5.SIÊU ÂM KHỚP GỐI (SATQ2020).pdf- BS Nguyễn Thị Minh Trang
TIẾP CẬN THEO HỘI CHỨNG LOÉT SINH DỤC
1. 1
Tiếp Cận theo Hội Chứng để
Quản Lý Trường Hợp BLTQĐTD
Hội Chứng Loét Sinh dục
2. 2
Hội Chứng Loét Sinh Dục
Bệnh nhân than đau vùng sinh dục
hoặc bị loét
Hỏi bệnh sử và khám
Có loét?
Điều trị Giang Mai và Hạ Cam
Giáo dục/Tham vấn/Bao cao su
Quản lý bạn tình
XN HIV nếu có sẵn
Khuyên BN trở lại trong 7 ngày
Điều trị LGV/GI dựa theo dịch tễ
học của địa phương nếu không cải
thiện trong lần khám theo dõi
hoặc trong lần khám đầu tiên
Điều trị herpes
Giáo dục/Tham vấn/B cao su
XN HIV nếu có sẵn
Có thương
tổn mụn
nước?
Giáo dục
Bao cao su
XN HIV nếu
có sẵnCÓ
KHÔNG KHÔNG
CÓ
3. 3
Điều trị Giang Mai Sớm (WHO)
Phác đồ Khuyến cáo:
• Benzathine Penicillin G 2,4 triệu đơn vị TB 1 lần
Phác đồ thay thế:
• Procaine benzylpenicillin 1,2 triệu đơn vị TB x 10 ngày
Phác đồ thay thế khi bệnh nhân dị ứng với penicillin:
Cho bệnh nhân không mang thai:
• Tetracycline 500mg uống 4 lần x 14 ngày hoặc
• Doxycycline 100mg uống 2 lần x 14 ngày
Cho bệnh nhân mang thai*:
• Erythromycin 500mg uống 4 lần x 14 ngày
*Erythromycin có thể không phải là điều trị đúng chuẩn cho phôi thai;
không được CDC khuyến cáo
4. 4
Điều trị Hạ Cam Mềm (WHO)
Phác đồ Khuyến cáo:
• Ciprofloxacin* 500mg uống 2 lần x 3 ngày hoặc
• Erythromycin base 500mg uống 4 lần x 7ng hoặc
• Azithromycin 1gm uống một lần
Phác đồ thay thế:
• Ceftriaxone 250mg TB một lần
*không dùng cho thai phụ
5. 5
Điều trị U Hạt Bẹn (WHO)
Phác đồ khuyến cáo:
• Azithromycin 1gm uống 1 lần, sau đó 500mg
uống mỗi ngày hoặc
• Doxycycline* 100mg uống 2 lần
Phác đồ thay thế:
• Erythromycin 500mg uống 4 lần hoặc
• Tetracycline* 500mg uống 4 lần hoặc
• Trimethoprim (80mg)/Sulfamethoxasole (400mg)
2 viên uống 2 lần trong ít nhất 14 ngày
*Không dùng cho thai phụ
Tiếp tục dùng hết phác đồ cho đến khi thương tổn lên biểu mô;
xem xét việc cho thêm gentamicin nếu có nhiễm HIV
6. 6
Điều trị Hột Xoài (LGV)
(WHO)
Phác đồ Khuyến cáo:
• Doxycycline* 100mg uống 2 lần x 14ng hoặc
• Erythromycin 500mg uống 4 lần x 14ngày
Phác đồ thay thế:
• Tetracycline* 500mg uống 4 lần x 14ngày
*Chống chỉ định cho thai phụ
Nên chọc hút các hạch lym-phô phập phều
7. 7
Hội Chứng Loét Sinh Dục
Quản lý Bạn tình
