TỔNG HỢP HƠN 100 ĐỀ THI THỬ TỐT NGHIỆP THPT VẬT LÝ 2024 - TỪ CÁC TRƯỜNG, TRƯ...
Xử lý tình huống về giải quyết khiếu nại, tranh chấp quyền sử dụng đất xã Thụy An, huyện Ba Vì
1. TRƯỜNG ĐÀO TẠO CÁN BỘ LÊ HỒNG PHONG TP HÀ NỘI
LỚP BỒI DƯỠNG NGẠCH CHUYÊN VIÊN K2A-2015
TIỂU LUẬN
Xử lý tình huống về giải quyết khiếu nại, tranh chấp quyền sử
dụng đất xã Thụy An, huyện Ba Vì
HỌ TÊN HỌC VIÊN: NGUYỄN LAN HƢƠNG
ĐƠN VỊ CÔNG TÁC : PHÒNG TÀI NGUYÊN VÀ MÔI TRƯỜNG HUYỆN BA VÌ
Hà Nội, tháng 10 năm 2015
2. MỤC LỤC
LỜI NÓI ĐẦU..............................................................................................1
I. Mô tả tình huống..................................................................................... 3
II. Xác định mục tiêu xử lý tình huống....................................................... 6
III. Phân tích tình huống............................................................................ 6
1. Phân tích tình huống..................................................................................6
2. Nguyên nhân và hậu quả............................................................................7
IV. Xử lý tình huống................................................................................... 10
1. Các phương án xử lý tình huống.................................................................10
2. Lựa chọn phương án..................................................................................13
V. Tổ chức thực hiện phƣơng án............................................................... 14
VI. Kiến nghị và kiến nghị.......................................................................... 15
3. 1
LỜI NÓI ĐẦU
1. Lý do lựa chọn đề tài
Giải quyết khiếu nại, tranh chấp đất đai là một trong những chủ trương
lớn của Đảng và Nhà nước, là một trong những nội dung của công tác quản lý
Nhà nước về đất đai theo quy định của pháp luật về đất đai. Thực hiện tốt nội
dung này không những góp phần nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác quản lý
nhà nước về đất đai, mà còn góp phần đáng kể trong việc giữ gìn ổn định sản
xuất, đời sống, phát triển kinh tế, hàn gắn tình đoàn kết trong nội bộ nhân dân,
giữ gìn an ninh, trật tự và ngăn ngừa hành vi vi phạm pháp luật nghiêm trọng có
thể xảy ra, đảm bảo trật tự xã hội cũng như củng cố niềm tin của nhân dân đối
với Đảng và Nhà nước.
Trong những năm qua, công tác giải quyết tranh chấp, khiếu nại trên lĩnh
vực đất đai đã có nhiều chuyển biến tích cực, giải quyết được một khối lượng
lớn vụ việc, góp phần ổn định tình hình chính trị, giữ vững an ninh, trật tự xã
hội. Tuy nhiên, tình hình tranh chấp, khiếu nại có liên quan đến đất đai hiện nay
vẫn còn diễn biến phức tạp, tiềm ẩn nguy cơ ảnh hưởng đến an ninh chính trị,
trật tự, an toàn xã hội. Đây là một vấn đề nhức nhối đang được Đảng và Nhà
nước, xã hội rất quan tâm.
Việc nhận thức và vận dụng pháp luật không đúng, không thống nhất,
thậm chí sai phạm dẫn đến khiếu nại, tố cáo nhiều, công tác quản lý nhà nước
các cấp phải tập trung nhiều lực lượng, kinh phí để giải quyết khiếu nại, tố cáo
của công dân, gây tốn kém, mất thời gian. Có sự việc nhỏ chỉ cần giải quyết ở
cấp cơ sở là xong, nhưng thực tế việc hiểu biết và vận dụng pháp luật của một số
cán bộ còn chưa đúng, chưa phù hợp đã làm cho sự việc phức tạp thêm, kéo dài
thời gian, tạo ra nhiều dư luận không tốt trong quần chúng nhân dân.
Với nhận thức mới được bổ sung qua khóa học bồi dưỡng kiến thức về
quản lý nhà nước chương trình chuyên viên, TiÓu luËn t×nh huèng qu¶n lý nhµ
n•íc nh»m ®¸nh gi¸ kh¶ n¨ng vËn dông kiÕn thøc lý luËn vµo ®iÒu kiÖn thùc tiÔn
cña ho¹t ®éng qu¶n lý nhµ n•íc hiÖn hµnh. Th«ng qua ®ã, c¸c häc viªn cã vaitrß
nh• lµ ng•êi c¸n bé , c«ng chøc cã chøc n¨ng, thÈm quyÒn ®•a ra ph•¬ng h•íng
xö lý đảm bảo quy định của pháp luật và phï hîp víi ®iÒu kiÖn thùc tÕ, đồng
thời nhắc nhở mỗi người sử dụng đất cần phải nâng cao sự hiểu biết pháp luật
4. 2
về sử dụng đất đai, quyền dân sự trong các giao dịch. Xuất phát từ mục đích
trên, tôi xin chọn tiểu luận với đề tài: “Xử lý tình huống về giải quyết khiếu
nại, tranh chấp quyền sử dụng đất tại xã Thụy An, huyện Ba Vì, TP Hà
Nội”, đây là một vụ việc tuy không lớn nhưng đã phải tốn nhiều thời gian giải
quyết, tình tiết ngày càng phức tạp trên địa bàn xã Thụy An, huyện Ba Vì, thành
phố Hà Nội.
Vì thời gian và kiến thức còn hạn chế, tiểu luận không tránh khỏi những
khiếm khuyết, thiếu sót. Rất mong được sự góp ý chân thành của các Thầy Cô
giáo và các học viên. Tôi xin chân thành cảm ơn!
