แผนการจัดการเรียนรูคณิตศาสตรเพิ่มเติม ม.2 ภาคเรียนที่ 2                                1

                   หนวยการเรียนรูที่ 1 เรื่อง การแยกตัวประกอบของพหุนามดีกรีสอง

รายวิชาที่นํามาบูรณาการ
   การงานพื้นฐานอาชีพ ศิลปะ ภาษาไทย
1. มาตรฐานการเรียนรู
   มฐ. ค 6.1
2. ตัวชี้วดที่เกี่ยวของ
          ั
    ค 6.1 ม.2/1-6
3. สาระการเรียนรูประจําหนวย
   3.1 การแยกตัวประกอบโดยใชสมบัติการแจกแจง
   3.2 การแยกตัวประกอบของพหุนามดีกรีสองตัวแปรเดียว
   3.3 การแยกตัวประกอบของพหุนามดีกรีสองที่เปนผลตางของกําลังสอง
   3.4 การแยกตัวประกอบของพหุนามดีกรีสองที่เปนกําลังสองสมบูรณ
   3.5 การแยกตัวประกอบของพหุนามดีกรีสองโดยวิธีทําใหเปนกําลังสองสมบูรณ
4. รองรอยการเรียนรู
   4.1 ผลงาน / ชิ้นงาน ไดแก
         1) การทํากิจกรรมตรวจสอบความเขาใจ 1- 15 และแบบฝกหัด 1 - 3 ในหนังสือเรียนแม็ค
         2) การทําแบบฝกหัดในหนังสือเรียนแม็ค
         3) การทําแบบทดสอบ
   4.2 ผลการปฏิบัติงานไดแก
         1) การปฏิบัติกิจกรรมในชั้นเรียนและการใชบริการของโรงเรียนอยางเหมาะสม
         2) การมีสวนรวมในการปฏิบัติกิจกรรมกลุม
                     
   4.3 การทดสอบวัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนหลังเรียนจบหนวยการเรียนรู
แผนการจัดการเรียนรูคณิตศาสตรเพิ่มเติม ม.2 ภาคเรียนที่ 2                                                          2

5. แนวทางการจัดกิจกรรมในภาพรวม

                                                            แนวทางการจัดการเรียนรู
      รองรอยการเรียนรู
                                           บทบาทครู                             บทบาทนักเรียน
 5.1 ผลงาน / ชิ้นงาน ไดแก
     1) การทํากิจกรรมตรวจ      - อธิบายเนื้อหาในแตละเรื่อง         - ฝกคิดตามและรวมทํากิจกรรมในชั้นเรียน
 สอบความเข า ใจ 1- 15 ใน                                           -ทํากิจกรรมตรวจสอบความเขาใจและแบบ
 หนังสือเรียนแม็ค                                                   ฝกหัด
     2) การทําแบบฝ กหั ดใน    - แนะการทําแบบฝกหัดและ
 หนังสือเรียน แม็ค             กิจกรรมตรวจสอบความเขาใจ
     3) การทําแบบทดสอบ         - อธิบายสรุปความคิดรวบยอดใน - ทําแบบทดสอบหนวยยอยเปนรายกลุม
                               แตละเรื่อง
 5.2 ผลการปฏิบัติงาน ไดแก
     1) การปฏิ บั ติ กิ จ กรรม - แนะนํ าวิธีก ารเขียนแผนผังสรุป     - ให นั ก เรีย นเขี ยนแผนผั งความคิด ประจํา
 ในชั้นเรียนและการใชบริการ ความคิ ด รวบยอดเพื่ อ สรุ ป เนื้ อ หา   หนวย
 ของโรงเรียนอยางเหมาะสม ประจําหนวย
                               - แนะนําใหนักเรียนใชบริการหอง
                                                            - ให นั ก เรียนไปคน ควาโจทย ในห องสมุ ด
                               สมุดของโรงเรียนอยางเหมาะสม  โรงเรียนและหองสมุดกลุมสาระการเรียนรู
                                                            คณิตศาสตร
                           - แนะนําวิธีการจัดกลุมและการทํา - ใหนักเรียนจัดกลุมตามที่ครูมอบหมายและ
     2) การมีสวนรวมในการ กิจกรรมกลุม                     ชวยกันทํากิจกรรมในชั้นเรียน
 ปฏิบัติกิจกรรมกลุม

 5.3 การทดสอบวัดผล             - สรุ ป เนื้ อ หาที่ สํ าคั ญ ตามแผนผั ง - ทําแบบทดสอบหลังเรียนจบ
 สัมฤทธิ์ทางการเรียน           ความคิดรวบยอดประจําหน วยอีก
                               ครั้ง
แผนการจัดการเรียนรูคณิตศาสตรเพิ่มเติม ม.2 ภาคเรียนที่ 2                                         3

                                   แผนการจัดการเรียนรูที่ 1(ชั่วโมงที่ 1- 6)
                            เรื่อง การแยกตัวประกอบโดยใชสมบัติการแจกแจง
                                             เวลา 6 ชั่วโมง
1. เปาหมายการเรียนรู
   1.1 ผลการเรียนรู
        1) สามารถใชสมบัติการแจกแจงแสดงการบวกและลบพหุนามได
        2) สามารถใชสมบัติการแจกแจงแสดงการคูณพหุนามได
        3) ตระหนักถึงความสมเหตุสมผลของคําตอบที่ได
   1.2 จุดประสงคการเรียนรู
        1) สามารถใชสมบัติการแจกแจงแสดงการบวกและลบพหุนามได
        2) สามารถใชสมบัติการแจกแจงแสดงการคูณพหุนามได
2. สาระสําคัญ
   2.1 สาระการเรียนรู
        1) พหุนามตั้งแตสองพหุนามขึ้นไป สามารถบวกหรือลบกันไดโดยการนําพจนที่คลายกันมาบวกหรือลบกัน
โดยใชสมบัติการแจกแจง เพื่อรวมพจนที่คลายกันเขาดวยกัน
        2) พหุนามตั้งแตสองพหุนามขึ้นไป สามารถคูณกันไดโดยอาศัยสมบัติการแจกแจง หรือสามารถหาผลคูณ
ทวินามอยางงายโดยใชรูปสี่เหลี่ยมมุมฉาก
   2.2 ทักษะ/กระบวนการ
        การวิเคราะห การตีความหมาย การคํานวณ
   2.3 ทักษะการคิด
        การคิดคํานวณ การคิดสรุปความ การคิดแปลความ การคิดวิเคราะห การใหเหตุผล
แผนการจัดการเรียนรูคณิตศาสตรเพิ่มเติม ม.2 ภาคเรียนที่ 2     4

3. รองรอยการเรียนรู
    3.1 ผลงาน / ชิ้นงาน
          การทําแบบฝกหัด ในหนังสือเรียนแม็ค
    3.2 กระบวนการขั้นตอนการปฏิบัตงาน     ิ
        1) จัดกลุม กลุมละ 3 คน
        2) เลือกหัวหนากลุม
        3) หัวหนากลุมแบงงาน
        4) รวมกันจัดทําบัตรกิจกรรม
        5) นําเสนอผลงานหนาชั้นเรียน
        6) รวมกันทํากิจกรรมตรวจสอบความเขาใจ
        7) สงงาน
    3.3 พฤติกรรมตามคุณลักษณะพึงประสงค
         1) ใหความรวมมือในการทํางานกลุม
        2) มีความละเอียดรอบคอบและรับผิดชอบในการทํางาน
    3.4 ความรูความเขาใจ
        1) สามารถใชสมบัติการแจกแจงแสดงการบวกและลบพหุนามได
        2) สามารถใชสมบัติการแจกแจงแสดงการคูณพหุนามได
4. แนวทางการตรวจใหคะแนนผลงาน / ชิ้นงาน / การปฏิบัติ
   เกณฑผานขั้นต่ํา
       1) ไดระดับ “พอใช” ขึ้นไป
       2) ไดระดับ “ดี” ขึ้นไป
       3) ทําไดถูกตอง 80% ขึ้นไป
   การสรุปผลการประเมิน
       ตองผานเกณฑขั้นต่ําทั้ง 3 รายการ
แผนการจัดการเรียนรูคณิตศาสตรเพิ่มเติม ม.2 ภาคเรียนที่ 2                                                         5

