrenme ve ağ araştırması (web quest)turgut aktuğraturgutaktugra
 
Sorgulayıcı(inquiry)öğrenme ve ağ araştırması (web quest)turgut aktuğra
Sorgulayıcı(inquiry)öğrenme ve ağ araştırması (web quest)turgut aktuğraSorgulayıcı(inquiry)öğrenme ve ağ araştırması (web quest)turgut aktuğra
Sorgulayıcı(inquiry)öğrenme ve ağ araştırması (web quest)turgut aktuğraturgutaktugra
 
Sınav analizi
Sınav analiziSınav analizi
Sınav analizizatouchi
 
Veri̇ elde etme yöntemleri̇
Veri̇ elde etme yöntemleri̇Veri̇ elde etme yöntemleri̇
Veri̇ elde etme yöntemleri̇berkan66
 
Veri̇ elde etme yöntemleri̇
Veri̇ elde etme yöntemleri̇Veri̇ elde etme yöntemleri̇
Veri̇ elde etme yöntemleri̇frkncyr
 
öğRenme stilleri (fazlası için www.tipfakultesi.org )
öğRenme stilleri (fazlası için www.tipfakultesi.org )öğRenme stilleri (fazlası için www.tipfakultesi.org )
öğRenme stilleri (fazlası için www.tipfakultesi.org )www.tipfakultesi. org
 
Günümüzde İnsan ve İnanlar - Bölüm 2
Günümüzde İnsan ve İnanlar - Bölüm 2Günümüzde İnsan ve İnanlar - Bölüm 2
Günümüzde İnsan ve İnanlar - Bölüm 2Ömer Durmuş
 
Öğretimde Yeni Yaklaşımlar ve Bilişim Teknolojileri Öğretimi
Öğretimde Yeni Yaklaşımlar ve Bilişim Teknolojileri ÖğretimiÖğretimde Yeni Yaklaşımlar ve Bilişim Teknolojileri Öğretimi
Öğretimde Yeni Yaklaşımlar ve Bilişim Teknolojileri ÖğretimiZafer Erkan
 
Sorgulayici kuramla öğrenme nursel akbal
Sorgulayici kuramla öğrenme nursel akbalSorgulayici kuramla öğrenme nursel akbal
Sorgulayici kuramla öğrenme nursel akbalensary1
 
1) BLOOM TAKSONOMİSİ.pptx
1) BLOOM TAKSONOMİSİ.pptx1) BLOOM TAKSONOMİSİ.pptx
1) BLOOM TAKSONOMİSİ.pptxsmeyyezkan3
 
Bireyi tanima teknikleri
Bireyi tanima teknikleriBireyi tanima teknikleri
Bireyi tanima tekniklerinihattt
 
Yeni microsoft power point presentation
Yeni microsoft power point presentationYeni microsoft power point presentation
Yeni microsoft power point presentationaligurel
 
Ogretimde yeni yaklasimlar ve bt
Ogretimde yeni yaklasimlar ve bt Ogretimde yeni yaklasimlar ve bt
Ogretimde yeni yaklasimlar ve bt poyraz92
 

Similar to Görüşme ve Gözlem (20)

ZEHRA ERTAŞ ÖĞRETİM TEKNOLOJİLERİ ÖDEVİ.4.pptx
ZEHRA ERTAŞ ÖĞRETİM TEKNOLOJİLERİ ÖDEVİ.4.pptxZEHRA ERTAŞ ÖĞRETİM TEKNOLOJİLERİ ÖDEVİ.4.pptx
ZEHRA ERTAŞ ÖĞRETİM TEKNOLOJİLERİ ÖDEVİ.4.pptx
 
Öğrenme stili modelleri
Öğrenme stili modelleriÖğrenme stili modelleri
Öğrenme stili modelleri
 
ihtiyaç analizi.pptx
ihtiyaç analizi.pptxihtiyaç analizi.pptx
ihtiyaç analizi.pptx
 
Ceit 338 sunum
Ceit 338 sunumCeit 338 sunum
Ceit 338 sunum
 
Davranis bilimleri dersi sunum 1
Davranis bilimleri dersi sunum 1Davranis bilimleri dersi sunum 1
Davranis bilimleri dersi sunum 1
 
