Đề tài: Kế toán bán hàng và kết quả kinh doanh trong doanh nghiệp

Trường Đại học Công Nghiệp Hà Nội Khoa Kế toán - Kiểm toán
Bùi Thị Thu Anh_ Lớp LTCĐĐH KT1-K2 Luận văn tốt nghiệp
1
LỜI NÓI ĐẦU
Hiện nay với sự phát triển mạnh mẽ của các doanh nghiệp, các khu
công nghiệp vừa và nhỏ xuất hiện ngày càng nhiều thì sự cạnh tranh càng gay
gắt, dẫn đến làm nảy sinh nhiều vấn đề trong quá trình quản lý. Qua đó càng
chứng minh sự cần thiết của công cụ hạch toán kế toán. Đặc biệt là quá trình
bán hàng và xác định kết quả kinh doanh là khâu chốt trong quá trình hoạt
động của doanh nghiệp. Do vậy hạch toán các nghiệp vụ bán hàng và xác định
kết quả kinh doanh là rất quan trọng cần được quan tâm thích đáng.
Mặt khác trong những năm gần đây cơ chế quản lý kinh tế của Nhà
nước ta đã có những đổi mới sâu sắc và toàn diện. Công cuộc đổi mới này tạo
ra những chuyển biến tích cực cho sự tăng trưởng và phát triển của nền kinh
tế. Đặc biệt là sau khi hội nhập WTO đã làm mở ra nhiều cơ hội cũng như
thách thức mới cho nền kinh tế Việt Nam. Nhất là năm 2008, 2009 nền kinh
tế gặp nhiều khó khăn. Nhiều chính sách kinh tế, cách thức quản lý kinh tế tài
chính của nhà nước đã và đang ngày càng hoàn thiện. Hạch toán kế toán với
tư cách là một bộ phận cấu thành quan trọng của hệ thống quản lý kinh tế, tài
chính cũng đã có những cải tiến hoàn thiện từng bước theo mức độ thay đổi
của nền kinh tế. Để phù hợp với cơ chế thị trường hạch toán kế toán phải hết
sức chặt chẽ và phát huy tối đa tác dụng của nó đối với nền kinh tế; đồng thời
hạn chế được các khe hở gây khó khăn cho quản lý kinh tế tài chính.
Bên cạnh đó cơ cấu nền kinh tế nước ta là nền kinh tế nhiều thành phần
được vận hành theo cơ chế thị trường, dẫn đến sự cạnh tranh khốc liệt giữa
các thành phần kinh tế.Vì vậy trong thời kỳ mở cửa này muốn tồn tại và phát
triển các doanh nghiệp phải dùng mọi cách đưa được sản phẩm hàng hoá của
mình tới tay người tiêu dùng,được người tiêu dùng chấp nhận; đồng thời đem
lại hiệu quả kinh tế cao nhất cho doanh nghiệp. Hạch toán bán hàng và xác
định kết quả kinh doanh cung cấp cho doanh nghiệp cái nhìn tổng thể, bao
quát về hoạt động sản xuất kinh doanh của mình; cụ thể như các chỉ tiêu
doanh thu, lợi nhuận...Từ đó doanh nghiệp có những biện pháp điều chỉnh cơ

2
cấu hàng hoá, hình thức kinh doanh, phương thức quản lý sao cho phù hợp
với điều kiện thực tế để có hiệu quả hơn. Nhận thức được những điều đó nên
trong quá trình thực tập tại công ty TNHH Nam Ngân em đã tập trung tìm
hiểu nghiên cứu quá trình bán hàng và xác định kết quả tại công ty.
Qua thời gian tìm hiểu thực tế tại công ty TNHH Nam Ngân, được sự
hướng dẫn tận tình của cô giáo hướng dẫn cô giáo- Ths. Hoàng Thị Việt Hà,
cùng với sự giúp đỡ của các cán bộ kế toán của công ty em đã hoàn thành
luận văn tốt nghiệp của mình với đề tài: “ Hoàn thiện kế toán bán hàng và
xác định kết quả kinh doanh trong doanh nghiệp thương mại”. Luận văn tốt
nghiệp gồm ba phần:
Chương 1: Những vấn đề cơ bản về kế toán bán hàng và xác định kết
quả bán hàng trong doanh nghiệp thương mại.
Chương 2: Thực trạng kế toán bán hàng và xác định kết quả kinh doanh
tại công ty TNHH Nam Ngân.
Chương 3: Hoàn thiện kế toán bán hàng và xác định kết quả kinh doanh
tại công ty TNHH Nam Ngân.

3
CHƯƠNG 1: NHỮNG VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀ KẾ TOÁN BÁN
HÀNG VÀ XÁC ĐỊNH KẾT QUẢ KINH DOANH TRONG
DOANH NGHIỆP THƯƠNG MẠI
1.1. Sự cần thiết của kế toán bán hàng và xác định kết quả kinh doanh
trong doanh nghiệp thương mại
1.1.1. Vaitrò của kế toán bán hàng và xác định kết quả kinh doanh trong
doanh nghiệp thương mại.
Bán hàng tự thân nó không phải là một quá trình của sản xuất kinh doanh
nhưng nó lại là một khâu cần thiết của tái sản xuất xã hội. Kết quả cuối cùng
của thương mại tính bằng mức lưu chuyển hàng hoá mà việc lưu chuyển hàng
hoá lại phụ thuộc mức bán hàng nhanh hay chậm. Doanh nghiệp càng tiêu thụ
được nhiều hàng thì sức mạnh của doanh nghiệp càng tăng lên. Như vậy bán
hàng là yếu tố quyết định đến sự tồn tại và phát triển của doanh nghiệp.
Việc tiêu thụ hàng hoá có tác dụng nhiều mặt đối với lĩnh vực sản xuất
và tiêu dùng của xã hội. Đó là:
Quá trình bán hàng cung cấp hàng hoá cần thiết một cách đầy đủ, kịp
thời, đúng số lượng và chất lượng để đáp ứng, thoả mãn nhu cầu về hàng hoá
tiêu dùng cho khách hàng. Nhờ hoạt động bán hàng mà hàng hoá sẽ được đưa
đến tay người tiêu dùng và thoả mãn yêu cầu của người tiêu dùng, việc tiêu
thụ hàng hoá góp phần cân đối giữa sản xuất và tiêu dùng.
Như vậy thông qua thị trường, bán hàng góp phần điều hoà sự cân bằng
giữa sản xuất và tiêu dùng, giữa hàng hoá và tiền tệ trong lưu thông, giữa nhu
cầu tiêu dùng và khả năng thanh toán. Đặc biệt là đảm bảo cân đối giữa các
ngành, các khu vực trong nền kinh tế. Các đơn vị trong nền kinh tế thị trường
không thể tồn tại và phát triển một cách độc lập mà giữa chúng có mối quan
hệ qua lại khăng khít với nhau. Quá trình bán sản phẩm có ảnh hưởng trực

4
tiếp tới quan hệ cân đối sản xuất giữa các ngành, các đơn vị với nhau nó tác
động đến quan hệ cung cầu trên thị trường.
Bán hàng là cơ sở hình thành lên doanh thu và lợi nhuận, tạo ra thu nhập
để bù đắp chi phí bỏ ra, bảo toàn và phát triển vốn kinh doanh thông qua các
phương thức bán hàng phù hợp với yêu cầu của khách hàng. Để quá trình bán
hàng diễn ra được thuận lợi thì hàng hoá không chỉ đảm bảo về chất lượng mà
còn phải phù hợp với thị hiếu của người tiêu dùng luôn thay đổi về mẫu mã,
chất lượng, giá cả cũng như phương thức bán hàng và khâu phục vụ sau bán
hàng, nhằm kích thích nhu cầu tiêu dùng.
Đồng thời với việc tiêu thụ hàng hoá, xác định đúng kết quả kinh doanh
là cơ sở đánh giá hiệu quả cuối cùng của các hoạt động sản xuất kinh doanh
trong một thời kỳ nhất định của doanh nghiệp. Xác định đúng kết quả kinh
doanh tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp hoạt động tốt trong kỳ kinh
doanh tiếp theo đồng thời cung cấp số liệu cho các bên quan tâm, thu hút đầu
tư vào doanh nghiệp giữ vững uy tín của doanh nghiệp trên thị trường. Đặc
biệt trong điều kiện hiện nay, các doanh nghiệp phải tiến hành sản xuất kinh
doanh không còn chế độ bao cấp và cạnh tranh ngày càng trở lên gay gắt thì
việc xác định kết quả kinh doanh đã trở thành một yêu cầu bức thiết và cũng
là một thử thách quyết định đối với tài năng của các nhà quản lý.
Như vậy, bán hàng và xác định kết quả kinh doanh trong doanh nghiệp
có vai trò vô cùng quan trọng trong việc thúc đẩy sử dụng nguồn lực và phân
bổ các nguồn lực có hiệu quả đối với toàn bộ nền kinh tế quốc dân nói chung
và đối với mỗi doanh nghiệp nói riêng. Có thể khẳng định rằng bất kỳ một
doanh nghiệp thương mại nào muốn tồn tại và phát triển đều không thể thiếu
đi chức năng này.
1.1.2. Yêu cầu của kế toán bán hàng và xác định kết quả kinh doanh
trong doanh nghiệp thương mại.

5
Việc quản lý công tác kế toán bán hàng và xác định kết quả kinh doanh
là một trong những khâu vô cùng quan trọng trong các doanh nghiệp thương
mại. Vì vậy để tổ chức tốt công tác quản lý kế toán bán hàng và xác định kết
quả kinh doanh thì đòi hỏi các doanh nghiệp phải thực hiện tốt các yêu cầu
sau:
- Quá trình tiêu thụ hàng hoá phải được quản lý từ khâu ký kết hợp đồng
tiêu thụ, đến các khâu gửi hàng, xuất bán, thanh toán tiền hàng cho đến khi
chấm dứt hợp đồng.
-Thường xuyên kiểm tra tình hình tiêu thụ, thực hiện kế hoạch tiêu thụ
và thực hiện chế độ chính sách liên quan.
Quản lý tốt nguồn lực trong kinh doanh: Lao động, vật tư, tiền vốn để sử dụng
hợp lý mang lại hiệu quả kinh doanh cao nhất trong doanh nghiệp.
- Quản lý, tính toán chính xác các khoản chi phí để xác định kết quả kinh
doanh: Chi phí bán hàng, chi phí quản lý doanh nghiệp, chi phí sản xuất
chung (dùng trong bán hàng và trong quản lý). Xác định chính xác doanh thu,
giá vốn hàng bán.
- Phải tích cực bảo vệ môi trường, tài nguyên thiên nhiên, thực hiện
nghĩa vụ đối với cán bộ công nhân viên trong doanh nghiệp đồng thời nghiêm
chỉnh tuân thủ pháp luật và các chế độ quản lý kinh tế của nhà nước.
Thực tế trong những năm vừa qua cho thấy với sự phát triển của cơ chế
thị trường và sự cạnh tranh gay gắt, bên cạnh những doanh nghiệp làm ăn có
hiệu quả, mở rộng và không ngừng nâng cao vị thế của mình trên thị trường
trong nước và nước ngoài thì vẫn còn tồn tại không ít những doanh nghiệp
hoạt động kém hiệu quả thu nhập không đủ bù đắp những chi phí và có nguy
cơ đứng trước sự phá sản, giải thể. Nguyên nhân của tình trạng trên có nhiều
song nhìn nhận đánh giá một cách tổng thể khách quan thì nguyên nhân của
sự đổ vỡ phá sản trong các doanh nghiệp là do sự yếu kém trong khâu tổ chức

