The Book of Judith is a deuterocanonical book included in the Septuagint and the Catholic and Eastern Orthodox Christian Old Testament of the Bible but excluded from the Hebrew canon and assigned by Protestants to the apocrypha. Judith with the Head of Holofernes – painting by Lucas Cranach the Elder

2. WASE 1
1 Ena ikatinikarua ni yabaki ni veiliutaki nei Nepukodonosor,
ka a veiliutaki mai Ninive, na koro levu; ena gauna i
Arphaxad, ka a veiliutaki vei ira na kai Mitia mai Ecbatane,
2 Ka sa tara ena lalaga i Ekiri, ka wavokita na vatu e tolu na
kiupiti na kena raba ka ono na kiupiti na kena balavu, ka
cakava na kena cere na lalaga me vitusagavulu na kiupiti, ka
sa limasagavulu na kiupiti na kena raba:
3 Ka biuta na kena veivale cecere ena kena matamata me
duanadrau na kiupiti na kena cere, kei na kena raba ena yavu e
onosagavulu na kiupiti:
4 Ka sa bulia na kena matamata, io na matamata ka vakaduri
cake me vitusagavulu na kiupiti na kena cere, ka vasagavulu
na kiupiti na kena raba, ni sa lako yani na nona mataivalu
qaqa, ka me isosomi ni nona idabedabe:
5 Ena gauna mada ga ko ya a veivaluvaluti na tui kei
Arphaxad na tui ena buca levu, sai koya na buca ena iyalayala
kei Ragau.
6 Ka ra sa lako mai vua ko ira kece era tiko ena veidelana, kei
ira kece era vakaitikotiko mai Uferetisi, kei Tikirisi kei
Airamepe, kei na bucabuca kei Arioki na nodra tui na kai
Ifireani, kei na vuqa sara na veimatanitu era a soqoni vata yani
ki na ivalu.
7 Sa qai talatala yani ko Nebuodonosor na nodra tui na kai
Asiria vei ira kece era vakaitikotiko mai Perisia, kei ira kece
era tiko ena ra, kei ira era vakaitikotiko mai Kilisia, kei
Tamasiko, kei Lipanaiu, kei Anitilibanasi, kei ira kecega sa
tiko ena baravi ni wasawasa,
8 Kei ira na veimatanitu mai Kameli, kei Kalati, kei Kalili
cecere, kei na buca levu ko Isikeli,
9 Kei ira kece mai Samaria kei na kena veikoro, kei na tai
kadua ni Joritani ki Jerusalemi, kei Betane, kei Kelusa, kei
Kece, kei na uciwai ko Ijipita, kei Tapani, kei Ramise, kei na
vanua taucoko ko Kisemi,
10 Me yacova ni dou sa lako sivia na vanua ko Tanisa kei
Memifisi, kei ira kecega na lewei Ijipita, me yacova ni dou sa
yaco ki na iyalayala kei Iciopea.
11 Ia ko ira kece na lewe ni vanua era sa vakararamataka na
ivakaro i Nepukodonoli na nodra tui na kai Asiria, ka ra sa
sega talega ni lako vata kei koya ki na ivalu; ni ra sa sega ni
rerevaki koya: io, sa tu e matadra ko koya me vaka e dua ga
na tamata, ka ra sa talai ira tani vakadua mai vei ira na nona
mata, ka vakamaduataki.
12 O koya sa cudruvi ira kina vakalevu na vanua taucoko oqo
ko Nepukodonosor, ka qarauni koya ena nona itikotiko
vakaturaga kei na nona matanitu, ni na saumi vakaidina vua
na veimatasawa kece ko Kilisia, kei Tamasiko, kei Siria, ka
me vakamatei ira kece na lewe ni vanua ko Moapi, kei ira
kece na luvei Amoni, kei Jutia kecega, kei ira kecega sa tiko
mai Ijipita, me yacova ni ko ni sa yaco ki na iyalayala ni
wasawasa e rua.
13 Sa qai lako yani ka vala ena nona kaukauwa me valuti
Arphaxad na tui ena ikatinikavitu ni yabaki, ka sa qaqa ena
nona ivalu: ni sa vakamalumalumutaka na kaukauwa kecega i
Arpisati, kei ira kece na nona dauvodo ose, kei na nona qiqi
vakaturaga kecega,
14 Ka sa yaco me turaga ni nona veikoro, ka lako mai vei Ecbi
Setani, ka taura na veivale cecere, ka vakacacana na kena
veigaunisala, ka vagolea na kena totoka me madua.
15 A kauti Arphaxad talega ena veiulunivanua ko Ragau, ka
yaviti koya ena nona gasau vidi, ka vakarusai koya sara ena
siga ko ya.
16 A sa lesu tale ki Ninive, ko koya kei ira kece na nona
ilawalawa ni veimatanitu vakaivalu, ka ra sa lewevuqa sara na
tamata dauveivaluvaluti, ka sa lako mai kea, ka kana magiti,
ko koya kei na nona mataivalu, me dua na drau ruasagavulu
na siga.
WASE 2
1 Ia ena ikatinikawalu ni yabaki, na ikaruasagavulu karua ni
siga ni imatai ni vula, sa vosa kina ena vale nei Nebudonotoa
na nodra tui na kai Asiria, me vaka sa kaya ko koya, me
sauma lesu na ca ki vuravura taucoko.
2 A sa kacivi ira kece na nona vakailesilesi, kei ira kece na
nona turaga, ka vosa vei ira na nona ivakasala vuni, ka tinia
mai gusuna na rarawa ni vuravura taucoko.
3 Era sa qai lewa me ra vakarusa na tamata kecega, ka ra sega
ni muria na ivakaro ni gusuna.
4 Ia ni sa tinia na nona ivakasala, sa kacivi Holofere na
turaganivalu liu ni nona mataivalu ko Nepusodonoso na nodra
tui na kai Asiria, ka toka tikivi koya, ka kaya vua.
5 Sa kaya vakaoqo na tui cecere, na turaga ni vuravura
taucoko, Raica, ko na lako tani mai mataqu, ka kauti ira vata
kei iko na tamata era sa vakararavi ki na nodra kaukauwa, ko
ira na tamata yava e dua na drau ruasagavulu na udolu; kei na
iwiliwili ni ose kei ira na nodra vodo e tinikarua na udolu.
6 Ia mo lako yani ka valuti ira na vanua taucoko ena ra, baleta
ni ra a talaidredre ki na noqu ivakaro.
7 Ia ko na tukuna vei ira ni ra sa vakarautaka vei au na qele
kei na wai: ni'u na lako yani ena noqu cudru vei ira ka ubia na
delai vuravura taucoko ena yavadra na noqu mataivalu, ka'u
na soli ira me ra butakoci:
8 Ia me ra vakasinaita na nodra buca kei na uciwai na nodra
vakamatei kei na uciwai ena vakasinaiti ena nodra mate, me
yacova ni sa vuabale:
9 Ka'u na kauti ira vakavesu ki na iyalayala kei vuravura
taucoko.
10 O koya mo lako yani kina. ka taura taumada na nodra
baravi kecega: ia kevaka era na soli ira vei iko, mo maroroi ira
me yacova na siga era na totogitaki kina.
11 Ia me baleti ira era sa talaidredre, me kakua ni vakabulai
ira na matamu; ia mo biuti ira ki na veivakamatei, ka
vakacacana na veivanua kecega ko sa lako kina.
12 Me vaka ni'u sa bula tiko, kei na kaukauwa ni noqu
matanitu, na veika kecega au sa tukuna, au na vakayacora e
ligaqu.
13 Ka mo qarauna mo kakua ni talaidredre ki na ivakaro ni
nomu turaga, ia mo vakayacora vakavinaka sara, me vaka au
sa vakarota vei iko, ka kakua ni doka mo vakayacora.
14 Sa qai lako tani mai na mata ni nona turaga ko Holoferne,
ka kacivi ira kece na kovana kei na turaganivalu, kei ira na
vakailesilesi ni mataivalu i Asuri;
15 Ka sa vakaroti ira na tamata digitaki ki na ivalu, me vaka
sa vakarota vua na nona turaga, ki na dua na drau ruasagavulu
na udolu, ka tinikarua na udolu na dakaititi era sa vodo ose
tiko;
16 Ka sa vakasavi ira tani, me vaka ni sa vakaroti e dua na
mataivalu levu me ra vala.
17 Ka sa kauta na kameli kei na asa me baleta na nodra
qiqidreti, e dua na iwiliwili levu sara; kei na sipi kei na
bulumakau tagane kei na me sa sega ni wiliki rawa na kedra
kakana:
18 Ka sa levu sara na nodra veiveisau na tamata yadua ena
mataivalu, kei na koula kei na siliva levu mai na vale ni tui.
19 Sa qai lako yani kei na nona kaukauwa taucoko me lako e
matai Nepukodonosor na tui ena ilakolako, ka ubia na delai
vuravura taucoko ena ra ena nodra qiqi vakaturaga, kei ira na
dauvodo ose, kei ira na yavadra digitaki.

3. 20 Era sa lako vata mai kei ira e vuqa na veimatanitu lalai me
vaka na vodre, ka vaka na nuku kei vuravura: ni ra sa sega ni
wiliki rawa na lewevuqa.
21 Eratou sa lako yani ki na buca ko Penitiko me tolu na siga,
ka biu mai Penitiko volekata na ulunivanua ena liga imawi ni
ki Kilisia e cake.
22 Sa qai kauta kece na nona mataivalu, na nona dauvodo
yavana, kei ira na dauvodo ose kei na qiqi vakaturaga, ka lako
mai kea ki na veidelana;
23 Ka sa vakarusai Fini kei Lusi, ka vakacacana kece na luvei
Resisi, kei ira na luvei Isireli, ka ra sa tiko ena lekutu ena ceva
ni nodra vanua nachellians.
24 Sa qai kosova na Uferetisi, ka lako curuma yani na vanua
ko Mesopotemia, ka vakarusa na veikoro cecere kece ena
uciwai ko Abonia, me yacova ni dou sa yaco ki wasawasa.
25 A sa taura na iyalayala kei Kilisia, ka vakamatea na tamata
kecega sa vorati koya, ka yaco ki na iyalayala kei Jefeca, ka
lako ki na ceva, ka saqati Arapea.
26 Sa kabita talega ko koya na luvei Mitiani, ka vakama na
nodra vale laca, ka vakacacana na nodra sipi.
27 Sa qai lako sobu ki na buca kei Tamasiko ena gauna ni
tatamusuki witi, ka vakama na nodra iteitei kecega, ka
vakarusa na nodra qele ni manumanu lalai kei na qele ni
manumanu lelevu, ka vakacacana talega na nodra veikoro, ka
vakarusa vakadua na nodra vanua, ka yaviti ira kece na nodra
cauravou ena bati ni iseleiwau.
