PHÁT TRIỂN HOẠT ĐỘNG TÍN DỤNG XANH TẠI NGÂN HÀNG TMCP NGOẠI THƯƠNG VIỆT NAM (VCB)

Dịch vụ viết thuê luận án tiến sĩ, luận văn thạc sĩ, chuyên đề khóa luận tốt nghiệp
Sdt/zalo 0967 538 624/0886 091 915 https://lamluanvan.net/
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGOẠI THƯƠNG
………o0o………
LUẬN VĂN THẠC SĨ
PHÁT TRIỂN HOẠT ĐỘNG TÍN DỤNG XANH TẠI
NGÂN HÀNG TMCP NGOẠI THƯƠNG VIỆT
NAM (VCB)
NGÀNH: TÀI CHÍNH NGÂN HÀNG
NGUYỄN THỊ THANH HÀ
Hà Nội – 2023

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGOẠI THƯƠNG
LUẬN VĂN THẠC SĨ
PHÁT TRIỂN HOẠT ĐỘNG TÍN DỤNG XANH TẠI
NGÂN HÀNG TMCP NGOẠI THƯƠNG VIỆT
NAM (VCB)
Ngành: Tài chính Ngân hàng
Mã số: 8340201
Họ và tên học viên: Nguyễn Thị Thanh Hà
Người hướng dẫn: PGS. TS Nguyễn Việt Dũng
Hà Nội – 2023

i
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan bài luận văn “Phát triển hoạt động tín dụng xanh tại Ngân
hàng Thương mại Cổ phần Ngoại thương Việt Nam (VCB)” là công trình khoa
học nghiên cứu độc lập của riêng tôi và chưa từng được công bố trước đó ở bất cứ
đâu. Các số liệu và kết quả được nêu trong luận văn là hoàn toàn trung thực và có
nguồn gốc rõ ràng. Những giải pháp và kiến nghị đều xuất phát từ tình hình thực
tiễn và kiến thức của bản thân trong quá trình học tập, làm việc và tích lũy kinh
nghiệm.
Tôi xin hoàn toàn chịu mọi trách nhiệm về lời cam đoan trên.
Hà Nội, ngày tháng năm 2023
HỌC VIÊN
NGUYỄN THỊ THANH HÀ

ii
MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN ...................................................................................................... i
DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT................................................................................... v
DANH MỤC BẢNG BIỂU ..................................................................................... vi
DANH MỤC HÌNH VẼ, BIỂU ĐỒ ...................................................................... vii
TÓM TẮT KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU CỦA LUẬN VĂN................................viii
PHẦN MỞ ĐẦU....................................................................................................... 1
CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ PHÁT TRIỂN HOẠT ĐỘNG TÍN DỤNG
XANH TẠI CÁC NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI ................................................ 8
1.1. Tổng quan về hoạt động tín dụng xanh của Ngân hàng thương mại ....... 8
1.1.1. Tổng quan chung về hoạt động tín dụng ngân hàng................................ 8
1.1.2. Tổng quan chung về hoạt động tín dụng xanh....................................... 12
1.2. Tổng quan về phát triển hoạt động tín dụng xanh tại Ngân hàng thương
mại ....................................................................................................................... 21
1.2.1. Khái niệm phát triển hoạt động tín dụng xanh tại Ngân hàng thương mại
21
1.2.2. Các chỉ tiêu đánh giá sự phát triển của hoạt động tín dụng xanh tại
Ngân hàng thương mại..................................................................................... 23
1.2.3. Các nhân tố ảnh hưởng đến sự phát triển của hoạt động tín dụng xanh
tại Ngân hàng thương mại ............................................................................... 28
1.3. Kinh nghiệm phát triển hoạt động tín dụng xanh của các ngân hàng trên
thế giới ................................................................................................................. 31
1.3.1. Kinh nghiệm của Bank of America (BoA, Mỹ)....................................... 31
1.3.2. Kinh nghiệm của Ngân hàng Societe Generale (SocGen, Pháp)........... 32
1.3.3. Kinh nghiệm của Ngân hàng Mizuho (Nhật Bản).................................. 33
1.3.4. Kinh nghiệm của Ngân hàng BNP Paribas (BNPP, Pháp) ................... 34
1.4. Kinh nghiệm phát triển hoạt động tín dụng xanh của một số ngân hàng
thương mại trong nước...................................................................................... 35

iii
1.4.1. Kinh nghiệm của Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam
(BIDV).............................................................................................................. 35
1.4.2. Kinh nghiệm của Ngân hàng TMCP Nam Á (NamA Bank) ................... 36
1.4.3. Kinh nghiệm của Ngân hàng TMCP Phát triển Hồ Chí Minh (HD Bank)
37
1.4.4. Bài học kinh nghiệm cho Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam .. 38
TÓM TẮT CHƯƠNG 1......................................................................................... 40
CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG PHÁT TRIỂN HOẠT ĐỘNG TÍN DỤNG
XANH TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN NGOẠI THƯƠNG
VIỆT NAM (VCB) ................................................................................................. 41
2.1. Khái quát về Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam (VCB) .......... 41
2.1.1. Lịch sử hình thành và phát triển ............................................................ 41
2.1.2. Mô hình tổ chức và hoạt động................................................................ 43
2.1.2. Tình hình hoạt động kinh doanh của VCB giai đoạn 2016 -2021 ......... 48
2.2. Phân tích thực trạng phát triển hoạt động tín dụng xanh tại Ngân hàng
TMCP Ngoại thương Việt Nam (VCB) ............................................................ 50
2.2.1. Các sản phẩm tín dụng xanh tại VCB.................................................... 54
2.2.2. Chính sách và quy trình cấp tín dụng dành cho Khách hàng sử dụng sản
phẩm tín dụng xanh VCB ................................................................................. 55
2.2.3. Thực trạng phát triển hoạt động tín dụng xanh tại VCB ....................... 59
2.3. Đánh giá sự phát triển hoạt động tín dụng xanh tại Ngân hàng TMCP
Ngoại thương Việt Nam (VCB)......................................................................... 62
2.3.1. Các chỉ tiêu định lượng.......................................................................... 62
2.3.2. Các chỉ tiêu định tính ............................................................................. 64
2.2.2. Kết quả đạt được.................................................................................... 68
2.2.3. Những hạn chế và nguyên nhân............................................................. 69
CHƯƠNG 3: GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN HOẠT ĐỘNG TÍN DỤNG XANH
TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN NGOẠI THƯƠNG VIỆT
NAM (VCB) ............................................................................................................ 75

iv
3.1. Định hướng phát triển hoạt động tín dụng xanh tại VCB ...................... 75
3.1.1. Định hướng phát triển của VCB đến năm 2025, tầm nhìn đến năm 2030
75
3.1.2. Định hướng và yêu cầu phát triển hoạt động tín dụng xanh tại VCB.... 75
3.2. Giải pháp phát triển hoạt động tín dụng xanh tại Ngân hàng TMCP
Ngoại thương Việt Nam (VCB)......................................................................... 76
3.2.1. Hoàn thiện chính sách và quy trình tín dụng xanh ................................ 77
3.2.2. Phát triển quy mô dư nợ tín dụng xanh trong hoạt động tín dụng ........ 78
3.2.3. Đảm bảo hợp lý trong cơ cấu tín dụng xanh theo ngành nghề.............. 80
3.2.4. Chú trọng công tác kiểm soát rủi ro tín dụng xanh ............................... 81
3.2.5. Giải pháp nâng cao chất lượng dịch vụ tín dụng xanh.......................... 82
3.3. Các kiến nghị nhằm phát triển hoạt động tín dụng xanh........................ 84
3.3.1. Kiến nghị đối với Chính phủ .................................................................. 84
3.3.3. Kiến nghị đối với các Bộ, Ban ngành liên quan .................................... 85
3.3.3. Kiến nghị đối với Ngân hàng nhà nước ................................................. 85
3.3.4. Kiến nghị đối với các Doanh nghiệp...................................................... 87
TÓM TẮT CHƯƠNG 3......................................................................................... 89
KẾT LUẬN CHUNG ............................................................................................. 90
TÀI LIỆU THAM KHẢO ..................................................................................... 92
PHỤ LỤC................................................................................................................ 96

v
DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT
STT Từ viết tắt Diễn giải
1. Agribank Ngân hàng Nông nghiệp và phát triển nông thôn Việt Nam
2. ACB Ngân hàng Thương mại cổ phần Á Châu
3. ADB Ngân hàng phát triển Châu Á
4. BIDV
Ngân hàng Thương mại cổ phần Đầu tư và phát triển
Việt Nam
5. CA Chuyên viên thẩm định tín dụng
6. DSCV Doanh số cho vay
7. HĐKD Hoạt động kinh doanh
8. HĐV Huy động vốn
9. HCQT Hành chính quản trị
10. KH Khách hàng
11. NH Ngân hàng
12. NHTM Ngân hàng thương mại
13. NHNN Ngân hàng nhà nước
14. NLTT Năng lượng tái tạo
15. RM Chuyên viên Quản lý quan hệ khách hàng
16. TMCP Thương mại cổ phần
17. TDX Tín dụng xanh
18. TCTD Tổ chức tín dụng
19. TSC Trụ sở chính
20. VHĐ Vốn huy động
21.
Vietcombank
Ngân hàng Thương mại cổ phần Ngoại thương Việt Nam
/VCB
22. VN Việt Nam
23. Vietinbank Ngân hàng Thương mại cổ phần Công thương Việt Nam
24. UN Liên Hợp quốc

vi
DANH MỤC BẢNG BIỂU
STT Tên bảng
Bảng 2.1 Một số chỉ tiêu tài chính chính của VCB giai đoạn 2016-2021
Bảng 2.2 Tình hình dư nợ tín dụng xanh tại VCB
Bảng 2.3 Doanh số cho vay tín dụng xanh tại VCB
Bảng 2.4 Số lượng khách hàng và tốc độ phát triển khách hàng tín dụng xanh của
VCB giai đoạn 2017 - 2021
Bảng 2.5 Tỷ lệ thu lãi từ hoạt động tín dụng xanh tại VCB

vii
DANH MỤC HÌNH VẼ, BIỂU ĐỒ
STT Tên biểu đồ, hình vẽ
Hình 2.1 Cơ cấu bộ máy quản lý tại VCB
Biểu đồ 1.1 Lược đồ mô tả các khái niệm – UNEP, 2016
Biểu đồ 2.1 Dư nợ tín dụng xanh của Việt Nam giai đoạn 2016 - 2021
Biểu đồ 2.2 Tỷ trọng dư nợ tín dụng xanh/ tổng dư nợ tín dụng toàn nền kinh tế
Việt Nam

viii
TÓM TẮT KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU CỦA LUẬN VĂN
Luận văn “Phát triển hoạt động tín dụng xanh tại Ngân hàng Thương mại
Cổ phần Ngoại thương Việt Nam (VCB)” được thực nhiện nhằm mục tiêu đề xuất
ra các giải pháp nhằm Phát triển hoạt động tín dụng xanh tại Ngân hàng Thương
mại Cổ phần Ngoại thương Việt Nam, kết quả nghiên cứu đạt được như sau:
- Thứ nhất, Luận văn đã hệ thống hóa cơ sở lý luận về hoạt động tín dụng
xanh bao gồm khái niệm, đặc điểm, vai trò của tín dụng xanh; các chỉ tiêu đánh giá
sự phát triển hoạt động tín dụng xanh.
- Thứ hai, Luận văn đi sâu phân tích, đánh giá thực trạng phát triển hoạt động
tín dụng xanh tại Ngân hàng Thương mại Cổ phần Ngoại thương Việt Nam trong
giai đoạn 2017-2021, qua đó rút ra những mặt đạt được và hạn chế, nguyên nhân
hạn chế trong hoạt động này tại Ngân hàng Thương mại Cổ phần Ngoại thương Việt
Nam trong thời gian qua.
- Trên cơ sở định hướng phát triển của Ngân hàng, các khung chính sách pháp
lý liên quan, Luận văn đề xuất một số giải pháp và kiến nghị nhằm phát triển hoạt
động tín dụng xanh tại Ngân hàng Thương mại Cổ phần Ngoại thương Việt Nam
thời gian tới. Nhóm giải pháp bao gồm: Hoàn thiện chính sách và quy trình cấp tín
dụng xanh; Đảm bảo hợp lý trong cơ cấu tín dụng xanh theo ngành nghề; Chú trọng
công tác kiểm soát rủi ro tín dụng xanh và Giải pháp nâng cao chất lượng dịch vụ
tín dụng xanh của Ngân hàng.

