Son muller, e que? (por Puala Cambeses)

Son muller, e que?
 Un feito curioso na historia de todos os tempos é que, ata
relativamente pouco, non aparecían apenas mulleres. A que
se deberá isto? Por que serían marxinadas?
 A Historia da Literatura Galega anterior ao século XX non é
a excepción. Por iso, neste traballo vou escribir unha nova
versión na que as protagonistas sexamos as do xénero
feminino.

Idade Media
 A Idade Media foi unha época caracterizada polo
feudalismo e a división estamental. Neste momento, as
mulleres tiñan unha serie de funcións particulares:
 Podían ocuparse do campo, como foi o caso de María
Martínez
Contexto

Idade Media Nas cidades adoitaban traballar no mercado e algunhas
poucas en gremios
 Debían encargarse da casa e máis da crianza dos fillos.
 Ocupaban o lugar de cabeza de familia cando os seus
homes ían á guerra
 Na costa acostumaban encargarse da venta do peixe

 A maior parte da historia da humanidade está chea de
exemplos de marxinación e inxustas críticas contra as
mulleres.
 Con todo, durante a Alta Idade Media, as mulleres
realizaban papeis bastante importantes. Un dato curioso é
que nesta época eran os homes quen dotaban ás mulleres no
matrimonio. Ademais, pese a que os maridos podían deixar
as súas mulleres, moitas destas emprendían vinganzas.
Idade Media
Aragonta González foi un
exemplo de muller repudiada,
cuxo fillo chegou a ser rei.

Idade Media
 A historia tradicional da nosa
literatura comeza na Idade
Media e a alternativa tamén.
 Nesta época, o proxecto
persoal das mulleres era o
matrimonio, o convento ou á
marxinalidade. Nesta
situación aparece, no século
XIII, unha cultura distinta:
profana e singular.
 A figura máis representativa é
María Balteira

As soldadeiras
 Durante a Idade Media
proliferaron as figuras das
soldadeiras: mulleres
alegres que acompañaban
as cantigas bailando e
cantando. Facían un arte
real do corpo e da lírica.
Algunhas destas mulleres
foron:
Marinha
Lopes
Marinha
Sabuga
Maria
Garcia
María
Negra
María do
Grave
Luzia
Sánchez
Domingo
Eanes

María Balteira
 De todas as soldadeiras, a
máis coñecida foi María
Peres Balteira que tivo que
sufrir numerosas
depravacións durante a súa
vida.
 Foi citada nun total de 15
cantigas, moitas das cales
recrean a súa figura como
unha muller de carácter
licencioso e pecadora que
volvía tolos aos homes.

María Balteira II Con todo, a visión negativa sobre as soldadeiras dos
trobadores galegos foi substituída co paso do tempo. Isto
provocou que se crearan poemas de admiración da súa
beleza, da súa danza, da ousadía de manifestar a liberdade
e, en xeral, da súa alegría vital.
María Peres, a noosa cruzada
quando veo da terra d'Ultramar
assí veo de pardón carregada
que se non podía con ele emerger;
mais fúrtanlho cada u vai maer
e do pardón ja non lhi ficou nada.
Loubar eu loubara, María Balteira,
Túa saia leda,
Que a carón da morte, ó vela na danza
Semellando pombas redor dun pombal,
Facía que aqueles barbudos sorrira.
Aqueles labregos da morte guerrira,
Carballos antergos, varós desta terra,
Destes pobos todos que chaman España,
desde aqueles tempos que a tallou a espada

Séculos Escuros
 Finalizada a Idade Media, chegan os Séculos Escuros (XVI e XVII) nos
que a literatura galega é case inexistente e nos que se vai impoñendo o
castelán. Nesta época, destacan certas mulleres como Isabel Castro
Andrade, María Pita (defensora das costas galegas), María Soliño ou
Ana de Castro (acusadas de feiticeiras).

Isabel de Castro e
Andrade
 Nobre e escritora galega que
acabou sendo condesa de
Altamira.
 Dela coñécese algunha obra
poética en castelán e un único
soneto en galego, unha das
poucas composicións escritas
na nosa lingua durante os
Séculos Escuros.

