giaiphausinhly he sinhduc

1. GIẢI PHẪU HỆ SINH DỤC

2. MỤC TIÊU
- Kể tên đƣợc các cơ quan cấu tạo nên hệ sinh dục
nam, nữ
- Mô tả đƣợc hình thể ngoài, hình thể trong và các
liên quan của các cơ quan cấu tạo nên
hệ sinh dục nam, nữ

3. GIẢI PHẪU SINH DỤC NAM

4. CƠ QUAN SINH DỤC NAM
TRONG:
• Tinh hoàn
• Mào tinh hoàn
• Ống dẫn tinh, Túi tinh
• Ống phóng tinh
• Tiền liệt tuyến
• Tuyến hành niệu đạo
• Niệu đạo (tiền liệt,
màng).
NGOÀI:
• Dƣơng vật
• Bìu
• Niệu đạo nam (niệu
đạo xốp)

5. 20/08/2016 HỆ SINH DỤC 5

6. DƢƠNG VẬT
TINH HOÀN
ỐNG MÀO TINH
HỆ THỐNG ỐNG
DẪN TINH
TUYẾN TIỀN LIỆT
TUYẾN
HÀNH NIỆU
ĐẠO
CƠ QUAN SINH DỤC NAM

7. TINH HOÀN
 HÌNH THỂ NGOÀI
 Tinh hoàn nằm trong bìu.
 Nhiệt độ thấp hơn nhiệt độ cơ thể 1 – 20C.
 Bên trái thƣờng thấp hơn bên phải.
 Mỗi tinh hoàn nặng khoảng 20 gam.
20/08/2016 HỆ SINH DỤC 7

8. 20/08/2016 HỆ SINH DỤC 8

9. TINH HOÀN
- HÌNH TRỨNG, NẶNG 20g
BAO PHỦ BẰNG LỚP TRẮNG
- KÍCH THƢỚC 1,5cmX2,5cmX4,5cm
- 2 MẶT: MẶT NGOÀI LỒI,
MẶT TRONG PHẲNG
- 2 BỜ: BỜ TRƢỚC, BỜ SAU
- 2 CỰC: CỰC TRÊN, CỰC DƢỚI CÓ
DÂY CHẰNG BÌU
CƠ QUAN SINH DỤC NAM

10. TINH HOÀN
 HÌNH THỂ TRONG
Tinh hoàn cấu tạo bởi
 80% là ống sinh tinh
 20% là mô liên kết
20/08/2016 HỆ SINH DỤC 10

11.  200-300 tiểu thùy (2-4 ống sinh tinh xoắn)
Ống xoắn  ống thẳng  lƣới tinh hoàn  ống xuất
 ống mào tinh
TB kẽ  testosteron
TINH HOÀN
CƠ QUAN SINH DỤC NAM

13. MÀO TINH
- HÌNH CHỮ C, GỒM CÓ
ĐẦU, THÂN, ĐUÔI
- ĐẦU ÖP VÀO TINH HOÀN
THÂN KHÔNG DÍNH
VÀO TINH HOÀN
CƠ QUAN SINH DỤC NAM

14. ỐNG MÀO TINH
DÀI 6-7 m,
ĐƢỜNG KÍNH 0,4 mm
ỐNG XUẤT NHỎ
ỐNG DẪN TINH
(TRONG MÀO TINH)
ỐNG DẪN TINH
DÀI 30cm
ĐƢỜNG KÍNH 2-3 mm
ỐNG MÀO TINH
CƠ QUAN SINH DỤC NAM

15. Các đƣờng dẫn tinh
 Ống dẫn tinh: dài 30cm, đƣờng kính 2-3mm
Nhiều đoạn: bìu  thừng tinh  bẹn  chậu 
sau bàng quang  bóng ống dẫn tinh
 Túi tinh: chứa tinh trùng + sản xuất tinh dịch
(60%)
 Ống phóng tinh  lồi tinh (niệu đạo TLT)

16. 1- ĐOẠN MÀO TINH
2- ĐOẠN THỪNG TINH
3- ỐNG BẸN
4- CHẬU HÔNG
5- SAU BÀNG QUANG
6- TIỀN LIỆT TUYẾN
ỐNG DẪN TINH
CƠ QUAN SINH DỤC NAM