6
sản xuất, tổ chức tiêu thụ của mình. Vì vậy với mục tiêu cao nhất của mình là
lợi nhuận thì đòi hỏi các nhà doanh nghiệp phải luôn xác định được cho mình
kinh doanh cái gì ? Kinh doanh như thế nào ? Để đem lại lợi nhuận lớn nhất
cho doanh nghiệp.
1.1.3. Nhiệm vụ của kế toán bán hàng và xác định kết quả kinh doanh
trong doanh nghiệp thương mại.
Bán hàng là một chức năng chủ yếu trong doanh nghiệp thương mại.
Chính vì vậy mà kế toán bán hàng có vai trò đặc biệt quan trọng trong công
tác quản lý và tiêu thụ hàng hoá. Cụ thể kế toán bán hàng và xác định kết quả
kinh doanh cần thực hiện những nhiệm vụ sau:
 Ghi chép, phản ánh kịp thời, đầy đủ và chính xác tình hình bán hàng
của doanh nghiệp trong kỳ cả về giá trị và số lượng hàng bán trên tổng
số và trên từng mặt hàng, từng địa điểm bán hàng, từng phương thức bán
hàng.
 Tính toán và phản ánh chính xác tổng giá thanh toán của hàng bán ra
bao gồm cả doanh thu bán hàng, thuế giá trị gia tăng đầu ra của từng
nhóm mặt hàng, từng hoá đơn
 Xác định chính xác giá mua thực tế của lượng hàng đã tiêu thụ, đồng
thời phân bổ chi phí thu mua cho hàng tiêu thụ nhằm xác định kết quả
kinh doanh.
 Kiểm tra, đôn đốc tình hình thu hồi và quản lý tiền hàng, quản lý
khách nợ, theo dõi chi tiết theo từng khách hàng, số tiền khách nợ. Đôn
đốc kiểm tra đảm bảo thu đủ và kịp thời tiền bán hàng tránh bị chiếm
dụng vốn bất hợp lý.
 Tập hợp đầy đủ, chính xác, kịp thời giá vốn hàng bán các khoản chi
phí bán hàng trong quá trình tiêu thụ hàng hoá cũng như chi phí quản lý
doanh nghiệp. Xác định chính xác và đúng các khoản thuế phải nộp về

7
sản phẩm hàng hoá đã tiêu thụ. Phân bổ chi phí hợp lý còn lại cuối kỳ kết
chuyển chi phí cho hàng đã tiêu thụ làm căn cứ để xác định kết quả kinh
doanh.
 Cung cấp thông tin cần thiết về tình hình bán hàng, phục vụ cho việc
chỉ đạo điều hành hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp.
 Tham mưu cho lãnh đạo về các giải pháp để thúc đẩy quá trình bán
hàng.
1.2. Lý luận chung về bán hàng trong doanh nghiệp thương mại
1.2.1. Khái niệm
Bán hàng là khâu cuối cùng trong quá trình hoạt động kinh doanh của
doanh nghiệp thương mại. Nó chính là quá trình chuyển giao quyền sở hữu về
hàng hóa từ tay người bán sang tay người mua để nhận quyền sở hữu về tiền
tệ hoặc quyền được đòi tiền người mua.
1.2.2. Các phương thức bán hàng
1.2.2.1. Bán buôn hàng hoá
Là phương thức bán hàng cho các đơn vị thương mại, các doanh nghiệp
sản xuất… để thực hiện bán ra hoặc để gia công, chế biến bán ra.
Đặc điểm:
- Hàng hóa vẫn nằm trong lĩnh vực lưu thông, chưa đi vào lĩnh vực tiêu
dùng.
- Hàng được bán theo lô hàng hoặc bán với số lượng lớn.
- Giá bán biến động tuỳ thuộc vào khối lượng hàng bán và phương thức
thanh toán.
* Phương thức bán buôn qua kho: Là phương thức bán buôn hàng hoá
mà trong đó hàng bán phải được xuất từ kho bảo quản của doanh nghiệp. Bán
buôn qua kho được thực hiện theo hai hình thức:

8
- Bán buôn qua kho theo hình thức giao hàng trực tiếp: bên mua cử đại
diện đến kho của bên bán để nhận hàng. Doanh nghiệp xuất kho hàng hoá,
giao trực tiếp cho đại diện bên mua. Sau khi đại diện bên mua nhận đủ hàng,
thanh toán tiền hàng hoặc chấp nhận thanh toán, hàng hoá được xác định là
tiêu thụ.
- Bán buôn qua kho theo hình thức chuyển hàng: Căn cứ vào hợp đồng
đã ký kết hoặc theo đơn đặt hàng, doanh nghiệp xuất kho hàng hoá dùng
phương tiện vận tải của mình hoặc thuê ngoài chuyển hàng đến kho bên mua
hoặc một địa điểm nào đó bên mua quy định trong hợp đồng. Hàng hoá
chuyển bán vẫn thuộc quyền sở hữu của doanh nghiệp, chỉ khi nào được bên
mua kiểm nhận, thanh toán hoặc chấp nhận thanh toán thì số hàng chuyển
giao mới được coi là tiệu thụ, người bán mất quyền sở hữu về hàng hóa. Chi
phí vận chuyển do doanh nghiệp chịu hoặc bên mua chịu là do thỏa thuận từ
trước giữa hai bên.
* Phương thức bán buôn vận chuyển thẳng: Doanh nghiệp sau khi mua
hàng, nhận hàng mua, không đưa về nhập kho mà chuyển bán thẳng cho bên
mua . Có hai phương thức bán buôn:
- Bán buôn vận chuyển thẳng theo hình thức giao hàng trực tiếp (hình
thức giao tay ba): Doanh nghiệp sau khi mua hàng, giao trực tiếp cho đại diện
bên mua tại kho người bán. Sau khi giao nhận, đại diện bên mua ký nhận đủ
hàng bên mua đã thanh toán tiền hàng hoặc chấp nhận thanh toán, hàng hoá
được xác định là tiêu thụ.
- Bán buôn vận chuyển thẳng theo hình thức chuyển hàng: Doanh
nghiệp sau khi mua hàng, nhận hàng mua, dùng phương tiện vận tải của mình
hoặc thuê ngoài vận chuyển hàng đến giao cho bên mua ở địa điểm đã được
thoả thuận. Hàng hoá chuyển bán vẫn thuộc quyền sở hữu của doanh nghiệp.
Khi nhận được tiền của bên mua thanh toán hoặc giấy báo của bên mua đã
nhận được hàng và chấp nhận thanh toán thì hàng hoá chuyển đi mới được
xác định là tiêu thụ

9
1.2.2.2. Bán lẻ hàng hoá
Là phương thức bán hàng trực tiếp cho người tiêu dùng hoặc các tổ
chức kinh tế hoặc các đơn vị kinh tế tập thể mua về mang tính chất tiêu dùng
nội bộ.
Đặc điểm:
- Hàng hoá đã ra khỏi lĩnh vực lưu thông và đi vào lĩnh vực tiêu dùng
- Giá trị và giá trị sử dụng của hàng hoá đã được thực hiện
- Bán đơn chiếc hoặc số lượng nhỏ, giá bán thường ổn định
Bán lẻ có thể được thực hiện dưới các hình thức sau:
* Bán lẻ thu tiền tập trung: Nghiệp vụ thu tiền của người mua và nghiệp
vụ giao hàng cho người mua tách rời nhau. Mỗi quầy hàng có một nhân viên
thu tiền làm nhiệm vụ thu tiền của khách, viết hoá đơn cho khách để khách
đến nhận hàng ở quầy hàng do nhân viên giao bán. Hết ngày (hết ca) bán hàng
nhân viên bán hàng căn cứ vào hóa đơn để xác định số lượng hàng hoá đã bán
trong ngày, trong ca và lập báo cáo bán hàng.
* Bán lẻ thu tiền trực tiếp: Nhân viên bán hàng trực tiếp thu tiền hàng
của khách và giao hàng cho khách. Hết ngày (hết ca) bán hàng nhân viên bán
hàng làm giấy nộp tiền và nộp tiền cho thủ quỹ đồng thời kiểm kê hàng hoá
tồn quầy để xác định số lượng hàng đã bán trong ngày trong ca và lập báo cáo
bán hàng.
* Bán lẻ tự phục vụ (tự chọn): Khách hàng tự chọn lấy hàng mang đến
bàn tính tiền và thanh toán tiền hàng. Nhân viên thu tiền kiểm hàng, tính tiền
lập hoá đơn bán hàng và thu tiền của khách hàng.
* Bán hàng tự động: Các doanh nghiệp thương mại sử dụng các máy bán
hàng tự động chuyên dùng cho một hoặc một vài loại hàng hoá nào đó đặt ở
các nơi công cộng. Khách hàng sau khi bỏ tiền vào máy, máy sẽ tự động đẩy
hàng ra cho người mua

10
* Bán trả góp: Người mua trả tiền mua hàng thành nhiều lần trong một
thời gian nhất định và người mua phải trả cho doanh nghiệp bán hàng một số
tiền lớn hơn giá bán trả tiền ngay một lần

11
1.2.2.3. Bán đại lý, ký gửi
Doanh nghiệp thương mại giao hàng cho cơ sở đại lý, ký gửi để các cơ
sở này trực tiếp bán hàng. Bên nhận đại lý, ký gửi sẽ trực tiếp bán hàng, thanh
toán tiền hàng và được hưởng hoa hồng đại lý bán. Số hàng chuyển giao cho
các cơ sở đại lý, ký gửi vẫn thuộc quyền sở hữu của doanh nghiệp thương mại
cho đến khi doanh nghiệp thương mại được cơ sở đại lý, ký gửi thanh toán
tiền hoặc chấp nhận thanh toán hoặc thông báo về số hàng đã bán, doanh
nghiệp mới mất quyền sở hữu về số hàng này.
1.2.2.4. Bán hàng trả góp, trả chậm.
Là phương thức bán hàng mà doanh nghiệp thương mại dành cho người
mua ưu đãi được trả tiền hàng trong nhiều kỳ. Doanh nghiệp thương mại được
hưởng thêm khoản chênh lệch giữa giá bán trả góp và giá bán thông thường
theo phương thức trả tiền ngay gọi là lãi trả góp. Tuy nhiên khoản lãi trả góp
chưa được ghi nhận toàn bộ mà chỉ được phân bổ dần vào doanh thu hoạt
động tài chính sau nhiều kỳ giao dịch bán.
1.2.3. Xác định giá bán của hàng hóa.
Giá bán hàng hóa = Giá mua thực tế+ thặng số thương mại
Thặng số thương mại dùng để bù đắp chi phí và hình thành lợi nhuận,
nó có thể tính theo tỷ lệ % trên giá thực tế của hàng hóa tiêu thụ.
Như vậy :
Gía bán hàng hóa= Giá mua thực tế(1+%Thặng số thương mại)
1.2.4. Các phương thức thanh toán tiền hàng
1.2.4.1. Phương thức thanh toán trực tiếp
Sau khi nhận được hàng, người mua hàng sẽ thanh toán tiền ngay cho
người bán có thể bằng tiền mặt, tín dụng ngân hàng… hoặc thanh toán bằng
hàng( hàng đổi hàng).

12
1.2.4.2. Phương thức thanh toán chậm trả
Người mua nhận hàng nhưng chưa thanh toán tiền hàng cho người bán.
Việc thanh toán chậm trả có thể thực hiện theo điều kiện tín dụng ưu đãi theo
thỏa thuận. Chẳng hạn điều kiện “1/10, n/20” có nghĩa là trong vòng 10 ngày
đầu kể từ ngày chấp nhận nợ, nếu người mua thanh toán công nợ sẽ được
hưởng chiết khấu thanh toán là 1%. Từ ngày thứ 11 đến ngày thứ 20, người
mua phải thanh toán toàn bộ công nợ là “ n ”.Nếu hết 20 ngày mà người mua
chưa thanh toán nợ thì họ sẽ phải chịu lãi suất tín dụng.
1.3. Xác định kết quả kinh doanh trong doanh nghiệp thương mại
Kết quả kinh doanh là kết quả cuối cùng của hoạt động sản xuất kinh
doanh trong doanh nghiệp trong một thời gian nhất định. Có công thức xác
định kết quả kinh doanh dưới đây:
Kết quả
hoạt động
kinh doanh
=
Kết quả hoạt
động sản xuất
kinh doanh
+
Kết quả
hoạt động
Tài chính
+
Kết quả hoạt
động khác
Trong đó :
Kết quả hoạt
động sản xuất
kinh doanh
=
Doanh
thu
thuần
_
Giá vốn
hàng
bán
_
Chi phí
bán
hàng
_
Chi phí quản
lý doanh
nghiệp
Doanh thu thuần = Tổng doanh thu - Các khoản giảm trừ doanh thu
Kết quả hoạt động tài
chính
= Thu nhập hoạt động
tài chính
_ Chi phí hoạt
động tài chính
Kết quả hoạt động
Khác
= Thu nhập hoạt động
khác
_ Chi phí hoạt
động khác