1
PHẦN MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài nghiên cứu
Trên toàn cầu, hiện Việt Nam (VN) là quốc gia xếp thứ sáu chịu ảnh hưởng
nặng nề do biến đổi khí hậu. Theo dự báo, các diễn biến thời tiết (thiên tai, hạn hán,
lũ lụt…) trong thời gian tới sẽ diễn ra ngày càng phức tạp hơn và không thể lường
trước được. Với đặc thù nền kinh tế VN hiện vẫn đang chủ yếu dựa vào khai thác tài
nguyên với hiệu quả sử dụng thấp, phát sinh nhiều chất thải, chất ô nhiễm đồng thời
các công nghệ đang được sử dụng trong nhiều ngành công nghiệp của VN vẫn còn
tương đối lạc hậu, thì việc xây dựng các biện pháp chuyển đổi mô hình kinh tế dịch
chuyển sang mô hình nền kinh tế xanh là điều cần thiết để đảm bảo việc phát triển
kinh tế bền vững đồng thời vẫn đảm bảo bảo vệ môi trường.
Việt Nam đã sớm chủ động lựa chọn mô hình tăng trưởng xanh thông qua việc
ban hành Chiến lược quốc gia về tăng trưởng xanh giai đoạn 2012-2020, tầm nhìn
đến năm 2050 vào cuối năm 2012. Chiến lược 2012-2020 đã đạt được một số thành
tựu, thể hiện ở việc xây dựng thể chế, nâng cao nhận thức, đầu tư xanh từng bước
chiếm tỷ trọng ngày càng cao trong cơ cấu nền kinh tế cả khu vực nhà nước và tư
nhân. Gần đây, Chính phủ đã ban hành Quyết định số 1658/QĐ-TTg ngày
01/10/2021 phê duyệt “Chiến lược quốc gia về tăng trưởng xanh giai đoạn 2021-
2030, tầm nhìn đến năm 2050” với mục tiêu tăng trưởng xanh sẽ đóng vai trò quan
trọng trong tái cơ cấu nền kinh tế gắn với đổi mới mô hình tăng trưởng nhằm đạt
được thịnh vượng về kinh tế, bền vững về môi trường và công bằng xã hội; hướng
tới một nền kinh tế xanh, trung hòa các-bon và góp phần vào mục tiêu hạn chế sự
gia tăng nhiệt độ toàn cầu. VN cũng có đã có những cam kết mạnh mẽ về giảm phát
thải vào năm 2050 trong khuôn khổ Hội nghị lần thứ 26 các bên tham gia Công ước
khung của Liên hợp quốc về biến đổi khí hậu (COP26).
Tài chính xanh là xu hướng tất yếu trong chiến lược tăng trưởng xanh, đóng
vai trò là kênh dẫn vốn và điều tiết nguồn lực cho phát triển nền kinh tế xanh hướng
tới sự phát triển bền vững. Tại Việt Nam, các ngân hàng thương mại với vai trò chủ
chốt là kênh dẫn vốn cho các dự án xanh tại VN đã và đang có sự quan tâm nhất

2
định đến phát triển xanh và bền vững bằng cách tích hợp dần các vấn đề môi trường
trong cho vay, thực hiện quản lý rủi ro môi trường và xã hội.
Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam (VCB) hiện là một trong bốn Ngân
hàng thương mại hàng đầu Việt Nam có hoạt động kinh doanh hiệu quả nhất, với tỷ
trọng tài sản trên tổng tài sản hệ thống NHTM của Việt Nam đạt trên 11%, có quy
mô về lợi nhuận đứng ở vị trí số 1 trong cả nước, chiếm 16,1% thị phần, là ngân
hàng luôn đi đầu trong lĩnh vực đổi mới trong hoạt động Ngân hàng. Một trong
những yếu tố quan trọng giúp VCB luôn giữ vững được vị trí hàng đầu về hiệu quả
kinh doanh trong những năm qua, đó là nắm bắt, thực hiện đúng các chỉ đạo, chính
sách từ nhnn, trong đó có những chỉ đạo liên quan đến phát triển tín dụng xanh.
Tại VCB cũng như nhiều TCTD khác, trong thời gian qua, dù bước đầu đã gặt
hái được một số thành công nhất định trong việc phát triển tài chính xanh, song sự
phát triển của lĩnh vực này ở VN vẫn chưa đạt được tốc độ như kỳ vọng, chưa khai
thác hết tiềm năng, đồng thời việc phát triển hoạt động ngân hàng xanh tại các
TCTD tại VN còn nhiều khó khăn, thách thức.
Xuất phát từ những lý do trên, tác giả nhận thấy sẽ rất hữu ích để nghiên cứu
về mảng phát triển hoạt động tín dụng xanh tại VCB, mang tới một cái nhìn tổng
thể, bao quát, qua đó giúp Ban điều hành VCB đánh giá được thực trạng từ đó khắc
phục điểm yếu kém thiếu sót, cải tổ có hiệu quả, phát triển mạnh mẽ hơn hoạt động
tín dụng xanh. Trong bối cảnh đó cần nghiên cứu một cách kỹ lưỡng hơn cơ sở lý
luận và thực tiễn của việc phát triển tài chính xanh trong lĩnh vực ngân hàng, xác
định vai trò của hệ thống ngân hàng, tài chính trong quá trình chuyển đổi mô hình
tăng trưởng và tái cơ cấu nền kinh tế, cũng như đánh giá thực trạng thúc đẩy tài
chính xanh trong lĩnh vực ngân hàng ở VN để cải thiện hơn nữa chính sách và qui
định ngân hàng, qua đó góp phần thúc đẩy tài chính xanh tại VN.
Từ kết quả nghiên cứu, tác giả kỳ vọng sẽ cung cấp một bức tranh hoàn thiện
hơn về hoạt động tín dụng xanh tại VCB, cung cấp những giải pháp phù hợp, những
gợi ý cần thiết trong việc đẩy mạnh phát triển hoạt động tín dụng xanh tại VCB
trong thời gian tới. Đó là lý do tác giả đã quyết định lựa chọn đề tài “Phát triển

3
hoạt động tín dụng xanh tại Ngân hàng thương mại cổ phần Ngoại thương Việt
Nam (VCB)” là đề tài nghiên cứu cho luận văn thạc sĩ của mình.
2. Tổng quan tình hình nghiên cứu đề tài
Kinh tế xanh, tăng trưởng xanh, ngân hàng xanh hay tín dụng xanh đã phát
triển từ lâu trên thế giới. Có thể thấy, mô hình ngân hàng xanh được phát triển gắn
liền với khái niệm phát triển bền vững. Nhìn chung, bản thân các ngân hàng được
xem là các định chế thân thiện với môi trường bởi những hoạt động của ngân hàng
đều mang mục đích môi trường và xã hội là khá minh bạch. Tuy nhiên, mục tiêu
phát triển bền vững lại có thể bị ảnh hưởng mạnh mẽ bởi chính các khách hàng của
ngân hàng, ví dụ như các công ty thép, xi măng, phân bón hóa học, năng lượng,
dệt… là nguyên nhân của lượng lớn cacbon bị thải ra và gây ô nhiễm môi trường
trầm trọng. Chính vì vậy, ngành ngân hàng đóng vai trò trung gian đặc biệt quan
trọng giữa việc phát triển kinh tế và bảo vệ môi trường bằng cách thúc đẩy đầu tư
thân thiện với môi trường và có trách nhiệm với xã hội. Đã có nhiều nghiên cứu chỉ
ra các nhân tố ảnh hưởng tới phát triển ngân hàng xanh từ nhân tố bên bên ngoài
ngân hàng đến các nhân tố xuất phát từ bên trong ngân hàng, như nghiên cứu của
Hoen (2014), UNEP (2012a), Adelphi (2016), Ritu (2014) hay Fukuhara (2016)…
các báo cáo gần đây của ADB, UN cũng đề cập khá nhiều đến vấn đề này, có thể kể
đến như: Báo cáo ABDI của tác giả Ulrich Volz (2018) với đề tài Fostering green
finance for sustainable development in Asia (thúc đẩy tài chính xanh cho phát triển
bền vững tại Châu Á), Báo cáo tại Diễn đàn đối thoại Chính sách Đông Nam Á về
tài chính bền vững – Chiến lược tài chính đến năm 2030 của UN…
Hay nghiên cứu của Nigamananda Biswas (2011) đi sâu vào những lợi ích chính,
những thách thức, các khía cạnh chiến lược của ngân hàng xanh, đồng thời trình bày về
tình trạng của các NH Ấn Độ và khuyến nghị các NH phải đóng vai trò chủ động đưa ra
vấn đề môi trường và sinh thái như là một phần của nguyên tắc cho vay, nhờ đó sẽ buộc
các ngành công nghiệp đầu tư cho quản lý môi trường, sử dụng công nghệ và hệ thống
quản lý phù hợp để thúc đẩy NH xanh vì sự phát triển bền vững của quốc gia.
Tại Việt Nam, phát triển tín dụng xanh/phát triển bền vững là một đề tài không
mới, đến nay đã có khá nhiều bài viết nghiên cứu về vấn đề này ở các khía

