6. Nje dramaturg norvegjez qe punoi shume
per te arritur famen qe I njihet sot Veprat e tij
nuk u kuptuan nga shoqeria dhe do te
emigronte ne Itali ku do te njihte edhe
suksesin e tij.
7. Gruaja ne nje shoqeri te
ashper ku morali dhe
hipokrizia jane tiparet
thelbesore:
“Zonja Bovari”
8. “Zonja Bovari” eshte nje
nga librat me te famshme
te Gustav Flober. Eshte
nje liber shume I
famshem dhe shume I
degjuar. Ajo eshte bere
ne disa versione filmash
dhe eshte perkthyer ne
shume gjuhe te botes.
9. Libri beri nje buje te madhe
kur u publikua ne fillim.
Vepra origjinale u publikua
ne nje nga revistat e kohes
La Revue de Paris. Ky liber
theu shume tabu te kohes
dhe shteti dha urdher qe te
censurohej. Por Flober si nje
artist nuk deshironte qe
vepra e tij te humbaste
mesazhin,keshtu nuk pranoi.
Flober do te thirret ne gjyq
sepse vepra ishte shume “e
rrezikshme” per qeverine.
Gjyqi pati nje ndikim te
kundert per librin. Pas
10. Emma Bovary
Nje vajze fshati,e
arsimuar ne manastir
dhe e martuar me
Sharlin. Nje mjek
fshati.
11. Charles Bovary
Nje doktor fshati
. Nuk eshte shume
inteligjent por e
do shume Emen.
12. Rodolphe
I dashuri I pare I
Emes. Nje beqar I
pasur
Leon
Nje mik I Emes por me
pas I dashuri I saj.
13. Personazhe te tjere:
Zoti Ome----Nje kimist ne Jonvil.
Zoti Lere--- Nje shites lakmitar. Ai deshiron te
kete ne dore Zotin Bovari
Berta—vajza e Emes dhe e Sharlit
Heloiz—gruaja e pare e Sharlit
14. Deshira
Ema nuk kerkon
vetem dashuri por
deshiron qe edhe te
tjeret ta duan ate ne te
njejten menyre. Ajo
sforcon te dashurit e saj
te japin shembuj qe ata e
duan ate.ajo I detyron
ata qe ti shkryajne letra
vazhdimisht dhe te
mendojne per te ne nje
kohe te caktuar
Ironikisht, dashuria e
saj e madhe qe ajo dha
beri qe te dy meshkujt te
largohen nga jeta e saj.
15. Gruaja
Deshtimi qe pati Ema nuk
ishte vetem faji I saj por
dhe I vete shoqerise ku ajo
jetoi. Roli I femres ne ate
periudhe nuk ishte shume I
dukshem ne shoqeri por
vetem ne familje. Ne ate
kohe nuk mund te gjeje
para nese nuk shitje veten.
Nese Ema do te ishte e
pasur atehere ajo do te
realizonte endrrat qe ajo
kishte.
16. Ema
Bovari
Nje grua e
dobet qe
lufton vetem
per vetveten
Nje
romantike
deri ne
vdekje
Adhuron
librat dhe I
lidh ato me
realitetin
Kerkon te
jetoje ne Paris
dhe te jete e
lumtur
17. Ema Bovari
nje shembull
ku mund te
nxirren
mesime per
sjelljet
Edukimi I saj ishte
ne Manastir, larg
mmase ku merrte
mesime per
rendesine e fese
dhe plotesimit te
vetvetes
Librat
romantike:
ajo u rrit me
to dhe
enderronte
me sy hapur
Tradhetia: donte te
kapej tek dicka me e
forte se dashuria,
dica dinamike
prandaj e tradhetoi
te shoqin dy here.
Realiteti nuk ishte
aspak si neper
libra. Zhgenjimi
nga burrat por
edhe nga vetvetja
e cuan ate tek
vetvrasja.
51. Në “Meditimin e dytë” Dekarti
e quan romanin “një gjë që
mendon, një gjë që dyshon,
që dëgjon, që koncepton, që
pohon, që do, që nuk do, që
imagjinon dhe që ndien”.
Ky përkufizim i dijetarit dhe
filozofit të shquar francez të
shekullit XVII që sjell ndër
mend më tepër se veprën e
artit, qenien e gjallë,
njerëzore, jo të rëndomtë, por
me shpirt dhe me mendje. Në
ka krijimtari që i përgjigjet më
së miri atij, është ajo e Gustav
Floberit.