Escribiu o seguinte soneto:
Isabel de Castro e
Andrade II
Aracana naçaon, máis venturosa,
máis que quantas hoge ha de gloria dina,
pois na prosperidade e na ruína
sempre envexadas estás, nunca envexosa.
Se enresta o ilustre Afonso a temerosa
lança, se arranca a espada que fulmina,
creio que xulgareis que determina
só o conquistar a terra belicosa.
Faraa, mais nâo temais essa mao forte,
que, se vos tira a liberdade e a vida,
ela vos pagará ben largamente.
Que, a troco dúa breve e honrada morte,
co seu divino estilo, esclarecida
deixará vossa fama eternamente.

Século XVIII
 Pasamos á época da Ilustración, período no que se comeza
a abarcar a defensa das mulleres e do galego.
 Neste século créase a Declaración dos Dereitos da Muller e
da Cidadá.

 Neste momento atopamos:
 Á ilustrada María Teresa Caamaño que queima toda a
súa produción escrita.
 A María Francisca Isla y Losada coñecida como “Perla
negra”.
 Ademais, este século pecharase coa proclama “liberdade,
igualdade, fraternidade”.
Século XVIII

Declaración dos dereitos
da muller e do cidadá
 Acordado a finais do século XVIII,
tras a Revolución Francesa.
Constitúe o primeiro documento
que se refire á igualdade xurídica e
legal das mulleres respecto dos
homes.
 Reclamábase que as mulleres
puideran ter dereito a voto, a ter
propiedade privada, a participar na
educación e no exército e a exercer
cargos públicos.
Contexto

 Fragmentos da declaración:
Declaración dos dereitos
da muller e do cidadá
Preámbulo:
As nais, fillas, irmás, representantes da nación, piden que sexan constituídas
en Asemblea Nacional
Artigos:
A muller nace libre e permanece igual ao home en dereitos, as distincións
sociais só poden estar fundadas na utilidade común.
Ninguén debe ser molestado polas súas opinións; se a muller ten o dereito de
subir ao cadalso, debe ter tamén igualmente o de subir á Tribuna.
As propiedades pertencen a todos os sexos reunidos ou separados
Epílogo:
Muller, esperta; o rebato da razón faise oír en todo o universo; recoñece os teus
dereitos

Francisca de Isla e Losada
 Filla dunha familia de clase acomodada recibiu unha
grande formación cultural. A pesar de non ir á
universidade, frecuentaba tertulias en conventos e
casas fidalgas, o que influíu na súa traxectoria.
Ademais, foi acadando fama de muller intelixente e de
vivo enxeño ata chegar á Prensa madrileña.

 Antes da súa morte, destruíu a maior parte das súas
poesías, polo que apenas temos composicións dela. Con
todo, dentro da súa obra conservada atopamos varios textos
escritos en galego. A súa produción divídese en:
Francisca de Isla e LosadaObra
Poético-
literaria
Epistolar
Editora
Soneto
Romance
Despedida de Lidia e Armindo

Século XIX
 O século XIX en Galiza está marcado pola emigración e a
industrialización.
 Moitas mulleres quedan viúvas de vivos (usando as palabras
de Rosalía) e son elas as que teñen que traballar nas novas
fábricas. A máis importante destas é a do tabaco de Coruña.
 Malia a que os salarios das mulleres sexan máis reducidos,
isto resultou beneficioso posto que o sexo feminino foi
ganando independencia.
Contexto

 A pesar de que as mulleres xa traballaban nas fábricas e de
que a Revolución Francesa axudara a mellorar os dereitos
do sexo feminino, o mundo intelectual seguía sendo un
camiño difícil para elas. Neste século, coller a pluma era
coller a espada e escribir delataba vida intelixente.
 Así, as escritoras desta época protagonizaron un acto de
rebelión contra unha natureza imposta que marcaría o
futuro das mulleres.
 As mulleres aspiraban a un destino diferente.
Século XIX
Contexto
Escritura como arma de guerra

Século XIX
 Dende finais do século, as mulleres comezan a poder ir aos
colexios e, ao pouco, permíteselles traballar como
profesoras. Así, van aparecendo enfermeiras como Isabel de
Zendala, pintoras como Elina Molins e escritoras:
Contexto
Rosalía de Castro Emilia Pardo Bazán Concepción Arenal

Concepción Arenal
 Filla dunha familia humilde soñaba con ser avogada.
Para iso, disfrázase de home e convértese na primeira
muller en ir á universidade. Ao descubrirse o engano,
pode seguir estudando.
 Concepción Arenal foi, ademais, unha gran feminista.

