CARA-CARA MEMBUAT FERTIGASI

1. 5.1
REKA BENTUK
SISTEM FERTIGASI

2. 5.1.1
MENTAKRIF SISTEM
FERTIGASI

3. PENGENALAN SISTEM
FERTIGASI
Fertigasi adalah teknik dan teknologi baru yang
diperkenalkan dalam industri pertanian.
Sistem ini sangat praktikal kerana
a) mengurangkan kos jangka panjang
b) mengurangkan tenaga kerja.
Fertigasi dipraktikkan sebagai satu kaedah
alternatif.

4. Untuk mendapat faedah yang optima
daripada kaedah ini, semua langkah
awal diambil perhatian termasuk :
a) sifat media yang baik dan sesuai
untuk jenis- jenis tanaman
b) jenis dan bekas tanaman
c) formulasi baja (nutrien) yang
seimbang

5. MAKSUD SISTEM FERTIGASI
Fertigasi berasal dari dua
perkataan Inggeris iaitu
fertilization dan irrigation.

6. MAKSUD SISTEM FERTIGASI
a) Satu kaedah penanaman yang
memberi baja yang lengkap
kepada tanaman
b) dalam bentuk larutan yang
c) disalurkan ke zon akar
d) melalui sistem pengairan titis

7. TUJUAN SISTEM FERTIGASI
i. mengelakkan tanaman dijangkiti penyakit
akar dan
ii. mencegah merebaknya patogen daripada
tanah seperti jangkitan penyakit akar
antaranya :

8. PENYAKIT AKAR
Pythium (rebah anak benih, reput batang)
Fusarium (penyakit bawaan kulat / fungi)
Rhizoctonia (penyakit hawar pelepah / fungi)
penyakit layu bakteria
• Kaedah ini menggunakan bekas tanaman yang
diletakkan tanpa mencecah tanah secara langsung
(berlapik).

9. Kelebihan
Sistem
Fertigasi
Menjamin kebersihan
dan menghindar
penyakit
Mengurangkan
penggunaan racun
Kualiti hasil yang
lebih baik dan
bermutu
Modal pusingan
yang rendah
Meningkatkan hasil
pengeluaran
Penggunaan baja
yang cekap dan
lebih jimat
Mengatasi
masalah bawaan
tanah
Masalah merumpai
sangat rendah
Nutrien lengkap boleh
dikawal mengikut
pertumbuhan pokok

10. Kelemahan
Sistem
Fertigasi
Modal permulaan yang
tinggi
Pengurusan ladang
yang berterusan
Kerosakan sistem
membawa kerugian
Pengetahuan yang
mendalam perihal
tanaman

11. Kaedah Penanaman
Sistem Fertigasi
Dua kaedah penanaman secara fertigasi :
• Penanaman fertigasi di bawah struktur pelindung hujan
(SPH)
• Penanaman fertigasi terbuka tanpa menggunakan SPH.

12. 5.1.2
KOMPONEN UTAMA
SISTEM FERTIGASI

13. KOMPONEN UTAMA SISTEM
FERTIGASI
SUMBER
MEDIUM
ALUR KELUAR

14. KOMPONEN UTAMA SISTEM
FERTIGASI
SUMBER
1. Bekalan Air
2. Bekalan elektrik
3. Tangki nutrien
4. Alat Pengatur Masa (Timer)
5. Pam(Water pump)
6. Penapis (Filter)
7. Nutrien
8. Benih

15. Tangki Nutrien
Alat Pengatur Masa (Timer)
Fungsi : Sebagai suis automatik yang dapat
menyalurkan bekalan elektirk dari
punca kuasa elektrik - plug kepada
pam air/baja bermotor untuk
dihidupkan (ON)
Fungsi : Untuk menampung
larutan nutrien yang sedia

16. Pam ( Water Pump)
Penapis (Filter)
Fungsi : Menapis benda asing dari masuk ke
sistem pengairan
Fungsi : Membekalkan air kepada tumbuhan mengikut jumlah dan waktu
yang tepat

17. Paip Ladang
Fungsi : Paip utama (main lines)
Paip sekunder (secondary line)
Paip tertier (lateral lines)

18. Paip Ladang
Fungsi : Alat yang dipasang di hujung mikrotiub dimana larutan baja keluar ke
pangkal tanaman
Bekalan Elektrik
Bekalan Air
Fungsi : memerlukan sumber air dalam kuantiti yang banyak. Sumber air yang
disediakan perlu bersih dari kekotoran