28 O koya sa tau kina na rere kei na rerevaki koya vei ira
kecega na lewe ni baravi ni wasawasa, ka ra tiko mai Saitoni
kei Tairus, kei ira era sa vakaitikotiko mai Sur keiOcina, kei
ira kecega sa vakaitikotiko mai Jemnaani; ka ra sa rerevaki
koya vakalevu ko ira era tiko mai Azotusa kei Asikaloni.
WASE 3
1 Era sa qai talai ira yani na mata ki vua me ra qaravi ni sautu,
ka kaya,
2 Raica, keimami sa davo e matamuni na dauveiqaravi i
Nepusodonoso na tui levu; vakayagataki keimami me vaka na
vinaka e matamuni.
3 Raica, na neimami vale, kei na neimami veivanua kecega,
kei na neimami iteitei kecega ni witi, kei na qele ni manumanu
lalai kei na qele ni manumanu lelevu, kei na veivale kecega ni
neimami vale laca era sa koto e matamuni; vakayagataka me
vaka sa vinaka vei iko.
4 Raica, era sa nomuni tamata na neimami veikoro kei ira na
lewena; mo lako mai ka cakava vei ira na ka sa vinaka vei iko.
5 Era sa lako mai na tamata ki Holoferne, ka tukuna vua na
ivakarau oqo.
6 Sa qai lako sobu mai ki na baravi ni wasawasa, ko koya kei
na nona mataivalu, ka lesia na sotia ena veikoro cecere, ka
kauti ira tani mai vei ira na tamata digitaki me ra vukei.
7 Era sa qai ciqomi ira kei na veivanua kecega ka
vakavolivolita ena ivau ni sere, ena danisi, kei na timbrel.
8 Ia sa biuta sobu na nodra iyalayala ni vanua, ka tamusuki ira
sobu na nodra veikau: ni sa lewa ko koya me ra vakarusa na
kalou kecega ena vanua, me ra qarava walega na veimatanitu
ko Nepukodonoso, ka me ra vakatokai koya na vosa kei na
yavusa kecega me kalou.
9 Sa lako talega mai me valuti Esdraoni voleka yani ki Jutia,
ka vorata na qiqo levu kei Jutia.
10 A sa birika ena kedrau maliwa ko Kepa kei Saiotilis, ka sa
tiko mai kea me dua na vula taucoko, me kumuna vata kina na
qiqidreti kece ni nona mataivalu.
WASE 4
1 Oqo ko ira na luvei Isireli, ka ra vakaitikotiko mai Jutia, era
sa rogoca na veika kece sa cakava ko Holofere na turaganivalu
liu i Nepukoronioso na nodra tui na kai Asiria ki na
veimatanitu, kei na ivakarau cava sa vakacacana kina na nodra
veivale tabu kecega, ka vakacalai ira.
2 O koya era sa rerevaki koya kina vakalevu, ka ra sa
lomaleqataki Jerusalemi, kei na vale ni Turaga na nodra Kalou:
3 Ni ra sa lesu vou mai na tiko vakavesu, ka ra sa soqoni vata
kece mai ena dua na gauna lekaleka sa oti na tamata i Jutia: ka
ra sa vakatabui na waqa, kei na icabocabo ni soro, kei na vale,
ena gauna ni veivakacalai.
4 O koya era sa talatala kina ki na baravi kecega kei Samaria,
kei na veikoro lalai kei Peceroni, kei Pemeni, kei Jeriko, kei
Kopa, kei Esora, kei na buca ko Selemi:
5 Ka ra sa taukena taumada na dela ni veiulunivanua cecere
kecega, ka viribaita na veikoro era tiko kina, ka vakotora na
veika me baleta na ivalu: ni sa tamusuka mai na nodra iteitei.
6 A volavola talega vei ira na vakaitikotiko mai Pecia, kei
Pertomomi na bete levu, ka sa sivia na vanua dola tu mai
Jerusalemi ko Josuami, ka sa voleka sara ki Docaimi,
7 Sa lesi ira me ra muria na veitosoyaki ni veidelana: ni sa
yaco mai vei rau e dua na katuba ki Jutia, ka sa rawarawa sara
me tarovi ira era na lako cake mai, baleta ni sa dodonu na
tikina, me baleta e rua sara na tamata.
8 Era sa kitaka na luvei Isireli me vaka sa vakarota vei ira ko
Josimi na bete levu, kei ira na tamata makawa kecega ni Isireli,
ka ra vakaitikotiko mai Jerusalemi.
9 Era sa qai tagi vua na Kalou na tamata kecega ni Isireli ena
yalokaukauwa levu, ka ra sa vakayalomalumalumutaka na
yalodra ena yalo levu:
10 Ko ira, kei ira na watidra kei na luvedra, kei na nodra
bulumakau, kei ira na vulagi kei ira na daucakacaka, kei ira na
nodra tamata era volia ena ilavo, era sa vakaisulu ena isulu
taga e tolodra.
11 A ra sa bale sobu e mata ni vale tabu na tagane kei na
yalewa, kei ira na gone lalai, kei ira na lewei Jerusalemi, ka
viritaka na dravusa e uludra, ka dodoka yani na nodra isulu
taga ena mata ni Turaga: era sa vakaisulu talega ena isulu taga
ena icabocabo ni soro,
12 Ka ra sa tagi vua na Kalou ni Isireli ena dua ga na
veivakadonui, me kakua ni soli ira na luvedra me ra taura, kei
ira na watidra me ra butakoci, kei na veikoro ni nodra
ivotavota vakawa me ra vakarusai, kei na vale tabu me
vakadukadukalitaki ka vosa vakacacataki, ka me ra reki kina
na veimatanitu.
13 A sa rogoca na nodra masu na Kalou, ka raica na nodra
rarawa: ni ra sa lolo na tamata ena vanua taucoko ko Jutia kei
Jerusalemi ena mata ni vale ni Turaga Kaukauwa.
14 A sa vauca na tolodra ko Josimomi na bete levu, kei ira
kece na bete era tu ena mata ni Turaga, kei ira era sa veiqaravi
vua na Turaga, ka vauca na tolodra ena isulu taga, ka
vakacabora na isoro kama ni veisiga, ena bubului kei na
isolisoli soli wale ni tamata,
15 Ka sa dravusa na nodra yalewa, ka tagi vua na Turaga ena
nodra kaukauwa taucoko, me rawa ni raici ira kecega na
mataqali i Isireli ena yalololoma.
WASE 5
1 Sa qai tukuni vei Holofere, na turaganivalu liu ni mataivalu i
Asuri, ni ra sa vakarautaka na luvei Isireli na ivalu, ka ra sa
sogota na veitosoyaki ni veidelana, ka viribaita na dela ni
veidelana cecere ka ra sa vakotori ira na benu ena veivanua
butobuto:

4. 2 A sa cudru vakalevu kina ko koya, ka kacivi ira kece na
turaga ni Moapi, kei ira na turaganivalu i Amoni, kei ira kece
na kovana ni baravi,
3 Ka sa kaya vei ira, Dou tukuna mada vei au, oi kemudou na
luvei Kenana, koi kemudou na tamata oqo, ni ra sa tiko ena
veidelana, kei na veikoro era tawana tiko, kei na cava na
lewevuqa ni nodra mataivalu, ka sa tu kina na nodra
kaukauwa kei na nodra kaukauwa, kei na tui sa lesi me liutaki
ira, se turaganivalu ni nodra mataivalu;
4 Ia na cava era sa nakita kina me ra kakua ni lako mai ka
sotavi au, ka levu cake mai vei ira kecega na lewei ra.
5 Sa qai kaya ko Akiori, na nodra turaganivalu na luvei
Amoni, Me rogoca mada na noqu turaga e dua na vosa mai na
gusu ni nomu tamata, ia au na tukuna vei iko na ka dina me
baleti ira na tamata oqo, ka sa tiko volekati iko, ka tawana na
veivanua e delana: ka na sega ni lako mai gusu ni nomu
tamata na ka dina.
6 O ira na tamata oqo era kawa mai Kalitia:
7 Ka ra sa tiko voli mai Mesopotemia mai Mesopotemia,
baleta ni ra a sega ni muria na nodra kalou na nodra qase, ka
ra a tiko ena vanua ko Kalitia.
8 Ni ra sa biuta na nodra sala na nodra qase, ka qarava na
Kalou ni lomalagi, na Kalou era sa kila: era sa vakasavi ira
tani mai na matadra na nodra kalou, ka ra dro ki Mesopotemia,
ka tiko voli e kea me vuqa na siga.
9 Sa qai vakaroti ira na nodra Kalou me ra lako tani mai na
vanua era a tiko kina, ka lako ki na vanua ko Kenana: na
vanua era tiko kina, ka vakalevutaki ena koula kei na siliva,
kei na manumanu e vuqa.
10 Ia ni sa ubia na vanua taucoko ko Kenana e dua na dausiga,
era sa lako sobu ki Ijipita, ka tiko mai kea, ni ra sa vakani tiko,
ka yaco me lewevuqa sara e kea, ka sa sega kina ni wilika
rawa e dua na nodra matanitu.
11 O koya sa tucake kina na tui Ijipita me valuti ira, ka
cakacaka vakamalumalumu vei ira, ka kauti ira sobu mai ena
cakacaka vaka-buloko, ka vakavuna me ra bobula.
12 Era sa qai tagi vua na nodra Kalou, ka sa yaviti ira kecega
na vanua ko Ijipita ena mate dauveitauvi e sega ni taucoko
rawa: era sa vakasavi ira tani kina mai matadra ko ira na kai
Ijipita.
13 A sa vakamamacataka na Wasa Damudamu e matadra na
Kalou,
14 Ka kauti ira ki na ulunivanua ko Sina, kei Cadesa-Barini,
ka biuti ira yani na tamata kecega era tiko ena lekutu.
15 Era sa tiko ena nodra vanua na Amoraiti, ka ra sa vakarusai
ira kecega mai Esepioni ena nodra kaukauwa, ka kosova na
Joritani era sa taura na veidelana kecega.
16 Era sa vakasevi ira yani na Kai Kenanai, na Feroiti, na
Jepusitai, kei ira na Sikemi, kei ira kece na Kai Kecaci, ka ra
sa tiko ena vanua ko ya me vuqa na siga.
17 Ia ni ra sa sega ni ivalavala ca ena mata ni nodra Kalou, era
sa tiko sautu, baleta ni sa tiko vata kei ira na Kalou sa cata na
caka cala.
18 Ia ni ra sa lako tani mai na sala sa lesi ira kina, era sa
vakarusai sara ena ivalu vuqa, ka ra sa kau vakavesu ki na dua
na vanua ka sega ni nodra, ka sa biu ki na qele na vale ni
nodra Kalou, ka ra sa taura na nodra veikoro na meca.
