СТАТИСТИКАЛЫҚ

1. Орындаған Cовет Дәнел
8 сынып оқушысы
Тайбай орта мектебі
Жетекшісі: Абишева Ләззат Әуелбековна
математика пәнінің мұғалімі

2. ЗЕРТТЕУДІҢ МАҚСАТЫ:
 Статистикалық бақылау түрлері және тәсілдерімен
танысу;
 статистикалық мәліметтердің қалай жиналатынын және
топтастырылатынын анықтау;
 Статистикалық мәліметтерді көрнекі түрде қалай беруге
болатынын анықтау
 Оқушылардың білім сапасын , спорттық секция мен
үйірмелерге қатысуын зерттеу.
 Зерттеу нәтижесінің модасын ,өзгеріс ауқымын
медианасын, арифметикалық ортасын есептеу,
диаграммасын салу .
 Қорытынды жасау

3. МІНДЕТІ :
 Математикалық статистика нені оқытатынын
анықтау
 Деректер жинау және өңдеу
 Бақылау нәтижелері бойынша диаграмма құру.
 Ақпарат жинап, статистикалық сипаттамалар
арқылы оқушылардың оқуға деген ынтасын, бос
уақытын қалай өткізетінін анықтау.

4.  Өзектілігі :
Математика сабағында «Статистикалық cипаттамалар»
тақырыбымен танысқаннан кейін , тақырып мені
қызықтыра түсті.Сондықтан мен оны тереңірек білгім
келді. Өз тәжірибемде статистикалық сипаттамалардың
қолданылуын зерттеп білгім келді, сол себептен өз
сыныптастарым мен достарымның білім сапасын,
денсаулығын, үйірмелер мен сыныптан тыс шараларға
қатысуынының статистикалық сипаттамаларын
зерттеумен айналыстым.

5.  Статистика латынның «status»-«жағдай» деген сөзінен
шыққан. 18 ғасырдан бастап «статистика» сөзі мемлекет
басқару мағынасында қолданыла бастады. Қазіргі кезде
«статистика» сөзі төмендегідей әртүрлі мағынада
қолданылып жүр:
 -статистикалық органдар арқылы көптеген қоғамдық
құбылыстар өзгерісін жүйелі түрде есепке алу;
 -статистика – статистикалық жинақтарда, анықтамаларда
мерзімді баспасөздерде жарияланатын сандық
көрсеткіштер.
Математикалық статистика — математиканың бір
саласы, бақылау немесе өлшеу арқылы анықталып, сандар
түрінде тізілген деректерді жүйеге келтіру, өңдеу және
солар бойынша тиісті ғылыми және практикалық
қорытындылар шығару жайындағы ғылым.

6. ғылымның бiр
тармағы
практикалық қызмет
саласы, бiлiм
бағыты, таным
құралы.
статистика
ғылым мен техниканың
түрлi салаларында
болжамдар жасау
бағалау және шешiмдер
қабылдау барысында
статистикалық әдiс-
амалдарды енгiзу

7. Негізгі
статистикалық
сипаттамалар
Арифметикалық
орта
Мода медиана
Өзгеріс
ауқымы

8. 6;2;4;4;2;3;5;6;5;3;3;2;3;4;3;3;3;4.
Дұрыс орындалған
тапсырмалар саны 0 1 2 3 4 5 6
жиілігі 0 0 3 7 4 2 2
№1.Мынандай мысал қарастырайық. Жаңа оқу жылының басында
оқушылардың математика пәні бойынша дайындығын анықтау үшін «0»-
дік бақылау жұмысын алынды. Жұмыс 6 тапсырмадан құрастырылды.
Жұмысты 7 сынып оқушыларының барлығы орындады,яғни 18 оқушы.
Мұғалім дұрыс орындалған тапсырмалар санын белгілеп отырғанда
мынандай сандар қатары шықты:

