1. โครงงานเรื่องพานแดนน่ ารู้
วิชาประวัติศาสตร์
จัดทาโดย
เด็กหญิงณัฏฐณิชา บุญเลิศ ชั้นม.1/1 เลขที15 ่
เด็กชายรัชภูมิ ปั้นดี ชั้นม.1/4 เลขที8่
เด็กหญิงกัญญารัตน์ สี เขียว ชั้นม.1/4 เลขที่12
เด็กหญิงสรภัส แช่ มช้ อย ชั้นม.1/4เลขที่23
ทีปรึกษา
่
ครู สายพิน วงศ์ ษารัตน์
นายจานงค์ บุญเลิศ
นายคานึง มหาวรรณ
นางจันทร์ คา มหาวรรณ
ผู้ใหญ่ บ้านบ้ านทุ่งหมู่ที่8
ผู้ใหญ่ บ้านบ้ านศาลาเหมืองหินหมู่ที่11

2. บทคัดย่ อ
อำเภอพำนเป็ นอำเภอที่มีรูปทรงคล้ ำยพำนโดยมีภเู ขำล้ อมรอบเป็ นขอบพำน และ
พื ้นดินบริเวณกลำงพำนเป็ นที่อยูอำศัย อำเภอพำนเป็ นอำเภอที่มีควำมหำกหลำย
่
ทำงเชื ้อชำติ และในอำเภอพำนนันมีท้องถิ่นที่อยูอำศัยมำกมำย และในปั จจุบน
้ ่ ั
อำเภอพำนก็ได้ รับควำมรุ่งเรื องในหลำยๆ ด้ ำน อีกทังวัฒนธรรมเดิมๆ ก็เริ่มหด
้
หำย ทำให้ สงคมเสื่อมลง ในกลุมของข้ ำพเจ้ ำอำศัยอยูในท้ องถิ่นต่ำงๆ ในอำเภอ
ั ่ ่
พำน ท้ องถิ่นแต่ละคนนันก็มีควำมเป็ นมำแตกต่ำงกันไป มีเอกลักษณ์ วัฒนธรรม
้
ต่ำงกัน และในปั จจุบนมีคนในท้ องถิ่นน้ อยมำกที่ร้ ูซึ ้งถึงควำมเป็ นมำของท้ องถิ่น
ั
ตน ส่วนมำกมักเป็ นผู้เฒ่ำผู้แก่ ผู้มีควำมอำวุโสในหมูบ้ำน ซึงในปั จจุบนก็ได้ ล้ม
่ ่ ั
หำยตำยจำกไปบ้ ำงแล้ วด้ วยสำเหตุนี ้ กลุมของข้ ำพเจ้ ำอยำกสืบสำนประวัติควำม
่
เป็ นมำ เอกลักษณ์ของท้ องถิ่นตน และไม่พงประสงค์ให้ วฒนธรรมอันดีงำมใน
ึ ั
ท้ องถิ่นหำยไป จึงจัดทำโครงกำรนี ้ขึ ้นมำ

3. บทที๑ บทนาที่มาและความสาคัญของโครงงาน
่
ปั จจุบนมีประชำกรจำนวนน้ อยมำกที่ทรำบควำมเป็ นมำของท้ องถิ่นตนและกลุมข้ ำพเจ้ ำเห็นว่ำหำก
ั ่
ประวัติศำสตร์ ควำมเป็ นของท้ องถิ่นมีผ้ สนใจน้ อยลง อำจส่งผลกระทบต่อท้ องถิ่นในอนำคตได้ กลุม
ู ่
ของข้ ำพเจ้ ำเห็นว่ำหำกสำมำรถปลูกฝั งจิตสำนึกให้ คนในท้ องถิ่นรักท้ องถิ่นตนได้ ก็ยงคงมีเอกลักษณ์
ั
ประจำท้ องถิ่นคงอยู่ได้ โดยเริ่ มจำกกลุมของข้ ำพเจ้ ำ ท้ องถิ่นแต่ละท้ องถิ่นนันมีควำมเป็ นมำยำวนำน
่ ้
ต่ำงกัน มีเอกลักษณ์ต่ำงกัน ตำมลักษณะทำงภูมิศำสตร์ แต่เป็ นโชคดีของกลุมข้ ำพเจ้ ำที่สมำชิกใน
่
กลุมทังหมดเป็ นชำวอำเภอพำน จังหวัดเชียงรำย แต่กำรศึกษำควำมเป็ นมำของท้ องถิ่นในปั จจุบนนี ้
่ ้ ั
ทำได้ ยำกเพรำะ ผู้ร้ ูสวนใหญ่เป็ นผู้สงอำยุ เป็ นผู้อำวุโส ท่ำนนันอำจจะหลงหลงลืมลืมไปบ้ ำงแล้ ว
่ ู ้
หรื ออำจจำผิดเข้ ำใจผิดต่อท้ องถิ่นจำกกำรสำรวจท้ องถิ่นในอำเภอพำนนัน แต่ละท้ องถิ่นมีกำรก่อตัง้
้
มำแล้ วไม่ต่ำกว่ำ15-20ปี แต่ละท้ องถิ่นนันมีเอกลักษณ์เฉพำะตน ถือเป็ นควำมโชคดีอย่ำงหนึง
้ ่
ของกลุมของข้ ำพเจ้ ำ กลุมของข้ ำพเจ้ ำก็ต่ำงภูมิใจในท้ องถิ่นของตนเป็ นอย่ำงยิ่ง และกำรทำ
่ ่
โครงงำนครังนี ้เป็ นประโยชน์อย่ำงยิ่งที่ทำให้ กลุมของข้ ำพเจ้ ำมีมนุษยสัมพันธ์กบผู้คนในท้ องถิ่นดี
้ ่ ั
ยิ่งขึ ้น
•