 Non escribiu en galego, polo tanto, non forma parte da
nosa historia literaria.
 Foi autora de varios libros e artigos, en moitos dos
cales defende ás mulleres ou, en xeral, ás minorías.
Concepción Arenal
Contexto

 Foi unha escritora de lingua castelá, principal
representante do Naturalismo en España
 Non escribiu en galego, polo que non forma parte da nosa
historia.
Emilia Pardo Bazán

Emilia Pardo Bazán
 Este escritora castelá caracterízase polas múltiples críticas
que fai a Rosalía por diversos motivos:
 Considéraa unha escritora rexional (negativo segunda a
súa opinión) que escribe en galego, un feito que delimita
a súa produción.

 Cre que intenta recuperar a literatura dos trobadores,
pero só logra crear unhas composición caducas.
 Pensa que a literatura galega non debería saír do
ruralismo.
 A literatura rexional é tan só unha ponte entre a culta e a
popular
Emilia Pardo Bazán

Rosalía de Castro
 Se desexa volver a ver a información sobre Rosalía
pulsa na seguinte imaxe.

Avelina Valladares
 Esta muller de familia fidalga
recibiu unha formación
completa ata chegar a dominar
tanto a literatura de ficción
como ensaística.
 Entre a súa obra destacan
poemas como “A ulla” e
diversos artigos.
 Na actualidade, é considerada
unha pioneira na literatura
galega, xa que é unha das
primeiras en escribir poemas
en galego.

Clara Corral Aller
 Nacida nunha familia
acomodada, converteuse nunha
das primeiras mulleres que
publicou algún texto en galego
nesta época.
 As súas composicións en galego
son “O ben na terra”, “Lonxe vai
miña alegría” e “O día de San
Antón” que publica na revista
La Ilustración Gallega. Estes
poemas son de temática
amorosa e elexíaca.

Filomena Dato Muruais
 Pouco se sabe da súa vida.
Participou en diversos
xornais así como no
movemento literario
iniciado por Carvajal.
Ademais, en 1906 foi
nomeada membro da
Academia Galega.
 Foi, ademais unha gran
feminista xunto con Rosalía
de Castro.

Século XX (1901-1931)
 Durante o inicio do século
XX, a situación das mulleres
vai mellorando
progresivamente (sen
alcanzar a igualdade) e van
ocupando un lugar máis
relevante no ámbito do
ensino. É no ano 1901 cando
se gradúa a primeira muller
na USC: Manuela Barreiro.
 No 1916 fúndase as
Irmandades da Fala.
Contexto

Novela do século XX
 Unido ao cambio na
situación das mulleres na
realidade, van aparecendo
novidades no
comportamento do
personaxe feminino.
 Así, Emilia Pardo Bazán
pasa de asociar as
lágrimas coa muller, a
mostrar unhas señoras
decididas e
independentes.

Irmandades da Fala
 Detrás desta organización importante para a literatura
galega, atopáronse unhas 200 mulleres que, a pesar de non
ocupar postos importantes, fixeron un papel relevante.
Contribuíron tamén na publicación A Nosa Terra e na
creación do Partido Galeguista.
 No 1918 crearon a sección feminina das Irmandades da Fala.

Corona González
 Foi unha das mulleres presentes no seminario nacionalista
A Nosa Terra.
 Escribiu artigos como “Para os da terriña”, “Saudades” ou “A
bordo do Arlanza” onde denuncia as precarias condicións
laborais, a emigración e reclama a educación das mulleres.

Francisca Herrera Garrido
 Foi unha muller relixiosa e
conservadora que chegou a
atacar ás mulleres
feministas que reclamaban o
sufraxio universal.
 Veciña, alumna e amiga de
Rosalía de Castro, foi unha
escritora autodidacta.
 Destacou por ser a primeira
muller en ser nomeada
membro numeraria da RAG.