5. กระบวนการเรียนรู
    5.1 ขั้นนํา
        ชั่วโมงที่ 1 (ทบทวนเรื่องเอกนาม)
        ครูทบทวนเรื่องเอกนาม จนสรุปไดวาเอกนามคือนิพจนที่อยูในรูปการคูณของคาคงตัวและตัวแปรตั้งแตหนึ่งตัว
ขึ้นไปโดยที่เลขชี้กําลังของตัวแปรแตละตัวตองเปนจํานวนเต็มที่มากกวาหรือเทากับศูนย เรียกคาคงตัววา สัมประสิทธิ์
และเรียกผลบวกของเลขชี้กําลังของตัวแปรทุกตัววา ดีกรี และสรุปไดวา เอกนามสองเอกนามจะคลายกันก็ตอเมื่อ เอก
นามนั้นสามารถเขียนใหอยูในรูปการคูณของคาคงตัวกับตัวแปรชุดเดียวกัน
        ชั่วโมงที่ 2 (ทบทวนการบวกลบเอกนาม)
        ครูอธิบายวาเอกนามคลายกันตั้งแตสองเอกนามสามารถบวกหรือลบกันไดโดยอาศัยหลักที่วา
    ผลบวกของเอกนามที่คลายกัน = ผลบวกของสัมประสิทธิ์ × สวนที่อยูในรูปการคูณกันของตัวแปร
    ผลลบของเอกนามที่คลายกัน = ผลลบของสัมประสิทธิ์ × สวนที่อยูในรูปการคูณกันของตัวแปร
        ชั่วโมงที่ 3 (การบวกและลบพหุนาม)
        ครูใชคําถามเพื่อใหนักเรียนสรุปความเขาใจวา พหุนาม คือนิพจนพีชคณิตที่เปนเอกนามหรืออยูในรูปการบวก
หรือการลบเอกนามตางๆ จากนั้นครูใหความรูวาสําหรับพหุนามใดพหุนามหนึ่งถามีพจนสองพจนที่มีตัวแปรอยาง
เดียวกัน และมีเลขชี้กําลังเทากัน จะเรียกวาพจนที่คลายกัน และถาพจนสองพจนใดๆ ที่มีตัวแปรตางกัน หรือเลขชี้กําลัง
ไมเทากัน จะเรียกวาพจนที่ตางกัน จากนั้นครูแนะนํานักเรียนวา ในการหาผลบวกหรือผลลบของพหุนาม ใหนําพจนที่
คลายกันมาบวกหรือลบกัน
        ครูและนักเรียนชวยกันสรุปการบวกและการลบพหุนามดังนี้
        การบวกพหุนามสองพหุนาม สามารถเอาวงเล็บที่แสดงพหุนามแตละพหุนามออกได โดยไมทําใหเครื่องหมาย
ของแตละพจนเปลี่ยนไป
        การลบพหุนามสองพหุนาม ใชความรูในเรื่องบทนิยามการลบที่วา a - b = a + (-b) ดังนั้น เมื่อถอดวงเล็บออกจึง
เห็นวาเครื่องหมายแตละพจนของตัวลบมีเครื่องหมายเปลี่ยนไปเปนตรงกันขาม
        ชั่วโมงที่ 4 - 6 (การแยกตัวประกอบโดยใชสมบัติการแจกแจง)
        ครูทบทวนสมบัติการแจกแจง และรวมกันอภิปรายวา พหุนามใดๆ สามารถคูณกันโดยอาศัยสมบัติการแจกแจง
แผนการจัดการเรียนรูคณิตศาสตรเพิ่มเติม ม.2 ภาคเรียนที่ 2                                                                   6

5.2 ขั้นสอน

                           กิจกรรมการเรียนการสอน                                 ฝกการคิดแบบ
 ชั่วโมงที่ 1 (ทบทวนเรื่องเอกนาม)
 1. ครูทบทวนเรื่องเอกนามโดยสรางตาราง 2 ตาราง โดยที่ตารางที่ 1 นิพจนทุก การตีความหมาย การคิดวิเคราะห
 ตัวเปนเอกนาม ตารางที่ 2 นิพจนทุกตัวไมเปนเอกนาม                      และการคิดสรุปความ




 จากนั้ น ครู ใ ช คํ า ถามเพื่ อ ให นั ก เรี ย นคิ ด วิ เคราะห ถึ ง ความสั ม พั น ธ ข อง
 สัมประสิทธิ์ ตัวแปร และเลขชี้กําลังของตัวแปร โดยครูอธิบายเพิ่มเติมวา 4x3 มี
 4 เปนคาคงที่, x เรียกวาตัวแปร และ 3 เปนเลขชี้กําลังของตัวแปร
 ครูและนักเรียนชวยกันสรุปตอไปวา เอกนาม คือนิพจนที่อยูในรูปการคูณของ
 คาคงตัวและตัวแปรตั้งแตหนึ่งตัวขึ้นไปโดยที่เลขชี้กําลังของตัวแปรแตละตัว
 ตองเปนจํานวนเต็มที่ มากกวาหรือเทากับศูนย เรียกคาคงตัววา สัมประสิทธิ์
 และเรียกผลบวกของเลขชี้กําลังของตัวแปรทุกตัววา ดีกรี
                                                                                             การคิดวิเคราะห
 2. ครูอาจชี้ใหนักเรียนเขาใจมากยิ่งขึ้นโดยการอธิบายวา 10 สามารถเขียนได
 ในรูป
                         10(x0) = 10(1) = 10 และ y = 1(y) = y
 จากนั้นครูจึงถามนักเรียนวาใครสามารถยกตัวอยางเอกนามไดบาง
                                                                                             การคิดวิเคราะหและการคิดสรุป
 3. ครูใหนักเรียนพิจารณาเอกนามตอไปนี้ 2x2, 4y3, 5x2 - 7y3 พรอมกับให
                                   2           2                   3       3
                                                                                             ความ
 นั ก เรี ย นดู คู ข องเอกนาม 2x กั บ 5x และเอกนาม 4y กั บ -7y ว ามี อ ะไรที่
 เหมือนกัน
 ครูใชคําถาม ถามนักเรียนเพื่อใหนักเรียนสรุปเอกนามที่คลายกันไดดังนี้
 เอกนามสองเอกนามจะคลายกัน ก็ตอเมื่อ เอกนามนั้นสามารถเขียนใหอยูในรูป
 การคูณของคาคงตัวกับตัวแปรชุดเดียวกัน
แผนการจัดการเรียนรูคณิตศาสตรเพิ่มเติม ม.2 ภาคเรียนที่ 2                                       7

                         กิจกรรมการเรียนการสอน                                   ฝกการคิดแบบ
 4. ครูเขียนเอกนามบนกระดาน เชน                                        การคิดวิเคราะห
             4 -2 3 4
      1) -3x , 4 y , z
     2) 6x2y3z หรือเอกนามอื่นๆ
 จากนั้นใหนักเรียนกลับไปทําเปนการบานโดยสรางเอกนามคลายกับเอกนามที่
 ครูสรางบนกระดาน