4. จุดมุ่งหมายของการศึกษาค้ นคว้ า
• 1.ต้ องกำรทรำบประวัติควำมเป็ นมำของท้ องถิ่นตน
• 2.ต้ องกำรปลูกฝั งจิตสำนึกให้ คนในท้ องถิ่นรักท้ องถิ่นตน และภูมิใจในท้ องถิ่นตน
• 3.ต้ องกำรทรำบลักษณะทำงภูมิศำสตร์ เศรษฐกิจของท้ องถิ่นตน
• 4.ต้ องกำรทรำบประวัติควำมเป็ นมำ เอกลักษณ์ของอำเภอพำน
• 5.ต้ องกำรทรำบประวัติควำมเป็ นมำและเอกลักษณ์ของจังหวัดเชียงรำย

5. ประโยชน์
• ควำมเป็ นมำของท้ องถิ่นเอกลักษณ์ของท้ องถิ่นไม่หำยไป
• ผู้คนในท้ องถิ่นเข้ ำใจและมีควำมภูมิใจในท้ องถิ่น
• รู้จกกำรใช้ วิธีกำรทำงประวัติศำสตร์ อย่ำงถูกต้ อง
ั
• เป็ นผู้มีสวนร่วมในกำรสืบสำนอนุรักษ์ เอกลักษณ์ ศิลปะ และวัฒนธรรมท้ องถิ่น
่
• ช่วยให้ ผ้ คนในท้ องถิ่นมีควำมสำมัคคีกนยิ่งขึ ้น
ู ั

6. สมมติฐานและตัวแปร
สันนิษฐำนได้ วำท้ องถิ่นในอำเภอพำนนันเกิดจำกกำรตังถิ่นฐำนของผู้อพยพมำ
่ ้ ้
จำกทต่ำงๆ เช่น คนไทยเชื ้อสำยจีนเดินทำงมำจำกสิบสองปั นนำ คนที่พดคำเมือง
ู
มำกจำก จังหวัดลำปำง จังหวัดเชียงใหม่ และบำงส่วนมำกจำกตอนเหนือของ
ประเทศลำว
• ตัวแปรต้ น หลักฐำนชันต้ นได้ แก่ผ้ อำวุโส และผู้ให้ ข้อมูลในท้ องถิ่น
้ ู
• หลักฐำนชันรอง ได้ แก่ หนังสือชุดพำนแดนทอง
้
• ตัวแปรตำม ทรำบประวัติควำมเป็ นมำของท้ องถิ่น

7. บทที่ 2 เอกสารอ้ างอิง
• หนังสือชุดพำนแดนทอง เล่มที่1 ประวัติควำมเป็ นมำ
• เล่มที่2 ลักษณะทำงภูมิศำสตร์
• www.chiangraifoucs.com
• www.th.wikipedia.com

8. บทที๓วิธีดาเนินการศึกษา
่
• วัสดุอปกรณ์
ุ
• แบบบันทึกข้ อมูล
• กล้ องถ่ำยรูป
• แนวทำงกำรศึกษำค้ นคว้ ำ
• ดำเนินกำรโดยใช้ วิธีกำรทำงประวัติศำสตร์
• 1.ตังประเด็นในกำรศึกษำค้ นคว้ ำ
้
• 2.ให้ สมำชิกในกลุมแต่ละคนไปค้ นคว้ ำสำรวจประวัติ ควำมเป็ นมำ สภำพภูมิศำสตร์ กำร
่
ปกครอง เศรษฐกิจ สังคมและวัฒนธรรม ภำยในท้ องถิ่นตน แล้ วบันทึกลงแบบบันทึกข้ อมูล
• 3.นำข้ อมูลที่ได้ มำตรวจสอบ ควำมน่ำเชื่อถือมำกน้ อยเพียงใด
• 4.นำข้ อมูลที่ตรวจสอบควำมน่ำเชื่อถือแล้ วมำตีควำมทำกำรรวบรวม
• 5.นำเสนอในรูปแบบรำยงำนและพำวเวอร์ พอยท์

9. แผนปฏิบัตงาน
ิ
ลำดับ กิจกรรม ระยะเวลำ
1 วำงแผนกำรทำงำน 2ส.ค.55
2 เตรี ยมการสารวจ ค้นคว้า วัสดุ อุปกรณ์ 3 ส.ค. 55
3 ดาเนินการค้นคว้าข้อมูล 4-5 ส.ค.55
4 รวบรวมข้อมูลและวิเคราะห์ขอมูล้ 10 ส.ค. 55
5 ดาเนินการค้นคว้าสารวจเพิ่มเติม 11 ส.ค. 55
6 จัดทารู ปเล่มรายงาน 13 ส.ค. 55
7 นาเสนอรายงานต่อครู ผสอน ู้ 25 ส.ค. 55

