1. แหล่ง ภูม ิป ัญ ญาท้อ งถิ่น สำา คัญ
ในบางกอก
เสนอ
ครูน ภัส สรณ์ ฐิต ิ
วัฒ นานัน ท์
กลุ่ม สาระการเรีย นรู้
ภาษาไทย

2. แหล่ง ภูม ิป ัญ ญาท้อ งถิ่น สำา คัญ
ในบางกอก
สาระสำา คัญ
กรุงเทพมหานครเป็นเมืองหลวง
ของประเทศที่มีอายุยืนยาวกว่าสองร้อยปี มี
โบราณสถานที่ทรงคุณค่าทั้งในด้านศิลปะ และ
ความเป็นมาของชาติ เป็นเมืองที่มีประชากร
มากที่สด ทั้งนี้เพราะเป็นศูนย์กลางความเจริญ
ุ
จึงมีประชาชนอพยพเข้ามาอาศัยอยู่จำานวนมาก
กรุงเทพมหานคร จึงเสมือนเป็นแหล่งรวมทั้ง
ความเจริญ และปัญหานานัปประการที่รอการ
แก้ไขด้วยความร่วมมือร่วมใจของชาวกรุงเทพฯ

3. ในแต่ล ะเขตก็ม ภ ูม ิป ญ ญาของ
ี ั
ท้อ งถิ่น แตกต่า งกัน ไป
กลุ่ม ที่ 5 ได้น ำา เสนอให้ท ราบมีด ัง นี้
1. เขตบางซื่อ ถนนไม้
2. เขตธนบุร ี ขนมฝรั่ง กุฎ ีจ ีน หัว โขน
จากบ้า นโขนไทย และ
หมูก ระดาษสีแ ดงสดใสของป้า จา
และ ขลุ่ย บ้า นลาว
3. เขตพระนคร ชุม ชนบ้า นบาตร

4. แหล่ง ภูม ิป ัญ ญาเขตบางซื่อ
ถนน
ไม้
จากเอกลัก ษณ์ท โ ดดเด่น ในฝีม อ การทำา เครื่อ งเรือ น
ี่ ื
งานแกะสลัก ไม้ใ นชุม ชนแห่ง นีท ำา ให้เ ป็น ทีร ู้จ ัก อย่า ง
้ ่
แพร่ห ลายประชาชนนิย มมาซื้อ สิน ค้า เครื่อ งตกแต่ง ไม้
สำา เร็จ รูป ทีช ุม ชนแห่ง นีม ากขึ้น เพราะเป็น แหล่ง ผลิต
่ ้

5. แหล่ง ภูม ิป ัญ ญาท้อ งถิ่น เขต
ธนบุร ี
ขนมฝรั่งกุฎีจีน
ของชุมชนย่านกุฎีจีนและขนมบดิน ย่านมัสยิด
บางหลวง
เป็นอาหารที่แสดงให้เห็นถึงวัฒนธรรมของเชือ
้
ชาติต่างๆ
ที่เข้ามาอยู่อาศัยและผสมผสานทางวัฒนธรรม
กับคนพื้นถิ่นในธนบุรี

6. ของดีเ ขตธนบุร ี หัว โขนและหมู
กระดาษป้า จา
จากบ้า นโขนไทย และหมูก ระดาษสีแ ดงสดใสของป
ตภัณ ฑ์พ ื้น บ้า นของชุม ชนย่า นฝัง ธน ที่แ สดงถึง ภูม ิป
่
งฝีม อ และนัก ประดิษ ฐ์แ ห่ง เมือ งธนบุร ี
ื