2. Phƣơng pháp nghiên cứu
- Phương pháp thu thập tài liệu
- Phương pháp phân tích, tổng hợp
3. Phạm vi nghiên cứu
Phạm vi nghiên cứu đề tài:
- Phạm vi không gian: xã Thụy An, huyện Ba Vì
- Phạm vi khoa học: giải quyết “Xửlý tình huống về giảiquyết khiếu nại,
tranh chấp quyền sử dụng đấttại xã ThụyAn, huyện Ba Vì, TP Hà Nội”
4. Bố cục tiểu luận
Ngoài mở đầu, tiểu luận gồm các nội dung sau:
I. Mô tả tình huống
II. Xác định mục tiêu xử lý tình huống
III. Phân tích tình huống
IV. Xử lý tình huống
V. Tổ chức thực hiện
VI. Kiến nghị
5. 3
I. MÔ TẢ TÌNH HUỐNG
Ông Nguyễn Chí Công, sinh năm 1954, nghề nghiệp làm ruộng, hiện đang
sinh sống ở tại thôn 1, xã Thụy An, huyện Ba Vì, thành Phố Hà Nội và vợ là
Nguyễn Thị Liên, sinh năm 1956.
Năm 1998, hộ gia đình ông Nguyễn Chí Công làm đơn đăng ký quyền sử
dụng đất, UBND xã Thụy An thực hiện thiết lập hồ sơ trong đó xác nhận đủ điều
kiện cấp quyền sử dụng đất, đã trình và được UBND huyện Ba Vì cấp Giấy
chứng nhận quyền sử dụng đất cho hộ ông Nguyễn Chí Công, thửa đất số 06, tờ
bản đồ số 01, diện tích 560 m2 đất ao, thời hạn sử dụng ổn định lâu dài, ngày cấp
15/11/1998, sê ri giấy chứng nhận số T 556558.
Ông Nguyễn Chí Hiếu, sinh năm 1932, là anh trai ruột ông Nguyễn Chí
Công, hiện đang thường trú tại xã Sơn Đà (là quê vợ của ông Hiếu), huyện Ba
Vì, thành phố Hà Nội, nghề nghiệp làm ruộng. Ông Hiếu có hai con trai là:
Nguyễn Văn sỹ, sinh năm 1966 và ông Nguyễn Văn Dũng, sinh năm 1968, hiện
đang thường trú tại xã Sơn Đà cùng với bố đẻ là ông Nguyễn Chí Hiếu.
Năm 1996, gia đình ông Nguyễn Chí Hiếu vào tỉnh Lâm Đồng lập nghiệp
và sinh sống tại đó 12 năm. Đến năm 2008, gia đình ông trở về nhập hộ khẩu
thường trú tại xã Sơn Đà, huyện Ba Vì và sinh sống tại xã Sơn Đà cho đến nay.
Ngày 15/4/2010, ông Nguyễn Văn Dũng được sự uỷ quyền của bố đẻ là
ông Nguyễn Chí Hiếu làm đơn khiếu nại quyết định hành chính cấp Giấy chứng
nhận quyền sử dụng đất của UBND huyện Ba Vì cho hộ ông Nguyễn Chí Công
đối với thửa đất ao nêu trên và đòi quyền sử dụng đất đối với căn cứ và các
thông tin do gia đình ông Hiếu cung cấp như sau:
- Cung cấp một văn bản viết tay được lập ngày 10/4/1996 có nội dung:
Thửa đất vườn 06, tờ bản đồ 01, xã Thụy An là của ông Nguyễn Chí Hiếu có
nguồn gốc đã nhận chuyển nhượng của ông Nguyễn Văn Hùng từ năm 1954,
nay giao lại toàn quyền sử dụng đất cho con trai là Nguyễn Văn Sỹ. Văn bản
viết tay này có chữ ký của ông Nguyễn Chí Hiếu, con trai Nguyễn Văn Sỹ,
người làm chứng là em trai Nguyễn Chí Công (người tranh chấp với ông
Nguyễn Chí Hiếu),có xác nhận của chủ tịch UBND xã Thụy An ngày 10/4/1996.
- Tại văn bản trình bày của ông Nguyễn Chí Hiếu ngày 15/4/2010 có nội
dung: Sau khi xác lập giấy giao quyền sử dụng đất cho con trai là Nguyễn Văn
Sỹ năm 1996, gia đình ông Nguyễn Chí Hiếu đã chuyển vào tỉnh Lâm Đồng lập
6. 4
nghiệp, truớc khi đi có nhờ em trai là Nguyễn Chí Công trông nom, quản lý giúp
thửa đất này nhưng chỉ là thoả thuận miệng mà không lập thành văn bản. Sau
khi về cư trú tại xã Sơn Đà, huyện Ba Vì năm 2008, năm ngày 20/3/2010 ông
Nguyễn Chí Hiếu đã gặp và yêu cầu ông Nguyễn Chí Công trả lại thửa đất ao để
gia đình ông sử dụng và lúc đó ông Hiếu mới biết thửa đất đó đã được UBND
huyện cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho ông Nguyễn Chí Công năm
1998. Tuy nhiên, Ông Nguyễn Chí Công đã kiên quyết không trả lại đất cho ông
Nguyễn Chí Hiếu với các lý do: Gia đình ông Nguyễn Chí Hiếu và cháu Nguyễn
Văn Sỹ đã bỏ đi làm ăn, không có việc nhờ gia đình ông trông nom, quản lý
giúp, đất bỏ hoang, không sử dụng đất nên gia đình ông Nguyễn Chí Công đã
cải tạo và sử dụng nuôi trồng thủy sản từ năm 1998 và đăng ký quyền sử dụng
đất cho mình.
Saukhi nhận được đơn khiếu nại của ông Nguyễn Chí Hiếu, nhận thấy thực
chất đây là tranh chấp về quyền sử dụng đất giữa ông Nguyễn Chí Hiếu và ông
Nguyễn Chí Công, mặc dù giấy chứngnhận quyền sử dụng đất đã cấp cho hộ ông
Nguyễn Chí Côngtừ năm 1998 đã được 12 năm nhưng ông Nguyễn Chí Hiếu mới
được biếtviệc cấp giấy chứngnhận này chưa được 30 ngày (theo lờiông Hiếu trình
bày trong đơn) như vậy theo quy định của pháp luật thời hiệu khiếu nại quyết định
hành chính vẫn được áp dụng trong trường hợp này. UBND huyện Ba Vì đã giao
PhòngTài nguyênvà Môi trườngchỉ đạo, đôn đốc UBND xã Thụy Anxem xét lại
hồ sơ cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất năm 1998 cho ông Nguyễn Chí
Công và tiến hành kiểm tra, xác minh làm rõ nguồn gốc vầquá trình sử dụng thửa
đất trên.
