7th meeting eeep dtpe 7. Sitzung eeep dtpe 7ο συνέδριο ΕΕΕΠ ΔΤΠΕ

2. Διδασκαλία των Θρησκευτικών στο
"ComicΔημοτικό με χρήση του Lab"
 Παπανικολάου Γεώργιος, Εκπ/κός ΠΕ70, Μεταπτυχιακός
φοιτητής, Τμήμα Θεολογίας, Α.Π.Θ.
 Μητροπούλου Βασιλική, Επικ. Καθηγήτρια, ΑΠΘ
 Ρετάλης Συμεών, Αναπλ. Καθηγητής, Τμήμα Ψηφιακών
Συστημάτων, Παν/μίου Πειραιά
Κατασκευή κόμικ με το comicLab: «Η Κιβωτός του Νώε»

3. Θρησκευτική αγωγή – διαθεματική προσέγγιση
Θρησκευτική
αγωγή
Πολυπολιτισμική
διάσταση
σύγχρονης
κοινωνίας
Αναζήτηση
θρησκευτικών
παραδόσεων
Εμπειρίες και
ενδιαφέροντα
των μαθητών
Ολιστική
προσέγγιση
γνώσης
Αναπροσαρμογή
στόχων,
προσανατολισμών,
διδ/κών μοντέλων
Αξιοποίηση
νέων Τεχνολογιών

4. Δημιουργία ψηφιακών κόμικ από τους μαθητές

5. Ψυχολογική θεώρηση - διδακτικές ενέργειες
Καθοδηγούμενη
ανακάλυψη
(Bruner, 1977)
Αξιοποίηση των
υποκειμενικών
εμπειριών των μαθητών
Προώθηση
αξιών
Συννεφάκια στον ουρανό, συννεφάκια …στις σχέσεις μας!
…«διερευνητικός διάλογος» στην ολομέλεια

6. Ψυχολογική θεώρηση - διδακτικές ενέργειες
Ολιστικός τρόπος
προσέγγισης της γνώσης
(Ματσαγγούρας, 1987)
Πολύπλευρη επαφή
θέματος, διαφορετικές
δραστηριότητες
συσχέτιση
με το ευρύτερο
πολιτισμικό
πλαίσιο
…active learning
χειροτεχνία
Θέατρο - παντομίμα

7. Ψυχολογική θεώρηση - διδακτικές ενέργειες
Κοινωνικός
Κονστρουκτιβισμός
(Vygotsky, 1978)
Ενεργή κοινωνική
συμμετοχή των μαθητών
στη δόμηση της γνώσης
Ζώνη
επικείμενης
ανάπτυξης
συσχετίζουν
ρωτούν
συνεργάζονται
ερμηνεύουν
επιλύουν
διατυπώνουν
Ψυχολογική θεώρηση - διδακτικές ενέργειες

8. Το εκπαιδευτικό λογισμικό ComicLab
http://www.itisart.com.gr
http://educomics.org/
Οι μαθητές μαζί με το δάσκαλο συναποφασίζουν, προετοιμάζουν και γράφουν
ορισμένες φάσεις της ιστορίας.

9. Διδακτική προσέγγιση
Ενέργειες στην ολομέλεια
…συζήτηση σε επίπεδο τάξης οι
μαθητές διατυπώνουν πώς και για
ποιο λόγο θα πρότειναν μια
δράση, αιτιολογούν τις σκέψεις
τους πριν τις διατυπώσουν
γραπτά σε σχετικό φυλλάδιο που
τους δόθηκε.
…ερωτήσεις αρχικά κλειστού
στη συνέχεια ανοικτού τύπου …
χρησιμοποιήθηκε η συλλογική
αφήγηση προκειμένου να
αναπλασθεί η ιστορία του Νώε, …
ανοικτό το ενδεχόμενο για
προτάσεις διαφορετικές και
φανταστική αναπαράσταση
των διαλόγων.
Ενέργειες στην ολομέλεια Ομαδοσυνεργατική εργασίαΕνέργειες στην ολομέλεια Ομαδοσυνεργατική εργασίαΕνέργειες στην ολομέλεια
Δεξιότητες Στάσεις
Γνώσεις
Διασύνδεση μελών στην
ομάδα.
Η επιλογή των μελών των ομάδων
έγινε από το δάσκαλο με βάση το
κοινωνιόγραμμα της τάξης αλλά
και τις δυνατότητες και γνώσεις
των μαθητών στους υπολογιστές
Ακολούθησε η κατανομή των
ρόλων στους μαθητές ως
ακολούθως:
Α) ο συντονιστής ο οποίος
συντονίζει τη συζήτηση, ζητεί από
τα άτομα να εκφράζουν τη
γνώμη τους και ελέγχει το επίπεδο
του θορύβου στην ομάδα.
Β) ο υπεύθυνος εργασίας ο
οποίος φροντίζει για το
απαραίτητο υλικό.
Αυτός χειρίζεται το μέσο
κατάδειξης
Γ) ο βοηθός ο οποίος εμψυχώνει
την ομάδα αναλαμβάνοντας έτσι
το ρόλο του δασκάλου
Στις δύο θέσεις των μαθητών κάθε
θρανίου προστέθηκε και μια
ακόμη απέναντί τους έτσι ώστε να
μπορούν και οι τρεις μαθητές να
έχουν οπτική επαφή με την οθόνη
του φορητού Η/Υ ο οποίος είχε
τοποθετηθεί πλάγια στο θρανίο.
Ο ρόλος του κάθε μαθητή
εικονοποιήθηκε σχηματικά σε ένα
καρτελάκι το οποίο φορούσε το
κάθε παιδί