10. บทที๔ ผลการศึกษาบ้ านทุ่งหมู่8
่
สภำพภูมศำสตร์ /ทำเลที่ตง พื ้นที่สวนใหญ่เป็ นที่รำบลุ่มเหมำะแก่กำรเพำะปลูก สภำพบ้ ำนเรื อน
ิ ั้ ่
ที่อยู่อำศัยสมบูรณ์ดี
• ทิศเหนือติดกับบ้ ำนร้ องหลอดหมู่3
• ทิศใต้ ติดกับบ้ ำนป่ ำกว๋ำวหมู่14
• ทิศตะวันตกติดกับบ้ ำนเก่ำหมู่12
• ทิศตะวันออกติดกับหมู่1ตำบลหัวง้ ม
ประวัตหมู่บ้ำน ประวัติดงเดิมกำรมำตังถิ่นฐำนนันผู้คนอพยพมำจำกจังหวัดลำพูน-เชียงใหม่-
ิ ั้ ้ ้
ลำปำง-แพร่ เป็ นส่วนใหญ่ในสมัยโบรำณเมื่อประมำณ 100-200 ปี มำแล้ ว เนื่องจำกสมัยนันอด ้
อยำกแร้ งแค้ นกำรทำนำไม่ใด้ ผลแต่เห็นว่ำ อ.พำน นันมีควำมสมบูรณ์ดีกว่ำพื ้นที่อื่นๆเพรำะมี
้
ดินดี น ้ำดี มีน ้ำไหลผ่ำน อ.พำน คือน ้ำแม่ส้ำน เมื่อปี 2504ครองชลประทำนจำกบ้ ำนป่ ำหัดผ่ำน
กลำงบ้ ำนลงสูน ้ำแม่ส้ำน ที่บ้ำนป่ ำงิ ้วหมูที่ 1 ต.หัวง้ ม แยกกันที่บ้ำนทุ่งหมู่8 ผ่ำนบ้ ำนสัน
่ ่
มะขำมปอมผ่ำนบ้ ำนบวนปลำค้ ำวลงสูหนองฮ่ำง เรี ยกว่ำซอย 8
้ ่

11. • กำรปกครอง ในอดีตปกครองแบบพี่แบบน้ องดูแลกันและกันแบบนำสิ่งที่ดีให้ กนและปรึกษำ
ั
ทำงผู้สงอำยุที่มีประสบกำรณ์และนำมำปฎิบติในกำรปกครอง ในปั จจุบนนี ้ปกครองเป็ นแบบ
ู ั ั
ประชำธิปไตย ประชำชนสำมัคคีกน รักใคร่กลมเกลียวกัน
ั
• เศรษฐกิจ ชำวบ้ ำนส่วนใหญ่ค้ำขำยและทำกำรเกษตร ยึดหลักเศรษฐกิจพอเพียงตำมรอยพ่อ
หลวง (พระเจ้ ำอยู่หว) ของเรำในเรื่ องเศรษฐกิจพอเพียง โดยแทบทุกครัวเรื อนจะมีกำรปลูกผัก
ั
สวนครัว ทำไร่ทำนำ แหล่งเศรษฐกิจอยู่ที่ ตลำดสดหกแยก
• สังคมวัฒนธรรม ส่งเสริ มประเพณีและวัฒนธรรมเก่ำๆที่เคยทำกันมำทุกปี เช่น วันเข้ ำพรรษำ
วันลอยกระทง วันสงกรำน และรดน ้ำดำหัวผู้สงอำยุฯลฯในปั จจุบน ผู้สงอำยุมกพำลูกหลำนไป
ู ั ู ั
เข้ ำวัดด้ วย

12. • ประวัตหมู่บ้ำนศำลำวังโค้ ง
ิ
ตังแต่เดิมมีศำลำพักร้ อนผักผ่อนสำหรับผู้คนเดินทำงไปมำจำนวน 2 หลัง มีตรงที่หวสะพำนทัง้ 2
้ ั
ด้ ำน และตรงตู้ยำมตำรวจปั จจุบนด้ ำนทิศใต้ ฝำยน ้ำล้ น ฝำยคอนกรี ตปั จจุบน ต่อมำพ่อหลวงหนำนวงศ์
ั ั
ทำนอุทก ได้ ชกชวนรำษฎรตังบ้ ำนเรื อนที่อยู่อำศัยและได้ ตงชื่อบ้ ำนว่ำบ้ ำนศำลำเมืองหิน แต่เดิมมีฝำย
ั ้ ั้
ก้ อนหินนำมำเรี ยงกันเรี ยกว่ำ ฝำยหิน ซึงมีแม่น ้ำลำห้ วย 2 สำยมำบรรจบกัน คือ ลำน ้ำห้ วยแม่ส้ำน
่
และ ลำน ้ำห้ วยแม่ปอนด์ ต่อมำ พ่อวัง ปั นแก้ ว ได้ ชกชวนรำษฎรย้ ำยจำกถิ่นอื่นมำก่อตังบ้ ำนเรื อนขึ ้น มี
ั ้
บ้ ำนเรื อนเพิ่มขึ ้นใหม่ 11 หลังคำเรื อน โดยตังชื่อว่ำบ้ ำนเหมืองหิน ต่อมำไดเปลี่ยนชื่อหมู่บ้ำนทัง้ 2 ชื่อ
้
มำรวมกัน โดยใช้ ชื่อว่ำ บ้ ำนศำลำเหมืองหิน หมู่ 11 ตำบล ป่ ำหุ่ง อำเภอ พำน จังหวัด เชียงรำย
ปั จจุบนมีผ้ ดำรงตำแหน่งต่อไปนี ้
ั ู
1.พ่อหลวง ก๋ำ จอมรัตน์ 8.พ่อหลวงแก้ ว วรรสำร
2.พ่อหลวง คำ พื ้นเมือง 9.พ่อหลวง ตัน สุวรรณลัย
๋
3.พ่อหลวง วงศ์ ทำนอุทก 10.พ่อหลวง ใจ๋ ใจมูล
4.พ่อหลวงตัน คำจันทร์
๋ 11.พ่อหลวง อ้ ำย สิงห์ธิ
5.พ่อหลวง จำย จงกลมณี 12.พ่อหลวง คำ เรื อนสำ
6.พ่อหลวง แสง มอยใจ 13.พ่อหลวง คำปั น จุมปู
7.พ่อหลวง อิน พื ้นเมือง 14.พ่อหลวง อินจันทร์ วงค์สิงห์