 Escribiu case toda a súa obra en galego centrándose
principalmente no ruralismo, na muller como nai e na
renuncia feminina. A súa obra amosa unha gran riqueza
lingüística, cun galego rico e coidado.
Francisca Herrera Garrido
Obra

Segunda República
(1931-1936)
 A segunda república foi un
período de progreso e
evolución, especialmente para
as mulleres.
 Nesta época, aprobouse o
sufraxio universal,
aumentáronse o número de
escolas, permitiuse o divorcio e
separouse a cultura da relixión.
 Neste período, as mulleres
afiliáronse a partidos e crearon
organizacións

Guerra Civil e Franquismo
 O fracaso do golpe de Estado de xullo do 1936 conduciu a
unha Guerra Civil que durou tres anos e que provocou a
morte de moitos galegos.
 Tras a guerra, o ditador Franco subiu ao poder e deseguido
instaurou unha gran represión contra os galeguistas e as
mulleres. Estas últimas viron como desaparecían todas as
melloras conseguidas e se ía retornando ao papel da muller
como ama da casa e sempre disposta ás peticións do seu
marido.

María Mariño Foi unha gran poeta
galega á que se lle dedicou
o Día das Letras Galegas
no 2007.
 Esta muller de familia
humilde viviu durante a
época do franquismo e foi
costureira. Empezou
escribindo en español,
pero pronto comezou a
usar o galego.
 Tardarían moito tempo en
serlles recoñecidos os
seus méritos.

 A súa produción poética non obedece ás normas. Esta
muller escribiu dous grandes libros en galego:
 Palabras no tempo: consta de setenta poemas de tipo
descritivo e autobiográfico.
 Verba que comenza: publicado postumamente. Está
formado por un conxunto de vinte e sete poemas, entre
os que se inclúen moitos creados no seu último ano de
vida (cando estaba enferma).
María MariñoObra

Luz Pozo Garza
 É unha poeta galega e
membro da Real
Academia Galega. Esta
muller culta viuse
grandemente afectada
pola Guerra Civil, pero
aínda así publicou e
segue publicando
numerosas composicións
en galego.

 Cultiva con gran mestría moitos xéneros diferentes: poesía,
ensaio, e antoloxías.
 Entre as súas obras encóntranse: O paxaro na boca, Códice
calixtino, Vida secreta de Rosalía. Tres poetas medievais da
ría de Vigo…
Luz Pozo GarzaObra

Xohana Torres
 É unha autora de referencia
imprescindible na literatura
galega contemporánea. É
poeta, dramaturga,
narradora… Pero, o seu labor
cultural amplíase ademais a
ámbitos menos
frecuentados. A súa relación
co grupo Teatro Estudio de
Ferrol evidencia o seu
interese polo xénero que
logo cultivaría.

 O seu labor como escritora comeza en revistas como
Aturuxo ou Grial. Durante a súa vida xa logrou diversos
premios como o Premio Galicia do Centro Galego de Bos
Aires ou o Premio Pedrón de Ouro, así como o Premio
Castelao de Teatro.
Xohana TorresObra
Poesía
Do sulco
Estacións
ao mar
Tempo de
Ría
Poesía
reunida

Xohana Torres
Teatro
A outra
banda
do Iberr
Un hotel de
primeira
sobre o río
Novela
Adiós,
María
Literatura
infantil
Polo mar
van as
sardiñas
Pericles e a
balea
Ensaio
San
Andrés de
Lonxe
En
publicacións
colecttivas
A semente
aquecida da
palabras
Antoloxía
consultada da
poesía galega
Daquelas que
cantan. Rosalía na
palabra de once
escritoras galegas
Traducións
O abeto
valente de
Jori Cots
O globo de
papel de Elisa
Vies de
Fábregas
Unha nova terra
de Francisco
Candel
Así foi de
Rudyard
Kipling

María Xosé queizán
 É unha gran pioneira do movemento feminista. Resalta o
poder da palabra para rematar coa visión dominadora do
amor. Comezou sendo escritora cando era adolescente
participando en numerosos xornais. Deseguido, empezou a
crear as súas primeiras obras. Na actualidade, cultiva case
todos os xéneros: novela, conto, ensaio, teatro e poesía.

