1. Kaedah Dan Teknik Mengajar
Definisi
Kaedah dan teknik mengajar adalah dua istilah yang kerap
digunakan bersama atau s i l i h berganti. Kaedah ditafsirkan sebagai
peringkat sesuatu teori pengajaran itu cuba dipraktikkan. Pemilihan dibuat untuk
menentukan kemahiran-kemahiran tertentu yang hendak diajar.
Susunan b a g a i m a n a isi pelajaran itu akan disampaikan juga
d i t e n t u k a n . T e k n i k a d a l a h p e r i n g k a t pelaksanaan pengajaran di bilik
darjah. Teknik yang sesuai memudahkan pencapaian sesuatu objektif
pengajaran.
Faktor - Faktor Yang Mempengaruhi Pemilihan Kaedah Mengajar
Terdapat pelbagai kadeah dan teknik ya ng boleh digunakan oleh
guru untuk menyampaikan p e l a j a r a n . W a l a u b a g a i m a n a p u n , g u r u
perlu memilih kaedah yang tepat dan sesuai
agar penyampaiannya lebih berkesan dan menarik. tidak ada satu
k a e d a h y a n g b o l e h d i k a t a k a n sebagai kaedah terbaik. Beberapa faktor
yang perlu diberikan pertimbangan dan diubahsuaikan agar sesuatu kaedah
itu lebih berjaya dan berkesan. Menurut Pierce dan Lorber (1977)
terdapatlima faktor yang mempengaruhi pemilihan kaedah mengajar.
i. Objektif pengajaran yang hendak dicapai.
ii. Jangka masa pengajaran.
iii. Bahan-bahan pengajaran yang ada.

2. iv. Latar belakang pelajar.
v. Jumlah dan susunan pelajar.
Objektif Pengajaran
Sebelum memulakan pengajaran guru perlu memikirkan apakah objektif-objektif
pengajaran dan pembelajaran yang hendak disampaikan.setelah memastikan
objektif-objektif, barulah guru
menentukan apakah kaedah yang paling sesuai untuk mencapai objektif
tersebut. Penyediaan objektif semestilah berdasarkan isi atau
k a n d u n g a n m a t a p e l a j a r a n y a n g t e r k a n d u n g d a l a m sukatan pelajaran mata
pelajaran tersebut. J u m l a h o b j e k t i f t e r t a k l u k k e p a d a k e l a s y a n g d i a j a r ,
bagi kelas yang agar baik pencapaian pelajarnya, bilangan objektif
p e n g a j a r a n m u n g k i n l e b i h d a r i p a d a k e l a s y a n g a g a k l e m a h pencapaian
pelajarnya.
Jangka Masa Pengajaran
Kebanyakan sekolah menetapkan jangka masa pengajaran di antara 30 minit
hingga 40 minitatao 60 minit hingga 80 minit sekiranya pelajarn tersebut
diberikan dua masa yang berturutan.D e n g a n j a n g k a m a s a y a n g t e l a h
ditetapkan itu, guru perlu memilih kaedah yang
s e s u a i digunakan dalam masa tersebut. Beberapa kaedah perlu diubahsuai
agar pelajar tidak melebihi m a s a .

3. Misalnya, sekiranya guru memilih kaedah perbincangan yang
bercorak perbahasan,sebaik -baiknya menggunakan dua masa
p e l a j a r a n . J u m l a h p e l a j a r y a n g t e r l i b a t d a n m a s a menyampaikan hujah-
hujah perlu diambil kira agar perbahasan dapat dijalankan dalam jangka masa
yang sepatutnya.
Bahan Pengajaran
Selain isi pelajaran, alat-alat bantu mengajar juga termasuk di dalam bahan
pengajaran. Guru perlu menentukan isi pelajaran yang hendak disampaikan.
Sekiranya isi pelajarn itu berbentuk kemahiran seperti kemahiran mendengar
dan bertutur di dalam pelajaran bahasa, guru perlum e m i l i h k a e d a h d a n
teknik yang sesuai supaya pelajar dapat mempraktikkan kemahiran -
kemahiran tersebut.
Sekiranya guru perlu menggunakan alat bantu mengajar, alat tersebut hendakalah
sesuaid i g u n a k a n dengan kaedah atau teknik yang dipilih.
B i a s a n y a a l a t b a n t u m e n g a j a r b o l e h disesuaikan dengan kaedah.
P e n g g u n a a n p a p a n t u l i s a t a u c a r t a m i s a l n y a , b o l e h d i g u n a k a n dengan
pelbagai kaedah. Cuma masa menggunakan alat-alat tersebut mungkin perlu diubah
suai,sama ada di peringkat awal, pertengahan atau akhir pengajaran.G u r u juga
perlu meninjau kelengkapan yang ada di sekolah
supaya b o l e h menggunakannya dan memastikan kelengkapan tersebut
dalam keadaan yang baik. Alat -alatseperti carta, sebaik-baiknya dibuat sendiri agar
sesuai dengan objektif dan kaedah yang dipilih.