Ngày 25/4/2010, UBND xã Thụy An đã có báo cáo kết quả xác minh trình
UBND huyện với nội dung như sau:
- Giấy viết tay của ông Nguyễn Chí Hiếu giao quyền sử dụng đất cho con
trai là ông Nguyễn Văn Sỹ lập ngày 10/4/1996 có xác nhận của Chủ tịch UBND
xã Thụy An là đúng sự thật. Do sơ suất của Chủ tịch UBND xã và công chức
địa chính năm 1996 đã không cập nhật biến động vào sổ sách địa chính của xã
nên năm 1998 ông Nguyễn Chí Công khi làm đơn xin đăng ký cấp giấy chứng
nhận quyền sử dụng đất, xét thấy ông Nguyễn Chí Công đang là người trực tiếp
sử dụng đất nên đã duyệt xét cấp Giấy chứng nhận cho ông Nguyễn Chí Công.
Hiện tại hộ ông Nguyễn Chí Công vẫn đang sử dụng đất ổn định để nuôi cá.
7. 5
- Kết quả làm việc, xác minh trực tiếp với hai hộ ông Nguyễn Chí Công
và ông Nguyễn Chí Hiếu: Ông Nguyễn Chí Hiếu yêu cầu ông Nguyễn Chí Công
phải trả lại đất và đề nghị thu hồi, hủy bỏ giấy chứng nhận đã cấp cho ông
Nguyễn Chí Công năm 1998. Ông Nguyễn Chí Công không thừa nhận việc gia
đình ông Nguyễn Chí Hiếu nhờ trông nom, quản lý đất; do thấy đất bỏ hoang đã
nhiều năm nên gia đình ông đã tạo sử dụng ổn định và đã đăng ký xin cấp giấy
chứng nhận quyền sử dụng đất.
- UBND xã Thụy An đã tổ chức họp khu dân cư Thôn 1 để lấy ý kiến đều
xác nhận hộ ông Nguyễn Chí Hiếu chưa sử dụng đất một ngày nào.
Căn cứ báo cáo xác minh của UBND xã Thụy An ; căn cứ Tiết b, Khoản 2
Điều 25 Nghị định số 88/2009/NĐ-CP ngày 19/10/2009 của Chính phủ quy
định: “Trường hợp cơ quan nhà nước có thẩm quyền cấp giấy chứng nhận quyền
sử dụng đất tự kiểm tra và phát hiện Giấy chứng nhận đã cấp là trái pháp luật thì
có trách nhiệm thông báo bằng văn bản tới cơ quan thanh tra cùng cấp để thẩm
tra. Thanh tra cấp huyện có trách nhiệm thẩm tra đối với Giấy chứng nhận do
UBND cấp huyện cấp, Thanh tra cấp tỉnh có trách nhiệm thẩm tra đối với Giấy
chứng nhận do UBND cấp tỉnh hoặc Sở Tài nguyên và Môi trường cấp. Nếu qua
thẩm tra có kết luận là Giấy chứng nhận đã cấp trái pháp luật thì ra quyết định
thu hồi Giấy chứng nhận đã cấp”.
Sau khi đã có ý kiến Thanh tra huyện Ba Vì kết luận việc cấp Giấy chúng
nhận năm 1998 cho ông Nguyễn Chí Công là không đúng đối tượng, ngày
24/5/2010 UBND huyện đã ban hành Quyết định số 105/QĐ-UBND thu hồi
Giấy chứng nhận số sế ri T 556558 đã cấp cho ông Nguyễn Chí Công năm 1998
do không đúng đối tượng đủ điều kiện cấp Giấy chứng nhận.
Tuy nhiên, sau khi ban hành quyết định thu hồi giấy chứng nhận quyền sử
dụng đất cấp năm 1998 cho ông Nguyễn Chí Công; ông Nguyễn Chí Công vẫn
kiên quyết không trả lại đất. Gia đình ông Nguyễn Chí Hiếu vẫn tiếp tục đề nghị
UBND huyện Ba Vì phải bàn giao lại thửa đất trên và cấp Giấy chứng nhận
quyền sử dụng đất cho con trai ông là Nguyễn Văn Sỹ. UBND huyện đã có chỉ
đạo UBND xã Thụy An xem xét đơn xin cấp giấy chứng nhận, xét duyệt đủ
điều kiện hay không đủ điều kiện cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất,
nhưng cho đến nay sự việc vẫn chưa được giải quyết dứt điểm.
8. 6
II. XÁC ĐỊNH MỤC TIÊU TÌNH HUỐNG
1. Mục tiêu chung
- Đảm bảo kỷ cương pháp luật, phù hợp với nguyên tắc cơ bản mà Hiến
pháp đã nêu: Đất đai thuộc sở hữu của toàndân.
- Giảm tối đa các mức thiệt hại kinh tế (nếu có), bảo vê lợi íchcủa nhà
nước. lợi íchchính đáng của công dân.
- Giải quyết hài hòa giữa các lợi ích trước mắt và lâu dài, các lợi íchkinh
tế - xã hội và pháp lý.
- Tăng cường pháp chế xã hội chủ nghĩa.
2. Mục tiêu đối với việc xử lý tình huống:
- Đối tượng cần giải quyết ?
- Cấp nào, cơ quan nào có thẩm quyền giải quyết vụ khiếu kiện, tranh
chấp trên đúng theo quy định của pháp luật?
- Quyềnvà nghĩavụ củacác chủthể tham gia vụ khiếu kiện, tranh chấp được
xác định như thếnào?
- Đảm bảo quyền, lợi íchhợp pháp của các bên tham gia tranh chấp.
- Làm thế nào để giải quyếtnhanh, có hiệu quảcao đốivới các vụviệc hành
chínhtrongbộ máyquảnlý hànhchính nhà nước, mang lại sựhàilòng cho ngườidân.