 ชั่วโมงที่ 2 (ทบทวนการบวกลบเอกนาม)
 1. ครูใหนักเรียนแตละคนยกตัวอยางเอกนามที่คลายกันมาคนละ 2 ถึง 3 คู      การคิดวิเคราะห
 ครูอธิบายตอวาเอกนามคลายกันตั้งแตสองเอกนามสามารถบวกหรือลบกันได
 โดยอาศัยหลักที่วา
 ผลบวกของเอกนามที่คลายกัน = ผลบวกของสัมประสิทธิ์ × สวนที่อยูในรูป
                                           การคูณกันของตัวแปร
 และ
 ผลลบของเอกนามที่คลายกัน = ผลลบของสัมประสิทธิ์ × สวนที่อยูในรูปการ
                                        คูณกันของตัวแปร
 ตอไปครูยกตัวอยาง ตอไปนี้
      1) 5x3 + 2x3 = (5 + 2)x3 = 7x3
      2) 10x6 - 7x6 = (10 - 7)x6 = 3x6
      3) -3x2 – 5x2 = (-3 + (-5))x2 = -8x2
 จากนั้นใหนักเรียนนําเอกนามคลายที่นักเรียนไดคิดในชั่วโมงที่ผานมานํามาหา
 ผลบวกและหาผลลบของเอกนามคลายดังกลาว
 2. ให นั กเรียนหาผลบวกและผลลบของเอกนามคลายเพิ่ มเติม โดยครูเขียน การคิดวิเคราะห
 โจทยบนกระดาน เชน
      1) 2x3 + 3x3
      2) 4x2 - 6x2
      3) 9x4 + x4
      4) 9x2 - x2
 เพื่อใหนักเรียนนําความรูมาฝกฝนใหเกิดทักษะและความเขาใจยิ่งขึ้น
แผนการจัดการเรียนรูคณิตศาสตรเพิ่มเติม ม.2 ภาคเรียนที่ 2                                                   8


                              กิจกรรมการเรียนการสอน                                   ฝกการคิดแบบ
 ชั่วโมงที่ 3 (การบวกและลบพหุนาม)
 1. ครูใหนักเรียนพิจารณานิพจน 3x - 4y, 3x2y3 - 4x2y3, 4xy + 5yz + 6zx     การคิดวิเคราะหการคิดสรุปความ
 จากนั้นครูใชคําถามถามนักเรียนวาจากนิพจนทั้งหมดมีนิพจนใดบางไมเปน
 เอกนาม และครูกลาววานิพจนท้งหมดเราเรียกวา พหุนาม
                                  ั
 ตอไป ครูใชคําถามเพื่อใหนักเรียนสรุปความเขาใจ
 พหุนาม คือนิพจนพีชคณิตที่เปนเอกนามหรืออยูในรูปการบวกหรือการลบ
 เอกนามตางๆ
 ตอไปครูให นั กเรียนพิจารณา 10x6 + 4x6 วาตัวแปรเปน ชุดเดียวกัน หรือไม
 (เปน)
 ครูใหความรูวาสําหรับพหุนามใดพหุนามหนึ่งถามีพจนสองพจนที่มีตัวแปร
 อยางเดียวกัน และมีเลขชี้กําลังเทากัน จะเรียกวา พจนที่คลายกัน
 ถาพจนสองพจนใดๆ ที่มีตัวแปรตางกัน หรือเลขชี้กําลังไมเทากัน จะเรียกวา
 พจนที่ตางกัน
          
 เชน 3x2 + 5x + 6x2 + 7 มี 3x2 และ 6x2 เปนพจนที่คลายกัน
 จากนั้นครูแนะนํานักเรียนวา ในการหาผลบวกหรือผลลบของพหุนาม ใหนํา
 พจนที่คลายกันมาบวกหรือลบกัน ดังตัวอยาง

 ครูยกตัวอยางประกอบความเขาใจ ดังนี้

  1) 7x4 + 9x4 = (7 + 9)x4 = 16x4
  2) -4m2 + 12m2 = (-4 + 12)m2 = 8m2
  3) (3x2 + 4x - 2) + (12x2 - 3x + 5) = 3x2 + 4x - 2 + 12x2 - 3x + 5

                                          = 15x2 + x + 3
แผนการจัดการเรียนรูคณิตศาสตรเพิ่มเติม ม.2 ภาคเรียนที่ 2                                               9


                             กิจกรรมการเรียนการสอน                                 ฝกการคิดแบบ
 2. ครูแนะนําเพิ่มเติมเกี่ยวกับการลบวา จากบทนิยามการลบ a - b = a + (-b) การคิดวิเคราะหและการคิดสรุป
 พรอมทั้งยกตัวอยางดังนี้                                                   ความ
 จงหาผลลบของ (3x2 + 4x - 2) - (12x2 - 3x + 5)
 วิธทํา (3x2 + 4x - 2) - (12x2 - 3x + 5) = (3x2 + 4x - 2) + (-12x2 + 3x - 5)
    ี
                                              = 3x2 + 4x – 2 -12x2 + 3x – 5



                                            = -9x2 + 7x – 7
 ครูและนักเรียนชวยกันสรุปการบวกและการลบพหุนามดังนี้
 การบวกพหุนามสองพหุนาม สามารถเอาวงเล็บที่แสดงพหุนามแตละพหุนาม
 ออกได โดยไมทําใหเครื่องหมายของแตละพจนเปลี่ยนไป
 สวนการลบพหุนามสองพหุนาม ใชความรูในเรื่องบทนิยามการลบที่วา
 a - b = a + (-b) ดังนั้น เมื่อถอดวงเล็บออกจึงเห็นวาเครื่องหมายแตละพจนของ
 ตัวลบมีเครื่องหมายเปลี่ยนไปเปนตรงกันขาม

 ชั่วโมงที่ 4 - 6 (การแยกตัวประกอบโดยใชสมบัติการแจกแจง)
             ชั่วโมงที่ 4 (การแยกตัวประกอบโดยใชสมบัติการแจกแจง)
 1. ครูทบทวนสมบัติการแจกแจง ดังนี้ สําหรับ a, b, c ที่เปนจํานวนเต็มใดๆ การคิดวิเคราะหและการคิดสรุป
 แลว จะไดวา                                                          ความ
 a(b + c) = ab + ac           [การแจกแจงทางซาย]
 หรือ
 (a + b)c = ac + bc           [การแจกแจงทางขวา]
 (a + b)(c + d) = a(c + d) + b(c + d) = ac + ad + bc + bd

 จากนั้นครูและนักเรียนรวมกันอภิปรายวา พหุนามใดๆ สามารถคูณ กันโดย
 อาศัยสมบัติการแจกแจง พรอมกับยกตัวอยางดังนี้
 1) 4(x – 2) = 4x – 8
 2) -2x(x + 3) = (-2x)x + (-2x)(3) = -2x2 – 6x
 3) 8x(4x + 6) = (8x)(4x) + (8x)(6) = 32x2 + 48x
 4) 3xy(2x – y) = (3xy)(2x) – (3xy)(y) = 6x2y – 3xy2
แผนการจัดการเรียนรูคณิตศาสตรเพิ่มเติม ม.2 ภาคเรียนที่ 2                                          10