19 Ia oqo era sa lesu tale vua na nodra Kalou, ka ra sa lako
cake mai na veivanua era a veiseyaki tu kina, ka ra sa taukena
ko Jerusalemi, na vanua sa tiko kina na nodra valenilotu, ka ra
dabe tiko ena veidelana; ni sa lala tu.
20 O koya oqo, oi kemuni na noqu turaga ka kovana, kevaka e
dua na cala vei ira na tamata oqo, ka ra sa ivalavala ca vua na
nodra Kalou, me da nanuma ni oqo na nodra vakacacani, ka
me da lako cake, ka da na vakamalumalumutaki ira.
21 Ia kevaka sa sega na caka cala ena nodra matanitu, me lako
siviti ira mada na noqu turaga, de na taqomaki ira na nodra
Turaga, ka me nodra na nodra Kalou, ka da sa yaco me
veivakacacani e matadra na kai vuravura taucoko.
22 Ia ni sa cavuta oti na vosa oqo ko Akiori, era sa vosa
kudrukudru kece na tamata era vakavolivolita na vale laca, kei
ira na turaga i Holofere, kei ira kecega sa tiko e yasa ni
wasawasa, kei ira mai Moapi, me ra vakamatei koya.
23 Ni, era sa kaya, keimami na sega ni rerevaka na matadra na
luvei Isireli: ni, raica, oqo e dua na mata tamata sa sega vei ira
na kaukauwa se na kaukauwa me baleta e dua na ivalu
kaukauwa
24 O koya oqo, oi kemuni na Turaga Kofere, keimami na lako
cake, ka ra na vakarusai mai na nomuni mataivalu kecega.
WASE 6
1 Ia ni sa mudu na yavavala ni tamata era tiko ena matabose,
sa kaya ko Holofere na turaganivalu liu ni mataivalu i Asuri
vei Akiri kei ira kece na Moapi e matadra na veimatanitu tale
eso,
2 Ia ko cei ko iko, ko Akiori, kei ira na itaukei ni Ifireimi, ko
sa parofisaitaka na nomu saqati keimami ena veisiga, ka ko ni
sa kaya, me keimami kakua ni valuti ira na Isireli, baleta ni na
taqomaki ira na nodra Kalou? ia ko cei na Kalou ia ko
Nabuchodonosor?
3 Ena tala mai ko koya na nona kaukauwa, ka vakarusai ira
mai na delai vuravura, ka na sega ni vakabulai ira na nodra
Kalou: ia keimami na vakarusai ira na nona tamata me vaka e
dua ga na tamata; ni ra sa sega ni rawa ni tokona na kaukauwa
ni noda ose.
4 Ni da na buturaki ira e yavadra, ka na mateni na nodra
veiulunivanua ena nodra dra, ka na vakasinaiti na nodra iteitei
ena yagodra mate, ka na sega ni rawa ni tu e matada na we ni
yavadra, ni ra na rusa sara vakadua, sa kaya na tui Kokoronio,
na turaga ni vuravura taucoko: ni a kaya ko koya, Ena sega ni
tawayaga e dua na noqu vosa.
5 Ia ko iko, Akiori, na tamata cakacaka i Amoni, ka ko a
vosataka na veivosa oqo ena siga ni nomu caka cala, ko na
sega tale ni raica na mataqu mai na siga oqo, me yacova ni'u
sa sauma lesu na matanitu oqo ka lako tani mai Ijipita.
6 Ia ena qai lako sivita na yasamu na iseleiwau ni noqu
mataivalu, kei ira na lewevuqa era qaravi au, ia ko na bale ena
kedra maliwa na nodra mate, ni'u sa lesu mai.
7 O koya oqo era na kauti iko lesu mai kina na noqu tamata ki
na veidelana, ka biuti iko ki na dua na koro ena veikoro ni
veitikina:
8 Ia ko na sega ni rusa, me yacova ni ko sa vakarusai vata kei
ira.
9 Ia kevaka ko sa vakauqeti iko ena nomu vakasama ni ra na
kau tani, me kakua ni lutu na matamu: au sa tukuna oti, ka na
sega ni tawayaga e dua na noqu vosa.
10 Era sa qai vakaroti ira na nona tamata ko Holoferne, era sa
wawa tu ena nona vale laca, me ra tauri Akiori, ka kauti koya
ki Pecelia, ka soli koya ki na ligadra na luvei Isireli.
11 Era sa kauti koya tani na nona tamata, ka kauti koya tani
mai na keba ki na buca, ka ra sa lako mai na loma ni buca ki
na veidelana, ka yaco ki na veimata-ni-wai e ruku ni Pesekai.
12 Ia ni ra sa raici ira na tamata ena koro, era sa taura cake na
nodra iyaragi, ka lako tani mai na koro ki na dela ni delana: ia
ko ira kecega sa taura e dua na irabo era sa tarovi ira me ra
kakua ni lako cake mai ena vatu me vorati ira.
13 Ia ni ra sa yaco vuni yani ki na ruku ni delana, era sa
vesuki Akiori, ka biuti koya sobu, ka biuti koya tu ena ruku ni
delana, ka lesu vua na nodra turaga.

5. 14 Ia era sa lako sobu mai na nodra koro na Isireli, ka lako
mai vua, ka sereki koya, ka kauti koya ki Peceliia, ka soli
koya vei ira na kovana ni koro:
15 Ka a tiko ena gauna ko ya ko 'Isaia na luvei Maikali, ena
yavusa i Simioni, kei Kalini na luvei Kosonieli, kei Sasisi na
luvei Melikiseteki.
16 Ka ra sa kacivi ira vata kece na tamata makawa ni koro, ka
ra cici vata kece na nodra itabagone, kei ira na nodra yalewa,
ki na soqoni, ka ra sa biuti Akitori ena kedra maliwa na nodra
tamata kecega. Sa qai tarogi koya o Ozias me baleta na ka sa
yaco.
17 Ka sa sauma ka tukuna vei ira na vosa ni matabose ni
Holoferne, kei na vosa kece a vosataka ena kedra maliwa na
turaga ni Asiuri, kei na veika kecega era sa vosataka ena
dokadoka ko Holoferne me baleta na mataqali i Isireli.
18 Era sa qai cuva sobu na tamata ka qarava na Kalou, ka tagi
vua na Kalou. ka kaya,
19 Oi kemuni na Turaga na Kalou ni lomalagi, raica na nodra
viavialevu, ka lomana na nodra itutu lailai na neimami
matanitu, ka raica na matadra ko ira era sa vakatabui vei
kemuni edaidai.
20 Era sa qai vakacegui Akiori, ka vakacaucautaki koya
vakalevu.
21 A sa kauti koya tani mai na soqoni ko Otia ki na nona vale,
ka vakayacora e dua na kana magiti vei ira na italatala qase;
ka ra sa masuta na Kalou ni Isireli ena bogi taucoko ko ya me
vukei ira.
WASE 7
1 Ena siga ka tarava sa vakarota ko Holoferne na nona
mataivalu kecega, kei ira kece na nona tamata era sa lako mai
me ra kauta na nona itavi, me ra kauta laivi na nodra keba me
valuti Peulia, me ra taura na cabe ni veidelana, ka valuti ira na
luvei Isireli.
2 Era sa qai kauta tani na nodra keba na nodra tamata qaqa
ena siga ko ya, ka ra sa dua na drau vitusagavulu na udolu na
tamata yava na mataivalu, kei na tinikarua na udolu na
dauvodo ose, ena yasa ni iyaya ni taga, kei na so tale na
tamata era a taubale voli ena kedra maliwa, e dua na
ilawalawa levu sara.
3 Era sa keba ena buca volekata na Peciulia, ena yasa ni
mataniwai, ka ra sa vakatetea yani na nodra rabana ki Docaimi
ka yacova yani ko Pecanimai, ka yacova yani na vanua ko
Saimoni, ka sa robota na vanua ko Esdraeloni.
4 Oqo ni ra sa raica na lewevuqa na luvei Isireli, era sa
lomaleqa vakalevu, ka kaya na tamata yadua vua na wekana,
Oqo era na dramica cake na delai vuravura na tamata oqo; ni
na sega ni rawa ni colata na kena bibi na veiulunivanua cecere,
se na veibuca, se na veidelana.
5 Era sa qai taura cake na tamata yadua na nona iyaragi ni
valu, ia ni ra sa vakama na bukawaqa ena nodra veivale cecere,
era sa tiko ga ka vakaraici ira ena bogi taucoko ko ya.
6 Ia ena ikarua ni siga sa kauti ira kece mai na nona dauvodo
ose ko Holoferne e matadra na luvei Isireli ka ra tiko mai
Peulia,
7 Ka raica na veitikina ka lako cake ki na koro, ka yaco ki na
veimata-ni-wai, ka taura, ka lesia e so na sotia ni tamata
dauveivaluvaluti me ra liutaki ira, ka sa kauti ira yani ko koya
vei ira na nona tamata.
8 Era sa qai lako mai vua ko ira kece na iliuliu ni luvei Iso, kei
ira kece na kovana ni tamata i Moapi, kei ira na turaganivalu
ni baravi, ka kaya,
9 Me rogoca mada na noda turaga e dua na vosa, me kakua
kina ni dua e vakamalumalumutaki na mataivalu ni nomuni.
10 Ni ra sa sega ni vakararavi na tamata oqo ni Luvei Isireli ki
na nodra moto, ia ena cecere ga ni veiulunivanua era sa tiko
kina, baleta ni sa sega ni rawarawa me ra lako cake ki na dela
ni nodra veiulunivanua.
11 O koya oqo, na noqu turaga, mo ni kakua ni vala kei ira
ena vala, ka na sega ni dua na tamata ni nomuni tamata me
mate.
12 Mo tiko ga ena nomu keba, ka maroroi ira kece na tamata
ni nomu mataivalu, ka me ra curu ki ligadra na nomuni tamata
na mata-ni-wai, ka sa tubu mai na ruku ni ulunivanua:
13 Ni sa tiko mai kea na nodra wai na lewei Peulia kecega;
ena vakamatei ira vakakina na viagunu, ka ra na solia na
nodra koro, ka keimami na lako cake kei ira na neimami
tamata ki na dela ni veiulunivanua voleka, ka keba vei ira, me
ra raica me kakua ni dua e lako tani mai na koro.
14 O koya era na vakamai kina ena bukawaqa ko ira kei ira na
watidra kei na luvedra, ia ni bera ni yaco mai na iseleiwau me
valuti ira, era na vakawabokotaki ena veigaunisala era tiko
kina.
15 Ia mo sauma vei ira na kena isau ca; ni ra sa talaidredre, ka
sega ni sotavi iko ena veiyaloni.
16 Ka sa marautaka na veivosa oqo ko Holoferne kei ira kece
na nona tamata, ka sa lesia ko koya me vakayacora na ka era
sa tukuna.