Sorgulayıcı(inquiry)öğrenme ve ağ araştırması (web quest)turgut aktuğra
Sorgulayıcı(inquiry)öğrenme ve ağ araştırması (web quest)turgut aktuğraSorgulayıcı(inquiry)öğrenme ve ağ araştırması (web quest)turgut aktuğra
Sorgulayıcı(inquiry)öğrenme ve ağ araştırması (web quest)turgut aktuğra
 
Sorgulayıcı(inquiry)öğrenme ve ağ araştırması (web quest)turgut aktuğra
Sorgulayıcı(inquiry)öğrenme ve ağ araştırması (web quest)turgut aktuğraSorgulayıcı(inquiry)öğrenme ve ağ araştırması (web quest)turgut aktuğra
Sorgulayıcı(inquiry)öğrenme ve ağ araştırması (web quest)turgut aktuğra
 
Sınav analizi
Sınav analiziSınav analizi
Sınav analizi
 
Veri̇ elde etme yöntemleri̇
Veri̇ elde etme yöntemleri̇Veri̇ elde etme yöntemleri̇
Veri̇ elde etme yöntemleri̇
 
Veri̇ elde etme yöntemleri̇
Veri̇ elde etme yöntemleri̇Veri̇ elde etme yöntemleri̇
Veri̇ elde etme yöntemleri̇
 
öğRenme stilleri (fazlası için www.tipfakultesi.org )
öğRenme stilleri (fazlası için www.tipfakultesi.org )öğRenme stilleri (fazlası için www.tipfakultesi.org )
öğRenme stilleri (fazlası için www.tipfakultesi.org )
 
Günümüzde İnsan ve İnanlar - Bölüm 2
Günümüzde İnsan ve İnanlar - Bölüm 2Günümüzde İnsan ve İnanlar - Bölüm 2
Günümüzde İnsan ve İnanlar - Bölüm 2
 
Öğretimde Yeni Yaklaşımlar ve Bilişim Teknolojileri Öğretimi
Öğretimde Yeni Yaklaşımlar ve Bilişim Teknolojileri ÖğretimiÖğretimde Yeni Yaklaşımlar ve Bilişim Teknolojileri Öğretimi
Öğretimde Yeni Yaklaşımlar ve Bilişim Teknolojileri Öğretimi
 
22
2222
22
 
Sorgulayici kuramla öğrenme nursel akbal
Sorgulayici kuramla öğrenme nursel akbalSorgulayici kuramla öğrenme nursel akbal
Sorgulayici kuramla öğrenme nursel akbal
 
Mustafa sunu
Mustafa sunuMustafa sunu
Mustafa sunu
 
1) BLOOM TAKSONOMİSİ.pptx
1) BLOOM TAKSONOMİSİ.pptx1) BLOOM TAKSONOMİSİ.pptx
1) BLOOM TAKSONOMİSİ.pptx
 
Bireyi tanima teknikleri
Bireyi tanima teknikleriBireyi tanima teknikleri
Bireyi tanima teknikleri
 
Yeni microsoft power point presentation
Yeni microsoft power point presentationYeni microsoft power point presentation
Yeni microsoft power point presentation
 
Ogretimde yeni yaklasimlar ve bt
Ogretimde yeni yaklasimlar ve bt Ogretimde yeni yaklasimlar ve bt
Ogretimde yeni yaklasimlar ve bt
 