9. БІРНЕШЕ САННЫҢ АРИФМЕТИКАЛЫҚ ОРТАСЫ ДЕП СОЛ САНДАРДЫҢ
ҚОСЫНДЫСЫН ҚОСЫЛҒЫШТАР САНЫНА БӨЛГЕНДЕ ШЫҒАТЫН САНДЫ
АЙТАДЫ.
Оқушылардың жұмысының нәтижесі бойынша сараптама жасайық.
Арифметикалық ортасын табу үшін дұрыс орындалған тапсырмалар
санынының қосындысын оқушылардың санына бөлеміз, яғни 18-ге :
6,3
18
65
18
2625447332


яғни , оқушылар орташа 3,6 тапсырманы дұрыс орындаған.
Өзгеріс ауқымы дегеніміз берілгендер қатарындағы ең үлкен мән мен ең
кіші мәннің айырмасы.
Дұрыс орындалған тапсырмалар санының ең үлкені- 6 , ал ең кішісі- 2
6-2=4 ,яғни өзгеріс ауқымы 4-ке тең.

10. Шаманың модасы деп берілген мәндерінің ішіндегі жиілігі ең көбін
айтады.
Кестеден байқағанымыздай 3 тапсырманы дұрыс орындағандар
саны көбірек кездеседі, ендеше мода 3-ке тең.
Медиана –шамалардың орташа мәнін сипаттайтын статистикалық
сипаттама.
Берілген сандардың саны тақ болса,онда олардың медианасы- осы
сандарды өсу(кему) ретімен орналастырғанда қақ ортасында тұрған
сан.
Берілген сандардың саны жұп болса,онда олардың медианасы- осы
сандарды өсу(кему) ретімен орналастырғанда ортада тұрған екі
санның арифметикалық ортасына тең болады.
2 ;2;2; 3 ;3;3; 3;3;3; 3;4;4;4;4;5;5;6;6.
Сандар қатарының медианасы 9-шы және 10-шы мүшелердің
арифметикалық ортасына тең:

11. СТАТИСТИКАЛЫҚ АҚПАРАТТЫҢ КӨРНЕКІ
ТҮРДЕ БЕРІЛУІ
1. Кесте .
2.ДИАГРАММА:
А) бағанды ,
Ә) дөңгелек,
Б) сызықтық.
3.ГИСТОГРАММА.
4.ПОЛИГОН

12. №2. Бірде сыныптастарымның бірі мектептегі сабаққа уақытымыз-
дың көбі кететінін, ал бос уақытымыздың аз екенін айтты. Сол
себепті мен өз күн тәртібімді бақылап,салыстырмалы жиілік кестесін
құрдым:
Күн тәртібі уақыт,
сағ.
Салыстырмалы
жиілік, %
Мектептегі сабақ 7 30
Үй тапсырмасын
орындау
5,5 22
Дем алу 3,5 15
ұйқы 8 33
Дөңгелек диаграмма саламыз.
360 : 100=3,6; яғни 1%-ке 3,6-ға
тең болатын центрлік бұрыш
сәйкес келеді. Бұдан :
3,6 ∙ 30=108 , 3,6 ∙ 22=79,2 ,
3,6 ∙ 15=54 , 3,6 ∙ 33=118,8 .
108
79.254
118.8
мектептегі сабақ
үй тапсырмасын
орындау
дем алу
ұйқы
Зерттеу нәтижесінен
мектептегі сабақ пен үй
тапсырмасын орындауға
уақытымның көп кететінін
байқадым..