13
1.3.1. Doanh thu bán hàng
Doanh thu: Doanh thu là tổng các lợi ích kinh tế doanh nghiệp thu được
trong hạch toán, phát sinh từ hoạt động sản xuất kinh doanh thông thường của
doanh nghiệp góp phần làm tăng vốn chủ sở hữu.
1.3.1.1. Các yếu tố làm giảm doanh thu bán hàng.
- Phương thức bán hàng: Chiết khấu thanh toán, chiết khấu thương mại.
- Phương thức hanh toán: Lãi trả chậm, lãi trả góp.
- Chất lượng sản phẩm: Giảm giá hàng bán, hàng bán bị trả lại, chi phí
vận chuyển hàng đi và về.
- Khả năng cung cầu, thị hiếu: Thuế..
1.3.1.2. Điều kiện ghi nhận doanh thu
Theo chuẩn mực kế toán Việt Nam doanh thu bán hàng được ghi nhận
khi đồng thời thoả mãn tất cả 5 điều kiện sau:
- Người bán đã chuyển giao phần lớn rủi ro và lợi ích gắn liền với
quyền sở hữu sản phẩm hoặc hàng hoá cho người mua.
- Người bán không còn nắm giữ quyền quản lý hàng hoá như người sở
hữu hàng hoá hoặc kiểm soát hàng hoá.
- Doanh thu xác định là tương đối chắc chắn.
- Người bán đã thu được hoặc sẽ thu được lợi ích kinh tế từ giao dịch
bán hàng.
- Xác định được chi phí liên quan đến giao dịch bán hàng.
1.3.2. Các khoản giảm trừ doanh thu
Các khoản giảm trừ doanh thu như: Chiết khấu thương mại, hàng bán bị
trả lại, giảm giá hàng bán, thuế GTGT phải nộp theo phương pháp trực tiếp và

14
thuế XNK được tính vào doanh thu ghi nhận ban đầu, để xác định doanh thu
thuần và kết quả kinh doanh trong kỳ kế toán.
- Chiết khấu thương mại: Là khoản tiền mà doanh nghiệp đã giảm trừ
hoặc đã thanh toán cho người mua hàng do việc người mua hàng đã mua hàng
hoá, dịch vụ với khối lượng lớn theo thoả thuận về chiết khấu thương mại đã
ghi trên hợp đồng kinh tế mua bán hoặc các cam kết mua, bán hàng.
- Hàng bán bị trả lại: Là số thành phẩm, hàng hoá đã tiêu thụ bị khách
hàng trả lại do vi phạm các điều kiện đã cam kết trong hợp đồng kinh tế như
hàng kém phẩm chất, sai quy cách, chủng loại...
- Giảm giá hàng bán: Là khoản tiền doanh nghiệp( bên bán) giảm trừ cho
bên mua hàng trong trường hợp đặc biệt vì lý do hàng bị kém phẩm chất,
không đúng quy cách hoặc không đúng thời hạn đã ghi trong hợp đồng.
1.3.4. Giá vốn hàng bán
1.3.4.1. Khái niệm: Trị giá vốn hàng bán là toàn bộ các chi phí liên quan đến
quá trình bán hàng, gồm trị giá vốn của hàng xuất kho để bán, chi phí bán
hàng, chi phí quản lý doanh nghiệp phân bổ cho hàng bán ra trong kỳ. Việc
xác định chính xác trị giá vốn hàng bán là cơ sở để tính kết quả hoạt động
kinh doanh.
1.3.4.2. Xác định trị giá vốn của hàng xuất kho để bán
Trong doanh nghiệp thương mại, trị giá vốn của hàng xuất kho để bán
bao gồm: Trị giá mua thực tế của hàng xuất kho để bán và chi phí mua hàng
phân bổ cho hàng đã bán.
- Trị giá mua thực tế của hàng xuất kho để bán được xác định theo một
trong bốn phương pháp sau:
+ Phương pháp tính theo giá đích danh: Theo phương pháp này khi xuất
kho hàng hoá thì căn cứ vào số lượng xuất kho thuộc lô nào và giá thành thực
tế nhập kho của lô đó để tính giá trị xuất kho.

15
+ Phương pháp nhập trước, xuất trước: Với giả thiết hàng hoá nào nhập
kho trước thì sẽ xuất trước và lấy giá thực tế của lần nhập đó là giá của hàng
hoá xuất kho. Như vậy giá vốn thực tế của hàng hoá tồn kho cuối kỳ được
tính theo đơn giá của những lần nhập sau cùng.
+ Phương pháp nhập sau, xuất trước: Với giả thiết hàng hoá nào nhập
kho sau thì xuất trước, hàng hoá nhập theo giá nào thì xuất theo giá đó, sau đó
căn cứ vào số lượng xuất kho để tính ra giá trị xuất kho. Như vậy giá vốn thực
tế của hàng hoá tồn kho được tính theo đơn giá của các lần nhập đầu tiên.
+ Phương pháp bình quân gia quyền tại thời điểm xuất kho hoặc cuối kỳ:
Theo phương pháp này kế toán phải tính đơn giá bình quân gia quyền tại thời
điểm xuất kho hoặc cuối kỳ, sau đó lấy số lượng vật tư xuất kho nhân với đơn
giá bình quân đã tính
Chi phí mua hàng phân bổ cho số hàng xuất kho đã bán:
Chi phí mua
hàng phân bổ
cho hàng
xuất kho
trong kỳ
=
Chi phí mua phân bổ
cho hàng còn đầu kỳ
+ Chi phí mua hàng
phát sinh trong kỳ
x
Trị giá
mua của
hàng
nhập
trong kỳ
Trị giá mua của hàng
còn đầu kỳ
+
Trị giá mua của
Hàng nhập trong
kỳ
-Tổng hợp trị giá vốn của hàng xuất kho trong kỳ:
Trị giá vốn của
hàng xuất kho
trong kỳ
=
Trị giá mua của
hàng xuất kho trong
kỳ
+
Chi phí mua hàng phân
bổ cho hàng xuất kho
trong kỳ
1.3.4. Chi phí bán hàng, chi phí quản lý doanh nghiệp
1.3.4.1. Chi phí bán hàng
Là biểu hiện bằng tiền của toàn bộ các hao phí về lao động sống, lao
động vật hóa và các chi phí cần thiết khác phát sinh trong quá trình bảo quản

16
tiêu thụ và phục vụ trực tiếp cho quá trình tiêu thụ hàng hóa. Theo chế độ kế
toán hiện hành thì chi phí bán hàng gồm các khoản sau:
- Chi phí nhân viên: Gồm tiền lương, tiền công, phụ cấp và các khoản
có tính chất tiền lương, tiền công và các khoản trích theo lương phải trả cho
công nhân viên bán hàng.
- Chi phí vật liệu: Là các khoản chi phí vật liệu đóng gói để bảo quản,
vận chuyển hàng hoá trong quá trình tiêu thụ.
- Chi phí dụng cụ đồ dùng trong quá trình tiêu thụ hàng hoá
- Chi phí khấu hao TSCĐ ở bộ phận bảo quản, bán hàng như: Nhà kho,
cửa hàng, bến bãi .
- Chi phí bằng tiền khác như: Chi phí tiếp khách ở bộ phận bán hàng,
quảng cáo, hội nghị khách hàng.
1.3.4.2. Chi phí quản lý doanh nghiệp
Là biểu hiện bằng tiền của toàn bộ các hao phí về lao động sống, lao
động vật hóa và các chi phí cần thiết khác phát sinh trong quá trình quản lý
kinh doanh, quản lý hành chính và các chi phí chung liên quan đến toàn doanh
nghiệp. Các chi phí này tương đối ổn định trong các kỳ kinh doanh của doanh
nghiệp. Cụ thể:
- Chi phí nhân viên quản lý: Là khoản chi phí phải trả về tiền lương,
tiền công, phụ cấp có tính chất lương và các khoản trích theo lương của cán
bộ nhân viên văn phòng, các phòng ban chức năng của doanh nghiệp.
- Chi phí vật liệu quản lý: Là giá trị vật liệu dùng cho công tác văn
phòng, nghiệp vụ chuyên môn, công tác quản trị kinh doanh.
- Chi phí dụng cụ đồ dùng văn phòng dùng cho công tác quản lý

17
- Chi phí khấu hao tài sản cố định dùng cho công tác quản lý doanh
nghiệp như: Nhà văn phòng, phương tiện truyền dẫn, phương tiện thông tin,
máy móc thiết bị.
- Thuế, phí, lệ phí: Như thuế môn bài, thuế nhà đất, thuế thu trên
vốn...
- Chi phí dự phòng: Dự phòng giảm giá hàng tồn kho, dự phòng phải
thu kho đòi được tính vào chi phí quản lý doanh nghiệp
- Chi phí dịch vụ mua ngoài: Chi phí về tiền điện, nước, tiền điện thoại,
tiền thuê nhà, tiền sửa chữa TSCĐ
- Chi phí bằng tiền khác: Gồm các khoản chi phí chung cho doanh
nghiệp chưa phản ánh ở trên như chi phí về đạo tạo, chi hội nghị, tiếp khách,
công tác phí.
1.3.5. Doanh thu hoạt động tài chính, thu nhập khác
1.3.5.1. Doanh thu hoạt động tài chính
Là những doanh thu thuộc hoạt động tài chính gồm tiền lãi: Lãi cho vay;
lãi tiền gửi; lãi bán hàng trả chậm, trả góp; lãi do chênh lệch tỷ giá ngoại tệ…
1.3.5.2. Thu nhập khác
Là những khoản thu góp phần làm tăng vốn chủ sở hữu từ hoạt động
ngoài các hoạt động tạo ra doanh thu gồm: Các khoản thu nhập từ nhượng
bán, thanh lý TSCĐ; thu được phạt; …
1.4. Kế toán bán hàng và xác định kết quả kinh doanh trong doanh
nghiệp thương mại
1.4.1. Hạch toán ban đầu
- Hoá đơn GTGT hoặc hoá đơn bán hàng thông thường
- Phiếu xuất kho kiêm vận chuyển nội bộ
- Báo cáo bán hàng, bảng kê bán lẻ hàng hóa, dịch vụ

18
- Phiếu thu, chi tiền mặt
- Thẻ quầy hàng, giấy nộp tiền và thanh toán hàng ngày
- Giấy báo Nợ, Có của Ngân hàng
- Hợp đồng mua bán
- Bảng kê nộp thuế
- Bảng thanh toán hàng gửi đại lý, ký gửi
- Bảng thanh toán lương
- Bảng tính trích khấu hao
- Các chứng từ liên quan khác.
1.4.2. Tài khoản sử dụng
* TK511“ Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ”: Dùng để phản
ánh doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ của DN trong một kỳ kế toán
của hoạt động SXKD từ các giao dịch và các nghiệp vụ bán hàng và cung cấp
dịch vụ.
Kết cấu và nội dung phản ánh:
TK 511- Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ
-Khoản giảm giá hàng bán,
chiết khấu thương mại và
doanh thu hàng bán bị trả lại
- Số thuế TTĐB, thuế XK phải
nộp tính theo doanh thu bán
hàng thực tế
- Số thuế GTGT phải nộp tính
theo phương pháp trực tiếp
phát sinh trong kỳ
- Phản ánh tổng số doanh thu tiêu
thụ hàng hóa và cung cấp dịch vụ
trong kỳ

19
- Kết chuyển doanh thu thuần
về tiêu thụ và cung cấp dịch vụ
- TK511 được chi tiết thành 5 TK cấp 2
* TK 512 “Doanh thu nội bộ”: Dùng để phản ánh doanh thu do bán
hàng hóa, dịch vụ trong nội bộ giữa các đơn vị trực thuộc cùng một công ty
hoặc tổng công ty.
Nội dung phản ánh tương tự TK 511
- TK 512 được chi tiết thành 3 TK cấp 2
* TK 521 “ Chiết khấu thương mại” : Dùng để phản ánh khoản chiết
khấu thương mại mà doanh nghiệp đã giảm trừ hoặc đã thanh toán cho người
mua hàng do việc người mua hàng đã mua hàng hóa, dịch vụ với khối lượng
lớn theo thỏa thuận về chiết khấu thương mại đã ghi trên hợp đồng kinh tế
mua bán hoặc các cam kết mua, bán hàng
TK 521- Chiết khấu thương mại
- Số chiết khấu thương mại đã chấp
nhận thanh toán cho khách hàng
- Kết chuyển toàn bộ số chiết khấu
thương mại

20
* TK 531 “Hàng bán bị trả lại”: Dùng để phản ánh doanh thu của số
hàng hóa, dịch vụ đã tiêu thụ, bị khách hàng trả lại do không đúng quy cách,
phẩm chất hoặc do vi phạm hợp đồng kinh tế
TK 531- Hàng bán bị trả lại
- Tập hợp doanh thu của hàng bán bị
trả lại chấp nhận cho người mua
trong kỳ
- Kết chuyển số doanh thu của hàng
bán bị trả lại
* TK 532“ Giảm giá hàng bán”: Dùng để phản ánh khoản giảm giá cho
khách hàng tính trên giá bán thỏa thuận
TK 532- Giảm giá hàng bán
- Khoản giảm giá đã chấp nhận với
người mua
- Kết chuyển khoản giảm giá sang
TK liên quan để xác định doanh thu
thuần
* TK157 “Hàng gửi bán”: Dùng để phản ánh trị giá mua của hàng hóa
chuyển bán, gửi bán đại lý, ký gửi dịch vụ đã hoàn thành nhưng chưa xác định
là tiêu thụ
TK 157- Hàng gửi bán
- Tập hợp giá mua thực tế của hàng - Kết chuyển trị giá mua thực tế hàng

