Academic university collaboration - a win win partnership, Douglas Maxwell PA...
1622
1. Tema : Zonja Bovari
Lenda : Letersi
Projekt mesimor
2. Rrefimi
• Rrëfyesi
Në kapitullin e parë, shokët e Sharlit tregojnë
historinë në vetën e parë shumës “ne”. Është e
paqartë nëse flet e gjithë klasa apo një person.
Deri në fundin e novelës, një person i tretë e
tregon historinë. Megjithëse rrëfyesi duket
objektiv, ai shpesh e bën opinionin e tij të ndihet,
në veçanti përpjekjet qesharake të
personazheve të tij të duken të sofistikuara.
3. Pikepamja
• Pikëpamja
Kapitulli i parë tregohet nga perspektiva e një apo më shumë shokë
klase të Sharlit. Pas kësaj, ne e shohim botën sipas syve të Sharlit
momentalisht para se të prezantohet me Emën. Pjesa më e madhe
e veprës tregon mënyrën se si ajo i përjeton ngjarjet, megjithëse
gjithmonë në vetën e tretë dhe ndonjëherë duke na dhënë një
paraqitje të shpejtë në mendjen e të tjerëve. Pavarësisht faktit që
rrëfyesi e kufizon vëmendjen drejt Emës, gjithsesi, ekziston një
përzierje e vëzhgimeve objektive të sjelljes së saj dhe e mendimeve
subjektive pra të ndjenjave dhe mendimeve të saj. Floberi gjithashtu
shpesh përdor ligjëratën e drejtë, integrimin rrëfyes të mendimeve
dhe të ndjenjave pa shënime për të treguar çfarë po mendonin
personazhet e tij. Pas vdekjes së Emës, rrëfimi është pothuajse
objektiv.
4. Interpretimi
• Interpretimi
Sjellja e Floberit ndaj kësaj historie dhe heroinës së tij
është i ndarë ndërmjet simpatisë dhe dhe përbuzjes
ironike. Ne dimë që ai identifikohet fort me heroinën e tij
sepse ai dikur tha: “Unë jam Zonja Bovari.” Simpatia e tij
është e dukshme në mënyrën se si ai i përshkruan
pasionet e saj dhe rrethanat në të cilat gjendet ajo. Ai
është gjithashtu i vetëdijshëm sa qesharake mund të
jenë përpjekjet për sofistikim nga anëtarët e borgjezisë
dhe prandaj ai i portretizon shumë prej personazheve të
tij si budallenj, qesharakë dhe groteskë
5. Por cili eshte konflikti dhe veprimi rrites ?
• Konflikti: Ema dëshiron dashuri romantike, pasuri dhe status
shoqëror por ajo nuk mund t’i ketë pasi është e martuar me një
doktor të shtresës së mesme.
Veprimi rritës: Ema fillon që të marrë para hua që të paguajë
dhuratat për të dashurin e saj të parë, Rodolfin. Kur ai e lë atë, ajo
sëmuret dhe bashkëshorti i saj, Sharli, merr edhe më shumë para
hua për kujdesin e saj. Ema tashmë duhet që të marrë edhe më
shumë para hua që të paguajë borxhet e saj dhe të ushqejë shijet e
saj ekstravagante. Ajo zë një të dashur të dytë, Leonin, por ai shpejt
lodhet prej saj.
Klima: Kreditori kryesor i Emës, z.Lërë, insiston që ajo paguajë dhe
zotëron një urdhër gjykate që të konfiskojë të gjithë pronën e saj.
6. Veprimi Zbrites
• Veprimi zbritës: Deri në dëshpërim, Ema
kërkon ndihmë financiare kudo, por nuk mund të
gjejë askënd; ajo gëlltit arsenik dhe vdes. Pas
vdekjes së Emës, Sharli humbet gjithçka. Ai
zbulon pabesitë e së shoqes dhe vdes si një
burrë i thyer. Vajza e Emës, Berta dërgohet në
një filaturë pambuku.
Tema: Papërshtatshmëria e gjuhës, varfëria e
një gruaje, të metat e klasës së borgjëzisë.