Görüşme ve Gözlem

  • 2. BİLİMSEL YÖNTEM BASAMAKLARI ?  Merak + Gözlem ile Araştırma konusunun belirlenmesi (Problemin Tanımlanması) Örn: Kadiköy’deki özel okullardaki ve anadolu liselerindeki öğrencilerin İngilizce dersine yönelik motivasyonlarının kıyaslanması.  Veri Toplama Örn: anket çalışmaları, röportajlar, ses kayıtları, deney, gözlem, görüşme vb  Hipotez Oluşturulması Örn: Özel okullardaki öğrencilerin, İngilizce dersine karşı motivasyonu anadolu liselerindeki öğrencilere göre daha yüksektir.  Araştırmalar (Nitel ve Nicel)  Raporlama
  • 3. KONU BAŞLIKLARI : . Gözlem nedir? . Gözlemin sınıflandırılması . Görüşme nedir? . Görüşmenin sınıflandırılması . Gözlem ve Görüşmede geçerlilik ve güvenirlik
  • 4. GÖZLEM NEDİR? . VERİ TOPLAMA ARACIDIR. . Araştırmada ihtiyaç duyulan verilerin, çıplak gözle veya araç kullanılarak izlenmesi suretiyle toplanmasına denir. . İnsanla ilgili yapılan pek çok araştırma gözlem içerir. . İnsan davranışları ve hareketleri, gözlemin esasını oluşturur. . Gözlemlenenler, açık ve doğal bir yöntemle izlenir ve yorumlanır. . Gözlem sadece göz ile değil, bütün duyu organları ile yapılabilir.
  • 6. GÖZLEM NEREDE KULLANILIR ? . İlk hipotezi oluşturabilmek için, keşif amaçlı kullanılır. . Elde edilen bilgilerin desteklenmesinde ve tamamlanmasında kullanılır. . Tek başına bir “Veri Toplama Aracı” görevi görebilir veya farklı veri toplama araçları ile birlikte kullanılabilir. . Veri elde etmek için anket ve görüşmeler yerine basit yapılandırılmış gözlem yöntemleri kullanılabilir.
  • 7. GÖZLEM KONUSU ÖRNEKLERİ : 1- Okul kütüphanelerindeki bilgisayarların cinsiyetlere göre kullanım sıklığının gözlenmesi. 2- Sinema izleyicilerinin olumsuz davranışlarının gözlenmesi. 3- Sınıfı içindeki öğretmen ve öğrenci davranışlarının gözlenmesi.
  • 8. GÖZLEMİN GÜÇLÜ YÖNLERİ ? . Sözel olmayan davranışların incelenip ölçülmesi . Katılımcıyı doğal ortamında gözlemleme şansı . Zamana yayılmış (uzun süreli) analiz yapma imkanı ✔
  • 9. GÖZLEMİN ZAYIF YÖNLERİ ? . Gözlemci etkisinin büyük olması . Gözlem sürecinin kontrolünün güç olması . Zaman alması . Sayısallaştırmanın zor olması . Örneklemin küçüklüğü/sınırlılığı ✖
  • 10. DOĞRUDAN GÖZLEM ? . Düşünce ve tutumları anlamak için sorular sormak yerine, sadece katılımcılar izlenir ve söyledikleri dinlenir. . Yapaylık unsurları, diğer yöntemlere göre azdır. . İnsanların davranışları ve kullandıkları dil önemlidir. . Daha çok “Sözle İfade Edilmeyen”e odaklanılır.
  • 11. GÖZLEM TÜRLERİ 1- Ortamla İlgili . Doğal Ortam (Alan çalışması) . Yapay Ortam (Laboratuvar Çalışması) 2- Araştırmacı Tarafından Ortama İlişkin Geliştirilen Yapı . Yapılandırılmamış . Yarı Yapılandırılmış . Yapılandırılmış 3- Araştırmacının Rolüne Göre . Katılımcı . Katılımcı Olmayan
  • 12. GÖZLEMİN YAPILANDIRILMA DURUMU Yapılandırılmamış Gözlem . Gözlem, davranışın gerçekleştiği ortamda yapılır . Gözlemciye bilgi toplama ve kayıt etmede özgürlük sağlar . Gözlemci not alabilir, günlük tutabilir, her türlü bilgi alımında özgürdür . Bu tür bilgi karmaşıktır . Gözlemci; bilgileri sentezlemeli, soyutlamalı ve organize etmelidir
  • 14.  Yapılandırılmış Gözlem . Gözlenecek durum ile ilgili daha iyi bir yapılanma, yönelim ve sistematik bir yaklaşım kullanılmaktadır. . Gözlem öncesi, gözlemcinin bilgi toplaması ve kaydetmesi için oluşturulmuş bir kodlama sistemi mevcuttur. (özgür değildir) Lütfen kitabımızda sayfa 152’yi açalım