                                กิจกรรมการเรียนการสอน                             ฝกการคิดแบบ
 5) (x + 2)(x + 4) = x(x + 4) + 2(x+4) = x2 + 4x + 2x +8 = x2 + 6x + 8
 6) (x – 5)(2x + 1) = x(2x + 1) – 5(2x + 1) = 2x2 + x – 10x – 5 = 2x2 – 9x – 5
 7) 6(m + 3)(m – 4) = (6m + 18)(m – 4) = (6m)(m – 4) + 18(m – 4)
                          = 6m2 – 24m + 18m – 72 = 6m2 – 6m –72
 จากตัวอยางขางตนครูสรุปใหนักเรียนฟงไดวา การเขียนพหุนามที่กําหนดให
 ในรูปการคูณของพหุนามตั้งแตสองพหุนามขึ้นไป เปนตัวอยางของการแยกตัว
 ประกอบ
 จากนั้นครูใหนกเรียนพิจารณาการแยกตัวประกอบของพหุนามตอไปนี้
                 ั
      1) 6m2 – 6m –72 = 6(m + 3)(m – 4)
          6m2 – 6m –72 เปนพหุนามดีกรีสอง
          6 เปนพหุนามดีกรีศูนย
          m + 3 และ m – 4 เปนพหุนามดีกรีหนึ่ง
      2) 2x2 – 9x – 5 = (x – 5)(2x + 1)
          2x2 – 9x – 5 เปนพหุนามดีกรีสอง
          x – 5 และ 2x + 1 เปนพหุนามดีกรีหนึ่ง
 ครูใหนักเรียนสรุปวา สังเกตอะไรไดบางจากตัวอยางดังกลาว ซึ่งควรจะไดวา    
 การแยกตัวประกอบของพหุนาม คือการเขียนพหุนามนั้นในรูปการคูณของ
 พหุนามที่มีดีกรีต่ํากวาตั้งแตสองพหุนามขึ้นไป
 ซึ่งในการแยกตัวประกอบยังใชสมบัติการสลับที่ของการคูณดวย
 2. ครูกลาววาจากสมบัติการแจกแจงที่ไดทบทวนไปตอนตนชั่วโมงนั้น a, b, c การคิดวิเคราะหและการคิด
 เปนจํานวนเต็มใดๆ แตวาเราสามารถใชสมบัติการแจกแจง ในกรณี ที่ a, b, c คํานวณ
 เปนพหุนามไดดวย และจะเรียก a วา ตัวประกอบรวมของ ab และ ac หรือ
 ตัวประกอบรวมของ ba และ ca
 จากนั้นใหนักเรียนพิจารณาการแยกตัวประกอบของตัวอยางตอไปนี้
      1) 10x + 5y = 5(2x + y)
                                      5 เปน ห.ร.ม. ของ 10 และ 5
      2) 18xy2 – 6x2y = 6(3xy2 – x2y)
                                           6 เปน ห.ร.ม. ของ 18 และ 6
                         = 6 × y(3xy – x2)
                                      y เปนตัวประกอบรวมของ 3xy2 และ x2y
แผนการจัดการเรียนรูคณิตศาสตรเพิ่มเติม ม.2 ภาคเรียนที่ 2                                        11

                           กิจกรรมการเรียนการสอน                                ฝกการคิดแบบ
                       = 6×y×x(3y – x)
                                     x เปนตัวประกอบรวมของ 3xy และ x2
                       = 6xy(3y – x)
         ดังนั้น 18xy – 6x2y = 6xy(3y – x)
                     2

 3. ใหนักเรียนทํากิจกรรมตรวจสอบความเขาใจ 1 เปนการบาน เพื่อตรวจสอบ การคิดวิเคราะหและการคิด
 ความเขาใจ โดยครูกําหนดวันและเวลาสงงาน                               คํานวณ

         ชั่วโมงที่ 5 (การแยกตัวประกอบโดยใชสมบัติการแจกแจง ตอ)
 1. ครูทบทวนการแยกตัวประกอบของพหุนามที่เรียนเมื่อชั่วโมงที่แลว โดย การคิดวิเคราะหและการคิด
 เขียนโจทยตัวอยางบนกระดาน และสุมนักเรียนออกมาแสดงวิธีทํา เพื่อตรวจ คํานวณ
 สอบความเขาใจ โดยใหนักเรียนบันทึกลงในสมุดจดงาน
      1) 2x + 2y              [2(x + y)]
      2) 7xy – 14yz            [7y(x – 2z)]
      3) x3 – x7               [x3(1 – x4)]
      4) x2y + xy2              [xy(x + y)]
      5) -4xy + 16y             [-4y(x – 4)]

 จากนั้นครูนําเสนอตัวอยางที่ 2 จงแยกตัวประกอบของพหุนามตอไปนี้
    1) 9x2(m3 – 1) – 3(m3 – 1)
    2) (3x + 7y)2 – (3x – 1)(3x + 7y)

 ครูซักถามนักเรียนวา มีวิธีการแยกตัวประกอบอยางไร พหุนามใดเปน
 ตัวประกอบรวม จนไดขอสรุปดังนี้
 วิธีทํา                                     3 เปนตัวประกอบรวม
      1) 9x2(m3 – 1) – 3(m3 – 1) = 3[3x2(m3 – 1) – (m3 – 1)]
                                    = 3(m3 – 1)(3x2 – 1)
                                            (m3 – 1) เปนตัวประกอบรวม
แผนการจัดการเรียนรูคณิตศาสตรเพิ่มเติม ม.2 ภาคเรียนที่ 2                                            12


                          กิจกรรมการเรียนการสอน                                   ฝกการคิดแบบ
     2) (3x + 7y)2 – (3x – 1)(3x + 7y)
                              = (3x + 7y)[ (3x + 7y) - (3x – 1)]
                                          (3x + 7y) เปนตัวประกอบรวม
                                = (3x + 7y)[ 3x + 7y - 3x + 1]
                                = (3x + 7y)(7y + 1)

 2. ใหนักเรียนทํากิจกรรมตรวจสอบความเขาใจ 2 เพื่อตรวจสอบความเขาใจ       การคิดวิเคราะหและการคิด
 โดยครูกําหนดวันและเวลาสงงาน                                             คํานวณ
 3. ครูกลาวตอไปวา เราไดเรียนรูการแยกตัวประกอบของพหุนามที่มี 2 พจน   การคิดวิเคราะหและการคิด
 ไปแลว ตอไปเราจะใชสมบัติการแจกแจงในการแยกตัวประกอบของพหุนามที่         คํานวณ
 มีมากกวา 2 พจน
 จากนั้นครูนําเสนอตัวอยาง ใหนกเรียนพิจารณาการแยกตัวประกอบ
                                ั                                         การคิดวิเคราะหและการคิด
                                                                          คํานวณ
     1) 12x2y4 + 9x3y3 + 3x4y = 3(4x2y4 + 3x3y3 + x4y)
                                   = 3x2(4y4 + 3xy3 + x2y)
                                   = 3x2y(4y3 + 3xy2 + x2)
        ซึ่งมี 3, x2 และ y เปนตัวประกอบรวม ตามลําดับ

     2) 10x4yz – 2x2y2z2 + 6x3y3z3 = 2(5x4yz – x2y2z2 + 3x3y3z3)
                                        = 2x2(5x2yz – y2z2 + 3xy3z3)
                                        = 2x2y(5x2z – yz2 + 3xy2z3)
                                        = 2x2yz(5x2 – yz + 3xy2z2)
         ซึ่งมี 2, x2, y และ z เปนตัวประกอบรวม ตามลําดับ

 4. ครูแบงกลุมนักเรียนออกเปน 2 กลุมใหญๆ (อาจเปนกลุมของจํานวนคี่และ การคิดวิเคราะหและการคิด
 จํานวนคู หรือ กลุมของผูหญิงและผูชาย) โดยใหแตละกลุมสงตัวแทนออกมา คํานวณ
 หนากระดาน เพื่อแขงขันกันทําโจทยปญหา (ชุดเดียวกัน) ที่ครูเขียนให ใคร
 ทําเสร็จเร็ว และถูกตองมากกวาเปนฝายชนะ โดยครูและเพื่อนนักเรียนพิจารณา
 ความถูกตอง
 โจทยปญหา
แผนการจัดการเรียนรูคณิตศาสตรเพิ่มเติม ม.2 ภาคเรียนที่ 2                                               13