19. KOMPONEN UTAMA SISTEM
FERTIGASI
MEDIUM
Nota :
Perlite atau vermiculite ialah
mineral silika yang telah
mengalami pemanasan pada suhu
tinggi
COCOPEAT SEKAM BAKAR
PEAT MOSS PERLITE
VERMICULITE

20. KOMPONEN UTAMA SISTEM
FERTIGASI
ALUR KELUAR
1. Bahan penyambungan paip
2. Paip ladang.
a. Paip utama (main lines)
b. Paip sekunder (secondary line)
c. Paip tertier (lateral lines)
3. Set penitis.

21. Komponen Asas
• Tong larutan baja
• Larutan stok @ baja
• Medium tanaman
• Biji benih
• Alat pengukur

22. Tong Larutan Baja
Larutan Stok @ Baja
Fungsi : Membekalkan semua mineral
diperlukan iaitu nitrogen N,
posforus P, kalium K, magnesium
Mg
Fungsi : Untuk menyimpan
larutan baja

23. Medium Tanaman
❖Ciri-ciri :
Pegangan air 60%-80%.
Pengudaraan 20-40%
Kebolehan untuk penyusupan akara tanaman dengan baik.
Bebas penyakit.
Tidak mencemarkan alam sekitar
❖ Contoh : Pasir , arang halus, habuk sabut, sekam padi, abu

24. Biji Benih
❖ Mestilah yang baik dan
berkualiti untuk
penghasilan tanaman
yang berkualiti

25. Alat Pengukur
Fungsi : Untuk mengukur kepekatan baja atau pH
pada tanah
EC / pH Meter HI9813-6
Waterproof Portable
pH/EC/TDS/Temperature
Meter
EC Meter
HANNA HI 98304
DIST®4
Contoh EC Meter & pH Meter
yang terdapat dipasaran

26. 5.1.3 Menghasilkan lakaran reka bentuk baharu
sistem fertigasi.
BENTUK SISTEM FERTIGASI

27. Pengurusan Sistem Pengairan
• SISTEM PENGAIRAN ADALAH NADI UTAMA DALAM
SISTEM FERTIGASI.
• FUNGSI UTAMA SISTEM PENGAIRAN ADALAH UNTUK
MENGAGIHKAN NUTRIEN KEPADA TANAMAN.
• BAGI PENGELUARAN TANAMAN SECARA FERTIGASI,
PENGAIRAN YANG DIGUNAKAN IALAH SECARA
TITISAN.

28. • PEMBEKALAN LARUTAN BAJA DILAKUKAN MENGIKUT
MASA YANG DITETAPKAN DENGAN BANTUAN ALAT
PENGATUR MASA.
• KEKERAPAN DAN TEMPOH MASA SETIAP TITISAN
BERGANTUNG KEPADA JENIS TANAMAN DAN
PERINGKAT UMUR TANAMAN.
• DALAM TEMPOH PENITISAN YANG PANJANG, JUMLAH
LARUTAN BAJA YANG DIBERIKAN AKAN MELEBIHI
KEMAMPUAN BAGI COCO PEAT UNTUK MENYERAP
DAN MENYIMPANNYA.
Pengurusan Sistem Pengairan

29. SISTEM PENGAIRAN PERLU DIUJI SEMINGGU SEBELUM
MENANAM :
1. PASTIKAN SISTEM BOLEH BEROPERASI DENGAN BAIK DAN
LANCAR
2. SALURAN KE LADANG TIDAK BOCOR
3. ALIRAN SEKATA SETIAP SALURAN PAIP DAN KE POLIBEG
4. SISTEM TIMER MENGIKUT WAKTU YANG DITETAPKAN
5. PAM BERFUNGSI DENGAN BAIK
Pengurusan Sistem Pengairan

30. Sistem pengairan boleh dibahagikan kepada
tiga bahagian iaitu :
Pengurusa
n Sistem
Pengairan
Sistem
Pengairan
Pam
Sistem
Pengairan
Ladang
Sistem
Pengatur
Masa
(Timer)

31. Susun Atur Sistem Pengairan Fertigasi – Pam Elektrik
Automatik

32. Susun Atur Sistem Pengairan Fertigasi – Ladang

33. Susun Atur Sistem Pengairan Fertigasi – Set
Pemasa (Timer)
1. Menetapkan fungsi AUTO
2. Pemasangan set pemasa(timer) – pam air