  • 18. GÖZLEMDE KATILIMCI ROLÜ Gözlemci gözleme bir grup üyesi gibi etkili ve tam olarak katılabilir veya hiçbir etkisi olmaksızın katılabilir.  Katılımcı Gözlem (p)  Katılımcı Olmayan Gözlem (np) http://www.firstdiscoverers.co.uk/early-years-observation-spotlight/
  • 19. KATILIMCI GÖZLEM NEDİR? . Gözlemci, gözlemlediği gurubun bir üyesidir. . Grubun belirli özelliklerini kabullenir. . Grup içinde bir rol üstlenmelidir. . Gözlemciye ağır bir yük yüklemektedir. . Gözlemci araştırma aracıdır ve anlamlı verilerin elde edilmesi için derin bir duyarlılığa ve kişisel becerilere sahip olmalıdır.
  • 20. KATILIMCI GÖZLEM-NE ZAMAN FAYDALI OLUR? . Küçük gruplarda . Kısa süreli etkinliklerde . Sık sık tekrarlanan etkinliklerde . Asıl amacın, birçok bilgi arasından ilk varsayımı destekleyici bir kanıt bulmak olduğunda . Zaman sınırlamasının olmadığı durumlarda (gözlemin tamamlanabilmesi için)
  • 21. KATILIMCI GÖZLEM-ÇEŞİTLERİ 1- Tam Katılımcı . Gözlemci olduğunu gruptan gizler . Doğal hareket ederek, grubun tam bir üyesi olur . Gizli kayıt, gizli gözlem . Zorunlu değilse, yapılmamalıdır . Amaç: Gözlemci, kendisinin araştırıldığını öğrendiğinde tutumu değişir; amaç bunu önlemektir. GİZLİ
  • 22. 2- Gözlemci Olarak Katılımcı . Grup aralarında bir gözlemci olduğunu bilir . Gözlemci, grup üyeleri ile yakın olmaya çalışır . Gözlemci, GÜVEN kazanmalıdır . Grup üyelerinin bu durumdan hoşlamadığı verisi araştırmalar sonucu elde edilmiştir . Gözlemcinin; yaşı, cinsiyeti, sınıfı, etnik geçmişi önem taşıyabilir S i z e b u g ö z l e m ş e k l i n i n e n b ü y ü k d e z a va n t a j ı n e ? GİZLİ DEĞİ L
  • 23. KİM İÇİN UYGUNDUR ? Küçük çocukların olduğu bir grup için uygundur; çünkü gözlemciyi öğretmen zannedip kendilerine sorular sorulmasına şaşırmazlar. http://clipart-library.com/stick-man-art.html
  • 24. KATILIMCI GÖZLEM- İYİ & KÖTÜ YÖNLERİ İYİ Bütüncül Doğal Derinlemesine bilgi sağlar KÖTÜ Güvenirliği düşük Tehlikeli Etik değil Veriler yoruma açık
  • 25. KATILIMCI GÖZLEM AŞAMALARI 1- Başlangıç: . Gözlemcide grubu öfkelendirme kaygısı oluşabilir . Gözlemcinin grup ile ön bağlantısının olması bir zorluktur Örn: Öğretmen sınıfı nasıl kontrol ediyor?, Öğrenciler birbirleriyle nasıl geçiniyor?, Öğrencilere ödül aldıklarında nasıl davranıyorlar?
  • 26. 2- Bilgi Toplama: . Gözleme “Tanımlayıcı Gözlem” ile başlanır (mekan, aktör, rol, faaliyet, hedef, duygu, zaman, olay vb) . Ortamın ve durumun bir portresi çizilir . Gözlemci, grubun arasına katılır, bilgi toplar, sorular sorar Örn: Öğretmenler ve öğrenciler tarafından Türkçe dersinde hangi stratejiler kullanılıyor?
  • 27. 3- Gözlemin Kaydı . En çok tercih edilen kayıt yöntemi: Not alma Dezavantajı: Not alırken, gözlemi kaçırma Çözümü: Gözlemden sonra 24 saat içinde not alma . Ses kaydı, video, fotoğraf . Gözlem formu
  • 28. Sizce Katılımcı Gözlemin dezavantajları nelerdir? 1- Seçici Dikkat (dikkati eşit miktarda için çaba gösterilmeli) 2- Seçici Kodlama (beklentiler gözlemin yorumunu etkiler) 3- Seçici Bellek (24 saat içinde yazmak gerekir) 4- Kişilerarası etkenler (herkesle eşit iletişim kurulmalı, genele bakılmalı)