4
cạnh khác nhau và các đối tượng khác nhau đã được công bố, có thể kể đến một số
nghiên cứu/ bài báo như: Nghiên cứu của Nguyễn Hữu Huân (2014) về xây dựng
NH xanh ở Việt Nam đã chỉ ra sự quan trọng của nghiệp vụ NH xanh, tham khảo
những kinh nghiệm quốc tế và những bài học cho hoạt động của NH Việt Nam và
sự phát triển bền vững ở Việt Nam, từ đó kiến nghị các chính sách, giải pháp thích
hợp và bước khởi đầu khuyến khích hoạt động NH xanh tại Việt Nam như các NH
khi tài trợ vốn cho các dự án cần quan tâm đến vấn đề về tác động đến môi trường,
theo dõi quản trị rủi ro môi trường trong suốt thời gian dự án, đầu tư vào các dự án
môi trường; đồng thời Chính phủ cần thiết kế cơ chế pháp lý và quy tắc môi trường
cho các NH, nhằm tạo động lực cũng như sự ràng buộc của hệ thống NH đối với
vấn đề tăng trưởng xanh của đất nước. Nghiên cứu của Vũ Thị Kim Oanh (2015)
cũng phân tích kinh nghiệm của một số quốc gia trên thế giới trong việc phát triển
ngân hàng xanh, từ đó đưa ra các khuyến nghị về việc cần tạo lập hệ thống văn bản
pháp lý quy định cụ thể về hoạt động NH xanh và tín dụng xanh, nâng cao nhận
thức của xã hội cũng nhu các cán bộ ngân hàng về bảo vệ môi trường, giảm thiểu
những tác động tiêu cực của hoạt động NH đến môi trường, xã hội, hướng tới một
hệ thống ngân hàng phát triển bền vững. Về việc phát triển hệ thống tài chính, cũng
như kinh nghiệm từ các quốc gia trên thế giới, cũng có một số bài báo nghiên cứu
về vấn đề này như “Phát triển hệ thống tài chính xanh nhằm thúc đẩy kinh tế xanh:
Kinh nghiệm của một số nước và gợi ý cho Việt Nam” của tác giả Trần Thị Thanh
Tú đăng trên Tạp chí Cộng sản, 5/2020; “Kinh nghiệm quốc tế về phát triển tín
dụng xanh và hàm ý chính sách cho Việt Nam” của tác giả Lưu Ánh Nguyệt đăng
trên Tạp chí Kinh tế tài chính Việt Nam số 5/2020…
Qua tìm hiểu, tác giả nhận thấy các công trình nghiên cứu hiện nay chỉ dừng
lại ở mức khai thác thông tin, đánh giá vai trò, chưa phân tích được đúng, đủ thực tế
triển khai tại Việt Nam, đặc biệt là việc triển khai, thực hiện tại VCB. Theo đó, việc
đi sâu vào nghiên cứu và phân tích các số liệu thực hiện kết quả kinh doanh cũng
như các chỉ số quản trị rủi ro của VCB trong bối cảnh khách quan đặc biệt của nền
kinh tế-xã hội ảnh hưởng của đại dịch Covid-19 là giai đoạn khác biệt so với các
thời kỳ trước kia là điều hết sức cần thiết. Từ đó, luận văn được thực hiện để tiến

5
hành mở rộng nghiên cứu những lý luận về chất lượng tín dụng xanh, làm rõ thực
trạng cấp tín dụng tại mảng tín dụng xanh, từ đó tìm ra những mặt còn hạn chế, đưa
ra các giải pháp giúp ngân hàng ngày càng phát triển mạnh mẽ, nâng cao hơn nữa
uy tín, thương hiệu của VCB về chất lượng tín dụng đối với mảng cấp tín dụng này.
3. Mục tiêu nghiên cứu và câu hỏi nghiên cứu
3.1. Mục tiêu nghiên cứu
Mục tiêu chung: Luận văn đề xuất các giải pháp phát triển hoạt động tín dụng
xanh tại Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam đến năm 2025.
Mục tiêu cụ thể:
- Hệ thống hóa cơ sở lý luận về hoạt động tín dụng xanh tại ngân hàng thương
mại; hệ thống hóa kinh nghiệm phát triển hoạt động tín dụng xanh của một số quốc
gia trên thế giới và một số NHTM tại Việt Nam.
- Phân tích, đánh giá thực trạng phát triển hoạt động tín dụng xanh tại Ngân
hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam giai đoạn 2017-2021, tìm ra những mặt đạt
được và hạn chế, nguyên nhân hạn chế trong hoạt động này tại Ngân hàng TMCP
- Đề xuất một số giải pháp, kiến nghị nhằm phát triển hoạt động tín dụng xanh
tại Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam.
3.2. Câu hỏi nghiên cứu
Đề tài nghiên cứu nhằm trả lời những câu hỏi sau:
- Các yếu tố tác động đến phát triển hoạt động tín dụng xanh tại các ngân hàng
thương mại?
- Thực trạng phát triển hoạt động tín dụng xanh tại Ngân hàng TMCP Ngoại
thương Việt Nam trong giai đoạn 2017-2021 như thế nào? Còn những tồn tại nào và
nguyên nhân vì đâu?
- Cần có giải pháp gì để phát triển hoạt động tín dụng xanh tại Ngân hàng
TMCP Ngoại thương Việt Nam trong thời gian tới?
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu

6
Đối tượng nghiên cứu: Đối tượng nghiên cứu của luận văn là sự phát triển
hoạt động tín dụng xanh tại Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam, trong đó tập
trung chủ yếu vào phát triển hoạt động cho vay các sản phẩm tín dụng xanh.
Phạm vi nghiên cứu:
- Về không gian: Tại Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam
- Về thời gian:
+ Dữ liệu thứ cấp thu thập cho nghiên cứu tại Ngân hàng TMCP Ngoại thương
Việt Nam trong giai đoạn năm 2017 – 2021, giải pháp đề xuất tới năm 2025
+ Dữ liệu sơ cấp được thu thập trong giai đoạn từ tháng 09/2022 đến tháng
12/2022
5. Phương pháp nghiên cứu
Luận văn sử dụng những phương pháp nghiên cứu sau:
5.1. Phương pháp thu thập dữ liệu
Các dữ liệu được thu thập từ các nguồn sau:
- Giáo trình, các công trình nghiên cứu khoa học có liên quan để hình thành cơ
sở lý luận của luận văn
- Những văn bản pháp lý của NHNN có liên quan
- Báo cáo tài chính, báo cáo hoạt động tín dụng của Ngân hàng TMCP Ngoại
thương Việt Nam từ 2016 – 2021.
5.2. Phương pháp phân tích, xử lý dữ liệu
Dựa trên phương pháp luận của chủ nghĩa duy vật biện chứng và duy vật lịch
sử, kết hợp với việc sử dụng hệ thống những khái niệm, quan điểm, những định
nghĩa cơ bản và cụ thể liên quan đến hoạt động tín dụng xanh, từ đó làm cơ sở và
nền tảng cho việc phân tích các số liệu phục vụ cho quá trình nghiên cứu và đưa ra
kết luận phù hợp. Phương pháp thống kê, mô tả, phân tích, so sánh, tổng hợp, xử lý
số liệu, hệ thống và khái hoá, lập bảng biểu, vẽ các đồ thị, biểu đồ nhằm trình bày
tổng quan về hoạt động tín dụng xanh tại và thực trạng phát triển hoạt động tín dụng
xanh tại Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam đồng thời đưa ra các đề xuất
giải pháp phát triển hoạt động này tại VCB.
6. Cấu trúc của nghiên cứu

7
Ngoài phần mở đầu và kết luận, tài liệu tham khảo và các danh mục, phụ lục,
nội dung chính của luận văn được chia thành 3 chương:
- Chương 1: Cơ sở lý luận về phát triển hoạt động tín dụng xanh tại các ngân
hàng thương mại
- Chương 2: Thực trạng phát triển hoạt động tín dụng xanh tại Ngân hàng
- Chương 3: Giải pháp phát triển hoạt động tín dụng xanh tại Ngân hàng
Thương mại cổ phần Ngoại thương Việt Nam

8
CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ PHÁT TRIỂN HOẠT ĐỘNG TÍN DỤNG
XANH TẠI CÁC NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI
1.1. Tổng quan về hoạt động tín dụng xanh của Ngân hàng thương mại
1.1.1. Tổng quan chung về hoạt động tín dụng ngân hàng
1.1.1.1 Khái niệm tín dụng
Trong nền kinh tế thị trường các chủ thể của nền kinh tế đều phải sử dụng
nguồn tài chính để đáp ứng yêu cầu tái sản xuất các mặt hoạt động của mình, từ đó
thường xuyên xuất hiện ba nhóm chủ thể: Nhóm 1 là những chủ thể thu vừa đáp ứng
nhu cầu chi; Nhóm 2 là những chủ thể thu vượt quá nhu cầu chi, các chủ thể trong
nhóm này dư thừa nguồn tài chính; Nhóm 3 là những chủ thể thu không đủ chi, các
chủ thể trong nhóm này thiếu nguồn tài chính để đáp ứng yêu cầu tái sản xuất các
mặt hoạt động của mình. Như vậy, trong nền kinh tế thị trường thường xuyên tồn tại
mâu thuẫn giữa thừa nguồn tài chính ở chủ thể này và thiếu nguồn tài chính ở những
chủ thể khác. Mâu thuẫn đó chỉ có thể giải quyết thông qua quan hệ cho vay (tín
dụng). Vì vậy tín dụng là một tất yếu trong nền kinh tế thị trường. Tín dụng là một
phạm trù kinh tế khách quan, ra đời, tồn tại và phát triển cùng với sự ra đời, tồn tại
và phát triển của nền kinh tế hàng hóa, điều hòa vốn tiền tệ nhàn rỗi trong nền kinh
tế từ nơi thừa sang nơi thiếu… nhằm đáp ứng được yêu cầu về vốn của nền kinh tế.
Kinh tế học hiện đại cho rằng “Tín dụng là mối quan hệ giao dịch giữa hai chủ
thể, trong đó một bên chuyển giao tiền hoặc tài sản cho bên kia sử dụng trong một
thời gian nhất định, đồng thời bên nhận tiền hoặc tài sản cam kết hoàn trả vốn gốc
và lãi cho bên chuyển giao tiền hoặc tài sản vô điều kiện theo thời hạn đã thoả
thuận”. (Nguồn: Từ điển Kinh tế thị trường – NXB KHKT, 1999).
Theo Luật các tổ chức tín dụng số 47/2010/QH2 ngày 16/06/2010 đã được
thông qua thì “Cấp tín dụng là việc thỏa thuận để tổ chức, cá nhân sử dụng một
khoản tiền hoặc cam kết sử dụng một khoản tiền hoặc cam kết cho phép sử dụng
một khoản tiền theo nguyên tắc có hoàn trả bằng nghiệp vụ cho vay, chiết khấu, cho
thuê tài chính, bao thanh toán, bảo lãnh ngân hàng và các nghiệp vụ cấp tín dụng
khác” (Theo Mục 14, Điều 4, Chương I của Luật các TCTD).