13. ต่อมำบ้ ำนศำลำเหมืองหิน หมู่ 11 ตำบล ป่ ำหุง สมัย พ่อหลวง คำ เรื อนสำ ดำรง
่
ตำแหน่ง มีรำษฎรหนำแน่นมำกจึงยำกแก่กำรปกครอง และ มำสำมำรถพัฒนำได้
ทัวถึง ชำวบ้ ำนมีควำมคิดเห็นแตกต่ำงกัน ไปคนละทิศคนละทำงกัน ชำวบ้ ำนจึง
่
เรี ยกร้ องให้ พ่อหลวง คำ เรื อนสำ ดำเนินกำรแยกหมูบ้ำน แต่พอหลวง คำ เรื อน
่ ่
สำ ดำเนินกำรไม่สำเร็จ จึงต้ องเกษี ยณอำยุกำรเป็ นผู้ใหญ่บ้ำนเสียก่อน เมื่อปี
พ.ศ. 2531 และทำงรำชกำรจึงได้ มีประกำศจำกทำงอำเภอ รับสมัครกำรเป็ น
ผู้ใหญ่บ้ำน เมื่อ พ.ศ.2531 และมีผ้ สมัคร 4 คน คือ
ู
1.นำยบุญมำ ยอมใจอยู่ เป็ นผู้สมัคร
2.นำย จันทร์ อุนดี เป็ นผู้สมัคร
่
3.นำย อินจันทร์ วงค์สิงห์ เป็ นผู้สมัคร
4.นำยคำปั น จุมปู

14. ชำวบ้ ำนได้ เลือก นำย คำปั น จุมปู เป็ นผู้ใหญ่บ้ำนคนต่อไป ชำวบ้ ำนได้ พ่อหลวง คำปั น จุมปู
เป็ นผู้ใหญ่บ้ำนจึงให้ ดำเนินกำรแยกหมู่บ้ำนสำนต่อจำก พ่อหลวง คำ เรื อนสำ ต่อไปจนกระทัง ่
เวลำล่วงเลยไปถึง 7 ปี พ่อหลวง คำปั น จุมปู ได้ ลำออกจำกกำรเป็ นผู้ใหญ่บ้ำน เมื่อ พ.ศ.
2537 จึงด้ รับอนุมติให้ ลำออกจำกรำชกำรทำงอำเภอ และ จึงได้ มีประกำศจำกทำงรำชกำร
ั
อำเภอรับสมัครกำรเป็ นผู้ใหญ่บ้ำน เมื่อ พ.ศ.2537 และมีผ้ สมัคร 3 คน
ู
1.นำย อุดม ปั ญญำมำศ
2.นำย อินจันทร์ วงค์สิงห์
3.นำย บุญมำ ยอมใจอยู่
ชำวบ้ ำนได้ เลือกนำย อินจันทร์ วงค์สิงห์ เป็ นผู้ใหญ่บ้ำนคนต่อไปแทน พ่อหลวง คำปั น จุมปู
ชำวบ้ ำนจึงให้ ดำเนินกำรแยกหมู่บ้ำนต่อไป เมื่อดำเนินกำรต่อไปจนได้ รับอนุมติ ให้ แยกหมู่บ้ำน
ั
ศำลำเหมืองหิน เป็ น 2 หมู่บ้ำนจำกกำรประกำศของอำเภอ เมื่อ พ.ศ.2540 คือ 1.บ้ ำนศำลำ
เหมืองหิน หมู่ 11 ตำบล ป่ ำหุ่ง