18. SINH DỤC NAM
ĐOẠN THỪNG TINH
ỐNG DẪN TINH, ĐỘNG
MẠCH ỐNG DẪN TINH
ĐỘNG MẠCH TINH HOÀN
TĨNH MẠCH HÌNH DÂY LEO
DÂY CHẰNG PHÖC TINH MẠC

19. SINH DỤC NAM
ĐỘNG MẠCH
ỐNG DẪN TINH
ĐỘNG MẠCH
TINH HOÀN
ỐNG DẪN TINH
ĐÁM RỐI TĨNH MẠCH
HÌNH DÂY LEO
ĐOẠN THỪNG TINH

20. SINH DỤC NAM
MẶT SAU
BÀNG QUANG
NIỆU QUẢN
NIỆU ĐẠO
TIỀN LIỆT TUYẾN
BÓNG TINH
TÖI TINH
ỐNG DẪN TINH
BẮT CHÉO
PHÍA TRƢỚC
NIỆU QUẢN
ĐOẠN SAU BÀNG QUANG

21. SINH DỤC NAM
ĐOẠN TIỀN LIỆT TUYẾN

22.  Khối hình nón: 4 x 3 x 2,5 cm, khoảng 15 – 20g
 Dƣới bàng quang và bao quanh niệu đạo TLT
 Sản xuất 25% tinh dịch  niệu đạo TLT
 Tuyến hành niệu đạo: ở 2 bên niệu đạo màng  tiết
dịch: kiềm hóa nƣớc tiểu, làm trơn niêm mạc niệu
đạo
TUYẾN TIỀN LIỆT
CƠ QUAN SINH DỤC NAM

23. SINH DỤC NAM
TUYẾN
TIỀN
LIỆT (PROSTATE)
TUYẾN HÀNH
NIỆU ĐẠO
COOPER
TUYẾN
TIỀN
LIỆT (PROSTAGLANDIN

24. Hình thể ngoài:
 Rễ dƣơng vật  xƣơng mu (dây chằng treo dƣơng
vật)
 Thân dƣơng vật: hình trụ
 Qui đầu: miệng niệu đạo, hãm , cổ
Cấu tạo:
 2 vật hang và 1 vật xốp
 Lớp bao trắng dày và đàn hồi
DƢƠNG VẬT
CƠ QUAN SINH DỤC NAM

25. SINH DỤC NAM
QUI ĐẦU
RÃNH QUI ĐẦU
CÓ NẾP HÃM
QUI ĐẦU
THÂN
VẬT XỐP
VẬT HANG

26. SINH DỤC NAM
ĐỘNG MẠCH
THẸN TRONG
ĐỘNG MẠCH
BÀNG QUANG
DƢỚI
ĐỘNG MẠCH
BÀNG QUANG
TRÊN
ĐỘNG MẠCH
TINH HOÀN

27. SINH DỤC NAM
ĐỘNG MẠCH
MU SÂU DƢƠNG VẬT
ĐỘNG MẠCH
BÀNG QUANG DƢỚI
ĐỘNG MẠCH
HÀNH DƢƠNG VẬT

28. 7 lớp:
1. Da
2. Cơ bám da
3. Mô dƣới da
4. Mạc nông
5. Cơ bìu
6. Mạc sâu
7. Bao tinh hoàn
BÌU
CƠ QUAN SINH DỤC NAM

30. CHỨC NĂNG NGOẠI TIẾTCHỨC NĂNG NỘI TIẾT
TINH TRÙNG
TESTOSTERON
(ANDROGEN)
TINH HOÀN
CƠ QUAN SINH DỤC NAM

31. TINH HOÀN
 Trên thiết đồ bổ dọc, tinh hoàn đƣợc chia
thành nhiều tiểu thùy.
 Mỗi tiểu thùy có từ 2 – 4 ống sinh tinh xoắn,
mỗi ống có chiều dài khoảng 0.7 m.
 Ống sinh tinh xoắn sản xuất tinh trùng, đổ vào
ống sinh tinh thẳng, chạy đến lƣới tinh hoàn.
 Từ lƣới tinh, xuất phát 12 – 15 ống xuất
20/08/2016 HỆ SINH DỤC 31

