Download luận văn thạc sĩ ngành quản lí giáo dục với đề tài: Biện pháp quản lý hoạt động dạy học 2 buổi/ngày ở các trường tiểu học thành phố Đông Hà, Tỉnh Quảng Trị, cho các bạn làm luận văn tham khảo 50000225

1. i
ĐẠI HỌC HUẾ
TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM
TRẦN THỊ HOÀI NAM
BIỆN PHÁP QUẢN LÝ
HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC 2 BUỔI/NGÀY
Ở CÁC TRƢỜNG TIỂU HỌC
THÀNH PHỐ ĐÔNG HÀ, TỈNH QUẢNG TRỊ
Chuyên ngành : Quản lý giáo dục
Mã số : 60140114
LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC
Ngƣời hƣớng dẫn khoa học:
PGS.TS. PHÙNG ĐÌNH MẪN
Thừa Thiên Huế, năm 2016

2. ii
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng
tôi, các số liệu và kết quả nghiên cứu nêu trong luận văn là
trung thực và chưa từng được công bố trong bất kỳ một công
trình nào khác.
Tác giả
TRẦN THỊ HOÀI NAM

3. iii

4. 1
MỤC LỤC
Trang
Trang phụ bìa .............................................................................................................i
Lời cam đoan .............................................................................................................ii
Lời cảm ơn ............................................................................................................... iii
MỤC LỤC..................................................................................................................1
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT.......................................................................5
MỞ ĐẦU ....................................................................................................................7
1. Lý do chọn đề tài.....................................................................................................7
2. Mục đích nghiên cứu...............................................................................................8
3. Khách thể và đối tƣợng nghiên cứu ........................................................................9
4. Giả thuyết khoa học ................................................................................................9
5. Nhiệm vụ nghiên cứu..............................................................................................9
6. Phƣơng pháp nghiên cứu:........................................................................................9
7. Phạm vi nghiên cứu...............................................................................................10
8. Cấu trúc của luận văn............................................................................................10
NỘI DUNG ..............................................................................................................11
CHƢƠNG 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC
2BUỔI/NGÀY CỦA HIỆU TRƢỞNG Ở CÁC TRƢỜNG TIỂU HỌC ............11
1.1. Khái quát lịch sử nghiên cứu vấn đề..................................................................11
1.2. Các khái niệm cơ bản.........................................................................................12
1.2.1. Quản lý............................................................................................................12
1.2.2. Quản lý giáo dục .............................................................................................13
1.2.3. Quản lý trƣờng học (quản lý nhà trƣờng) .......................................................14
1.2.4. Hoạt động dạy học ..........................................................................................15
1.2.5. Dạy học 2 buổi/ngày .......................................................................................17
1.2.6. Quản lý hoạt động dạy học 2 buổi/ngày .........................................................17
1.3. Cơ sở lý luận về HĐ DH 2 buổi/ngày ở trƣờng Tiểu học..................................18
1.3.1. Trƣờng Tiểu học trong hệ thống giáo dục quốc dân.......................................18
1.3.2. HĐDH 2 buổi/ngày ở trƣờng TH....................................................................19

5. 2
1.3.3. Vai trò của dạy học 2 buổi/ngày ở trƣờng TH ................................................20
1.4. HT trƣờng TH với việc QL HĐDH 2 buổi/ngày ...............................................21
1.4.1. Vai trò, nhiệm vụ, chức năng và quyền hạn của HT trƣờng TH.....................21
1.4.2. Những căn cứ QL HĐDH 2 buổi/ngày của HT trƣờng TH ............................23
1.4.3. Nội dung QL HĐDH 2 buổi/ngày của HT trƣờng TH....................................24
1.5. Các yếu tố ảnh hƣớng đến HĐ DH 2 buổi/ngày ................................................33
1.5.1. Yếu tố chủ quan ..............................................................................................33
1.5.2. Yếu tố khách quan...........................................................................................34
TIỂU KẾT CHƢƠNG 1............................................................................................34
CHƢƠNG 2. THỰC TRẠNG QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC 2 BUỔI/NGÀY
Ở CÁC TRƢỜNG TIỂU HỌC THÀNH PHỐ ĐÔNG HÀ, TỈNH QUẢNG TRỊ...35
2.1. Vài nét về tình hình KT - XH, GD&ĐT TP Đông Hà, tỉnh Quảng Trị.................35
2.1.1. Tình hình KT-XH thành phố Đông Hà, tỉnh Quảng Trị .................................35
2.1.2. Khái quát chung về GD&ĐT TP Đông Hà, tỉnh Quảng Trị ..........................36
2.1.3. Khái quát về giáo dục tiểu học TP Đông Hà, tỉnh Quảng Trị.........................39
2.2. Khái quát về quá trình khảo sát thực trạng ........................................................42
2.2.1. Mục đích khảo sát ...........................................................................................42
2.2.2. Nội dung khảo sát............................................................................................42
2.2.3. Phƣơng pháp khảo sát .....................................................................................42
2.2.4. Đối tƣợng khảo sát ..........................................................................................42
2.3. Thực trạng HĐDH 2 buổi/ngày ở các trƣờng TH thành phố Đông Hà, tỉnh
Quảng Trị ..................................................................................................................42
2.3.1. Quy mô trƣờng, lớp, HS học 2 buổi/ngày các trƣờng TH thành phố Đông Hà,
tỉnh Quảng Trị...........................................................................................................42
2.3.2. Thực trạng đội ngũ GV DH 2 buổi/ngày ở các trƣờng TH thành phố Đông
Hà, tỉnh Quảng Trị ....................................................................................................44
2.3.3. Thực trạng tổ chức HĐDH 2 buổi/ngày ở các trƣờng TH TP Đông Hà, tỉnh
Quảng Trị ..................................................................................................................47
2.3.4. Chất lƣợng GD toàn diện của các trƣờng TH DH 2 buổi/ngày ở TP Đông Hà,
tỉnh Quảng Trị...........................................................................................................47

6. 3
2.3.5. Đánh giá thực trạng HĐDH 2 buổi/ngày ở các trƣờng TH thành phố Đông
Hà, tỉnh Quảng Trị ....................................................................................................49
2.4. Thực trạng công tác QL HĐDH 2 buổi/ ngày ở các trƣờng TH TP Đông Hà,
tỉnh Quảng Trị...........................................................................................................49
2.4.1. Thực trạng QL công tác bồi dƣỡng đội ngũ GV.............................................49
2.4.2. Thực trạng QL nội dung, chƣơng trình, kế hoạch DH 2 buổi/ngày...............50
2.4.3. Thực trạng QL HĐDH của GV và hoạt động học tập của HS........................51
2.4.4. Thực trạng QL công tác kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của HS ..............56
2.4.5. Thực trạng QL CSVC&TBDH, các điều kiện phục vụ DH 2buổi/ngày ........57
2.4.6. Thực trạng QL các công tác bán trú trong trƣờng TH ....................................58
2.5. Đánh giá chung về thực trạng QL HĐDH 2 buổi/ngày ở các trƣờng TH TP
Đông Hà, tỉnh Quảng Trị ..........................................................................................59
2.5.1. Ƣu điểm...........................................................................................................59
2.5.2. Hạn chế............................................................................................................60
2.5.3. Nguyên nhân hạn chế......................................................................................60
TIỂU KẾT CHƢƠNG 2............................................................................................61
CHƢƠNG 3. BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC 2 BUỔI/NGÀY
Ở CÁC TRƢỜNG TIỂU HỌC THÀNH PHỐ ĐÔNG HÀ, TỈNH QUẢNG TRỊ...63
3.1. Cơ sở đề xuất biện pháp.....................................................................................63
3.1.1. Chủ trƣơng của Đảng, Nhà nƣớc và của ngành đối với DH 2 buổi/ngày ở TH .....63
3.1.2. Định hƣớng HĐDH 2 buổi/ngày ở các trƣờng TH TP Đông Hà, tỉnh Quảng Trị....64
3.2. Nguyên tắc xây dựng biện pháp.........................................................................64
3.2.1. Nguyên tắc đảm bảo tính thực tiễn .................................................................64
3.2.2. Nguyên tắc đảm bảo tính khả thi ....................................................................64
3.2.3. Nguyên tắc đảm bảo tính hệ thống..................................................................65
3.2.4. Nguyên tắc đảm bảo tính hiệu quả..................................................................65
3.3. Các biện pháp QL HĐDH 2 buổi/ngày của HT ở các trƣờng TH TP Đông Hà,
tỉnh Quảng Trị...........................................................................................................65
3.3.1. Nâng cao năng lực chuyên môn, nghiệp vụ sƣ phạm, bồi dƣỡng đạo đức nghề
giáo cho đội ngũ GV, đáp ứng yêu cầu DH 2 buổi/ngày..........................................65

7. 4
3.3.2. Kế hoạch hóa mục tiêu, nội dung, chƣơng trình DH 2 buổi/ngày theo hƣớng
“tiếp cận năng lực ngƣời học”...................................................................................69
3.3.3. Đổi mới QL hoạt động dạy của GV và hoạt động học của HS học
2buổi/ngày......................................................................................................... .......72
3.3.4. Đổi mới công tác kiểm tra, đánh giá và theo dõi, nhận xét quá trình học tập,
rèn luyện của HS ......................................................................................................75
3.3.5. Tăng cƣờng công tác phối hợp giữa nhà trƣờng, gia đình và xã hội trong việc
tổ chức HĐDH 2 buổi/ngày ......................................................................................78
3.3.6. Phát triển các nguồn lực, chuẩn hóa CSVC, các điều kiện hỗ trợ HĐDH
2 buổi/ngày theo hƣớng hiện đại...............................................................................81
3.4. Mối quan hệ giữa các biện pháp ........................................................................84
3.5. Khảo nghiệm nhận thức về tính cần thiết và tính khả thi của các biện pháp xuất ......85
3.5.1. Mục tiêu khảo nghiệm.....................................................................................85
3.5.3. Kết quả khảo nghiệm ......................................................................................86
TIỂU KẾT CHƢƠNG 3............................................................................................88
KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ.........................................................................89
1. Kết luận .................................................................................................................89
2. Khuyến nghị..........................................................................................................90
TÀI LIỆU THAM KHẢO ......................................................................................92
PHỤ LỤC

8. 5
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT
Chữ viết tắt Chữ viết đầy đủ
BGH : Ban giám hiệu
CBQL : Cán bộ quản lý
CNTT : Công nghệ thông tin
CSVC : Cơ sở vật chất
CSVC&TBDH : Cơ sở vật chất và thiết bị dạy học
DH : Dạy học
ĐDDH : Đồ dùng dạy học
GD : Giáo dục
GDTH : Giáo dục Tiểu học
GD&ĐT : Giáo dục và Đào tạo
GV : Giáo viên
GVBM : Giáo viên bộ môn
GVCN : Giáo viên chủ nhiệm
HĐDH : Hoạt động dạy học
HS : Học sinh
HT : Hiệu trƣởng
KT-XH : Kinh tế - xã hội
NGLL : Ngoài giờ lên lớp
PHHS : Phụ huynh học sinh
PP : Phƣơng pháp
PPDH : Phƣơng pháp dạy học
QL : Quản lý
QLGD : Quản lý giáo dục
SHCM : Sinh hoạt chuyên môn
TBDH : Thiết bị dạy học
TH : Tiểu học
TP : Thành phố
UBND : Ủy ban nhân dân
XHH : Xã hội hóa

9. 6
DANH MỤC CÁC BẢNG
Trang
Bảng 2.1: Thống kê số lƣợng CBQL, GV, nhân viên của 3 cấp học TP Đông Hà
(Tháng 6/2016).......................................................................................37
Bảng 2.2: Thống kê số trƣờng, lớp và HS các phƣờng trên địa bàn TP, năm học
2015-2016...............................................................................................40
Bảng 2.3: Thống kê số lƣợng trƣờng, tỉ lệ lớp học 2 buổi/ngày (4 năm học)...........43
Bảng 2.4: Thống kê tỉ lệ HS học 2 buổi/ngày, 4 năm học (2012-13 đến 2015-2016).....44
Bảng 2.5: Thống kê đội ngũ CBQL TH (tháng 6/2016) ...........................................45
Bảng 2.6: Thống kê đội ngũ GV TH ( tháng 5/2016)..............................................46
Bảng 2.7a: Thống kê chất lƣợng GD TH toàn TP Đông Hà (năm học 2014-2015 và
2015-2016) .............................................................................................48
Bảng 2.8: Bảng so sánh chất lƣợng GD 2 buổi/ngày với chất lƣợng GDTH ...........48
Bảng 3.1: Tổng hợp ý kiến về mức độ cấp thiết của các biện pháp..........................86
Bảng 3.2: Tổng hợp ý kiến về mức độ khả thi của các biện pháp ............................87