                         กิจกรรมการเรียนการสอน                                      ฝกการคิดแบบ
     1) 3xy – 12yz + xyz
     2) 2x4 – 8x3y + 4x2y2
     3) 20x2y4 + 10x3y3 + 5x4y2
     4) 24x2y3 + 18xy2 – 15x3y
     5) 15abc + 25a2bc – 40abc2
     6) 16a2b4 + 8a3b3 + 4a4b2
     7) 14 – xy2 + 10x2y – 2x3
     8) 12x2yz3 – 9x3y2z + 6xyz2
     9) 3x4y + 6x3y2 – 12x2y3
     10) 12x2y – 18x3y2 – 3xy
 5. ใหนักเรียนทําแบบฝกหัด 1 ขอ 2 และ 3 ในชั้นเรียน โดยครูเดินดู เพื่อตรวจ การคิดวิเคราะหและการคิด
 สอบความเขาใจ                                                               คํานวณ

         ชั่วโมงที่ 6 (การแยกตัวประกอบโดยใชสมบัติการแจกแจง ตอ)
 1. ครูทบทวนการใชสมบัติการแจกแจงแยกตัวประกอบที่เรียนมาในชั่วโมงที่ การคิดวิเคราะหและการคิด
 แลว โดยการรวมกันเฉลยแบบฝกหัด 1 ขอ 2 และ 3                              คํานวณ
 หลังจากนั้น ครูกลาวา สําหรับพหุนามที่มีพจนหลายๆ พจน เราอาจตองจัดกลุม
 พหุนามที่มลักษณะบางอยางที่เหมือนกัน แลวจึงใชสมบัติการแจกแจงแยกตัว
             ี
 ประกอบ ดังตัวอยางตอไปนี้
 จงแยกตัวประกอบของพหุนามตอไปนี้
      1) 4x2 – 8x + 3x – 6
      2) 3x2 - 3x – x + 1
      3) 5y2 + 10xy – xy -2x2
      4) ax + ay + bx + by – cx – cy
 วิธีทํา
      1) 4x2 – 8x + 3x – 6 = (4x2 – 8x) + (3x – 6)
                           = 4x(x – 2) + 3(x – 2)
                           = (x – 2)(4x + 3)
      2) 3x - 3x – x + 1 = (3x2 - 3x) – (x – 1)
             2

                           = 3x(x – 1) – (x – 1)
                               = (x – 1)(3x – 1)
แผนการจัดการเรียนรูคณิตศาสตรเพิ่มเติม ม.2 ภาคเรียนที่ 2                                            14

                          กิจกรรมการเรียนการสอน                                       ฝกการคิดแบบ
     3) 5y2 + 10xy – xy –2x2 = (5y2 + 10xy) – (xy + 2x2)
                               = 5y(y + 2x) – x(y + 2x)
                               = (y + 2x)(5y – x)
     4) ax + ay + bx + by – cx – cy = (ax + bx - cx) + (ay + by - cy)
                                       = x(a + b - c) + y(a + b - c)
                                       = (a + b - c)(x + y)
 2. ครูแบงนักเรียนออกเปน 4 กลุมเทาๆ กัน จากนั้นใหแตละกลุมสงตัวแทน การคิดวิเคราะหและการคิด
 ออกมาจับฉลากโจทยปญหาวาจะไดนําเสนอขอใดกลุมละ 2 ขอ ครูใหเวลา คํานวณ
 ประมาณ 15 นาที เพื่ อ ให นั ก เรี ย นช ว ยกั น คิ ด คํ าตอบและแสดงวิ ธี ทํ าอย าง
 ละเอียด และในขณะที่แตละกลุมนําเสนอครูควรบันทึกผลการนําเสนอวาเปน
 อยางไรบางและควรแกไขในจุดใดและในขณะที่แตละกลุมบรรยายครูควรซัก
 ถามและใหคําแนะนําติชมการนํ าเสนอ เมื่อแตละกลุมนําเสนอเสร็จ ครูควร
 สรุปผลการนําเสนอทั้งหมดอีกครั้ง
 โจทยปญหา จงแยกตัวประกอบของพหุนามตอไปนี้
     1) 2y2 – 6y + 4y – 12
     2) 7x2 + 7x – 3y – 3
     3) 10x2 + 6xy – 5xy – 3y2
     4) x2 + 4x +7x + 28
     5) x2 + x – 4 - 4x
     6) 2px + 3qx + 4py + 6qy
     7) ax – bx – ab + b2
     8) xyz – x2y2z2 + x3y3z3
แผนการจัดการเรียนรูคณิตศาสตรเพิ่มเติม ม.2 ภาคเรียนที่ 2                                          15

    5.3 ขั้นสรุป
         นักเรียนสามารถสรุปไดวา
         1) พหุนามตั้งแตสองพหุนามขึ้นไปสามารถบวกหรือลบกันไดโดยการนําพจนที่คลายกันมาบวกหรือลบกัน
โดยใชสมบัติการแจกแจง เพื่อรวมพจนที่คลายกันเขาดวยกัน
         2) พหุนามตั้งแตสองพหุนามขึ้นไปสามารถคูณกันไดโดยอาศัยสมบัติการแจกแจง หรือสามารถหาผลคูณ
ทวินามอยางงายโดยใชรูปสี่เหลี่ยมมุมฉาก
และสามารถ
         3) ใชสมบัติการแจกแจงแสดงการบวกและลบพหุนามได
         4) ใชสมบัติการแจกแจงแสดงการคูณพหุนามได
6. สื่อการเรียนรู / แหลงการเรียนรู
    6.1 สื่อการเรียนรู
        - หนังสือเรียนแม็ค
    6.2 แหลงการเรียนรู
        - หองสมุดโรงเรียน
        - หองสมุดกลุมสาระการเรียนรูคณิตศาสตร
        - หนังสือเรียนแม็ค
7. กิจกรรมเสนอแนะ
   7.1 กิจกรรมสงเสริมการคิดเชิงวิเคราะห
         ขั้นรวบรวมขอมูล
         ครูมอบหมายใหนักเรียนไปศึกษาเรื่องของการแยกตัวประกอบโดยใชสมบัติการแจกแจง พรอมทั้งแสดงวิธี
การหาคําตอบอยางละเอียด มาคนละ 5 ขอ
         ขั้นวิเคราะห
         ใหนกเรียนแตละคนวิเคราะหเรื่องที่ตัวเองไปศึกษาคนความา
               ั
         ขั้นสรุป
         ครูตรวจผลงานนักเรียนแตละคน พรอมใหขอเสนอแนะแลวใหหัวหนาหองรวบรวมงานทั้งหมดจัดทําเปนรูป
เลมรายงาน
         ขั้นประยุกตใช
         ครูใหนกเรียนชวยกันเลือกขอที่นาสนใจแลวนําเสนอหนาชั้นเรียน
                  ั
แผนการจัดการเรียนรูคณิตศาสตรเพิ่มเติม ม.2 ภาคเรียนที่ 2                                      16

8. บันทึกหลังสอน
                                            บันทึกหลังการสอน
                               (บันทึกเฉพาะประเด็นที่มีขอมูลสารสนเทศชัดเจน )
                  ประเด็นการบันทึก                     จุดเดน             จุดที่ควรปรับปรุง
             1.   การจัดกิจกรรมการเรียนรู