 A súa primeira novela (A orella no
buraco) está moi influenciada pola
novela francesa que lle serviu de
referencia. A partir de entón, destacou
pola creación de ensaios como A muller
en Galicia ou Recuperemos as mans. Por
outra banda, creou a revista Festa da
palabra silenciada escrita tan só por
mulleres.
 Ao longo da súa vida leva recibidos
moitos premios como o Premio Álvaro
Cunqueiro ou o Premio da Xunta de
Galicia.
María Xosé queizán
Obra

Finais do século XX
 A fin do Franquismo e a conseguinte Instauración da
Monarquía e a redución da censura asociada fixo que as
nosas autoras puideran retornar aos seus oficios.
 Así, nesta época, atopamos a un montón de escritoras.

María Victoria Moreno
 Licenciada en Filoloxía
Románica, exerceu como
mestra e profesora.
 Dende a súa chegada
identificouse con Galicia e
coa súa cultura, o que a
levou a escribir novelas,
contos e ensaios en galego.
Ademais, destacou por ser
unha defensora
indiscutible da literatura
infantil e xuvenil

 En galego, escribiu un montón de obras literarias, entre as
que se atopan:
María Victoria MorenoObra

Rosa Bassave Roibal
 Foi unha anarquista galega
que tratou temas como a
loita de clase, o feminismo
independente, a nosa
lingua reintegrada, a
solidariedade…
 Esta muller sempre
disposta e valente deixou
un inesquecible ronsel de
fraternidade.

 Escribiu numerosas composicións na nosa lingua
como:
Rosa Bassave Roibal
Obra
Abortar na Galiza
Que é o parto natural?
A man Sabia

Xela Arias
 Foi unha
emprendedora da
cultura galega:
tradutora, activista,
poeta… durante a
década dos oitenta e os
noventa. Consideraba
a palabra a base dunha
extraordinaria
manifestación artística

 Escribiu, entre outras, as seguintes composicións:
Xela Arias
Obra

Begoña Caamaño Rascado
 Esta gran muller traballou
como redactora en
numerosos xornais así
como na Radio Galega.
 Destacou por ser unha
activista incansábel, pois
participou en numerosas
manifestacións contra a
violencia de xénero, a favor
do aborto, o
antimilitarismo, a
insubmisión…

 No tocante á súa carreira Literaria, publicou dúas novelas:
Begoña Caamaño Rascado
Obra

Belén Feliú
 Esta escritora e
amante das viaxes é a
creadora dunha gran
obra literaria,
sempre nos
territorios do relato,
marcada pola
indagación, a ironía,
a subversión e o
xogo.
 É a creadora dunha
variada literatura

Luísa Villalta
 Foi unha escritora prolífica
e versátil, autora de poesía,
narrativa, ensaios, pezas
dramáticas e textos
xornalísticos en lingua
galega.
 Paralelamente a súa
traxectoria como autora,
desenvolveu unha intensa
actividade cultural e
musical.

Luísa Villalta
 É autora dunha variada produción literaria:
Obra

Marilar Aleixandre
 É unha escritora e tradutora
galega. Esta bióloga e catedrática
na USC converteuse, este mesmo
ano, en membro da Real
Academia Galega.
 Esta muller critica a
invisibilidade da violencia de
xénero dentro da literatura
galega e reivindica o papel das
mulleres.

 Dentro da súa traxectoria literaria encontramos obras
como:
 A expedición do Pacífico
 O trasno de Alqueidón
 Catálogo de velenos
 A banda sen futuro
 Teoría do caos
Marilar Aleixandre
Obra

Ana María Fernández
 É unha escritora galega que
xunto con Xoán Babarro
preparou os primeiros
libros de texto modernos
para o aprendizaxe do
galego. En moitas das súas
obras emprega o
simbolismo e fala sobre
temas como o paso do
tempo.

 Dentro das súas composicións atópanse:
 Amar e outros verbos
 Zapatón e Libiripón
 Tres países encantados
 Ondas de verde e azul
 A chamada das tres raíñas
 O cacarabicolé
Ana María Fernández
Obra

Pilar Pallarés
 É unha poetisa galega. Esta
filóloga colaborou en diversas
revistas como Frial, Dorna ou
Nordés. Foi tras a publicación
do seu primeiro libro, Entre
lusco e fusco, cando se
converteu nunha das voces
poéticas máis importantes da
poesía galega.