4. Latar Belakang Pelajar
Kaedah atau teknik yang dipilih hendaklah sesuai dengan latar belakang pelajar. Antara
perkarayang perlu diberi perhatian ialah umur, jantina dan peringkat pencapaian atau
keupayaan pelajar.K a e d a h yang agak rumit seperti kaedah
menyelesaikan masalah yang memerlukan p e l a j a r mencari
penyelesaian sesuatu masalah, tentulah tidak sesuai bagi murid -murid di
peringkatrendah.Guru boleh mengetahui latar belakang pelajar dengan
bertanya kepada guru kelas ataug u r u m a t a p e l a j a r a n . C a r a l a i n i a l a h
d e n g a n m e n j a l a n k a n u j i a n p a d a h a r i p e r t a m a u n t u k mengetahui tahap
pencapaian kelas tersebut.
Jumlah Dan Susunan Pelajar
Jumlah pelajar dan susunan tempat duduk pelajar juga boleh mempengaruhi
kaedah anghendak digunakan. Kelas yang agak ramai jumlah pelajarnya,
biasanya menimbulkan masalahd a r i segi kawalan kelas dan
keberkesanan pengajaran. Walau bagaiamanapun, guru
bolehmengubah suai kaedah yang digunakan supaya jumlah pelajar
t i d a k m e n j a d i h a l a n g a n b a g i memilih kaedah. Misalnya, sekiranya guru
memilih kaedah permainan, pelajar boleh dipecah -pecahkan menjadi
kumpulan-kumpulan kecil dan setiap kumpulan ini menjalankan
permainanmasing-masing.Tempat duduk pelajar yang mudah alih boleh
membantu kaedah pengajaran dan selain bilik darjah guru juga boleh
menggunakan tempat lain yang sesuai sepeti di dalam dewan, PusatSumber atau di
persekitaran sekolah.

5. Kaedah Dan Teknik Pengajaran.
Kaedah Syarahan
Kaedah ini dikatakan yang paling popular digunakan di sekolah-sekolah.
Sesuai untuk memperkenalkan sesuatu topic atau tajuk baru. Guru
boleh terusmenerangkan tentang topic tersebut tanpa membuang masa.
Isi atau kandunagn yang sukar dapat dijelaskan. Guru
boleh m e n g u l a n g i penjelasan sekiranya terdapat pelajar yang kurang
faham.
Dapat melatih pelajar mendengar, sambil mereka membuat catatan
atau merekadiberi masa untuk menyalin nota-nota yang dicatat oleg guru.Guru
dapat mengawal kelas dengan baik keran guru bersemuka dengan
pelajar,n a m u n guru perlu memastikan bahawa perha tian
p e l a j a r t e r t u m p u k e p a d a pelajaran
Dalam kaedah ini, suara guru amat penting. Oleh kerana itu suara guru
seharusnya boleh didengar dengan jelas oleh semua pelajar. Intonasi suara guru
amat pentingsupaya tidak mendatar kerana suara yang mendatar akan
membosankan pelajar.
Bagi memastikan tumpuan pelajar, guru perlu mengemukakan
s o a l a n - s o a l a n kepada mereka. Teknik penyoalan begini adalah perlu agar
pelajar tidak bersikap pasif.