17 Era sa qai lako yani na nodra keba na luvei Amoni, ka ra
tiko vata kei ira e lima na udolu na kai Asiria, ka ra birika ena
buca, ka taura na wai, kei na wai tovure ni wai ni luvei Isireli.
18 Era sa qai lako cake na luvei Iso kei ira na luvei Amoni, ka
keba ena veidelana ka vorati Docaimi: ka ra sa talai ira yani ki
na ceva, kei na tokalau ka valuti Ekipeli, ka volekati Chusi,
ena uciwai ko Mokumur; ka ra sa keba ena buca ko ira na vo
ni mataivalu ni Asiria, ka ubia na dela ni vanua taucoko; ka ra
sa biu na nodra vale laca kei na nodra qiqidreti ki na dua na
ilawalawa levu.
19 Era sa qai tagi na luvei Isireli vua na Turaga na nodra
Kalou, baleta ni sa guce na lomadra, ni ra sa vakavolivoliti ira
kece na nodra meca, ka sa sega na sala me ra dro tani kina mai
na kedra maliwa.
20 Era sa tiko vata kei ira na ilawalawa kecega i Asiuri, na
nodra iliuliu ni yava, na nodra qiqi vakaturaga, kei ira na
dauvodo ose, me va ka tolusagavulu na siga, ka ra sa sega
kina ni rawata na idre kece ni nodra iyaya ni wai mai Pecelia.
21 Ka ra sa lala na ikeli, ka sa sega na wai me ra gunuva na
kedra isulu me dua na siga; ni ra sa solia vei ira na gunu me
vaka na kena ivakarau.
22 O koya era sa yalolailai kina na luvedra lalai, ka ra sa
malumalumu na nodra goneyalewa kei na cauravou ena
viagunu, ka ra sa cuva sobu ena veigaunisala ni koro, kei na
matamata ni koro, ka sa sega tale ni dua na nodra kaukauwa.
23 Era sa qai soqoni vata yani ki Oziasa na tamata kecega, kei
ira na iliuliu ni koro, ko ira na cauravou, kei na goneyalewa,
kei ira na gone, ka ra kaci ena domo levu, ka kaya e matadra
kece na italatala qase,
24 Me lewai keimami kei kemuni na Kalou: ni ko ni sa
vakamavoataki keimami vakalevu, ni ko ni a sega ni gadreva
na nodra tiko sautu na luvei Asiuri.
25 Ia oqo sa sega na noda dauveivukei: ia sa volitaki keda ki
ligadra na Kalou, me da biu sobu kina e matadra ena viagunu
kei na veivakarusai levu.
26 O koya mo dou kacivi ira kina vei kemudou, ka solia na
koro taucoko me ivakacaca vei ira na lewei Holoferne, kei ira
kece na nona mataivalu.
27 Ni sa vinaka cake vei keda me da vakacacani, ka segai me
da mate ena viagunu: ni da na nona tamata, me bula kina na
yaloda, ka sega ni raica na nodra mate na gone dramidrami e
matada, se me ra mate na watida se na luveda.

6. 28 Keimami sa beitaki kemuni mai lomalagi kei vuravura, kei
na noda Kalou ka Nodra Turaga na noda qase, ka sa totogitaki
keda me vaka na noda ivalavala ca kei na nodra ivalavala ca
na noda qase, ni sa sega ni kitaka ko koya me vaka keimami a
tukuna edaidai.
29 Sa qai yaco na tagi levu ena dua ga na veivakadonui ena
kedra maliwa na soqoni; ka ra sa masu vua na Turaga na
Kalou ena domo levu.
30 Sa qai kaya vei ira ko Osia, Oi kemudou na wekaqu, dou
yaloqaqa mada, me daru vosota mada me lima na siga, ka na
vagolea mai kina vei keda na Turaga na noda Kalou na nona
loloma cecere; ni na sega ni biuti keda vakadua ko koya.
31 Ia kevaka sa oti na veisiga oqo, ka sega ni vukei keimami,
au na vakayacora me vaka na nomuni vosa.
32 Ka sa vakasavi ira tani na tamata, na tamata yadua ki na
nodra dui itavi; ka ra sa lako ki na bai kei na vale cecere ni
nodra koro, ka talai ira yani na yalewa kei na gone ki na nodra
veivale: ka ra sa kau sobu sara ki na koro.
WASE 8
1 Ia ena gauna ko ya sa rogoca kina ko Jutasa, na luvei Merari,
na luvei Buluma, na luvei Josefa, na luvei Oliseli, na luvei
Elisaia, na luvei Ananaia, na luvei Ketiononi, na luvei
Rapaiimi, na luvei Esoni, na luvei Eliuliu, na luvei Nacanieli,
na luvei Samali, na luvei Salasadali, na luvei Isireli.
2 Ka sa watina ko Manasa, na yavusa kei na wekana, ka a
mate ena tatamusuki bali.
3 Ni sa tucake tu ko koya ka raici ira era sa vesuki ira na co
ena were, sa lako mai na katakata ki uluna, ka davo sobu ena
nona idavodavo, ka mate ena koro ko Pecelia: ka ra buluti
koya vata kei ira na nona qase ena were ena maliwa kei
Docaimi kei Pelamo.
4 Sa yada tiko kina o Judith ena nona vale me tolu na yabaki
ka va na vula.
5 A sa cakava e dua na valelaca ena dela ni nona vale, ka
vakaisulu ena isulu taga ena tolona ka valuta na isulu ni nona
yada.
6 A sa lolo ena veisiga kece ni nona yada, ka vakavo ga na
bogi ni siga ni vakacecegu, kei na siga ni vakacecegu, kei na
yakavi ni vula vou, kei na vula vou kei na kana magiti kei na
veisiga bibi ni mataqali i Isireli.
7 Sa rairai vinaka talega ko koya, ka rairai totoka sara me
raica: a sa biuta tu na nona koula ko Manasa, kei na siliva, kei
ira na tagane kei na yalewa dauveiqaravi, kei na bulumakau,
kei na qele; ka sa tiko ga vei ira ko koya.
8 Ka sa sega e dua sa tukuna vua e dua na vosa ca; ni sa
rerevaka vakalevu na Kalou.
9 Ia ni sa rogoca na nodra vosa ca na tamata me saqati koya na
kovana, era sa malumalumu kina ni sa lailai na wai; ni sa
rogoca ko Judith na vosa kece sa vosataka vei iratou ko Otia,
ka sa bubuluitaka ko koya me na solia na koro vei ira na kai
Asiria ni oti e lima na siga;
10 Sa qai talai koya mai na nona marama wawa, ka tu vua na
matanitu ni veika kece e tu vua, me kacivi Ozias kei Chabris
kei Charmis, na tamata makawa ena koro.
11 Era sa lako mai vua, ka kaya vei ira ko koya, Dou rogoci
au mada, oi kemudou na kovana ni lewei Peulia: ni sa sega ni
dodonu na nomudou vosa dou a vosataka vei ira na tamata
edaidai, ena bubului dou a cakava ka tukuna ena kemudou
maliwa na Kalou kei kemudou, ka dou sa yalataka me na solia
na koro vei ira na neimami meca, vakavo ga ena loma ni
gauna oqo sa vuki mai na Turaga me vukei iko.
12 Ia oqo ko cei koi kemudou sa temaki koya na Kalou
edaidai, ka tu me isosomi ni Kalou ena kedra maliwa na luve
ni tamata?
13 Ia oqo mo vakatovolea na Turaga Kaukauwa, ia dou na
sega ni kila e dua na ka.
14 Ni dou na sega ni kunea rawa na titobu ni loma ni tamata,
se kila na veika sa nanuma ko koya: ia dou na vakasaqara
vakaevei na Kalou, o koya sa bulia na veika kece oqo, ka kila
na nona vakasama, se kila na nona inaki? E segai, oi kemudou
na wekaqu, dou kakua ni vakacudruya na Turaga na noda
Kalou.
15 Ia kevaka ena sega ni vukei keda ena loma ni lima na siga
oqo, sa tu vua na kaukauwa me taqomaki keda ena gauna ena
vinakata, ena veisiga sara mada ga, se me vakarusai keda e
matadra na noda meca.
16 Dou kakua ni vauca na ivakasala ni Turaga na noda Kalou:
ni sa sega ni vaka na tamata na Kalou, me vakarerei kina; ka
sa sega talega ni vaka na luve ni tamata, me na vakatitiqa kina.
17 O koya me da waraka kina na nona vakabulai, ka masuti
koya me vukei keda, ka na rogoca ko koya na domoda, kevaka
sa vakamarautaki koya.
18 Ni sa sega ni dua e tubu ni keimami sa yabaki, ka sa sega
tale ni dua ena gauna oqo sa sega na yavusa, se na matavuvale,
se na tamata, se na koro ena keda maliwa, ka sa qarava na
kalou sa bulia e liga, me vaka ena veigauna sa oti.
19 O koya era a soli kina na noda qase ki na iseleiwau, ka me
ra butakoci, ka ra sa bale kina vakalevu e matadra na noda
meca.
20 Ia keimami sa sega tale ni kila e dua na kalou, o koya
keimami sa nuitaka kina ni na sega ni beci keimami ko koya,
se dua vei ira na neimami matanitu.
21 Ia kevaka eda sa kau tani vakakina, era na vakarusai kece
ko Jutia, ka na vakacacani na noda vale tabu; ka na gadreva ko
koya na kena vakadukadukalitaki mai gusuda.
22 Ia na nodra vakamatei na wekada, kei na tiko vakavesu ni
vanua, kei na lala ni noda ivotavota vakawa, ena vuki ko koya
ki uluda ena kedra maliwa na Matanitu Tani, ena veivanua
kecega eda na tiko kina vakabobula; ka da na cala ka vosa
vakacacataki ira kecega era sa taukeni keda.
23 Ni na sega ni vagolei na noda ivukevuke ki na
veivakadonui: ia na Turaga na noda Kalou ena vagolea me
veivakacacani.
24 O koya oqo, oi kemudou na wekaqu, me da vakaraitaka
mada vei ira na wekada e dua na ivakaraitaki, baleta ni sa
vakararavi vei keda na yalodra, kei na vale tabu, kei na vale,
kei na icabocabo ni soro, sa tiko vei keda.
25 Me da vakavinavinakataka tale ga na Turaga na noda
Kalou, o koya sa vakatovolei keda, me vakataki ira na noda
qase.
26 Nanuma na veika a cakava vei Eparaama, kei na nona
vakatovolei Aisake, kei na ka a yaco vei Jekope mai
Mesopotemia mai Siria, ena nona maroroya na sipi nei Lepani
na taci tinana.
27 Ni sa sega ni vakatovolei keda ko koya ena bukawaqa, me
vaka a vakayacora vei ira, ena nona vakadikeva na lomadra, se
sauma lesu vei keda: ia sa vakanakuitataki ira era sa toro
voleka yani vua na Turaga, me vunauci ira.