 Entre as súas composición atópanse as seguintes obras:
 Livro das devoracións
 Sétima soidade
 Leopardo Son
 Rosas na sombra
 De amor e desamor
 Hai estratos distintos de vazio
 Persisto
Pilar PallarésObra

Teresa Moure
 É unha escritora en
lingua galega. Doutora
en lingüística e profesora
da USC. Ten unha gran
traxectoria literaria pola
que recibiu numerosos
premios como o Premio
Xerais ou o Premio da
Crítica de narrativa
galega.

 Dentro da súa grande obra destacan novelas como A xeira
das árbores, Herba Moura ou Unha primavera para Aldara.
Tamén sobresae o seu ensaio sobre ecolingüística.
Teresa Moure
Obra

Ana Romaní
 Ademais de escritora, é unha
actriz de dobraxe.
 Nas súas obras presenta un
universo dominado pola
evocación amorosa, o paso do
tempo ou a visión
reivindicativa da muller que
se revela contra a historia.
 Reivindica a dignidade e a
loita, así como o papel das
mulleres na literatura.

 Dentro da súa produción encontramos obras como:
 Palabras de mar
 Das últimas mareas
 Arden
 Marmelada de amoras
 Estremas
Ana RomaníObra

Marta Dacosta
 É unha poeta galega, licenciada
en filoloxía galego-portuguesa.
 Escribiu moitos poemas que
serían publicados en revistas
como Olisbos, Dorna ou Festa da
palabra silenciada.
 Na actualidade colabora co
semanario A Nosa Terra e co
xornal dixital
www.gznacion.com.

 Entre a súa obra inclúense os seguintes libros:
 Crear o mar en Compostela
 Pel de ameixa
 Setembro
 En atalaia alerta
 As amantes de Hamlet
Marta Dacosta
Obra

Elvira Ribeiro Tobío
 É unha das grandes poetas
actuais.
 Comezou difundindo a súa
obra poética a través de
publicación colectivas e por
internet a partir dos
primeiros anos do século
XXI.
 Esta interesada pola poesía
experimental recibiu un
montón de premios pola súa
traxectoria como escritora.

 Na súa obra destacan as composicións poéticas:
 Andar ao leu
 Arxilosa
 Romero. 10 anos de poesía, Concello de Rianxo
 Corpos transitivos
 Pero, tamén cultivou outros xéneros como a literatura
infantil, o ensaio ou a narrativa.
Elvira Ribeiro Tobío
Obra

Yolanda Castaño
 É unha poetisa e crítica
literaria galega. Esta licenciada
en Filoloxía Hispánica deuse a
coñecer nos anos noventa
cando escribiu uns poemas
soltos polos que recibiu
numerosos premios. Tras disto,
seguiu publicando obras ao
tempo que colaborou en
diversas publicacións como
Festa da Palabra silenciada ou
A Nosa Terra.

 Dentro da súa traxectoria literaria destacan obras
como:
 Elevar as pálpebras
 Delicia
 O libro da egoísta
 Profundidade de campo
 Edénica
 Punver
 Cando eu saiba ler
Yolanda CastañoObra

Rosa Aneiros
 É unha escritora actual
galega. Licenciada en
Ciencias da Comunicación,
esta muller colaborou no
programa da Radio Galega
Un día por diante, así como
no Diario de Pontevedra, en
El Progreso ou en Galicia
hoxe.
 Ademais, é a escritora da
curtametraxe O señor do
telexornal.

 Escribiu moitas obras polas que recibiu diversos premios.
Entre elas destacan:
 Con Resistencia
 Sol de inverno
 Ás de bolboreta
 Ámote Leo A
 O xardín da media lúa
Rosa AneirosObra

Olga Novo
 É unha poeta e
ensaísta galega, que
exerce como
profesora de
instituto.
 Deuse a coñecer
como poeta grazas a
tres poemarios de
grande forza
expresiva e
sensualidade erótica.