10. 7
MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
GD là một nhu cầu tất yếu trong đời sống xã hội, nó cùng tồn tại và phát
triển, gắn bó chặt chẽ với sự phát triển xã hội loài ngƣời. Ngày nay, trong xu thế hội
nhập toàn cầu và sự phát triển mạnh mẽ, nhanh chóng của tiến bộ khoa học kỹ thuật
- công nghệ, GD càng trở nên quan trọng hơn, có ảnh hƣởng sâu sắc đến mọi mặt
đời sống xã hội.
Trong công cuộc đổi mới đất nƣớc, đổi mới GD, Đảng và nhà nƣớc đã đề ra
những chủ trƣơng, chính sách phát triển GD, đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp Công
nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nƣớc. Nghị quyết Hội nghị Trung ƣơng lần thứ 2 của
Ban Chấp hành Trung ƣơng Đảng Cộng sản Việt Nam khóa VIII đã khẳng định:
"Thực sự coi GD&ĐT là quốc sách hàng đầu, là động lực phát triển KT-XH" [12].
Những quan điểm, phƣơng hƣớng phát triển GD đƣợc Đảng ta xác định từ Đại hội
IX, Đại hội X và tiếp tục khẳng định phát triển quan điểm, phƣơng hƣớng ấy trong
Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XI của Đảng Cộng sản Việt Nam: "GD
là quốc sách hàng đầu. Đổi mới căn bản, toàn diện nền GD Việt Nam theo hướng
chuẩn hóa, hiện đại hóa, XHH, dân chủ hóa và hội nhập quốc tế." [13, tr.130-131].
Nghị quyết Hội nghị VIII Ban chấp hành Trung ƣơng Đảng Cộng sản Việt
Nam khóa XI về Đổi mới căn bản, toàn diện GD&ĐT, trong đó, có quan điểm chỉ
đạo: "Phát triển GD&ĐT phải gắn với nhu cầu phát triển KT-XH và bảo vệ Tổ
quốc; với tiến bộ khoa học và công nghệ; phù hợp quy luật khách quan. Chuyển
phát triển GD&ĐT từ chủ yếu theo số lượng sang chú trọng chất lượng và hiệu quả,
đồng thời đáp ứng yêu cầu số lượng"[14].
Trƣờng TH tổ chức DH từ 1buổi/ngày sang 2buổi/ngày là xu hƣớng phát
triển tất yếu để GDTH có điều kiện, nền tảng thuận lợi "Chuyển phát triển GD&ĐT
từ chủ yếu theo số lượng sang chú trọng chất lượng và hiệu quả"[14]. Luật GD
năm 2005 và luật GD sửa đổi năm 2009 chỉ rõ định hƣớng phát triển GD: "Phát
triển GD gắn với phát triển KT-XH, tiến bộ khoa học kỹ thuật, công nghệ, củng cố
quốc phòng an ninh; thực hiện chuẩn hóa, hiện đại hóa, XHH”[30].
Đổi mới GD theo hƣớng chuẩn hóa, tạo tiền đề quan trọng để thực hiện đổi
mới căn bản toàn diện GD và phát triển GD Việt Nam. Chuẩn hóa hệ thống nhà
trƣờng tạo điều kiện đƣa GD Việt Nam hội nhập với các nƣớc trong khu vực và thế
giới. Theo Thông tƣ số 59/2012/TT-BGDĐT ngày 28 tháng 12 năm 2012 của Bộ
trƣởng Bộ GD&ĐT , tại điều 21, mục c, ở tiêu chuẩn 5: về hoạt động và kết quả GD

11. 8
quy định trƣờng TH đạt Chuẩn mức độ 2: "Có ít nhất 80% HS học 2 buổi/ngày và
có kế hoạch để tất cả HS được học 2 buổi/ngày”.
Đối với các nƣớc trong khu vực và trên thế giới có điều kiện kinh tế phát
triển, có nền GD tiên tiến đều thực hiện DH 2 buổi/ngày đối với HS TH. Nhƣ vậy,
có thể nói, DH 2 buổi/ngày sẽ tạo điều kiện thuận lợi, nâng cao chất lƣợng và hiệu
quả công tác GD toàn diện, phù hợp với quy luật khách quan, đáp ứng nhu cầu phát
triển của xã hội.
Mặt khác, muốn duy trì, phát triển và nâng cao chất lƣợng GD của nhà trƣờng
tất yếu phải nâng cao chất lƣợng QL của HT đối với HĐDH. Công tác QL HĐDH của
HT là nhiệm vụ quan trọng và đƣợc đặt lên hàng đầu trong QL nhà trƣờng.
TP Đông Hà là trung tâm chính trị, văn hóa, kinh tế của tỉnh Quảng Trị.
Trong những năm qua, ngành GD& ĐT Đông Hà nói chung, các trƣờng TH của TP
nói riêng đã chú trọng tăng cƣờng đội ngũ GV, nhân viên, xây dựng CSVC trƣờng,
lớp đáp ứng nhu cầu, nguyện vọng học 2 buổi/ngày cho HS. Hiện, toàn TP có 16/16
trƣờng TH (15 trƣờng công lập, 01 trƣờng tƣ thục) đều có học HS học 2 buổi/ngày
và đã mang lại nhiều đóng góp tích cực cho sự phát triển chung của GD TP, là tiền
đề quan trọng để đổi mới GD TH hiện nay.
Để thực hiện thành công Nghị quyết số 29, ngày 04/11/2013 của Ban Chấp
hành Trung ƣơng Đảng khóa XI về Đổi mới căn bản toàn diện GD&ĐT, trƣớc hết,
các đơn vị nhà trƣờng cần phải tập trung đổi mới phƣơng thức QL. QL nhà trƣờng
là một bộ phận quan trọng nhất của QL GD nói chung. Vì thế, phát triển và nâng
cao chất lƣợng GD của nhà trƣờng tất yếu phải nâng cao chất lƣợng QL của HT đối
với HĐDH. Đây là HĐ trọng tâm, cơ bản của các trƣờng học, có ảnh hƣởng trực
tiếp, quyết định đến chất lƣợng, hiệu quả GD của nhà trƣờng. Cụ thể, với các trƣờng
TH TP Đông Hà là QL HĐDH dạy học 2 buổi/ngày. Nhƣ vậy, việc nâng cao chất
lƣợng quản lý DH 2 buổi/ngày trong giai đoạn hiện nay ở TP Đông Hà mang tính
cấp thiết, là nhiệm vụ quan trọng để đổi mới căn bản toàn diện GD cấp TH. Xuất
phát từ những lý do trên, chúng tôi chọn nghiên cứu đề tài: "Biện pháp QL
HĐDH 2 buổi/ngày ở các trường TH TP Đông Hà, tỉnh Quảng Trị"
2. Mục đích nghiên cứu
Trên cơ sở nghiên cứu lí luận và khảo sát, đánh giá thực trạng công tác QL
HĐDH 2 buổi/ngày các trƣờng TH ở TP Đông Hà, tỉnh Quảng Trị, luận văn đề xuất
các biện pháp QL của HT nhằm nâng cao hiệu quả HĐDH 2 buổi/ngày ở các trƣờng
TH TP Đông Hà, tỉnh Quảng Trị.

12. 9
3. Khách thể và đối tƣợng nghiên cứu
3.1. Khách thể nghiên cứu: Công tác QL HĐDH 2 buổi/ngày của HT các
trƣờng TH.
3.2. Đối tƣợng nghiên cứu: Biện pháp QL HĐDH 2 buổi/ngày của HT các
trƣờng TH ở TP Đông Hà, tỉnh Quảng Trị.
4. Giả thuyết khoa học
QL HĐDH 2 buổi/ngày của HT các trƣờng TH TP Đông Hà, tỉnh Quảng Trị,
bên cạnh những ƣu điểm vẫn còn bộc lộ những hạn chế, bất cập trên nhiều bình diện.
Nếu nghiên cứu đề xuất và triển khai thực hiện đồng bộ các biện pháp QL một cách
khoa học, phù hợp với thực tiễn nhà trƣờng, sẽ nâng cao chất lƣợng HĐDH
2 buổi/ngày, góp phần tăng cƣờng chất lƣợng GD TH ở TP Đông Hà, tỉnh Quảng Trị.
5. Nhiệm vụ nghiên cứu
5.1. Khái quát cơ sở lý luận về công tác QL HĐDH 2 buổi/ngày của HT
trƣờng TH.
5.2. Khảo sát, đánh giá thực trạng QL của HT đối với HĐDH 2 buổi/ngày ở
các trƣờng TH TP Đông Hà, tỉnh Quảng Trị.
5.3. Đề xuất các biện pháp QL HĐDH 2 buổi/ngày ở các trƣờng TH TP
Đông Hà, tỉnh Quảng Trị.
6. Phƣơng pháp nghiên cứu:
6.1 Nhóm các PP nghiên cứu lý luận
Sử dụng PP phân tích, tổng hợp tài liệu, phân loại tài liệu,… nhằm xây dựng
cơ sở lý luận về công tác QL HĐDH 2 buổi/ngày của HT trƣờng TH.
6.2 Nhóm các PP nghiên cứu thực tiễn
- PP điều tra: Sử dụng phiếu hỏi (điều tra) dành cho CBQL, GVCN, HS và
phụ huynh nhằm khảo sát thực trạng QL HĐDH 2 buổi/ngày ở các trƣờng TH TP
Đông Hà, tỉnh Quảng Trị.
- PP quan sát: các hoạt động QL của HT, hoạt động dạy và học 2 buổi/ngày ở
các trƣờng TH TP Đông Hà, tỉnh Quảng Trị.
- PP phỏng vấn: Phỏng vấn CBQL, GVCN, HS về thực trạng, nguyên nhân
của những hạn chế bất cập.
- PP lấy ý kiến chuyên gia: Tham khảo ý kiến các chuyên gia về tính cấp
thiết, tính khả thi của các biện pháp đề xuất.
Việc sử dụng các PP nghiên cứu thực tiễn nhằm khảo sát, đánh giá thực trạng
vấn đề nghiên cứu, thu thập các thông tin có liên quan đến nội dung nghiên cứu.

13. 10
6.3 PP thống kê toán học: Nhằm xử lý kết quả nghiên cứu.
7. Phạm vi nghiên cứu
Đề tài tập trung nghiên cứu thực trạng QL HĐDH ở 05 trƣờng TH (4 trƣờng
có tổ chức bán trú) ở TP Đông Hà, tỉnh Quảng Trị, từ năm học 2013 - 2014 đến
năm học 2015 - 2016.
8. Cấu trúc của luận văn
Phần thứ nhất : Mở đầu
Phần thứ hai: Nội dung nghiên cứu gồm có 3 chƣơng
Chƣơng 1: Cơ sở lý luận về QL HĐDH 2 buổi/ngày của HT trƣờng TH.
Chƣơng 2: Thực trạng QL HĐDH 2 buổi/ngày ở các trƣờng TH TP Đông
Hà, tỉnh Quảng Trị.
Chƣơng 3: Biện pháp QL HĐDH 2 buổi/ngày của HT ở các trƣờng TH TP
Đông Hà, tỉnh Quảng Trị.
Phần 3: Kết luận và khuyến nghị

14. 11
NỘI DUNG
CHƢƠNG 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC
2BUỔI/NGÀY CỦA HIỆU TRƢỞNG Ở CÁC TRƢỜNG TIỂU HỌC
1.1. Khái quát lịch sử nghiên cứu vấn đề
Nghị quyết Đại hội Đảng Cộng sản Việt Nam lần thứ XI đặt ra yêu cầu:
“GD&ĐT có sứ mệnh nâng cao dân trí, phát triển nguồn nhân lực, bồi dưỡng nhân
tài, góp phần quan trọng phát triển đất nước, xây dựng nền văn hóa và con người
Việt Nam. Phát triển GD&ĐT cùng với phát triển khoa học công nghệ là quốc sách
hàng đầu; đầu tư cho GD là đầu tư phát triển” [13, tr.77].
Trong hệ thống GD quốc dân, GD TH giữ một vị trí, vai trò đặc biệt quan
trọng nhằm giúp HS hình thành những cơ sở ban đầu cho sự phát triển đúng đắn và
lâu dài về đạo đức, trí tuệ, thể chất, thẩm mĩ và các kỹ năng cơ bản, góp phần hình
thành nhân cách con ngƣời Việt Nam Xã Hội Chủ Nghĩa .
Trong công tác GD, DH là một hoạt động đặc thù, giữ vị trí trung tâm, chi phối
mọi hoạt động khác trong nhà trƣờng và quyết định chất lƣợng GD của nhà trƣờng.
Nhiều nhà khoa học và nhà QL trong nƣớc, nƣớc ngoài đã đề cập đến công tác QL
HĐDH và xem QL HĐDH là nguyên nhân cơ bản tác động đến chất lƣợng GD. Trong
đó, ở nƣớc ta, các nhà nghiên cứu quan tâm đến vấn đề này nhƣ: Thái Duy Tuyên,
Đặng Quốc Bảo, Trần Kiểm, Nguyễn Quốc Chí và Nguyễn Thị Mỹ Lộc…
Có thể kể ra một số đề tài, công trình nghiên cứu nhƣ sau: Tác giả Thái Duy
Tuyên, trong cuốn “GD học hiện đại”[31], đã đề cập đến nội dung, PP, phƣơng tiện
DH và tổ chức quá trình DH; tác giả Đặng Quốc Bảo, với cuốn “Một số khái niệm
về QL GD” [8], đã nghiên cứu về khái niệm QL GD; tác giả Trần Kiểm trong cuốn
“Khoa học QL GD-Một số vấn đề lý luận và thực tiễn” [21] và “Khoa học QL nhà
trƣờng phổ thông” [20], đã đề cập đến chức năng, nguyên tắc, PP và công cụ quản
lý GD, những biện pháp nâng cao hiệu quả công tác QL của HT - các biện pháp chỉ
đạo hoạt động giảng dạy, GD của GV và các biện pháp QL hoạt động học tập của
HS... Các công trình nghiên cứu của họ đều khẳng và chứng minh vai trò quan
trọng, có ý nghĩa sâu sắc của công tác QL GD đối với việc nâng cao chất lƣợng GD,
chất lƣợng DH trong các nhà trƣờng.
Trong hệ thống GD phổ thông, GDTH nhằm hƣớng đến mục tiêu “giúp HS
hình thành những cơ sở ban đầu cho sự phát triển đúng đắn và lâu dài về đạo đức,