- Từ vụ kiện khiếu nại quyết định hành chính dẫn đến phải giải quyết
tranh chấp quyền sử dụng đất thuộc về ai, và cách thức thực hiện như thế nào để
đảm bảo đúng pháp luật và phù hợp với tình hình thực tế để đảm bảo hài hòa lợi
ích chính đáng của công dân tránh khiếu kiện kéo dài hoặc vượt cấp.
Đểđạt được cácmục tiêu trên cầnphảicăncứvào cơ sở pháp luật, phân tích
được nguyên nhân và hậu quả của vụviệc. Từ đó tìm ra những giải pháp đúng đắn
đểgiải quyết vấn đề. Đồngthờiquađó đúc kếtđượckinh nghiệm và bàihọc quý báu
trong việc giải quyết vụ việc hành chính, đối với cơ quan quản lý hành chính nhà
nước sao chohợptình,hợp lý. Kháchquannhưng phảiđúng quy định của pháp luật.
III. PHÂN TÍCH TÌNH HUỐNG
1. Phân tích tình huống
Từ phân tích trên, tôi đánh giá quá trình giải quyết trên của UBND huyện
Ba Vì như sau: Việc Uỷ ban nhân dân huyên Ba Vì ra quyết định thu hồi Giấy
chứng nhận quyền sử dụng đấ đã cấp năm 1998 cho ông Lê Văn Công là đúng
9. 7
bởi các căn cứ sau: Do ông Nguyễn Chí Hiếu có văn bản là Giấy giao tài sản là
quyền sử dụng thửa đất ao thửa đất số 06, tờ bản đồ số 01, thôn 1, xã Thụy An
cho con trai là Nguyễn Văn Sỹ trong đó có chữ ký của ngưòi làm chứng là ông
Nguyễn Chí Công, điều đó khẳng định năm 1996 quyền sử dụng đất không phải
là của ông Công. Việc ông Công là người đang sử dụng đất làm ao nuôi cá từ
năm 1998 chỉ có thể xảy ra khi hoặc có sự thoả thuận giữa bố hoặc con ông Hiếu
đối với ông Công (thỏa thuận có thể là cho muợn, hoặc nhờ trông nom giúp
trong thời gian gia đình ông Hiếu đi làm ăn xa lâu ngày); hoặc gia đình ông Hiếu
không sử dụng (bỏ hoang) nên ông Nguyễn Chí Công đã tự ý khai thác cải tạo
sử dụng. Và dù nguyên nhân nào đi chăng nữa cũng khẳng định ông Công được
quyền sử dụng đất là không minh bạch. Từ căn cứ trên khẳng định việc cấp giấy
chứng nhận cho ông Nguyễn Chí Công năm 1998 là không đủ căn cứ pháp lý,
là sai đốitượng.
Tuy nhiên, việc giải quyết của UBND huyện Ba Vì ra quyết định thu hồi
giấy chứng nhận của ông Công tuy đã bác bỏ được quyền sử dụng đất hợp pháp
củaông Nguyễn Chí Công, nhưng chưagiải quyếtđược dứt điểm được hai vấn đề
cơ bản sau:
- Chưa làm rõ quyền sử dụng đất có thuộc về gia đình ông Nguyễn Chí
Hiếu (cụ thể là con trai ông Hiếu, Nguyễn Văn Sỹ) hay không, nên để sự việc
diễn biến kéo dài ảnh hưởng đến vai trò quản lý nhà nước của một cơ quan nhà
nước, có thể dẫn đến mất trật tự an toàn xã hội và lòng tin của nhân dân.
- Chưa thực hiện thu hồi đất nên dẫn đến ông Nguyễn Chí Công vẫn
ngang nhiên sử dụng như muốn thách thức pháp luật, thể hiện tính chưa nghiêm
kỷ cương phép nước, coi thường pháp luật của ông Nguyễn Chí Công.
2. Nguyên nhân và hậu quả:
a. Nguyên nhân
* Về khách quan:
Do quátrình phát triển kinh tế - xã hội tại địa phương ngày một phát triển, giá
trị quyền sự dụng đất ngày càng cao, dẫn đến nhiều những tranh chấp đất đai.
Hồ sơ địa chính đất đai trải qua nhiều thời kỳ chưa được lưu trữ, cập nhật
đầy đủ. Trênđịa bàn huyện Ba Vì các xãcơ bản chưađược đo đạc bản đồ địa chính
chính quy, tài liệu quản lý đất đai vẫn dựa vào bản đồ 299 đo đạc từ những năm
1980 đã cũ nát, thát lạc, thiếu đồng bộ, biến động nhiều về ranh giới, loại đất, đối
10. 8
tượng sử dụng đất gây nhiều khó khăn trong việc xác định chứng cứ đẻ giải quyết.
Các văn bản quy phạm pháp luật liên quan đến quản lý đất đai, giao dịch
dân sự qua các thời kỳ có nhiều thay đổi, chồng chéo dẫn đến nhiều lúng túng
cho các cơ quan chức năng trong việc quản lý đất đai, giải quyết tranh chấp,
khiếu nại, tố cáo.
Bộ máy chính quyền cấp xã, đặc biệt là công chức địa chính cấp xã trong
các thời kỳ chưa được quan tâm đúng mức, trình độ chuyên môn và trách nhiệm
chưa đáp ứng được nhu cầu công tác . Đặc biệt là quá trình tuyển dụng cán bộ,
công chức cấp xã trước đây không thực sự chútrọng đến trình độ chuyên môn mà
chủ yếu tuyển dụng thông qua sự nhiệt huyết của đội ngũ cán bộ, vì thế đội ngũ
cán bộ công chức cấp xã cao tuổi vừa thiếu, vừa yếu.
Công tác tuyên truyền vận động nhân dân về nhận thức hiểu biết pháp luật
trong quá trìnhsư dụng đất còn chưa được sâu rộng, thiếu hiểu biết kiến thứ pháp
luật về đất đai, giao dịch dân sự.
* Về chủ quan:
Cánbộ côngchức cấp xãlà người thực thi chủtrương, chínhsách của Đảng,
pháp luật của Nhà nước. Tuy nhiên trong thực tế không phải tất cả cán bộ, công
chức đều hiểu hết và vận dụng triệt để đường lối chính sách của Đảng, pháp luật
của nhà nước một cách đúng đắn, phù hợp với chức trách, nhiệm vụ được giao.