• Nên điều trị Giang Mai và Hạ Cam cho tất
cả bạn tình (trong 3 tháng qua) của bệnh
nhân đang được điều trị Loét sinh dục theo
hội chứng (và điều trị Hột Xoài/Nhiễm
khuẩn sinh dục dựa theo dịch tễ học tại địa
phương)
8. 8
Điều trị Herpes Sinh Dục
Đợt lâm sàng đầu tiên (WHO)
• Acyclovir 200mg x 5 lần x 7ngày hoặc
• Acyclovir 400mg x 3 lần x 7ngày hoặc
• Famciclovir 250 x 3 lần x 7ngày hoặc
• Valacyclovir 1g x 2 lần x 7ngày
9. 9
Điều trị Herpes Sinh Dục
Đợt lâm sàng tái phát (WHO)
• Acyclovir 200mg x 5 lần x 5ngày hoặc
• Acyclovir 400mg x 3 lần x 5ngày hoặc
• Acyclovir 800mg x 2 lần x 5ngày hoặc
• Famciclovir 125mg x 2 lần x 5ngày hoặc
• Valacyclovir 500mg x 2 lần x 5ngày hoặc
• Valacyclovir 1gm x 1 lần x 5ngày
10. 10
Loét Sinh Dục
• Giang Mai
• Hạ Cam Mềm
• Herpes simplex
• Hột Xoài (LGV)
• U Hạt Bẹn (Donovanosis)
• Nhiễm HIV Sơ phát
• Nhiều căn nguyên khác
không phải BLTQĐTD
11. 11
Bệnh Loét Sinh Dục
Hình thái học vết loét
• Số lượng – một hay nhiều
• Chiều sâu – nông hoặc sâu
• Bờ – láng hoặc nhăn nheo
• Độ cứng – có hoặc không
• Tiết dịch – nền-sạch hoặc mủ
• Đau – đau hoặc không đau
• Hạch – hạch vùng hoặc toàn thân
14. 14
Bệnh Giang Mai
• Nhiễm khuẩn mạn tính đặc trưng bởi các giai
đoạn bệnh hoạt hóa chen giữa bởi các giai đoạn
nhiễm khuẩn tiềm ẩn (không triệu chứng)
• Thời gian ủ bệnh: 9–90 ngày
50%
50% 30%
1o
2o
Latent 3o
15. 15
Giang Mai Thời kỳ 1
• Vết loét (Săng)
• Xuất hiện 10–90 ngày sau khi nhiễm; trung bình 3 tuần
• Thường XN kính hiển vi nền đen dương tính
• Huyết thanh học (RPR/VDRL hoặc TP-PA/FTA-ABS)
có thể âm tính trong Giang Mai sơ nhiễm
• Kéo dài 2–3 tuần. Có thể tiến triển mà bệnh nhân
không nhận biết
• Hạch vùng: mềm như cao su, hai bên và không đau
24. 24
Giang Mai Thời kỳ 2
• ~3–6 tuần sau săng sơ phát: bệnh đã lan tràn
• Dấu hiệu: phát ban dát-sẩn toàn thân (kể cả lòng
bàn tay, lòng bàn chân), hạch toàn thân, các
mảng trên niêm mạc, sẩn ướt, rụng tóc mảng,
viêm màng não, viêm gan, viêm khớp, viêm
thần kinh
• Triệu chứng: khó chịu, cao huyết áp, sốt, đau cơ
• Xét nghiệm huyết thanh luôn dương tính
• Tái phát có thể xảy ra trong vòng 6 tháng
25. 25
Giang Mai Thời kỳ 2
Các đặc trưng của phát ban
• Có thể lan tràn và rộ lên hoặc không biểu hiện
• Thường không ngứa