34. Langkah-langkah Pemasangan Sistem Fertigasi
1. Sediakan komponen-komponen utama seperti gambar di
bawah.
1 4
3
1
2
5 6 7 8

35. 2. Pastikan kawasan atau tapak untuk meletakkan reka
bentuk sistem berada dalam keadaan bersih, rata dan
berdekatan dengan sumber air dan elektrik.
3. Rujuk lakaran reka bentuk yang dibuat

36. Pemasangan Bahagian Tangki Larutan Baja, Pam
dan Set Pemasa (Timer)
4. Sediakan tangki @ tong nutrien dan tebuk
bahagian atas seperti gambar di bawah.

37. 5. Pasang soket bekalan elektrik untuk memasang set
pemasa (timer). Set Pemasa (Timer) perlu diprogram
mengikut jadual siraman yang diperlukan. Bekalan elektrik
perlu disambung dari set pemasa (timer) ke tangki @ tong
larutan untuk menghidupkan pam.

38. 6. Pasangkan paip 16mm ke pam dan masukkan pam
ke dalam tangki atau tong nutrien tadi dan keluarkan
paip 16mm melalui lubang yang dibuat pada bahagian
atas penutup tangki. Pastikan pam ditenggelamkan ke
dalam tangki dan sambungkan pada paip poli 16mm
atau fitting yang dibekalkan (jika berkenaan) keluar dari
tangki.

39. 7. Tangki atau tong nutrien perlu mempunyai sumber air masuk iaitu
dari pili paip yang memerlukan kemasan (fitting) tertentu termasuk
injap pelampung seperti " toilet lushing". Ianya juga perlu ditebuk
sebanyak 2 lubang, dimana 1 lubang untuk dipasangkan injap
pelampung dan 1 lubang lagi untuk sambungan bekalan elektrik
pam serta saluran keluar paip poli 16mm.
8. Paip disambung kepada paip poli 16mm lain untuk menyalurkan
air ke tanaman samada secara lurus atau terus iaitu memanjang
sebagai contoh 10meter, atau boleh menggunakan kemasan
(fitting) "Tee" dan "Elbow" untuk membentuk sambungan paip 4
segi atau bentuk L bagi mengikut tapak atau tanah tempat
tanaman tersebut.

40. Pemasangan Sistem Perpaipan
9. Pam yang telah siap dipasang dengan paip poli 16mm serta
mikrotiub dan set penitis (dripper) perlu diuji untuk untuk
memastikan air keluar pada semua penitis (dripper) dan tidak
ada kebocoran pada mana-mana sambungan.
10. Ukur paip tambahan (subline) (paip yang menyalurkan air
baja dari mainline ke mikrotiub – penitis (dripper) dan seterusnya
ke polibeg) sepanjang 11 kaki sebanyak 4 unit.
* Paip utama (Mainline) dan paip tambahan (subline) adalah paip
poli 16mm.

41. 11. Seterusnya paip tambahan (subline) yang dipotong tadi
ditebuk menggunakan paku payung dengan jarak setiap tebukan
sepanjang 1 kaki. Tujuannya adalah untuk memasangpenitis
(dripper) dengan menggunakan mikrotiub tadi. Mikrotiub hendaklah
dipotong terlebih dahulu sepanjang 1.5 kaki dan dipotong secara
serong.

42. 12. Quick Action Valve (QAV) dipasang di kedua-dua bahagian
hujung paip titisan (dripline) untuk tujuan mengawal air baja keluar
masuk.

43. 13. Kemudian, Elbow 16mm dipasang pada paip titisan (dripline)
bagi menyambung membentuk sistem empat segi, manakala Tee
16mm untuk membuat sambungan di tengah-tengah.
1 2

44. 14. Potong paip poli 16mm sepanjang 3 kaki untuk membuat
paip utama (mainline) bagi menyambung setiap paip titisan
(dripline) yang telah dibuat.

45. 15. Akhir sekali, buat pemasangan di bahagian tengah di mana
bahagian ini adalah kawasan bermulanya air masuk ke dalam
sistem. Tujuannya ialah untuk memastikan air yang masuk adalah
sekata.