Trongtình huống này cánbộ, công chức cấp xã được giao nhiệm vụ xác minh xét
duyệthồ sơ xin cấp giấy chứngnhận cho ông Nguyễn Chí Công năm 1998 là thiếu
tráchnhiệm, không cập nhật biến động vào sổ sách địa chínhdẫn đến xét duyệt sai
lệch và đã duyệt cho ông Nguyễn Chí Công được cấp Giấy chứng nhận quyền sử
dụng đất năm 1998. Hội đồng xét cấp giấy chứng nhận quyền sư dụng đất cấp xã
có biểuhiện quanliêu, hìnhthức cũng là nguyên nhân dẫn đến việc cấp giấy chứng
nhận quyềnsửdụng đấtsai gâynên các tranh chấp, khiếunại về quyềnsử dụng đất.
Người dân do thiếu hiểu biết hết về pháp luật về đất đai, hoặc vẫn còn
nhiều thói quen về thỏa thuận bằng miệng hoặc lập giấy tờ giao dịch còn chưa
đúng pháp luật. Trong trường hợp cụ thể này, gia đình ông Nguyễn Chí Hiếu khi
đi lập nghiệp nơi xa lâu năm lẽ ra nếu có thỏa thuận cho mượn, cho thuê, hoặc
nhờ trong nom, quản lý sử dụng bằng văn bản đối với ông Nguyễn Chí Công thì
chắc chắn sự việc khiếu nại, tranh chấp trên đã không xảyra.
Cách nhìn nhận sự việc của cán bộ, công chức cònchưa được thực sự sâu
11. 9
sắc, đầy đủ dẫn đến việc giải quyết nhiều khi chỉ giải quyết được cái ngọn mà
chưa giải quyết được cái gốc của vấn đề dẫn đến sự việc kéo dài.
b. Hậu quả:
* Đối với Uỷ ban nhân dân xã ThụyAn :
Do sơ suất vàthiếu trách nhiệm đã thiết lập hồ sơ cấp giấy chứng nhận cho
ông Nguyễn Chí Công,naybộ máy chínhquyềnphải mất nhiều thời gian, công sức
của nhà nước để giải quyết sự việc. Gây mất ổn định, an ninh trật tự địa phương.
* Đối với UBND huyện Ba Vì:
Là cơ quan có thẩm quyền cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho hộ
gia đình, cá nhân, khi xảy ra khiếu nại, tranh chấp cũng đã tốn nhiều thời gian,
công sức để giải quyết.
Trong quá trình giải quyết nếu không xử lý dứt điểm tận gốc sự việc rất
dẫn đến khiếu nại, tranh chấp, tố cáo kéo dài hoặc lên cấp trên là UBND Thành
phố Hà Nội hoặc Tòa án nhân dân phải giải quyết theo quy định của Luật Khiếu
nại và Luật Tố tụng dân sự.
* Đối với hộ gia đình ông Nguyễn Chí Hiếu:
Mất rất nhiều thời gian, sức lực để làm việc với các cơ quan có thẩm
quyền giải quyết. Tuy nhiên mặc dù gia đình ông có giấy xác nhận của UBND
xã Thụy An năm 1996 về quyền sử dụng đất, nhưng do ông không sử dụng đất
ngày nào thì theo quy định của pháp luật, ông có nguy cơ không được thừa nhận
quyền sử dụng đất cho mình.
Ngoài ra, giữa gia đình ông và gia đình em trai ông là Nguyễn Chí Công
đã có sự rạn nứt lớn về tình cảm, thậm chí nảy sinh thù oàn ảnh hưởng lâu dài
tới nhiều thế hệ trong đại gia đình ông.
* Đối với hộ gia đình ông Nguyễn Chí Công:
Ông là người sử dụng đất không minh bạch, bản thân ông đã vi phạm đạo
đức của một người công dân trong xã hội, một người em trong gia đình. Đối với
nhà nước ông là người gian dối khi đăng ký quyền sử dụng đất năm 1998. Ông
không chấp hành việc Nhà nước ra quyết định thu hồi giấy chứng nhận quyền sử
dụng đất và không chịu trả lại đất là những hành vi vi phạm pháp luật cần phải
xử lý nghiêm theo quy định pháp luật hiện hành.
* Đối với xã hội:
12. 10
Sự việc xảy ra làm ảnh hưởng đến trật tự an toàn xã hội tại địa phương,
ảnh hưởng tới nhiều cấp , nhiều ngành phải tham gia giải quyết.
IV. XỬ LÝ TÌNH HUỐNG
1. Các phƣơng ánxử lý tình huống:
Trên cơ sở phân tích tình huống nêu trên, tôi đưa ra 3 phương án xử lý
như sau:
a. Phương án 1: UBND huyện ban hành quyết định hành chính thu hồi
đất đối với thửa đất trên, không công nhận quyền sử dụng đất thuộc gia đình ông
Hiếu. Giao UBND xã Thụy An quản lý thửa đất trên theo chế độ đất công.
Căn cứ xây dựng phương án:
- Thẩm quyền và cơ sở pháp lý tiếp tục giải quyết: Tại Khoản 2, Điều 69
Luật Khiếu nại ngày 25/11/2011 có hiệu lực kể từ ngày 01/7/2012 quy định:
“Đối với khiếu nại đã thu lý giải quyết trước ngày Luật này có hiệu lực thì thực
hiện theo quy định của Luật Khiếu nại, Tố cáo số 09/1998/QH10 đã sửa đổi, bổ
sung một số điều theo Luật số 26/2004/QH11 và Luật số 58/2005/QH11.”
- Căn cứ quyết định hành chính của UBND huyện Ba Vì đã thu hồi giấy
chứng nhận quyền sử dụng đất của ông Nguyễn Chí Công do không đúng đối
tượng, nhưng ông Công vẫn tiếp tục sử dụng đất là vi phạm pháp luật. áp dụng
quy định tại Khoản 5, Điều 38 Luật Đất đai năm 2013 Nhà nước thu hồi trong
trường hợp: “Đất được giao không đúng đối tượng hoặc không đúng thẩm
quyền;”. Lưu ý ở đây là UBND huyện Ba Vì ra quyết định thu hồi giấy chứng
nhận quyền sử dụng đất đã cấp năm 1996, ông Công không chấp hành quyết
định trả lại giấy chứng nhận để hủy bỏ, vẫn sử dụng đất thì để cưỡng chế về mặt
sử dụng đất vẫn phải ban hành quyết định thu hồi đất có nghĩa là quyết định thu
hồi giấy chứng nhận quyền sử dụng đất không thay thế được hoàn toàn quyết
định thu hồi đất.