• Có thương tổn ở lòng bàn tay & lòng bàn
chân trong 60% trường hợp
• hình thái thay đổi: dát, sẩn, mụn mủ, sẩn có
vảy, vòng, hình hạt đậu
28. 28
Phát ban
lòng bàn tay của
Giang Mai thời kỳ 2
Dát tăng sắc tốMụn mủ/dạng vảy nến
29. 29
Phát ban lòng bàn chân của Giang Mai
thời kỳ 2
STD Atlas, 1997
30. 30
Phát ban Giang Mai thời kỳ 2
Mảng và sẩn có vảy ở dương vật
STD Atlas, 1997
31. 31
Giang Mai thời kỳ 2
Sẩn ướt
• Ẩm ướt, xếp chồng chất, sẩn dạng mụn cóc
• Chủ yếu xuất hiện tại các nếp gấp
– Nếp mông
– Quanh hội âm
– Quanh hậu môn
• Chứa nhiều xoắn khuẩn và rất dễ lây
35. 35
Giang Mai thời kỳ 2
Mảng niêm mạc
• Mảng không đau, phẳng, trắng hoặc đỏ
• Xuất hiện trên màng niêm mạc miệng,
họng hầu, thanh quản, sinh dục
• Chứa đầy xoắn khuẩn; rất dễ lây
38. 38
• Không biểu hiện LS - chẩn đoán nhờ XN huyết thanh
• Được chia thành hai giai đoạn theo mục đích điều trị
– Kín sớm (CDC: < 1 năm)
• Bằng chứng mắc bệnh trong vòng 12 tháng qua
– Kín muộn hoặc không biết thời gian (>1 năm)
• Không có bằng chứng mắc bệnh trong vòng 12 tháng
• Tái phát các biểu hiện của thời kỳ 2 xảy ra trong 25%
trường hợp, thường trong năm đầu
• Hiệu giá giảm dần, ngay cả khi không có điều trị gì
• Sau 1 năm hiếm khi lây
Giang Mai Tiềm Ẩn (Kín)
39. 39
Lưu đồ Thời kỳ Giang Mai
Triệu chứng hoặc Dấu hiệu?
CÓ
1º (Loét) 2º (Mẩn, v.v.)
KHÔNG
SƠ NHIỄM
THỜI KỲ 2
TIỀM ẨN
TRONG NĂM TRƯỚC?
XN huyết thanh Giang Mai âm tính
Biết có tiếp xúc với một ca Giang Mai sớm
Bệnh sử rõ với triệu chứng/dấu hiệu điển hình
TIỀM ẨN SỚM TIỀM ẨN MUỘN
KHÔNGCÓ
40. 40
Giang Mai Thời Kỳ 3
• 30% số bệnh nhân không điều trị sẽ tiến triển sang
thời kỳ 3
• Tim mạch: Phình đại động mạch (15–30 năm)
• Xương và mô liên kết: Gôm (1–40 năm)
• Hệ thần kinh trung ương
– Không triệu chứng
– Dạng có triệu chứng sớm (nhiều tháng đến vài năm)
• Viêm màng não Giang Mai cấp (TK sọ VI, VII, VIII)
• Mạch máu màng não (đột quị nhiều đợt)
– Dạng có triệu chứng muộn (> 2 năm)
• Liệt nhẹ toàn thân
• Bệnh Tabes dorsalis
42. 42
Chẩn Đoán Giang Mai
• Xem dưới kính hiển vi nền đen
– Cần có kính hiển vi và huấn luyện đặc
biệt
– Chẩn đoán nhanh các thương tổn sơ phát
– Độ nhạy giảm xuống theo tuổi của thương
tổn (chỉ thời kỳ 1 và 2 thôi) và sử dụng
kem kháng sinh tại chỗ, v.v.