             2.   การใชสื่อการเรียนรู

             3.   การประเมินผลการเรียนรู


             4.   การบรรลุผลการเรียนรูของ
                  นักเรียน

         บันทึกเพิ่มเติม
         …………………………………………………………………………………………………………………
         …………………………………………………………………………………………………………………
         …………………………………………………………………………………………………………………
         …………………………………………………………………………………………………………………
         …………………………………………………………………………………………………………………
         …………………………………………………………………………………………………………………

                                                                           ลงชื่อ…………………………………..
                                บันทึกความเห็นของผูตรวจสอบแผนการจัดการเรียนรู
         …………………………………………………………………………………………………………………
         …………………………………………………………………………………………………………………
         …………………………………………………………………………………………………………………
         …………………………………………………………………………………………………………………
         …………………………………………………………………………………………………………………
         …………………………………………………………………………………………………………………

                                                                   ลงชื่อ………………………………………..
                                                                   ตําแหนง…….……..………………………..
9. ใบความรู ใบงาน และเครื่องมือวัดผล
แผนการจัดการเรียนรูคณิตศาสตรเพิ่มเติม ม.2 ภาคเรียนที่ 2                                                                                                                17

    กิจกรรมตรวจสอบความเขาใจและแบบฝกหัดในหนังสือเรียน
    แบบสังเกตพฤติกรรมการเรียน
                               แบบบันทึกการสังเกตพฤติกรรมการเรียนรายบุคคลวิชาคณิตศาสตร
          ชื่อนักเรียน .................................. ชั้น ........... วันที่ ................ เดือน ............................. ป ....................
       ครั้งที่ .................................................................. ผูสังเกต ......................................................................
                                                                                                 ระดับการประเมิน
            หัวขอการประเมิน
                                                                  ดีมาก                   ดี             พอใช                       ควรปรับปรุง
 ความสนใจ
 การตอบคําถาม
 การทํากิจกรรมหนาชั้นเรียน
 การใชความรูทักษะ/กระบวนการทาง
 คณิตศาสตรในการแกปญหาในสถาน
 การณตางๆ
 ความสามารถในการใชภาษาและสื่อ
 ลักษณทางคณิตศาสตรในการสื่อสาร
 สื่อความหมาย

                                                   แผนการจัดการเรียนรูที่ 2 (ชั่วโมงที่ 7 – 11)
                                                             แบบประเมินพฤติกรรมการทํางาน
          ชื่อนักเรียน .................................. ชั้น ........... วันที่ ................ เดือน ............................. ป ....................
          ครั้งที่ .................................................................. ผูสังเกต ......................................................................

                                                                                             ระดับการประเมิน
       หัวขอการประเมิน
                                                   ดีมาก                   ดี              ปานกลาง                    นอย                      นอยมาก
 การวงแผน
 การกําหนดการปฏิบัติงาน
 มีขั้นตอนชัดเจน
 การปฏิบัติตามขั้นตอนที่
 กําหนด
 ความคิดสรางสรรค
 ผลการทํางาน
แผนการจัดการเรียนรูคณิตศาสตรเพิ่มเติม ม.2 ภาคเรียนที่ 2                                           18

                        เรื่อง การแยกตัวประกอบของพหุนามดีกรีสองตัวแปรเดียว
                                            เวลา 5 ชั่วโมง

1. เปาหมายการเรียนรู
   1.1 ผลการเรียนรู
        1) สามารถแยกตัวประกอบของพหุนามในรูป x2 + bx + c ไดอยางถูกตอง
        2) สามารถแยกตัวประกอบของพหุนามในรูป ax2 + bx + c ได โดยที่ a ≠ 0 และ a, b, c เปนจํานวนเต็ม
        3) ตระหนักถึงความสมเหตุสมผลของคําตอบที่ได
   1.2 จุดประสงคการเรียนรู
        1) สามารถแยกตัวประกอบของพหุนามในรูป x2 + bx + c ไดอยางถูกตอง
        2) สามารถแยกตัวประกอบของพหุนามในรูป ax2 + bx + c ได โดยที่ a ≠ 0 และ a, b, c เปนจํานวนเต็ม
2. สาระสําคัญ
   2.1 สาระการเรียนรู
        พหุนามที่มีรูปทั่วไปเปน ax2 + bx + c โดยที่ a, b และ c เปนคาคงตัว และ a ≠ 0
        กรณีที่ a = 1 เราสามารถแยกตัวประกอบของ x2 + bx + c = (x + m)(x + n)
                a ≠1 เราสามารถแยกตัวประกอบของ ax2 + bx + c = (px + m)(qx + n)
        โดยการหาคา pq = a
                  pn + mq = b
                         mn = c
   2.2 ทักษะ/กระบวนการ
        ฝกทักษะการวิเคราะห การตีความหมาย การคิดคํานวณ
   2.3 ทักษะการคิด
        การคิดคํานวณ การคิดวิเคราะห การใหเหตุผล การคิดจัดลําดับ การคิดแปลความและสรุปความ การแกปญหา
แผนการจัดการเรียนรูคณิตศาสตรเพิ่มเติม ม.2 ภาคเรียนที่ 2                                             19

3. รองรอยการเรียนรู
    3.1 ผลงาน / ชิ้นงาน
        1) การทํากิจกรรมตรวจสอบความเขาใจ 5 – 8 และแบบฝกหัด 2 ขอ 1 ในหนังสือเรียนแม็ค
        2) การทําแบบทดสอบ
    3.2 กระบวนการขั้นตอนการปฏิบัตงาน     ิ
        1) จัดกลุม กลุมละ 3 คน
        2) เลือกหัวหนากลุม
        3) หัวหนากลุมแบงงาน
        4) รวมกันจัดทําบัตรกิจกรรม
        5) นําเสนอผลงานหนาชั้นเรียน
        6) รวมกันทํากิจกรรมตรวจสอบความเขาใจ
        7) สงงาน
    3.3 พฤติกรรมตามคุณลักษณะพึงประสงค
        1) ใหความรวมมือในการทํางานกลุม
        2) มีความละเอียดรอบคอบและรับผิดชอบในการทํางาน
   3.4 ความรูความเขาใจ
        1) สามารถแยกตัวประกอบของพหุนามในรูป x2 + bx + c ไดอยางถูกตอง
        2) สามารถแยกตัวประกอบของพหุนามในรูป ax2 + bx + c ได โดยที่ a ≠0 และ a, b, c เปนจํานวนเต็ม
4. แนวทางการตรวจใหคะแนนผลงาน / ชิ้นงาน / การปฏิบัติ
   เกณฑผานขั้นต่ํา
       1) ไดระดับ “พอใช” ขึ้นไป
       2) ไดระดับ “ดี” ขึ้นไป
       3) ทําไดถูกตอง 80% ขึ้นไป
   การสรุปผลการประเมิน
       ตองผานเกณฑขั้นต่ําทั้ง 3 รายการ
แผนการจัดการเรียนรูคณิตศาสตรเพิ่มเติม ม.2 ภาคเรียนที่ 2                                                       20

