Xq bung kss

1. X QUANG BUÏNG ÔÛ TREÛ EM
BS. NGUYEÃN ANH TUAÁN

2. CAÙC KYÕ THUAÄT KHAÛO SAÙT:
 ASP
 CHUÏP ÑÖÔØNG TIEÂU HOÙA COÙ CAÛN QUANG:
 THÖÏC QUAÛN CAÛN QUANG.
 DAÏ DAØY CAÛN QUANG.
 TOGD.
 RUOÄT NON CAÛN QUANG.
 ÑAÏI TRAØNG CAÛN QUANG.
 THUOÁC CAÛN QUANG

3. ASP
Caùc tö theá chuïp:
 Buïng thaúng tö theá ñöùng ( ngoài, cheách):
 Buïng thaúng naèm
 Buïng thaúng naèm nghieâng ( lateral decubitus)
 Buïng nghieâng naèm ngöûa.

4. BUÏNG THAÚNG ÑÖÙNG
 Muïc ñích:
 Möùc khí dòch
 Hôi töï do
 Chæ chæ ñònh khi nghó taéc ruoät hoaëc thuûng taïng
roãng.
 Baát tieän:Tö theá khoâng chuaån ôû treû ss

5. BUÏNG THAÚNG NAÈM:
 Muïc ñích:
 Hôi töï do ( treû ss).
 Taéc ruoät ( treû ss).
 Dòch töï do ( +/-)
 Vieâm ruoät
 Ñoùng voâi, caûn quang baát thöôøng trong oå buïng.
 Khoái choaùn choã trong oå buïng.
 Baát lôïi: baùn taéc ruoät hoaëc hôi töï do ít ôû treû lôùn

6.  Hôi trong dd: sau sanh khoaûng 15p
 Hôi trong hoãng traøng 1-2 giôø
 Hôi trong hoài – manh traøng: 6 giôø
 Tröïc traøng: 12 – 24 giôø
 Ghi nhaän thôøi ñieåm chuïp phim roõ raøng.
 Neân chuïp 1 phim buïng tröôùc khi ñaët sonde daï daøy
hoaëc sonde tröïc traøng.
 Phaân boá hôi trong caùc quai ruoät lan toaû, khoâng
giaõn, thay ñoåi theo thôøi gian.
ASP naèm bình thöôøng ôû treû ss

7. ASP bình thöôøng ôû treû ss.
Thaáy roõ boùng hôi tröïc traøng.

8. Hôi töï do ( treû ss)
 Taêng saùng vuøng gan.
 Thaáy roõ daây chaèng lieàm
 Daáu traùi banh ( “football” sign)
 Caùc daáu hieäu beänh lyù nguyeân nhaân.

15. Taéc ruoät
 Khoâng coù hôi trong tröïc traøng ( sau 24g)
 Giaõn lôùn daï daøy vaø ñoaïn ruoät treân vò trí taéc.
 Soá löôïng caùc quai ruoät ít, giaõn lôùn, caùc quai
ruoät khu truù 1 vuøng.
 Boùng hôïi daï daøy
 Boùng hôi tröïc traøng
 Phaân boá hôi trong caùc quai ruoät
 Ñöôøng kính caùc quai ruoät

21. Vieâm ruoät
 Hình aûnh x quang khoâng ñaëc hieäu, daáu hieäu
treã.
 Daøy thaønh ruoät, giaõn caùc quai ruoät
 Hôi trong thaønh ruoät.
 Hôi trong tónh maïch cöûa ( vuøng gan).

24. Ñoùng voâi baát thöôøng:
 Trong caùc quai ruoät:  coù söï troän laãn nöôùc tieåu
vaø phaân su trong baøo thai
 Treû nam: baát saûn haäu moân tröïc traøng coù doø
TT-TN
 Treû nöõ: toàn taïi oå nhôùp.
 Phuùc maïc:  VPM baøo thai
Khoái choaùn choã: ñaåy leäch caùc quai ruoät.