43. 43
Thu thập bệnh phẩm để
Xét nghiệm hiển vi nền đen
• Lau sạch vết loét bằng
gạc tẩm nước muối
sinh lý
• Nặn từ vùng cứng
trong 10–60 giây cho
đến khi tiết chất huyết
thanh xuất hiện
• Lấy chất tiết bằng rìa
của kính phủ vật
45. 45
Xét nghiệm chẩn đoán Giang Mai
không-dùng-xoắn-khuẩn: VDRL và RPR
• Phát hiện kháng thể anticardiolipin; không đặc
hiệu với Giang Mai
• Nhanh, không đắt tiền và có hiệu giá để theo
dõi đáp ứng điều trị
• Dương tính giả sinh học (BFP) gặp trong trường
hợp bị bệnh do siêu vi, chủng ngừa, các bệnh tự
miễn, nghiện chích ma túy, các bệnh mạn tính
• Có thể âm tính trong thời kỳ 1, sau đó lại âm
tính nữa trong thời kỳ tiềm ẩn và thời kỳ 3
46. 46
Xét nghiệm chẩn đoán Giang Mai dùng-
xoắn-khuẩn: TP-PA, TP-HA hoặc FTA-ABS
• Đặc hiệu đối với T. pallidum
• Đo được lượng kháng thể trực tiếp chống
kháng nguyên T. pallidum bằng kỹ thuật kết
tụ (TP-PA), huyết kết tụ (TP-HA), hoặc
miễn dịch huỳnh quang (FTA-ABS)
• Dùng để xác nhận kết quả dương tính của các
xét nghiệm không-dùng-xoắn-khuẩn
48. 48
Xét nghiệm huyết thanh nào là tốt nhất?
Độ nhạy tùy theo giai đoạn
XN 1o 2o Tiềm ẩn Thời kỳ 3
VDRL/ 78% (74-87) 100% 95%(88-100) 71%(37-94)
RPR
FTA-ABS 84%(70-100) 100% 100% 96%
MHA-TP* 76%(69-90) 100% 97%(97-100) 94%
*MHA-TP và TP-PA (TP-HA) có giá trị tương đương nhau
49. 49
Những cạm bẫy của xét nghiệm
huyết thanh trong chẩn đoán Giang Mai
• Xét nghiệm không-dùng-xoắn khuẩn có thể sớm
xuất hiện âm tính trong thời kỳ 1, hoặc muộn
trong thời kỳ 3 – kiểm tra bằng FTA-ABS hoặc
TP-PA
• Hiện tượng Prozone: âm tính giả do thiếu kết tụ
với nồng độ kháng thể cao – pha loãng huyết
thanh và kiểm tra lại
• "Sẹo" huyết thanh (serofast): tồn lưu, hiệu giá
dương tính thấp sau khi điều trị đúng chuẩn
50. 50
Điều trị Giang Mai: Thời kỳ 1,
Thời kỳ 2 & Kín sớm - CDC
• Phác đồ khuyến cáo cho người lớn
Benzathine penicillin G 2,4 triệu đv TB
• Người lớn không mang thai dị ứng với penicillin*
Doxycycline 100mg uống 2 lần/ngày x 2 tuần hoặc
Tetracycline 500mg uống 4 lần/ngày x 2 tuần hoặc
Ceftriaxone 1g TB/ngày x 8–10 ngày hoặc
Azithromycin 2g uống (đã có nhiều báo cáo thất bại)
*Dữ liệu ủng hộ việc sử dụng phác đồ thay thế
penicillin còn hạn chế; cần theo dõi sát. Sử dụng
cho người HIV+ chưa được nghiên cứu.
51. 51
Điều trị Giang Mai:
Giang Mai Kín muộn - CDC
• Phác đồ khuyến cáo cho người lớn
Benzathine Penicillin G 7,2 triệu đv, chia thành 3
liều mỗi liều 2,4 triệu đv cách nhau 1 tuần
• Người lớn không mang thai dị ứng với
penicillin* có dịch não tủy bình thường (nếu
thực hiện được)
Doxycycline 100mg uống 2 lần/ng x 4 tuần HOẶC
Tetracycline 500mg uống 4 lần/ngày x 4 tuần
*Dữ liệu ủng hộ việc sử dụng phác đồ thay thế
penicillin còn hạn chế; cần theo dõi sát. Sử dụng
trên người HIV+ chưa được nghiên cứu.