15. 12
trí tuệ, thể chất, thẩm mỹ và các kỹ năng cơ bản để học sinh tiếp tục học trung học
cơ sở” [29], tạo nền móng, tiền đề vững chắc, có ảnh hƣớng sâu sắc đến sự phát
triển toàn diện nhân cách của mỗi con ngƣời.
Để đáp ứng nhu cầu học tập của HS và phù hợp với sự phát triển của xã hội,
từ những năm giữa thập niên 90 các trƣờng TH ở TP Đông Hà, nếu đủ điều kiện
CSVC có chiều hƣớng chuyển từ DH 1 buổi/ngày sang DH 2 buổi/ngày và đƣợc
chính thức thực hiện theo Văn bản số 6627/BGDĐT, ngày 18/9/1996 về việc
“Hƣớng dẫn thực hiện DH 2 buổi/ngày ở TH” của Bộ GD&ĐT. Việc tổ chức DH
2buổi/ngày ở các trƣờng TH đến nay đã trở thành chủ trƣơng chung của ngành GD,
là một trong những nội dung của tiêu chuẩn trƣờng TH đạt chuẩn quốc gia hiện nay.
“Phát triển GD&ĐT phải gắn với nhu cầu phát triển KT-XH và bảo vệ Tổ
quốc; với tiến bộ khoa học và công nghệ; phù hợp quy luật khách quan”[14]. Nhận
thức đƣợc tầm quan trọng của DH 2 buổi/ngày, trong thời gian qua, đã có nhiều nhà
khoa học quan tâm nghiên cứu vấn đề này. Một số luận văn thạc sĩ chuyên ngành
QL GD thuộc Đại học Huế đã đề cập đến: "Một số biện pháp phát triển đội ngũ QL
trƣờng TH DH 2 buổi/ngàyở tỉnh Khánh Hòa trong giai đoạn hiện nay" của Hoàng
Thị Lý (2004); “Biện pháp QL HĐDH 2 buổi/ngày của HT ở các trƣờng TH TP
Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dƣơng” của Nguyễn Thanh Huyền (2015);… Các đề tài
này đã tập trung đề cập đến các biện pháp về QL của HT trƣờng TH DH
2 buổi/ngày trên những địa bàn khác nhau với tính chất đặc thù riêng của từng lĩnh
vực nghiên cứu.
Ở luận văn này, chúng tôi có kế thừa lịch sử nghiên cứu vấn đề và tập trung
khảo sát thực trạng công tác QL HĐDH 2 buổi/ngày ở TP Đông Hà, tỉnh Quảng Trị.
Từ đó, đề xuất biện pháp QL phù hợp với điều kiện địa phƣơng và đặc thù của bậc học.
1.2. Các khái niệm cơ bản
1.2.1. Quản lý
Khái niệm QL đã đƣợc nhiều nhà khoa học nghiên cứu trình bày ở những
góc độ khác nhau, những thời điểm khác nhau. Có ngƣời xem khái niệm quản lý là
chức năng cơ bản (Henri Fayol), hoặc nhằm vào hiệu quả thuần túy (F.W. Taylor),
hoặc nhấn mạnh vào yếu tố thông tin (M.I.Kondakop), hoặc khẳng định QL là hoạt
động thiết yếu, nó đảm bảo phối hợp các nỗ lực cá nhân nhằm đạt đƣợc các mục
tiêu của nhóm (tổ chức) và của cộng đồng.
Hay nói cách khác: QL là sự tác động của cơ quan QL vào đối tƣợng QL để
tạo sự chuyển biến của toàn bộ hệ thống nhằm đạt mục tiêu nhất định.

16. 13
Giáo sƣ Hà Thế Ngữ cho rằng: “QL là một quá trình định hướng, quá trình
có mục tiêu, QL một hệ thống nhằm đạt những mục tiêu nhất định”. [23, tr17]
Theo PGS-TS Trần Kiểm: “QL nhằm phối hợp nỗ lực của nhiều người, sao
cho mục tiêu của từng cá nhân biến thành những thành tựu của xã hội”. [20, tr45]
Theo Từ điển Tiếng Việt: “QL nghĩa là trông coi, giữ gìn, tổ chức và điều
khiển các hoạt động theo yêu cầu nhất định”.
Theo tác giả Nguyễn Quốc Chí và Nguyễn Thị Mỹ Lộc: “Hoạt động QL là
tác động có định hướng, có chủ đích của chủ thể QL đến khách thể QL trong một tổ
chức làm cho tổ chức vận hành và đạt được mục đích của tổ chức” [10].
Khái niệm QL đƣợc các nhà nghiên cứu đƣa ra gắn với từng lĩnh vực QL và
từng lĩnh vực hoạt động, nghiên cứu cụ thể. Nhƣng có sự thống nhất về bản chất
hoạt động QL là sự tác động có định hƣớng, có mục đích, có kế hoạch và có hệ
thống thông tin của chủ thể QL đến khách thể QL.
Hiện nay, QL thƣờng đƣợc định nghĩa rõ hơn: QL là quá trình đạt đến mục
tiêu của tổ chức bằng cách vận dụng các hoạt động (chức năng) kế hoách hóa, tổ
chức, chỉ đạo (lãnh đạo) và kiểm tra. QL có 4 chức năng cơ bản đó là: kế hoạch hóa,
tổ chức, chỉ đạo và kiểm tra. Các chức năng này vừa mang tính độc lập tƣơng đối,
vừa liên quan mật thiết với nhau, tạo thành một chu trình QL.
Nhƣ vậy, có thể hiểu một cách khái quát: QL là tác động có định hƣớng, có
chủ đích của chủ thể QL (ngƣời QL) đến khách thể QL (ngƣời bị QL) trong một tổ
chức nhằm làm cho tổ chức vận hành và đạt đƣợc mục tiêu của tổ chức.
1.2.2. Quản lý giáo dục
GD là một hiện tƣợng xã hội đặc biệt, có vai trò quan trọng đối với sự tồn tại
và phát triển xã hội, thể hiện thông qua các chức năng GD. QL GD là một bộ phận
của QL xã hội, là nhân tố tổ chức, chỉ đạo việc thực thi phát triển nền GD ngày càng
tiến bộ hơn. Để các cơ sở GD đƣợc phát triển và tồn tại thì phải có QL GD, bởi vì
QL GD là nhiệm vụ sống còn của một nhóm, tập thể đơn vị GD.
Trong quá trình nghiên cứu về nội dung, khái niệm QLGD có nhiều cách
hiểu khác nhau, theo P.V. Khuđôminxky: “QLGD là sự tác động có hệ thống, có kế
hoạch, có ý thức và có các mục đích của các chủ thể QL ở các cấp khác nhau đến tất
cả các khâu của hệ thống (Bộ GD&ĐT đến nhà trƣờng) nhằm mục đích đảm bảo
việc GD Cộng sản chủ nghĩa cho thế hệ trẻ, bảo đảm sự phát triển toàn diện, hài hòa
của họ”. [27,tr.50]
Có nhiều quan niệm khác nhau về QLGD, theo tác giả Đặng Quốc Bảo:
“QL GD theo nghĩa tổng quát là hoạt động điều hành, phối hợp các lực lƣợng xã

17. 14
hội nhằm thúc đẩy mạnh công tác đào tạo thế hệ trẻ theo yêu cầu phát triển của
xã hội” [8, tr 27].
Tác giả Phạm Minh Hạc định nghĩa: “QLGD là hệ thống tác động có mục
đích, có kế hoạch, hợp quy luật của chủ thể QL, nhằm làm cho hệ vận hành theo
đường lối nguyên lý GD của Đảng, thực hiện các tính chất của nhà trường Xã hội
chủ nghĩa Việt Nam mà tiêu điểm hội tụ là quá trình DH – GD thế hệ trẻ, đưa GD
tới mục tiêu dự kiến, tiến lên trạng thái mới về chất” [16, tr 24].
Tác giả Trần Kiểm cho rằng: “QLGD là sự tác động có ý thức của chủ thể
QL tới khách thể QL nhằm đưa hoạt động sư phạm của hệ thống GD đạt tới kết quả
mong muốn bằng cách hiệu quả nhất” [21, tr 56]
Nhƣ vậy, có thể hiểu: QL GD là quá trình tác động có mục đích, có hệ thống,
có kế hoạch của chủ thể QL đến khách thể QL nhằm sử dụng có hiệu quả nhất các
nguồn lực nhằm đƣa hoạt động sƣ phạm của tổ chức đơn vị QL đi đến mục tiêu
GD của Đảng, Nhà nƣớc đặt ra.
1.2.3. Quản lý trường học (quản lý nhà trường)
Trƣờng học là một tổ chức, có một thiết chế chuyên biệt của xã hội, thực
hiện chức năng truyền đạt những kinh nghiệm xã hội (có chọn lọc) theo một chƣơng
trình, kế hoạch nhất định, nhằm hình thành và phát triển nhân cách một cách toàn
diện cho ngƣời học; là đơn vị cơ sở của hệ thống GD quốc dân nên nó là khách thể
QL GD, là một tổ chức có tính độc lập nên QL nhà trƣờng nhất thiết phải có tính
Nhà nƣớc và tính xã hội.
P.V.Zimin cho rằng: “QL nhà trƣờng là hệ thống xã hội sƣ phạm riêng biệt,
hệ thống này đòi hỏi những tác động có ý thức, có kế hoạch, có hƣớng đích của chủ
thể QL lên các mặt của đời sống nhà trƣờng để đảm bảo sự vận hành tối ƣu xã hội-
kinh tế và tổ chức sƣ phạm của quá trình DH và GD thế hệ đang lớn lên” [28].
Khái niệm QL nhà trƣờng đã đƣợc nhiều tác giả bàn đến. Phạm Minh Hạc đã
khái quát: QL nhà trường là thực hiện đường lối GD của Đảng trong phạm vi trách
nhiệm của mình, tức là đưa nhà trường vận hành theo nguyên lý GD, mục tiêu đào
tạo đối với ngành GD, với thế hệ trẻ và với từng HS” [16, tr 22].
Theo tác giả Phạm Viết Vƣợng: “QL trường học là lao động của các cơ
quan QL nhằm tập hợp và tổ chức lao động của GV, HS và các lực lượng GD khác,
cũng như huy động tối đa các nguồn lực GD để nâng cao chất lượng GD&ĐT nhà
trường”[38, tr 106].
Từ những định nghĩa của các nhà khoa học GD, có thể nói rằng: QL trƣờng
học là hệ thống những hoạt động tự giác của chủ thể QL đến đối tƣợng QL (các

18. 15
hoạt động GD, HĐDH, GV, HS, các điều kiện) nhằm đƣa nhà trƣờng vận hành theo
các quy định của nhà nƣớc, của ngành để đạt đƣợc mục tiêu GD&ĐT .
1.2.4. Hoạt động dạy học
Trong tất cả các hoạt động của nhà trƣờng, DH là hoạt động đặc thù nhất,
điển hình nhất, đồng thời có tác động chi phối mạnh mẽ đến tất cả các hoạt động
GD khác. HĐDH là một quá trình thống nhất, biện chứng giữa hoạt động dạy của
GV và hoạt động học của HS, nhằm hƣớng tới các mục tiêu DH.
Tác giả Phạm Minh Hạc cho rằng: “DH là một chức năng xã hội, nhằm
truyền đạt và lĩnh hội kiến thức, kinh nghiệm xã hội tích lũy được để biến kiến thức,
kinh nghiệm xã hội thành phẩm chất và năng lực cá nhân” [16, tr 38].
Hà Thế Ngữ và Đặng Vũ Hoạt quan niệm : “Quá trình DH là một quá trình
sư phạm bộ phận, một phương tiện trao đổi học vấn, phát triển GD và phẩm chất
GD, nhân cách thông qua sự tác động qua lại giữa người dạy và người học nhằm
truyền thụ và lĩnh hội một cách có hệ thống những tri thức khoa học, những kỹ
năng, kỹ xảo, nhận thức và thực hành” [22, tr 25].
Theo Đặng Quốc Bảo: “HĐDH là hoạt động đặc trưng cho bất cứ loại hình
nhà trường và xét theo quan điểm tổng thể DH chính là con đường GD tiêu biểu
nhất”[9].
HĐDH là quá trình tƣơng tác giữa ngƣời dạy và ngƣời học, trên cơ sở ngƣời
dạy tổ chức, điều khiển, thiết kế các hoạt động của ngƣời học để ngƣời học tự giác,
tích cực, chủ động tìm tòi, khám phá chiếm lĩnh tri thức thông qua các hoạt động
học tập, giúp ngƣời học lĩnh hội một cách sáng tạo tri thức của nhân loại, tự hình
thành các phẩm chất, năng lực và hoàn thiện nhân cách của mình. HĐDH bao gồm
hoạt động dạy của GV và hoạt động học của HS. Hai hoạt động này có sự tác động
qua lại với nhau, thống nhất và quy định lẫn nhau.
* Hoạt động dạy của GV
GV là chủ thể của hoạt động dạy, thực hiện chức năng tổ chức, hƣớng dẫn,
điều khiển, điều chỉnh, định hƣớng hoạt động học của HS nhằm đạt đƣợc mục tiêu
DH, qua đó phát triển trí tuệ, năng lực, phẩm chất góp phần hình thành nhân cách sự
phát triển toàn diện ở HS.
Theo tác giả Lê Văn Hồng: “Hoạt động dạy của GV là sự tổ chức, điều khiển
tối ưu quá trình HS lĩnh hội tri thức, hình thành và phát triển nhân cách của mình”
[17, tr 21].
Nội dung, chƣơng trình, kế hoạch DH tùy theo mức độ, lứa tuổi,... của HS
đƣợc Bộ GD&ĐT quy định trong chƣơng trình và sách giáo khoa của phổ thông. Để