15. บ้ านศาลาวังโค้ ง หมู่ 14 ตาบล ป่ าหุ่ง
บ้ ำนศำลำวังโค้ ง หมู่ 14 ตำบล ป่ ำหุง เมื่อ พ.ศ.2540 เป็ นต้ นมำมีผ้ ดำรงตำแหน่ง
่ ู
ต่อไปนี ้
1.นำยอินจันทร์ วงค์สิงห์
2.นำยกิตติพงษ์ วงค์เอ้ ย
3.นำยแสง ใจปิ น
เศรษฐกิจ
ส่วนมำกในคนหมูบ้ำนมักไปค้ ำขำยสินค้ ำ ทำกำรซื ้อสินค้ ำในตลำดสด บริเวณในตัว
่
อำเภอ ประชำชนส่วนใหญ่ ทำไร่ ทำนำ ทำสวน ปลูกผัก เลี ้ยงเป็ ด ไก่และสุกร
สังคมวัฒนธรรม
ผู้เฒ่ำผู้แก่ ผู้สงอำยุ ถ้ ำเป็ นผู้หญิงใส่ผ้ำซิ่น สวมเสื ้อคอกระเช้ ำ ผู้ชำยใช้ ผ้ำขำวม้ ำ
ู

16. ประวัตบ้านป่ ากว๋ าว
ิ
ณ ชุมชนแห่งนี ้บำนสะพรั่งด้ วยดอกไม้ ไปด้ วยต้ นไม้ ที่มีดอกสีแสด ผลิดอกยำม
หน้ ำแล้ งชำวบ้ ำนเรี ยกขำนว่ำ ต้ นกว๋ำว หรื อต้ นทองกวำว จำกกำรรวมตัวของ
ชุมชนที่อพยพมำจำกตอนเหนือของประเทศลำว เข้ ำมำแสวงหำชีวิตใหม่ภำยใต้
ร่มพระโพธิสมภำรของสมเด็จพระพุทธเจ้ ำหลวงรัชกำลที่ 5 กอปรกับชำวบ้ ำนสัน
หลวงตำบลปงยำงคก อำเภอห้ ำงฉัตร จังหวัดลำปำง ในปั จจุบนหนีควำมเหือด
ั
แห้ งของลำน ้ำวังอพยพมำสมทบกับชุมชนที่อำศัยอยูดงเดิมหมู่บ้ำนจึงถือกำเนิด
่ ั
ในปั พทธศักรำช 2440 ตังชื่อตำมต้ นไม้ นำมว่ำ บ้ ำนป่ ำกว๋ำว ชำวบ้ ำนจึงถือเอำ
ุ ้
ต้ นกว๋ำวหรื อต้ นทองกวำวเป็ นต้ นไม้ ประจำหมูบ้ำน
่

17. หมูบ้ำนจึงมีผ้ นำแห่งกำรสร้ ำงสรรค์และกำรพัฒนำบ้ ำนป่ ำกว๋ำวมำ
่ ู
ตังแต่เริ่มก่อตังหมูบ้ำนแต่ไม่พบหลักฐำนที่ปรำกฎเมื่อมีกำรตรำ
้ ้ ่
พระรำชบัญญัติลกษณะปกครองท้ องที่พทธศักรำช 2457 จึงได้
ั ุ
ปรำกฏนำมของผู้ใหญ่บ้ำน บ้ ำนป่ ำกว๋ำวหมู่ที่9 ต.เมืองพำน อ.พำน จ.
เชียงรำย ดังนี ้
• นำยตำ ธิเลิศ พ.ศ.2465 – พ.ศ.2475
• หมื่นชุมประชำ(วรรณ วิชยพรหม) พ.ศ.2475 – พ.ศ.2501
ั
• นำยทำ มณีมล ู พ.ศ. 2501 – พ.ศ.2525
• นำยบุญชู สันมณีวรรณ พ.ศ.2525 – พ.ศ.2529
• นำยเมือง ไชยเมธำ พ.ศ.2529 – พ.ศ.2537

18. ในวิถีชีวิตของชุมชนที่มีควำมสะดวกในด้ ำนกำรเมือง เศรษฐกิจ และสังคม หมูบ้ำนจึง่
มีขนำดใหญ่
ขึ ้นตำมลำดับทำให้ ยงยำกในกำรปกครอง เพื่อให้ สอดคล้ องกับปรัชญำในกำรบริหำร
ุ่
เพื่อบำบัดทุกข์บำรุงสุขให้ กบรำษฎรอย่ำงทัวถึงจึงได้ ทำกำรแบ่งแยกหมูบ้ำน
ั ่ ่
ตำมลำดับดังนี ้
พ.ศ.2530 ได้ แบ่งแยกหมูบ้ำนหมูที่9 เป็ นบ้ ำนป่ ำกว๋ำวเหนือหมูที่ 13 โดยมี
่ ่ ่
นำยดวงดี จันธิมำ เป็ นผู้ใหญ่บ้ำน
พ.ศ.2539 ได้ แบ่งแยกหมูบ้ำนหมูที่9 เป็ นบ้ ำนป่ ำกว๋ำวกลำงหมูที่14 โดยมี
่ ่ ๋
นำยถนอม กันทะลี เป็ นผู้ใหญ่บ้ำน
พ.ศ.2541 ได้ แบ่งแยกหมูบ้ำนหมูที่13 เป็ นบ้ ำนป่ ำกว๋ำวใต้ หมูที่17 โดยมี
่ ่ ่
นำยก๋องคำ ถำวร เป็ น ผู้ใหญ่บ้ำน ต่อมำบุคคลดังกล่ำวได้ รับกำรคัดเลือกตังเป็ น
้
กำนันตำบลเมืองพำน
พ.ศ.2547 ได้ แบ่งแยกหมูบ้ำนหมูที่13 เป็ นบ้ ำนป่ ำกว๋ำวทองกวำวหมูที่ 25
่ ่ ่
โดยมีตำคำ ชมพู เป็ นผู้ใหญ่บ้ำน
๋