52. 52
Điều trị Giang Mai:
Giang Mai Kín muộn - WHO
• Phác đồ khuyến cáo cho người lớn:
Benzathine Penicillin G 7,2 triệu đv, chia thành 3 liều
mỗi liều 2,4 triệu đv cách nhau 1 tuần
• Phác đồ thay thế:
◆ Procaine penicillin, 1,2 triệu đv TB x 20 ngày
• Người lớn không mang thai dị ứng với penicillin:
Không mang thai:
◆ Doxycycline 100mg uống 2 lần x 30 ngày HOẶC
◆ Tetracycline 500mg uống 4 lần x 30 ngày
Có thai:
• Erythromycin 500mg uống 4 lần x 30 ngày
53. 53
Giang Mai
Theo dõi và Đáp ứng huyết thanh
• Thời kỳ 1 và 2
– CDC: Khám lâm sàng sau một tuần; lặp lại XN huyết
thanh mỗi 6 và 12 tháng
– WHO: lặp lại XN huyết thanh mỗi 3 và 6 tháng
– Chờ hiệu giá kháng thể giảm xuống 4 lần trong 6 tháng
– Xem xét lặp lại XN HIV trong 3 tháng
• Tiềm ẩn
– CDC: lặp lại XN huyết thanh vào tháng thứ 6, 12 và 24
– Chờ hiệu giá kháng thể giảm xuống 4 lần trong 12-24
tháng (nếu khởi đầu hiệu giá cao ≥ 1:32)
54. 54
Điều trị Giang Mai và theo dõi trên
bệnh nhân nhiễm HIV - CDC
• Điều trị giống như đối với người không nhiễm
HIV, nhưng được khuyến cáo phải theo dõi sát hơn
• Thời kỳ 1 và 2
– Tái khám vào tháng thứ 3, 6, 9, 12, và 24
– Chờ hiệu giá kháng thể giảm 4 lần trong 6-12 tháng
• Tiềm ẩn:
– Tái khám vào tháng thứ 6, 12, 18 và 24
– Chờ hiệu giá kháng thể giảm 4 lần (nếu khởi đầu
hiệu giá cao ≥ 1:32) trong 12-24 tháng
55. 55
Giang Mai trong Thai kỳ
• Tỷ lệ lây truyền theo giai đoạn nhiễm của mẹ:
– Thời kỳ 1: 70–100%
– Thời kỳ 2: 90%
– Tiềm ẩn: 10–30%
• Hậu quả của Giang Mai sớm không-điều-trị:
– 25% chết trong tử cung
– 25% chết chu sinh
– 50% Giang Mai bẩm sinh (50% không triệu chứng)
• Điều trị thích hợp trong thai kỳ không phòng
ngừa được bệnh, nhưng trị được bệnh cho phôi
thai
56. 56
Điều trị Giang Mai trong Thai kỳ:
CDC
• Penicillin là thuốc duy nhất để sử dụng – chưa có thuốc
thay thế!!
• Bệnh nhân bị dị ứng với penicillin nên cho làm giải-dị-ứng
tại bệnh viện; WHO cảm thấy qui trình này không khả thi ở
tuyến săn sóc sức khỏe ban đầu
• Điều trị giống như đối với người không mang thai; tuy
nhiên, nhiều chuyên gia khuyến cáo nên chia benzathine
penicillin thành 2 mũi chích cho thai phụ bị G.Mai sớm
• Nếu phản ứng Jarisch–Herxheimer xuất hiện trong
giai đoạn muộn của thai kỳ, có thể bị sinh non hoặc
thai bị suy kiệt
57. 57
Lây Truyền Giang Mai
• Lây truyền mạnh nhất trong thời kỳ 1
và 2
• ~30% có khả năng bị lây nhiễm sau
khi tiếp xúc (cả nam lẫn nữ)
• Không lây nhiễm qua đường tình dục
sau ~ 2 năm
58. 58
• Cần phải điều trị dịch học tất cả các bạn tình
tiếp xúc trong vòng 90 ngày trước khi được