26. Tö theá boå sung
 Lateral decubitus: luoân luoân beân (P) leân cao.
 Buïng nghieâng naèm ngöûa tia baén ngang:
 Tìm hôi töï do, möùc khí dòch.
 Chæ ñònh boå sung cho phim thaúng.

28. Chæ ñònh chuïp ASP:
 Nghi taéc ruoät hay thuûng ruoät treû lôùn:
 ASP ñöùng ( ngoài, cheách)
 Treû sô sinh vaø caùc tröôøng hôïp khaùc:
ASP naèm ,+/- caùc tö theá boå sung khi phim
thaúng coù baát thöôøng khoâng roõ.

29. THUOÁC CAÛN QUANG
 Baryum sulfate
 Iode tan trong daàu: lipiodol
 Iode tan trong nöôùc:
 Aùp löïc thaåm thaáu thaáp:
 Aùp löïc thaåm thaáu cao:

30. Baryte
 Caûn quang ñöôøng tieâu hoùa:
 Choáng chæ ñònh:
 Thuûng ruoät
 Nguy cô phaãu thuaät sau khi chuïp
 Nguy cô saëc

31. Lipiodol
 Tan trong daàu
 Giaù thaønh cao
 Chæ ñònh:
 Ñöôøng doø.
 Teo thöïc quaûn.
 Ñöôïc thay theá bôûi iode tan trong nöôùc.
 Hieän taïi: chuïp pheá quaûn ñoà tìm doø pheá quaûn –
maøng phoåi. Taéc maïch.

32. Iode tan trong nöôùc
 Khaûo saùt hình thaùi oáng tieâu hoùa, khoâng khaûo
saùt tình traïng nieâm maïc do khoâng baùm dính.
 Thöïc quaûn, daï daøy, ruoät non, ñaïi traøng.
 Aùp löïc thaåm thaáu cao: taéc ruoät phaân su.
 Taän duïng thuoác dö chuïp UIV  mieãn phí !!!

33. Chæ Ñònh:
 Chuïp TQ, DD, RN, ÑT baryt
 Chuïp TQ, DD, RN, ÑT thuoác caûn quang tan
trong nöôùc.

34. CHUAÅN BÒ BN CHUÏP CAÛN QUANG
ÑÖÔØNG TIEÂU HOÙA
 Thöïc quaûn CQ: (-)
 Daï daøy caûn quang: nhòn ñoùi 3-6 giôø.
 TOGD: nhòn ñoùi 3-6 giôø.
 Ruoät non caûn quang: Nhòn ñoùi 3-6 giôø.
 Ñaïi traøng caûn quang:
 Taùo boùn, loàng ruoät: khoâng thuït thaùo
 Caùc beänh lyù khaùc: thuït thaùo saïch phaân.

35. TAÉC RUOÄT SÔ SINH
Laâm saøng + ASP
Taéc ruoät
TR cao hoaøn toaøn TRcao khoâng hoaøn toaøn TR thaáp
Phaãu thuaät PT +/- caûn quang PT +/-LB

36. TAÉC ÑÖÔØNG RA DAÏ DAØY
 HEÏP MOÂN VÒ PHÌ ÑAÏI:
 SIEÂU AÂM:  (+++),
 ASP:
 Daï daøy giaõn lôùi, khoâng thaát boùng haønh taù traøng, ít hôi trong
ruoät non.
 Möùc khí dòch lôùn trong daï daøy sau buù 3 giôø.
 CAÛN QUANG:
 BAÁT SAÛN BAÙN PHAÀN DAÏ DAØY: moân vò, hang vò.
 MAØNG NGAÊN TIEÀN MOÂN VÒ COÙ LOÃ THOÂNG.
 XOAÉN DAÏ DAØY

39. TAÉC TAÙ TRAØNG
 TAÉC TT HOAØN TOAØN:
 ASP:
 “ DOUBLE BUBBLE”
 Khoâng coù hôi trong ruoät non vaø ñaïi traøng.
 CAÛN QUANG: Cho hình aûnh  roõ raøng.
 TAÉC TT KHOÂNG HOAØN TOAØN:
 ASP: Giaõn dd, ñoaïn ñaàu TT, coù ít hôi trong ruoät
non, ÑT.
 CAÛN QUANG: Giaõn lôùn D vaø ñoaïn ñaàu TT, thuoác
coù xuoáng ruoät non.