10. Υλοποίηση του σχεδίου διδασκαλίας (project)
Σχεδιασμός αφήγησης και οργάνωση της ιστορίας
Παρουσίαση λογισμικού και εξοικείωση
Μετατροπή σεναρίου σε κόμικ
Παρουσίαση αξιολόγηση από τους μαθητές4.
3.
2.
1.
Παρουσίαση
λογισμικού
στην ευέλικτη
ζώνη
Μετωπική διδ/λία
Παρουσίαση
διαφανειών
Μικρές ομάδες
εξοικείωσης
με το πρόγραμμα
Παρακολούθηση
video με κομικ
συλλογή υλικού
με snapschoots
Παρουσίαση λογισμικού και εξοικείωση1.
Σχεδιασμός αφήγησης και οργάνωση της ιστορίας2.
Ανάθεση μέρους
της ιστορίας σε
επιμέρους ομάδες
Συζήτηση
σε επίπεδο ομάδας
για διαλόγους
επίπεδα δράσης κλπ
Βοηθητικό φυλλάδιο
ανά ομάδα για
καταγραφή όσων
συζητήθηκαν
Ανακοίνωση
στην ολομέλεια όσων
καταγράφηκαν
Μετατροπή σεναρίου σε κόμικ3.
Μετατροπή
του σεναρίου
σε κόμικ
Υλοποίηση στον
υπολογιστή της
δράσης όπως
σχεδιάστηκε
Τεχνικές οδηγίες
από το δάσκαλο
στις ομάδες
Σχεδιασμός αφήγησης και οργάνωση της ιστορίας2.
Μετατροπή σεναρίου σε κόμικ3.3. Παρουσίαση αξιολόγηση από τους μαθητές4.
Μετατροπή σεναρίου σε κόμικ2.
Παρουσίαση
αξιολόγηση
Εκτύπωση κόμικ
Flippbook
διαδίκτυο
Δημοσιοποίηση
πλατφόρμα
moodle

11. Απόκτηση συνεργατικών δεξιοτήτων1.
Εντυπώσεις από τη χρήση του ComicLab
Απόκτηση συνεργατικών δεξιοτήτων1.
Προσομοίωση της συζήτησης, που θα έπρεπε να γίνει σε
επίπεδο ομάδας, λόγω της ηλικίας κρίθηκε να γίνει πρώτα
συλλογικά σε επίπεδο τάξης
κάθε ομάδα εξήγησε το δικό της τρόπο δουλειάς και λήψης αποφάσεων,
με σκοπό να υπάρξει προβληματισμός για να κατανοήσουν οι μαθητές
καλύτερα τους ρόλους τους και πως θα μπορούσαν να συνεργαστούν
αποδοτικότερα
Το συμπέρασμα είναι ότι το εν λόγω πρόγραμμα απαιτεί από τους
μαθητές να αναπτύξουν δεξιότητες συνεργασίας, η δε ελευθερία
επιλογών που τους προσφέρει τους δίνει την ικανοποίηση της
προσωπικής δημιουργίας και αποτελεί εσωτερικό κίνητρο για την
επίτευξη των στόχων τους.

12. Θεωρία Ζώνης Επικείμενης Ανάπτυξης (Vygotsky 1978)2.
Εντυπώσεις από τη χρήση του ComicLab
Θεωρία Ζώνης Επικείμενης Ανάπτυξης (Vygotsky 1978)2.
Oι λιγότερο ικανοί μαθητές συμπαρασύρθηκαν από τους
ικανότερους της ομάδας τους, χωρίς να χρειάζεται η παρέμβαση του
δασκάλου, ο οποίος έδινε μόνο κατευθύνσεις και διορθώσεις
αφήνοντάς την κάθε ομάδα ελεύθερη να τις υλοποιήσει.
Έμαθαν τον τρόπο πού δομείται μια ιστορία
έπρεπε να τη χωρίσουν σε καρέ,
να σκεφτούν το περιβάλλον, τους χαρακτήρες, τους
διαλόγους, αλλά και το ύφος και το στυλ
Οι γνώσεις που απόκτησαν στον τεχνολογικό
τομέα ήταν πάρα πολλές
έπρεπε να χρησιμοποιήσουν πολλές από τις δυνατότητες
που προσφέρει ο υπολογιστής. Με την κυκλική όμως
εναλλαγή των ρόλων έμαθαν και οι υπόλοιποι μαθητές να
εκτελούν απλές διαδικασίας στον Η/Υ
Μαθητές που στην ηλικία αυτή δεν έχουν ακόμη αναπτύξει καλλιτεχνικές
δεξιότητες ζωγραφικής, έχουν την ευχέρεια να παρουσιάζουν ένα άριστο
αισθητικό αποτέλεσμα, που αποτελεί ταυτόχρονα προϊόν δική τους
δημιουργίας