28 Sa qai kaya vua ko Osia, Ko sa vosataka ena yalo vinaka
na ka kecega ko sa tukuna, ka sa sega e dua me tukuna na
nomu vosa.
29 Ni sa sega ni oqo na imatai ni siga me vakaraitaki kina na
nomuni vuku; ia mai na ivakatekivu ni nomu veisiga era sa
kila na tamata kecega na nomu kila ka, ni sa vinaka na
lomamu.
30 Ia era sa viagunu sara vakalevu na tamata, ka
vakasaurarataki keimami me keimami kitaka vei ira me vaka
keimami sa vosataka, ka bubului vei keimami, ka keimami na
sega ni voroka.

7. 31 O koya mo ni masulaki keimami kina, ni ko ni sa yalewa
daulotu, ka na talai keimami mai na Turaga me keimami uca
me keimami vakasinaita na neimami ikeli, ka keimami na sega
tale ni malumalumu.
32 Sa qai kaya vei ira ko Judith, Dou rogoci au, kau na kitaka
e dua na ka, ka na lako yani ki na veitabatamata kecega vei ira
na luve ni noda matanitu.
33 Dou na tu ena matamata ena bogi oqo, ka'u na lako yani
vata kei na noqu marama wawa: ia ena loma ni siga dou sa
yalataka mo dou solia kina na koro vei ira na noda meca ena
sikovi Ira na Isireli na Turaga ena ligaqu.
34 Ia mo dou kakua ni taroga na noqu ivalavala: ni'u na sega
ni tukuna vei kemudou, me yacova ni sa oti na veika au sa
kitaka.
35 Sa qai kaya vua ko Otia kei ira na turaga, Mo lako ena
vakacegu, ka sa tiko e matamu na Turaga na Kalou, mo sauma
vei ira na neimami meca.
36 Era sa qai lesu mai na valelaca, ka lako ki na nodra
tabanalevu.
WASE 9
1 A cuva sobu e matana ko Judith, ka biuta na dravusa e uluna,
ka dolava na isulu taga ka vakaisulu kina; ia me baleta na
gauna a cabori kina na ka boi vinaka ni yakavi ko ya mai
Jerusalemi ena vale ni Turaga o Judith ka kaci ena domo levu,
ka kaya,
2 Oi kemuni na Turaga na Kalou i Simioni na tamaqu, ko
koya ko ni a solia vua e dua na iseleiwau me ra sauma lesu na
vulagi, ko ni sa sereka na ivau ni dua na yalewa me
vakadukadukalitaki koya, ka kunea na saga ni nona madua, ka
vakadukadukalitaka na nona goneyalewa me nona vosa
vakacacataki; ni ko sa kaya, Ena sega ni vakakina; ia era sa
kitaka vakakina:
3 O koya ko ni sa solia kina me ra vakamatei na nodra iliuliu,
ka ra saboroya kina na nodra idavodavo ena dra, ni ra sa
vakaisini, ka vakamoce vei ira na tamata kei ira na nodra
turaga, kei ira na turaga ena nodra itikotiko vakaturaga;
4 Ka sa solia vei ira na watidra me ra vakabobulataki, kei ira
na luvedra yalewa me ra vakabobulataki, ka me ra wasea na
nodra iyau kecega vei ira na luvemu lomani; ka ra sa yavalati
ena nomuni gugumatua, ka vakasisilataka na dukadukali ni
nodra dra, ka kacivi kemuni mo ni vukei: Oi kemuni na Kalou,
na noqu Kalou, mo ni rogoci au talega e dua na yada.
5 Ni ko sa sega walega ni kitaka na veika oqori, ia na veika
talega sa lutu yani e liu, kei na veika a yaco e muri; ko sa
vakasamataka na veika sa tu oqo, kei na veika ena qai yaco
mai.
6 Io, na veika ko ni sa lewa ni sa vakarau tu, ka kaya, Raica,
keimami sa tiko eke: ni sa vakarautaki tu na nomuni ivalavala
kecega, ka sa tu ena nomuni kila taumada na nomuni lewa.
7 Ia, raica, era sa vakalevutaki na kai Asiria ena nodra
kaukauwa; era sa vakacerecerei ena ose kei na tamata; era sa
vakarokorokotaka na nodra kaukauwa na tamata ni yavadra;
era sa vakararavi ki na isasabai, kei na moto, kei na dakai titi,
kei na irabo; ka mo dou kakua ni kila ni sai kemuni na Turaga
sa voroka na ivalu: sa yacamuni na Turaga.
8 Mo ni biuta sobu na nodra kaukauwa ena nomuni kaukauwa,
ka kauta sobu na nodra kaukauwa ena nomuni cudru: ni ra sa
nakita me ra vakadukadukalitaka na nomuni vale tabu, ka
vakadukadukalitaka na vale laca sa vakacegu kina na
yacamuni lagilagi ka viritaka sobu ena iseleiwau na ileu ni
nomuni icabocabo ni soro.
9 Raica na nodra viavialevu, ka tala yani na nomuni cudru ki
uludra: solia ki ligaqu, o koya na yada, na kaukauwa au sa
kunekunetaka.
10 Mo yaviti ena veivakaisini ni tebenigusuqu na tamata vata
kei na ravouvou, kei na ravouvou kei na dauveiqaravi: mo dou
basuka na nodrau ituvaki ena ligana e dua na yalewa.
11 Ni sa sega ni tu na nomuni kaukauwa e lewevuqa se na
nomuni kaukauwa ena vukudra na tamata kaukauwa: ni ko ni
sa Kalou ni vakararawataki, sa nodra dauveivukei ko ira sa
vakasaurarataki, ka dau taqomaki ira na malumalumu, me
nodra ivakatawa na lagilagi, na nodra ivakabula ko ira sa sega
na inuinui.
12 Au sa kerei kemuni, au sa kerei kemuni, na Kalou i tamaqu,
kei na Kalou ni ivotavota vakawa ni Isireli, na Turaga ni
lomalagi kei na vuravura, na Dauniveibuli ni wai, na nodra tui
na tamata kecega, mo ni rogoca na noqu masu:
13 Ka cakava na noqu vosa kei na noqu veivakaisini me nodra
mavoa kei na sika, ko ira era sa nakita na veika rerevaki me
baleta na nomu veiyalayalati, kei na nomu vale tabu, kei na
delai Saioni, kei na nodra vale na luvemu.
14 Ka cakava me ra vakadinadinataka na veimatanitu kei na
yavusa kecega ni sai kemuni na Kalou ni kaukauwa kei na
kaukauwa kecega, ka sa sega tale e dua me taqomaki ira na
Isireli, ko iko ga.
WASE 10
1 Ia ni sa oti na nona tagi vua na Kalou ni Isireli, ka sa tinia na
veivosa kece oqo.
2 Sa tucake ko koya ena vanua sa lutu sobu kina, ka kaciva na
nona yalewa, ka lako sobu ki na vale ka tiko kina ena siga ni
vakacecegu, kei na nona siga ni kana magiti,
3 A sa dreta laivi na isulu taga sa daramaka tu, ka luvata tani
na isulu ni nona yada, ka savata taucoko na yagona ena wai,
ka lumuti koya ena waiwai talei, ka talita na drau ni uluna, ka
daramaka e dua na tavaya, ka tokara kina na nona isulu ni
marau, ka sa vakaisulu kina ena bula nei Manasa na watina.
4 A sa taura na ivava ni yavana, ka biuta wavokita na nona
itaube, kei na nona sinucodo, kei na nona mama, kei na nona
sau, kei na nona iukuuku kecega, ka dresuka vakaukauwa sara
na matadra na tamata kecega era na raici koya.
5 Sa qai solia vua na nona yalewa e dua na tavaya waini, kei
na dua na vatu waiwai, ka vakasinaita e dua na taga ena sila
mamaca, kei na tiki ni lolo, kei na madrai totoka; a sa lobika
vata na veika kece oqo, ka vakadavora vua.
6 Era sa lako yani ki na matamata ni koro levu ko Peulia, ka
raica ni ra sa tucake tu mai kea ko Otia kei ira na tamata
makawa ena koro, ko Kalima kei Charmisi.
7 Ia ni ra sa raici koya, sa veisau na irairai ni matana, ka sa
veisau na nona isulu, era sa kurabuitaka vakalevu na nona
totoka, ka kaya vua.
8 Na Kalou, na nodra Kalou na noda qase sa vakadonui iko,
ka vakayacora na nomuni yalomalumalumu me ra
vakalagilagi kina na luvei Isireli, kei na nodra vakacerecerei
ko Jerusalemi. Eratou qai qarava na Kalou.
9 Ka sa kaya vei ira ko koya, Vakarota me dolavi vei au na
matamata ni koro, me'u lako yani me'u vakayacora na veika
dou a vosataka vei au. Era sa vakaroti ira na cauravou me ra
dolava vua, me vaka sa vosataka oti.
10 Ia ni rau sa cakava oti, sa lako yani o Judith, o koya, kei na
nona dauveiqaravi vata kei koya; era sa qaravi koya na tamata
ena koro, me yacova ni sa lako sobu mai na ulunivanua, ka
yacova ni sa lako sivita na buca, ka sega tale ni raici koya
rawa.
11 Era sa lako vakadodonu yani ki na buca: ka ra sa sotavi
koya na imatai ni yadra ni Asiria,
12 A sa tauri koya, ka tarogi koya, A cava ko sa tamata kina?
ia ko sa mai vei? ia ko sa lako ki vei? A sa kaya ko koya, Koi

8. au e dua na yalewa ni Iperiu, ka'u sa dro tani mai vei ira: ni ra
na soli vei iko mo vakarusai:
13 Ka'u sa lako tiko mai e matai Holoferne na turaganivalu liu
ni nomuni mataivalu, me'u vunautaka na vosa dina; ka'u na
vakaraitaka vua e dua na sala, me lako kina, ka qaqa ena
veidelana taucoko, ka sega ni vakayalia na yagona se na nona
bula e dua na nona tamata.
14 Ia ni ra sa rogoca na nona vosa ko ira na tamata, ka raica na
irairai ni matana, era sa kurabui vakalevu ena nona totoka, ka
kaya vua,
15 Ko ni sa vakabulai iko, ni ko sa vakusakusa mo lako sobu
mai ki na iserau ni noda turaga: o koya oqo mo lako mai ki na
nona vale laca, ka so vei keimami ena liutaki iko, me yacova
ni ra sa soli iko ki ligana.
16 Ia ni ko sa tu e matana, mo kakua ni rere e lomamu, ia mo
vakaraitaka vua me vaka na nomu vosa; ka na vakamasuti iko
vakavinaka.
17 Era sa qai digitaka mai vei ira e dua na drau na tagane me
ra tomani koya kei na nona yalewa; ka ra sa kauti koya ki na
vale laca ko Holoferne.