46. Lakaran Reka Bentuk Sistem FertigaSI
Lakaran Reka Bentuk Sistem Fertigasi Sedia Ada digunakan di Malaysia

47. 5.1.3 Menghasilkan lakaran reka bentuk baharu sistem
fertigasi.
 Setelah murid mempelajari reka bentuk sistem fertigasi yang
sedia ada terdapat di Malaysia, murid dikehendaki membuat
lakaran reka bentuk baharu mengikut kreativiti dan inovasi
masing-masing berdasarkan komponen utama yang digunakan
dalam sistem tersebut.
 Lakaran tersebut perlulah dihasilkan dalam bentuk lakaran 2D
atau 3D. Lakaran juga perlu menggambarkan bentuk dan
saiz sebenar reka bentuk yang akan dibina

48. Elemen reka bentuk ialah unsur-unsur yang ada untuk
menghasilkan idea awal rekaan secara lakaran.
Tujuannya adalah untuk membolehkan pembuat memahami
maksud idea yang digambarkan oleh pereka.
5.1.4 Menganalisis elemen reka bentuk
dalam sistem fertigasi

49. ELEMEN
REKA
BENTUK
Garisan
Bentuk
Tekstur
Saiz
Warna
Arah

50. Contoh beberapa lakaran reka bentuk fertigasi

51. Contoh beberapa lakaran reka
bentuk fertigasi

52. 5.1.5 Menilai lakaran reka bentuk
baharu sistem fertigasi.

53. Penilaian akan dibuat berdasarkan kepada kriteria seperti berikut:
1. Kecenderungan Inovasi, Kreativiti dan Keaslian Reka Bentuk
Kreativiti idea dalam menghasilkan reka bentuk atau kaedah baharu
atau fungsinya diperbaiki untuk memberi manfaat dalam penggunaan
sistem fertigasi
2. Kandungan Unsur Simbolik, Emosi, Estetika dan Penampilan
Daya penarik produk yang boleh mempengaruhi pengguna atau membawa
mesej tertentu yang memberikan nilai tambah kepada produk dan pengguna.
Ciri-ciri mesra alam yang terdapat pada rekabentuk produk, samada
melibatkan pengguna atau persekitaran.

54. 3. Kecenderungan Fungsi dan Praktikal
Kekuatan bagi memenuhi sasaran penggunaan, keperluan semasa
dan penyelesaian masalah.
4. Kekuatan Kualiti dan Kebolehpasaran
Idea rekabentuk dapat menerangkan kebolehan pembuatan, rupabentuk,
penggunaan bahan, teknologi dan kebolehpasaran.
5. Ergonomik
Mengimbangi interaksi penggunaan di antara pengguna dan persekitaran
dengan produk secara fizikal atau psikologi (contoh : keselesaan,
memudahkan penggunaan atau ciri-ciri keselamatan

55. SENARAI SEMAK PENILAIAN REKA BENTUK BAHARU SISTEM FERTIGASI
Arahan : Tandakan ( /) pada kriteria-kriteria yang memenuhi spesifikasi
penilaian yang dibuat.

56. Kriteria Baik Memuaskan Lemah
Sangat
Lemah
Kecenderungan inovasi, kreativiti dan
keaslian
Reka bentuk
Kandungan Unsur Simbolik, Emosi,
Estetika dan Penampilan
Kecenderungan Fungsi dan Praktikal
Kekuatan Kualiti dan Kebolehpasaran
Ergonomik

57. 5.1.6 PENGHASILAN MOCK UP MODEL
STRUKTUR REKA BENTUK
BAHARU SISTEM FERTIGASI

58. Mock-up direka mengikut saiz objek sebenar.
Ia dibina sebelum model atau prototaip dihasilkan. Ia juga
dikenali sebagai model olok - olok. Warnanya mengikut warna
asal bahan yang digunakan dan tidak menggunakan bahan
sebenar. Contohnya seperti warna tanah liat (clay).
Model ialah satu objek yang dihasilkan sebagai contoh. Model
direka mengikut rupa sebenar sesuatu objek tetapi ia tidak dapat
berfungsi sepenuhnya seperti objek asal dan dapat menunjukkan
reka bentuk secara tiga dimensi. Model dibina dengan menggunakan
bahan-bahan terbuang seperti kertas surat khabar lama yang
direndam dengan air serta dihancurkan (paper mache), kotak,
polisterin, kain, mancis, ranting kayu, span, gam dan lain-lain bahan
yang sesuai.

59. Contoh model sedia ada

60. Contoh model sedia ada