13. Προκειμένου να γίνει μια συνολική αυτοαξιολόγηση του έργου, κλήθηκαν
οι μαθητές να απαντήσουν σε ερωτήσεις που αφορούσαν τόσο αυτό που
αποκόμισαν σε σχέση με τους στόχους του project (π.χ., ανεκτικότητα,
συνεργατικότητα, αποδοχή της ετερότητας κλπ) όσο και τις κρίσεις τους
σχετικά με το λογισμικό που χρησιμοποίησαν αφενός και αφετέρου
σχετικά με τα ψηφιακά κόμικ.
Αξιολόγηση των πορισμάτων
του ερωτηματολογίου

14. Πιστεύεις ότι το μάθημα έγινε πιο
ευχάριστο με το ComicLab ;
Καθόλου
Πολύ
Λίγο
Μ
έτρια
Πολύ
Πάρα
Π
ολύ
S1
72%
11% 11%
0% 6%

15. Το εργαλείο ComicLab είναι εύκολο
στη χρήση του;
£
Καθόλου
£
Πολύ
Λίγο
£
Μ
έτρια
£
Πολύ
£
Πάρα
Π
ολύ
S1
76%
18%
6%

16. Καθόλου
Πολύ
Λίγο
Μ
έτρια
Πολύ
Πάρα
Π
ολύ
S1
55%
45%
18%
5% 5%
Θα σου άρεσε να διδάσκονται τα
μαθήματά σου με τη βοήθεια
ψηφιακών κόμικς σε υπολογιστή;

17. Τι σου άρεσε ή τι σε δυσκόλεψε, όταν
έφτιαχνες τα δικά σου ψηφιακά
κόμικς.
Μου άρεσε ότι μπορούσαμε να συνεργαστούμε
κι έτσι δε με δυσκόλεψε τίποτα
Δε με δυσκόλεψε τίποτα
 Θα ήθελα να βλέπω όλη τη σελίδα.
Να μην αργεί να σώσει σε εικόνα
Να υπάρχουν περισσότεροι χαρακτήρες
Ορισμένες φορές «κρεμούσε»
Δύσκολη χρήση με το ποντίκι
Να μας δίνονται τα υλικά και εμείς
να γράφουμε

18. Τα κόμικς που έφτιαξες με θέμα την
Κιβωτό του Νώε σε βοήθησαν να
εμπλουτίσεις τις γνώσεις σου για το
θέμα;
0% 0%
5%
32%
63%
Καθόλου Πολύ Λίγο Μέτρια Πολύ Πάρα Πολύ

19.  : 8 ,ΕΦΑΡΜΟΓΗ ο Δημοτικό Σχολείο Χαλκίδας
Γ΄Δημοτικού
ΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΟΣ ΧΡΟΝΟΣ:
 έξι διδακτικές ώρεςέξι διδακτικές ώρες projekt στο μάθημα
των Θρησκευτικών με διαθεματκές
δραστηριότητες
 δύο διδακτικές ώρεςδύο διδακτικές ώρες για την εξοικείωση
των μαθητών με το εργαλείο ComicLab
 δύο διδακτικά δίωραδύο διδακτικά δίωρα για την κατασκευή
του κόμικ από τους μαθητές με το εργαλείο
ComicLab
Ευχαριστίες
στην κα Μαριάνθη Βασιλικοπούλου, υποψήφια
διδάκτορα στο Τμήμα Ψηφιακών Συστημάτων του
Πανεπιστημίου Πειραιά, για τις χρήσιμες συμβουλές
στη σχεδίαση της πιλοτικής δράσης
ΤΕΛΟΣ

20. Συμπεριφοριστικές Θεωρίες, Αθήνα
5. Κολιάδης Εμ. (2002), Γνωστική
Ψυχολογία, Γνωστική Νευροεπιστήμη, και
εκπαιδευτική
πράξη, τόμος Δ΄ , Αθήνα
6. Ματσαγγούρας Η. (1987),
Ομαδοκεντρική διδασκαλία και μάθηση,
εκδόσεις Γρηγόρη
Αθήνα
7. Μητροπούλου Β. (2008) Το εκπαιδευτικό
λογισμικό στη διδασκαλία του μαθήματος
των
Θρησκευτικών, εκδόσεις Βάνιας,
Θεσσαλονίκη
8. Μητροπούλου Β. (2008), Η
ομαδοσυνεργατική διδασκαλία στο
Δημοτικό. Πρακτικά 5ου
συνεδρίου της ΕΕΕΠ-ΔΤΠΕ.Αθήνα.
Ανακτήθηκε την 10/8/10 από :
http://www.eeepdtpe.
9. Νέζη Μ. Βασιλικοπούλου Μ.,
Μπολουδάκης Μ., Αλτάνης Ι., Ρετάλης Σ.
(2009). Πιλοτική
Χρήση Εκπαιδευτικών Ψηφιακών Κόμικς
στη διδασκαλία του μαθήματος της