9
Xét trên khía cạnh tiếp cận theo chức năng hoạt động của ngân hàng thì tín
dụng ngân hàng được hiểu như sau: “Tín dụng ngân hàng là quan hệ chuyển
nhượng quyền sử dụng vốn từ ngân hàng cho khách hàng trong một thời hạn nhất
định với một khoản chi phí nhất định. Tín dụng ngân hàng chứa đựng ba nội dung
(i) Có sự chuyển nhượng quyền sử dụng vốn từ người sử hữu sang cho người sử
dụng; (ii) sự chuyển nhượng này có thời hạn và chỉ mang tính tạm thời và (iii) sự
chuyển nhượng này có kèm theo chi phí” (Võ Đình Toàn, Giáo trình Luật Ngân
hàng Việt Nam, NXB Công An Nhân Dân, Đại học Luật Hà Nội 2017).
Như vậy, tín dụng ngân hàng là mối quan hệ vay mượn giữa ngân hàng với tất
cả các cá nhân, tổ chức và các doanh nghiệp khác trong xã hội. Nó không phải là
quan hệ dịch chuyển vốn trực tiếp từ nơi tạm thời thừa sang nơi tạm thời thiếu mà là
quan hệ dịch chuyển vốn gián tiếp thông qua một tổ chức trung gian, đó là ngân
hàng. Tín dụng ngân hàng cũng mang bản chất chung của quan hệ tín dụng, đó là
quan hệ vay mượn có hoàn trả cả vốn và lãi sau một thời gian nhất định, là quan hệ
chuyển nhượng tạm thời quyền sử dụng vốn và là quan hệ bình đẳng cả 2 bên cùng
có lợi.
1.1.1.2. Đặc điểm tín dụng ngân hàng
Tín dụng là hoạt động truyền thống của ngân hàng, là một khoản mục cơ bản
của tài sản có của một ngân hàng. Khoản mục này phát triển và hoàn thiện với nhiều
loại hình khác nhau từ cho vay ngắn hạn đến dài hạn, thời hạn cấp tín dụng càng dài
thì tính rủi ro càng lớn, do đó thông thường lãi suất cho vay dài hạn càng lớn hơn lãi
suất cho vay ngắn hạn. Trong hoạt động tín dụng của ngân hàng, phải thỏa mãn 4
đặc điểm: lòng tin, tính hoàn trả, tính thời hạn và ẩn chứa nhiều khả năng rủi ro.
Một là, quan hệ tín dụng dựa trên cơ sở đánh giá, thẩm định về khả năng trả
nợ và thiện chí trả nợ giữa hai bên. Ngân hàng cấp tín dụng khi tin tưởng, đánh giá
rằng người đi vay có thiện chí trả nợ và có khả năng trả nợ, đồng thời tin rằng người
sử dụng lượng giá trị đó sẽ thu được lượng giá trị cao hơn, đạt hiệu quả sau một thời
gian nhất định, người cho vay cũng tin tưởng người đi vay có thiện chí trả nợ thì
quan hệ cho vay mới xảy ra, như vậy có thể nói đây là điều kiện tiên quyết để thiết
lập quan hệ tín dụng.

10
Hai là tính hoàn trả. Đối với tín dụng ngân hàng thì đây là đặc trưng cơ bản
nhất và sự hoàn trả là tiêu chuẩn phân biệt quan hệ tín dụng ngân hàng với các quan
hệ tài chính khác. Trong tính hoàn trả thì lượng vốn được chuyển nhượng phải được
hoàn trả đúng hạn về cả thời gian và về giá trị bao gồm hai bộ phận: Gốc và lãi.
Phần lãi phải đảm bảo cho lượng giá trị hoàn trả lớn hơn lượng giá trị ban đầu. Sự
chênh lệch này là giá trả cho quyền sử dụng vốn tạm thời. Nói cách khác, nó là giá
trị cho sự sinh quyền sử dụng vốn hiện tại của người sở hữu, vì thế nó phải đủ hấp
dẫn để người sở hữu có thể sẵn sàng hy sinh quyền sử dụng nó. Mặt khác nếu không
có sự hoàn trả thì đó là quan hệ cho vay không hoàn hảo.
Ba là, tính thời hạn. Xuất phát từ bản chất của tín dụng là sự tín nhiệm, người
cho vay tin tưởng người đi vay sẽ hoàn trả vào một ngày trong tương lai. Người đi
vay chỉ được sử dụng tạm thời trong một thời gian nhất định, sau khi hết thời gian
sử dụng theo thỏa thuận, người đi vay hoàn trả cho người cho vay.
Bốn là, hoạt động tín dụng ngân hàng ẩn chứa nhiều khả năng rủi ro do sự
không cân xứng về thông tin và người cho vay không hiểu rõ hết về người đi vay.
Một mối quan hệ tín dụng được gọi là hoàn hảo nếu người đi vay hoàn trả được đầy
đủ gốc và lãi đúng thời hạn. Tuy nhiên trong thực tế không phải mọi việc lúc nào
cũng diễn ra một cách trôi chảy, không hiếm trường hợp người đi vay không thực
hiện được nghĩa vụ của mình đối với ngân hàng do các nguyên nhân khách quan
hay chủ quan gây ra. Đó là trường hợp khi đến hạn hoàn trả vốn vay, người đi vay
không thể thực hiện được việc trả nợ cho người cho vay dẫn đến các khoản nợ bị
quá hạn. Nợ xấu là biểu hiện không lành mạnh của quá trình hoạt động tín dụng, là
sự báo hiệu của rủi ro.
1.1.1.3. Vai trò của tín dụng ngân hàng
Tín dụng ngân hàng hỗ trợ sự phát triển của Khách hàng
Thông qua hoạt động cấp tín dụng, ngân hàng tạo điều kiện cho các chủ doanh
nghiệp tiếp cận được với nguồn vốn từ đó thực hiện được mục tiêu thành lập và phát
triển doanh nghiệp. Qua nguồn vốn được tài trợ bởi ngân hàng, các Khách hàng có
điều kiện nâng cấp các máy móc thiết bị, khoa học kĩ thuật, tài trợ nhu cầu đào tạo
nâng cao trình độ của cán bộ công nhân viên, qua đó, góp phần làm tăng

11
năng suất, cải thiện năng lực cạnh tranh. Ngoài ra, ngân hàng có thể hỗ trợ Khách
hàng mở rộng quan hệ thương mại với các đối tác, giao lưu kinh tế quốc tế, quảng
bá sản phẩm từ đó có thể đẩy mạnh xuất khẩu.
Tín dụng góp phần hình thành cơ cấu vốn tối ưu cho Khách hàng
Để đáp ứng nhu cầu sản xuất kinh doanh, Khách hàng phải tìm kiếm thêm các
nguồn vốn từ bên ngoài để tận dụng đòn bẩy tài chính trong hoạt động kinh doanh,
trong đó nguồn vốn ngân hàng đóng vai trò vô cùng quan trọng. Khách vay vốn cần
xây dựng cơ cấu vốn hợp lý, kết hợp hiệu quả giữa vốn vay và vốn tự có nhằm sản
xuất ra sản phẩm tại giá vốn bình quân tối ưu nhất, nhưng vẫn đảm bảo được chất
lượng hàng hóa, được thị trường chấp nhận và tối đa hóa lợi nhuận cho doanh
nghiệp.
Tín dụng góp phần nâng cao hiệu quả sử dụng vốn của Khách hàng
Nguyên tắc của tín dụng ngân hàng phải đảm bảo việc hoàn trả cả vốn lẫn lãi
theo đúng thời hạn quy định. Trong trường hợp quá hạn, doanh nghiệp phải chịu lãi
suất phạt cao đồng thời ảnh hưởng xấu đến uy tín của doanh nghiệp. Vì vậy, ngay từ
khi lập phương án sản xuất kinh doanh, doanh nghiệp đã phải quan tâm tới việc lên
kế hoạch sử dụng vốn nhằm tăng nhanh vòng quay của vốn, rút ngắn thời gian vay
nợ, giảm chi phí lãi vay, đảm bảo tỷ suất lợi nhuận phải lớn hơn lãi suất vay vốn để
đảm bảo hoạt kinh doanh có lãi. Như vậy, tín dụng ngân hàng giúp tạo động lực
thúc đẩy khách vay vốn sử dụng vốn một cách hiệu quả.
Tín dụng là công cụ để nhà nước điều tiết vĩ mô nền kinh tế, tạo môi trường
kinh tế - xã hội ổn định cho sự phát triển của Khách hàng
Thông qua tín dụng ngân hàng, nhà nước thực thi các chính sách tiền tệ nhằm
điều tiết vĩ mô nền kinh tế, hạn chế lạm phát, ổn định tiền tệ, tạo ra môi trường kinh
doanh thuận lợi cho Khách hàng.
1.1.1.4. Phân loại tín dụng ngân hàng
Tùy theo các tiêu thức khác nhau mà tín dụng ngân hàng có thể phân thành các
loại khác nhau. Sau đây là các cách phân loại tín dụng ngân hàng phổ biến:
Căn cứ theo thời gian cấp tín dụng
- Cấp tín dụng ngắn hạn: là hình thức cấp tín dụng có thời hạn đến 01 năm;

12
- Cấp tín dụng trung hạn: là hình thức cấp tín dụng có thời hạn từ trên 01 năm đến
05 năm;
- Cấp tín dụng dài hạn: là hình thức cấp tín dụng có thời hạn trên 05 năm.
Căn cứ vào mục đích cấp tín dụng
- Cấp tín dụng bổ sung vốn lưu động: là hình thức cấp tín dụng tài trợ vốn cho nhu
cầu vốn lưu động còn thiếu của doanh nghiệp trong một chu kỳ sản xuất kinh doanh
thông thường nhằm bù đắp sự chênh lệch giữa kỳ hạn, giá trị của tài sản và nguồn
vốn trong Doanh nghiệp. Cấp tín dụng bổ sung vốn lưu động thường là cấp tín dụng
ngắn hạn, phụ thuộc vào thời gian quay vòng vốn lưu động của hoạt động kinh
doanh của doanh nghiệp và có nguồn trả nợ chủ yếu là nguồn thu từ hoạt động sản
xuất kinh doanh của khách hàng sau khi kết thúc chu kỳ kinh doanh.
- Cấp tín dụng đầu tư tài sản cố định, đầu tư dự án: Là việc cấp tín dụng phục vụ
cho nhu cầu mua sắm các tài sản cố định và thực hiện các Dự án đầu tư của Doanh
nghiệp. Cấp tín dụng đầu tư TSCĐ đầu tư dự án là hoạt động cấp tín dụng trung, dài
hạn, phụ thuộc vào thời gian thu hồi vốn theo đánh giá của Doanh nghiệp cũng như
thẩm định của Ngân hàng. Nguồn trả nợ chủ yếu đến từ dòng tiền khấu hao TSCĐ
và lợi nhuận.
Căn cứ vào biện pháp bảo đảm
- Cấp tín dụng có biện pháp bảo đảm: là hình thức cấp tín dụng dựa trên cơ sở có
biện pháp bảo đảm như: cầm cố, thế chấp, bảo lãnh của người thứ ba… và các hình
thức, biện pháp bảo đảm khác được Ngân hàng chấp thuận.
- Cấp tín dụng không có bảo đảm: là hình thức cấp tín dụng không được bảo đảm
bằng các biện pháp như trên mà chỉ dựa trên uy tín của khách hàng.
1.1.2. Tổng quan chung về hoạt động tín dụng xanh
1.1.2.1. Khái niệm tín dụng xanh
Phát triển bền vững là một loại hình phát triển mới, lồng ghép quá trình sản
xuất với bảo tồn tài nguyên và nâng cao chất lượng môi trường. Phát triển bền vững
cần phải đáp ứng các nhu cầu của thế hệ hiện tại mà không gây tổn hại đến khả
năng đáp ứng các nhu cầu của thế hệ trong tương lai. Để phát triển bền vững nền
kinh tế, Việt Nam đã xây dựng chiến lược phát triển nền kinh tế xanh, thể hiện rõ

