TIÊU HÓA

1. TUYẾN TIÊU HÓA
Ths Bs Huỳnh Ngọc Linh
BM MÔ – GPB KHOA Y ĐHQG
BM GPB – TRƯỜNG ĐH YK PNT
Lý thuyết Mô Học - 2013

2. MỤC TIÊU:
 Nêu được đặc điểm cấu tạo chung của tuyến
tiêu hóa.
 So sánh đặc điểm cấu tạo và chức năng của
3 loại tuyến nước bọt
 Nêu được đặc điểm cấu tạo và chức năng
của tụy ngoại tiết
 Mô tả cấu tạo và chức năng tiểu thùy gan

4. CAÙC ÑAËC ÑIEÅM CHUNG
- XUAÁT NGUOÀN TÖØ BIEÅU MOÂ OÁNG TIEÂU HOÙA (NOÄI
BÌ, ngoaïi bì)
- COÙ VAI TROØ NGOAÏI TIEÁT VAØ NOÄI TIEÁT
- NAÈM NGOAØI THAØNH CUÛA OÁNG TIEÂU HOÙA (TRÔÛ
THAØNH CÔ QUAN RIEÂNG)

5. PHAÀN CHEÁ TIEÁT: nang tuyeán vaø oáng tuyeán
 Teá baøo tieát dòch loaõng
 Teá baøo tieát dòch nhaøy
 Teá baøo cô bieåu moâ (tuyeán coù nguoàn goác ngoaïi bì)
PHAÀN BAØI XUAÁT:
 OÁng baøi xuaát trong tieåu thuøy
 OÁng nhoû – oáng Boll (BM vuoâng ñôn)
 OÁng vaân
 OÁng baøi xuaát gian tieåu thuøy
 OÁng xuaát
TUYEÁN NÖÔÙC BOÏT
CAÙC TUYEÁN NÖÔÙC BOÏT CHÍNH
- TUYEÁN MANG TAI: tuyeán nang
- TUYEÁN DÖÔÙI HAØM: tuyeán oáng- nang
- TUYEÁN DÖÔÙI LÖÔÕI: tuyeán oáng-nang

6. TUYEÁN DÖÔÙI HAØM
PHAÀN CHEÁ TIEÁT: nang tieát dòch loaõng, phaàn tieát dòch nhaøy, teá baøo cô bieåu moâ
PHAÀN BAØI XUAÁT: oáng nhoû, oáng vaân

7. Tuyeán mang tai
OÁng nhoû, oáng vaân vaø TB tieát dòch loaõng
Tuyeán döôùi haøm
Nang tieát dòch loaõng, nang tieát dòch nhaøy,
oáng vaân

8. TuyÕn níc bät díi hµm
1. Nang níc; 2. Nang nhµy; 3. Nang pha; 4. èng Pfluger.
1
2
3
4
4

9. 1. Nang níc; 2. Nang nhµy; 3. Nang
pha; 4. èng Pfluger; 5. LiÒm
Gianuzzi; 6. TÕ bµo c¬ biÓu m«.
Nang TuyÕn níc bät
1
2
3
2
4
4
5
6
6

10. TUÏY NOÄI TIEÁT:
 Tieåu ñaûo tuïy (tieåu ñaûo Langerhans)
TUÏY NGOAÏI TIEÁT
 Nang tuïy ngoaïi, coù teá baøo trung taâm nang tuyeán
 OÁng nhoû
 OÁng gian tieåu thuøy
TUÏY

11. AÛNH VI THEÅ TUÏY

12. HÌNH VEÕ NANG TUÏY NGOAÏI TIEÁT
AÛNH KHV ÑIEÄN TÖÛ XUYEÂN
TB NANG TUÏY NGOAÏI TIEÁT

13. 13
1. C¸c nang tuyÕn tôy;
2. èng bµi xuÊt trong tiÓu thuú;
3. èng bµi xuÊt gian tiÓu thuú;
4. TiÓu ®¶o Langerhans (tôy néi tiÕt).
TuyÕn tôy
1
1
2
3
4
4

14. 14
1. Nang tuyÕn tôy;
2. èng bµi xuÊt trung gian;
3. èng bµi xuÊt trong tiÓu thuú;
4. TiÓu ®¶o Langerhans;
a. TÕ bµo A; b. TÕ bµo B;
c. Mao m¹ch
TuyÕn tôy
1
2
1
3
4
a
b
c

15. MOÂ CHOÁNG ÑÔÕ:
 Bao Glisson – roán gan – moâ lieân keát quanh tieåu thuøy gan
NHU MOÂ GAN:
 Tieåu thuøy gan:
 Tónh maïch trung taâm tieåu thuøy
 Daûi TB gan - Beø Remark
 Xoang gan – mao maïch nan hoa
 Khoaûng Disse
 TB Kupffer
 TB Ito
 Khoaûng cöûa
 ÑM gan
 TM cöûa
 OÁng maät
ÑÖÔØNG MAÄT: TIEÅU QUAÛN MAÄT – OÁNG MAÄT NHOÛ (OÁNG HERING) –
OÁNG MAÄT – OÁNG GAN
GAN

16. I. TIỂU THÙY GAN
 Là đơn vị cấu tạo chức năng của gan.
 Hình đa diện.
Gồm: Mao mạch nan hoa, dây tế bào gan,
TM trung tâm tiểu thùy, khoảng Disse, tiểu
quản mật.
 Trường hợp xơ gan vách liên kết phát triển
các tiểu thùy gan bị teo lại.

18. Mao mạch nan hoa:
 Kiểu xoang, không có màng đáy, hướng vào
TM trung tâm theo kiểu nan hoa.
 Thành: TB nội mô, không liên tục, tế bào
Kupffer.
 TB tích mỡ: hình dạng không nhất định nằm
giữa các TB gan và các TB nội mô.

21. Dây tế bào gan (bè Remak)
- Gồm 2 dãy TB gan xếp hướng vào tâm tiểu
thùy.
- Giữa 2 dãy TB có 1 ống tiểu quản mật.
** Tế bào gan:
 Hình đa diện hoặc khối vuông.
 Nhân hình cầu ở trung tâm (có thể đa
nhân).

23. Tiểu quản mật:
- Ống nhỏ, không có thành riêng.
- Phức hợp LK giữa các TB gan ngăn cản
không cho bilirubin vào mao mạch.
- Khi TB gan bị thoái hóa, mật vào mao
mạch nan hoa  vàng da.

24. Tĩnh mạch trung tâm tiểu thùy:
- Nằm ở giữa tiểu thùy gan.
- Tương đối lớn, thành có 1 ít mô liên kết.
- Nhận máu từ các mao mạch  TM sau tiểu
thùy  TM trên gan  TM chủ dưới.

25. Khoảng Disse:
Là khoảng siêu vi
- Giữa TB gan và TB nội mô.
- Giữa TB gan và TB Kupffer.

26. II. KHOẢNG CỬA:
 Nằm giữa các gốc tiểu thùy gan.
 Khoảng cửa chứa:
- Động mạch gian tiểu thùy (ĐM gan):
Lòng hẹp, thành dầy, nhỏ hơn TM cửa và
ống mật.
- Tĩnh mach gian tiểu thùy (TM cửa):
Lòng rộng, thành mỏng.
- Ống mật gian tiểu thùy (ống mật):
BM vuông đơn, ống lớn có BM trụ đơn.