19. 16
thực hiện hoạt động dạy, GV phải có những hiểu biết cơ bản về chƣơng trình, sách
giáo khoa, kế hoạch DH và có kiến thức về chuyên môn nghiệp vụ sƣ phạm để
chuẩn bị bài lên lớp (soạn giáo án, chuẩn bị và tự làm ĐDDH), tổ chức giờ lên lớp,
sử dụng linh hoạt, sáng tạo hệ thống PPDH, hình thức DH, phƣơng tiện DH phù
hợp tình hình thực tế, để đạt mục tiêu cụ thể của từng tiết học, mục tiêu chung của
quá trình DH. Đồng thời, có kế hoạch thực hiện công tác phụ đạo HS yếu, bồi
dƣỡng HS giỏi, đánh giá kết quả học tập của HS.
* Hoạt động học của học HS
“Hoạt động học là hoạt động đặc thù của con người được điều khiển bởi
mục đích tự giác là lĩnh hội những tri thức, kỹ năng, kỹ xảo, những hình thức hành
vi và những dạng hoạt động nhất định” [22, tr21]
HS là chủ thể hoạt động học, là nhân vật trung tâm của quá trình DH. HS
tham gia vào các hoạt động học tập một cách tích cực, tự giác và chủ động nhằm vận
dụng những kiến thức, kỹ năng đang có để giải quyết những nhiệm vụ học tập. Qua
đó, thực hiện chức năng lĩnh hội và tự điều khiển quá trình chiếm lĩnh hệ thống tri
thức, kỹ năng, kỹ xảo, phát triển năng lực, hình thành nhân cách theo mục tiêu GD.
Nhờ đó, ngƣời học chiếm lĩnh tri thức nhân loại, hình thành các phẩm chất, năng lực
của bản thân, để vận dụng kiến thức giải quyết những vấn đề thực tiễn.
Nội dung, PP, hình thức học của HS đƣợc quy định bởi đặc trƣng riêng của môn
học. GV là ngƣời lựa chọn, sử dụng PP, hình thức học của HS để phù hợp với môn
học, bài học, trình độ nhận thức, năng lực của HS và điều kiện cụ thể của nhà trƣờng.
Đồng thời, phải đảm bảo hoạt động học của HS đạt đƣợc mục tiêu DH, tạo nên hứng
thú cho ngƣời học và để đạt hiệu quả, chất lƣợng DH cao nhất. Hoạt động học của HS
phải tiến hành học tập tại trƣờng và kết hợp với học tập rèn luyện ở gia đình.
* Sự thống nhất biện chứng giữa hoạt động dạy và hoạt động học
Hoạt động dạy và hoạt động học có mối quan hệ chặt chẽ biến chứng, thể
hiện ở mối quan hệ tƣơng tác giữa các thành tố: mục tiêu, nội dung, chƣơng trình,
PP, phƣơng tiện (CSVC&TBDH) của hoạt động dạy và hoạt động học.
Hoạt động DH là quá trình đồng thời diễn ra hoạt động dạy và hoạt động
học, tạo nên sự thống nhất, có mối quan hệ biện chứng. Nếu thiếu một trong hai
HĐ, quá trình DH không diễn ra.

20. 17
Sơ đồ 1.2: Mối quan hệ giữa các thành tố cấu trúc của quá trình DH
Mặt khác, hoạt động dạy của GV sẽ quy định hoạt động học của HS "Thầy
dạy thế nào, trò học thế ấy"; ngƣợc lại, tùy vào khả năng nhận thức, trình độ nhận
thức của ngƣời học để GV lựa chọn nội dung, PP, hình thức dạy sao cho phù hợp.
HĐDH là một quá trình thống nhất biện chứng giữa hoạt động dạy của GV
và hoạt động học của HS; trong đó ngƣời dạy đóng vai trò chủ đạo (điều khiển, điều
chỉnh, định hƣớng, hỗ trợ,…) ngƣời học đóng vai trò chủ động (tự giác, tích cực,…)
nhằm thực hiện mục tiêu DH đã đề ra.
1.2.5. Dạy học 2 buổi/ngày
DH 2 buổi/ngày đƣợc hiểu là hình thức tổ chức cho HS đƣợc rèn luyện và
học tập trong nhà trƣờng cả buổi sáng và buổi chiều (2 buổi) của đa số các ngày học
trong tuần (9 đến 10 buổi/tuần). Hiện nay, nhiều địa phƣơng DH 2 buổi/ngày đƣợc
tổ chức DH mỗi tuần 9 buổi học (4 ngày: mỗi ngày học 2 buổi và 1 ngày: học
1 buổi học, còn 1 buổi có thể dùng tổ chức hoạt động chuyên môn). DH 2 buổi/ngày
ở bậc TH nhằm mục tiêu giảm bớt căng thẳng, mõi mệt, giãn thời gian học tập cho
HS từ 1 buổi (sáng hoặc chiều) trong ngày thành 2 buổi học. Đồng thời, có thêm
thời gian GV tổ chức cho HS hoàn thành các nhiệm vụ học tập ngay tại lớp, dạy DH
thêm một số nội dung tự chọn, tổ chức các hoạt động ngoài giờ lên lớp, tạo cơ hội
thuận lợi để phát triển một số năng lực, phẩm chất cho HS và góp phần nâng cao
chất lƣợng GD toàn diện.
1.2.6. Quản lý hoạt động dạy học 2 buổi/ngày
QL HĐDH 2 buổi/ngày là công tác QL HĐDH của nhà trƣờng TH có tổ chức
hình thức HS học 2 buổi/ngày. QL HĐDH 2 buổi/ngày là quá trình tác động của chủ
thể QL (HT) đến khách thể QL (cán bộ, GV, nhân viên, HS và các điều kiện hỗ trợ
HĐDH) nhằm tổ chức, chỉ đạo vận hành quá trình DH trong nhà trƣờng đạt tới mục
tiêu nhiệm vụ DH đã định với chất lƣợng và hiệu quả cao nhất, đáp ứng yêu cầu đổi
mới căn bản toàn diện GD nói chung, GDTH nói riêng.
HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC
Mục tiêu DH PTDH
MÔI TRƢỜNG KINH TẾ - XÃ HỘI – VĂN HÓA – KHOA HỌC
Kết
quả
dạy
học
Đánh
giá
DH
Nhu
cầu
xã
hội Nội dung DH PPDH

21. 18
Đối với công tác QL nhà trƣờng, QL HĐDH là nhiệm vụ hàng đầu, quan
trọng nhất của ngƣời HT. Bởi vì, chất lƣợng, hiệu quả của HĐDH ảnh hƣởng trực
tiếp đến toàn bộ chất lƣợng GD nói chung. Mặt khác, vai trò HT trong thực thi chế
độ thủ trƣởng của các trƣờng học công lập hiện nay vô cùng quan trọng. Để QL có
hiệu quả HĐDH, trƣớc hết, ngƣời HT phải nắm chắc yêu cầu cơ bản, khái niệm, các
thành tố cấu trúc của quá trình DH và đầu tƣ, cống hiến nhiều công sức, trí tuệ, thời
gian cho công tác QL HĐDH.
QL HĐDH trong nhà trƣờng TH nói chung và trƣờng 2 buổi/ngày nói riêng
có những điểm chung, bên cạnh đó, QL HĐDH 2 buổi/ngày có những điểm riêng,
mang tính phức tạp hơn, khó khăn hơn so với trƣờng DH 1buổi/ngày. Do đó, QL
HĐDH 2 buổi/ngày ở trƣờng TH đòi hòi ngƣời QL phải có tƣ duy sáng tạo, linh
hoạt, năng động,... Bởi vì, đối với DH 2 buổi/ngày, thời lƣợng HS học tập, sinh hoạt
tại trƣờng gấp đôi so với 1 buổi/ngày. Do đó, mức độ QL cũng tăng gấp đôi. Ngƣời
HT còn phải định hƣớng việc sắp xếp thời khóa biểu, lựa chọn nội dung các môn
học tự chọn, các hoạt động trải nghiệm cho HS vừa phù hợp điều kiện nguồn lực
nhà trƣờng, vừa phù hợp với đặc điểm địa phƣơng, nhu cầu của HS, phụ huynh, vừa
đạt mục tiêu GD toàn diện và phát triển nhà trƣờng phù hợp với sự phát triển XH.
QL HĐDH 2 buổi/ngày chính là QL việc thực hiện nội dung, chƣơng trình,
kế hoạch giảng dạy 2 buổi/ngày, hoạt động dạy của GV, hoạt động học của HS và
các điều kiện hỗ trợ cho HĐDH 2 buổi/ngày nhằm đạt đƣợc mục tiêu DH.
1.3. Cơ sở lý luận về HĐ DH 2 buổi/ngày ở trƣờng TH
1.3.1. Trường TH trong hệ thống GD quốc dân
Điều 2, Điều lệ trƣờng TH khẳng định: "Trường TH là cơ sở GD của bậc
TH, bậc học nền tảng của hệ thống GD quốc dân… TH là bậc học đạt nền tảng ban
đầu cho việc hình thành, phát triển nhân cách con người. Đó là cơ sở nền tảng
vững chắc cho GD phổ thông và toàn bộ hệ thống GD quốc dân. Trường TH đảm
nhận HS từ 6-14 tuổi được đào tạo GD từ lớp 1 đến lớp 5" [3, tr 5].
Điều 3, Điều lệ trƣờng TH của Bộ GD&ĐT ban hành năm 2010 quy định
trƣờng TH có nhiệm vụ:
“1. Tổ chức giảng dạy, học tập và hoạt động GD đạt chất lượng theo mục
tiêu, chương trình GD phổ thông cấp TH do Bộ trưởng Bộ GD&ĐT ban hành.
2. Huy động trẻ em đi học đúng độ tuổi, vận động trẻ em khuyết tật, trẻ em
đã bỏ học đến trường, thực hiện phổ cập GD và chống mù chữ trong cộng đồng.
Nhận bảo trợ và giúp các cơ quan có thẩm quyền QL các hoạt động GD của các cơ
sở GD khác thực hiện chương trình GD TH theo sự phân công của cấp có thẩm

22. 19
quyền. Tổ chức kiểm tra và công nhận hoàn thành chương trình TH cho HS trong
nhà trường và trẻ em trong địa bàn trường được phân công phụ trách.
3. Xây dựng, phát triển nhà trường theo các quy định của Bộ GD&ĐT và
nhiệm vụ phát triển GD của địa phương.
4. Thực hiện kiểm định chất lượng GD.
5. QL cán bộ, GV, nhân viên và HS.
6. QL sử dụng đất đai, cơ sở vật chất, trang thiết bị và tài chính theo quy
định của pháp luật.
7. Phối hợp với gia đình, các tổ chức và cá nhân trong cộng đồng thực hiện
hoạt động GD.
8. Tổ chức cho CBQL, GV, nhân viên và HS tham gia các hoạt động xã hội
trong cộng đồng.
9. Thực hiện các nhiệm vụ và quyền hạn khác theo quy định của pháp luật.” [3]
Điều 28, Luật GD nêu: “GD TH phải đảm bảo cho HS có hiểu biết đơn giản,
cần thiết về tự nhiên, xã hội và con người; có kỹ năng cơ bản về nghe, nói, đọc, viết
và tính toán; có thói quen rèn luyện thân thể; giữ gìn vệ sinh; có hiểu biết ban đầu
về hát, múa, âm nhạc, mỹ thuật” [29].
1.3.2. HĐDH 2 buổi/ngày ở trường TH
HĐDH 2 buổi/ngày ở trƣờng TH đƣợc hiểu là hình thức tổ chức cho HS
học tập, GD cả buổi sáng và buổi chiều các ngày học trong tuần (9-10 buổi/tuần).
DH 2 buổi/ngày tạo điều kiện thuận lợi cho việc giãn các nội dung, thời lƣợng học
tập (các môn học chính khóa theo quy định) chỉ tập trung học 1 buổi chuyển thành
2 buổi. Đồng thời có thêm thời gian để học thêm một số môn học, hoạt động tự
chọn: Tiếng Anh, Tin học, các môn nghệ thuật, hoạt động ngoài giờ lên lớp,...
giúp HS giảm bớt căng thẳng, có điều kiện phát triển một số kỹ năng, năng khiếu,
giúp HS phát triển toàn diện.
Theo quy định Chƣơng trình GD Phổ thông cấp TH, ban hành kèm theo
Quyết định số 16/2006/QĐ-BGD&ĐT, ngày 05/5/2006 của Bộ trƣởng Bộ GD&ĐT
tổng số tiết (chƣơng trình chính khóa)/tuần: khối 1: 22 tiết; khối 2,3: 23 tiết; khối
4,5: 25 tiết; theo Công văn số 4323/BGD&ĐT-GDTH ngày 25/08/2015 về việc
hƣớng dẫn nhiệm vụ năm học 2015-2016 đối với GD TH, quy định HS học
1buổi/ngày, mỗi buổi học không quá 5 tiết, HS học 2 buổi/ngày, mỗi ngày học
không quá 7 tiết. Nhƣ vậy, mỗi tuần HS học 2 buổi/tuần học không quá 35 tiết/tuần.
Hiện nay, ở nhiều trƣờng TH DH 2 buổi/ngày có một bộ phận PHHS có nhu
cầu và đƣợc sự đồng thuận của chính quyền địa phƣơng, nhà trƣờng đƣợc tổ chức