6. Antara kelebihan kaedah ini ialah guru dapat mengawal
m a s a p e n g a j a r a n . Sekiranya masa lebih daripada mencukupi, guru
boleh menambahkan contoh-contoh atau mengulangi semula isi-isi
penting. Namun jika kesuntukkan masa, guru boleh mempercepatkan
pengajaran dengan mengurangkan contoh-contoh.
II.Kaedah perbincangan
Teknik perbincangan melibatkan aktiviti perbualan di antara
guru d e n g a n pelajarnya di dalam kelas, ianya bertujuan melatih
pelajar memberikan pendapatmengenai sesuatu topic yang
ditetapkan. Pelbagai cara yang melibatkan aktiviti p e r b i n c a n g a n
diadakan di dalam kelas. Guru boleh merancangkan
p e r b i n c a n g a n secarakelas kumpulan –kumpulan kecil, perbahasan, forum
dan sebagainya.kaedah inimenggalakkan pelajar member pendapat dengan cara
sistematik. Melalui aktiviti ini juga pelajar dapat dilatih mengeluarkan pendapat
yang bernas dalam bahasa yang teratur dan m u d a h d i f a h a m i o l e h o r a n g
l a i n . S e l a i n i t u j u g a , p e l a j a r d a p a t d i d i s i p l i n k a n s u p a y a mendengar dan
menghormati pendapar rakan -rakan yang lain walaupun tidak sealiran dengan
pendapat sendiri. Kaedah yang menarik terutamanya dari segi penyertaan atau
penglibatan pelajar.Kaedah ini terbahagi kepada dua jenis iaiti perbincangan
formal dan perbincangan tidak formal.

7. Perbincangan formal
Dijalankan secara perbahasan, forum, pembentangan kertas kerja dan
sebagainya. Ciri-ciri perbincangan formal adalah seperti berikut:
Guru perlu menentukan terlebih dahulu pelajar yang kan mengambil
bahagian.Misalnya, jika guru ingin mengadakan perbahasan, terlebih
dahulu ditentukan pelajar akan mewakili pihak pencadang dan pelajar
yang akan mewakili pihak pembangkang. Begitu juga dengan tugas -
tugas lain seperti pengerusi, penjaga masa dan hakim.
Pelajar diberi masa yang mencukupi untuk mencari bahan -
bahan yang akandisampaikan. Bahan -bahan boleh didapati
d a r i p a d a p e l b a g a i s u m b e r s e p e r t i daripada majalah, buku rujukan dan
akhbar.
Guru perlu memastikan agar ramai pelajar yag terlibat. Dalam aktivti
perbahasanm i s a l n y a , pelajar yang menjadi penonton juga
p e r l u d i b e r i p e l u a n g u n u t k menyampaikan pendapat mereka.
Aktiviti perbincangan perlu disusuli dengan kegiatan lain.
Setelah tamat sesuatu perbincangan, guru perlu menambahkan
a t a u m e m b u a t ulasan tentang perkara yang menjadi topik perbincangan.

8. Perbincangan Tidak Formal
Ciri-ciri perbincangan tidak formal ialah:
Guru menjadi pengerusi dan perbincangan dibuka kepada semua pelajar.
Guru p e r l u m e m b e r i p e l u a n g k e p a d a s e b e r a p a r a m a i p e l a j a r u n u t k
m e n y a m p a i k a n pandangan mereka. Guru juga perlu menggalakkan pelajar yang
pasif supaya turutmengambil bahagian.
Kawalan kelas adalah penting untuk mengelakkan pelajar supaya tidak
berebut-r e b u t untuk bercakap. Ketegasan guru dapat
m e n j a d i k a n p e r b i n c a n g a n l e b i h sempurna.
Pelajar boleh dibahagikan kepada kumpulan-kumpulan kecil. Mereka diberi
masayang mencukupi untuk membincangkan tajuk-tajuk yang telah ditentukan.
Kaedah perbincangan ini merupakan satu kaedah yang menarik kerana
pelajar-pelajar d i b e r i p e l u a n g u n t u k b e r b i n c a n g s e s a m e m e r e k a .
M e r e k a d i l a t i h u n t u k m e n d e n g a r pandangan orang lain dan turut sama
merancang sesuatu tugas baru atau mencari sesuatu keputusan.
Kaedah Projek
Merupakan satu kaedah yang boleh digunakan oleh guru. Ia berbeza dengan
kebanyakan kaedahlain, kaedah projek biasanya memerlukan lebih daripada
satu jangka masa pengajaran. Masa yang lebih diperlukan untuk menyediakan
projek-projek tersebut. Walau bagaimanapun, waktu pengajaran sebenar boleh
digunakan untuk membincangkan projek-projek yang akan dibuat, ataudigunakan untuk
memperlihatkan hasil yang didapati daripada projek-projek tersebut.
Namun begitu, istilah projek itu bukanlah bermaksud sesuatu aktiviti atau rancangan
yang dibuatsecara besar-besaran dan memerlukan perbelanjaan yang besar. Aktiviti