32. TINH HOÀN
 CHỨC NĂNG
 Ngoại tiết: tạo tinh trùng
 Do tế bào Sertoli trên thành của ống sinh tinh.
 Sản xuất tinh trùng bắt đầu từ lúc dậy thì và
kéo dài suốt đời.
 Mỗi ngày có khoảng 100 – 200 triệu tinh trùng
đƣợc tạo ra.
20/08/2016 HỆ SINH DỤC 32

33. Chức năng sinh tinh trùng
 Quá trình sinh sản mất khoảng 64 ngày
 Hormon điều hòa: GnRH  LH, FSH
LH  tiết testosteron
FSH  ống sinh tinh
GH  chuyển hóa tinh hoàn
 Các yếu tố ảnh hƣởng: nhiệt độ, pH, kháng thể, chất
kích thích, tia X, phóng xạ, quai bị, tâm lý căng
thẳng.

34. ỐNG SINH
TINH XOẮN
(2- 4 Ống, dài 0,7 m)
LƢỚI TINH
TRUNG THẤT
(HIGHMORE)
ỐNG SINH
TINH THẲNG
ỐNG XUẤT NHỎ( 12- 15 Ống)
TINH HOÀN
CƠ QUAN SINH DỤC NAM

36. TINH HOÀN
 Tinh trùng gồm 3 phần:
 Phần đầu: chứa nhân và thể cực đầu.
 Phần giữa: chứa ty thể, cung cấp năng lƣợng
cho sự di chuyển của tinh trùng.
 Phần cuối: đuôi, tạo chuyển động của tinh
trùng.
20/08/2016 HỆ SINH DỤC 36

37. 20/08/2016 HỆ SINH DỤC 37

38. TINH HOÀN
 Nội tiết: tế bào Leydig sản xuất hormone sinh
dục nam
 Hormon androgen, gồm:
 Testosterone.
 Dihydrotestosterone.
 Androstenedione.
20/08/2016 HỆ SINH DỤC 38

39. Chức năng nội tiết
 TB Leydig  testosteron
 Tác dụng:
Bào thai (tuần 7): hình thành CQSD ngoài
Dậy thì: đặc tính sinh dục nam
Kích thích sinh tinh trùng
Tăng chuyển hóa: cơ, xƣơng, mô khác
 Điều hòa bài tiết: HCG, LH
 TB Sertoli  inhibin  ức chế bài tiết FSH

41. TINH HOÀN
 Testosterone là hormone đƣợc sản xuất nhiều
nhất, và hoạt động mạnh nhất.
 Androgen còn đƣợc sản xuất ở tuyến thƣợng
thận và buồng trứng ở ngƣời phụ nữ với số
lƣợng nhỏ.
20/08/2016 HỆ SINH DỤC 41

42. Tác dụng của Testosteron
 TRÊN PHÁI TÍNH THỨ PHÁT.
 Cơ quan sinh sản ngoài: dƣơng vật, bìu tăng
kích thƣớc, bìu sậm màu.
 Cơ quan sinh sản trong: tinh hoàn, túi tinh,
tuyến tiền liệt tăng kích thƣớc và thực hiện các
chức năng nội, ngoại tiết.
 Giọng nói: thanh quản phát triển, giọng nói
trầm.
20/08/2016 HỆ SINH DỤC 42

43. Tác dụng của Testosteron
 Lông tóc: phát triển lông ở một số vùng trên cơ
thể, làm giảm sức mọc tóc ở đầu gây hói đầu.
 Tâm thần: năng động, thích gây sự.
 Dáng ngƣời: vai rộng, bắp cơ nở.
 Da: tăng tiết chất nhầy ở da, dễ bị mụn.
20/08/2016 HỆ SINH DỤC 43

44. Tác dụng của Testosteron
 Tăng tổng hợp và giảm thoái biến protein.
Chính điều này làm hệ cơ phát triển.
 Tăng chuyển hóa cơ sở.
 Làm gia tăng số lƣợng hồng cầu. Số lƣợng
hồng cầu ngƣời nam trung bình nhiều hơn nữ
500.000 trong 1 mm3 máu.
20/08/2016 HỆ SINH DỤC 44