Motivet: Vdekja dhe sëmundja, dritaret
7. Stili i shkrimit të Zonjës Bovari:
• Ironik dhe përshkrues
Stili i Floberit në këtë libër është një përzierje interesante
elementesh të ndryshme. Ai është i aftë në njëfarë mënyre të të
kombinojë ironinë me përshkrimin evokativ. Ne vrasës të njëanshëm
të cilët janë shkatërrues në thjeshtësinë e tyre, në të cilët
qesharakja e njerëzimit është e dukshme. (Shembulli më i dukshëm
është rreshti i fundit:"Ai sapo ka marrë çmimin e Kryqit të Legjionit të
Nderit.)
Nga ana tjetër ne arrijmë të dallojmë detaje intime, në veçanti në
lidhje me gjendjen e Emës. P.Sh: Pas eksperiencës së saj të parë
me Rodolfin, ne mund të ndjejmë gati “zemrën e saj duke rrahur
sërish, dhe gjaku duke rrjedhur në kraharorin e saj si një lumë
qumështi.” Stili i këtij libri është një kujtesë që ne jemi njerëz dhe si
njerëz, ne kemi të metat tona.
8. Iluzioni dhe realiteti
• “Zonja Bovari” e Floberit gjendet ndërmjet mënyrës se si është bota dhe
mënyrës se si do të dëshironte ajo që të ishte. Kjo novelë franceze është
brilante në në portretin realist të mërzisë ecila ishte tipike për Francën në
këtë kohë. “Zonja Bovari” është e avancuar, revolucionare dhe kontradiktore
për kohën në të cilën është shkruar. Kjo novelë pati influencë në lëvizjen e
realizmit dhe modernizmit në shekujt XIX dhe XX.
“Zonja Bovari” ishte qendra e romantizmit në shekujt e mëtejshëm dhe
shkatërroi mitet të cilët ishin përplasja e romantizmit me botën moderne.
Floberi e trajton marrëdhënien fizike në një mënyrë të përparuar dhe
modern, duke pranuar që kënaqësia fizike nuk është vetëm dëshirë e
meshkujve por në mënyrë të vullnetshme mund të jetë edhe dëshirë e
grave.
I fuqishëm por i kuptuar, shkrimi i Floberit është më i miri ku bëhet fjalë për
imtësira të çdo dite dhe me thellësinë e karaktereve të secilit. E fortë, e
padobësuar në dëshirën për të arritur të vërtetën e njerëzimit, “Zonja Bovari”
trajton dëshirën për një jetë më romantike dhe mirëkuptimin e këtij irritimi.
9. Papërshtatshmëria e gjuhës
• Zonja Bovari eksploron mundësinë që fjalët e shkruara të dështojnë të kapin edhe një pjesë të
vogël të thellësisë së jetës njerëzore. Floberi përdor një shumëllojshmëri teknikash për të shfaqur
se si gjuha shpesh është një mjet i papërshtatshëm për të shprehur emocione dhe ide. Paaftësia
e vazhdueshme e karaktereve për të komunikuar më njëri-tjetrin është fakti që fjalët nuk
përputhen plotësisht me domethënien e tyre. Një kapitullin e parë, p.sh. mësuesi i Sharlit mendon
se emri i tij është “Sharbovari.” Ai dështon që të bëjë të kuptohet emrin e tij. Papërshtatshmëria e
gjuhës është diçka që Ema do ta hasë shpesh dhe ajo mundohet që ta çliroj&eu ml; stresin e saj
duke u rrëfyer te prifti apo apo duke shprehur dashurinë e saj për Rodolfin. Kjo është gjithashtu e
pranishme kur Sharli lexon letrën dhe e keqinterpreton këtë gjë si dashuri platonike.
Gënjeshtrat e Zonjës Bovari ndikojnë që fjalët të mos marrin kuptimin që duhet dhe bëjnë që
fjalët të shërbejnë më shumë për qëllimin e errësimit të së vërtetës sesa për të treguar të
vërtetën. Jeta e Emës përshkruhet si një “pëlhurë gënjeshtash”. Ajo shpik histori njëra pas tjetrës
që i shoqi të mos e merrte vesh për lidhjen e saj. Në mënyrë të ngjashme Rodolfi thotë aq shumë
gënjeshta saqë hamendëson se edhe fjalët e Emës nuk janë të vërteta. Floberi thekson se
gështrat e të dashurvë e bëjnë të pamundur për fjalët të prekin të vërtetën .