9. secara kecil-kecilan danyang tidak memerlukan apa-apa perbelanjaan boleh dianggap
sebagai satu projek juga.Kaedah projek boleh dibahagikan kepada 3 jenis:
1.Projek Pengeluaran
2.Projek Pengguna
3.Projek Latih Tubi
Langkah yang perlu ada dalam penggunaan kaedah projek ini lebih teratur dan
berkesan:
Sesuatu projek perlu mempunyai objektif tertentu. Sekiranya projek itu digunakan
untuk pelajaran bahasa, pastikan apakah kemahiran bahasa yang hendak
ditekankan dan adakah a k t i v i t i yang dibuat oleh pelajar dalam
p r o j e k t e r s e b u t a k a n m e n c a p a i o b j e k t i f y a n g diharapkan?
Perancangan adalah penting untuk memastikan kej ayaan sesuatu
projek itu. Guru perlu merancang dari segi jumlah masa dan bila aktiviti itu
dapat dijalankan.
Penglibatan pelajar adalah penting. Guru perlu memastikan semua pelajar diberi
peluang mengambil bahagian dalam projek yang dijalankan. Sebaik-baiknya
pelajar dibahgikankepada beberapa kumpulan kecil.
Projek yang telah dirancangkan perlu dlaksanakan mengikut jadual yang telah
ditetapkan

10. Kaedah Menyelesaikan Masalah
Menurut Donald C. Orlich ( 1980 ), kaedah ini merupakan satu kaedah y ang
bertujuan untuk member peluang kepada pelajar supaya mereka menjadi lebih
produktif dan dapat bertukar-tukar f i k i r a n d e n g a n l e b i h b e r k e s a n t e n t a n g
m a s a l a h y a n g b e r k a i t a n . K a e d a h i n i a d a l a h s e s u a i terutamanya kepada
pelajar-pelajar di peringkat menengah. Dalam kaedah ini, pelajar-
pelajar diberikan satu atau beberapa masalah. Kemudian mereka diberi
peluang dan kebebasan untuk menyelesaikan masalah tersebut. Kaedah ini sesuai
bagi semua mata pelajaran. berikut beberapa langkah untuk menjalankan kaedah ini:
Guru mengemukakan masalah di dalam kelas. Pelajar, sama ada secara
perseorangan atau kumpulan, diminta mencari menjalan atau cara untuk
menyelesaikan masalah tersebut.Pelajar juga boleh mengemukakan
masalah-masalah mereka.
Pelajar diberi masa unutk mencari penyelesaian, sama ada
secara berbincang ataum e n d a p a t k a n bahan dan idea
daripada pelbagai sumber seperti perpustakaan
d a n temubual.
Segala maklumat yang diperolehi perlu berbincang
b e r s a m a d a n m e r a n g k a s a t u penyelesaian. Kesimpulan awal yang
didapati perlu dikaji semula.
Setelah menilai kesimpulan awal barulah dibuat
k e s i m p u l a n y a n g m u k t a m a d . Kesimpulan yang muktamad ini
m e r u p a k a n j a w a p a n a t a u j a l a n b a g i m e n y e l e s a i k a n masalah yang
diberi.Seperti kaedah projek, kaedah ini m emerlukan masa yang lebih
lama. Masa pengajaran didalam kelas boleh digunakan oleh guru untuk