13
trong Quyết định số 1658/QĐ-TTg ngày 1/10/2021 của Thủ tướng Chính phủ phê
duyệt Chiến lược quốc gia về tăng trưởng xanh giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn
2050. Theo đó, hoạt động tín dụng xanh, ngân hàng xanh đóng vai trò rất quan trọng
trong việc triển khai thành công Chiến lược này.
Về Tài chính xanh:
Hiện nay, chưa có một khái niệm thống nhất về tài chính xanh, nhưng về cơ
bản tài chính xanh được hiểu như sau: theo định nghĩa của Chương trình Môi trường
Liên hợp quốc (UNEP) năm 2016, tài chính xanh là tăng cường mức độ dòng chảy
tài chính (ngân hàng, tín dụng vi mô, bảo hiểm và đầu tư) từ khu vực nhà nước, tư
nhân và phi lợi nhuận sang các ưu tiên phát triển bền vững. Nhìn chung, tài chính
xanh liên quan đến việc thu hút các thị trường vốn truyền thống trong việc tạo ra,
phân phối các sản phẩm và dịch vụ tài chính mang lại cả lợi nhuận có thể đầu tư và
các kết quả tích cực về môi trường. Theo UNEP, tài chính bền vững là khái niệm
bao trùm nhất bao gồm các khía cạnh xã hội, môi trường và kinh tế, trong khi tài
chính xanh bao gồm khí hậu và cả tài chính môi trường khác nhưng không bao gồm
các khía cạnh xã hội và kinh tế, như mô tả tại Biểu đồ 1.1 dưới đây.
Biểu đồ 1.1: Lược đồ mô tả các khái niệm – UNEP, 2016
Phát triển bền vững
Môi trường Xã hội
Giảm thiểu Thích ứng Các vấn đề môi
BĐKH với BĐKH trường khác
Các bon
Môi trường
Xanh
Môi trường xã hội
Bền vững
Kinh tế
Quản trị
Theo ADB, khái niệm ”tài chính xanh” là cung cấp nguồn tài chính để tạo ra một
trái đất bền vững, bao gồm các dịch vụ tài chính, các tổ chức tài chính, các sáng

14
kiến và chính sách ở cấp quốc gia, các sản phẩm tài chính (trái phiếu, cổ phiếu, bảo
hiểm...) giúp dòng tiền luân chuyển vào các dự án kinh tế nhằm cải thiện môi
trường, giảm tác động của biến đổi khí hậu và nâng cao hiệu quả sử dụng tài
nguyên.
Về Tín dụng xanh:
Hiện nay, tín dụng xanh là đối tượng nghiên cứu của nhiều công trình nghiên
cứu về lĩnh vực tài chính bền vững, tài chính xanh trong thời gian gần đây. Tuy
nhiên, khái niệm tín dụng xanh vẫn chưa được đưa ra một cách chính thức, thống
nhất, mà có nhiều cách tiếp cận khác nhau trong các nghiên cứu, báo cáo về tài
chính xanh của các nhà nghiên cứu, tổ chức tài chính quốc tế. Theo quan điểm của
Chương trình Môi trường Liên hợp quốc UNEP (2016), Tín dụng xanh (green
credit) được hiểu là những khoản tín dụng hỗ trợ các dự án sản xuất - kinh doanh
không gây rủi ro, hoặc nhằm mục đích bảo vệ môi trường, góp phần bảo vệ sinh thái
chung. Theo Aizawa và Yang (2010), tín dụng xanh là một trong số những giải pháp
áp dụng để đối phó với các thách thức môi trường và xã hội của thế giới thông qua
các công cụ tài chính. Tín dụng xanh là một biểu hiện của tài chính bền vững với
mục đích hướng đến sự phát triển bền vững là quan điểm của Jin và Mengqi (2011).
Theo nghĩa rộng, tín dụng xanh đồng nghĩa với các khoản vay xanh dùng để
tài trợ hoặc tái tài trợ một phần hoặc toàn bộ các dự án xanh (theo Hiệp hội Thị
trường nợ (LMA). Các khoản vay xanh có thể là các khoản vay có kỳ hạn hoặc các
khoản vay tuần hoàn. Nhiều nghiên cứu và báo cáo của các tổ chức tài chính quốc
tế, tổ chức tài chính khu vực châu Âu, châu Mỹ thường sử dụng cách tiếp cận rộng
này. Theo đó, mục đích sử dụng của khoản vay thể hiện trong các báo cáo tài chính
hoặc các tài liệu quảng cáo của doanh nghiệp sẽ quyết định tính chất “xanh” của
khoản vay. LMA đã đưa ra một danh mục các dự án xanh, các khoản vay được cấp
cho các dự án thuộc danh mục này sẽ được coi là khoản vay xanh. Nguyễn Trọng
Tài và Nguyễn Kim Oanh (2019) định nghĩa tín dụng xanh là các dòng vốn tín dụng
hướng vào hoạt động không gây ô nhiễm môi trường sinh thái, thiết lập trạng thái

15
cân bằng của điều kiện tự nhiên, từng bước hướng cuộc sống của con người hài hòa
với môi trường tự nhiên.
Xét về nguồn vay, các khoản vay xanh hay tín dụng xanh cho các dự án xanh
trong một nền kinh tế bao gồm khoản vay từ Nhà nước, tín dụng thương mại, tín
dụng ngân hàng và khoản vay quốc tế. Các khoản vay xanh từ Nhà nước là những
khoản vay do Chính phủ cung cấp cho các dự án xanh có tác động sâu, rộng tới phát
triển kinh tế - xã hội chung của quốc gia đó. Do đó, quy mô của các khoản vay xanh
thường lớn, với lãi suất ưu đãi và các tổ chức phải đáp ứng những tiêu chuẩn, quy
định, ràng buộc chặt chẽ để tiếp cận được các khoản vay xanh này. Tín dụng thương
mại xanh thường phổ biến tại các nền kinh tế phát triển, là quan hệ mua bán trả
chậm giữa các bên giao dịch và thương phiếu xanh là bằng chứng cho quan hệ này.
Việc sử dụng thương phiếu xanh đem lại lợi ích cho doanh nghiệp trong việc được
áp dụng tỷ lệ chiết khấu thấp từ ngân hàng thương mại (NHTM). Dòng vốn cho vay
xanh từ các tổ chức quốc tế đa dạng và thực hiện thông qua nhiều kênh như hỗ trợ
phát triển chính thức (ODA), vay ưu đãi giữa các chính phủ, hợp tác với các
NHTM… Ba loại khoản vay trên thường mang tính chất là dòng vốn mồi, nhằm đưa
ra các thông điệp chính sách, định hướng về phát triển bền vững, thân thiện với môi
trường.
Theo nghĩa hẹp, tín dụng xanh là một loại dịch vụ tài chính, nằm trong nhóm
các khoản vay xanh và được thực hiện chủ yếu bởi hệ thống ngân hàng. Tín dụng
xanh được hiểu là những khoản tín dụng mà ngân hàng cấp cho các nhu cầu tiêu
dùng, dự án đầu tư, sản xuất - kinh doanh mà không gây rủi ro đến môi trường, bảo
vệ môi trường, góp phần bảo vệ hệ sinh thái chung. Cách tiếp cận này được đưa ra
và sử dụng chính thức trong các văn bản pháp luật của Trung Quốc. Do đó, các
nghiên cứu và báo cáo liên quan tới chính sách phát triển tín dụng xanh tại Trung
Quốc đều sử dụng cách tiếp cận này. Ngoài ra, Tổ chức Tài chính I4CE (Institute
for Climate Economics) cũng sử dụng cách tiếp cận này, coi tín dụng xanh là một
dòng sản phẩm chủ chốt của các khoản vay xanh, giúp giải quyết những rào cản
kinh tế, tài chính… của các khoản vay xanh thông thường. Wang và cộng sự (2019)
cho rằng, tín dụng xanh là chiến lược tín dụng của các ngân hàng nhằm hạn chế việc

16
các doanh nghiệp gây ô nhiễm môi trường nặng nề. Các ngân hàng điều chỉnh cơ
cấu tỷ lệ tín dụng dài hạn và ngắn hạn đối với các doanh nghiệp trên, từ đó ảnh
hưởng đến cơ cấu đầu tư và hiệu quả đầu tư của các doanh nghiệp gây ô nhiễm
nặng.
Tại Việt Nam, thuật ngữ tín dụng xanh được sử dụng gắn liền với nhiệm vụ là
kênh dẫn vốn cho nền kinh tế của các NHTM trong quá trình chuyển đổi nền kinh tế
sang mô hình tăng trưởng xanh. Do đó, hầu hết các nghiên cứu về tín dụng xanh tại
Việt Nam đều tiếp cận khái niệm tín dụng xanh theo nghĩa hẹp. Lê Thị Tuấn Nghĩa
(2019) định nghĩa tín dụng xanh là việc các tổ chức tín dụng cho vay đối với các
hoạt động đầu tư, sản xuất xanh, bao gồm các hoạt động tiêu dùng, đầu tư, sản xuất
- kinh doanh thân thiện với môi trường. Theo Nguyễn Thanh Phương và Nguyễn
Thị Liên Hương (2019), tín dụng xanh có thể hiểu là các khoản tín dụng được ngân
hàng cấp cho các dự án sản xuất - kinh doanh xanh không gây rủi ro cho môi trường
nhằm đối phó với những thách thức của môi trường và xã hội.
Trong phạm vi bài viết này, tác giả sử dụng cách tiếp cận theo nghĩa hẹp, tín
dụng xanh được hiểu là các dòng vốn tín dụng hướng vào các dự án, hoạt động sản
xuất - kinh doanh, tiêu dùng không làm tổn hại tới môi trường, giảm nguy cơ gây
biến đổi khí hậu (như giảm phát thải carbon, tiết kiệm năng lượng...), tăng khả năng
thích ứng biến đổi khí hậu, sử dụng tài nguyên thiên nhiên hiệu quả. Cách tiếp cận
này phù hợp với đặc điểm của thị trường tài chính Việt Nam và phù hợp với định
hướng, quan điểm về huy động vốn cho thực hiện mục tiêu tăng trưởng xanh tại
Việt Nam. Theo đó, tín dụng ngân hàng được xem là công cụ phổ biến trong các
công cụ nợ cung ứng nguồn tài chính cho các doanh nghiệp và thực hiện các dự án
xanh. Các khoản vay xanh tại Việt Nam hiện nay gồm: (i) Tín dụng đầu tư của Nhà
nước được Ngân hàng Phát triển (VDB) thực hiện; (ii) Cho vay vốn với lãi suất ưu
đãi và hỗ trợ lãi suất vay vốn được Quỹ bảo vệ môi trường Việt Nam thực hiện; (iii)
Cho vay đầu tư của Quỹ đầu tư phát triển địa phương; (iv) Cho vay hợp vốn được
Quỹ bảo vệ môi trường Việt Nam thực hiện; (v) Tín dụng xanh của hệ thống
NHTM. Tuy nhiên, với vai trò là một kênh dẫn vốn quan trọng nhất cho nền kinh tế,
trong giai đoạn vừa qua, tín dụng xanh đã trở thành một trong các công cụ tài chính