19. ถึงแม้ วำมีกำรแยกหมูบ้ำนออกเป็ น 5 หมูบ้ำน แต่พลังแห่งกำรสร้ ำงสรรค์สำมัคคี
่ ่ ่
จึงปรำกฏให้ เห็นโดยมิเสื่อมคลำย โดยมีวดป่ ำกว๋ำวเป็ นศูนย์รวมแห่งควำม
ั
ศรัทธำทำงพระพุทธศำสนำมีโรงเรี ยนอนุบำลพำน(ป่ ำกว๋ำวมิตรภำพที่68 ) เป็ น
แหล่งเพิ่มพูนควำมรู้ให้ เป็ นมนุษย์ที่สมบูรณ์ มีตลำด(กำดน้ อย) ที่เป็ นสถำนที่
แลกเปลี่ยนสินค้ ำและมีสสำนสำมัคคีเป็ นแหล่งพำนักครังสุดท้ ำยตำมกฎอนิจจัง
ุ ้
ของพระพุทธศำสนำ
ผู้ใหญ่บ้ำนที่สืบทอดแห่งพลังควำมสร้ ำงสรรค์สำมัคคีทง้ั 5 หมูบ้ำน ประกอบด้ วย
่
นำยแก้ วมูล เทพประสงค์, นำยประสิทธิ์ ฟองมูล, นำยไว ปวนสุรินทร์ , นำยอมร
ทิพย์ แสนไชย, นำยเมือง ภูปิงบุตร, นำยสุขแก้ ว ตำแก้ ว, จ.อ.พิเชษฐ์ ยอดคำ,
นำยศรุชำเดช อินทรประดิษฐ์ , นำยมงคล จันจินะ, นำยเสถียร ศรี บญเรื อง, นำย
ุ
อิ่นคำ นำละ ด้ วยพลังแห่งควำมสร้ ำงสรรค์สำมัคคีทง้ั 5 หมูบ้ำน ควำมเป็ นหนึง
่ ่
ใจเดียวกันของประชำชนทุกคนเรำจึงมี
คำขวัญประจำหมูบ้ำน 5 หมูบ้ำนว่ำ สำมัคคีคือพลัง สร้ ำงสรรค์กำรอยูร่วมกัน
่ ่ ่
อย่ำงสันติสุ ข

20. เศรษฐกิจ
สมัยแรกเริ่มเมื่อก่อตังหมูบ้ำนมีกำรทำไร่ ทำนำ เลี ้ยงสัตว์ไก่ เป็ ด สุกร โค กระบือ
้ ่
ยังไม่มีกำรค้ ำขำย ประมำณ พ.ศ.2480 เริ่มมีกำรค้ ำขำยแบบหำบเร่ ประมำณ
พ.ศ.2590 เริ่มมีกำรก่อตังตลำด ปั จจุบนนี ้มีกำรค้ ำขำยที่ตลำด และร้ ำนค้ ำ
้ ั
ประจำหมูบ้ำน มีสินค้ ำโอทอป(OTOP) ได้ แก่ สมพลหมูยอ ครี มมะขำม พริก
่
ลำบยำยจี๋ เป็ นต้ น สินค้ ำอันขึ ้นชื่อของหมูบ้ำนคือจิ ้นส้ มเริ่มมีกำรทำตังแต่
่ ้
พ.ศ.2489
ทำเลที่ตัง/ลักษณะภูมิประภูมศำสตร์
้ ิ
เป็ นที่รำบ ทิศเหนือติดกับบ้ ำนทุง ทิศใต้ ติดกับ บ้ ำนสันมะเหม้ ำ ทิศตะวันออกติด
่
กับ บ้ ำนไร่อ้อย ทิศตะวันตก ติดกับ บ้ ำนป่ ำไผ่

21. ภูมอำกำศ
ิ
อำกำศเย็นแบบพอดีๆเป็ นไปตำมฤดูกำล
พืชพรรณ
ต้ นไม้ - มะม่วง ลำไย ลิ ้นจี่ ข้ ำวโพด
ดิน- มีควำมอุดมสมบูรณ์
น ้ำ-ใช้ ประปำภูมิภำค
สังคม วัฒนธรรม
อดีตผู้หญิงใส่ผ้ำซิ่น เสื ้อคอกระเช้ ำ ใส่จงกระเบนบ้ ำง ปั จจุบนเป็ นไปตำมสมัยนิ
ั
หมูบ้ำนป่ ำกว๋ำวนับถือพุทธศำสนำร้ อยละ99 วัยรุ่น คนหนุ่มสำวนิยมเข้ ำวัดกัน
่
มำกขึ ้น
•

22. อาเภอพาน
ที่ตังและอำณำเขต
้
ที่ตัง
้
อำเภอพำนตังอยู่ทำงด้ ำนทิศใต้ ของอำเภอเมืองเชียงรำย ระยะห่ำงประมำณ ​43 กิโลเมตร
้
อำณำเขตติดต่ อ
ทิศเหนือ ติดต่อกับอำเภอแม่ลำวและอำเภอเมืองเชียงรำย
ทิศตะวันออก ติดต่อกับอำเภอเมืองเชียงรำยและอำเภอป่ ำแดด
ทิศใต้ ติดต่อกับอำเภอแม่ใจ (จังหวัดพะเยำ) อำเภอวังเหนือ (จังหวัดลำปำง) และอำเภอเวียงป่ ำเปำ
้
ทิศตะวันตก ติดต่อกับอำเภอแม่สรวย