11. mengemukakan masalah dan bagi pelajar-pelajar mengemukakan
penyelesaian yang mereka peroleh.Bagi memastikan penggunaan kaedah
ini berkesan, guru perlu memastikan bahawa bahan- bahan sumber
dan rujukan mencukupi dan mudah didapati. Kaedah ini sesungguhnya
member peluang kepada pelajar-pelajar berusaha sendiri unutk mencari ilmu
pengetahuan.
Kaedah Dapatan
Ciri-ciri kaedah ini tidaklah berbeza sangat dengan ciri -ciri kaedah
menyelesaikan masalah.Kaedah ini mencabar pelajar supaya mencari
jawapan berdasarkan maklumat yang diberi oleh guru. Guru memberikan
maklumat yang kurang lengkap menganai sesuatu masalah dan
pelajar diminta melengkapkan atau mencari jawapan bagi tugasan yang dikemukakan
oleh guru.
Peranan guru dalam kaedah ini ialah untuk member panduan dan bantuan kepada
pelajar ketika mereka mencuba mendapatkan jawapan. Guru perlu berbincang
dan mendorong pelajar supaya berusaha mendapatkan penyelesaian.K a e d a h
dapatan ini sangat sesuai bagi mengajar mata pelajaran yang
m e m e r l u k a n p e l a j a r membuat “penyelesaian” contohnya mata pelajaran Sejarah.
cabaran yang diberi kepada pelajar menjadikan kaedah ini lebih menarik dan berkesan.
Kaedah Permainan
Kaedah ini merupakan kaedah yang menarik dan menyeronokkan pelajar.
Biasanya kaedah inidigunakan oleh guru untuk memenuhi masa yang terluang
ataupun digunakan pada akhir penggal setelah murid-murid selesai menghadapi
peperiksaan.K a e d a h i n i s e b e n a r n y a b o l e h d i j a d i k a n k a e d a h p e n g a j a r a n
y a n g b e r k e s a n s e k i r a n y a dikendalikan secara bersungguh-sungguh dan teratur.

12. Kaedah permainan merupakan satu kaedah menggunakan unsur-unsur
p e r m a i n a n . W a l a u p u n p e l a j a r a n d i s a m p a i k a n d a l a m b e n t u k permainan,
tetapi objektif pengajaran dapat dicapai.Kaedah permainan boleh digunakan pada masa
tertentu dan untuk tujuan berikut:
Kaedah atau teknik permainan ini boleh digunakan untuk memulakan
pengajaran. Tujuan menggunakan teknik ini di awal pengajaran ialah
untuk menarik minat dan perhatian pelajar.
Teknik juga sesuai untuk mengakhiri sesuatu pelajaran.
I a n y a d i g u n a k a n u n t u k mengulangkaji pelajaran yang telah diberi atau
sebagai pengukuhan. Aktiviti mengulangkaji atau pengukuhan juga boleh
dijalankan semasa mengajar. Teknik permainan boleh digunakan bagi tujuan
tersebut. Peraduan Teka Silang atau pertandingan berbentuk kuiz sesuai
digunakan untuk mengulangkaji pelajaran.
Objektif pengajaran yang tertentu memerlukan kaedah pengajaran yang tertentu.
Oleh keranaitu objektif-objektif tersebut akan lebih mudah difahami,
mudah dicapai dan lebih berkesansekiranya guru menggunakan kaedah
yang sesuai. N a m u n k e m u d a h a n y a n g t e r h a d d i s e k o l a h - s e k o l a h
kerap menghalang usaha guru u n t u k mencuba kaedah-kaedah
tertentu dan guru perlu menghadapi cabaran ini. Sesuatu kaedah
atauteknik itu perlu diubah suai dengan keadaan atau suasana pengajaran dan
pembelajaran. Perkara y a n g p e n t i n g i a l a h p e l a j a r d i s e k o l a h t i d a k
d i s o g o k k a n d e n g a n h a n y a s a t u a t a u d u a k a e d a h sahaja. Guru perlu
lebih berusaha dan berani mencuba.