23. 20
ăn uống, nghỉ ngơi, sinh hoạt,... trong khoảng thời gian kết thúc buổi học buổi sáng
đến đầu buổi học buổi chiều (bán trú) ngày càng có xu hƣớng phát triển cả quy mô
và số lƣợng.
Nhƣ vậy, HĐDH 2 buổi/ngày ngoài việc tạo điều kiện nền tảng thuận lợi
"Chuyển phát triển GD&ĐT từ chủ yếu theo số lượng sang chú trọng chất lượng và
hiệu quả"[14]. HS còn có điều kiện tiếp xúc, trao đổi, giao tiếp, học tập với bạn
học, đáp ứng nhu cầu, nguyện vọng học tập chính đáng của HS.
1.3.3. Vai trò của dạy học 2 buổi/ngày ở trường TH
Theo chủ trƣơng của Bộ GD&ĐT về việc tổ chức DH 2 buổi/ngày cho HS
TH, ngoài việc giãn các nội dung, thời lƣợng học tập (các môn học chính khóa theo
quy định) chỉ tập trung học 1 buổi chuyển thành 2 buổi, để HS bớt căng thẳng, nâng
cao chất lƣợng DH; còn có thêm thời gian để GV hƣớng dẫn HS hoàn thành các yêu
cầu học tập ngay ở trƣờng, đƣợc học các môn tự chọn, tham gia hoạt động ngoại
khóa, năng khiếu, sinh hoạt tập thể, rèn luyện kỹ năng sống, phát triển năng lực cho
trẻ; HS đƣợc đảm bảo an toàn trong thời gian bố mẹ phải tham gia lao động, sản
xuất, tạo sự yên tâm cho phụ huynh.
HS học 2 buổi/ngày dƣới sự hƣớng dẫn của GV, các nhiệm vụ học tập sẽ
hoàn thành ngay tại lớp. Hơn nữa, GV là ngƣời có chuyên môn nghiệp vụ, có kinh
nghiệm sƣ phạm, có hiểu biết nhất định về tâm lý, điều kiện hoàn cảnh của HS, biết
lựa chọn hình thức DH đảm bảo tính vừa sức, tính phù hợp với nội dung, PPDH
trên từng đối tƣợng HS cụ thể. Nhờ đó, có thể hạn chế tình trạng dạy thêm, học
thêm tràn lan. HS có điều kiện đƣợc tiếp xúc nhiều với GV, bạn bè, góp phần tích
cực hóa mối quan hệ trong lớp học, giúp HS tự tin hơn, đƣợc phát triển toàn diện
hơn. Tạo nên sự yên tâm cho PHHS.
Đối với các địa phƣơng thuộc vùng thành thị, DH 2 buổi/ngày còn là điều
kiện thuận lợi để nhà trƣờng tổ chức DH cả ngày (bán trú). HS TH đƣợc học cả
ngày, ăn nghỉ buổi trƣa tại trƣờng là mong muốn chính đáng đối với nhiều phụ
huynh. Bởi, HS TH chƣa đủ lớn để phụ huynh yên tâm cho trẻ tự đi, tự về và tự lo
đƣợc bữa trƣa cho bản thân nếu phụ huynh không có thời gian. Chƣa nói đến nhiều
lý do khác nhƣ: HS đƣợc tổ chức ăn uống, nghỉ ngơi điều độ, có thời gian sinh hoạt
vui chơi với bạn cùng trang lứa,...
Nhƣ vậy, HS học 2 buổi/ngày tại trƣờng đƣợc tăng thời lƣợng học tập, giãn
nội dung DH ra 2 buổi học; có thời gian tham gia các hoạt động tập thể, ngoại khoá,
vui chơi, rèn luyện về âm nhạc, thể dục, mĩ thuật,… đƣợc học các môn tự chọn nhƣ
tin học, ngoại ngữ, hiểu biết thêm kiến thức thực tế, rèn kĩ năng sống, có điều kiện

24. 21
gần gũi với thầy cô, bạn bè; nâng cao chất lƣợng DH; đáp ứng nhu cầu học tập của
HS và nguyện vọng của phụ huynh, góp phần tích cực trong quá trình thực hiện chất
lƣợng GD toàn diện, phù hợp với xu thế phát triển xã hội hiện nay.
1.4. HT trƣờng TH với việc QL HĐDH 2 buổi/ngày
1.4.1. Vai trò, nhiệm vụ, chức năng và quyền hạn của HT trường TH
1.4.1.1. Vai trò của HT
HT là thủ trƣởng của cơ sở GD TH, giữ vai trò quan trọng trong tổ chức và
điều hành đơn vị, ngƣời có tác động rất lớn đến hoạt động của nhà trƣờng, hiệu quả
GD của nhà trƣờng. “HT trường TH là người chịu trách nhiệm QL các hoạt động
của nhà trường” [3].
HT trƣờng TH là ngƣời chịu trách nhiệm tổ chức, QL hoạt động và chất
lƣợng GD của nhà trƣờng. HT đƣợc UBND cấp huyện/thành phố bổ nhiệm đối với
trƣờng TH công lập, là ngƣời điều hành các hoạt động của nhà trƣờng theo kế hoạch
đã đƣợc Hội đồng sƣ phạm nhà trƣờng xây dựng, nhằm góp phần phát triển sự
nghiệp GD của địa phƣơng và mục tiêu GD của ngành.
HT là CBQL GD tại cơ sở, giữ vai trò quan trọng trong việc tổ chức, QL
điều hành các hoạt động GD. Do đó, HT nhà trƣờng phải luôn không ngừng học
tập, trau dồi kiến thức, tu dƣỡng, rèn luyện để làm tốt công việc đƣợc giao.
1.4.1.2. Chức năng, nhiệm vụ và quyền hạn của HT
Theo Điều 20, Điều lệ trƣờng TH (năm 2010), nhiệm vụ và quyền hạn của
HT đƣợc xác định:
“a) Xây dựng quy hoạch phát triển nhà trường; lập kế hoạch và tổ chức thực
hiện kế hoạch DH, GD; báo cáo, đánh giá kết quả thực hiện trước Hội đồng trường
và các cấp có thẩm quyền;
b) Thành lập các tổ chuyên môn, tổ văn phòng và các hội đồng tư vấn trong
nhà trường; bổ nhiệm tổ trưởng, tổ phó;
c) Phân công, QL, đánh giá, xếp loại; tham gia quá trình tuyển dụng, thuyên
chuyển; khen thưởng, thi hành kỉ luật đối với GV, nhân viên theo quy định;
d) QL hành chính; QL và sử dụng có hiệu quả các nguồn tài chính, tài sản
của nhà trường;
e) QL HS và tổ chức các HĐ GD của nhà trường; tiếp nhận, giới thiệu học
sinh chuyển trường; quyết định khen thưởng, kỉ luật, phê duyệt kết quả đánh giá,
xếp loại, danh sách HS lên lớp, ở lại lớp; tổ chức kiểm tra, xác nhận việc hoàn
thành chương trình TH cho HS trong nhà trường và các đối tượng khác trên địa
bàn trường phụ trách;

25. 22
g) Dự các lớp bồi dưỡng về chính trị, chuyên môn, nghiệp vụ QL; tham gia
giảng dạy bình quân 2 tiết trong một tuần; được hưởng chế độ phụ cấp và các chính
sách ưu đãi theo quy định;
h) Thực hiện quy chế dân chủ cơ sở và tạo điều kiện cho các tổ chức chính
trị - xã hội trong nhà trường hoạt động nhằm nâng cao chất lượng GD;
i) Thực hiện XHH GD, phối hợp tổ chức, huy động các lực lượng xã hội cùng
tham gia hoạt động GD, phát huy vai trò của nhà trường đối với cộng đồng”[3].
Để thực hiện chức năng và quyền hạn của HT có hiệu lực, hiệu quả, đòi hỏi
ngƣời HT phải có kiến thức, kỹ năng nhất định về DH, về GD, về công tác QL để
thực hiện thành công các mục tiêu GD của nhà trƣờng.
1.4.1.3. Chức năng QL HĐDH của HT trường TH
QL HĐDH của HT bao gồm 4 chức năng cơ bản đó là: kế hoạch hóa, tổ
chức, chỉ đạo và kiểm tra
* Chức năng kế hoạch hóa
Kế hoạch hóa HĐDH là đƣa toàn bộ HĐDHcủa nhà trƣờng vào kế hoạch,
trong đó nêu rõ các bƣớc tiến hành, các biện pháp thực hiện và các nguồn lực bảo
đảm việc thực hiện để HĐDH đạt đƣợc mục tiêu đề ra.
Kế hoạch này đƣợc xây dựng trên cơ sở các định hƣớng cơ bản của Đảng và
Nhà nƣớc về GD. Mục đích của kế hoạch hóa là hƣớng mọi hoạt động của hệ thống
bằng các phƣơng pháp, nguồn lực, phƣơng tiện, thời gian để tổ chức thực hiện đạt
đƣợc mục tiêu.
* Chức năng tổ chức
Chức năng tổ chức trong QL có vai trò hiện thực hóa các mục tiêu và tạo ra
sức mạnh của một tập thể. Đây là quá trình sắp xếp, bố trí các nguồn lực (nhân lực,
vật lực và tài lực) một cách phù hợp đảm bảo thực hiện tốt các mục tiêu mà kế
hoạch HĐDH đã vạch ra.
Kế hoạch HĐDH cần có sự tổ chức hợp lý và khoa học trong cấu trúc hệ
thống của nhà trƣờng. Cách tổ chức đó có thể thực hiện bằng việc phân công, phân
nhiệm của HT cho cán bộ, GV, nhân viên trong nhà trƣờng một cách phù hợp; cùng
việc sử dụng đúng, hiệu quả nguồn lực và thời gian cần thiết để thực hiện kế hoạch;
là việc xác lập và giải quyết các mối quan hệ tổ chức của hệ thống, của nhà trƣờng
với cộng đồng xã hội.
* Chức năng chỉ đạo
Chỉ đạo là quá trình tác động của HT tới mọi thành viên của nhà trƣờng, nhằm
hƣớng mọi ngƣời tự nguyện thực hiện tốt các công việc đƣợc giao. Trong quá trình chỉ