43. RUOÄT XOAY BAÁT TOAØN
 Khoâng bieán chöùng xoaén:
 ASP: (-)
 RB:
 Goùc Treitz naèm tröôùc coät soáng hay beân (P).
 Manh traøng:
 Xoaén:
 ASP:
 Baùn taéc. Daï daøy giaõn.
 Caùc quai ruoät giaõn, thaønh daøy (phuø neà hay dòch töï do) taäp trung
beân (P) döôùi gan.
 RB:
 Taéc taù traøng ngang möùc chaân D2. Daáu xoaén oác.

47. TAÉC RUOÄT NON
 TEO RUOÄT NON:
 Thieáu maùu trong baøo thai  hoaïi töû voâ truøng.
 ASP: taéc ruoät, khoâng coù hôi trong tröïc traøng, caùc quai ruoät
giaõn lôùn lan toûa tuøy vò trí taéc. Ñoùng voâi, hôi töï do.
 L.hydrosoluble: ñaïi traøng nhoû khoâng chöùc naêng, hoài traøng
giaùn ñoaïn.
 Haäu quaû:
 Taéc ruoät
 Thuûng
 HC ruoät ngaén

49.  TAÉC RUOÄT PHAÂN SU:
 Haàu heát TRPS phoái hôïp vôùi cystic fibrosis. 10 – 20% cystic
fibrosis coù TRPS.
 Haäu quaû:
 Taéc ruoät
 Xoaén ruoät
 Thuûng ruoät, VPM baøo thai.
 ASP:
 Caùc quai ruoät giaõn lôùn, khoâng coù hôi trong tröïc traøng. Thöôøng
khoâng coù möùc khí dòch.
 “graniteù” vuøng buïng (P) ñoaïn cuoái hoài traøng.
 Ñoùng voâi, hôi töï do, dòch töï do.
 L.hydrosoluble: microcolon. Telebrix 38

53. NEC
 ASP: lieät ruoät, hôi trong thaønh ruoät, hôi trong
tónh maïch cöûa, hôi töï do
 SIEÂU AÂM,SIEÂU AÂM MAØU:
 Chaån ñoaùn.
 Theo doõi dieãn tieán, giai ñoaïn phuïc hoài.
 CAÛN QUANG: Tìm di chöùng chít heïp.

56. BEÄNH HIRSCHSPRUNG
 ASP:
 Bình thöôøng, chöôùng hôi trong caùc quai ruoät, “graniteù” vuøng
hoá chaäu (T), haï vò.
 Taéc ruoät thaáp.
 LB:
 Khoâng thuït thaùo tröôùc khi chuïp phim.
 Ñoaïn heïp luoân keùo daøi lieân tuïc töø döôùi leân.
 Vuøng chuyeån tieáp.
 Khoâng ñi caàu ñöôïc sau bôm thuoác.
 ≠ pseudo – Hirschsprung:

60. SPEUDO - HIRSCHSPRUNG
 Coù theå do:
 HC ñaïi traøng (T) nhoû.
 Taéc ruoät phaân su.
 Lieät ruoät ôû treû ss.
 LB: khung ñaïi traøng nhoû töông ñoái vaø ñeàu,
khoâng coù ñoaïn chuyeån tieáp, tröïc traøng khoâng
heïp.

61. HC GIAÛ TAÉC RUOÄT MAÕN TÍNH
 HC Megacystic – Microcolon – Malrotation –
Intestinal hypoperistalsis.
 Nguyeân nhaân khoâng roõ, nöõ > nam. Coù haïch TK
 Chaån ñoaùn loaïi tröø. Thôøi gian löu thoâng ruoät
non > 94 giôø.
 Tieân löông xaáu.