17
xanh then chốt cho quá trình chuyển đổi nền kinh tế Việt Nam theo hướng xanh
hơn, hỗ trợ tăng trưởng xanh.
Về Ngân hàng xanh:
Ngân hàng xanh vẫn là một khái niệm mới được biết đến trong những năm
gần đây, đặc biệt là đối với các nước đang phát triển, trong đó có Việt Nam, hiểu
theo nghĩa rộng thì “Ngân hàng xanh” là ngân hàng bền vững. Trong một ngân
hàng, để phát triển bền vững thì các quyết định đầu tư cần theo hướng có lợi cho
người tiêu dùng, nền kinh tế, xã hội và môi trường. Một ngân hàng chỉ có phát triển
bền vững khi lợi ích của ngân hàng đó gắn liền với lợi ích của xã hội và môi trường.
Theo nghĩa hẹp, “Ngân hàng xanh” dùng để chỉ các hoạt động nghiệp vụ của
ngân hàng, khuyến khích các hoạt động vì môi trường và giảm lượng khí thải
carbon, như khuyến khích khách hàng sử dụng các sản phẩm, dịch vụ xanh; áp dụng
các tiêu chuẩn môi trường khi cấp tín dụng ưu đãi cho các dự án giảm CO2, năng
lượng tái tạo (Unescap 2016). Như vậy, ngân hàng xanh là ngân hàng khi cung cấp
các dịch vụ với cam kết bảo vệ môi trường, đầu tư và cho vay sản xuất xanh, sạch.
Như vậy, theo nghĩa rộng, ngân hàng xanh được hiểu là ngân hàng xây dựng
được chiến lược kinh doanh bền vững, thể hiện qua việc cung cấp các dịch vụ ngân
hàng đáp ứng các tiêu chí về đảm bảo trách nhiệm với môi trường và xã hội. Việc
sử dụng định nghĩa ngân hàng xanh theo nghĩa rộng là phù hợp với định hướng phát
triển ngân hàng xanh tại Việt Nam tại Quyết định 1604/QĐ- NHNN ngày 07 tháng
8 năm 2018 của NHNN về việc phê duyệt Đề án phát triển ngân hàng xanh tại Việt
Nam. Theo đó, mục tiêu chính là nâng cao nhận thức và trách nhiệm xã hội của hệ
thống ngân hàng về bảo vệ môi trường, chống biến đổi khí hậu, từng bước xanh hóa
hoạt động ngân hàng, hướng dòng vốn tín dụng vào các dự án thân thiện với môi
trường, thúc đẩy sản xuất, dịch vụ và tiêu dùng xanh, năng lượng sạch và năng
lượng tái tạo.
Khái niệm “ngân hàng xanh” có thể được hiểu theo nhiều cách, nhưng về cơ
bản có thể tóm gọn lại theo hai cách hiểu phổ biến như sau:
Thứ nhất, ngân hàng xanh hoạt động như một ngân hàng thương mại bình
thường, nhưng xem xét các yếu tố xã hội và môi trường. Với cách hiểu đầu tiên này,

18
một ngân hàng truyền thống trở thành một ngân hàng xanh bằng cách hướng các
hoạt động cốt lõi của mình theo hướng cải thiện môi trường, đóng vai trò trung gian
giữa phát triển kinh tế và bảo vệ môi trường bằng cách thúc đẩy đầu tư theo hướng
bền vững với môi trường và có trách nhiệm với xã hội.
Có hai cách triển khai ngân hàng xanh: ngân hàng xanh nội bộ và thông qua
hoạt động kinh doanh của ngân hàng. Ngân hàng xanh nội bộ được hiểu là ngân
hàng thực hiện các hoạt động trực tiếp nhằm giảm thiểu tác động đến môi trường
như tạo môi trường ngân hàng trong sạch, hợp vệ sinh, trụ sở xanh, trồng rừng, ngân
hàng trực tuyến, quản lý chất thải, lắp đặt tấm pin mặt trời trên sân thượng của ngân
hàng, tiết kiệm năng lượng, giảm thiểu ô nhiễm tiếng ồn, sử dụng webcam cho hội
nghị trực tuyến thay cho các cuộc họp truyền thống, báo cáo trực tuyến, gửi tài liệu
qua email. Theo cách thực hiện thứ hai, ngân hàng tác động gián tiếp đến môi
trường thông qua các hoạt động kinh doanh ngân hàng như tài trợ cho các dự án
xanh như nhà máy năng lượng tái tạo (năng lượng mặt trời, phong điện, sinh khối,
khí sinh học), tiết kiệm năng lượng, nhà máy sản xuất phân bón sinh học, nhà máy
xử nước thải (ETP), dự án có ETP, và việc thực hiện các dự án xanh cụ thể.
Có thể kể đến một số đặc điểm quan trọng của ngân hàng xanh như sau: Ngân
hàng có thể giúp bảo vệ môi trường thông qua tự động hóa và ngân hàng trực tuyến,
chú trọng đến an ninh và an toàn xã hội thông qua việc thay đổi các tác động xã hội
tiêu cực, luôn ưu tiên cho các khoản đầu tư/cho vay có đánh giá các yếu tố rủi ro
liên quan tới môi trường, luôn quan tâm đến tăng trưởng xanh và bền vững trong
quá trình công nghiệp hóa và vì mục tiêu xã hội, tạo không gian thân thiện trong và
ngoài ngân hàng, hướng dẫn và giám sát các dự án giảm ô nhiễm, giảm chi phí và
năng lượng, từ đó tiết kiệm tiền và tăng GDP quốc gia.
Thứ hai, ngân hàng xanh là một tổ chức tài chính công chuyên cung cấp tài
chính dài hạn, chi phí thấp cho các dự án giảm thiểu và làm sạch carbon thông qua
huy động các nguồn tài chính khác nhau để thu hút các nhà đầu tư tư nhân. Ví dụ,
theo OECD, ngân hàng xanh là một tổ chức công được thành lập đặc biệt để tạo
điều kiện thuận lợi cho đầu tư tư nhân vào cơ sở hạ tầng carbon thấp, thích ứng với
khí hậu trong nước và các lĩnh vực xanh khác như quản lý nước và chất thải. Theo

19
Liên minh vốn xanh (CGC) - một tổ chức tư vấn phi lợi nhuận về ngân hàng xanh
thì ngân hàng xanh là một tổ chức tập trung được tạo ra để sử dụng tối đa nguồn
vốn xanh, năng lượng sạch.
1.1.2.2. Đặc điểm tín dụng xanh
Tín dụng xanh vẫn là một trong những hình thức tín dụng, do vậy, bên cạnh
những đặc điểm của một khoản cấp tín dụng ngân hàng thông thường, thì tín dụng
xanh vẫn mang những đặc điểm riêng biệt như sau:
- Tín dụng xanh tài trợ cho các dự án không gây tác động tiêu cực, rủi ro tới môi
trường. Đối với doanh nghiệp, các dự án phải chứng minh được tính hiệu quả, minh
bạch thông tin, kinh doanh có lợi nhuận, có kinh nghiệm trong lĩnh vực công nghệ
“xanh” tối thiểu một năm, đặc biệt phải chứng minh được đầu ra của sản phẩm. Đối
với cá nhân, phải chứng minh được năng lực tài chính, có hồ sơ “sạch”, không có
nợ xấu tại ngân hàng.
- Nguồn vốn tài trợ cho tín dụng xanh chủ yếu được huy động từ nguồn vốn của các
thành phần trong xã hội chứ không phải hoàn toàn là vốn huy động của ngân hàng.
Thông thường, các ngân hàng sẽ tiếp cận nguồn vốn xanh thông qua phát hành trái
phiếu xanh trên thị trường hoặc qua các Quỹ hỗ trợ tín dụng xanh, Hợp đồng ủy
thác từ các quỹ nước ngoài.
1.2.1.3. Vai trò và mục tiêu của tín dụng xanh
a. Vai trò của tín dụng xanh
Trên thực tế, xu hướng tăng trưởng tín dụng xanh đã phát triển từ lâu với các
dự án tiết kiệm năng lượng, tái tạo năng lượng và công nghệ sạch nhằm hướng đến
mục tiêu kép là tăng trưởng kinh tế gắn liền với bảo vệ môi trường.
Đối với Ngân hàng thương mại
- Góp phần nâng cao thương hiệu cho ngân hàng: Trong bối cảnh xã hội ngày càng
phát triển, đời sống người dân và hoạt động sản xuất của doanh nghiệp đang có
những ảnh hưởng tiêu cực đến môi trường thì tín dụng xanh đang dần nhận được
nhiều sự quan tâm hơn. Trên thực tế, xu hướng gia tăng tín dụng xanh đã xuất hiện
và phát triển thông qua các dự án như tiết kiệm năng lượng, tái tạo năng lượng và
công nghệ sạch nhằm hướng tới mục tiêu phát triển bền vững. Theo đó, việc ngân

20
hàng gia tăng các khoản cấp tín dụng xanh sẽ giúp hình ảnh thương hiệu của ngân
hàng được phổ biến rộng hơn, góp phần nâng cao thương hiệu cho ngân hàng ở thị
trường trong nước cũng như quốc tế.
- Tạo ra nguồn thu nhập lớn cho ngân hàng: Hoạt động tín dụng nói chung và tín
dụng xanh nói riêng là một trong những hoạt động mang lại nguồn thu nhập lớn cho
ngân hàng. Nó quyết định sự tồn tại và phát triển của một ngân hàng trong nền kinh
tế thị trường. Trong đó, dư nợ tín dụng khách hàng bán buôn chiếm tỷ trọng khá lớn
trong tổng dư nợ của một ngân hàng. Do vậy, đây là một trong những lĩnh vực mang
lại nguồn thu chủ yếu cho ngân hàng.
Đối với nền kinh tế
Với các tổ chức, doanh nghiệp, xã hội, tín dụng xanh đóng vai trò quan trọng
trong việc giảm thiểu những ảnh hưởng tiêu cực từ quy trình sản xuất đến môi
trường, góp phần hướng tới sự phát triển bền vững của nền kinh tế.
b. Mục tiêu của tín dụng xanh
Tín dụng xanh hướng tới mục tiêu khuyến khích các hoạt động vì môi
trường, các điều kiện tín dụng về tiêu chuẩn môi trường được áp dụng với các dự án
đầu tư, có cơ chế ưu đãi đối với các dự án, ngành sản xuất, doanh nghiệp định
hướng thân thiện môi trường từ đó xây dựng nền kinh tế các-bon thấp, làm giàu vốn
tự nhiên, giảm phát thải tăng khả năng hấp thụ khí nhà kính và hướng đến một nền
kinh tế bền vững.
Mục tiêu cụ thể:
- Tái cấu trúc và hoàn thiện thể chế tín dụng tại các NHTM theo hướng xanh hóa
các nghiệp vụ hiện có và khuyến khích phát triển các nghiệp vụ tín dụng đầu tư hiệu
quả vào năng lượng và tài nguyên với giá trị gia tăng cao.
- Nghiên cứu, ứng dụng ngày càng rộng rãi hoạt động tín dụng xanh nhằm tìm kiếm,
thẩm định và đầu tư cho các dự án sử dụng hiệu quả hơn tài nguyên thiên nhiên, giảm
cường độ phát thải khí nhà kính, ứng phó hiệu quả hơn với biến đổi khí hậu.
- Nâng cao đời sống nhân dân, xây dựng lối sống thân thiện với môi trường thông qua
tạo nhiều việc làm từ các dự án từ nguồn vốn tín dụng xanh tại các ngành công nghiệp,
nông nghiệp, dịch vụ xanh, đầu tư vào vốn tự nhiên, phát triển hạ tầng xanh.