chẩn đoán Giang Mai sớm (điều trị dịch học)
• Nếu việc theo dõi không bảo đảm, cần phải
lượng giá và điều trị dịch học các bạn tình tiếp
xúc nhiều hơn 90 ngày trước khi chẩn đoán bị
Giang Mai sớm
• Cũng cần lượng giá các bạn tình lâu dài của
bệnh nhân bị Giang Mai muộn
Quản lý Người tiếp xúc Giang Mai
59. 59
Hạ Cam Mềm
Đặc điểm Lâm sàng
• Nguyên nhân do Haemophilus ducreyi
• Thời gian ủ bệnh 3–7 ngày
• Bắt đầu là một sẩn tạo nên một vết loét
mềm, đau có nền bị hoại tử
• Kèm theo là hạch đau và vỡ mủ tạo ra
hạch mưng mủ (buboes)
67. 67
Hạ Cam Mềm
Chẩn đoán
• Nhuộm Gram: Độ nhạy cảm thấp
– Vi khuẩn hình que ngắn, Gram âm xếp hàng theo
hình đường ray hoặc hình "lùm và xoắn"
• Cấy: Độ nhạy cảm 40–80%
– Cần có môi trường cấy chọn lọc
– Hiện chưa có trên thị trường
• Chẩn đoán lâm sàng
– Có mặt hạch mưng mủ kèm theo vết loét sinh dục
đau rất gợi ý Hạ Cam Mềm
69. 69
Hạ Cam Mềm
Theo dõi Lâm sàng
• Tái khám trong vòng 3–5 ngày, sau đó hằng tuần
cho đến khi loét và hạch mưng mủ đã lành
– Loét thường cải thiện trong vòng 3–7 ngày điều trị
– Hạch mưng mủ có thể xấu đi trong 1–2 ngày sau khi
điều trị; có thể cần phải chọc hút
• Nếu không điều trị theo tiếp cận hội chứng, xét
nghiệm lại tìm Giang Mai trong vòng 3 tháng;
tương tự, lặp lại xét nghiệm HIV trong 3 tháng
• Bệnh nhân nhiễm HIV có thể cần liệu trình lâu hơn
• Quản lý bạn tình
– Điều trị tất cả người có tiếp xúc tình dục trong 10
ngày cộng với số ngày bệnh nhân có triệu chứng
70. 70
Herpes Simplex Sinh dục
• Tại Hoa Kỳ, đa số do HSV-2 gây ra, 15–
30% do HSV-1 gây ra
• Tỷ lệ hiện mắc ước tính của HSV-2 tại
Hoa Kỳ: 30–40 triệu (22% số người lớn)
• Tỷ lệ hiện mắc tại Việt Nam?
71. 71
Herpes Sinh dục
Các Phân Loại Nhiễm khuẩn
• Các đợt bộc phát lâm sàng đầu tiên
– Sơ phát: nhiễm lần đầu với một trong các dòng HSV
– Không-sơ-phát: nhiễm HSV-1 hoặc HSV-2 mới mắc trên
một người có huyết thanh dương tính với dòng virus khác
• Các đợt tái phát
– Kháng thể có mặt đối với cùng một dòng huyết thanh khi triệu
chứng xuất hiện
– Bệnh nhân có thể không nhận biết được lần bộc phát trước đó
• Nhiễm khuẩn không triệu chứng
– Không có bệnh sử bị các đợt bộc phát
– Có kháng thể huyết thanh
72. 72
Herpes Sơ phát
• Thời gian ủ bệnh ~ 4 ngày (2–14 ngày)
• Triệu chứng toàn thân xuất hiện trong 80%
trường hợp (sốt, nhức đầu, khó chịu, đau cơ)
• Triệu chứng tại chỗ: đau, ngứa, tiểu khó, tiết
dịch, hạch bẹn
• Nhiều thương tổn đau phát triển hai bên; bắt
đầu là sẩn đỏ chuyển sang mụn nước, sau đó
loét ra và đóng mày
73. 73
• Thương tổn mới có thể xuất hiện sau 10