  • 29. KATILIMCI OLMAYAN GÖZLEM NEDİR? . Gözlemci, dışardan hiçbir etkide bulunmadan gözlem yapar. . 2 Farklı Rol Vardır: i) Katılımcı Olarak Gözlemci: Faaliyetlerde hiçbir rol almaz ama gözlemci olduğu bazı katılımcılar tarafından bilinir Gözlemci, gözlem yapılan ortamda bulunur ii) Etkisiz Gözlemci: Gözlemci, gözlem yapılan ortamda bulunmaz Gözlemci görülmez ve varlığı bilinmez Camla çevrilmiş deney odaları buna örnektir Gözlemci, gözleneni etkilemez
  • 31. GÖRÜŞME . En az iki kişi arasında sözlü olarak yapılan iletişimdir . Temel veri toplama aracı olarak veya anket ve gözlemle birlikte kullanılır . Hatalara ve kişisel eğilimlere açıktır . Bu yöntemle elde edilen sonuçlar analiz edilirken “Harmonik Yöntem” kullanılır . Görüşme, bir “Bütünsel Yorumlama” yöntemidir . Büyük resim görülmelidir
  • 32. GÖRÜŞME Avantajları . Araştırma sürecinin herhangi bir aşamasında kullanılabilir . Görüşmeciden anında cevap alınır . Hassas konulara dahi girilebilir Dezavantajları . Görüşmeci eğitimin zor olması . Tanışmanın, dostça ilişki kurabilmenin zaman alması . Görüşmecinin ön yargıları ✔ ✖
  • 34. GÖRÜŞMENİN SINIFLANDIRILMASI 1- Yapılandırılmış Görüşme Araştırmacının önceden hazırlamış olduğu soruları sorar Avantajı: Hızlı kodlama, analiz ve ölçüm kolaylığı Dezavantajı: Görüşmeciyi kısıtlar, özgür değildir ✔ ✖
  • 35. 2- Yarı Yapılandırılmış Görüşme Hem sabit seçenekli cevaplamayı hem de ilgili alanda derinlemesine gidebilmeyi birleştirir 3- Yapılandırılmamış Görüşme . Sorular görüşme sırasında gelişir . Açık uçlu sorular sorulur . Önemsiz konulara fazla zaman harcanabilir . Güvenilirlik düşer GÖRÜŞMENİN SINIFLANDIRILMASI
  • 36. 4- Etnografik Görüşme . Katılımcı kendi cevaplarını verir . Görüşmeci kontrol etmez, konuşmaya yön verir . Cevaplayıcıya özgür olduğu, resmiyet olmadığı hissi verilir . Grubun kültürel yapılarının anlaşılması amaçlanır 5- Odak Grup Görüşmesi . Küçük bir gruptan bir dizi sorunlar hakkında düşünmesi istenir . Herkes birbirinin sorununu duyar . Amaç; katılcılar birbirlerini duysun, görüş belirtsin, gerçek düşünceler öğrenilsin GÖRÜŞMENİN SINIFLANDIRILMASI
  • 37. GÖRÜŞME ÖNCESİ HAZIRLIK AŞAMALARI 1. Araştırma sorularına karar vermek 2. Görüşme sorularını tasarlamak a. İlgili olma b. Uygun katılımcı seçimi c. Cevaplama kolaylığı 3. Soruları sıralamak 4. Süreç ihtiyaçlarını düşünmek 5. Giriş kapanışları hazırlamak 6. Görüşme kayıtları için hazırlık yapmak 7. Görüşme formu için pilot test yapmak
  • 38. GÖRÜŞME SÜRECİ . Görüşmeci, her görüşmede tutarlı olmalı . Görüşülen kişi hakkında ön bilgiye sahip olunmalı . Görüşme önceden hazırlanıp denenmeli . Görüşülen kişi rahatlatılmalı, dostça ilişki kurulmalı . Her soru için maksimum cevap alınmalı . Not tutma (görüşmenin hemen ardından)
  • 39. GÖRÜŞME VERİLERİNİN ANALİZİ . Görüşme verileri araştırma hipotezlerini destekliyor mu, çelişiyor mu? . Süreç değerlendirmesi . Görüşmeci, nicel ve nitel bilgileri rapor eder GÖRÜŞMENİN GEÇERLİK VE GÜVENİRLİĞİ . Nitel araştırmalarda da geçerlilik ve güvenirlikten bahsedilebilir . Araştrımacı, elde ettiği bilguları kanıtlamalıdır Görüşmenin geçerlik ve güvenirliği nasıl sağlanabilir ?
  • 40. KAYNAKÇA Büyüköztürk,Ş. (2016) Bilimsel Araştırma Yöntemleri (22.bas.). Ankara: Pegem Akademi. Çetin,Oğuz http://oguzcetin.gen.tr/nitel-bir-arastirma-teknigi-gorusme.html , Dr.Oğuz Çetin, ty, Web, 21.10.17.