23. ประวัติ
อำเภอพำนเดิมตังขึ ้นเมื่อปี พ.ศ. 2450 (ร.ศ. 126) โดยจัดตังเป็ นกิ่งอำเภอเมืองพำน ต่อมำ
้ ้
ปี พ.ศ. 2451 (ร.ศ. 127) ได้ โอนกิ่งอำเภอเมืองพำน เข้ ำไปอยู่กบอำเภอแม่ใจ และอำเภอ
ั
เมืองเชียงรำย จังหวัดเชียงรำย บำงส่วน จนถึง พ.ศ. 2455 (ร.ศ. 131) ทำงรำชกำรได้ ยก
ฐำนะกิ่งอำเภอเมืองพำน แล้ วยุบอำเภอแม่ใจ และเขตอำเภอเมืองเชียงรำยบำงส่วน ให้ ขึ ้นกับ
อำเภอเมืองพำน ต่อมำทำงรำชกำรได้ สงเปลี่ยนชื่ออำเภอเมืองพำน เป็ นอำเภอพำน เนื่องจำก
ั่
ชื่อคำว่ำเมือง ไปซ ้ำกับอำเภอเมือง ซึงเป็ นที่ตงของศำลำกลำงจังหวัด และได้ เรี ยกชื่อว่ำ อำเภอ
่ ั้
พำน มำถึงทุกวันนี ้
ภูมิประเทศ
พื ้นที่สวนใหญ่เป็ นที่รำบลุมและที่รำบระหว่ำงภูเขำ
่ ่
ทิวเขำสูงระหว่ำง 350-600 เมตรจำกระดับน ้ำทะเล เป็ นแนวยำวทำงทิศตะวันออกและ
ตะวันตกลำน ้ำที่สำคัญ ได้ แก่ ลำน ้ำแม่ส้ำน ลำน ้ำแม่ลำว ลำน ้ำร่องธำร และลำน ้ำแม่เย็น
แหล่งน ้ำที่สำคัญ ได้ แก่ หนองฮ่ำง หนองเวียงห้ ำว หนองบวกปลำค้ ำว และหนองควำยหลวง

24. คำขวัญอำเภอพำน
พระธำตุจอมแว่ศกดิ์สิทธิ์ แหล่งผลิตลำไย ถ ้ำผำโขงงำมสดใส เลื่องลือไกลถิ่นข้ ำวสำร งำมตระกำร
ั
พระธำตุสำมดวง เที่ยวดอยหลวงน ้ำตกปูแกง
อำชีพ
อำชีพหลัก เกษตรกรรม ได้ แก่ กำรทำนำข้ ำว ปลูกลำไย ลิ ้นจี่ ปศุสตว์ ได้ แก่ กำรเลี ้ยงสุกร เป็ ด ไก่ ฯลฯ
ั
ประมง ได้ แก่ กำรเลี ้ยงปลำนิล ฯลฯ
อำชีพรอง ทำอุตสำหกรรมพื ้นบ้ ำนและอุตสำหกรรมในครัวเรื อน เช่น กำรทอผ้ ำ จันสำน ตีมีด
ประชำกร
จำนวนประชำกรชำย 61,924 คน
จำนวนประชำกรหญิง 63,065 คน
รวม 124,989 คน
ควำมหนำแน่น 145 คน/ตร.กม.
กำรเกษตรและอุตสำหกรรม
ผลผลิตทำงกำรเกษตร ข้ ำวหอมมะลิ ลำไย ลิ ้นจี่ แก้ วมังกร
โรงงำนอุตสำหกรรม บริ ษัทไทยคอสมอสฟูดส์ จำกัด,บริ ษัทแฟมิลี่บี จำกัด

25. จังหวัดเชียงรำย
ตังอยู่ภำคเหนือของประเทศไทย ห่ำงจำกกรุงเทพฯ 785 ก.ม. มีเนื ้อที่ประมำณ
้
11,678.369 ตร.ก.ม. หรื อประมำณ 7,298,981 ไร่ มีอำณำเขตติดต่อกับจังหวัด
ใกล้ เคียง ดังนี ้
ทิศเหนือ ติดต่อกับ ประเทศสหภำพพม่ำ และประเทศสำธำรณรัฐ ประชำธิปไตยประชำชนลำว
ทิศใต้ ติดต่อกับ จังหวัดลำปำง และจังหวัดพะเยำ
ทิศตะวันออก ติดต่อกับ ประเทศสำธำรณรัฐประชำธิปไตยประชำชนลำว และจังหวัดพะเยำ
ทิศตะวันตก ติดต่อกับ ประเทศสหภำพพม่ำ และจังหวัดเชียงใหม่