ngày, thời gian trung bình của thương tổn
khoảng 18 ngày
• Thời gian trung bình để cấy khuẩn dương
tính là 12 ngày
• Biến chứng không thường gặp: viêm màng
não vô khuẩn (30%), rối loạn chức năng
thần kinh tự động, lan tràn
Herpes Sơ phát (tiếp)
79. 79
Herpes Tái phát
• Thường gặp trong năm đầu tiên sau khi
nhiễm lần 1o
do HSV-2 gây ra, với 38% có
> 6 đợt tái phát, và 20% có > 10 đợt tái phát
• Các đợt tái phát trung bình 4-5lần/năm đối
với HSV-2, <1lần/năm đối với HSV-1
• 30–40% các đợt tái phát có thể xuất hiện
một cách không điển hình
80. 80
Herpes Tái phát
• Hiếm khi có triệu chứng toàn thân
• 60% trường hợp có tiền chứng tại chỗ, nhưng
các đợt bộc phát thì nhẹ hơn Herpes sơ phát,
với thương tổn thường gặp ở một bên và xuất
hiện ở vùng hẹp hơn
• Thời gian bị bệnh ngắn hơn (thương tổn kéo
dài 5–10 ngày)
• Hiếm khi có biến chứng
85. 85
Herpes
Tiền lâm sàng/không triệu chứng
• Có đến 80% người huyết thanh dương tính với
HSV-2 mà không biết mình đã bị nhiễm HSV
• Trong đó, có 75% không điển hình, 25% không
triệu chứng
• Sự lan tỏa siêu vi không triệu chứng thì thường
gặp trong 2 năm đầu (5–10% các ngày), sau đó
ít gặp hơn (2% các ngày)
• Sự lan tỏa siêu vi không triệu chứng giảm đi khi
dùng thuốc acyclovir ngăn chặn
86. 86
Chẩn Đoán Herpes
• Độ nhạy cảm của xét nghiệm cấy siêu vi tính
chung chỉ ở mức 50%, tốt hơn trên thương tổn
sơ phát và mới có, kém đi trên thương tổn tái
phát hoặc để lâu
• Phát hiện kháng nguyên (IFA, ELISA): 70-85%
nhạy cảm ở các thương tổn hoạt tính
• Xét nghiệm phết Tzanck không nhạy (50%)
• XN huyết thanh Herpes
87. 87
Herpes trong Thai kỳ
• Tỷ lệ lây truyền theo giai đoạn nhiễm của mẹ:
– Sơ phát (mắc bệnh trong quí 3 thai kỳ): 50%
– Tái phát (vào lúc sinh con): 4%
– Lan tỏa không triệu chứng (lúc sinh con): có thể <1%
• Phần lớn sự lây truyền do lan tỏa không triệu chứng
• Quản lý Thai phụ nhiễm HSV:
– Thương tổn hoạt hóa/có tiền chứng được ghi nhận
trước khi sinh con: Mổ bắt con
88. 88
Nhiễm Herpes Trẻ sơ sinh
Biểu hiện lâm sàng vào
ngày thứ 3–30
Da, mắt hoặc niêm mạc: tử
suất thấp, nhưng các đợt tái
phát có thể
– CNS: 30% tử vong,
50% có di chứng nặng
– Lan tràn:
80% tử vong,
10% có di chứng nặng
Tử suất tính chung ~ 20%
STD Atlas, 1997
89. 89
Điều trị HSV - CDC & WHO
Liệu pháp khuyến cáo cho đợt bộc phát đầu tiên:
– Acyclovir 200mg x5lần/ngày hoặc 400mg x3lần x 7-10ngày
– Famiciclovir 250mg x 3 lần x 7–10 ngày
– Valacyclovir 1gm x 2 lần x 7–10 ngày
Liệu pháp khuyến cáo cho các đợt tái phát*:
– Acyclovir 200mg x 5 lần/ngày hoặc 400mg x 3 lần hoặc