13. Kaedah Koperatif
Koperatif bermaksud bekerja bersama -sama bagi mencapai sesuatu objektif
yang ditetapkan b e r s a m a . Sewaktu menjalankan aktivtiti secara
koperatif, semua individu terlibat cuba menyelesaikan apa saja
permasalahan yang dihadapi demi kebaikan diri sendiri dan juga ahli
kumpulan secara keseluruhannya. Pembelajaran koperatif pula merujuk
kepada penggunaankaedah kumpulan-kumpulan kecil bagi memaksimakan
hasil pembelajaran, sama ada secara individu atau kumpulan.
Melalui kaedah koperatif guru akan memulakan pengajarannya
s e c a r a k e l a s d a n memberikan penerangan awal aktiviti yang akan
m e r e k a l a k u k a n p a d a h a r i t e r s e b u t . S e g a l a maklumat penting berkaitan
aktiviti seperti objektif dan langkah -langkah yang perlu diberikan perhatian
dimaklumkan sebelum pelajar memulakan aktiviti mereka. Selepas itu
barulah guru membahagikan kelasnya kepada kumpulan-kumpulan kecil dengan
tugasan-tugasan tertentu.Prinsip utama di sebalik kaedah koperatif ini ialah
pelajar perlu sedar bahawa peranan masing-masing sangat penting dalam
menentukan kejayaan kumpulan. Setiap ahli kumpulan mempunyai tugas dan
tanggungjawab kepada kumpulan mereka. Kejayaan individu menentukan
kejayaan kumpulan, begitu juga sebaliknya sekiranya seorang gagal, maka
seluruh ahli kumpulan jugagagal.
Dalam kaedah ini juga akan terdapat kebebasan yang positif dalam kalangan pelajar
yang m e n e n t u k a n pencapaian matlamat kumpulan iaitu kumpulan
t e r s e b u t h a n y a a k a n m e n c a p a i objektif sekiranya setiap ahli kumpulan berupaya
mencapai objektif masing-masing. Contohnya,sekiranya suatu kumpulan
ditugaskan menyediakan pembentangan mengenai bagaimana Islam tersebar
di Makkah, semua ahli kumpulan perlu memberi sumbangan masing-masing sama
ada berbentuk kemahiran menggunakan perisian komputer, mengumpul data,
maklumat, menjadi juru cakap kumpulan dan sebagainya.

14. Terdapat beberapa kompenan penting yang perlu diberi perhatian sewaktu
merancangkan kaedah koperatif di dalam bilik-bilik darjah.
i. Mewujudkan semangat saling bergantung antara satu sama lain dalam
kumpulan
ii. Menjalankan aktiviti pembelajaran secara bersemuka.
iii. Setiap ahli kumpulan mempunyai rasa tanggungjawab
y a n g t i n g g i k e p a d a kumpulan masing-masing.
iv. Mengajar kemahiran interpersonal kepada pelajar.
v. Pemprosesan kumpulan.
Pengajaran Secara Kelas
Dalam kaedah ini guru menyampaikan isi kandungan pelajaran kepada seluruh kelas.
Ini bermakna semua pelajar diberikan penerangan, isi pelajaran, masa dan latihan dan
lain-lain yangsama. Amalan ini dapat dikenalpasti dengan kedudukan
susunana kerusi meja yang semuanyamengadap guru ketika mereka mengajar.
Kaedah secara kelas ini sangat sesuai sewaktu guru memulakan pengajaran
dengan setinduksi. Pada waktu ini guru perlu mendapatkan perhatian daripada
seluruh kelas pada apa yangi n g i n d i a j a r k a n n y a . P e r k a r a i n i p e n t i n g s u p a y a
s e m u a s e d a r d a n t a h u t o p i k y a n g h e n d a k dipelajari pada hari tersebut,
begitu juga sewaktu guru mula memberikan penerangan konsep dalam
langkah satu permulaan. Semua pelajar perlu mendengar dan memerhatikan
apa yangsedang diperkenalkan oleh guru kerana kejayaan langkah -langkah
seterusnya bergantung pada kefahaman mereka pada langkah permulaan ini.

15. Walau bagaimanapun selepas penerangan diberikan dan pelajar dapat
memahaminyadengan baik, guru bolehlah menukarkan kepada pendekatan yang lain
pula. Namun pada perigkata k h i r pelajaran, guru sekali lagi perlu
menggunakan kaedah secara kelas ketika membuatkesimpulan dan
rumusan pembelajaran. Ia bertujuannya memastikan semua pelajar
d a p a t menguasai isi pelajaran mereka pada hari tersebut