45. Tác dụng của Testosteron
 Ảnh hƣởng lên sự tăng trƣởng của xƣơng và
giữ calcium:
 Làm chiều dài xƣơng phát triển hơn nhiều.
 Xƣơng tích trữ lƣợng lớn calcium.
20/08/2016 HỆ SINH DỤC 45

46. Tác dụng của Testosteron
 Ảnh hƣởng đến cân bằng nƣớc – điện giải: có
khả năng giữ Natri, nhƣng yếu hơn các
hormone vỏ thƣợng thận.
 Làm tăng kích thƣớc thận.
20/08/2016 HỆ SINH DỤC 46

47. TÚI TINH
 Túi tinh tiếp nối với ống dẫn tinh
 Dự trữ tinh dịch.
 Góp phần tạo nên tinh tƣơng.
20/08/2016 HỆ SINH DỤC 47

48. 20/08/2016 HỆ SINH DỤC 48

49. TÚI TINH
 Tính chất của tinh dịch (gồm tinh trùng và
tinh tƣơng)
 Thể tích 1 lần phóng tinh là 2.5 – 3.5 ml.
 Bình thƣờng có khoảng 100 triệu tinh trùng
trong 1 ml tinh dịch.
 Khi có < 20 triệu tinh trùng trong 1 ml tinh
dịch, khả năng vô sinh cao vô sinh.
20/08/2016 HỆ SINH DỤC 49

51. TUYẾN TIỀN LIỆT
 Nằm dƣới bàng quang.
 Bọc chung quanh niệu đạo sau.
 Chức năng vừa ngoại tiết vừa nội tiết.
20/08/2016 HỆ SINH DỤC 51

52. 20/08/2016 HỆ SINH DỤC 52

53. TUYẾN TIỀN LIỆT
 Ở ngƣời trƣởng thành, tuyến tiền liệt nặng 15 –
25 gam.
 Ngƣời già, tuyến tiền liệt có xu hƣớng to ra, có
thể chèn ép niệu đạo, gây bí tiểu.
20/08/2016 HỆ SINH DỤC 53

54. BÌU
 Là một túi, cấu trúc lỏng lẻo.
 Chứa tinh hoàn, mào tinh và một phần thừng
tinh bên trong.
 Đƣợc treo vào gốc dƣơng vật.
20/08/2016 HỆ SINH DỤC 54

55. BÌU
 Cơ bìu là một dải cơ vân nằm ở thừng tinh.
 Có chức năng nâng bìu lên khi trời lạnh, áp sát
vào cơ thể để hấp thu nhiệt.
 Cơ chế ngƣợc lại khi trời nóng.
20/08/2016 HỆ SINH DỤC 55

56. BÌU
 Nhiệt độ tại bìu luôn thấp hơn nhiệt độ cơ thể
1–20C,
 Do da bìu có cấu tạo nhiều nếp, làm tăng diện
tích tiếp xúc với không khí giúp tăng thải
nhiệt.
 Da bìu có nhiều tuyến mồ hôi, cũng góp phần
giữ nhiệt độ bìu thấp.
 Khi nhiệt độ tăng, sự sản xuất tinh trùng của
tinh hoàn bị ức chế.
20/08/2016 HỆ SINH DỤC 56

57. DƢƠNG VẬT
 Thuộc phần sinh dục ngoài, đảm nhiệm cả 2
chức năng là niệu và sinh dục.
 Dƣơng vật gồm: rễ, thân và quy đầu.
 Dƣơng vật đƣợc cấu tạo bởi các tạng cƣơng và
đƣợc bao bên ngoài bởi một bao xơ gọi là vỏ
trắng..
20/08/2016 HỆ SINH DỤC 57

58. 20/08/2016 HỆ SINH DỤC 58

59. DƢƠNG VẬT
 Các tạng cƣơng gồm có 2 thể hang và 1 thể
xốp.
 Cấu tạo các thể này chứa nhiều hốc nhỏ.
 Khi có kích thích, máu dồn vào đó sẽ làm
dƣơng vật cƣơng lên
20/08/2016 HỆ SINH DỤC 59