7. ภัณ ฑ์ศ ีก ษาภัณ ฑ์ และร้า นค้า ในตลาดนัด
บ้านศิลปไทย (ชุมชนวัดบางไส้ไก่)
สวนจตุจ ัก ร ซึ่ง อยู่ใ นบริเ วณโครงการ 24
ซอย 2 การทำา หัว โขนของบ้า นศิล ปะไทยนั้น
เริ่ม จากการนำา ดิน มาปั้น เป็น หน้า หุ่น เช่น ทศ
กัณ ฑ์ พระพิฆ เณศ ฯลฯเมื่อ ได้แ บบที่ต ้อ งการ
แล้ว
ก็น ำา หุ่น ดิน ที่ไ ด้ม าหล่อ เป็น หุ่น ถาวรนำา
กระดาษสา หรือ กระดาษถุง ปูน ซีเ มนต์ม าแปะ
บนหุ่น ด้ว ยแป้ง ข้า วเจ้า แล้ว นำา หุ่น ที่แ ปะ
กระดาษเสร็จ แล้ว ไปตากแดดประมาณ 1 - 2
วัน จากนั้น ผ่า เอากระดาษออกจากหุ่น
ตกแต่ง รอยผ่า ปิด รอยให้ส นิท แล้ว ตัด ขอบ
กัน หน้า กัน ตา ปั้น หน้า ปั้น ชั้น ตีล ายโดยเอา
ลายมาติด ตามต้อ งการ เสร็จ แล้ว นำา ไปตาก
แดดให้แ ห้ง ประมาณ 1 วัน แล้ว จึง ลงสีพ ื้น เพื่อ
ปิด ทอง เขีย นหน้า ตกแต่ง และประดับ พลอย
จึง เป็น อัน เสร็จ เรีย บร้อ ย ทั้ง สองท่า นได้ร ับ
การประกาศเกีย รติค ุณ จาก คณะกรรมการ
วัฒ นธรรมแห่ง ชาติใ นฐานะ ผู้ม ีผ ลงานดีเ ด่น

8. ขลุ่ยบ้านลาว ( ชุมชนวัดบางไส้ไก่ )
ขลุ่ย บ้า นลาว ( ชุม ชนวัด บางไส้ไ ก่ ) กล่า วกัน ว่า ชาว
ลาวที่ช ุม ชนบางไส้ไ ก่น ั้น บรรพบุร ุษ เดิม เป็น คนเวีย ง
จัน ทร์ เมื่อ ถูก กวาดต้อ นมาเป็น เชลยศึก ของไทยพวก
เขาได้น ำา ความรู้ใ นการทำา ขลุย และแคน ซึ่ง เป็น
่
เครื่อ งดนตรีพ ื้น บ้า นมาด้ว ย เนื่อ งจากบริเ วณที่ต ง
ั้
รกรากนั้น อยู่แ ถววัด บางไส้ไ ก่ จึง เรีย กกัน จนติด ปาก
ว่า "หมู่บ ้า นลาว "

9. แหล่ง ภูม ิป ัญ ญาท้อ งถิน เขต
่
พระนคร

10. การทำา บาตรเหล็ก
เป็น สมบัต ิศ ิล ป์ท ี่ส บ มาแต่โ บราณตามพุท ธานุ
ื
ญาต ปัจ จุบ น ยัง คงมี แหล่ง
ั
ทำา อยู่ท ี่บ า นบาตร เขตป้อ มปราบศัต รูพ ่า ย
้
กรุง เทพมหานครเพีย งแห่ง เดีย ว
การทำา บาตรด้ว ยวิธ ด ั้ง เดิม คือ การต่อ เหล็ก
ี
และตีร ูป บาตรด้ว ยมือ
ซึ่ง นับ เป็น งานช่า งบุข องไทยแขนงหนึง โดย่
ทั่ว ไปบาตรของพระภิก ษุส งฆ์ส ามัญ
มีข นาดปากกว้า ง ๗-๘ นิว และสำา หรับ พระ
้
ภิก ษุส ายวิป ส สนาซึ่ง ฉัน มื้อ เดีย ว
ั

12. • บ้า นบาตรทีจ ะพาไปทำา ความรู้จ ัก
่
นี้ อยู่ไ ม่ไ กลจากเสาชิง ช้า ซึ่ง
เป็น จุด ใจกลางเมือ งหลวงเท่า ใด
นัก อาณาเขตของบ้า นบาตรนั้น
ทางทิศ เหนือ ติด ถนนบำา รุง เมือ ง
ทิศ ใต้ต ิด ถนนหลวง ทิศ ตะวัน ออก
ติด ถนนวรจัก ร ทิศ ตะวัน ตกติด
ถนนบริพ ัต รที่ด ิน ในบ้า นบาตร
เป็น ที่ด ิน ของพระมหากษัต ริย ์ ดัง
นั้น จึง จะไม่ซ ื้อ ขายได้ผ ู้อ ยู่ อาศัย
เช่า เป็น รายปี สำา หรับ ชาว