21
hóa đã chuyển bán hoặc giao cho bên
nhận đại ký, ký gửi
- Giá thành thực tế dịch vụ đã hoàn
thành nhưng chưa được chấp nhận
thanh toán
hóa chuyển bán, gửi đại ký, ký gửi
và giá thành dịch vụ đã đước xác
định là tiêu thụ
- Trị giá mua thực tế hàng hóa không
bán được đã thu hồi( bị người mua,
người nhận đại lý trả lại)
Dck: Trị giá mua thực tế hàng hóa đã
gửi đi chưa được xác định là tiêu thụ
* TK632 “ Giá vốn hàng bán”: Dùng để xác định trị giá vốn của hàng
hóa, dịch vụ đã tiêu thụ trong kỳ.
TK 632- Giá vốn hàng bán
- Phản ánh giá vốn của sản
phẩm, hàng hóa, dịch vụ đã tiêu
thụ trong kỳ
- Phản ánh khoản hao hụt, mất
mát của hàng tồn kho sau khi
trừ phần bồi thường do trách
nhiệm cá nhân gây ra
- Phản ánh khoản hoàn nhập
dự phòng giảm giá hàng tồn kho
năm nay thấp hơn năm trước
- Phản ánh khoản chênh lệch
giữa số dự phòng giảm giá hàng
tồn kho phải lập năm nay lớn
hơn khoản đã lập dự phòng năm
trước
- Trị giá vốn của số hàng hóa,
sản phẩm, dịch vụ đã tiêu thụ
trong kỳ nhưng bị khách hàng
trả lại
- Kết chuyển giá vốn của sản
phẩm, hàng hóa, dịch vụ đã tiêu
thụ trong kỳ sang TK 911

22
* TK 641 “ Chi phí bán hàng”: Dùng để tập hợp và kết chuyển các
khoản chi phí thực tế phát sinh trong kỳ liên quan đến tiêu thụ sản phẩm hàng
hóa, lao vụ, dịch vụ của DN (Kể cả chi phí bảo quản tại kho hàng, quầy
hàng)
TK 641- Chi phí bán hàng
- Tập hợp CPBH thực tế phát sinh
trong kỳ
- Các khoản giảm trừ CPBH
-Kết chuyển CPBH để xác định
KQKD vào TK911(cho hàng đã bán
) hoặc chờ kết chuyển vào TK242(
cho hàng còn lại vào cuối kỳ)
* TK 642 “ Chi phí quản lý doanh nghiệp”: Dùng để tập hợp và kết
chuyển các chi phí quản lý kinh doanh, quản lý hành chính và các chi phí
khác liên quan đến hoạt động chung của toàn DN
TK 642- Chi phí quản lý doanh nghiệp
- Tập hợp CPQLDN thực tế phát sinh
trong kỳ
- Các khoản giảm trừ CPQLDN
- Kết chuyển CPQLDN để xác định
KQKD vào TK911( cho hàng đã bán
) hoặc vào TK 142( chi phí chờ kết
chuyển), TK242

23
* TK 515 “ Doanh thu hoạt động tài chính”: Dùng để phản ánh toàn bộ
các khoản doanh thu và các khoản ghi giảm doanh thu thuộc hoạt động tài
chính được coi là thực hiện trong kỳ, không phân biệt các khoản doanh thu đó
thực tế đã thu hay sẽ thu trong kỳ sau.
TK 515- Doanh thu hoạt động tài chính
- Các khoản ghi giảm doanh thu
HĐTC( giảm giá hàng bán, chiết khấu
thương mại, doanh thu hàng bán trả lại
và số thuế GTGT phải nộp theo
phương pháp trực tiếp thuộc HĐTC-
nếu có);
- Kết chuyển tổng số doanh thu thuộc
HĐTC
- Các khoản doanh thu thuộc HĐTC
thực tế phát sinh
* TK 711“ Thu nhập khác”: Dùng để phản ánh các khoản thu nhập khác
cùng các khoản ghi giảm thu nhập khác ngoài hoạt động tiêu thụ và hoạt động
tài chính
TK 711- Thu nhập khác
- Các khoản ghi giảm thu nhập khác
( giảm giá hàng bán, doanh thu hàng
bán bị trả lại, chiết khấu thương mại,
thuế GTGT tính theo PP trực tiếp
thuộc hoạt động khác
- Kết chuyển các khoản thu nhập
khác
- Các khoản thu nhập khác thực tế
phát sinh

24
* TK 911 “ Xác địnhkết quả kinhdoanh”: Dùng để xác định toàn bộ kết quả
HĐSXKD và các hoạt động khác của doanh nghiệp
TK 911- Xác định kết quả kinh doanh
- Chi phí liên quan đến sản phẩm,
hàng hóa, dịch vụ .. đã tiêu thụ trong
kỳ (giá vốn hàng bán, chi phí bán
hàng, chi phí quản lý doanh nghiệp..)
-Chi phí thuế thu nhập doanh nghiệp,
chi phí tài chính, chi phí khác
- Kết chuyển lợi nhuận của các hoạt
động kinh doanh
- Tổng số doanh thu thuần về bán
hàng và cung cấp dịch vụ trong kỳ
- Tổng doanh thu thuần trong hoạt
động tài chính
- Tổng số thu nhập thuần khác
- Các khoản giảm thuế thu nhập
doanh nghiệp
- Kết chuyển lỗ từ các HĐKD

25
Bên cạnh đó kế toán còn sử dụng một số TK khác liên quan như: 131, 111,
112, 333, 334,156, 3387, 133, 635, 811, 821, 421….
1.4.3. Phương pháp kế toán bán hàng trong doanh nghiệp thương mại
1.4.3.1. Phương pháp hạch toán nghiệp vụ bán hàng ở các DN hạch toán
hàng tồn kho theo phương pháp KKTX
1.4.3.1.1. Đối với DN hạch toán hàng tồn kho theo phương pháp KKTX và
tính thuế GTGT theo phương pháp khấu trừ
Trình tự hạch toán
*Phương thức bán buôn hạch toán theo sơ đồ sau:
Sơ đồ 1.1. Bán buôn qua kho theo hình thức giao hàng trực tiếp
(1) Xuất kho hàng hóa theo giá vốn.
(2) Tổng giá thanh toán có thuế GTGT
Sơ đồ 1.2. Bán buôn qua kho theo hình thức chuyển hàng
(1) Xuất kho hàng hoá theo gửi đi bán
(2) Giá vốn hàng gửi bán được chấp nhận là tiêu thụ.
(3) Tổng giá thanh toán cả thuế giá trị gia tăng.
TK 156 TK 632 TK 511
TK 111, 112
(1
)
TK
3331
(2
)
TK 156 TK 157 TK
632 TK 511 TK 111, 112
(1
)
TK
3331
(3
)
(2
)

26
Các trường hợp phát sinh trong quá trình bán buôn được thể hiện dưới sơ đồ
Sơ đồ 1.3. Trình tự kế toán các khoản giảm trừ doanh thu
(4)
(1)
Th
(2)
(3)
(1) Các khoản giảm trừ cho khách hàng
(2) Các chi phí phát sinh liên quan đến hàng bán bị trả lại
(3) Hàng bị trả lại nhập kho
(4) Cuối kỳ kết chuyển các khoản giảm trừ để xác định do
* Phương thức bán lẻ
TK521, 531,
532
TK 51
TK
3331
TK 641
TK 632 TK 156
TK521, 531,
532
TK 511
TK
3331
TK 111, 112,
131

27
Sơ đồ 1.4. Trình tự hạch toán kế toán theo phương thức bán lẻ
(1) Chuyển hàng xuống cửa hàng bán lẻ.
(2) Giá vốn hàng bán được xác định là tiêu thụ.
(3) Tổng giá thanh toán có thuế GTGT.
* Phương thức bán hàng trả góp
Sơ đồ 1.5. Trình tự hạch toán kế toán theo phương thức bán hàng trả góp
TK156 TK632
(1)
TK 156- Kho TK 156- Cửa hàng TK 632 TK 511 TK 111,
112...
(1
)
TK
3331
(3
)
(2
)
TK
511
TK
33311
TK
3387
(2
)
(3
)
(4
)
TK
131
(6
)
TK 111,
112
(5
)
(7
)

28
(1) Xuất kho hàng hóa theo giá vốn
(2) Doanh thu theo giá bán thu tiền ngay (không kể thuế GTGT).
(3) Thuế GTGT phải nộp tính trên giá bán thu tiền ngay.
(4) Lãi trả góp.
(5) Số tiền người mua trả lần đầu.
(6) Tổng số tiền còn phải thu của người mua.
(7) Thu tiền của người mua các kỳ sau.
* Phương thức bán hàng qua các đại lý, ký gửi
Sơ đồ 1.6.Trình tự hạch toán kế toán theo phương thức bán hàng qua các
đại lý, ký gửi
(2b) (3)
(1) (2a)
TK3331 TK133
(1) Xuất kho hàng hoá gửi bán.
(2a) Giá vốn hàng hoá được xác định là tiêu thụ.
(2b) Tổng giá thanh toán phải thu của cơ sở đại lý
(3) Hoa hồng về ký gửi đại lý
1.4.3.1.2. Đối với DN hạch toán hàng tồn kho theo phương pháp KKTX và
tính thuế GTGT theo phương pháp trực tiếp.
Hạch toán tương tự nhưng khác là giá bán đã có thuế
TK 156 TK 157 TK632 TK511
TK111,112,131 TK641
111,112
TK641

29
1.4.3.2. Phương pháp hạch toán nghiệp vụ bán hàng ở các DN hạch toán
hàng tồn kho theo phương pháp KKĐK
Trình tự và phương pháp hạch toán tiêu thụ hàng hóa đối với các
nghiệp vụ ghi nhận doanh thu, các trường hợp giảm trừ doanh thu, chiết khấu
thanh toán của phương pháp KKĐK tương tự như hạch toán bán hàng ở các
DNTM hạch toán hàng tồn kho theo phương pháp KKTX. Hai phương pháp
này chỉ khác nhau ở các bút toán xác định giá vốn cho hàng bán ra:
Sơ đồ 1.7. Trình tự kế toán giá vốn hàng bán (KKĐK)
TK 1561,157 TK 611 TK 632
(1) (6)
TK 1562 TK 157
(2) (5)
TK 331,111 TK 1561,1562
(3) (4)
(1) Đầu kỳ, kết chuyển trị giá vốn thực tế của hàng tồn kho
(2) Đầu kỳ, kết chuyển chi phí mua hàng
(3) Trị giá hàng mua vào trong kỳ
(4) Trị giá hàng tồn kho, đang đường cuối kỳ
(5) Trị giá hàng gửi bán cuối kỳ
(6) Kết chuyển giá vốn của hàng đã tiêu thụ cuối kỳ.