18 Sa qai yaco e dua na marama ena keba taucoko: ni sa rogo
na rorogo ni nona lako mai ena kedra maliwa na valelaca, ka
ra sa lako wavoliti koya, ni sa tu ena taudaku ni vale laca ko
Holoferne, me yacova ni ra sa tukuna vua na veika me baleti
koya.
19 Era sa kurabuitaka na nona totoka, ka qoroi ira na luvei
Isireli ena vukuna, ka ra sa kaya na tamata yadua vua na
wekana, Ko cei me beci ira na tamata oqo, ka ra sa tiko ena
kedra maliwa na yalewa vakaoqo? e dina sa sega ni vinaka me
dua ga vei ira sa laivi me vakacalai vuravura taucoko.
20 Era sa lako yani ko ira era sa volekati Holofere, kei ira
kece na nona tamata ka ra kauti koya mai ki na vale laca.
21 Oqo sa tiko ko Holoferne ena nona imocemoce ena ruku ni
valelailai, ka sa tali ena lokaloka, kei na koula, kei na
emeralds, kei na vatu talei.
22 Era sa qai vakaraitaka vua; ka sa lako mai ki tuba ena mata
ni nona valelaca ka kauta mai vua na cina siliva.
23 Ia ni sa lako mai vua ko Jutasa kei ira na nona tamata era
sa kurabui kece ena totoka ni matana; a sa cuva sobu ki
matana, ka vakarokoroko vua: ka ra sa kauti koya cake na
nona tamata.
WASE 11
1 Sa qai kaya vua ko Holofernes, Yalewa, mo vakacegu,
kakua ni rere e lomamu: ni'u sa sega vakadua ni
vakamavoataka e dua sa lomaqu me qaravi Nabukodonosor,
na tui kei vuravura taucoko.
2 O koya oqo, kevaka me ra a sega ni vakararamataki au ko
ira na nomu tamata era tiko mai na veiulunivanua, ke'u a sega
ni laveta cake na noqu moto me vorati ira: ia era sa kitaka
vakai ira na veika oqo.
3 Ia oqo mo tukuna vei au o koya ko sa dro tani kina mai vei
ira, ka lako mai vei keimami: ni ko ni sa lako mai mo ni
taqomaki; mo vakacegu, ko na bula ena bogi oqo, kei na
gauna mai muri:
4 Ni na sega ni dua ena vakamavoataki iko, ia mo vakamasuti
iko vakavinaka, me vaka era sa kitaka vei ira na dauveiqaravi
nei Nepukoronioso na noqu turaga na tui.
5 Sa qai kaya vua ko Judith, Mo ciqoma na vosa i koya na
nomu tamata, ka laiva na nomu vada me vosa e matamu, kau
na sega ni tukuna na lasu vua na noqu turaga ena bogi oqo.
6 Ia kevaka ko sa muria na vosa ni nomu vada, ena kauta mai
vei iko na Kalou na ka sa taucoko; ka na sega ni guce na noqu
turaga ena nona inaki.
7 Me vaka sa bula ko Nepukodonoso na tui kei vuravura
taucoko, ka vaka sa bula na nona kaukauwa, ko koya sa talai
iko mai me tutaka na veika bula kecega: ni ra na sega walega
ni qaravi koya na tamata ena vukumu, ia ko ira talega na
manumanu ni vanua, kei na manumanu e yavaiva, kei na
manumanu vuka ni macawa, era na bula ena nomu kaukauwa
ena ruku ni nona kaukauwa mai vei Nabukodonosoa kei na
nona vale taucoko.
8 Ni keimami sa rogoca na nomuni vuku kei na nomuni
lawatu, ka sa tukuni yani ki vuravura taucoko, ni ko ni sa
uasivi duadua ga ena matanitu taucoko, ka kaukauwa ena kila
ka, kei na veivakurabuitaki ena cakacaka ni ivalu.
9 Ia me baleta na ka a vosataka ko Akiori ena nomuni
matabose, keimami sa rogoca na nona vosa; ni ra sa vakabulai
koya na tamata mai Pecelia, ka tukuna vei ira na veika kece sa
tukuna vei iko.
10 O koya, oi kemuni na turaga ka kovana, mo ni kakua ni
doka na nona vosa; ia mo ni vakadavora e lomamuni, ni sa
dina: ni na sega ni totogitaki na noda matanitu, ka na sega
talega ni rawai ira na iseleiwau, kevaka era sa sega ni
ivalavala ca vua na nodra Kalou.
11 Ia oqo, ni sa sega ni vakadrukai na noqu turaga ka
vakataotaka na nona inaki, sa tau vei ira na mate, ka sa toboki
ira na nodra ivalavala ca, ka ra na vakacudruya kina na nodra
Kalou ena gauna cava ga era na kitaka kina na ka sa sega ni
ganiti ira:
12 Ni sa sega ni yaco na kedra kakana, ka sa lailai sara na
nodra wai kecega, ka ra sa nakita me ra tabaka na nodra
bulumakau, ka ra sa nakita me ra kania na veika kece oqori,
ka sa vakatabuya vei ira na Kalou me ra kania ena nona lawa:
13 Ka ra sa vakadeitaka me ra vakayagataka na isevu ni
ikatini ni waini kei na waiwai, ka ra sa vakatabuya, ka ra sa
maroroi tu me baleti ira na bete era veiqaravi mai Jerusalemi
ena mata ni noda Kalou; na veika sa sega ni vakatarai vua e
dua na tamata me tara e ligadra.
14 Ni ra sa tala eso ki Jerusalemi, baleta ni ra sa vakayacora
talega vakakina ko ira era tiko kina, me ra kauta mai vei ira e
dua na laiseni mai na Senate.
15 Ia ni ra sa tukuna vei ira, era na kitaka vakakina, ka na soli
vei iko me ra vakarusai ena siga vata ga ko ya.
16 O koya au sa dro tani kina mai matadra koi au na nomuni
vada, ni'u sa kila na veika kece oqo; ka sa talai au mai na
Kalou me'u mai cakacaka vata kei iko, ena kurabui kina ko
vuravura taucoko, kei ira kecega era na rogoca.
17 Ni sa lotu na nomu tamata, ka qarava na Kalou ni lomalagi
ena siga kei na bogi: o koya oqo, na noqu turaga, au na tiko
vata kei iko, ka na lako yani na nomu tamata ena bogi ki na
buca, ka'u na masu vua na Kalou, ka na tukuna vei au ko koya
ni rau sa vakayacora oti na nodra ivalavala ca:
18 Ka'u na lako mai ka tukuna vei iko: ko na qai lako yani
vata kei na nomu mataivalu kecega, ka na sega e dua vei ira
me na vorati iko.
19 Ka'u na liutaki iko ena lomadonu kei Jutia, me yacova ni
ko sa lako mai ki Jerusalemi; ka'u na vakatikora na nomu
itikotiko vakaturaga ena kedra maliwa; ia mo vakasavi ira me
vaka na sipi sa sega na nona ivakatawa, ka na sega ni dolava
na gusuna e gusuna e dua na koli: ni sa tukuni vei au na veika
oqo me vaka na noqu kila taumada, ka ra sa tukuni vei au, ka'u
sa talai mai me'u tukuna vei iko.
20 Sa qai marautaki Holofernes kei ira kece na nona tamata na
nona vosa; ka ra sa kurabuitaka na nona vuku, ka kaya,
21 Sa sega na yalewa vakaoqo mai na dua na iyalayala kei
vuravura ki na iyalayala kei vuravura, me totoka kina na
matana, kei na vuku ni vosa.
22 Sa vakakina na nona kaya vua ko Holofernes. Sa vinaka na
Kalou me talai iko yani vei ira na tamata, me tiko ga e ligai

9. keimami na kaukauwa kei na veivakarusai vei ira era sa raica
vakamamada na noqu turaga.
23 Ia oqo ko sa rairai totoka ruarua e matamu, ka vuku ena
nomu vosa: ia kevaka ko sa kitaka me vaka ko sa vosataka na
nomu Kalou, ena noqu Kalou, ia ko na tiko ena vale nei
Nabukodonosoa na tui, ka ko na kilai e vuravura taucoko.
WASE 12
1 Sa qai vakarota me kauti koya mai ki na vanua sa virikotori
kina na nona veleti; ka vakarota me ra vakarautaka vua na
nona kakana, ka me gunuva ga na nona waini.
2 Ka sa kaya ko Judith, Au na sega ni kania, de na dua na cala:
ia me vakarautaki vei au na veika au sa kauta mai.
3 Sa qai kaya vua ko Holoferne, Kevaka sa malumalumu na
nomuni isolisoli, keimami na solia vakacava vei iko na ka vata
oqo? ni sa sega e dua me tiko vata kei keimami ena nomuni
matanitu.
4 Sa qai kaya vua ko Judith me vaka sa bula na yalomu, na
noqu turaga, me kakua ni vakayagataka na nomudou vada na
veika sa tu vei au, ena ligaqu na Turaga ena cakacakataka na
veika sa lewa ko koya.
5 Era sa qai kauti koya mai na dauveiqaravi ni Holoferne ki na
valelaca, ka moce me yacova na bogilevu, ka sa tucake ni sa
voleka ni yadra ena mataka,
6 Ka talatala yani vei Holoferne, ka vakabula, Me vakarota na
noqu turaga me lako yani na nomuni vada ki na masu.
7 Sa qai vakarota na nona yadra ko Holoferne me ra kakua ni
tiko vata kaya: a sa tiko kina ena keba me tolu na siga, ka lako
yani ena bogi ki na buca ko Pecelia, ka savata na nona
ivurevure ni wai ena yasa ni keba.
8 Ia ni sa lako mai, sa masuta na Turaga na Kalou ni Isireli me
dusimaka na nona sala ki na nodra susugi cake na luvedra na
nona tamata.
9A sa lako savasava mai ko koya, ka tiko ga ena vale laca, me
yacova ni sa kania na nona kakana ena yakavi.
10 Ia ena ikava ni siga sa vakayacora kina ko Holoferne e dua
na magiti vei ira walega na nona tamata, ka sega ni kacivi ira
na vakailesilesi ki na kana magiti.
11 Sa qai kaya vei Bagoas na ovisa, ka a qarava na veika kece
e tu vua, Mo lako oqo, ka vakauqeti koya na marama Iperiu
oqo ka tiko vata kei iko, me lako mai vei keitou ko koya, ka
kana ka gunu vata kei keitou.
12 Ia, raica, ena madua vua na tamata keitou, kevaka keitou na
laiva me lako e dua na yalewa vakaoqori, ka sega ni tiko na
nona ilawalawa; ni kevaka keimami sega ni kauti koya mai vei
keimami, ena dredrevaka me keimami veivakalialiai.