26. ประวัตเมืองเชียงรำย
ิ
เมื่อพญำมังรำยได้ ทรงรวบรวมหัวเมืองฝ่ ำยเหนือในอำณำเขตรอบ ๆ ได้ แล้ ว จึงทรง
กรี ฑำทัพไปแสดงฝี มือในกำรยุทธต่อหัวเมืองฝ่ ำยใต้ ลงมำ จึงได้ ไปรวมพล ณ เมือง
ลำวกู่เต้ ำ และหมอควำญได้ นำช้ ำงมงคลของพญำมังรำยไปทอด (ผูก) ไว้ ในป่ ำหัว
ดอยทิศตะวันออกพลัดหำยไป พญำมังรำย จึงได้ เสด็จติดตำมรอยช้ ำงไปจนถึงดอย
ทองริมแม่น ้ำกกนัทธี ได้ ทศนำกำรเห็นภูมิประเทศเป็ นที่รำบลุม อุดมสมบูรณ์เป็ น
ั ่
ชัยภูมิที่ดี จึงได้ สร้ ำงเมืองใหม่ ขึ ้นในที่นน ให้ ก่อปรำกำรโอบเอำดอยจอมทองไว้ ใน
ั่
ท่ำมกลำงเมือง ขนำนนำมเมืองว่ำ “เวียงเชียงรำย” ตำมพระนำมของพญำมังรำย
ผู้สร้ ำง เมื่อวันที่ 26 มกรำคม พ.ศ. 1805 ดังนัน จึงได้ นำรูปช้ ำงสีขำวใต้ เมฆแห่ง
้
ควำมรุ่งเรื อง และอยูเ่ ย็นเป็ นสุข บนพื ้นสีม่วงของ วันเสำร์ ซงตรงกับวันประสูติของ
ึ่
พญำเม็งรำย เป็ นสีประจำจังหวัด
คำขวัญของจังหวัดเชียงรำย
“เหนือสุดในสยำม ชำยแดนสำมแผ่นดิน ถิ่นวัฒนธรรมล้ ำนนำ ล ้ำค่ำพระธำตุดอยตุง”

27. วิสัยทัศน์ กำรพัฒนำจังหวัดเชียงรำย (Vision)
“เชียงรำย : ประตูทองของวัฒนธรรมล้ ำนนำ และกำรค้ ำสูสำกล”
่
Chiangrai : Global Golden Gateway of Lanna Culture and
International Trade
ดอกไม้ ประจำจังหวัดเชียงรำย
ชื่อดอกไม้ ดอกพวงแสด
ชื่อ วิทยำศำสตร์ : PyrostegiaVenusta (ker) Miers
วงศ์ : Bignonia Ceae
ลักษณะชนิดพันธุ์ไม้ : ไม้ เลื ้อยต่ำงประเทศ
ชื่ออื่น ๆ : Orange trumpet, Flane Flower,
Fire – Cracder Vine

28. ต้ นไม้ ประจำจังหวัดเชียงรำย
ชื่อพันธุ์ไม้ กำสะลองคำ
ชื่อวิทยำศำสตร์ Radermacheraignea (Kurz) Steenis
วงค์Dignoniaceae
ชื่ออื่น ๆ ปี บทอง, แคเป๊ ำะ, สำเภำหลำมต้ น, สะเภำ,
อ้ อยช้ ำง, จำงจืด

29. สรุ ป
อำเภอพำนเป็ นอำเภอที่เกิดขึ ้นจำกผู้คนที่อพยพมำจำกที่ต่ำงๆ ได้ แก่ จ.ลำปำง จ.
เชียงใหม่ ตอนเหนือของลำว และผู้อำศัยอยูที่เดิม ส่วนควำมเป็ นมำของท้ องถิ่น
่
นันเกิดจำกจุดสำคัญของหมูบ้ำน เช่น เมื่อก่อนเป็ นจุดสำคัญของอำเภอพำน เป็ น
้ ่
ต้ น เอกลักษณ์ของท้ องถิ่นนัน ก็แปลกกันไปส่วนมำกขึ ้นอยู่กบสินค้ ำโอทอป
้ ั
(OTOP) ของท้ องถิ่นนันๆ ในปั จจุบนนี ้อำเภอพำนยังมีวฒนธรรมที่ดีงำม
้ ั ั
เหลืออยู่ และยังเชื่อได้ วำวัฒนธรรมที่ดีงำมเหลืออยู่ และยังเชื่อได้ วำวัฒนธรรม
่ ่
เหล่ำนันยังถูกสืบสำนต่อไป
้
ข้ อเสนอแนะ
ควรมีเวลำให้ ทำมำกกว่ำนี ้ เนื่องช่วงนี ้ไม่มีวนหยุดต่อเนื่องหลำยวัน
ั

30. ภาคผนวก
วัดป่ ำกว๋ำว
ทางเข้าวัดป่ ากว๋ าว หอระฆังของวัด
ตลาดเช้า(กาดน้อย)
สถานที่ซ้ือขายของชาวบ้านในตอนเช้า

31. คลองชลประทำน
เป็ นแหล่งน ้ำสำคัญของหมู่บ้ำน
ที่ทาการผูใหญ่บาน บ้านทุ่ง หมู่8
้ ้
นายบุญยิง อินต๊ะ
่ การทาฟาร์มปลาของจานงฟาร์ม
(นายจานง บุญเลิศ)
ทาให้เศรษฐกิจของอาเภอพานดียงขึ้น
ิ่
วัดเกตุแก้วเป็ นวัดประจา บ้านทุ่ง
และเป็ นวัดที่สาคัญที่ใช้ในงานฌาปนกิจศพของชาวอาเภอพาน