13. бағалар 5 4 3 2
Барлық саны 70 74 108 0
№3. Өз сыныбымның І тоқсан бойынша үлгеріміне сараптама жасадым.
Сыныпта барлығы 18 оқушы. Кестеде барлық пәндер бойынша бағалар саны
көрсетілген. Көріп отырғанымыздай «5» алғандар 70 оқушы , «4» - 74, «3» - 108
«2» - 0.
0
20
40
60
80
100
120
"5" "4" "3" "2"

14. Тоқсандар 1 2 3 4
сыныптар 7 А 7 Б 7 А 7 Б 7 А 7 Б 7 А 7 Б
Барлық оқушылар 18 5 18 5
Жақсы оқитындар 4 2 4 0
№4. 7 «а» мен 7»б» сыныптарының оқу үлгерімін салыстырдым.
Кестеде жақсы оқитын оқушылар саны көрсетілген:
0
2
4
6
8
10
12
14
16
18
1 2 3 4
4
2
4
0
Барлық оқушылар
Жақсы оқитындар

15. №5.І тоқсан бойынша 7 «а» сыныбының үлгерім сапасы -22,2% , 7 «б» -40% болса
ІІ тоқсан бойынша 7 «а» сыныбының үлгерім сапасы-22,2% , 7 «б» -0%
0
5
10
15
20
25
30
35
40
7 а 7б
22.2
40
22.2
0
1 тоқсан
2 тоқсан

16. № Пән аттары Білім
сапасы
,%
1 алгебра 44,4
2 геометрия 55,5
3 қазақ тілі 55,5
4 әдебиет 77,7
5 орыс тілі 61,1
6 география 44,4
7 Қазақстан
тарихы 38,8
8 биология 50
9 физика 33,3
10 Ағылшын тілі 27,7
№6.Келесі кестеде өз сыныбымның пәндер бойынша білім сапасы келтірілген:
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
Пәндер бойынша білім сапасы
Жаратылыстану-математика бағытындағы
пәндер бойынша білім сапасы:
қоғамдық-гуманитарлық пәндер бойынша:

17. Секциялар
түрлері
Қатысатын
оқушылар
саны
волейбол 52
баскетбол 23
күрес 36
тоғызқұмалақ 60
№. Соңғы кезде баспасөз беттерінде мектеп оқушыларының денсаулығы туралы көптеп
айтылып жүр .Оқушылар арасында сауалнама жүргізгенде мектептегі спорттық
үйірмелерде 169 оқушы қатысатындығы анықталды, яғни мектеп оқушыларының 77,2%-і
өз денсаулықтарына немқұрайлы қарамайтынын көруге болады:
52
2336
60
Секцияларға қатысуы
волейбол
баскетбол
күрес
тоғызқұмалақ

18. Қорытынды
Жұмысымды қорытындылай келе статистикалық бақылау – математиканың
қызықты бөлімі екенін айтқым келеді. Статиститикалық бақылаулар іс
жүзінде барлық жерде кеңінен қолданылады. Статиститикалық бақылаулар
қолданысының аумақты болуына қарамастан күрделі пән болып табылады.
Алайда бақылау қарастыру аймағы кең ,қызықты болғандықтан мен келесі
оқу жылында да өз жұмысымды жалғастырып,жалпы мектептегі
статистикалық сипаттамаларды зерттеймін.
Менің зерттеу жұмысым мектептегі әртүрлі мәселелеге сараптама жасау
және оны талдау мен шешу тәсілдерін ұсынады. Қажетті деректерді
жинау, өңдеу және талдау нәтижесінде ғана басты : « оқушылардың оқу
үлгеріміне не әсер етеді?» ,оқушының мектеп өміріндегі табысты және
табыссыз қырларын айқындау деген сұраққа жауап беруге болады .Сол
себепті мектеп өмірінің мәселелерін және оқушылардың қызығушылығын ,
бос уақытты қалай өткізетіндігімен танысуға көмектесетін деректер
жинауға тырыстым.
Менің зерттеулерімнің нәтижесі пән мұғалімдері мен сынып жетекшілеріне,
жан танушыға, сараптама жасап өз жұмыстарына талдау жасауға, күнделікті
және алдағы жұмыстарында көмектеседі деп ойлаймын.

19. Назарларыңызға рахмет!