30

31
1.4.4. Phương pháp kế toán chi phí bán hàng, chi phí quản lý doanh
nghiệp.
1.4.4.1. Phương pháp kế toán chi phí bán hàng
Phương pháp hạch toán CPBH có thể khái quát bằng sơ đồ sau :
Sơ đồ 1.8. Trình tự kế toán một số nghiệp vụ chủ yếu về chi phí bán hàng
TK 334, 338 TK 641 TK 111,112, 138
(1) (6)
TK 152, 153 TK 911
(2) (7)
TK 214 TK 242
(3) (8)
TK 335
(4)
TK111, 112 331
(5)
TK 1331

32

33
Chi phí tiền lương và các khoản trích theo lương của nhân viên phục vụ
khâu bán hàng.
(1) Trị giá vón thực tế của vật liệu, công cụ đồ dùng xuất dùng cho khâu
bán hàng( loại phân bổ 1 lần)
(2) Chi phí khấu hao TSCĐ dùng ở khâu bán hàng
(3) Phân bổ các khoản chi phí trả trước hoặc trích trước chi phí phải trả
vào CPBH
(4) Chi phí dịch vụ mua ngoài, chi phí bằng tiền khác phát sinh ở khâu bán
hàng.
(5) Các khoản ghi giảm CPBH thực tế phát sinh
(6) Cuối kỳ kết chuyển CPBH, đối với những DN có kỳ phát sinh chi phí
phù hợp với kỳ ghi nhận doanh thu, CPBH được kết chuyển hết cho
hàng hóa tiêu thụ trong kỳ
(7) Đối với những DN có kỳ KD dài, lượng hàng tồn kho lớn, CPBH cao
trong khi doanh thu trong kỳ không đáng kể, DN phân bổ CPBH cho
kỳ sau.
1.4.4.2. Phương pháp kế toán chi phí quản lý doanh nghiệp
Phương pháp hạch toán chi phí quản lý doanh nghiệp được thể hiện
bằng sơ đồ sau:

34
Sơ đồ 1.9. Trình tự kế toán một số nghiệp vụ chủ yếu về chi phí quản lý
doanh nghiệp
.
1.3.4 Kế toán thuế tiêu thụ.
1.3.4.1 Kế toán thuế GTGT nộp theo phương pháp trực tiế
* Nội dung: Thuế GTGT là một loại thuế gián thu, được tính khđngưtidùn
* Căn cứ tính thuế GTGT là giá tính thuế và thuế suất
(1) Chi phí tiền lương và các khoản trích theo lương của nhân viên phục vụ
quản lý doanh nghiệp
(2) Phản ánh giá trị vật liệu, công cụ đồ dùng xuất dùng cho quản lý doanh
nghiệp
(3) Chi phí khấu hao dùng cho quản lý doanh nghiệp
TK 334, 338 TK 642 TK 911
(1)
TK152, 153
(2) (8)
TK 214
(3)
TK 111, 152…
TK 111, 112, 331
(4) (7)
TK139 TK 351, 352
(5)
(6)

35
(4) Tập hợp chi phí dịch vụ mua ngoài và các chi phí bằng tiền khác phục vụ
cho quản lý
(5) Trích lập dư phòng phải thu khó đòi
(6) Trích lập dự phòng trợ cấp mất việc làm, trích lập dự phòng cho các khoản
chi phí tái cơ cấu DN.
(7) Các khoản được ghi giảm CPQLDN trong kỳ
(8) Cuối kỳ kết chuyển CPQLDN để xác định KQKD
1.4.5. Kế toán xác định kết quả kinh doanh.
Sơ đồ 1.10. Trình tự hạch toán xác địnhkết quả bán hàng
TK
(1) Kết chuyển doanh thu thuần về bán hàng hóa, dịch vụ trong kỳ
TK 632,641,642 TK 911 511, 512
(2) (1)
TK 635 TK 515
(4) (3)
TK 811 TK 711
(6) (5)
TK821
(7)
TK421
TK421
(8) (8)

36
(2) Kết chuyển trị giá vốn, chí phí bán hàng, chi phí quản lý doanh nghiệp
(3) Kêt chuyển doanh thu hoạt động tài chính
(4) Kết chuyển chi phí hoạt động tài chính
(5) Kết chuyển thu nhập khác
(6) Kết chuyển chi phí khác
(7) Kết chuyển chi phí thuế TNDN hiện hành
(8) Kết chuyển lãi hoặc lỗ
1.5. Tổ chức sổ sách kế toán bán hàng
Sổ kế toán là loại sổ sách dùng để ghi chép phản ánh các nghiệp vụ
kinh tế phát sinh trong từng thời kỳ kế toán và trong niên độ kế toán. Từ các
sổ kế toán, kế toán sẽ lên báo cáo tài chính nhờ đó mà các nhà quản lý có cơ
sở để đánh giá nhận xét tình hình hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp
mình có hiệu quả hay không.
Sổ kế toán có 2 loại :
+ Sổ kế toán tổng hợp: Là sổ các phần kế toán tổng hợp, đó là: Sổ nhật
ký, Sổ cái, Sổ kế toán tổng hợp.
+ Sổ kế toán chi tiết: Là sổ của phần kế toán chi tiết gồm các sổ, thẻ kế
toán chi tiết.
Việc lựa chọn hình thức sổ kế toán bao gồm việc xác định số lượng, kết
cấu các loại sổ: Mối quan hệ giữa các loại sổ, trình tự, phương pháp ghi chép
các loại sổ. Trong thực tế có năm hình thức sổ kế toán (hình thức kế toán) mỗi
hình thức có ưu nhược điểm khác nhau do đó từng doanh nghiệp khi tổ chức
hệ thống sổ kế toán phải lựa chọn hình thức kế toán cho hợp lý. Để lựa chọn
phải dựa trên 4 cơ sở sau:
- Căn cứ vào tính chất hoạt động sản xuất kinh doanh (đơn giản hay
phức tạp của mỗi doanh nghiệp).
- Căn cứ vào yêu cầu và trình độ quản lý của mỗi doanh nghiệp.

37
- Căn cứ vào trình độ của đội ngũ cán bộ kế toán.
- Căn cứ vào điều kiện trang bị các phương tiện kỹ thuật tính toán.
Một doanh nghiệp có thể sử dụng một trong các hình thức kế toán sau:
1.5.1. Hình thức sổ Nhật ký chung
Đặc trưng cơ bản của hình thức sổ Nhật ký chung: Tất cả các nghiệp
vụ kinh tế, tài chính phát sinh đều phải được ghi vào sổ Nhật ký chung mà
trọng tâm là sổ Nhật ký chung, theo trình tự thời gian phát sinh và theo nội
dung kinh tế (định khoản kinh tế) của nghiệp vụ đó. Sau đó lấy số liệu trên
các nhật ký để ghi sổ cái theo từng nghiệp vụ
Các loại sổ được sử dụng trong quá trình tiêu thụ và xác định kết quả là:
* Sổ Nhật ký chung: Là sổ tổng hợp dùng để ghi chép các nghiệp vụ kinh
tế tài chính phát sinh theo trình tự thời gian, thực hiện phản ánh theo quan hệ
thời gian
Ngoài ra còn có thể mở sổ: Nhật ký thu tiền, Nhật ký bán hàng, Nhật ký
chi tiền.
* Sổ cái là sổ kế toán tổng hợp dùng để ghi chép các nghiệp vụ kinh tế tài
chính phát sinh trong niên độ kế toán áp dụng cho doanh nghiệp.
Sổ cái tài khoản: 511, 512, 521, 531, 532, 632, 421, 641, 642, 711, 635.
* Các sổ kế toán chi tiết:
- Sổ chi tiết thanh toán với ngươi mua
- Sổ theo dõi thuế GTGT

38
Sơ đồ 1.11. Trìnhtự ghi sổ theo hình thức Nhật ký chung
Ghi chú:
Ghi hàng ngày:
Ghi cuối tháng, hoặc định kỳ
Quan hệ đối chiếu:
Chứng từ kế toán
SỔ NHẬT KÝ CHUNG
SỔ CÁI
Bảng cân đối số
phát sinh
BÁO CÁO TÀI CHÍNH
Sổ Nhật ký đặc biệt
Sổ, thẻ kế toán chi
tiết
-Sổ nhật ký tiền
gửi NH
Bảng tổng hợp
chi tiết

39
1.5.2. Hình thức Nhật ký - Sổ cái
Đặc điểm của hình thức này là sử dụng sổ kế toán chủ yếu là sổ“ Nhật
ký - Sổ cái” để kết hợp ghi chép, hạch toán các nghiệp vụ kinh tế theo thứ tự
thời gian với ghi theo hệ thống vào tài khoản kế toán, các chứng từ gốc( hoặc
bảng tổng hợp các chứng từ gốc cùng một loại phát sinh trong ngày hay định
kỳ). Sau khi được định khoản chính xác thì được ghi một dòng vào Nhật ký -
Sổ cái.
Ngoài việc hạch toán vào“ Nhật ký - Sổ cái” các nghiệp vụ kinh tế phát
sinh còn được hạch toán vào sổ chi tiết như: Sổ chi tiết vật tư hàng hoá, Sổ
chi tiết chi phí, Sổ chi tiết thu chi tiền mặt, thanh toán thu hồi công nợ, phải
thu, phải trả...
Hình thức“ Nhật ký - Sổ cái ” đơn giản, rõ ràng, dễ hiểu, dễ đối chiếu.
Sử dụng hình thức này không cần lập bảng cân đối số phát sinh các tài khoản.
Hình thức này thích hợp với các doanh nghiệp có quy mô sản xuất kinh doanh
vừa và nhỏ có số lượng các nghệp vụ kinh tế phát sinh tương đối ít, sử dụng ít
tài khoản kế toán.

40
Sơ đồ 1.12. Trìnhtự ghi sổ theo hình thức Nhật ký - Sổ cái
Ghi chú:
Ghi hàng ngày
Ghi cuối tháng
Đối chiếu, kiểm tra
1.5.3. Hình thức Chứng từ ghi sổ
Đặc điểm của hình thức này là mọi nghiệp vụ kinh tế phải căn cứ vào
chứng từ gốc hoặc bảng tổng hợp chứng từ gốc cùng loại, cùng kỳ để lập
Chứng từ ghi sổ ghi và“ Sổ đăng ký chứng từ ghi sổ” trước khi ghi vào Sổ cái.
Các sổ kế toán sử dụng bao gồm:
* Sổ Đăng ký chứng từ ghi sổ: Là sổ kế toán thực hiện ghi chép theo thứ tự
thời gian dùng để đăng ký các chứng từ ghi sổ đảm bảo an toàn cho Chứng từ
ghi sổ có tác dụng đối chiếu với các số liệu ghi sổ ở Sổ cái
* Sổ cái: Là sổ kế toán tổng hợp ghi theo hệ thống từng tài khoản
Sổ quỹ
Bảng tổng hợp
chứng từ cùng
loại
NHẬT KÝ SỔ CÁI
Sổ, thẻ kế toán
chi tiết
Bảng tổng hợp
chi tiết theo
từng thời kỳ

41
kế toán (mở cho từng tài khoản kế toán).
* Các Sổ kế toán chi tiết: Ghi tương tự như hình thức kế toán Nhật ký - Sổ
cái.
Hình thức này đơn giản, dễ hiểu, dễ làm, thuận tiện cho việc phân công và
chuyên môn hoá kế toán, dễ áp dụng điện toán kế toán. Tuy nhiên số lượng
chứng từ ghi sổ lập nhiều, số lượng công việc ghi chép nhiều nên dễ trùng lặp,
công việc kiểm tra đối chiếu dồn vào cuối kỳ, cuối tháng ảnh hưởng đến thời
gian lập báo cáo.
Thông thường doanh nghiệp sử dụng những sổ kế toán sau :
- Sổ cái các TK 111, 112, 131, 156, 157, 511...
- Sổ Đăng ký chứng từ ghi sổ.
- Các sổ - thẻ kế toán chi tiết như :
+ Sổ tài sản cố định.
+ Sổ chi tiết vật tư, sản phẩm hàng hoá.
+ Thẻ kho.
+ Sổ chi tiết tiền gửi tiền vay.
+ Sổ chi tiết thanh toán với người bán, người mua..
+ Sổ chi tiết tiêu thụ.
Hàng ngày (hoặc định kỳ) căn cứ vào các chứng từ gốc phản ánh quá
trình bán hàng, kế toán tổng hợp, lập chứng từ ghi sổ rồi từ chứng từ ghi sổ
ghi vào sổ cái các tài khoản liên quan và sổ Đăng ký chứng từ ghi sổ. Đối với
các nghiệp vụ có liên quan tới chi tiết, kế toán ghi vào các Sổ kế toán chi tiết
tương ứng.

42
Sơ đồ 1.13. Trình tự ghi sổ kế toán theo hình thức Chứng từ ghi sổ
Ghi chú:
Ghi hàng ngày
Ghi cuối tháng
1.5.4. Hình thức Nhật ký - Chứng từ
Tập hợp và hệ thống hoá các chứng từ phát sinh vào bên Có của tài
khoản và kết hợp phân tích nghiệp vụ kinh tế đó theo các tài khoản đối ứng
Nợ.
Bảng tổng hợp
chứng từ kế toán
cùng loại
Bảng tổng
hợp chi tiết
Sổ đăng ký
chứng từ ghi
sổ CHỨNG TỪ GHI SỔ
Sổ cái
Bảng cân đối
số phát sinh
chi tiết

43
Các loại Sổ kế toán được sử dụng chủ yếu trong quá trình bán hàng:
- Nhật ký - Chứng từ: Là sổ kế toán tổng hợp dùng để phản ánh toàn bộ các
nghiệp vụ, tài chính phát sinh theo vế của tài khoản.
Nhật ký chứng từ số 8 dùng để phán ánh số phát sinh bên Có của tài khoản
155, 157, 131, 511, 512, 641, 642, 911.
- Bảng kê: Được sử dụng trong trường hợp khi các chỉ tiêu hạch toán chi tiết
của một số tài khoản không thể kết hợp phản ánh trực tiếp trên Nhật ký -
Chứng từ được.
Bảng kê số 10: Hàng gửi bán
Bảng kê số 11: Phản ánh tình hình thanh toán tiền lương với người mua và
người đặt hàng.
Sổ cái TK 511, 512, 641, 642,..
Sổ hoặc thẻ kế toán chi tiết:
- Sổ theo dõi thanh toán với người mua
- Sổ chi tiết các tài khoản 512, 531, 532, 641, 642,….