 Recibiu numerosos premios polas súas composicións.
 Escribiu entre outras, as seguintes obras:
 A teta sobre o sol
 Nós nus
 A cousa vermella
Olga NovoObra

Outras mulleres
galegas que non
foron escritoras
pero que fixeron
historia
Os seus
nomes
deberían ser
amplamente
coñecidos.
Estes son
algúns
exemplos:

Egeria
 Esta relixiosa procedente de
Gallaecia peregrinou a Oriente
e visitou os Santos Lugares. Foi
considerada a primeira viaxeira
da Historia e a primeira
escritora hispana.

María Castaña
 Foi unha rebelde que
comezou, xunto coa súa
familia e con outras
mulleres e familias,
unha revolta contra o
señor feudal: frei Pedro
López de Aguiar.
 A súa historia
converteuse nunha
lenda popular.

Urraca I de León e
Castela Condesa de Galicia, raíña de León e Castela e
emperatriz de España, Urraca tivo que enfrontarse,
dende un principio, á súa condición de muller como
consecuencia da obsesión paterna por ter un fillo
varón que non chegaba.
 Coa morte do seu irmán, Sancho, chegou o lexítimo
recoñecemento como herdeira do trono leonés por
parte de Afonso VI. No seu reinado tivo que facer
fronte a multitude de problemas como a reconquista
dos territorios musulmáns, a disputa de áreas de
influencia con Afonso I e Aragón…

Urraca I de León e
Castela Condesa de Galicia, raíña de León e Castela e
emperatriz de España, Urraca tivo que enfrontarse,
dende un principio, á súa condición de muller como
consecuencia da obsesión paterna por ter un fillo
varón que non chegaba.
 Coa morte do seu irmán Sancho chegou o lexítimo
recoñecemento como herdeira do trono leonés por
parte de Afonso VI. No seu reinado tivo que facer
fronte a multitude e problemas como a reconquistas
dos territorios musulmáns, a disputa de áreas de
influencia con Afonso I e Aragón…

Isabel de Barreto
 Foi a primeira muller que ostentou o cargo de
Almirante na navegación española. Unha muller culta
e de familia nobre á que lle gustaba moito viaxar.

María Pita
 Esta valente muller matou ao alférez inglés e según a
lenda, logrou desmoralizar a tropa inglesa na Coruña.

Dolores Rodeiro Boado
 Foi a única galega
documentada como
escultora ata o século XX.
 Foi unha pioneira pois
ademais de dedicarse a súa
paixón, chegou a ser a
primeira artista en recibir
unha pensión da
Deputación da Coruña.

María Corredoyra
 Foi unha das pintoras menos
célebres da Xeración de 1916
por varias razóns: por non
existir parentes directos que
difundisen a obra tras o seu
pasamento, pola chegada das
vangardas e a ruptura que iso
supuxo nas artes e, sobre todo,
por ser muller.
 No 1929 foi nomeada membro
do Seminario de Estudos
Galegos.

Olimpia Valencia
 Foi a primeira
doutora galega: unha
médica xinecóloga.
 Estudou maxisterio e
medicina.
Caracterizouse por
ser unha muller de
esquerdas,
comprometida co
seu país e co seu
xénero.

Placeres Castellanos
 Foi unha muller de
ideoloxía comunista que
participou activamente en
política durante a República
e que co levantamento
fascista sufriu represalias.
 Aínda así, seguiu
combatendo o fascismo por
ideoloxía e compromiso
político, esperando a caída
de Franco.

Marcela e Elisa
 Coñecéronse a mediados da década de 1880 na Escola de
Maxisterio da Coruña. Entre elas foise establecendo unha
íntima amizade, que axiña se converteu en amor. Pese ás
prohibicións, decidiron vivir como “home e muller”.
Foron detidas pola policía e víronse obrigadas a fuxir.

María Miramontes
 Modista de profesión, milita
nas Irmandades da Fala e
formará parte da xunta
directiva.
 Ademais, foi unha militante
do Partido Galeguista que
participou activamente na
campaña de apoio ao
Estatuto de 1936. Tras a
sublevación militar, veuse
obrigada a coller rumbo ao
exilio en Bos Aires.

Maruxa Mallo
 Foi unha das
marxinadas da
Xeración do 27 que
pertenceu ao grupo das
Sinsombreiro. Unha
gran pintora e unha
muller reivindicativa
que tan só quería ser
libre.