21
1.1.2.3. Phân loại tín dụng xanh
a. Phân loại theo thời gian cấp tín dụng
- Cấp tín dụng ngắn hạn: là hình thức cấp tín dụng có thời hạn đến 01 năm;
- Cấp tín dụng trung hạn: là hình thức cấp tín dụng có thời hạn từ trên 01 năm đến
05 năm;
- Cấp tín dụng dài hạn: là hình thức cấp tín dụng có thời hạn trên 05 năm.
b. Phân loại theo hình thức bảo đảm tín dụng
- Cấp tín dụng có biện pháp bảo đảm: là hình thức cấp tín dụng dựa trên cơ sở có
biện pháp bảo đảm như: cầm cố, thế chấp, bảo lãnh của người thứ ba… và các hình
thức, biện pháp bảo đảm khác được ngân hàng chấp thuận.
- Cấp tín dụng không có bảo đảm: là hình thức cấp tín dụng không được bảo đảm
bằng các biện pháp như trên mà chỉ dựa trên uy tín của khách hàng.
c. Phân loại theo mục đích cấp tín dụng
- Cấp tín dụng bổ sung vốn lưu động: là hình thức cấp tín dụng tài trợ vốn cho nhu
cầu vốn lưu động còn thiếu của cá nhân/ doanh nghiệp trong một chu kỳ sản xuất
kinh doanh thông thường nhằm bù đắp sự chênh lệch giữa kỳ hạn, giá trị của tài sản
và nguồn vốn trong doanh nghiệp. cấp tín dụng bổ sung vốn lưu động thường là cấp
tín dụng ngắn hạn, phụ thuộc vào thời gian quay vòng vốn lưu động của hoạt động
kinh doanh của doanh nghiệp/cá nhân và có nguồn trả nợ chủ yếu là nguồn thu từ
hoạt động sản xuất kinh doanh của khách hàng sau khi kết thúc chu kỳ kinh doanh.
- Cấp tín dụng đầu tư tài sản cố định, đầu tư dự án: là việc cấp tín dụng phục vụ cho
nhu cầu mua sắm các tài sản cố định và thực hiện các dự án đầu tư của doanh
nghiệp. cấp tín dụng đầu tư tscđ đầu tư dự án là hoạt động cấp tín dụng trung, dài
hạn, phụ thuộc vào thời gian thu hồi vốn theo đánh giá của doanh nghiệp cũng như
thẩm định của ngân hàng. nguồn trả nợ chủ yếu đến từ dòng tiền khấu hao tài sản cố
định và lợi nhuận.
1.2. Tổng quan về phát triển hoạt động tín dụng xanh tại Ngân hàng
thương mại
1.2.1. Khái niệm phát triển hoạt động tín dụng xanh tại Ngân hàng
thương mại

22
Theo tìm hiểu của tác giả thì cho đến nay chưa có định nghĩa nào cụ thể nào về
thuật ngữ “tín dụng xanh” hay “phát triển hoạt động tín dụng xanh”. Hoạt động tín
dụng xanh đem lại những lợi ích rất lớn cả về tăng trưởng, phát triển kinh tế, nâng
cao đời sống nhân dân cũng như bảo vệ môi trường, theo đó, việc phát triển hoạt
động tín dụng xanh đã và đang được nhiều NHTM tại Việt Nam quan tâm. Có thể
nói, phát triển hoạt động tín dụng xanh tại NHTM được hiểu là sự gia tăng tỷ trọng
dư nợ, cũng như chất lượng cấp tín dụng cho các lĩnh vực xanh tại các NHTM.
“Phát triển là sự phù hợp, thỏa mãn với nhu cầu nào đó. Chất lượng tín dụng
được hiểu là khoản cấp tín dụng phù hợp và thỏa mãn các nhu cầu của các chủ thể
liên quan đến khoản cấp tín dụng đó. Những chủ thể liên quan bao gồm người cấp
tín dụng (Ngân hàng), người được cấp tín dụng (Khách hàng) và nền kinh tế - xã
hội” (Nguyễn Thị Thu Đông, Nâng cao chất lượng tín dụng tại Ngân hàng Thương
mại cổ phần Ngoại thương Việt Nam trong quá trình hội nhập, Luận án Tiến sỹ kinh
tế, Đại học kinh tế quốc dân, Hà Nội, năm 2012). Do đó, khi xem xét khái niệm
Chất lượng tín dụng, ta cần đánh giá dựa trên quan điểm “sự thỏa mãn” của cả ba
chủ thể trên, cụ thể:
-Đối với khách hàng: các khoản cấp tín dụng xanh của ngân hàng phải đáp ứng
được nhu cầu của khách hàng về quy mô, thời gian, chính sách lãi suất, phí, tính
thuận lợi, chất lượng dịch vụ…
- Đối với ngân hàng: chất lượng tín dụng được đánh giá hai khía cạnh là (i) Các
khoản cấp tín dụng được cấp cho khách hàng phải có quy mô, thời gian phù hợp với
khẩu vị rủi ro và định hướng của ngân hàng, có mức lãi suất và phí tốt, và đồng thời
(ii) Đảm bảo khả năng trả nợ đúng hạn của khách hàng, quản trị tốt rủi ro tín dụng.
- Đối với nền kinh tế - xã hội: Tín dụng ngân hàng phải đảm bảo được vai trò trong
việc luân chuyển vốn, giúp dòng tiền được điều chuyển từ nơi thừa vốn sang nơi
thiếu vốn với mức giá cả hợp lý, phù hợp định hướng phát triển kinh tế trong từng
thời kỳ, đóng vai trò là trụ cột chính của thị trường tiền tệ, đặc biệt với những quốc
gia có thị trường vốn chưa phát triển như Việt Nam.

23
Có thể thấy, dưới góc nhìn của mỗi chủ thể trên với việc phát triển tín dụng là
khác nhau, dẫn đến việc tiếp cận khái niệm “phát triển hoạt động tín dụng” cũng
khác nhau, thậm chí có thể mâu thuẫn. Các ngân hàng luôn muốn kiểm soát khách
hàng một cách chặt chẽ nhất với những chính sách lãi suất, phí cao, còn khách hàng
lại luôn muốn có những dịch vụ ngân hàng tốt nhất, nhanh nhất và chi phí rẻ nhất;
trong khi đó, nền kinh tế - xã hội lại muốn khuyến khích giảm lãi suất nhằm kích
thích phát triển kinh tế trong thời kỳ khó khăn, hay giảm lãi suất để hỗ trợ phát triển
doanh nghiệp mới thành lập, đi ngược lại với lợi ích của các ngân hàng. Vì vậy, mỗi
chủ thể cần phải có những sự nhượng bộ nhất định để có thể triển khai các sản phẩm
tín dụng phù hợp và được đón nhận bởi thị trường. Như vậy, ta có thể hiểu khái
niệm phát triển tín dụng chính là “Sự cân bằng, tổng hòa lợi ích một cách phù hợp
giữa các chủ thể tham gia vào quá trình cấp tín dụng giúp thỏa mãn nhu cầu của tất
cả các chủ thể đó”. Trong phạm vi bài nghiên cứu, dưới góc nhìn từ phía ngân hàng,
thực hiện tín dụng phải phù hợp với chiến lược phát triển kinh tế - xã hội của đất
nước và mục tiêu chính sách của ngân hàng thương mại trong từng thời kỳ. Do đó,
tác giả đưa ra khía cạnh phân tích về sự phát triển hoạt động tín dụng xanh theo
quan điểm của mình gồm các vấn đề chính sau: (i) chất lượng, hiệu quả của hoạt
động tín dụng; (ii) chất lượng của hoạt động quản trị rủi ro tín dụng; (iii) sự hài lòng
của khách hàng và (iv) mức độ phù hợp với chủ trương, chính sách của nhà nước
cũng như quy định của ngân hàng.
1.2.2. Các chỉ tiêu đánh giá sự phát triển của hoạt động tín dụng xanh tại
Ngân hàng thương mại
1.2.2.1. Các chỉ tiêu định lượng
a. Các chỉ tiêu tăng trưởng
Tỷ lệ tăng trưởng dư nợ là tiêu chí nhằm mục đích đánh giá sự tăng trưởng
của dư nợ tín dụng xanh qua từng năm, đồng thời đánh giá mức độ cho vay đối với
lĩnh vực xanh của nền kinh tế, đồng thời tỷ lệ này cũng được sử dụng để đánh giá
tình hình thực hiện kế hoạch tín dụng xanh của ngân hàng. Chỉ tiêu này càng cao có
nghĩa là hoạt động cấp tín dụng đối với các lĩnh vực xanh của ngân hàng đang có sự
tăng trưởng và ngược lại.

24
Tỷ lệ tăng Dư nợ tín dụng xanh năm nay – Dư nợ
trưởng dư cùng kỳ năm trước
= x 100%
nợ tín dụng
Dư nợ cùng kỳ năm trước
xanh (%)
Tỷ lệ tăng trưởng doanh số cho vay (DSCV) tín dụng xanh là chỉ tiêu
nhằm mục đích so sánh sự tăng trưởng của hoạt động tín dụng xanh qua các năm
tuy nhiên chỉ tiêu này mang tính chất thời kỳ chứ không phải tích chất thời điểm
như tỷ lệ tăng trưởng dư nợ. nó bao gồm toàn bộ các khoản cho vay phát sinh kể cả
các khoản vay đã thu hồi đối với các lĩnh vực xanh của nền kinh tế trong một thời
kỳ nhất định, thường là 1 năm.
Tỷ lệ tăng DSCV tín dụng xanh năm nay – DSCV
trưởng cùng kỳ năm trước
= x 100%
DSCV tín
DSCV cùng kỳ năm trước
dụng xanh
b. Chỉ tiêu sinh lời từ hoạt động tín dụng
Nguồn thu từ hoạt động tín dụng là nguồn thu chủ yếu để ngân hàng tồn tại
và phát triển. Lợi nhuận từ hoạt động cho vay đem lại chứng tỏ các khoản vay
không những thu hồi được gốc mà còn có lãi, đảm bảo được độ an toàn của nguồn
vốn cho vay. Nếu ngân hàng thương mại chỉ chú trọng vào việc giảm và duy trì một
tỷ lệ nợ quá hạn thấp mà không tăng được thu nhập từ hoạt động tín dụng thì tỷ lệ
nợ quá hạn thấp cũng không có ý nghĩa. Việc phát triển hoạt động tín dụng xanh chỉ
thực sự có ý nghĩa khi góp phần nâng cao khả năng sinh lời của ngân hàng.
Tỷ lệ thu lãi từ hoạt Lãi vay thu được từ hoạt động TDX
động tín dụng xanh= x 100%
(TDX)
Lãi vay thu từ hoạt động tín dụng
Xét cho cùng, ngoài các chi tiêu nợ quá hạn, nợ xấu..., thì chất lượng tín
dụng phải được phản ánh bởi tỷ lệ lợi nhuận từ hoạt động tín dụng. Chỉ tiêu này cho
biết, cứ trong 100 đồng tổng lợi nhuận thu lãi vay từ hoạt động tín dụng thì có bao
nhiêu đồng là do tín dụng xanh mang lại. Lợi nhuận do hoạt động tín dụng xanh
mang lại chứng tỏ các khoản vay không những thu hồi được gốc mà còn cả lãi, đảm