44
Sơ đồ 1.14. Trình tự ghi sổ kế toán theo hình thức Nhật ký - Chứng từ
Ghi chú:
Ghi hàng ngày
Ghi cuối tháng
1.5.5. Hình thức kế toán trên máy vi tính
Đặc trưng cơ bản của hình thức kế toán trên máy vi tính là công việc kế
toán được thực hiện theo một chương trình phần mềm kế toán trên máy vi
tính. Phần mềm kế toán được thiết kế theo nguyên tắc của một trong bốn hình
thức kế toán quy định trên đây. Phần mềm kế toán không hiển thị đầy đủ quy
Bảng kê
Bảng tổng hợp chi
tiết
Sổ, thẻ kế toán chi
tiếtNHẬT KÝ CHỨNG TỪ
Sổ cái
Chứng từ kế toán và các
bảng phân bổ

45
trình ghi sổ kế toán, nhưng phải in được đầy đủ sổ kế toán và bài báo cáo tài
chính theo quy định .
Các loại sổ của Hình thức kế toán trên máy vi tính:
Phần mềm kế toán được thiết kế theo hình thức kế toán nào sẽ có các
loại của hình thức kế toán đó nhưng không giống hoàn toàn mẫu sổ mẫu sổ kế
toán ghi bằng tay.
Trình tự ghi sổ kế toán theo hình thức kế toán trên máy vi tính
(1) Hàng ngày căn cứ vào chứng từ kế toán hoặc bảng tổng hợp chứng từ kế
toán cùng loại đã được kiểm tra, được dùng làm căn cứ ghi sổ, xác định tài
khoản ghi Nợ, tài khoản ghi Có để nhập dữ liệu vào máy vi tính theo các
bảng, biểu được thiết kế sẵn trên phần mềm kế toán
Theo quy trình của phần mềm kế toán, các thông tin được tự động nhập vào
sổ kế toán tổng hợp (Sổ cái hoặc Nhật ký- Sổ cái …) và các sổ, thẻ kế toán
chi tiết liên quan.
(2) Cuối tháng (hoặc bất kỳ vào thời điểm cần thiết nào), kế toán thực
hiện các thao tác khóa sổ (cộng sổ) và lập báo cáo tài chính.Việc đối chiếu
giữa số liệu tổng hợp với số liệu chi tiết được thực hiện tự động và luôn đảm
bảo chính xác, trung thực theo thông tin đã được nhập trong kỳ. Người làm kế
toán có thể kiểm tra, đối chiếu giữa số liệu sổ kế toán với báo cáo tài chính
sau khi đã in ra giấy.
Thực hiện các thao tác để in báo cáo tài chính theo quy định.
Cuối tháng, cuối năm Sổ kế toán tổng hợp và Sổ kế toán chi tiết được
in ra giấy, đóng thành quyển và thực hiện các thủ tục pháp lý theo quy định về
sổ kế toán ghi bằng tay.

46
Sơ đồ 1.15. Trình tự ghi sổ kế toán theo hình thức trên máyvi tính
Ghi chú :
: Nhập số liệu hàng ngày
: In sổ, báo cáo cuối tháng, cuối năm
: Đối chiếu, kiểm tra
CHỨNG TỪ KẾ
TOÁN
PHẦN MỀM
KẾ TOÁN
SỔ KẾ TOÁN
-Sổ tổng hợp
-Sổ chi tiết
MÁY VI TÍNH
-Báo cáo tài
chính
-Báo cáo kế toán
quản trị
BẢNG
TỔNG HỢP
CHỨNG TỪ
KẾ TOÁN
CÙNG
LOẠI

47
CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG KẾ TOÁN BÁN HÀNG VÀ
XÁC ĐỊNH KẾT QUẢ KINH DOANH TẠI CÔNG TY
TNHH NAM NGÂN
2.1. Những đặc điểm kinh tế của Công ty TNHH Nam Ngân ảnh hưởng
đến quá trình bán hàng và xác định kết quả kinh doanh.
2.1.1. Quá trình hình thành và phát triển của Công ty TNHH Nam Ngân
Công ty TNHH Nam Ngân được thành lập từ ngày 17/01/2000. Bản
đăng ký thay đổi ngày 18/10/2001 Theo số 0102001322 do Sở kế hoạch đầu
tư và phát triển thành phố Hà Nội. Lý do thay đổi là công ty muốn thay đổi
vốn điều lệ từ 17.000.000.000 VND lên 20.000.000.000 VND và mở rộng
thêm ngành nghề kinh doanh (về phần dịch vụ)
Tên công ty: Công ty TNHH Nam Ngân
Tên giao dịch: NAM NGAN MACHINERY COMPANY LIMITED
Tên viết tắt: Nam Ngân CO.,LTD
Địa chỉ trụ sở chính: 109 Nguyễn Khuyến- Đống Đa- Hà Nội.
Điện thoại: 043.37474045/ 8432859
Fax: 043.843 2859
Email: nntuyen@fpt.vn
Mã số thuế: 0101063567
Tài khoản: 00870406002233
Ngân hàng: TMCP Quốc tế Việt Nam Chi nhánh Hoàn Kiếm
Ngành nghề kinh doanh :
 Đại tu sửa chữa xe ô tô, xe máy
 Vận tải hàng hoá đường bộ
 Buôn bán xe ô tô tải
 Thiết kế cải tạo ô tô các loại
 Buôn bán nội thất, ngoại thất

48
 Dịch vụ xe tax xi, xe du lịch cho thuê, xe bus cho thuê xe cứu hộ và các
loại xe khác
 Vận chuyển hành khác bằng xe ô tô
 Lữ hành nội địa, lữ hành quốc tế và các dịch vụ phục vụ khách hàng
khác
Công ty là nhà phân phối độc quyền cẩu tự hành Dongyang-Hàn Quốc,
nhãn hiệu tin tưởng của các nhà xây dựng trong và ngoài Hà Nội.
Công ty TNHH Nam Ngân là một tổ chức kinh tế có tư cách pháp nhân và
có con dấu riêng, có quan hệ đối nội đối ngoại. Tự chủ về tình hình tài chính,
hạch toán kinh tế độc lập với sự kiểm tra giám sát của các cơ quan quản lý
nhà nước thành phố Hà Nội.
Thành lập từ năm 2000 Công ty TNHH Nam Ngân mới đầu chỉ chuyên
kinh doanh thương mại các mặt hàng phụ tùng xe máy, xe ô tô. Nhưng sau
một thời gian hoạt động công ty ngày càng mở rộng về phạm vi kinh doanh
của mình.Từ việc mở thêm các xưởng lắp ráp, các bãi xe, các mặt hàng kinh
doanh cũng mở rộng thêm đa dạng về chủng loại (các loại xe ô tô, xe tải, xe
đầu kéo,...) Năm 2008 ngoài trụ sở chính còn có xưởng Vĩnh Ngọc tại xã
Vĩnh Ngọc - Đông Anh, Trung tâm bày bán xe tại Quốc lộ 3 Đông Anh. Đến
năm 2009 còn có thêm Bãi xe Cầu Chui tại Cầu Chui - Gia Lâm và chi nhánh
GRL tại 149- Niệm Nghĩa - Khát Chân - Hải Phòng. Hiện nay Công ty đang
làm thủ thục mở thêm chi nhánh tại Hưng Yên
Từ khi thành lập công ty đã gặp rất nhiều những khó khăn trong viêc khai
thác thị trường cũng như gặp phải sự canh tranh gay gắt của các công ty khác
nhưng nhờ có sự quản lí chỉ đạo đúng đắn của các lãnh đạo công ty cùng với
lòng nhiệt tình, sự năng động, sáng tạo của công nhân viên đã giúp công ty
vượt qua được những khó khăn thử thách trong thời đại mở cửa và đã đạt
được những thành tựu nhất định, cụ thể có thể thông qua báo cáo KQKD của
những năm gần đây dưới đây:

49
Biểu số 2.0
KẾT QUẢ KINH DOANH CỦA CÔNG TY NHỮNG NĂM GẦN ĐÂY
Chỉ tiêu Năm 2007 Năm 2008 Năm 2009
Doanh thu thuần(VND) 65.946.576.730 89.465.770.750 107.834.467.572
Lợi nhuận gộp(VND)
466.591.098 501.482.507 982.752.270
Nộp ngân sách NN(VND) 769.638.000 1.000.211.000 1.877.409.262
Tổng số lao động(Người) 108 140 182
Thu nhập BQ
(VND/người)
1.355.000 1.650.000 1.850.000
Qua đó cho chúng ta thấy công ty đang bước những bước đi vững chắc,
góp phần phát triển nền kinh tế xã hội nói chung; cụ thể được thể hiện ở
những thành tích mà công ty đã đóng góp cho xã hội như: Giải quyết công ăn
việc làm cho người lao động, đáp ứng nhu cầu của người dân và các tổ chức
kinh tế trong và ngoài nước về các loại xe tải, xe ô tô cùng nhiều loại xe và
các dịch vụ khác. Hiện nay công ty đã đóng góp vào ngân sách nhà nước ngày
càng nhiều(thuế nhập khẩu, thuế tiêu thụ đặc biêt, thuế GTGT, thuế thu nhập
doanh nghiệp) và được đánh giá là một trong những doanh nghiệp có triển
vọng tốt.
2.1.2. Đặc điểm tổ chức bộ máy quản lý theo kiểu chức năng
2.1.2.1. Mô hình quản lý theo kiểu chức năng
Từ khi thành lập Công ty TNHH Nam Ngân đã có rất nhiều những thay
đổi trong cách quản lý của công ty. Từ một bộ máy quản lý còn non yếu đã
từng bước hoàn thiện mình để phù hợp với hoạt động kinh doanh của công ty,
để phù hợp với đổi mới của nền kinh tế xã hội
Bộ máy quản lý của công ty được khái quát qua sơ đồ sau:

50
Sơ đồ 2.1. Bộ máy quản lý của Công ty TNHH Nam Ngân
Hội đồng
thành viên
Ban giám đốc
Phòng
tổ
chức
Phòng
kinh
doanh
Phòng
kế
toán-
tài vụ
Phòng
kỹ
thuật
Phòng
vật tư
Phòng
Vận
tải
Trung
tâm
sửa
chữa
Cửa
hàng
Đại lý
Ban
bảo
vệ
Thủ
kho

51
2.1.2.2. Chức năng nhiệm vụ của các phòng ban
* Hội đồng thành viên: Là cơ quan quyết định cao nhất của công ty gồm
những người góp vốn vào công ty (từ 2 người trở lên và không quá 50 người).
Hội đồng thành viên họp ít nhất mỗi năm một lần. Hội đồng thành viên có
quyền và nhiệm vụ sau:
 Quyết định chiến lược phát triển và kế hoạch kinh doanh hằng năm của
công ty;
 Quyết định tăng hoặc giảm vốn điều lệ, quyết định thời điểm và
phương thức huy động thêm vốn;
 Quyết định mức lương, thưởng và các lợi ích khác đối với Chủ tịch hội
đồng thành viên, Giám đốc, Kế toán trưởng;
 Thông qua báo cáo tài chính hàng năm, phương án, phương án sử dụng
và phân chia lợi nhuận hoặc phương án xử lý lỗ của công ty;
 Quyết định cơ cấu tổ chức của công ty;
 Quyết định thành lập chi nhánh, văn phòng đại diên;
 Sửa đổi, bổ sung Điều lệ của công ty;
 Quyết định giải thể hoặc yêu cầu phá sản công ty
* Ban Giám đốc: Gồm giám đốc và 2 phó giám đốc là phó giám đốc kinh
doanh và phó giám đốc tài chính
Giám Đốc công ty là người điều hành hoạt động kinh doanh hằng ngày của
công ty, chịu trách nhiệm trước Hội đồng thành viên về việc thực hiện các
quyền và nhiệm vụ của mình.Giám đốc có quyền và các nhiệm vụ sau:
 Tổ chức thực hiện các quyết định của Hội đồng thành viên; kế hoạch
kinh doanh và phương án đầu tư của công ty
 Quyết định các vấn đề liên quan đến hoạt động hằng ngày của công ty
 Ban hành quy chế quản lý nội bộ của công ty;
 Ký kết hợp đồng nhân danh công ty, trừ trường hợp thuộc thẩm quyền
của Hội đồng thành viên;