52. Si në romanet filozofike,
“Tundimi i shën Antonit”,
“Buvar dhe Pekyshe”, në
skicat “Shtatë djemtë e
dervishit” dhe në romanet në
kuptimin e thjeshtë të fjalës, si
“Edukimi i ndjenjave’, “Zonja
Bavari” dhe “Salambó”, autori
sa më shumë futet në botën e
krijesave të tij, aq më tepër
bëhet një me ta. Të lindura
prej imagjinatës, ato do të
kenë të njëjtin fat me të, sepse
më kot do të vënë të gjitha
forcat e tyre në kërkim të
dashurisë, të lumturisë, të së
vërtetës. E vetmja rrugë
shpëtimi larg botës tragjike të
54. Subjekti:
Jeta bashkshortore e Nores
dhe Helmerit qe bazohen ne
falsitet. Drama shoqerohet per
shkak te moskomunikimit dhe
sinqeritetit bashkshortor.
55. Ajo do te marre para borxh per te shpetuar Torvaldin. Ajo falsifikon firmen e tij.
Nora punon shume per te fituar ndonje lek pa I treguar te shoqit te saj. Ajo nuk
arrin ta paguaje borxhin dhe kercenohet se do ti tregoje Torvaldit. Per Noren nuk
ka gje me te trishtueshme te merzise Torvaldin.
56. A eshte kjo dashuria ku Nora dhe
Torvaldi zbulojne njeri-tjetrin pas
shume viteve te ndryshme. Ky
zbullim do ta trembe Noren dhe do
ta ndryshoje ate. Ajo me pas do te
shkoje per ne takimin e vetvetes.
57. Ne pamja e pare tragjikja eshte e mbuluar nga nje fasade e qete dhe perfekt dhe qe
fsheh nje realitet te frikshem.
Pas zgjidhjes se konfliktit Nora do te ndryshoje plotesisht. Torvaldi perfaqeson ate
pjese te burrave qe e kufizojne grate ne muret e shtepise. Kurse Nora perfaqeson ato
gra qe marrin guzimin dhe te marrin pergjegjesine e jetes se tyre ne duart e tyre.
66. “Shtepia e kukulles” eshte
dhe vazhdon te jete nje nga
dramat me te perfolura. Nje
biograf I Henrik Ibsen ka
thene se drama shpertheu si
bombe. Drama eshte
shokuese dhe ka plot te
paritura. Drama ve ne
pikepyetje domethenien e
familjes por pati edhe
kundershti sepse gruaja nuk
mund te le familjen dhe
femijet e saj. Kur vepra ishte
prezantuar per here te pare
ne Gjermani, aktorja qe luajti
Emen nuk pranoi te bente
pjesen e fundit. Ajo tha se
67. Kjo drame eshte nje pasqyrim I
jetes se gruas ne ate kohe por nuk
nje liber per te drejtat e tyre.
Sjellja e Nores eshte kerkimi I
vetvetes se saj. Ajo pak budallaqe
si Zonja Bovari, e mbyllur ne
shtepi me gjera te pavlera.
Ibsen ishte I interesuar te vlerat e
njerezve duke I treguar thjeshte
por edhe me dramaticitet. Kur
Nora largohet nga Helmer ajo
thote se dua te jem nje njeri ose te
paktem te ndihem si e tille. Ai
eshte dramaturgu me I madh pas
Shekspirit sepse dashuria per
vlerat njerezore eshte me e
madhe se shoqeria apo deshirat.
Eshte historia e vertete ku edhe
68. Nora nuk punon dhe rri gjithmone ne shtepi. Kjo drame ka
karakteristika te realizimit. Ajo ka nje gjuhe te thjeshte dhe shume
prane njerezve. I tregon njerezit si jane ata ne te vertete. Konflikti
me I madh eshte Nora me vetveten dhe me Torvaldin.
69. Charli ishte nje njeri jo
shume I zgjuar, jetonte ne
fshat dhe shume dembel.
Ai edhe pse nuk kishte
shume pasuri ishte nje
njeri I dhembshur dhe e
donte shume Emen. Ai e
fali ate per te gjitha
gabimet dhe dobesite e
saja. Nuk I bertiti
asnjehere dhe nuk e
genjeu asnjehre. Ajo per te
ishte gjithcka dhe pa te
jeta e tij nuk kishte me
kuptim. Ai vdiq ne nje fund
shume te dhimbshem, ku
vajza e tij Berta mbeti
Charli dhe
Torvald
Charli dhe
Torvald
70. Torval nga ana tjeter edhe
mashkulli dominant dhe cdo gje
ne familje duhet te shkoj sipas
rregullave te tij. Ai nuk e di se
c’far eshte dashuria dhe e
shikon Noren di nje kukull. Ai ne
fund kur ndahet nga ajo nuk
cuditet aspak kur I thote se
ekzistenca e saj nuk ka fare
kuptim per te. Ai e fyen ate dhe
madje e trajton si te pavlere. Ai
nuk flet nga gjaknxehtesia por
fjalet e tij jane te miremenduara.