25
bảo an toàn cho vốn vay, chỉ tiêu này có giá trị càng lớn thể hiện hoạt động tín dụng
xanh của ngân hàng càng hiệu quả và chiếm tỷ trọng lớn so với tín dụng truyền
thống.
c. Chỉ tiêu về nợ xấu, trích lập dự phòng rủi ro tín dụng
Dự phòng rủi ro tín dụng là khoản tiền đã trích lập để dự phòng cho những
tổn thất có thể xảy ra do khách hàng hoặc đối tác của ngân hàng thương mại không
thực hiện nghĩa vụ theo cam kết. Tỷ lệ này càng cao chứng tỏ chất lượng tín dụng
của ngân hàng không tốt và rủi ro mà ngân hàng có thể gặp phải càng cao, cũng có
thể tính theo chỉ tiêu tỷ lệ bù đắp rủi ro tín dụng.
Tỷ lệ DPRR đã trích lập Dự phòng RR đã trích lập
= x 100%
đối với tín dụng xanh Tổng dư nợ tín dụng
Về trích lập dự phòng rủi ro tín dụng, tại Việt Nam quy định trích lập hai loại
dự phòng là dự phòng chung và dự phòng cụ thể. Dự phòng chung được trích lập
cho tất cả các khoản nợ từ nhóm 1 đến nhóm 4 và bằng 0,75% tổng giá trị các khoản
nợ. Dự phòng cụ thể được trích lập trên cơ sở phân loại cụ thể các khoản nợ; tỷ lệ
trích lập dự phòng cụ thể đổi với 5 nhóm nợ lần lượt là 0%, 5%, 20%, 50%, 100%.
Đi đôi cùng việc phát triển tín dụng luôn cần phải đảm bảo chất lượng nợ tương
ứng. Đối với tín dụng xanh cũng như vậy, chất lượng của tín dụng xanh được thể
hiện thông qua tỷ lệ các khoản nợ xấu phát sinh trong tổng số dư cấp tín dụng. Mức
dưới 3% có thể coi là ngưỡng khá tốt trong hoạt động ngân hàng.
Nợ xấu được hiểu là các khoản nợ được phân loại nhóm 3, 4 và 5 theo quy
định phân loại nợ của Ngân hàng nhà nước, hiện tại là Thông tư số: 11/2021/TT-
NHNN ngày 30/07/2021 về việc quy định về phân loại tài sản có, mức trích,
phương pháp trích lập dự phòng rủi ro và việc sử dụng để xử lý rủi ro trong hoạt
động của Tổ chức tín dụng, Chi nhánh ngân hàng nước ngoài. Theo đó, việc phân
loại nợ thực hiện như sau:
Nhóm 1 (nợ đủ tiêu chuẩn) bao gồm: khoản nợ trong hạn và được đánh giá là
có khả năng thu hồi đầy đủ cả nợ gốc và lãi đúng hạn; khoản nợ quá hạn dưới 10
ngày và được đánh giá là có khả năng thu hồi đầy đủ nợ gốc và lãi bị quá hạn và thu
hồi đầy đủ nợ gốc và lãi còn lại đúng thời hạn;

26
Nhóm 2 (nợ cần chú ý) bao gồm: khoản nợ quá hạn đến 90 ngày;
Nhóm 3 (nợ dưới tiêu chuẩn) bao gồm: khoản nợ quá hạn từ 91 ngày đến 180
ngày, trừ khoản nợ quy định khác;
Nhóm 4 (nợ nghi ngờ) bao gồm: khoản nợ quá hạn từ 181 ngày đến 360
ngày, trừ khoản nợ quy định khác;
Nhóm 5 (nợ có khả năng mất vốn) bao gồm: khoản nợ quá hạn trên 360
ngày.
1.2.2.2. Các chỉ tiêu định tính
a. Về phía Ngân hàng
Uy tín, thương hiệu, xếp hạng tín nhiệm của ngân hàng thương mại
Uy tín và thương hiệu của ngân hàng cấp tín dụng cũng là một trong những
nhân tố đánh giá chất lượng tín dụng. Khi khách hàng được những ngân hàng có uy
tín cao cấp tín dụng thì nhìn chung, các đối tác của khách hàng đó cũng có thể đánh
giá rằng họ là những khách hàng uy tín. Ví dụ hiện tại, VCB là ngân hàng có uy tín
cao trong hoạt động xuất nhập khẩu tại việt nam nên thường được các tổ chức quốc
tế áp dụng những chính sách phí, lãi suất ưu đãi hơn, thậm chí trực tiếp chỉ định các
nhà xuất nhập khẩu phải sử dụng dịch vụ của VCB.
Tốc độ phục vụ, chất lượng dịch vụ, sự đa dạng của sản phẩm
Thông thường, sản phẩm tín dụng có chất lượng cao phải đáp ứng được nhu
cầu của khách hàng về thời gian giải ngân, xét duyệt hồ sơ vay vốn… và có nhiều
dịch vụ, sản phẩm đi kèm cũng như hệ thống mạng lưới rộng, nhằm đem tới cho
khách hàng sự thuận lợi tối đa trong giao dịch.
Mức độ hài lòng của khách hàng
Đối tượng sử dụng của các khoản cấp tín dụng chính là khách hàng. Khách
hàng chính là những người đánh giá trực quan nhất đến chất lượng của các khoản
cấp tín dụng thông qua việc đánh giá sự thỏa mãn của họ về thời gian, quy mô
khoản cấp tín dụng, chính sách phí, lãi suất, thái độ phục vụ và tốc độ xử lý công
việc.
Các biểu hiện trong quản lý tín dụng của ngân hàng

27
Thứ nhất, chính sách tín dụng thường xuyên thay đổi, không thống nhất, đặc
biệt là các chính sách về ngành nghề, quy mô, địa giới và mức độ xếp hạng tín
nhiệm. Sự bất hợp lý trong quản lý khách hàng là dấu hiệu làm phát sinh các rủi ro
tín dụng, từ đó ảnh hưởng xấu đến chất lượng tín dụng của ngân hàng.
Thứ hai, quy trình nghiệp vụ cho vay với khách hàng thường xuyên thay đổi:
có những chính sách làm tắt các công đoạn và giảm nhẹ các điều kiện tín dụng đối
với khách hàng lớn, bỏ qua các khâu cần thiết trong thầm định hay giảm nhẹ các
điều khoản trong hợp đồng tín dụng, hoặc rút ngắn thời gian thẩm định một cách
quá bất hợp lý... Đây cũng là biểu hiện chất lượng cho vay của ngân hàng đang có
vấn đề.
Thứ ba, thay đổi thường xuyên cán bộ quản lý tín dụng mà không có lý do
chính đáng, không nhất quán trong việc xử lý công việc, cán bộ tín dụng có biểu
hiện vay ké, nhận hối lộ, cùng khách hàng lập khống giấy tờ, khai khống giá trị tài
sản bảo đảm,...
b. Về phía khách hàng:
Tình hình hoạt động kinh doanh, đạo đức, ý thức trả nợ của khách hàng
Khách hàng trả nợ gốc, lãi vay không đúng hạn, dòng tiền thường xuyên
trong tình trạng thiếu hụt, thường xuyên đề nghị cơ cấu/ gia hạn nợ, có dấu hiệu đảo
nợ. Dòng tiền của khách hàng biến động bất thường, nhưng thường có xu hướng
giảm, gia tăng các khoản vay nợ để hỗ trợ vốn lưu động, khó khăn trong việc trả
lương và thanh toán các chi phí thường xuyên khác, cố tình chây ỳ, chốn tránh
nghĩa vụ trả nợ…
Khách hàng sử dụng vốn ngắn hạn để tài trợ cho các hoạt động dài hạn (đầu
tư mua máy móc thiết bị, nhà xưởng..), chấp nhận các nguồn vốn tài trợ với chi phí
cao, tài khoản phải thu và hàng tồn kho tăng bất thường, vốn điều lệ giảm, dựa vào
nguồn thu bất thường để trả nợ như bán nhà xưởng, máy móc, thiết bị.
Có những thay đổi bất lợi trong cơ cấu nguồn vốn (chỉ tiêu vốn cổ phần trên
nợ vay), thanh khoản (chỉ tiêu thanh khoản hiện thời), hay mức độ hoạt động (chỉ
tiêu doanh thu trên hàng tồn kho).

28
Có các dấu hiệu như như uy tín khách hàng suy giảm, khách hàng phát sinh
khởi kiện, đạo đức của một bộ phận cán bộ bị suy thoái, nội bộ khách hàng tồn tại
mâu thuẫn gay gắt, ...
Có dấu hiệu trục lợi từ các cơ chế chính sách của nhà nước, khách hàng
không có ý thức trong việc trả nợ ngân hàng.
Nhìn chung, khi hoạt động kinh doanh của khách hàng có dấu hiệu suy giảm
thì công tác theo dõi, quản lý khách hàng cần sát sao hơn,
Kiểm tra sát sao các khoản nợ để đề ra các biện pháp xử lý kịp thời, tránh
cho tổn thất tín dụng xảy ra. Nâng cao chất lượng thẩm định, phân loại các khách
hàng nhằm ngăn chặn ngay từ đầu tình trạng khách hàng lợi dụng các cơ chế chính
sách của nhà nước để trục lợi, chây ỳ trong việc trả nợ…
Khả năng cung cấp thông tin của khách hàng
Những chậm trễ/ trì hoãn trong việc cung cấp các thông tin tài chính (báo cáo
tài chính, kết quả kinh doanh...) định kỳ theo thỏa thuận tại Hợp đồng tín dụng, hay
chậm trễ trong việc thông báo các thông tin, biến động thay đổi của khách hàng,
donah nghiệp... đều là những dấu hiệu cho thấy khách hàng đang gặp những khó
khăn trong vấn đề tài chính, ảnh hưởng phần nào tới chất lượng tín dụng của ngân
hàng.
1.2.3. Các nhân tố ảnh hưởng đến sự phát triển của hoạt động tín dụng
xanh tại Ngân hàng thương mại
a. Nhân tố chủ quan (từ phía ngân hàng)
- Quy định, quy trình, chính sách: các quy định, quy trình, chính sách của ngân hàng
về lĩnh vực tín dụng là một hệ thống các văn bản nội bộ điều chỉnh các hoạt động tín
dụng của ngân hàng nhằm giảm thiểu rủi ro trong quá trình thẩm định tín dụng, cấp
tín dụng, kiểm tra sau cho vay và công tác thu hồi nợ. Theo đó, quy định và quy
trình gọn nhẹ, hiệu quả là điều mà các NHTM đều hướng tới, giúp tiết giảm thời
gian, tốc độ tác nghiệp đồng thời vẫn đảm bảo quản trị tốt rủi ro tín dụng. Chính
sách tín dụng đóng vai trò định hướng mục tiêu phát triển tín dụng của ngân hàng
từng thời kỳ nhằm khai thác tối đa các điểm mạnh của ngân hàng, tận dụng cơ hội
và giảm thiểu các rủi ro tiềm tàng.

PHÁT TRIỂN HOẠT ĐỘNG TÍN DỤNG XANH TẠI NGÂN HÀNG TMCP NGOẠI THƯƠNG VIỆT NAM (VCB)

PHÁT TRIỂN HOẠT ĐỘNG TÍN DỤNG XANH TẠI NGÂN HÀNG TMCP NGOẠI THƯƠNG VIỆT NAM (VCB)

Recommended

Recommended

More Related Content

What's hot

What's hot (20)

Similar to PHÁT TRIỂN HOẠT ĐỘNG TÍN DỤNG XANH TẠI NGÂN HÀNG TMCP NGOẠI THƯƠNG VIỆT NAM (VCB)

Similar to PHÁT TRIỂN HOẠT ĐỘNG TÍN DỤNG XANH TẠI NGÂN HÀNG TMCP NGOẠI THƯƠNG VIỆT NAM (VCB) (20)

More from lamluanvan.net Viết thuê luận văn

More from lamluanvan.net Viết thuê luận văn (20)

Recently uploaded

Recently uploaded (20)

PHÁT TRIỂN HOẠT ĐỘNG TÍN DỤNG XANH TẠI NGÂN HÀNG TMCP NGOẠI THƯƠNG VIỆT NAM (VCB)