60. 20/08/2016 HỆ SINH DỤC 60

61. GIẢI PHẪU SINH DỤC NỮ

62. CƠ QUAN SINH DỤC NỮ
TRONG:
 Buồng trứng
 Vòi trứng
 Tử cung
 Âm đạo
NGOÀI:
 Âm hộ
 Âm vật
 Tuyến vú

63. SINH DỤC NỮ
1- ĐẠI CƢƠNG:
BUỒNG TRỨNG
TỬ CUNG
ÂM ĐẠO
VÒI TRỨNG
CƠ QUAN SINH DUC
NGOÀI

64. SINH DỤC NỮ
2- BUỒNG TRỨNG:
2.1- VỊ TRÍ- HÌNH THỂ NGOÀI:
BUỒNG TRỨNG
- HÌNH HẠT ĐẬU
- KÍCH THƢỚC 1cmX2cmX3cm
- 2 MẶT: MẶT NGOÀI, MẶT TRONG
- 2 BỜ: BỜ TỰ DO, BỜ MẠC TREO
- 2 ĐẦU: ĐẦU VÒI, ĐẦU TỬ CUNG

65. SINH DỤC NỮ
2- BUỒNG TRỨNG:
2.1- VỊ TRÍ- HÌNH THỂ NGOÀI:
ĐẦU TỬ CUNGĐẦU VÕI
LOA VÕI
TỬ CUNG
DÂY CHẰNG
RỘNG
DÂY CHẰNG TREO
BUỒNG TRỨNG
DÂY CHẰNG RIÊNG
BUỒNG TRỨNG
ĐỘNG MẠCH
BUỒNG TRỨNG
BỜ MẠC TREO
MẠC TREO BUỒNG TRỨNG

66. + Daøi 10-12 cm
+ 4 ñoaïn:
- Keû: daøi 1cm
- Eo:daøi 3-4cm, ñk: 2 – 3 mm
- Boùng: daøi 7cm, ñk 5 – 8 mm
- Pheãu: 10 – 12 tua
SINH DỤC NỮ
3- VÕI TRỨNG:

67. SINH DỤC NỮ
3- VÕI TRỨNG:
PHỄU
BÓNGEO
THÀNH

68. SINH DỤC NỮ
3- VÒI TRỨNG:
THAI NGOAØI TC
CAÙC LÔÙP:
- LÔÙP THANH MAÏC
- LÔP DÖÔÙI THANH MAÏC
- LÔÙP CÔ
- LÔÙP NIEÂM MAÏC

69. SINH DỤC NỮ
4- TỬ CUNG:
4.1- VỊ TRÍ:
TỬ CUNG
ÂM ĐẠO
TÚI CÙNG TRƢỚC
BÀNG QUANG- TỬ CUNG
TÚI CÙNG SAU
TỬ CUNG- TRỰC TRÀNG
DOUGLAS

70. SINH DỤC NỮ
4- TỬ CUNG:
4.1- VỊ TRÍ- HÌNH THỂ NGOÀI:
THÂN TỬ CUNG
4 cm
EO TỬ CUNG
0,5 cm
CỔ TỬ CUNG
4,5cm
ĐÁY
4,5 cm
2,5 cm

71. Tử cung
Tƣ thế của tử cung

72. SINH DỤC NỮ
120
90
4- TỬ CUNG:
4.1- VỊ TRÍ- HÌNH THỂ NGOÀI:

74. SINH DỤC NỮ
LỚP THANH MẠC
LỚP CƠ ( DỌC –CHÉO-VÒNG)
LỚP NIÊM MẠC
4- TỬ CUNG:
4.2- HÌNH THỂ TRONG:
Lôùp döôùi thanh maïc

76. Tử cung
Các dây chằng cố định tử cung
(Nhìn từ phía trên)

77. SINH DỤC NỮ
4- TỬ CUNG:
4.3- CÁC PHƢƠNG TIỆN CỐ ĐỊNH:
1- DÂY CHẰNG RỘNG
3- DÂY CHẰNG TỬ CUNG- CÙNG
2- DÂY CHẰNG TRÒN
4- DÂY CHẰNG NGANG CỔ TC