800mg x 2 lần x 5ngày
– Famiciclovir 125mg x 2 lần x 5 ngày
– Valacyclovir 500mg x 2 lần x 3–5 ngày
– Valacyclovir 1g/ngày x 5 ngày
* Bắt đầu trong vòng 24 giờ khi có triệu chứng
CDC 2002 Guidelines
90. 90
Điều trị Herpes Sinh dục
Điều trị ngăn chặn mỗi ngày - CDC & WHO
• Liều khuyến cáo:
– Acyclovir 400mg ngày 2 lần
– Famciclovir 250mg ngày 2 lần
– Valacyclovir (500mg/ngày hoặc 1g/ngày)
• Valacyclovir 500mg/ngày kém hiệu quả
hơn các liều valacyclovir khác cho các đợt
tái phát thường xuyên hơn (>10)
CDC 2002 Guidelines
91. 91
Điều trị Herpes cho người nhiễm HIV
(CDC)
• Điều trị các đợt bộc phát
– Acyclovir 200mg 5 lần/ngày trong 5–10 ngày hoặc
– Acyclovir 400mg 3 lần/ngày trong 5–10 ngày hoặc
– Famciclovir 500mg 2 lần/ng trong 5–10 ngày hoặc
– Valacyclovir 1gm 2 lần/ngày trong 5–10 ngày
• Điều trị ngăn chặn
– Acyclovir 400-800mg 2–3 lần hoặc
– Famciclovir 500mg 2 lần/ngày hoặc
– Valacyclovir 500mg 2 lần/ngày
CDC 2002 Guidelines
92. 92
Herpes Sinh dục ở
Bệnh nhân nhiễm HIV
• Nếu đau, thương tổn lan rộng hoặc biến dạng và
không đáp ứng điều trị trong 3–5 ngày
– Liều kháng siêu ví gấp đôi hoặc dùng ACV 5–10
mg/kg TM mỗi 8 giờ.
– Lượng giá sự đề kháng thuốc nếu không đáp ứng
điều trị trong 5–7 ngày, dùng liều cao hơn hoặc
TM ACV
– Quản lý theo hội chẩn của chuyên gia ID: Điều
trị herpes kháng ACV bằng foscarnet TM hoặc
cidofovir (tại chỗ)
CDC 2002 Guidelines
93. 93
Sự Lây Truyền của Herpes
• Hầu hết sự lây truyền qua tình dục xảy ra lúc lan
tỏa siêu vi không triệu chứng
• Ước tính xác suất lây truyền qua tình dục từ các
nghiên cứu các cặp trái ngược nhau là ~12% / 1
năm (17% nam sang nữ, 4% nữ sang nam)
• Sử dụng bao cao su có khả năng làm giảm nguy
cơ lây truyền cho bạn tình
• Giáo dục bệnh nhân có tầm quan trọng giúp hiểu
được tiến triển tự nhiên của bệnh
94. 94
Hột Xoài (LGV)
• Do Chlamydia trachomatis serovars L1–3 gây ra
• Thời gian ủ bệnh 3–30 ngày
• Bắt đầu là sẩn, nốt hoặc loét không đau lành tự
nhiên
• Dấu hiệu xác nhận là hạch bẹn cứng kèm dấu
“tạo rãnh” (“groove sign”)
• Biến chứng: sẹo, chân phù voi, mạch lươn ở bẹn
98. 98
Chẩn Đoán Hột Xoài (LGV)
• XN chlamydia dương tính từ các điểm
niêm mạc (EIA, DFA, PCR, LCR)
• Chẩn đoán xác nhận bằng xét nghiệm
chlamydia hiệu giá huyết thanh cao
(MIF>1:256)
99. 99
U Hạt Bẹn
• Do Calymmatobacterium granulomatis gây ra
• Bắt đầu là một sẩn không đau, tiến triển thành
loét rộng tại chỗ, có thể mạnh nhưng hiếm khi
lan tràn
• Chẩn đoán: thể Donovan (thể hình que bên
trong tế bào chất) nhìn thấy khi nhuộm lam
sinh thiết (biopsy)