26. 23
đạo, HT còn phải theo dõi, giám sát các hoạt động của hệ thống, kịp thời điều chỉnh để
tiến trình thực hiện kế hoạch đã định vận hành thông suốt, phù hợp với điều kiện khách
quan, chủ quan của hệ thống nhằm sớm đạt mục tiêu kế hoạch đã đề ra.
HT phải là ngƣời luôn chủ động, linh hoạt trong chỉ đạo, sẵn sàng ứng phó
với những tình huống có thể xảy ra, luôn bình tĩnh, sáng suốt trong mọi tình huống,
đủ bản lĩnh chịu trách nhiệm với những quyết định QL của bản thân.
* Chức năng kiểm tra
Kiểm tra là khâu cuối của quá trình thực hiện chức năng QL nhà trƣờng.
Kiểm tra là quá trình xem xét, phát hiện, đánh giá thực trạng về HĐDH, khuyến
khích nhân rộng các yếu tố tích cực, phê phán các yếu tố lệch lạc và kịp thời điều
chỉnh các bộ phận, cá nhân trong và sau quá trình thực hiện để hoàn thành mục tiêu
DH đã đề ra, từ đó rút ra bài học QL.
Nhƣ vậy, để QL tốt HĐDH trong nhà trƣờng, ngƣời HT phải có kiến thức về
QL, có kỹ năng lãnh đạo, có hiểu biết nhất định về chuyên môn và thực hiện các chức
năng QL phù hợp với thực tiễn đơn vị để huy động tối đa các nguồn lực vào HĐDH.
1.4.2. Những căn cứ QL HĐDH 2 buổi/ngày của HT trường TH
Để QL việc tổ chức thực hiện DH có liên quan đến DH 2 buổi/ngày ở các
trƣờng TH, cần tuân thủ những văn bản chỉ đạo, hƣớng dẫn:
Chƣơng trình GD phổ thông cấp TH (Ban hành kèm theo Quyết định số
16/2006/QĐ-BGDĐT ngày 5 tháng 5 năm 2006 của Bộ trƣởng Bộ GD&ĐT)
Điều lệ trƣờng TH (Ban hành kèm theo Thông tƣ số 41/2010/TT-BGDĐT
ngày 30 tháng 12 năm 2010)
Thông tƣ liên tịch số 35/2006-TTLT-BGDĐT-BNV ngày 23/8/2006 về việc
hƣớng dẫn định mức biên chế viên chức cơ sở GD phổ thông công lập, tại điểm b,
khoản 1, mục II quy định:
“Biên chế GV:
Đối với trường TH dạy 1 buổi trong ngày được bố trí biên chế không quá
1,20 GV trong 1 lớp;
Đối với trường TH dạy 2 buổi trong ngày được bố trí biên chế không quá
1,50 GV trong 1 lớp;”
Hằng năm, Bộ GD&ĐT đã ban hành nhiều văn bản chỉ đạo thực hiện nội
dung chƣơng trình DH 2 buổi/ngày. Công văn số 4323/BGD&ĐT-GDTH ngày
25/08/2015 về việc hƣớng dẫn nhiệm vụ năm học 2015-2016 đối với GD TH, quy
định đối với các trƣờng, lớp DH 2 buổi/ngày:

27. 24
“Thời lượng tối đa 7 tiết/ngày. HT chủ động xây dựng kế hoạch DH
2buổi/ngày trên cơ sở đảm bảo các yêu cầu:
- HS được tự học có sự hướng dẫn của GV để hoàn thành nội dung học tập
tại lớp, nghiêm cấm giao bài tập về nhà cho HS. DH các môn học bắt buộc, các
môn học tự chọn; tổ chức cho HS tham gia các hoạt động xã hội, hoạt động ngoài
giờ lên lớp, câu lạc bộ, hoạt động ngoại khóa,...
- Đối với những vùng khó khăn, vùng có đông HS dân tộc thiểu số, việc tổ
chức DH 2 buổi/ngày cần lưu ý tạo điều kiện thuận lợi cho HS tăng cường tiếng
Việt bằng nhiều hình thức, đa dạng và phong phú để HS có nhiều cơ hội giao tiếp
bằng tiếng Việt.
- Khuyến khích tổ chức bán trú cho HS một cách linh hoạt, đa dạng hoạt
động bán trú, có thể tổ chức các hoạt động như xem phim, xem tivi, đọc sách, tham
gia các trò chơi dân gian,... trong thời gian nghỉ trưa giữa hai buổi học.
- Động viên phụ huynh, cộng đồng, đầu tư, đóng góp nhân lực, trí lực, tài lực
để thực hiện GD toàn diện cho HS trong hoạt động tổ chức DH 2 buổi/ngày. Với
những lớp học có sĩ số đông, tham mưu với chính quyền để có thêm GV hỗ trợ, trợ
giảng hoặc tham mưu quy hoạch xây dựng các trường TH tại địa phương, từng
bước khắc phục tình trạng số lượng HS trên lớp cao hơn so với quy định ở một số
TP lớn.” [5]
Thông tƣ số 30/TT-BGD&ĐT ngày 28 tháng 8 năm 2014 ban hành quy định
đánh giá HS TH, các trƣờng TH đổi mới công tác kiểm tra, đánh giá HS theo 3 nội
dung: Quá trình học tập từng môn học, hoạt động GD; mức độ hình thành và
phát triển năng lực, phẩm chất.
Để thực hiện thắng lợi mục tiêu Đổi mới căn bản toàn diện GD&ĐT, Thành
ủy Đông Hà có Chƣơng trình Hành động Số 13-CTHĐ/TU ngày 30/9/2014
Chƣơng trình Hành động thực hiện Nghị quyết số 29, ngày 4/11/2013 của Ban chấp
hành Trung ƣơng Đảng khóa XI, cùng với nhiều văn bản khác. Trong đó, chú trọng
đến việc đầu tƣ CSVC, phấn đấu “đến năm 2018 đảm bảo 100% HS TH được học
2 buổi/ngày” [32].
1.4.3. Nội dung QL HĐDH 2 buổi/ngày của HT trường TH
QL HĐDH 2 buổi/ngày là nội dung quan trọng của công tác QL nhà trƣờng
(có tổ chức hình thức DH 2 buổi/ngày). Vì vậy, công tác QL HĐDH phải đƣợc tiến
hành đồng bộ các khâu: QL thực hiện nội dung, chƣơng trình, kế hoạch giảng dạy;
QL hoạt động giảng dạy của GV và hoạt động học tập của HS; QL các điều kiện hỗ
trợ cho HĐDH 2 buổi/ngày.

28. 25
1.4.3.1. QL thực hiện nội dung, chương trình, kế hoạch giảng dạy 2buổi/ngày
Chƣơng trình GD phổ thông cấp TH ban hành kèm theo Quyết định số
16/2006/QĐ-BGDĐT, ngày 05/5/2006 của Bộ trƣởng Bộ GD&ĐT quy định: số tiết
bắt buộc đối với lớp1: 22 tiết/tuần; lớp 2 và 3: 22 tiết/tuần; lớp 4 và 5: 22 tiết/tuần,
ngoài ra còn có thời lƣợng các nội dung, môn học tự chọn. Thực hiện chƣơng trình
theo quy định của Bộ GD&ĐT mang tính pháp lệnh Nhà nƣớc. Đây là căn cứ cho
các cấp QLGD tiến hành chỉ đạo, giám sát, kiểm tra, đánh giá việc thực hiện HĐDH
của nhà trƣờng, của GV. Vì vậy, HT không những phải nắm vững mà còn phải tổ
chức cho GV nghiên cứu, nắm vững chƣơng trình DH của từng môn học, nội dung,
phạm vi kiến thức, PPDH đặc trƣng, các điều kiện để thực hiện DH từng môn học,
lớp học, cấp học. Trên cơ sở đó, HT chỉ đạo thực hiện nghiêm túc chƣơng trình DH.
Đặc biệt, để đáp ứng sự phù hợp với điều kiện DH, tính chất vùng miền của
từng địa phƣơng. Trong chƣơng trình DH, Bộ GD&ĐT có quy định một số nội
dung "mở" giao quyền tự chủ cho cơ sở (CB QL, GV) đƣợc chủ động lựa chọn nội
dung, chƣơng trình, kế hoạch DH các tiết học ngoài quy định bắt buộc (chính khóa)
còn có nội dung, môn học tự chọn (ngoài chính khóa) cho mỗi khối lớp, đảm bảo
tính cân đối, hài hòa giữa phát triển kiến thức kỹ năng với phát triển năng lực, phẩm
chất cho HS phù hợp với thực tiễn đơn vị.
Chƣơng trình DH 2 buổi/ngày ở trƣờng TH, ngoài việc thực hiện đầy đủ theo
quy định các tiết dạy chính khóa, tùy vào điều kiện cụ thể của đơn vị, nhà trƣờng tổ
chức DH thêm một số môn học tự chọn nhƣ: Tiếng Anh, Tin học và các hoạt động
ngoài giờ lên lớp, bồi dƣỡng năng khiếu, tổ chức các câu lạc bộ,... tăng cƣờng rèn
luyện một số kỹ năng, hoạt động trải nghiệm phù hợp lứa tuổi, góp phần phát triển
năng lực ngƣời học, giúp HS phát triển toàn diện, đáp ứng yêu cầu đổi mới GD phù
hợp xu thế hội nhập.
Để việc QL thực hiện nội dung, chƣơng trình, kế hoạch DH 2 buổi/ngày góp
phần tích cực nâng cao chất lƣợng DH, đòi hỏi ngƣời QL phải có định hƣớng, chỉ
đạo việc lựa chọn, sắp xếp, bố trí, triển khai thực hiện linh hoạt, sáng tạo, phong
phú về hình thức và nội dung, chƣơng trình. Có nhƣ vậy mới có đƣợc sự chuyển
biến tích cực góp phần tạo nên sự khác biệt, tính ƣu việt của HD 2 buổi/ngày.
1.4.3.2. QL hoạt động dạy của GV và hoạt động học của HS
Trong quá trình DH, hoạt động dạy của GV và hoạt động học tập của HS tạo
thành khối thống nhất, có mối quan hệ biện chứng với nhau.

29. 26
1.4.3.2.1. QL hoạt động DH của GV
Trong DH, hoạt động dạy của GV đóng vai trò chủ đạo, là một hoạt động
quan trọng có tính chất quyết định hiệu quả, chất lƣợng DH. Vì vậy, QL các công
việc có liên quan đến hoạt động giảng dạy của GV là một nhiệm vụ cơ bản trong
QL HĐDH, cụ thể: QL việc phân công giảng dạy; việc chuẩn giờ lên lớp; thực hiện
giờ lên lớp; hoạt động tổ chuyên môn.
* QL việc phân công giảng dạy cho GV
Sắp xếp phân công giảng dạy cho đội ngũ GV là công việc khó khăn nhất
trong QL nhân sự. Việc phân công giảng dạy cho GV có tác động trực tiếp quyết
định chất lƣợng DH. Căn cứ vào khả năng, năng lực, tâm tƣ, nguyện vọng, chuyên
môn đã đƣợc đào tạo của từng GV để có sự phân công đảm bảo tính khoa học, hợp
lí, cần đối, hài hòa giữa các bộ phận, phù hợp với chuyên môn, năng lực, sở trƣờng
của đội ngũ GV nhằm phát huy tối ƣu nguồn lực (nhân lực, tài lực, vật lực ).
Phân công giảng dạy cho GV phải đặt quyền lợi học tập của HS lên hàng
đầu, nhƣng cần chú ý để bảo đảm tính công bằng về quyền, nghĩa vụ của cá nhân
GV; tạo sự thống nhất, đoàn kết, thân ái, yêu thƣơng, thông cảm, chia sẻ lẫn nhau
mới phát huy đƣợc sức mạnh của tập thể sƣ phạm.
* QL việc chuẩn bị giờ lên lớp của GV
Lập kế hoạch DH (soạn bài) là phần việc quan trọng nhất của GV trong
chuẩn bị giờ lên lớp. GV đƣợc quyền lựa chọn, quyết định về nội dung, PP giảng
dạy, ĐDDH, hình thức lên lớp phù hợp với đối tƣợng HS và đúng với mục tiêu cần
đạt của từng tiết học.
HT có thể trực tiếp hoặc gián tiếp qua tổ khối chuyên môn chỉ đạo, giám sát,
kiểm tra, đánh giá việc nghiên cứu nội dung, chƣơng trình, công tác chuẩn bị của
GV. Trên cở sở đó, GV thực hiện lập kế hoạch DH theo phân phối chƣơng trình và
chuẩn bị tốt các phƣơng tiện hỗ trợ cho HĐDH.
Yêu cầu bài soạn phải xác định đƣợc mục tiêu bài học, phải thể hiện đƣợc
các hoạt động cơ bản của GV và của HS, phải thể hiện đƣợc việc sử dụng phƣơng
tiện, hình thức, PPDH nào? GV và HS cần chuẩn bị những ĐDDH là gì? Và cả
những phƣơng án và cách giải quyết các tình huống có thể xảy ra trong quá trình
DH,...để phát huy khả năng chủ động, tích cực tham gia vào hoạt động học tập của
HS nhằm đạt mục tiêu DH.
Theo quy định giáo án đƣợc tổ, chuyên môn nhà trƣờng kiểm tra đình kì
hoặc đột xuất. Sau kiểm tra có nhận xét, đánh giá, yêu cầu GV rút kinh nghiệm,
điều chỉnh, sửa chữa, bổ sung thiếu sót, khuyến lệ, động viên, phát huy ƣu điểm, sự
sáng tạo,... trong công tác soạn bài và chuẩn bị ĐDDH trƣớc khi lên lớp.

