1. Βυζαντινές μυστριώτικες οικίες- αρχοντικά του
κάστρου.
Στο Μυστρά σώζονται τα καλύτερα διατηρημένα παραδείγματα υστεροβυζαντινών σπιτιών. Τα σπίτια ήταν κατά
κανόνα ορθογώνια δίπατα, με το μεγάλο τους άξονα κάθετο προς την κλίση του εδάφους και το πίσω μέρος
"χωμένο" στο έδαφος. Υπάρχουν 'ίχνη χρωματιστής διακόσμησης σε προσόψεις σπιτιών. Γενικά η βυζαντινή
κατοικία συνδυάζει αρχαία ελληνικά, ρωμαϊκά και ανατολικά στοιχεία. Η μορφή των βυζαντινών σπιτιών
εξαρτάται από την οικονομική κατάσταση του ιδιοκτήτη, τη μορφολογία του εδάφους και φυσικά το διαθέσιμο
χώρο. Συνυπάρχουν τόσο πολυτελείς επαύλεις όσο και φτωχικά σπίτια.
Στις βυζαντινές μυστριώτικες οικίες, το ισόγειο προορίζεται
για βοηθητικές υπηρεσίες (σταβλισμό ζώων, αποθήκευση,
μαγείρεμα). Είναι χτισμένο έτσι ώστε να εξυπηρετεί
αμυντικές ανάγκες: οι τοίχοι του είναι παχείς, στέρεοι και
συχνά εφοδιασμένοι με τοξικές θυρίδες. Υπάρχει σε
αρκετές περιπτώσεις, καμαροσκέπαστο πέρασμα στο
ισόγειο (διαβατικό). Ο μεσόπατος, χαμηλός όροφος πάνω
από το ισόγειο, όπου υπάρχει, καλύπτει ποικίλες ανάγκες.
Ο τρίκλινος, διαμορφωμένος στον τελευταίο όροφο ως μία
μεγάλη ενιαία αίθουσα, χρησιμοποιείται για φαγητό, ύπνο
και παραμονή. Δεν φέρει μόνιμα χωρίσματα, πιθανώς ευτελή υλικά χρησιμοποιούνταν για τη δημιουργία
επιμέρους διαμερισμάτων και έχει παράθυρα και μεγάλες κόγχες στους τοίχους. Γύρω από το τρικλίνιο, γνωστό και
ως σάλα, ήταν τα δωμάτια, κουβούκλια ή κοιτώνες των ανδρών και των παιδιών. Τα διαμερίσματα των γυναικών,
τα λεγόμενα ματρωνίκια, βρίσκονταν στα ενδότερα. Συχνά οι τρίκλινοι διαθέτουν και ηλιακούς (εξώστες), οι οποίοι
στηρίζονται σε σειρές από μικρά διακοσμητικά τόξα. Τα περισσότερα από αυτά ήταν σοβαντισμένα μέσα κι έξω -
ιδιαίτερα στην Κάτω Χώρα- εφάπτονταν μεταξύ τους, αφήνοντας όμως και χώρους για αυλές και κήπους. Επίσης
διαθέτουν αποχωρητήρια, που αναφέρονται στα βυζαντινά κείμενα ως απόπατοι.
2. Καλοδιατηρημένες οικίες ευγενών στον Μυστρά είναι το λεγόμενο «παλατάκι» ή «αρχοντικό», που αποτελεί το
αρχαιότερο σωζόμενο σπίτι….
το αρχοντικό του «Φραγκόπουλου….
και το αρχοντικό του «Λάσκαρη».