5. กระบวนการเรียนรู
     5.1 ขั้นนํา
           ชั่วโมงที่ 1 (การแยกตัวประกอบของพหุนามดีกรีสองตัวแปรเดียว กรณีท่ี c ≠ 0)
           ครูทบทวนนักเรียนถึง พหุนามดีกรีสองตัวแปรเดียววา คือพหุนามที่เขียนไดในรูป ax2 + bx + c เมื่อ a, b, c
เปนคาคงตัวที่ a ≠ 0 โดยกลาวตอไปวา ที่เราจะเรียนตอไปนี้ เราจะสนใจเฉพาะการแยกตัวประกอบของพหุนามดีกรี
สองตัวแปรเดียวที่แตละพจนมีสัมประสิทธิ์เปนจํานวนเต็ม ตอไปครูยกตัวอยางของพหุนามดีกรีสอง แลวใหนักเรียน
บอกคาของสัมประสิทธิ์ a,b,c จากนั้นครูนํานักเรียนเขาสูการแยกตัวประกอบของพหุนามที่เขียนไดในรูป ax2+ bx + c
เมื่อ a, b, c เปนจํานวนเต็มที่ a ≠ 0 วาเปนการเขียนพหุนามนั้นๆ ใหอยูในรูปการคูณของพหุนามดีกรีหนึ่ง ซึ่งจะแยก
ออกเปน 3 กรณี ดวยกัน วามีกรณีใดบาง หลังจากนั้นกลาวถึงกรณีที่ 1 และ 2 พรอมทั้งยกตัวอยางประกอบ
           ชั่วโมงที่ 2 (การแยกตัวประกอบของพหุนามดีกรีสองตัวแปรเดียว กรณีที่ a = 1, b ≠ 0 และ c ≠ 0)
           ครูทบทวนการแยกตัวประกอบของพหุนามที่เขียนไดในรูป ax2 + bx + c เมื่อ a, b, c เปนจํานวนเต็มที่ a ≠ 0
ในกรณีที่ a = 1, b ≠ 0 และ c ≠ 0 พรอมทั้งยกตัวอยางประกอบ และใหนักเรียนทํากิจกรรมตรวจสอบความเขาใจ 7
           ชั่วโมงที่ 3 - 5 (การแยกตัวประกอบของพหุนามดีกรีสองตัวแปรเดียว กรณีที่ a ≠ 1, b≠0 และ c≠0)
           ครูแนะนํานักเรียนการแยกตัวประกอบของพหุนามที่เขียนไดในรูป ax2 + bx + c เมื่อ a, b, c เปนจํานวนเต็มที่
a ≠ 0 ในกรณีที่ a ≠ 1, b≠ 0 และ c ≠ 0 พรอมทั้งยกตัวอยางประกอบและแสดงวิธีทําอยางละเอียด จนไดกลยุทธในการ
แยกตัวประกอบของพหุนามที่เขียนไดในรูป ax2 + bx + c เมื่อ a, b, c เปนจํานวนเต็มที่ a ≠ 0 ในกรณีที่ a ≠ 1, b ≠ 0 และ
c ≠ 0 และใหนักเรียนทํากิจกรรมตรวจสอบความเขาใจ 8
แผนการจัดการเรียนรูคณิตศาสตรเพิ่มเติม ม.2 ภาคเรียนที่ 2                                                             21

   5.2 ขั้นสอน
                                 กิจกรรมการเรียนการสอน                                       ฝกการคิดแบบ
 ชั่วโมงที่ 1 (การแยกตัวประกอบของพหุนามดีกรีสองตัวแปรเดียว กรณีท่ี c≠0)
 1. ครูทบทวนนักเรียนถึง พหุนามดีกรีสองตัวแปรเดียว วา คือพหุนามที่เขียนไดใน การคิดวิเคราะหและการคิด
 รูป ax2 + bx + c เมื่อ a, b, c เปนคาคงตัวที่ a≠0 โดยกลาวตอไปวา ที่เราจะเรียนตอ คํานวณ
 ไปนี้ เราจะสนใจเฉพาะการแยกตัวประกอบของพหุนามดีกรีสองตัวแปรเดียวที่แต
 ละพจนมีสัมประสิทธิ์เปนจํานวนเต็ม หลังจากนั้นครูเขียนตัวอยางของพหุนามดีกรี
 สองตัวแปรเดียวที่แตละพจนมีสัมประสิทธิ์เปนจํานวนเต็ม เชน
     1) x2 + 8x + 15
     2) 6 – 5x – 4x2
     3) 10t2 + 5t

 จากนั้นครูถามนักเรียนวา แตละพหุนามดีกรีสองตัวแปรเดียวที่ครูเขียนบนกระดาน
 นั้น มีสัมประสิทธิ์ a, b และ c เปนเทาไร เปนจํานวนเต็มหรือไม
 2. ใหนักเรียนทํากิจกรรมตรวจสอบความเขาใจ 5 ในชั้นเรียน เพื่อตรวจสอบความ                  การคิดวิเคราะหและการคิด
 เขาใจ โดยครูเดินดูเพื่อตรวจสอบความถูกตอง                                                คํานวณ
 3. เมื่อนักเรียนทํากิจกรรมตรวจสอบความเขาใจ 5 เรียบรอยแลว ครูนํานักเรียนเขา            การคิดวิเคราะหและการคิด
 สู ก ารแยกตั ว ประกอบของพหุ น ามที่ เขี ย นได ในรูป ax2 + bx + c เมื่ อ a, b, c เป น   คํานวณ
 จํานวนเต็มที่ a≠0 วาเปนการเขียนพหุนามนั้นๆ ใหอยูในรูปการคูณของพหุนามดีกรี
 หนึ่ง ซึ่งจะแยกออกเปน 3 กรณี ดวยกัน ดังนี้
 - กรณีที่ 1 c=0
 - กรณีที่ 2 a = 1, b≠0 และ c≠0 และ
 - กรณีที่ 3 a ≠ 1, b≠0 และ c≠0
 กรณีที่ 1 c=0
 จากรูปสมการ ax2 + bx + c เมื่อ a, b, c เปนจํานวนเต็มที่ a ≠ 0 แทนคา c = 0 ลงใน
 สมการ จะไดวา ax2 + bx จากนั้นเราแยกตัวประกอบโดยใชสมบัติการแจกแจงที่ได
 เรียนมาแลว จากนั้นครูนําเสนอตัวอยางที่ 1 บนกระดาน แลวสุมนักเรียนออกมา
 แสดงวิธีการแยกตัวประกอบนั้นๆ นั่นคือ
 ตัวอยางที่ 1 จงแยกตัวประกอบของ
        1) x2 + 7x
        2) 8x2 + 16x
        3) 40k – 20k2
แผนการจัดการเรียนรูคณิตศาสตรเพิ่มเติม ม.2 ภาคเรียนที่ 2                                                      22

                            กิจกรรมการเรียนการสอน                                           ฝกการคิดแบบ
     4) – 30t2 – 15t

 วิธีทํา                                       x เปนตัวประกอบรวม
      1) x2 + 7x = x(x + 7)                              x เปนตัวประกอบรวม
      2) 8x2 + 16x = 8(x2 + 2x) = 8x(x + 2)
                                             8 เปนตัวประกอบรวม
     3) 40k – 20k2 = 20(2k – k2) = 20k(2 – k)
     4) – 30t2 – 15t = – 15(2t2 + t) = –15t(2t + 1)

 หลังจากนั้นใหนักเรียนทํากิจกรรมตรวจสอบความเขาใจ 6 ในชั้นเรียน เพื่อตรวจ
 สอบความเขาใจอีกครั้ง
 4. ครูนํานักเรียนเขาสูการแยกตัวประกอบของพหุนามที่เขียนไดในรูป ax2 + bx + c การคิดวิเคราะห การตีความ
 เมื่อ a, b, c เปนจํานวนเต็มที่ a≠0                                                 และการคิดคํานวณ
 กรณีที่ 2 a = 1, b≠0 และ c≠0
 จากรูปสมการ ax2 + bx + c เมื่อ a, b, c เปนจํานวนเต็มที่ a≠0 แทนคา a = 1 เมื่อ b≠0
 และ c≠0 จะไดสมการ x2 + bx + c เมื่อ b, c เปนจํานวนเต็มที่ b≠0 และ c≠0
 โดยครูกลาวตอไปวา บางครั้งเราเรียกพหุนามดีกรีสองในกรณี นี้วา พหุนามสาม
 พจน โดยที่เราจะเรียก
                                     x2 วา “พจนหนา”
                                     bx วา “พจนกลาง”
                                      c วา “พจนหลัง”