30. 27
* QL giờ lên lớp của GV
Giờ lên lớp là khâu quyết định chất lƣợng, hiệu quả quá trình DH, đƣợc thực
hiện trong một thời gian nhất định (35-40'). Hiệu quả giờ lên lớp thể hiện qua việc
tổ chức, điều khiển, điều chỉnh, hỗ trợ,… của GV tác động đến quá trình học tập
nhằm giúp HS tích cực, chủ động, tự giác,… tham gia vào chiếm lĩnh kiến thức, rèn
luyện kỹ năng, phát triển năng lực, phẩm chất, hoàn thiện bản thân. Vì vậy, GV
không chỉ có kiến thức về môn dạy, mà đặc biệt có khả năng lựa chọn PPDH, hình
thức DH phong phú, đa dạng, phù hợp, tổ chức các hoạt động học tập linh hoạt,
sáng tạo, hấp dẫn, tạo nên bầu không khí học tập thoải mái, tự nhiên, hứng thú cho
ngƣời học.
HĐDH trong nhà trƣờng TH hiện nay đƣợc thực hiện chủ yếu bằng hình thức
DH trên lớp. Do đó, chất lƣợng giờ lên lớp của GV là căn cứ cơ bản phản ánh khách
quan toàn bộ năng lực sƣ phạm, lòng nhiệt tình, tâm huyết của GV với nghề nghiệp.
Chính vì vậy, trong quá trình QL HĐDH, HT cần đặc biệt quan tâm đến QL giờ lên
lớp của GV.
Trƣờng TH có đặc thù riêng, GV có thể đảm nhiệm DH nhiều môn. Vì thế,
HT cần có kế hoạch thăm lớp, dự giờ (thƣờng xuyên, đột xuất, hay định kỳ) để việc
đánh giá, nhận xét đầy đủ, chính xác, toàn diện. Sau dự giờ, cần tổ chức góp ý, rút
kinh nghiệm, để GV thấy đƣợc những thành công, hạn chế, điểm mạnh, điểm yếu
của mình. Qua đó, đội ngũ GV không ngừng phát triển về chuyên môn nghiệp vụ.
Đồng thời thông qua dự giờ, bản thân HT cũng có điều kiện nâng cao năng lực
chuyên môn nghiệp vụ.
HT QL giờ lên lớp của GV thông qua nhiều kênh thông tin nhƣ: phỏng vấn
HS, tham khảo ý kiến của tổ trƣởng chuyên môn, của các GV dạy cùng khối, lớp,
qua kết quả học tập của HS, ý kiến PH,…
* QL hoạt động của tổ chuyên môn
Tổ chuyên môn là bộ phận tham mƣu quan trọng cho HT và chỉ đạo trực tiếp
các hoạt động chuyên môn của tổ, đánh giá đúng khả năng, năng lực và sự cống
hiến từng thành viên, đồng thời trực tiếp bồi dƣỡng nâng cao tay nghề cho đội ngũ.
Chính vì vậy, HT phải chỉ đạo, tổ chức tổ chuyên môn hoạt động theo quy
trình cụ thể, chặt chẽ, bố trí GV vị trí tổ trƣởng, tổ phó đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ
quy định rõ tại Điều 18 của Điều lệ trƣờng TH, Bộ GD&ĐT ban hành kèm theo
Thông tƣ 41/2010/TT-BGDĐT.
Đồng thời HT cần có kế hoạch kiểm tra tất cả các khâu từ xây dựng kế hoạch
đến tổ chức thực hiện kế hoạch, công tác kiểm tra, đánh giá của tổ.

31. 28
- QL đổi mới SHCM
Đổi mới SHCM để đáp ứng yêu cầu đổi mới căn bản toàn diện GD&ĐT,
SHCM là hoạt động đặc thù có tính chất riêng, chuyên biệt của hoạt động sƣ phạm;
có tác động trực tiếp đến từng cá nhân về nâng cao ý thức tự bồi dƣỡng, góp phần
phát triển năng lực chuyên môn nghiệp vụ của từng thành viên trong hoạt động sƣ
phạm, trong tổ chuyên môn. Thông thƣờng, quy trình đổi mới SHCM đƣợc thực hiện
cụ thể qua 4 bƣớc: Lựa chọn nội dung, xây dựng kế hoạch và công tác chuẩn bị; tổ
chức DH minh họa; dự giờ, suy ngẫm; thảo luận chung; áp dụng vào thực tiễn DH.
Để SHCM mang lại hiệu quả, tạo không khí thoải mái, không gây áp lực cho
GV trực tiếp thể hiện (minh họa) chuyên đề, ngƣời chủ trì chú ý hƣớng cho các
thành viên tham gia ý kiến đánh giá, nhận xét tập trung vào ngƣời học (HS). Từ đó
tìm ra ƣu điểm, hạn chế và chỉ ra nguyên nhân, đồng thời đƣa ra các giải pháp để
trao đổi, lựa chọn. Sau khi đã đƣợc thống nhất một số nội dung chuyên môn tiếp tục
chỉ đạo việc triển khai thực hiện vào thực tế.
- QL đổi mới PPDH
Trong quá trình thực hiện đổi mới SHCM luôn gắn với đổi mới PPDH. Đây
là một trong những vấn đề cấp thiết ở các nhà trƣờng, nhằm tác động trực tiếp đến
chất lƣợng DH nói riêng và chất lƣợng GD nói chung. Để chất lƣợng DH đáp ứng
những yêu cầu của đổi mới GD hiện nay, đổi mới PPDH là nội dung đặc biệt, HT,
CBQL trƣờng học cần coi trọng. Vì thế, bằng nhiều biện pháp khác nhau, bằng
nhiều hình thức tổ chức khác nhau, HT chỉ đạo, tổ chức thực hiện có hiệu quả việc
đổi mới PPDH.
Hiệu trƣởng chỉ đạo, phân công trách nhiệm cho tổ chức, cá nhân tham dự
các hoạt động liên quan đến việc thực hiện các văn bản chỉ đạo về chuyên môn của
cấp học ngành học, tích cực tham gia bồi dƣỡng về đổi mới PPDH theo sự chỉ đạo
của cấp trên, để GV tin tƣởng sẵn sàng tiếp cận cái mới, cái hay, nhiệt tình tham gia
đổi mới, ứng dụng vào DH, tránh tƣ tƣởng trì trệ, ỉ lại, không chịu đổi mới.
Trong đổi mới PPDH cần tập trung đổi mới cách dạy của GV và đổi mới
cách học của HS. Cách học của HS là mục đích của cách dạy và chỉ thay đổi thực sự
khi cách dạy đƣợc đổi mới, cách đánh giá kiểm tra, nhận xét đƣợc thay đổi. Nhƣ
vậy muốn đổi mới PPDH, đổi mới cách dạy là điều kiện tiên quyết. Muốn đổi mới
PPDH thành công, mỗi một CBQL, GV phải có nhận thức đúng đắn về định hƣớng
của đổi mới, mục đích, yêu cầu của đổi mới; có kiến thức, kỹ năng thực hành, vận
dụng PPDH mới; có nhu cầu, mong muốn đổi mới và kiên trì với việc vận dụng, sử
dụng các PPDH mới vào thực tiễn DH. Đặc biệt là phải biến những đổi mới cách

32. 29
dạy làm thay đổi, tạo động lực thúc đẩy cho HS đổi mới cách học. PPDH mới chỉ
thực sự mang lại hiệu quả khi tác động làm thay đổi cách học của HS.
Đổi mới PPDH là một quá trình thay đổi và vận dụng sáng tạo, linh hoạt các
PPDH mới vào thực tiễn DH. Đây là một công việc đầy khó khăn, thách thức không
chỉ đối với cá nhân GV mà cả tập thể HS. Để sự thay đổi không làm xáo trộn những
nền nếp, thói quen học tập đã có, GV cần biết lựa chọn từng nội dung, yêu cầu đổi
mới phù hợp vừa phát huy tính kế thừa và phát triển trong cho quá trình DH.
Tổ chuyên môn là bộ phận trực tiếp thực hiện quá trình DH, phải luôn đối mặt
với các vấn đề nảy sinh từ thực tế và phải giải quyết khó khăn, vƣớng mắc phát sinh
trong quá trình thực hiện các nhiệm vụ chuyên môn; đồng thời giúp đội ngũ GV phát
huy ƣu điểm, khắc phục hạn chế, khuyết điểm. QL tốt hoạt động tổ chuyên môn sẽ
góp phần quan trọng đối với việc tăng cƣờng hiệu quả, chất lƣợng của QL HĐDH.
1.4.3.2.2. QL hoạt động học của HS
Học tập là nhiệm vụ chính của ngƣời HS. Hoạt động học tập là quá trình thực
hiện các nhiệm vụ, yêu cầu của GV đối với cá nhân/nhóm HS trong thực hiện mục
tiêu DH. Qua đó, các em chiếm lĩnh tri thức, rèn luyện kỹ năng, kỹ xảo để phát triển
năng lực, nhân cách một cách toàn diện dƣới sự tổ chức, điều khiển, điều chỉnh của
ngƣời GV. QL hoạt động học tập của HS thông qua các nội dung chủ yếu sau:
QL quá trình học tập trên lớp của HS thông qua dự giờ, trao đổi, kiểm tra vở
HS để nắm bắt tình hình học tập, từ đó có những biện pháp chỉ đạo HĐDH phù hợp
để nâng cao chất lƣợng học tập của HS.
Thông qua GV tổng phụ trách, các buổi sinh hoạt tập thể, ngoại khóa.
Phối hợp với gia đình HS QL việc tự học, tự rèn luyện và chuẩn bị bài ở nhà
của HS.
Theo dõi, tìm hiểu để nắm bắt, đánh giá về công tác chủ nhiệm, về các giải
pháp hỗ trợ, tác động của các GV đến sự tiến bộ của HS.
Để QL hoạt động học tập của HS, HT cần có các biện pháp để QL đƣợc thái
độ, tinh thần, năng lực, phẩm chất của ngƣời học khi tham gia các hoạt động học
tập. Cụ thể, khả năng hoàn thành các nhiệm vụ học tập, sự chuẩn bị của cá nhân đối
với phần việc đƣợc giao của mỗi tiết học; việc tham gia đóng góp ý kiến trong chia
sẻ, thảo luận; việc tự học của HS, thái độ, động cơ học tập, tinh thần học tập,…
Ngoài ra, cần phải chú ý công tác QL phụ đạo HS yếu, bồi dƣỡng HS giỏi, tổ
chức DH các môn học tự chọn, chỉ đạo tổ chức khảo sát chất lƣợng, phân loại HS
theo từng nhóm, có kế hoạch phụ đạo cho HS yếu và bồi dƣỡng HS giỏi, phát triển
HS năng khiếu, phát huy thế mạnh của DH 2buổi/ngày.

33. 30
1.4.3.3. QL công tác kiểm tra, đánh giá kết quả DH 2 buổi/ngày.
Kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của học HS học 2 buổi/ngày là thƣớc đo
chất lƣợng HĐDH, là một khâu không thể thiếu trong quá trình DH; qua kiểm tra,
đánh giá kết quả học tập của HS nhằm xác định đƣợc mức độ chiếm lĩnh tri thức,
các kỹ năng, năng lực, phẩm chất, thái độ học tập của HS. Qua công tác kiểm tra,
đánh giá HS, HT QL chất lƣợng DH, đó cũng là cơ sở để đánh giá hiệu quả của quá
trình dạy và học.
Từ năm học 2014-2015, các trƣờng TH thực hiện đổi mới kiểm tra, đánh giá
HS TH theo Thông tƣ 30 của Bộ GD&ĐT, trong quá trình QL hoạt động kiểm tra,
đánh giá kết quả học tập của HS, ngƣời HT cần phải:
Thực hiện nghiêm túc các văn bản chỉ đạo về đánh giá, xếp loại HS.
Nâng cao nhận thức cho GV về quan điểm đổi mới công tác kiểm tra, đánh
giá, ý nghĩa, tầm quan trọng và năng lực thực hiện trong ra đề kiểm tra, nhận xét,
đánh giá kết quả rèn luyện học tập của HS. Tổ chức thực hiện đúng theo quy định,
đảm bảo công bằng, chính xác, khách quan và khoa học.
Chỉ đạo GV phối hợp với đồng nghiệp, tham khảo ý kiến nhận xét của HS,
PHHS để đánh giá, xếp loại HS. Có kế hoạch khảo sát khách quan việc thực hiện
nhiệm vụ kiểm tra, đánh giá của GV, tìm ra những hạn chế, bất cập để khắc phục và
bồi dƣỡng nâng cao năng lực về ra đề kiểm tra, kỹ năng nhận xét, đánh giá, hỗ trợ
HS để đảm bảo thực hiện đúng theo quy định.
1.4.3.4. QL CSVC&TBDH, các điều kiện phục vụ HĐDH 2 buổi/ngày
1.4.3.4.1. QL CSVC&TBDH
CSVC là điều kiện tiên quyết, ảnh hƣớng trực tiếp, đảm bảo việc tổ chức và
duy trì HĐDH 2 buổi/ngày của các trƣờng TH. Nhà trƣờng không những phải đảm
bảo tỉ lệ về phòng học/lớp ít nhất 1/1, có các phòng học bộ môn nhƣ Tiếng Anh,
Tin học, Nghệ thuật,.. mà còn phải đầu tƣ CSVC phục vụ sinh hoạt, các hoạt động
tập thể nhƣ: diện tích sân chơi, bãi tập, công trình vệ sinh, nƣớc sạch, thƣ viện, cảnh
quan môi trƣờng sƣ phạm xanh, sạch, đẹp, thân thiện, an toàn,… TBDH là phƣơng
tiện lao động sƣ phạm giúp GV và HS thực hiện thuận lợi các nhiệm vụ DH, để đạt
mục tiêu DH cao nhất. QL CSVC&TBDH cần đảm bảo đƣợc các yêu cầu: Xây
dựng hệ thống CSVC&TBDH phải đáp ứng với yêu cầu DH và thƣờng xuyên đƣợc
bổ sung để từng bƣớc hình thành hệ thống CSVC&TBDH hoàn chỉnh. Cần chú ý
đến thiết thực, tiết kiệm trong việc xây dựng CSVC&TBDH nhà trƣờng, tránh hình
thức phô trƣơng. Phối hợp với các cơ quan chức năng, các lực lƣợng xã hội để tăng
cƣờng CSVC&TBDH cho nhà trƣờng.

