Teorije ličnosti

1. Adriana Hrješik II2

2.  Teorije ličnosti se razlikuju po tome šta
proučavaju,kojim metodama i s kojim
ciljem. Zato se govori o različtim teorijskim
pristupcima u proučavanju ličnosti.
 Teorije crta
 Psihoanalitički pristup
 Teorije učenja-bihevioristički pristup
 Humanistički pristup
 Sociokulturalni pristup

3. Teorije crta
 Glavni cilj teorije crta jeste da se ličnost
opiše pomoću crta ili relativno trajnih
sklonosti ka odreĎenom ponašanju.
Osnovne pretpostavke i ciljevi:
• Osnovna gradivna jedinica ličnosti su crte
ličnosti.
• Cilj je da se otkriju najvažnije, jer se na
osnovu njih predviĎa ponašanje.

4.  Crte ličnosti su nejednako razvijene,
cilj je otkriti kako da se izmere.
Koliko je neka crta razvijena procenjuje se
na osnovu uporeĎivanja s drugim ljudima
na osnovu testa ličnosti.
Crta ličnosti se predstavlja kao dimenzija
duž koje su rasporeĎeni različiti stepeni
izraženosti crte kod ljudi.

5.  Zahvaljujući ovim teorijama danas postoji
veliki broj testova ličnosti kojima se
procenjuju osobine.
 Glavni predstavnik ovog teorijskog
pristupa je Gordon Olport.
 Smatrao je da je ponašanje
rezultat crta,da su crte
ličnosti uroĎene i trajne
ili teško promenljive.

6. Teorije učenja-bihevioristički
pristup
 Ličnost je samo hipotetički pojam, jer se
objektivno ne može posmatrati.
 Bihevioristi proučavaju ponašanje.
 Naziv potiče od engleske reči ‚‚behaviour’’ -
ponašanje.
 Čovekovo ponašanje je posledica uticaja
sredine.
Osoba se u nekoj situaciji ponaša na
odreĎen način, jer je stekla naviku da tako
čini.

7.  Navika je osnovna jedinica ponašanja, a
ličnost je sistem navika.
Bihejviorističke teorije učenja:
1. Klasična bihevioristička teorija
2. Socijalno-kognitivne teorije
3. Humanistički pristup

8. Klasična bihevioristička teorija:
Razvio je američki psiholog Džon
Votson(1887-1958) početkom XX veka.
Smatrao je da psihologija treba da
proučava samo ponašanje,
jer se samo to može
objektivno posmatrati i meriti.

9. Socijalno-kognitivne teorije
 Su teorije učenja čiji je najvažniji
predstavnik Albert Bandura.
Ovi bihevioristi ističu da ljudi
najviše uče posmatrajući
druge osobe u zavisnosti od posledica koje
dobijaju za ponašanje. Dakle najvažniju
ulogu imaju učenje po modelu i
učenje uviĎanjem.

10. Humanistički pristup
 Prema humanističkom pristupu psihologija
treba da proučava probleme koji su
značajni za život svakog čoveka.
Najznačajniji predstavnici su Karl Rodžers i
Abraham Maslov.

11. Sociokulturalni pristup
 Naglašava značaj kulturnih,
socijalnih, ekonomskih i
etničkih činilaca na
formiranje ličnosti.
Ličnost se ne proučava
izolovano, već u interakciji s
društvenom sredinom.
 Teorija nemačkog psihologa
i filozofa Eriha Froma.
Eriha Froma 1900-1980.

12. Ponašanje ljudi je kompromis izmeĎu težnje za
samoostvarenjem i zahteva društva.
Samoostvarenje vodi u formiranje ličnog
karaktera koji From definiše kao sklop crta
ličnosti po kojima se osoba razlikuje od
drugih.
Socijalni karakter je sklop crta ličnosti koji
je zajednički članovima nekog društva.
From je zaključio da u postojećim
društvenim sistemima pojedinac nema
mogućnosti za stvaralački rad i nema
slobodu izbora.

13. Kraj