52
 Kiến nghị phướng án, cơ cấu tổ chức của công ty;
 Trình báo cáo quyết toán tài chính hằng năm lên hội đồng thành viên;
 Tuyển dụng lao động;
 Và một số quyền và nhiệm vụ khác được trình bày đầy đủ trong bản
điều lệ của công ry
Phó giám đốc kinh doanh: Giúp việc cho giám đốc trong các công tác
về kinh doanh tiêu thụ sản phẩm.
Phó giám đốc tài chính: Giúp việc cho giám đốc, phụ trách về tình hình
tài chính của công ty.
* Phòng kinh doanh: Có nhiệm vụ xây dựng kế hoạch kinh doanh xây
dựng kế hoạch dự trữ và tiêu thụ sản phẩm nghiên cứu thị trường, thành lập
các kênh phân phối sản phẩm, đáp ứng yêu cầu hoạt động của công ty. Thực
hiện ký kết các hợp đồng mua bán, theo dõi tình hình thực hiện và thanh lý
các hợp đồng đã ký; phối hợp với phòng tài chính kế toán để xác định tình
hình công nợ theo các hoạt động kinh tế và đôn đốc việc thu hồi công nợ.
* Phòng tổ chức - hành chính tổng hợp: Có chức năng tham mưu cho
giám đốc về tổ chức, sắp xếp và quản lý lao động nhằm sử dụng hợp lý hiệu
quả, đồng thời nghiên cứu các biện pháp, xây dựng các phương án nhằm hoàn
thiện việc trả lương, phân phối tiền lương hợp lý. Chuẩn bị các thủ tục giải
quyết chế độ cho người lao động như thôi việc, Bảo hiểm xã hội, Bảo hiểm y
tế và các chế độ khác liên quan đến người lao động. Xây dựng kế hoạch mua
bán trang thiết bị văn phòng hằng năm. Tổ chức tiếp khách, chuẩn bị xe đưa
đón lãnh đạo, cán bộ đi hội họp, công tác.
* Phòng kế toán: Có chức năng tham mưu cho giám đốc về mặt thống
kê và tài chính, chịu trách nhiệm quản lý tài sản, vật chất; hạch toán kinh tế
theo quy định của nhà nước, quy chế của công ty, thực hiện những việc thuộc
những vấn đề liên quan đến tài chính, vốn, tài sản, các nghiệp vụ phát sinh
trong ngày, trong kỳ kế toán, phải lập các bảng thanh quyết toán, công khai
toàn bộ tài sản, công nợ, doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh trong kỳ.

53
Đề xuất lên giám đốc các phương án tổ chức kế toán, đồng thời thông tin cho
các ban lãnh đạo nhữnh hoạt động tài chính để kịp thời điều chỉnh quá trình
kinh doanh trong công ty. Ngoài ra phòng kế toán còn có nhiệm vụ khai thác
nhằm đảm bảo nguồn vốn cho hoạt động sản xuất kinh doanh của công ty,
phân phối thu nhập và thực hiện các nghĩa vụ đối với ngân sách nhà nước.
Lên quyết toán tổng hợp cuả đơn vị theo đúng kì quy định của doanh nghiệp
* Phòng vật tư: Tính toán đảm bảo đủ vật tư cho các phân xưởng sản
xuất và lắp ráp cũng như các vật tư cần thiết cho các hoạt động khác của công
ty
* Phòng vận tải: Điều hành việc vận chuyển hàng hoá cuả công ty từ
khi nhập khẩu cho đến khi bán ra.
* Phòng kỹ thuật: Tính toán và đảm bảo các thông số kỹ thuật cho
việc sản xuất và lắp ráp sản phẩm, đảm bảo chất lượng sản phẩm, hàng hoá
* Trung tâm sửa chữa: Chịu trách nhiệm sửa chữa máy móc các loại
và đảm bảo an toàn cho người sử dụng.
* Cửa hàng đại lý: Nơi trưng bày và bán các sản phẩm của công ty
* Ban bảo vệ: Đảm bảo an toàn, trật tự cho toàn cho toàn công ty,
trông coi hàng hoá về mặt số lượng, thực hiện tốt công tác bảo quản hàng hoá
cùng với thủ kho.
* Thủ kho: Theo dõi nhập - xuất - tồn các loại hàng hoá, sản phẩm về
mặt số lượng hằng ngày. Cuối tháng lập báo cáo bảng kê nhập - xuất - tồn để
gửi lên phòng kế toán cùng với bộ phận bảo vệ thực hiện tốt công tác bảo
quản hàng hoá của công ty
Mô hình tổ chức quản lý của Công ty TNHH Nam Ngân bao gồm các
phòng ban có cơ cấu gọn nhẹ phối hợp với nhau rất ăn ý, mỗi phòng ban đều
có sự sắp xếp điều hành phù hợp, đảm bảo đủ trang thiết bị phục vụ cho công
việc cùng với đội ngũ cán bộ, nhân viên có trình độ chuyên môn cao, nghiệp
vụ giỏi. Đó chính là bí quyết đem lại hiệu quả kinh doanh cho công ty

54
2.1.3. Đặc điểm tổ chức hoạt động sản xuất kinh doanh của công ty
2.1.3.1. Đặc điểm về sản phẩm hàng hoá tại công ty
Công ty TNHH Nam Ngân chuyên nhập khẩu các loại xe, phụ tùng xe
hoặc mua ngoài về bán hàng hoá này bao gồm các loại xe như :
 Ô tô tải tự đổ
 Cần trục bánh lốp
 Xe Kia morning số sàn hoặc số tự động
 Hyundai getz, i30
 Ben tự đổ 25 tấn
 Cần cẩu không tự hành
 Cẩu tự hành hiệu Dong Yang của Hàn Quốc
 Ô tô kéo hiệu sam sung
 Ô tô tải không thùng hiệu HD 18 tấn
 Ô tô kéo xe hỏng
 Ô tô đầu kéo Huyndai
 Xe cẩu tự hanh Huyndai
 Cẩu Unic 3.2 tấn
 Cẩu không tự hành
 Các loại xe buýt
 ...
Bên cạnh đó doanh nghiệp còn thực hiện các dich vụ như:
 Dịch vụ vận tải
 Sửa chữa bảo dưỡng xe 5 tấn
 ..
Đặc điểm của các loại sản phẩm hàng hoá này là có giá trị kinh tế cao,
thời gian sử dụng lâu dài và thường sử dụng trong ngành công nghiệp, giao
thông vận tải, và phục vụ nhu cầu các tổ chức kinh tế, cá nhân khác..
Để có thể hoạt động kinh doanh và tồn tại trong nền kinh tế thị trường
Công ty TNHH Nam Ngân áp dụng nhiều hình thức bán hàng: Bán hàng theo

55
đơn đặt hàng, bán theo lô, bán trực tiếp cho người tiêu dùng, gửi bán đại lý,
bán theo hợp đồng.
Đối với nghiệp vụ bán hàng tại công ty thì cơ sở cho mỗi nghiệp vụ tiêu
thụ hàng hoá thường dựa vào các hoá đơn bán hàng hoặc dựa vào đơn đặt
hàng của khách hàng. Trong hoá đơn bán hàng hoặc các đơn đặt hàng phải ghi
rõ những điểm chính sau: Tên khách hàng, số tài khoản, chủng loại hàng, số
lượng, đơn giá, quy cách, phẩm chất của hàng hoá, thời gian và địa điểm giao
hàng, thời hạn thanh toán. Căn cứ vào đó để giao hàng và theo dõi thanh toán.
Hiện nay trong kinh doanh công ty luôn củng cố, phát huy việc bán hàng theo
hợp đồng và đơn đặt hàng vì theo hình thức này hoạt động kinh doanh của
công ty có cơ sở vững chắc về pháp luật do đó công ty có thể chủ động lập kế
hoạch bán hàng tạo điều kiện thuận lợi cho công tác kinh doanh của công ty.
2.1.3.2. Khái quát quá trình kinh doanh của công ty.
Với hệ thống các bãi bán xe và chi nhánh đã nói ở trên; khi nhập hàng
về công ty để tại kho Nam Ngân( ngoài ra còn có các kho: Kho CaBin...) sau
đó bán trực tiếp tại kho hoặc chuyển xe tới các bãi bán xe
Công ty luôn đặt vấn đề uy tín lên hàng đầu, đối với hoạt động thương
mại thì luôn đáp ứng kịp thời nhu cầu của khách hàng, phương châm “hợp tác
cùng có lợi”, đảm bảo đúng thời gian, địa điểm giao hàng, đúng quy cách,
phẩm chất hàng hoá, do đó công ty ngày càng được các khách hàng tín nhiệm.
Khi nhận được đơn đặt hàng của khách hoặc khi khách có nhu cầu mua
hàng, phòng kinh doanh cùng với giám đốc (phó giám đốc) tiến hành thoả
thuận làm hợp đồng. Phòng kinh doanh làm đề nghị xuất xe cho khách, Thủ
kho làm phiếu xuất kho chỉ ghi nhận về số lượng sau đó chuyển phiếu này lên
phòng kế toán để tiến hành hạch toán
Trong công tác sản xuất thì tại các phân xưởng lắp ráp tiến hành lắp ráp đóng
thùng cho các loại xe tải, lắp hệ thống máy lạnh, và các bộ phận khác tuỳ theo
yêu cầu của khách (thông qua phòng kỹ thuật) hoặc kế hoạch kinh doanh của
công ty (thông qua phòng kinh doanh, phòng kỹ thuật)

56
* Xuất phát từ một công ty thương mại nên sau khi mở rộng kinh doanh thì
hoạt động thương mại vẫn chiếm phần lớn hoạt động kinh doanh của công ty,
hoạt động này có doanh thu hàng năm chiếm khoảng70 % doanh thu của hoạt
động kinh doanh toàn doanh nghiệp bao gồm cả hoạt động lắp ráp và dịch vụ.
Do hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp phức tạp bao gồm cả
thương mại, dịch vụ, do thời gian thực tập có hạn và do giới hạn của bài viết
nên trong bài chuyên đề này chỉ đi sâu vào hoạt động thương mại bán hàng,
và xác định kết quả kinh doanh mà không đề cập đến quá trình dịch vụ.
2.1.4. Đặc điểm tổ chức bộ máy kế toán của công ty
2.1.4.1. Bộ máy kế toán tập trung
Công ty TNHH Nam Ngân là một doanh nghiệp có quy mô vừa, số lượng
chủng loại hàng hoá kinh doanh đa dạng.Với đặc điểm này để tổ chức công
tác kế toán đạt hiệu quả cao công ty tổ chức theo mô hình trực tuyến, tập
trung.Theo đó toàn bộ công tác kế toán được tập trung thực hiện tại phòng kế
toán- tài vụ. Phòng kế toán tài vụ của công ty có 6 người, trong đó có 1 kế
toán trưởng, 4 kế toán viên và một thủ quỹ. Bộ máy kế toán của công ty được
khái quát qua mô hình sau:
Sơ đồ 2.2. Bộ máy kế toán của công ty
Kế toán trưởng
Kế
toán
tiền
lương
Kế
toán
tiền
gửi
Kế toán
bán
hàng và
theo dõi
công nợ
Kế
toán
hàng
hoá
Thủ
quỹ