34. 31
Để QL tốt CSVC&TBDH, ngoài việc triển khai thực hiện kế hoạch đầu tƣ,
mua sắm, khai thác, sử dụng có hiệu quả nguồn lực đầu tƣ, cần phải quan tâm
thƣờng xuyên việc kiểm tra, đôn đốc sử dụng, khai thác và chế độ bảo dƣỡng, bảo
quản CSVC&TBDH trong quá trình tổ chức DH.
1.4.3.4.2. Ql các điều kiện phục vụ HĐDH 2 buổi/ngày
Để QL HĐDH 2 buổi/ngày các trƣờng TH có hiệu quả, cần phải làm tốt công
tác QL các điều kiện phục vụ cho quá trình DH. Đây là điều kiện cần thiết để đảm
bảo HĐDH đƣợc tổ chức, thực hiện có hiệu quả.
- QL công tác chủ nhiệm lớp góp phần quan trọng vào hiệu quả DH. Bởi lớp
học là đơn vị tổ chức của nhà trƣờng, các hoạt động GD của HS diễn ra phần lớn tại
lớp. Vì vậy, công tác tổ chức lớp học đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cao
chất lƣợng và hiệu quả DH. GVCN là ngƣời thay mặt HT QL GD HS tại lớp, truyền
đạt và thực hiện tới HS những tƣ tƣởng, tinh thần GD của nhà trƣờng; GVCN cũng
là ngƣời gần gũi chia sẻ mọi hoàn cảnh, là chỗ dựa tinh thần tin cậy nhất cho HS
lúc ở trƣờng.
- QL công tác bồi dƣỡng chuyên môn nghiệp vụ cho GV là nhiệm vụ thƣờng
xuyên, quan trọng của QLGD. Điều 15, Luật GD đã nêu: “Nhà giáo giữ vai trò
quyết định trong việc đảm bảo chất lượng GD”, “nhà giáo phải không ngừng học
tập, rèn luyện nêu gương tốt cho người học” và “Nhà nước tổ chức đào tạo, bồi
dưỡng nhà giáo, có chính sách bảo đảm các điều kiện cần thiết về vật chất và tinh
thần để nhà giáo thực hiện vai trò và trách nhiệm của mình” [29].
Đẩy mạnh công tác kiện toàn đội ngũ, bồi dƣỡng nâng cao trình độ chuyên
môn và nghiệp vụ theo chuẩn nghề nghiệp, khuyến kích GV ứng dụng những thành
tựu khoa học sƣ phạm vào thực tiễn một cách linh hoạt, sáng tạo, phù hợp địa
phƣơng, đáp ứng xu thế phát triển GD hiện nay.
- QL tốt công tác thi đua, khen thƣởng là động lực phát triển của nhà trƣờng,
tạo sự chuyển biến mạnh mẽ trong từng cá nhân, tập thể, tổ chức, đồng thời đẩy
mạnh phong trào thi đua, khắc phục những khó khăn, hạn chế, phát huy những mặt
mạnh, sáng tạo trong từng thành viên. Qua phong trào thi đua, phát hiện những nhân
tố tích cực, điển hình tiên tiến, biểu dƣơng, khen thƣởng kịp thời các cá nhân, tập
thể có nhiều thành tích xuất sắc, nhằm động viên khuyến khích phong trào dạy tốt,
học tốt của GV và HS. Đặc biệt chú ý đảm bảo tính khách quan công bằng, dân chủ
và công khai, tạo đƣợc niềm tin, hƣớng phấn đấu trong HS và GV, để mọi ngƣời
phát huy cao độ khả năng rèn luyện, cống hiến bản thân cho nhà trƣờng.
- QL công tác xây dựng môi trƣờng sƣ phạm

35. 32
+ Môi trƣờng bên ngoài: cảnh quan sƣ phạm trƣờng TH có ví trí, vai trò hết
sức quan trọng đối với HS tuổi TH, tạo cảm nhận, dấu ấn đầu tiên khi các em cắp
sách đến trƣờng, nên nhà trƣờng cần phải tạo đƣợc cảnh quan môi trƣờng xanh,
sạch, đẹp, an toàn, thân thiện.
+ Môi trƣờng bên trong: bầu không khí học tập, làm việc trong nhà trƣờng
tác động không nhỏ đến khả năng, kết quả dạy và học của GV và HS. Xây dựng
mối quan hệ tôn trọng, thân ái, đoàn kết trong hội đồng sƣ phạm, trong tập thể các
lớp học, trong quan hệ nhà trƣờng với PH, nhà trƣờng với chính quyền địa
phƣơng,…Để đảm bảo nề nếp kỹ cƣơng cần xây dựng nội quy, quy chế hoạt động
nhà trƣờng, đảm bảo thực hiện các quyền, nghĩa vụ, các chế độ, chính sách đúng,
đủ, kịp thời. Phát huy dân chủ cơ sở và thực hiện công khai hóa các hoạt động nhà
trƣờng sẽ tạo môi trƣờng ổn định, thuận lợi cho DH.
- Ứng dụng CNTT trong công tác QL là một vấn đề rất quan trọng trong giai
đoạn hiện nay. Ứng dụng CNTT giúp các nhà QL tiết kiệm thời gian, nắm bắt thông
tin kịp thời, chính xác. Từ đó có thể đƣa ra những quyết định QL phù hợp, linh hoạt,
hiệu quả hơn.
Trƣớc tiên, nhà trƣờng phải xây dựng hệ thống QL các tài khoản của các tổ
chức đoàn thể, bộ phận, GV, nhân viên và HS của đơn vị; có quy định về việc
truyền thông tin, gửi báo cáo, trao đổi thông tin đƣợc phổ biến cụ thể cho cán bộ,
GV, nhân viên và PHHS để thực hiện. Trong quá trình thực hiện, cần có những
điều chỉnh để đảm bảo tính hoàn thiện của hệ thống.
Thông qua hệ thống QL nhà trƣờng kết nối với các tổ chức ban ngành, PH
HS trong việc trao đổi thông tin để góp phần QL tốt hoạt động GD, HĐDH của nhà
trƣờng góp phần tạo sự gắn kết giữa nhà trƣờng, gia đình và xã hội.
- Ban đại diện cha mẹ HS là tổ chức đại diện cho tất cả cha mẹ HS, là cầu nối
giữa nhà trƣờng và cha mẹ HS, trong quá trình thực hiện các nhiệm vụ của nhà
trƣờng vai trò cha mẹ HS có tác động không nhỏ đến hiệu quả, chất lƣợng GD. Đặc
biệt ngày nay, HT cần phát huy tinh thần dân chủ trong trƣờng học, tôn trọng ý kiến
đóng góp của cha mẹ HS và vài trò của Ban đại diện cha mẹ HS vào việc giám sát,
kiểm tra các hoạt động DH cũng nhƣ hoạt động GD và thực hiện công khai, minh
bạch việc huy động, sử dụng các nguồn quỹ do PHHS đóng góp, tạo niềm tin của
nhân dân đối với nhà trƣờng.
HT nhà trƣờng phải chỉ đạo công tác tuyên truyền cho PHHS hiểu về trách
nhiệm, nghĩa vụ và quyền lợi của họ; QL công tác phối hợp GVCN với Đội Thiếu

36. 33
niên Nhi đồng Hồ Chí Minh tuyên truyền cho HS nhận thức đúng đắn động cơ học
tập, từ đó giúp HS tự giác, tích cực và chủ động hơn trong học tập.
Nhà trƣờng có nhiệm vụ thƣờng xuyên cập nhật và phổ biến những chính
sách, quy định mới liên quan đến cấp học, liên quan đến quyền, nghĩa vụ của phụ
huynh để họ hiểu và tích cực phối hợp thực hiện.
1.5. Các yếu tố ảnh hƣớng đến QL HĐDH 2 buổi/ngày
1.5.1. Yếu tố chủ quan
Con ngƣời luôn đóng vai trò quyết định chất lƣợng, hiệu quả mọi hoạt động
của tổ chức, đơn vị. Các yếu chủ quan ảnh hƣớng đến QL HĐDH 2 buổi ngày là
nguồn nhân lực của nhà trƣờng đầu tƣ cho HĐDH. Đó là thái độ, tinh thần trách
nhiệm, phẩm chất, năng lực chuyên môn, nghiệp vụ và những kỹ năng cơ bản khác
đối với từng nhiệm vụ cụ thể của CBQL và đội ngũ GV, nhân viên trong nhà trƣờng
tác động đến chất lƣợng, hiệu quả HĐDH nói chung, DH 2 buổi/ngày nói riêng.
1.5.1.1. Phẩm chất năng lực của HT
Để QL HĐDH 2 buổi/ngày, trƣớc tiên, ngƣời HT phải không ngừng học tập, rèn
luyện hoàn thiện bản thân; có hiểu biết sâu sắc về chuyên môn DH, cấp học đƣợc QL;
có năng lực về công tác QL trƣờng học; có lòng yêu nghề, tâm huyết với nghề; có tinh
thần trách nhiệm cao, có khả năng nhìn nhận đánh giá độc lập, chính xác, có khả năng
tốt về công tác tuyên truyền vận động, tổ chức điều hành, chỉ đạo; mạnh dạn, quyết
đoán, biết đặt niềm tin vào đội ngũ, đồng nghiệp, HS, phụ huynh và biết xây dựng, tập
hợp sức mạnh đoàn kết của tập thể; luôn hƣớng đến sự đổi mới, cải tiến, học hỏi cái
mới, cái hay, cái tốt đẹp cho đội ngũ CBQL, GV, nhân viên và cho ngƣời học.
1.5.1.2. Chất lượng đội ngũ
Đội ngũ là lực lƣợng sản xuất trong trƣờng học. Nghị quyết 29 đã khẳng
định: “GV là nhân tố quyết định chất lượng GD và được xã hội tôn vinh, GV phải
có đủ đức, tài” [14]. Chất lƣợng đội ngũ đƣợc nâng cao khi họ thực sự muốn học
tập, cống hiến, lao động. Đặc biệt thông qua các hoạt động thực tiễn, bằng sự trải
nghiệm, suy ngẫm để có thể tự học, tự bồi dƣỡng. Tự giác nâng cao năng lực và tự
giác đem hết khả năng, năng lực bản thân vào công việc của đội ngũ có đƣợc khi họ
xác định đúng trách nhiệm của bản thân đối với trọng trách ngƣời làm công tác GD.

37. 34
Để nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ cho GV, HT phải quan tâm thƣờng
xuyên bồi dƣỡng đội ngũ.
1.5.2. Yếu tố khách quan
Sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo của ngành, chính quyền các cấp, điều kiện KT-
XH địa phƣơng là yếu tố khách quan quan trọng ảnh hƣớng đến QL HĐDH; điều
kiện CSVC, phƣơng tiện DH cũng là yếu tố khách quan ảnh hƣớng trực tiếp đến việc
tổ chức, duy trì HĐDH 2 buổi ngày và chất lƣợng DH, chất lƣợng GD. Ngoài ra còn
có các yếu tố khác có thể ảnh hƣớng trực tiếp hoặc gián tiếp đến HĐDH.
Các yếu tố khách quan luôn tồn tại hai mặt của một vấn đề, thuận lợi này sẽ
dẫn đến khó khăn khác và ngƣợc lại. Nhà QL cần biết phát huy ƣu điểm, hạn chế,
khó khăn để QL HĐDH đạt hiệu quả cao.
TIỂU KẾT CHƢƠNG 1
Từ việc khái quát lịch sử nghiên cứu vấn đề, đến hệ thống hóa các khái niệm
cơ bản về QL, QL GD, QL trƣờng học, HĐDH, HĐDH 2 buổi/ngày, QL HĐDH
2 buổi/ngày và một số đặc trƣng cơ bản của HĐDH, công tác QL HĐDH
2 buổi/ngày ở trƣờng TH, chúng tôi cho rằng:
HĐDH 2 buổi/ngày và QL HĐDH 2 buổi/ngày ở trƣờng TH trong giai đoạn
hiện nay là vấn đề có tính chất quyết định sự phát triển của GD TH, phù hợp với
công cuộc đổi mới GD.
Để nâng cao chất lƣợng HĐDH 2 buổi/ngày nói chung, QL HĐDH
2 buổi/ngày nói riêng, đòi hỏi HT nhà trƣờng TH phải nắm vững kiến thức về lý
luận QL, có năng lực QL, năng lực sƣ phạm và có phẩm chất đạo đức mẫu mực
trong sáng, lập trƣờng tƣ tƣởng chính trị vững vàng, có uy tín với đội ngũ, HS, phụ
huynh, tâm huyết với nghề nghiệp.
Những vấn đề lý luận trên đây là cơ sở để tác giả nghiên cứu thực trạng và đề
xuất biện pháp QL HĐDH 2 buổi/ngày ở các trƣờng TH TP Đông Hà, tỉnh Quảng
Trị hiện nay.