13 Sa qai lako yani ko Bagoas mai na matai Holofere, ka lako
mai vua, ka kaya, Me kakua ni rerevaka na goneyalewa totoka
oqo me lako mai vua na noqu turaga, ka me rokovi e matana,
ka gunuva na waini, ka marau vata kei keitou ka me
vakayacori edaidai me vaka e dua vei ira na luvedra
goneyalewa na kai Asiria, ka ra veiqaravi tiko ena vale nei
Nabukodonosor.
14 Sa qai kaya vua ko Judith, Ko cei koi au oqo, me'u tukuna
vua na noqu turaga? ia na ka kecega sa vakamarautaki koya au
na vakayacora vakatotolo, ka na noqu marau me yacova na
siga au sa mate kina.
15 A sa tucake ko koya, ka vakaisulu ena nona isulu kei na
isulu kecega ni yalewa, a sa lako na nona yalewa dauveiqaravi
ka vakotora na kuli ni yago malumu ena qele me baleti
Holoferne, ka a taura mai Bagoa me yaga vua ena veisiga, me
rawa ni dabe ka kania.
16 Ia ni sa curu mai ki loma o Judith ka dabe sobu, sa qoroya
na yalona o Holoferne, ka sa yavala na nona vakasama, ka
gadreva vakalevu na nona ilawalawa; ni sa waraka tu e dua na
gauna me lawakitaki koya kina, mai na siga sa raici koya kina.
17 Sa qai kaya vua ko Holofernes, Gunu oqo, ka marau vata
kei keitou.
18 Sa qai kaya o Judith, Au na gunu oqo, noqu turaga, baleta
ni sa vakalevutaki cake vei au na noqu bula ena siga oqo mai
na veisiga kece au sucu kina.
19 Sa qai taura ka kana ka gunuva e matana na veika sa
vakarautaka tu na nona yalewa.
20 A sa taleitaki koya vakalevu ko Holoferne, ka gunuva
vakalevu cake na waini mai na gauna cava ga sa mateni kina
ena dua ga na siga mai na gauna a sucu kina.
WASE 13
1 Ia ni sa yakavi mai, era sa vakusakusa na nona tamata me ra
lako, ka sogota na nona vale laca ko Iaa, ka vakatalai ira tani
na dauveiqaravi mai na iserau ni nona turaga; ka ra sa lako ki
na nodra idavodavo: ni ra sa oca kece, ni sa dede na kana
magiti.
2 A sa biu duadua tu o Judith ena valelaca, ka davo duadua tu
ko Holoferne ena nona imocemoce: ni sa vakasinaiti ena waini.
3 Oqo sa vakaroti tacina o Judith na nona dauveiqaravi me
tucake ka sega na nona rumu ni moce, ka waraki koya. ni sa
lako mai, me vaka e dau vakayacora e veisiga: ni sa kaya ko
koya ni na lako yani ki na nona masu, ka vosa vei Bagoa me
vaka na inaki vata ga.
4 Era sa lako kece yani ka sega ni dua e vo ena rumu ni moce,
ka sega ni lailai se levu. Oti sa qai kaya e yalona o Judith, ni
tucake tu ena yasa ni nona imocemoce, Oi kemuni na Turaga
na Kalou ni kaukauwa kecega, raica na gauna oqo ena
cakacaka ni ligaqu me baleta na vakacerecerei kei Jerusalemi.
5 Ni sai koya oqo na gauna mo vukea kina na nomuni
ivotavota vakawa, ka vakayacora na nomuni curu ki na nodra
vakarusai na meca era sa tucake tale mai me valuti keda.
6 Sa qai lako mai ki na duru ni imocemoce, ka tiko mai
Holofernes, ka kauta sobu mai kea na nona isulu,
7 Ka sa lako yani ki na nona idavodavo, ka taura na drau ni
uluna, ka kaya, Mo ni vakaukauwataki au, na Turaga na Kalou
ni Isireli, edaidai.
8 Ka sa yavita vakarua na domona ena nona kaukauwa
taucoko, ka kauta tani na uluna mai vua.
9 A sa bale sobu na yagona mai na imocemoce, ka dreta sobu
na icurucuru mai na duru; ia ni sa lako oti ko koya, ka solia na
uluna ko Holoferne vei koya na nona yalewa;
10 A sa biuta ki na nona kato ni kakana: erau sa lako vata me
vaka na nodrau ivakarau ki na masu: ia ni rau sa lako sivita na
keba, erau sa kabita na buca, ka lako cake ki na ulunivanua ko
Peulia, ka lako ki na matamata ni koro.
11 Sa qai kaya vakayawa ko Judith, vei ira na ivakatawa ni
matamata, Dolava, dolava oqo na matamata: Sa tiko vata kei
keda na Kalou, na noda Kalou, me vakaraitaka na nona
kaukauwa mai Jerusalemi, kei na nona mataivalu me saqati ira
na meca, me vaka sa kitaka edaidai.
12 Ia ni ra sa rogoca na domona na tamata ena nona koro, era
sa vakusakusa me ra lako sobu ki na matamata ni nodra koro,
ka ra sa kacivi ira na italatala qase ni koro.
13 Era sa cici kece yani, na tamata lalai kei na turaga, ni sa
matalia vei ira ni sa lako mai ko koya: era sa dolava na
matamata, ka ciqomi ira, ka cakava e dua na bukawaqa me
rarama, ka tu vakavolivoliti ira.
14 Sa qai kaya vei ira ena domo levu, Dou vakacaucautaka,
dou vakacaucautaka na Kalou, dou vakacaucautaka na Kalou,
au sa kaya, ni sa sega ni kauta tani ko koya na nona loloma
cecere mai na mataqali i Isireli, ia sa vakarusai ira ga na noda
meca ena ligaqu ena bogi oqo.

10. 15 A sa kauta tani na ulu ni taga, ka vakaraitaka, ka kaya vei
ira, Raica na ulu i Holofere, na turaganivalu liu ni mataivalu i
Asiuri, ka raica na icurucuru, ka davo koto kina ena nona
mateni; ka sa yaviti koya na Turaga ena liga ni yalewa.
16 Me vaka sa bula na Turaga, o koya sa maroroi au ena noqu
sala ka'u a lako kina, sa vakaisini koya na mataqu me
vakarusai koya, ia sa sega ga ni ivalavala ca vata kei au, me
vakadukadukalitaka ka madualaki au.
17 Era sa kurabui vakalevu na tamata kecega, ka ra cuva sobu
ka vakarokoroko vua na Kalou, ka kaya ena duavata, Oi
kemuni na neimami Kalou, o koya ko ni sa vakacalai ira kina
na nodra meca na nomuni tamata edaidai.
18 Sa qai kaya vua ko Otia, na luvequ, ko sa kalougata ni sa
Kalou cecere duadua mai vei ira kecega na yalewa e vuravura;
ka me vakalougatataki na Turaga na Kalou, o koya sa bulia na
lomalagi kei na vuravura, ka sa dusimaki iko mo musuki tani
mai na uludra na iliuliu ni noda meca.
19 Ni na sega ni yali mai na lomadra na tamata na nomu
yalodei oqo, ka nanuma tiko na kaukauwa ni Kalou me sega ni
mudu.
20 Ka sa vagolea vei iko na Kalou na veika oqo me
vakacaucautaki tawamudu, me sikovi iko ena veika vinaka
baleta ni ko a sega ni vakabulai iko ena vuku ni nodra rarawa
na neimami matanitu, ia ko sa sauma na neimami vakacacani,
ka lako ena sala dodonu ena mata ni noda Kalou. Era sa kaya
na tamata kecega; Me vakakina, me vakakina.
WASE 14
1 Sa qai kaya vei rau ko Judith, Dou rogoci au mada, oi
kemudou na wekaqu, ka taura na ulu oqo, ka lili ena dela ni
nomudou bai cecere duadua.
2 Ia ni sa rairai ga na mataka, ka sa lako mai na matanisiga ki
vuravura, dou kauta yadua na nona iyaragi, ka lako yani na
tamata qaqa kecega mai na koro, ka lesia e dua na
turaganivalu vei ira, me vaka dou na lako sobu ki na were me
ra yadravi ira na kai Asiria; ia kakua ni lako sobu.
3 Era na qai taura na nodra iyaragi, ka lako ki na nodra keba,
ka vakatubura cake na turaganivalu ni mataivalu ni Asiuri, ka
cici ki na vale laca ni Holoferne, ia era na sega ni kunei koya:
ena qai lutu vei ira na rere, ka ra na dro e matamu.
4 Ia koi kemudou, kei ira kecega sa tiko ena baravi ni Isireli,
dou na cici muri ira, ka vakamalumalumutaki ira ni ra sa lako
tiko.
5 Ia ni bera ni ko ni kitaka na veika oqo, kacivi au ko Akiori
na kai Amoni, me raici koya ka kilai koya ka beci ira na
mataqali i Isireli, ka talai koya mai vei keimami me vaka na
nona mate.
6 Era sa qai kacivi Akiori mai na vale i Oasa; ia ni sa lako mai,
ka raica na ulu ni Holoferne ena liga ni dua na tamata ena
nodra soqoni na tamata, sa cuva sobu ki matana, ka sa rarawa
na yalona.
7 Ia ni ra sa kauti koya lesu mai, sa cuva sobu ki yavai Judith,
ka vakarokorokotaki koya, ka kaya, Ko sa kalougata ena vale
kecega i Juta, kei ira na veimatanitu kecega, era sa rogoca na
yacamuni ena kurabui.
8 O koya mo tukuna kina vei au na veika kece ko sa kitaka
ena gauna oqo. Sa qai tukuna vua o Judith ena kedra maliwa
na tamata na veika kece sa cakava, mai na siga a lako yani
kina me yacova na auwa o ya a vosa vei ira.
9 Ia ni sa biubiu mai na nona vosa, era sa kailavaka mai na
tamata ena domo levu, ka kacivaka e dua na rorogo reki ena
nodra koro.
10 Ia ni sa raica ko Akiori na veika kece sa vakayacora na
Kalou ni Isireli, sa vakabauta vakalevu sara na Kalou, ka
ciliva na lewe ni kuli ni yagona, ka sa semati ki na mataqali i
Isireli me yacova mai na siga oqo.
11 Ia ni sa cabe ga na mataka, era sa lili na ulu ni Holoferne
ena lalaga, ka ra sa taura na nodra iyaragi na tamata yadua, ka
ra sa lako yani ena ilawalawa ki na ulunivanua qiqo.
12 Ia ni ra sa raici ira ko ira na kai Asiria, era sa talatala yani
vei ira na nodra iliuliu, ka ra lako mai vei ira na nodra
turaganivalu kei na turaga, kei ira yadua na nodra iliuliu.
13 Era sa lako yani ki na valelaca nei Holofere, ka kaya vua sa
qarava na nona ka kecega, O yadra mada na noda turaga: ni ra
sa doudou na bobula me ra mai valuti keimami, me ra
vakarusai sara.