57
* Chức năng và nhiệm vụ của mỗi thành viên phòng kế toán
+ Kế toán trưởng: Chịu trách nhiệm cao nhất về kế toán của công ty.
Kiểm tra giám sát mọi số liệu trên sổ sách kế toán, đôn đốc các bộ phận kế
toán chấp hành đúng quy chế, chế độ kế toán Nhà nước ban hành đồng thời có
nhiệm vụ theo dõi tài sản của công ty, tính toán khấu hao tăng giảm số tài sản
cố định trong năm.
Báo cáo cơ quan chức năng cấp trên về tình hình hoạt động tài chính
của công ty như: Báo cáo với cơ quan thuế về tình hình làm nghĩa vụ với nhà
nước.
Nắm bắt và phân tích tình hình tài chính của công ty về vốn và nguồn
vốn để tham mưu cho lãnh đạo biết về tình hình tài chính của công ty để đề ra
quyết định quản lý kịp thời, chính xác, cùng giám đốc công ty chịu trách
nhiệm về tài chính của công ty bao gồm: Phê duyệt các văn bản, giấy tờ sổ
sách liên quan đến tài chính.
Kế toán trưởng có nhiệm vụ xác định kết quả kinh doanh, tổng hợp mọi
số liệu, chứng từ mà kế toán viên giao cho để lập báo cáo tài chính. Kiểm tra
việc ghi chép, luân chuyển chứng từ sau đó tập hợp và tính toán các khoản
thuế phải nộp
+ Thủ quỹ: Thực hiện các khoản thu chi tiền mặt tại ngân quỹ của công
ty dựa trên các phiếu thu, phiếu chi hàng ngày, ghi chếp kịp thời, phản ánh
chính xác thu chi và tiền mặt hiện có tại quỹ. Thường xuyên báo cáo tình hình
tiền mặt tồn quỹ của công ty.
Thủ quỹ có nhiệm vụ theo dõi thu chi và thanh toán tiền mặt đối với
các đối tượng khác trong và ngoài công ty. Lập đầy đủ, chính xác các chứng
từ thanh toán cho khách hàng, theo dõi và thanh toán các khoản tạm ứng và
các khoản phải thu khác
+ Kế toán tiền gửi: Có nhiệm vụ theo dõi các khoản tiền gửi, tiền vay
Ngân hàng; các khoản thu chi bàng tiền gửi; ký quỹ mở LC, các khoản lãi

58
vay...Phối hợp với thủ quỹ và kế toán trưởng quản lý vốn bằng tiền của công
ty.
+ Kế toán hàng hoá: Theo dõi và đối chiếu tình hình nhập - xuất- tồn
sản phẩm hàng hoá cùng với thủ kho và bộ phận giao nhận hàng.
+ Kế toán bán hàng và theo dõi công nợ: Có nhiệm vụ theo dõi tình
hình doanh thu, công nợ với khách hàng.
+ Kế toán tiền lương: Có nhiệm vụ tính ra tiền lương, các khoản trích
theo lương, các khoản phải trả cho cán bộ công nhân viên trong công ty. Cuối
tháng, phải lập bảng thanh toán lương đồng thời kế toán phải tập hợp chi phí
kinh doanh phát sinh trong kỳ.
Các cán bộ làm công tác kế toán tại công ty đều có trình độ Đại học trở lên,
trình độ chuyên môn đồng đều mỗi người được chuyên môn hoá theo phần
hành đồng thời cũng luôn có kế hoạch đối chiếu số liệu với nhau để phát hiện
kịp thời những sai sót
2.1.4.2. Mối quan hệ của bộ máy kế toán với các phòng ban khác trong
công ty
Phòng kế toán có quan hệ mật thiết với các phòng ban khác trong công
ty như: Phòng kế toán tính và thanh toán lương cho toàn công ty; thống kê,
tổng hợp số liệu giúp cho các phòng ban khác có kế hoạch hoạt động hiệu quả
hơn.
Thông tin do kế toán cung cấp làm bộ phận quan trọng trong toàn bộ hệ
thống thông tin kinh tế của công ty. Qua quá trình thu thập, xử lý phân tích và
cung cấp thông tin của kế toán là cơ sở kiểm tra giám sát tình hình tài chính
cũng như tình hình khinh doanh của công ty. Nói chung mọi hoạt động của
phòng kế toán đều có quan hệ mật thiết với các phòng ban khác trong toàn
công ty
* Cùng với sự phát triển của công ty, bộ máy kế toán cũng ngày càng
hoàn thiện hơn và có những đóng góp rất to lớn cho công ty về vấn đề tài
chính giúp công ty đứng vững và có sức cạnh tranh trong nền kinh tế thị

59
trường. Công ty đã kịp thời áp dụng và thực hiện tốt chế độ kế toán mới, sổ
sách kế toán của công ty luôn hoàn thành đúng thời gian quy định. Công tác
hạch toán kế toán trên cơ sở vận dụng linh hoạt nhưng vẫn luôn tuân thủ
nguyên tắc kế toán nhờ đó đảm bảo cung cấp đầy đủ, chính xác và kịp thời
nhu cầu thông tin cho quá trình quản lý. Từ việc lập chứng từ đến luân chuyển
chứng từ được công ty quy định rõ ràng, hợp lý theo đúng chế độ ban hành.
Cùng với việc kê khai thường xuyên cho kế toán tổng hợp, phương pháp thẻ
song song cho hạch toán chi tiết hàng hoá đã cung cấp thông tin kịp thời cho
lãnh đạo công ty. Nhờ có hệ thống kế toán của công ty được tổ chức khoa
học, quy củ nên việc kiểm tra của các cơ quan chức năng được tiến hành
nhanh chóng, thuận lợi.
Tại công ty có đội ngũ nhân viên kế toán trẻ, nhiệt tình, có trình độ
nghiệp vụ vững vàng, sử dụng thành thạo máy vi tính giúp cho công tác kế
tóan được nhanh gọn chính xác. Việc tổ chức bộ máy kế toán tập trung như
hiện nay đã đảm bảo sự lãnh đạo tập trung thống nhất đối với công tác kế toán
trong công ty, đảm bảo kể toán phát huy đầy đủ vai trò, chức năng của mình.
Bộ máy kế toán của công ty được tổ chức tương đối khoa học, hợp lý, phù
hợp với yêu cầu của công việc và phù hợp với chuyên môn của từng người.
Việc bố trí cán bộ kế toán như hiện nay đã đảm bảo cho công tác kế toán nói
chung được tiến hành thuận lợi. Ngoài ra các cán bộ kế toán có điều kiện làm
việc rất tốt, hệ thống máy vi tính được nối mạng trong toàn công ty mỗi nhân
viên kế toán có một máy vi tính riêng. Điều kiện làm việc tốt là công cụ đắc
lực cho công tác kế toán nhanh, đảm bảo chính xác tuyệt đối.
2.1.5. Đặc điểm tổ chức công tác kế toán tại công ty
Công ty TNHH Nam Ngân hạch toán hàng tồn kho theo phương pháp kê khai
thường xuyên
* Hệ thống chứng từ
 Phiếu thu, phiếu chi

60
 Biên bản kiểm kê quỹ
 Phiếu nhập kho, phiếu xuất kho
 Hóa đơn GTGT, hoá đơn bán hàng
 Biên bản kiểm nghiêm hàng hóa
 Bảng chấm công, bảng thanh toán tiền lương, phiếu nghỉ hưởng BHXH
 Bảng thanh toán tiền hàng đại lý ký gửi
 Giấy thanh toán tạm ứng
 Uỷ nhiệm thu, uỷ nhiệm chi…và các chứng từ có liên quan đến ngân
hàng
 ...Và một số chứng từ phát sinh khác
* Hệ thống tài khoản kế toán
Hệ thống tài khoản kế toán áp dụng : Bắt đầu từ năm 2007 Công ty áp
dụng theo quy định chế độ kế toán doanh nghiệp mới ban hành của bộ tài
chính QĐ 15/2006/BTC ban hành ngày 20/3/2006.
* Hệ thống sổ sách kế toán
 Sổ chi tiết tài khoản
 Sổ cái tài khoản
 Sổ phụ ( Tài khoản tiền gửi ngân hàng)
 Sổ chi tiết thanh toán với người bán
 Sổ chi tiết thanh toán với người mua
 Sổ tổng các khoản thanh toán với người bán, hoặc người mua...
 ...
Hiện nay hình thức sổ kế toán mà công ty áp dụng là hình thức Chứng
từ ghi sổ.

61
Sơ đồ 2.3. Trình tự ghi sổ kế toán theo hình thức kế toán Chứng từ ghi sổ
Ghi chú:
Ghi hàng ngày
Ghi cuối tháng
Bảng tổng hợp
chứng từ kế toán
cùng loại
Bảng tổng
hợp chi tiết
Sổ đăng ký
chứng từ ghi
sổ CHỨNG TỪ GHI SỔ
Sổ cái
Bảng cân đối
số phát sinh
chi tiết

62
* Kế toán khấu hao tài sản cố định
Việc tính khấu hao TSCĐ theo phương pháp khấu hao đường thẳng
theo QĐ 206/2003/QĐ-BTC ngày 12/12/2003 của Bột tài chính
* Công tác kế toán thuế
Hạch toán thuế GTGT theo phương pháp khấu trừ
Thuế GTGT phải
nộp
=
Thuế GTGT đầu
ra
-
Thuế GTGT đầu vào
được khấu trừ
Hoá đơn GTGT của đơn vị được lập thành 3 liên:
- Liên 1: Lưu tại gốc
- Liên 2: Giao cho khách
- Liên 3: Giao cho kế toán theo dõi
Thuế nhập khẩu được thể hiện ngay trên tờ khai nhập khẩu, công ty nộp
thuế trong vòng 30 ngày kể từ ngày ghi trên tờ khai nhập khẩu.
Thuế nhập khẩu
phải nộp
=
Gía trị hàng hoá
nhập khẩu
x
Thuế xuất thuế nhập
khẩu
Thuế tiêu thụ đặc biệt: Được thể hiện ngay trên tờ khai hải quan khi
nhập khẩu hàng hóa, công ty nộp thuế này ngay khi làm thủ tục thông quan
hàng hóa
Thuế TT
ĐB
=
Giá mua
hàng hóa
+
Thuế Nhập
khẩu
X
Thuế suất thuế
TT ĐB
Thuế thu nhập doanh nghiệp phải nộp được tính bằng 25% lợi nhuận chịu
thuế của công ty.
Thuế TNDN = Lợi nhuận trước thuế X Thuế suất thuế TNDN

63
Theo Thông Tư số 03/2009/TT-BTC ngày 13/01/09 của BTC công ty
nằm trong diện được giảm 30% thuế TNDN trong năm 2009 ( số lượng CNV
dưới 300 người).
 Hệ thống báo cáo kế toán.
Niên độ kế toán bắt đầu từ ngày 01/01 và kết thúc vào ngày 31/12 năm dương
lịch.
Đơn vị tiền tệ là Việt nam đồng.
Hệ thống báo cáo : Báo cáo tài chính tại công ty bao gồm bảng cân đối kế
toán, Báo cáo kết quả kinh doanh, thuyết minh báo cáo tài chính, Báo cáo lưu
chuyển tiền tệ, được lập theo QĐ 15/2006/QĐ- BTC ngày 20/03/2006 của bộ
trưởng BTC. Công ty phải gửi báo cáo này cho cơ quan thuế, cơ quan đăng ký
kinh doanh chậm nhất là 90 ngày kể từ ngày kết thúc niên độ kế toán.Tại công
ty BCTC do kế toán trưởng lập.
2.2. Thực trạng kế toán bán hàng và xác định kết quả kinh doanh tại
Công ty TNHH Nam Ngân.
2.2.1. Các phương thức bán hàng và phương thức tính giá hàng xuất kho
2.2.1.1. Cácphương thức bán hàng mà Công ty TNHH Nam Ngân áp dụng
Xuất phát từ đặc điểm hàng hoá của công ty (là các loại ô tô, cẩu tự
hành Dong Yang -Hàn Quốc, xuất phát từ đặc điểm hoạt động kinh doanh của
công ty và để có thể tồn tại và phát triển đứng vững trên thị trường Công ty
TNHH Nam Ngân áp dụng nhiều hình thức bán hàng bao gồm cả bán buôn
và bán lẻ
*Phương thức bán buôn:
. Theo phương thức này, công ty ký hợp đồng trực tiếp với khách hàng.
Căn cứ vào hợp đồng đã ký kết, khách hàng có thể nhận hàng tại kho của
Công ty hoặc giao hàng tại địa điểm quy định trong hợp đồng. Có hai phương
thức bán buôn là:

Đề tài: Kế toán bán hàng và kết quả kinh doanh trong doanh nghiệp

Đề tài: Kế toán bán hàng và kết quả kinh doanh trong doanh nghiệp

Recommended

Recommended

More Related Content

What's hot

What's hot (20)

Similar to Đề tài: Kế toán bán hàng và kết quả kinh doanh trong doanh nghiệp

Similar to Đề tài: Kế toán bán hàng và kết quả kinh doanh trong doanh nghiệp (20)

More from Dịch Vụ Viết Bài Trọn Gói ZALO 0917193864

More from Dịch Vụ Viết Bài Trọn Gói ZALO 0917193864 (20)

Recently uploaded

Recently uploaded (19)

Đề tài: Kế toán bán hàng và kết quả kinh doanh trong doanh nghiệp