María Purificación
Gómez González
 Foi a única muller
alcaldesa na Segunda
República.
 Coa sublevación
militar franquista, foi
sentenciada de morte
e acabou en cadea
perpetua.

As Marías
 Foron denominadas as dúas
en punto. Estas mulleres
vestían de forma
extravagante para
simbolizar a liberdade. Coa
sublevación militar foron
grandemente castigadas e
víronse obrigadas a tolear
para poder sobrevivir.

Outras mulleres
destacadas Ademais de todas as mulleres indicadas anteriormente,
aínda houbo moitas máis que realizaron actos que deben
ser resaltados. Algúns nomes son:
María
Barbeito
Felicia Auber
María Araújo
Ángeles
Alvariño
Francisca
Álvarez
Ampara
Alvajar
Juana
Capdevielle
Emilia Calé
María Cagiao

Outras mulleres
destacadas
Patricia
Ferreira
Elisa e Jimena
Fernández
Elena
Fernández
Ilduara Eriz
María Dios
María Antonia
Dans
Luísa Cuesta
Gutiérrez
Carmen
Cornes
Rosa María de
Castro
Inés de Castro
Pilar Castillo
Sánchez
María Casares
Sofía
Casanova
Andrea López
Chao
Menchu
Lamas
Chus Lago
Xosefa Iglesias
Vilarelle
Lupe Gómez
Joaquina
García García
Lorena
Freijeiro

Aurora
Rodríguez
Enriqueta
Otero
Mercedes
Núñez
Sofía Novoa
María Muñoz
de Quevedo
Pancha
María Luz
Morales
Anisia
Miranda
Rosalía Mera
Urania Mella
Pura
Lorenzana
Rita Amparo
López
Carmen
López-Cortón
Hidelgar
Rodríguez
Manuela
Rodríguez
Mabel Rivera
Celia Rivas
Jesusa Prado
Nélida Piñón
Paz Parada
Pumar
Bela Otero
Outras mulleres
destacadas

Outras mulleres
destacadas
María Vinyals
Marisa
Villarefrancos
Maruxa
Villanueva
Mercedes
Vieito
Beatriz Sotelo
María Soliña
Concepción
Saíz Otero
Ángela Ruíz
Robles
Mercedes
Ruibal
Carme
Rodríguez
Juana de Vega
Pura Vázquez
Iglesias
Concha
Vázquez
María
Valverde
Uxía
Isabel de
Zendala y
Gómez

Conclusión
 Durante moito tempo, as mulleres foron consideradas o
sexo inferior e, esa visión aínda continúa en moitos sectores
da sociedade. Por exemplo, coa temática do aborto ou cos
múltiples casos de violencia de xénero que teñen lugar case
a diario.

Conclusión
 Ao longo da Historia da Literatura Galega, houbo moitas
máis mulleres das que son coñecidas que se atreveron a
coller a pluma e a escribir en épocas nas que iso non estaba
permitido. E non só houbo mulleres no ámbito literario.
Como acabamos de ver, o sexo feminino estivo presente en
case todas as funcións da vida. Con todo, aínda a día de
hoxe, seguimos marxinando a estas heroínas. POR QUE
SERÁ?

Fontes
 María Balteira I
 María Balteira II
 Isabel de castro Andrade
 Francisca de Isla
 Francisca de Isla II
 Francisca Herrera Garrido
 As mulleres na Historia
 Álbum de mulleres

Fontes
 Declaración dos Dereitos da Muller e da Cidadá
 Texto cos artigos da Declaración
 O personaxe feminina na novela do século XX
 Emilia Pardo Bazán crítica
 As letras das mulleres
 Historia de ser muller I
 Historia de ser muller II
 Historia de ser muller III
 Presentación
 Tecín soia a miña tea

Son muller, e que? (por Puala Cambeses)

Recommended

Recommended

More Related Content

What's hot

What's hot (20)

Viewers also liked

Viewers also liked (20)

Similar to Son muller, e que? (por Puala Cambeses)

Similar to Son muller, e que? (por Puala Cambeses) (20)

More from Marlou

More from Marlou (20)

Son muller, e que? (por Puala Cambeses)