14 Sa qai curu ki Bagoas, ka tukituki ena katuba ni valelaca;
ni nanuma ni a moce vata kei Judith.
15 Ia baleta ni sega ni dua e sauma mai, a dolava, ka lako ki
na rumu ni moce, ka kunei koya ni sa biu tu ena vuloa mate,
ka sa kau tani mai vua na uluna.
16 O koya sa kaci kina ena domo levu, ena tagi, kei na vutugu,
kei na tagi levu, ka dresuka na nona isulu.
17 Ni sa lako oti ki na valelaca a tiko kina o Judith: ia ni sa
sega ni kunei koya, sa rika yani vei ira na tamata, ka tagi,
18 Era sa dauveivakaisini na bobula oqo; sa vakamaduataka
na vale ni tui ko Nepukodonosor e dua na yalewa ni Iperiu: ia,
raica, sa davo koto ena qele ko Holoferne ka sega na uluna.
19 Ni ra sa rogoca na vosa oqo na turaganivalu ni mataivalu ni
Asiria, era sa dresuka na nodra kote kei na nodra vakasama sa
rarawa vakalevu, ka sa rogo e dua na kaila ka rogo levu sara
ena keba taucoko.
WASE 15
1 Ia ni ra sa rogoca na lewe ni valelaca, era sa kurabuitaka na
ka sa vakayacori.
2 A sa rere ka sautaninini, ka sa sega kina na tamata sa
doudou me tiko e matai koya na wekana, ia ni ra sa cici yani
vata yani, era sa dro ki na veisala kecega ena buca, kei na
veidelana.
3 Era sa dro talega ko ira era a keba ena veiulunivanua
vakavolivolita na Pecelia. Era sa qai cici yani na luvei Isireli,
ko ira kecega sa tamata qaqa ena kedra maliwa.
4 Sa qai talai Otia ki Petomase, kei Penipai, kei Kopai, kei
Cola ki na veivanua kecega ni Isireli, me ra tukuna na veika sa
vakayacori, ka me ra cici yani na tamata kecega vei ira na
nodra meca me ra vakarusai ira.
5 Ia ni ra sa rogoca na Isireli, era sa tauri ira kece ena dua ga
na veivakadonui, ka vakamatei ira vei Chobai: sa vakakina ko
ira era lako mai Jerusalemi, kei na veivanua kecega ena
veidelana, (ni ra sa tukuna vei ira na tamata na veika sa yaco
ena nodra keba na nodra meca) kei ira mai Kalatia, ia mai
Kalili, era sa vakasavi ira ena dua na veivakamatei levu, me
yacova ni ra sa sivita yani na vanua ko Tamasiko kei na kena
iyalayala.
6 Ia ko ira na kena vo era tiko mai Pecelia, era sa kaba na keba
mai Asiuri, ka vakacacana, ka ra sa vakabulabulataki vakalevu.
7 Ia ko ira na luvei Isireli era a lesu mai na veivakamatei sa tu
vei ira na ka sa vo; kei na veikoro kei na veikoro lelevu, ka ra
tu ena veiulunivanua kei na bucabuca, sa levu sara na ka era
butakoca: ni ra sa rui levu na lewevuqa.
8 Sa qai lako mai o Joasimi na bete levu, kei ira na qase ni
luvei Isireli ka ra vakaitikotiko mai Jerusalemi, me ra raica na
veika vinaka sa vakatakila vei Isireli na Kalou, ka raici Judith,
ka kidavaki koya.
9 Ia ni ra sa lako mai vua, era sa vakalougatataki koya ena
duavata, ka kaya vua, Koi kemuni na bula vakacerecerei kei
Jerusalemi, sai kemuni na lagilagi levu ni Isireli, sai kemuni
na reki levu ni neimami matanitu:

11. 10 Ko sa kitaka na veika kece oqo ena ligamu: ko sa kitaka e
vuqa na ka vinaka vei ira na Isireli, ka sa vinakata kina na
Kalou: me vakalougatataki iko na Turaga Kaukauwa me sega
ni mudu. Era sa kaya kecega na tamata, Me vakakina.
11 Era sa vakacacana na keba ko ira na tamata me
tolusagavulu na siga: ka ra sa solia vei Judith Holoferne na
nona vale laca, kei na nona veleti, kei na nona idavodavo, kei
na iyaya kecega, kei na nona iyaya kecega: a sa taura ko koya
ka vakotora ki na nona mule; ka vakarautaka na nona qiqidreti,
ka vakotora kina.
12 Era sa cici vata kece na yalewa ni Isireli me ra raici koya,
ka vakalougatataki koya, ka me danisi ena kedra maliwa: a sa
taura e ligana na tabana, ka solia talega vei ira na yalewa era a
tiko vata kaya.
13 Ka ra sa biuta e dua na ivau ni olive vei koya kei na nona
yalewa dauveiqaravi ka a tiko vata kaya, ka lako yani ko koya
vei ira kece na tamata ena danisi, ka liutaki ira kece na yalewa:
ka ra sa muria na tagane kecega ni Isireli na nodra iyaragi ena
ivau ni sere, kei na sere e gusudra.
WASE 16
1 Sa qai tekivu me lagata o Judith na vakavinavinaka oqo vei
ira kece na Isireli, ka ra lagata kece na tamata na sere ni
veivakacaucautaki oqo.
2 A sa kaya ko Judith, Mo tekivu vua na noqu Kalou ena vosa
lekaleka, dou lagasere vua na noqu Turaga ena sibali: dou
vakarogoca vua e dua na same vou: vakacerecerei koya, ka
masuta na yacana.
3 Ni sa voroka na ivalu na Kalou: ni sa vakabulai au mai na
ligadra era a vakacacani au ena kedra maliwa na tamata.
4 A lako mai na veiulunivanua mai na vualiku ko Asuri, ka
lako vata mai kei na tini na udolu na nona mataivalu, era sa
tarova na wai ni wai, ka ra sa ubia na veidelana na nodra
dauvodo ose.
5 A dokadokataka ni na vakama na noqu iyalayala, ka
vakamatei ira na noqu cauravou ena iseleiwau, ka yaviti ira na
gone dramidrami ki na qele, ka vakayacora na noqu gone
dramidrami me ra tamata ca, kei ira na noqu goneyalewa
savasava me vaka na ka era sa butakoca.
6 Ia sa cudruvi ira na Turaga Kaukauwa mai na ligana e dua
na yalewa.
7 Ni a sega ni bale mai vei ira na cauravou ko koya na qaqa,
ka ra a sega talega ni yaviti koya na luvedra tagane na Titans,
se ra biuti koya na tuwawa cecere: ia a vakamalumalumutaki
koya o Judith na luvei Merari yalewa ena totoka ni matana.
8 Ni sa luvata tani na isulu ni nona yada me ra vakacerecerei
kina ko ira era a vakasaurarataki mai Isireli, ka lumuta na
matana ena waiwai, ka vauca na drau ni uluna ena dua na taya,
ka taura e dua na isulu lineni me vakaisini koya.
9 Sa qara na matana na nona ivava ni ivava, sa kauta na nona
vakasama na totoka ni nona vakasama, ka sa lako sivita na
domona na itaukei ni sedena.
10 Era sa sautaninini na kai Perisia ena nona yaloqaqa, ka ra
sa rere na kai Mitia ena nona kaukauwa.
11 Era sa qai kailavaka na noqu vakararawataki ena reki, ka ra
sa tagi e cake na noqu malumalumu; ia era sa kurabui: era sa
tabalaka cake na domodra ko ira oqo, ia era sa
vakamalumalumutaki.
12 Era sa laubasikati ira na luvedra tagane na goneyalewa, ka
vakamavoataki ira me vaka na luve ni manumana: era sa mate
ena ivalu ni Turaga.
13 Au na lagata vua na Turaga e dua na sere vou: Oi kemuni
na Turaga, ko ni sa cecere ka lagilagi, ka veivakurabuitaki ena
kaukauwa, ka sega ni rawai rawa.
14 Me ra qaravi iko na tamata kecega: ni ko sa yalokaukauwa,
ka ra sa buli, ko a tala yani na yalomu, ka sa buli ira, ka sa
sega e dua me vorata rawa na domomu.
15 Ni na yavalati na veiulunivanua mai na nodra yavu ena wai,
ena waicala na vatu me vaka na wai ni matamuni: ia ko ni sa
yalololoma vei ira era sa rerevaki kemuni.
16 Ni sa lailai sara na isoro kecega me ka kamikamica vei iko,
ka sa sega ni rauta na uro kecega me baleta na nomu isoro
kama: ia ko koya sa rerevaka na Turaga sa levu ena veigauna
kecega.
17 Ena ca vei ira na veimatanitu era sa tucake ka vorati ira na
wekaqu! ena sauma vei ira na Turaga Kaukauwa ena siga ni
veilewai, ena nodra biuta na bukawaqa kei na baca e yagodra;
ka ra na vakilai ira, ka tagi me sega ni mudu.
18 Ia ni ra sa curu ga ki Jerusalemi, era sa qarava ga na
Turaga; ia ni ra sa vakasavasavataki ga na tamata, era sa
vakacabora na nodra isoro kama, kei na nodra isoro soli wale,
kei na nodra isolisoli.
19 A vakatabuya talega o Judith na veika kece e Holofernes,
ka ra a solia vua na tamata, ka solia na bai, ka a kauta tani mai
na nona rumu ni moce, me isolisoli vua na Turaga.
20 Era sa qai tomana tiko na nodra kana magiti e Jerusalemi
na tamata ena mata ni valenilotu me tolu na vula ka tiko vata
kei ira o Judith.
21 Ni oti na gauna oqo era sa lesu yadua ki na nona ivotavota
vakawa, ka lako o Judith ki Peulia, ka tiko ga ena nona vanua
taucoko, ka sa dokai na nona gauna ena vanua taucoko.
22 Ka ra sa lewevuqa era sa gadrevi koya, ia sa sega ni dua e
kilai koya ena veisiga kece ni nona bula, ni sa mate oti ko
Manasa na watina, ka sa soqoni vata kei ira na nona tamata.
23 Ia sa tubu cake tikoga na nona dokai, ka sa qase sara ena
vale nei watina, ni sa yabaki duanadrau kalima, ka sereki koya
na nona yalewa; a sa mate mai Pecelia: ka ra buluti koya ena
qara nei watina ko Manasa.
24 Era sa tagicaka na mataqali i Isireli me vitu na siga: ia ni
bera ni mate, sa wasea na nona iyau vei ira kecega na wekana
voleka duadua vei Manasa na watina, kei ira era sa voleka
duadua vei ira na wekana.
25 Ka sa sega tale ni dua e vakavuna me ra rere na luvei Isireli
ena gauna i Judith, se dua na gauna balavu ni oti na nona mate.