- Căncứkhẳngđịnh ôngCôngsửdụngdiện tíchđấttrêntráipháp luật nhưsau:
Một là, năm 1996 ông Công cũng đã ký làm chứng vào văn bản giao
quyền sử dụng đất cho ông Nguyễn Văn Sỹ, điều đó khẳng định đất đó không
thuộc quyền sử dụng của ông Công;
Hai là, nếu ông Côngcho rằng do đất bỏ hoang nên năm 1998 ông sử dụng
và làm đơnđăng ký cấp giấy chứngnhận theo quy trìnhnhà nước côngnhận quyền
sửdụng đất đối với đất thổ cư(đấtở, đất vườn, ao) do gia đình ông đã sử dụng từ
13. 11
trước ngày 15/10/1993 là hành vi gian lận và vi phạm pháp luật. Trong tình huống
này, thấy đất do ông Sỹ bỏ hoang, ông muốn được sử dụng thì phải khai báo với
chínhquyềnđịaphương để được xem xét, xác minh theo trình tự đối với đất có chủ
nhưng bỏ hang. Như vậy dù ông Công có được gia đình ông Hiếu nhờ trông nom
hay do “khai hoang” trên đất mà mình đã biết rõ chủ sử dụng đất là của gia đình
ông Hiếu thì đều trái quy định của pháp luật về đất đai năm 1993.
- Căn cứ để không công nhận quyền sử dụng đất đối với hộ ông Nguyễn
Chí Hiếu thể hiện như sau:
Một là, gia đình ông Nguyễn Chí Hiếu có giấy giao quyền sử dụng đất
cho con trai là Nguyễn Văn Sỹ nếu coi đây là giấy tờ hợp pháp theo quy định tại
Điểm c, Khoản 1 Điều 50 Luật Đất đai thì vẫn không đủ điều kiện cấp giấy
chứng nhận quy định tại Khoản 1 Điều 50: “ Hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng
đất ổn định, được ủy ban nhân dân xã, phường, thị trấn xác nhận không có tranh
chấp mà có một trong các loại giấy tờ sau đây thì được cáp giấy chứng nhạn
quyền sử dụng đất và không phải nộp tiền sử dụng đất:...”. Như vây, nếu không
kể thời gian từ năm 1998 đến năm 2010 ông Nguyễn Chí Công đã sử dụng đất
do được cấp giấy chứng nhận, thì trong hơn 2 năm từ tháng 4/1996 đến tháng 10
năm 1998, ông Nguyễn Văn Sỹ và gia đình ông Hiếu không sử dụng đất một
ngày nào. Cũng qua quá trình xác minh và gia đình ông Nguyễn Chí Hiếu cũng
thừa nhận toàn bộ thời gian trước năm 1996 gia đình ông cũng không sử dụng
thửa đất trên.
Việc giải quyết theo phương án này là hoàn toàn dựa trên căn cứ pháp
luật, sử dụng phương án này để giải quyết có thể phải dùng đến biện pháp nhà
nước cưỡng chế hành vi không chấp hành quyết định thu hồi đất đối với ông
Nguyễn Chí Công, hộ ông Nguyễn Chí Hiếu không được công nhận quyền sử
dụng đất có thể lại khởi kiện lên cơ quan cấp trên hoặc Tòa án hànhchính.
b. Phương án 2: UBND huyện ban hành quyết định hành chính thu hồi
đất đối với thửa đất trên để bàn giao lại cho gia đình ông Nguyễn Chí Hiếu sử
dụng và cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất nuôi trồng thủy sản cho ông
Nguyễn Văn Sỹ là con trai ông Nguyễn Chí Hiếu theo giấy giao quyền sử dụng
đất của ông Hiếu năm 1996 cho con trai Nguyễn Văn Sỹ.
Phương án này chỉ có thể giải quyết được với điều kiện ông Nguyễn Chí
Công phải thừa nhận có được gia đình ông Hiếu cho mượn, hoặc cho thuê hoặc
15. 13
NguyÔn ChÝ C«ng. Nh• ®· ®¸nh gi¸ ë trªn quyÕt ®Þnh cña UBND huyÖn Ba V× lµ
®óng nh•ng ch•a triÖt ®Ó, cßn ph¶i gi¶i quyÕt hai vÊn ®Ò c¬ b¶n:
Một là, ông Công sau khi có quyết định thu hồi giấy chứng nhận, không
chấp hành quyết định thu hồi giấy chứng nhận, vẫn tiếp tục sử dụng đất thì cần
phải giải quyết như thế nào?
Hai là, xác định rõ quyền sử dụng đất có thuộc về gia đình ông Lê Văn
Hiếu (cụ thể là con trai ông Hiếu Lê Văn Sỹ) tức là hộ ông Hiếu có đủ điều kiện
được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất thửa đất đó không? Và xử lý như
thế nào để đảm bảo pháp luật và phù hợp với lợi ích chính đáng của công dân.
2. Lựa chọn phƣơng án
Qua phân tích, đánh giá ưu, nhược điểm của từng phương án trên, so sánh,
phân tích từng phương án có thể nhận định:
Phương án 1 là phương án hoàn toàn căn cứ theo quy định của pháp luật,
sử dụng phương án này để giải quyết có thể phải dùng đến biện pháp nhà nước
cưỡng chế hành vi không chấp hành quyết định thu hồi đất đối với ông Nguyễn
Chí Công. Hộ ông Nguyễn Chí Hiếu không được công nhận quyền sử dụng đất
có thể lại khởi kiện lên cơ quan cấp trên hoặc Tòa án hành chính, nhưng nếu xử
lý khéo léo, hài hòa về lợi ích của gia đình ông Nguyễn Chí Hiếu bằng hình
thức nhà nước cho thuê đất đối với hộ gia đình ông Nguyễn Chí Hiếu thì vẫn
đảm bảo đúng pháp luật mà vẫn giữ được sự ổn định tình hình trật tự xã hội; tránh
được đơn thư kéo dài.