78. CAÙC DAÂY CHAÈNG
DC TROØN
(DAÁU FROMMEL)
DC ROÄNG
CD TÖÛ CUNG –
BUOÀNG TRÖÙNG
DC TÖÛ CUNG CUØNGTUÙI CUØNG DOUGLAS

79. Tử cung
Liên quan của Tử cung – ĐM. Buồng trứng – ĐM.
tử cung – Niệu quản

80. SINH DỤC NỮ4- TỬ CUNG:
4.3- ĐỘNG MẠCH TỬ CUNG:
ĐỘNG MẠCH TỬ CUNG
NIỆU QUẢN

81. SINH DỤC NỮ
ĐỘNG MẠCH
TỬ CUNG
NIỆU QUẢN
4- TỬ CUNG:
4.3- ĐỘNG MẠCH TỬ CUNG:

82. ÂM ĐẠO
MẶT TRƢỚC
TỬ CUNG
ĐỘNG MẠCH
CHẬU TRONG
NIỆU QUẢN
ĐỘNG MẠCH
TỬ CUNG
ĐỘNG MẠCH TỬ CUNG BẮT CHÉO
PHÍA TRƢỚC NIỆU QUẢN
CÁCH CỔ TC 0,5 cmBÀNG QUANG

83. SINH DỤC NỮ
ĐẦU TRÊN
ĐẦU DƢỚI
TRỤC ÂM ĐẠO
CHẾCH RA TRƢỚC
VÀ XUỐNG DƢỚI
5- ÂM ĐẠO:

84. SINH DỤC NỮ
5- ÂM ĐẠO:
8 cm

85. Âm đạo
 Liên quan:
Thành trƣớc: bàng quang, niệu quản, niệu đạo
Thành sau: trực tràng
Bờ bên: niệu quản
Đầu trên: vòm âm đạo
Đầu dƣới: màng trinh

87. Âm đạo
Các túi cùng âm đạo

88. SINH DỤC NỮ
5- ÂM ĐẠO:
-GÔØ A Ñ
-COÄT A Ñ
CAÁU TAÏO:
- LÔÙP CÔ
- LÔÙP DÖÔÙI NM
- LÔÙP NM
AÂm ñaïo khoâng coù ñaàu nhaùnh daây thaàn kinh

89. Cơ quan sinh dục ngoài
 Âm hộ: gò mu
môi lớn
môi bé
tiền đình: lỗ niệu đạo, lỗ âm đạo
các ống tiết tuyến tiền đình
 Âm vật: cấu trúc tƣơng tự dƣơng vật
 2 vật hang, thân và qui đầu, hãm

90. ÂM HỘ
 Đồi vệ nữ (gò mu): nằm trên xƣơng vệ (xƣơng
mu), có lông bao phủ.
 2 môi lớn: nằm ở 2 bên âm hộ, nối tiếp với gò
mu. Sau tuổi dậy thì có lông bao phủ.
 2 môi bé: phía trong 2 môi lớn, không có lông,
có nhiều tuyến tiết nhầy và dây thần kinh cảm
giác.
20/08/2016 HỆ SINH DỤC 90

91. ÂM HỘ
 Lỗ niệu đạo: phía dƣới âm vật. Hai bên lỗ niệu
đạo có 2 tuyến Skene.
 Màng trinh: có nhiều thần kinh cảm giác, có lỗ
nhỏ để máu kinh chảy ra ngoài.
 Lỗ âm đạo: 2 bên có tuyến Bartholin.
20/08/2016 HỆ SINH DỤC 91

92. SINH DỤC NỮ
VUÙ:
6- CƠ QUAN SINH DỤC NGOÀI:

93. Tuyến vú
 Là tuyến mồ hôi đƣợc biệt hóa
 Hình thể ngoài: bầu vú
núm vú: lỗ ống tiết sữa
quầng vú: nốt tuyến bã
 Cấu tạo: da, mỡ, các tuyến sữa Chính khối
lƣợng mỡ quyết định kích thƣớc vú

94. 20/08/2016 HỆ SINH DỤC 94