Sensi i fortë i gjuhës është një pjesë e një reaksioni kundër realizmit të shkollës. Gjithashtu edhe
Floberi ishte realist në disa sense, ai gjithashtu besonte se ishte e gabuar të pretendohej që
realizmi siguronte një pikturë më të mirë të jetës sesa romanticizmi. Floberi përdor disa
përshkrime romantike ironike që të sigurojë një tension ndërmjet aspekteve reale të jetës dhe
eksperiencës së ngjarjeve të karaktereve të ndryshme. Floberi kombinon romantizmin ironik dhe
tregimin realist letrar në veprën e tij.
10. Pafuqia e një gruaje
Shpresa e Ema Bovarisë që fëmija i saj do të ishte një mashkull sepse “një grua është gjithmonë e
penguar” është vetëm një nga momentet ku Floberi demonstron një mirëkuptim të lehtë mbi
vështirësitë e gruas në këtë kohë. Ne shohim përmes Emës sesi meshujt që rrethojnë Emën
zotërojnë fuqinë që të ndryshojnë jetën e tyre për mirë ose për keq, një fuqi që asaj i mungon. Edhe
Sharli ndikon në pafuqinë e Emës. Përtacia e tij ndalon atë prej të qënit një doktor i mirë, dhe
paaftësia e tij e ndalon nga avancimi në një shkallë më të lartë që mund të kënaqte ambicjen e Emës.
Si rezultat, Ema ka ngecur në një qytet pa shumë para. Rodolfi, i cili zotëron f uqinë financiare që ta
largojë Emën nga jeta e saj e varfër, e braktis atë, dhe si një grua, është e paaftë të largohet vetëm.
Leoni fillimisht ngjason me Emën. Të dy janë të shkëputur nga jeta e qytetit dhe të dy ëndërrojnë
gjëra më të mira dhe më të mëdha. Por duke qenë se Leoni është një burrë, ai ka fuqinë që ta
realizojë ëndrrën e tij të largohet nga qyteti, kurse Ema duhet të qëndrojë e lidhur pas një burri dhe
një fëmije.
Sidoqoftë, struktura morale e novelës kërkon që Ema të mbajë përgjegjësitë për veprimet e saj. Ajo
nuk mund të fajësojë për gjithçka burrat përreth saj. Ajo lirshmërisht zgjedh që të mos jetë besnike
ndaj Sharlit dhe tradhtitë e saj e çojnë Emën në një fund. Nga ana tjetër,në situatën e Emës, dy
zgjidhjet e vetme që Ema ka janë ose të mbajë të dashur ose të qëndrojë besnike në një martesë të
kotë. Kur Ema martohet me Sharlin, zgjedhja për të kryer tradhëti bashkëshortore është mjeti i vetëm
që ka Ema për të ushtruar forcë mbi fatin e saj. Ndërsa meshkujt kanë fuqi në pasuri dhe pronë, e
vetmja pasuri që Ema ka për të influencuar të tjerët është trupi i saj, një formë pasurie që ajo mund ta
tregtojë në fshehtësi me çmimin e turpit dhe me shpenzimin e mashtrimit. Kur ajo kërkon
dëshpërimisht për para që të paguajë për borxhet e saj, burrat ofrojnë para në këmbim të ndereve të
dashurisë së Emës. Gradualisht, ajo përpiqet ta fitojë mbrapsht Rodolfin si një i dashur nëse ai i
paguan borxhet e saj. Vetë akti final i vetëvrasjes është bërë i mundur nga një veprim i kryer me
sharmin e saj, i cili i drejtohet Justinit, që Emën të marrë arsenik nga ena ku mbahet. Edhe për të
marrë jetën e saj, ajo duhet të përdorë fuqinë e sharmit të saj, që të përdorë dashurinë e Justinit në
mënyrë që ta bindë atë për të bërë atë q&eu ml; ai dëshiron.