Phương án 2 sẽ mắc phải lỗi chúng ta đã bỏ qua tình tiết không sử dụng
đất của gia đình ông Hiếu và khó có thể thuyết phục được ông Công thỏa thuận
với gia đình ông Hiếu .
Phương án 3, như đã phân tích ở trên, nếu xác minh chứng cứ không tốt
của Tòa án rất dễ bỏ sót lỗi không sử dụng đất ổn định của gia đình ông Nguyễn
Chí Hiếu .
* Chọn phương án giải quyết:
Từnhững nhận định, đánh giá, phân tích, so sánh ưu, nhược điểm của từng
phươngán, tôilựa chọn phươngán 1 để giải quyếttìnhhuốngtrên, đó là phươngán:
UBND huyện Ba Vì ban hành quyết định hành chính thu hồi đất đối với thửa đất
trên. Không công nhận quyềnsử dụng đất thuộc gia đình ông Hiếu. Giao UBND xã
Thụy Anquản lý thửa đất trên theo chế độ đất công. Để giải quyết hài hòa lợi ích
16. 14
củagia đìnhôngNguyễn Chí Hiếu, nếu ông có nhu cầuđược sửdụngđấtthì UBND
huyện Ba Vì chấp nhậncho thuê đất nuôi trồngthủy sảnđốivới gia đìnhông.
V. TỔ CHỨC THỰC HIỆNPHƢƠNGÁN
Sau khi lựa chọn phương án 1, bước tiếp theo là xây dựng kế hoạch và tổ
chức thực hiện phương án gồm các nội dung chủ yếu là xây dựng nội dung công
việc phải thực hiện, xác định thời gian thực hiện theo đúng trình tự pháp luật, phân
công và trách nhiệm tổ chức, cá nhân thực hiện, địa điểm thực hiện, cụ thể như
sau:
Thể hiện theo biểu trang sau:
STT Nội dung công việc
Thời gian
thực hiện
(ngày)
Tổ chức, cá
nhân tham gia
Địa điểm
thực hiện
1
Củng cố và thiết lập hồ sơ thu hồi đất,
soạn thảo quyết định để trình UBND
huyện ra quyết định thu hồi đất.
27 ngày
- Tổ công tác
Thanh tra
huyện, Phòng
Tài nguyên và
Môi trường;
- UBND xã
Thụy An
Trụ sở
UBND
huyện, xã
Thụy An ;
thực địa
2 UBND huyện ra quyết định thu hồi đất 03 ngày
Văn phòng
UBND huyện,
Chủ tịch/phó
chủ tịch
UBND huyện
UBND
huyện
3
Chấp hành quyết định thu hồi đất.
(trong thời gian này đương sự có quyền
được khiếu nại hành chính, nếu có)
30 ngày
MTTQ và các
đoàn thể xã
Thụy An vận
động, thuyết
phục; hộ gia
đình, ông
Nguyễn Chí
Công; hộ gia
đình, cá nhân
ông Nguyễn
Chí Công,
Nguyễn Văn
Sỹ; UBND xã
Thụy An và
các tổ chức,
đơn vị có liên
quan.
Tổ chức
bàn giao
đất cho địa
phương tại
thực địa.
17. 15
4 Giải quyết khiếu nại (nếu có)
30 ngày (kể từ
ngày thụ lý
đơn)
Thanh tra
huyện, Phòng
TN&MT,
UBND xã
Thụy An và
các cá nhân có
liên quan.
Trụ sở
UBND
huyện, xã,
thực địa và
gia đình
đương sự.
5
Thực hiện hồ sơ, ra quyết định cưỡng
chế, lập phương án và tổ chức cưỡng
chế hành vi không thi hành quyết định
thu hồi đất (nếu có)
Tổ chức
cưỡng chế sau
15 ngày kể từ
ngày công dân
vi phạm nhận
được quyết
định cưỡng
chế
UBND huyện,
tổ công tác của
huyện, xã;
người bị cưỡng
chế và các tổ
chức, cá nhận
có liên quan.
Thực hiện
cưỡng chế
tại thực địa
6
Thực hiện hồ sơ thuê đất đối với gia
đình ông Nguyễn Chí Công.
37 ngày
UBND xã
Thụy An ;
Phòng
TN&MT;
UBND huyện
Ba Vì.
Xã Thụy
An ;
UBND
huyện.
7
Họp rút kinh nghiệm công tác giải
quyết
01 ngày
UBND huyện,
tổ công tác,
UBND xã
Thụy An
Trụ sở
UBND
huyện
8
Đề nghị Đảng ủy xã Thụy Anvà chỉ đạo
UBND xã Thụy An kiểm điểm, xử lý kỷ
luật đối với những cán bộ, cá nhân thiếu
trách nhiệm trong công tác cấp giấy
chứng nhận năm 1998; trong quá trình
giải quyết (nếu có)
10 ngày
Đảng ủy,
UBND xã
Thụy An
Trụ sở
UBND xã
VI. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
Sự lãnh đạo của các cấp uỷ Đảng luôn là nhân tố bảo đảm thắng lợi trong
mọi lĩnh vực công tác. Công tác giải quyết tranh chấp, khiếu nại, tố cáo đang là
khâu yếu, bức xúc, vì vậy cần có sự lãnh đạo, chỉ đạo sâu sát, quyết liệt và có
hiệu quả của các cấp uỷ Đảng. Mặt khác, đề nghị Hội đồng nhân dân các cấp
tăng cường giám sát việc thi hành pháp luật về đất đai và pháp luật về khiếu
nại, tố cáo, bảo đảm pháp luật về đất đai và pháp luật về khiếu nại, tố cáo
được thi hành nghiêm chỉnh. Tổ chức triển khai thực hiện Đề án “Đổi mới công
tác tiếp công dân” theo Quyết định số 858/QĐ-TTg ngày 14/6/2010 của Thủ
18. 16
tướng Chính phủ. Tập trung vào các công việc: Củng cố tổ chức, bộ máy, trụ sở
tiếp công dân huyện và xã; tổ chức tập huấn nghiệp vụ, kỹ năng tiếp công dân,
xử lý đơn thư cho cán bộ tiếp công dân.