71. Krahasime
:
Ngjashmeria me
Zonjen Bovari sepse
antagonistet dhe burrat
e tyre jane perdorur per
te pershkruar
protagonistet.
Antagonistet ishin ata
qe bene te mundur
shkaterrimin e burrave
ne te dy librat.
Si Madam Bovary
ashtu edhe Ibsen jane
perqendruar ne histori
te verteta dhe ngjarje te
72. Grackat financiare
tek “Madam Bovary”
dhe “Shtepi kukulle”
tregojne rrenimin e
marteses se tyre.
E shkuara shkon ne
shkaterrimin e te
ardhmes.
Ne te dy librat
perdoret ironia.
73. Si deshifrohen fjalet:
E vertete?!Domethene te
verteta jane keto qe
shkruhen ne leter?..O
tmerr!....Jo,jo,jo!Eshte e
pamundur, nuk mund te
jete e vertete!
Nora kupton tronditjen e
Helmerit dhe pasojen qe
ka patur veprimi I
saj.Helmeri eshte
tronditur nga veprimi I se
shoqes.
74. Si u pergjigjet
fjaleve te Nores?
Te kam dashur me
shume se c’do gje tjeter?
Ai pergjigjet: Leri keto
arsyetime te kota.
Per Helmerin dashuria
eshte dicka e kote. Ai
nuk e di se care eshte
dashuria.
75. Kur fillon Nora
te arsyetoje?
Ne momentin kur ajo
thote:
Po tani po filloj te
kuptoj.
Ky eshte momenti I
kthimit te Nores. Ajo
kupton se eshte
sakrifikuar kot. Tani
po hap syte se sa ia
ka vlejtur sakrifica.
Ajo rri e heshtur
sepse ka zbuluar
natyren e vertete te
Helmerit.
76. Kontrasti
E zeza… Cfare ke bere keshtu?
Ti nuk duhet te vuash per mua…Mbi ty s’duhet te
bjere asgje.
Helmeri eshte egoist dhe fajeson gruan e tij.
Nora eshte altruiste.
Helmeri nuk e do te shoqen dhedo qe te vuaje
“per gabimin qe ka bere”
Nora e do te shoqin.
77. Epitet qe I veshim Nores
Sipas Helmerit- Hipokrite, genjeshtare, kriminele,
llum I ndyre. Ai I perforcon me fjalet “tmerr” “ptu”
Kjo e peshtyre jep nje pershtypje mjaft te keqe. Ai
peshtyn sakrificen e saj.
78. Vetevrasja
Po duke mos qene une, ti je I
lire.
Vetvrasjen per nderin e te shoqit
ai e quan gjepura dhe marrezi.
Nuk eshte nje reagim normal,
sepse ai e quan ate veprim kot.
Ajo nuk do te kishte asnje
perfitim ndaj saj.
Eshte marrezi sepse kur te thote
nje person qe dua te vetvritem
nuk mund ti themi: c’jane keto
qe thua.
79. Kur kujtohet Helmeri per te shoqen?
Keto tri dite duhet te kene qene te tmerrshme per
ty.
Helmeri I thote: “Te kam folur”
Kjo tregon poshtersi. Sepse dikush tjeter I eshte
bere padrejtesia dhe eshte Nora ajo qe vendos
nese do te fal apo jo.
80. Helmeri thote:
Laureshe e pambrojtur, pellumb qe shpeton nga
kthetrat e skifterit, do te te mbroj etj.
Skifteri eshte Helmeri dhe ketu qendron eshte
paradoksi dhe poshtersi ne fjalet e tij.
Perse trembet Helmeri nga Nora?
Kur ajo merr situaten ne dore dhe jep urdhrat. Ai
nuk e kupton kete nderrim te roleve dhe te drejten
qe merr ajo.
81. Nora thote:
Kemi tete vjet te martuar dhe per here te pare po
flasim per nje gje serioze.
Kontributi I saj eshte shumezuar ne zero nga
Helmeri. Ajo eshte larguar nga marrja e
vendimarrjeve. Hemeri dhe I ati asnjehere nuk e
kane kuptuar se edhe keto jane sende edhe per
te. Prandaj eshte quajtur “Shtepi e kukulles”
Perse Helmeri merr gjithmone vendime? Nga I
lind kjo e drejte:
Nga mendesia e kohes. Ai e sheh femren
inferiore. Ai kuptohet kur thote: nuk ke dije, nuk
ke eksperience.
82. Fryma e
feminizmit:
Nora thote se ka
detyra ndaj vetes
pastaj ndaj te tjereve.
Eshte fryme e re,
neper libra eshte
shkruar ndryshe dhe
Nora eshte
perfaqesuasja e kesaj
ere te re.