Việc tuyên truyền phổ biến chính sách pháp luật nói chung, Luật Đất đai,
Luật Khiếu nại, Luật Tố cáo nói riêng trên các phương tiện thông tin đại chúng,
trong cộng đồng dân cư cần thường xuyên để nâng cao nhận thức của nhân dân.
Về ảnh hưởng của các quyết định hành chính về đất đai đối với quyền và
lợi ích hợp pháp của các đối tượng là rất lớn, nó có thể duy trì hoặc làm mất đi
sự đoàn kết, ổn định trật tự, an toàn gia đình và xã hội. Nên khi ban hành các
quyết định hành chính đều phải được thận trọng xem xét đầy đủ các yếu tố về
hợp hiến, hợp pháp và hợp lý; đòi hỏi các cán bộ, các ngành làm công tác xây
dựngvăn bản phảicó đủtrìnhđộ nănglực đáp ứngyêucầucủacôngviệc được giao.
Việc tăng cường công tác thiết lập hồ sơ địa chính, lưu trữ dữ liệu hồ sơ địa
chính, chỉnh lý cập nhật thường xuyên và đầy đủ các biến động về đất và người
sử dụng đất góp phần quan trọng để giảm thiểu các sai sót trong quá trình thực
hiện các chức năng quản lý nhà nước về đất đai.
Các vụ giải quyết tranh chấp quyền sử dụng đất có thể giải quyết thành
công ở cấp cơ sở (cấp xã) khi cán bộ quản lý hành chính nhà nước cấp xã nắm
vững và thông hiểu chính sách pháp luật, có kiến thức chuyên môn vững vàng
và có tinh thần trách nhiệm cao. Ngược lại nếu cán bộ quản lý hành chính nhà
nước cấp xã ít am hiểu pháp luật, trình độ chuyên môn yếu, không có tinh thần
trách nhiệm trong công tác thì làm cho sự việc hành chính trở nên rắc rối thêm,
từ đó phát sinh khiếu nại từ cơ sở, gây sự mất đoàn kết trong nội bộ nhân dân và
làm mất niềm tin trong nhân dân với chính quyền.
Do đó trong hoạt động quản lý hành chính nhà nước, yêu cầu về tiêu
chuẩn hoá các chức danh cán bộ công chức là hết sức cần thiết, nhằm để đẩy
Hiếu sự nghiệp đào tạo cán bộ và bồi dưỡng kiến thức cho công chức nhà nước,
để đội ngũ cán bộ, công chức có phẩm chất đạo đức tốt, có trình độ chuyên môn
cao, hiểu biết về pháp luật, có năng lực và tận tuỵ phục vụ nhân dân là hết sức
cần thiết trong giai đoạn công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước hiện nay.
Đảng, Nhà nước phải thường xuyên tổ chức kiểm tra, kiểm soát việc thực
hiện chủ trương, đường lối, chính sách về đất đai, công tác quản lý đất đai, cá
giao dịch dân sự liên quan đến đất đai.
19. 17
Trong lĩnh vực quản lý nhà nước được thực hiện theo pháp luật, trên tất cả
các lĩnh vực là cơ sở chủ yếu để điều chỉnh các quan hệ xã hội. Vì vậy mọi vấn
đề thuộc về quản lý nhà nước, quản lý xã hội phải tuân thủ đúng theo quy định
của pháp luật. Nhằm ngăn chặn kịp thời những hành vi vi phạm pháp luật. Cần
tăng cường tổ chức việc giáo dục phổ biến pháp luật đến tận cơ sở, tạo mọi điều
kiện để làm cho mỗi người dân đều thông hiểu pháp luật, từ đó làm cho mỗi
người dân đều thực hiện”Sống và làm việc theo hiến pháp và pháp luật”.
Tíchcực giáo dục pháp luật cho mọi công dân phải được thực hiện thường
xuyên, liên tục, ở mọi lúc, mọi nơi ở mọi lứa tuổi trong cộng đồng xã hội.
Thực hiện tốt công tác cải cách hành chính từ Trung ương tới cơ sở trong
việc giải quyết các vấn đề liên quan nảy sinh trong cộng đồng xã hội như: Đất
đai, nhà ở, thừa kế tránh gây phiền hà, sách nhiễu cho nhân dân. Tạo niềm tin
của nhân dân đối, với Đảng Nhà nước.
Từ tình huống trên cần lưu ý đối với các cơ quan nhà nước, phải tập trung
chỉ đạo các cấp các ngành, khi giao đất, công nhân quyền sử dụng đất cần phải
chú trọng công tác rà soát, kiểm tra, xét duyệt đảm bảo công khai, minh bạch để
phòng ngừa các vi phạm có thể dẫn đến khiếu nại, tố cáo, tranh chấp về đất đai.
Đối với cán bộ, công chức nhà nước thường xuyên đào tạo, bồi dưỡng
kiến thức để nâng cao trình độ về mọi mặt, đặc biệt là những cán bộ công chức
làm nhiệm vụ quản lý đất đai, giải quyết khiếu nại, tố cáo, tranh chấp liên quan
đến quyền sử dụng đất.
Để thực hiện có hiệu quả và dứt điểm tình huống và phương án đã lựa
chọn trong tiểu luận này, cần tăng cường chỉ đạo sát sao của UBND huyện, phân
công các cán bộ có kiến thức và kinh nghiệm trong tổ công tác Thanh tra, Tài
nguyên và Môi trường, công chức địa chính xã có nghiệp vụ vững vàng kết hợp
với công tác vận động, giáo dục, thuyết phục của Mặt trận tổ quốc và các đoàn
thể xã, thôn. Đề nghị các cơ quan chuyên môn, UBND huyện, UBND xã giải
quyết đảm bảo đúng thẩm quyền và đúng trình tự pháp luật. ./.
20. 18
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Luật Đất đai năm 2013 và một số nghị định thi hành luật;
2. Bộ Luật dân sự năm 2005;
3. Luật Khiếu nại năm 2011;
4. Một số văn bản quy phạm pháp luật khác.