 ชั่วโมงที่ 2 (การแยกตัวประกอบของพหุนามดีกรีสองตัวแปรเดียว กรณีที่ a = 1,              การคิดวิเคราะห การตีความ
 b≠0 และ c≠0)                                                                          การคิดสรุปความและการคิด
 1. ครูทบทวนการแยกตัวประกอบของพหุนามที่เขียนไดในรูป ax2 + bx + c เมื่อ a, คํานวณ
 b, c เปนจํานวนเต็มที่ a≠0 ในกรณีที่ a = 1, b≠0 และ c≠0 ที่เรียนมาเมื่อชั่วโมงที่แลว
 หลังจากนั้นใหนักเรียนพิจารณาการหาผลคูณของพหุนามตอไปนี้โดยใชสมบัติการ
 แจกแจง
 (x + 3)(x + 5) = (x + 3)(x) + (x + 3)(5)
                  = (x)(x) + (3)(x) + (x)(5) + (3)(5)
                = x2 + 3x + 5x + 15 = x2 + 8x + 15
แผนการจัดการเรียนรูคณิตศาสตรเพิ่มเติม ม.2 ภาคเรียนที่ 2                                        23

                          กิจกรรมการเรียนการสอน                                   ฝกการคิดแบบ
 ดังนั้น เราสามารถแยกตัวประกอบของ x2 + 8x + 15 ไดเปน (x + 3)(x + 5)

 ตอไปครูถามนักเรียนวา จากการหาผลคูณของพหุนามขางตน นักเรียนสรุปอะไรได
 บาง อภิปรายจนไดขอสรุป ดังนี้ จากการหาผลคูณของพหุนามขางตน เราสามารถ
 เขียนแผนภาพแสดงวิธีหาพจนหนา พจนหลัง และพจนกลางของพหุนามที่เปน
 ผลคูณ ไดดงนี้
            ั
     1) นําพจนหนาของพหุนามในวงเล็บแรก คูณกับพจนหนาของพหุนามใน
          วงเล็บหลัง จะไดพจนหนาของพหุนามที่เปนผลคูณ
                                      (x + 3)(x + 5)

                                            พจนหนา คือ (x)(x) = x2

     2) นําพจนหลังของพหุนามในวงเล็บแรก คูณกับพจนหลังของพหุนามใน
        วงเล็บหลัง จะไดพจนหลังของพหุนามที่เปนผลคูณ
                                   (x + 3)(x + 5)

                                            พจนหลัง คือ (3)(5) = 15
     3) นําพจนหนาของพหุนามในวงเล็บแรก คูณกับพจนหลังของพหุนามในวง
        เล็บหลัง บวกกับผลคูณของพจนหลังของพหุนามในวงเล็บแรก กับพจน
        หนาของพหุนามในวงเล็บหลัง
                                             (3)(x) = 3x

                                       (x + 3)(x + 5)

                                        (5)(x) = 5x

          ดังนั้น พจนกลางคือ (3)(x) + (5)(x) = 3x + 5x = 8x
 ดังนั้น ในการแยกตัวประกอบของ x2 + 8x + 15 ทําไดดังนี้

 ขั้นที่ 1 หาพหุนามดีกรีหนึ่งสองพหุนามที่คูณกันได x2 เขียนใสในวงเล็บสองวงเล็บ
 ดังนี้
                                   (x )(x )
แผนการจัดการเรียนรูคณิตศาสตรเพิ่มเติม ม.2 ภาคเรียนที่ 2                                         24

                             กิจกรรมการเรียนการสอน                                 ฝกการคิดแบบ
 ขั้นที่ 2 หาจํานวนสองจํานวนที่คูณกันแลวไดพจนหลัง คือ 15 ซึ่งอาจจะเปน -3 กับ
 -5 หรือ 3 กับ 5 แลวเขียนใสในวงเล็บที่ไดในขั้นที่ 1 ทําใหเกิดสองกรณี ดังนี้
      1) (x – 3)(x – 5)
      2) (x + 3)(x + 5)

 ขั้นที่ 3 นําผลที่ไดในขั้นที่ 2 มาหาพจนกลางทีละกรณี จนกวาจะไดพจนกลางเปน
 8x
                                            (-3)(x) = -3x

                                       (x – 3)(x – 5)

                                       (-5)(x) = -5x

         ดังนั้น พจนกลางคือ (-3)(x) + (-5)(x) = -3x + (-5x) = -8x ใชไมได
                                            (3)(x) = 3x

                                       (x + 3)(x + 5)

                                       (5)(x) = 5x

           ดังนั้น พจนกลางคือ (3)(x) + (5)(x) = 3x + 5x = 8x ใชได
 ดังนั้น x2 + 8x + 15 = (x + 3)(x + 5)

 จากนั้นครูสรุปใหนักเรียนดูงายๆ เปน พหุนามดีกรีสองในรูป x2 + bx + c สามารถ
 แยกตัวประกอบไดโดยจํานวนสองจํานวนที่คูณกันได c และบวกกันได b
 นั่นคือ ให m และ n เปนจํานวนเต็ม
 ถา m × n = c และ m + n = b แลว x2 + bx + c = (x + m)(x + n)
 จากนั้นครูนําเสนอตัวอยางของการแยกตัวประกอบของพหุนาม เพื่อความเขาใจของ
 นักเรียนมากยิ่งขึ้น ดังนี้
 ตัวอยางที่ 2 จงแยกตัวประกอบของพหุนามตอไปนี้
      1) x2 + 10x + 25                 2) x2 – 3x – 10
แผนการจัดการเรียนรูคณิตศาสตรเพิ่มเติม ม.2 ภาคเรียนที่ 2                                              25


                            กิจกรรมการเรียนการสอน                                 ฝกการคิดแบบ
       3) x2 + 5x – 14                  4) 84 + 5x – x2
 วิธทํา
     ี
       1) x2 + 10x + 25 = (x )(x )
            ตอไปหาจํานวนสองจํานวนที่คูณกันได 25 และบวกกันได 10
            เพราะวา 5 × 5 = 25 และ 5 + 5 = 10
           ดังนั้น x2 + 10x + 25 = (x + 5)(x + 5)
       2) x2 – 3x – 10 = (x )(x )
           ตอไปหาจํานวนสองจํานวนที่คูณกันได (-10) และบวกกันได (-3)
           เพราะวา (-5) × 2 = -10 และ (-5) + 2 = -3
           ดังนั้น x2 – 3x – 10 = (x - 5)(x + 2)
 เพื่อความเขาใจที่มากขึ้น ครูอาจสุมใหนักเรียนออกมาแยกตัวประกอบของพหุนาม
 ขอ 3) และขอ 4)
 2. ใหนักเรียนทํากิจกรรมตรวจสอบความเขาใจ 7 ในชั้นเรียนเพื่อความเขาใจมากยิ่ง การคิดวิเคราะหและการ
 ขึ้น โดยครูเดินตรวจความถูกตอง                                                คิดคํานวณ

 ชั่วโมงที่ 3 - 5 (การแยกตัวประกอบของพหุนามดีกรีสองตัวแปรเดียว กรณีที่ a ≠ 1,
 b≠ 0 และ c≠ 0)
       ชั่วโมงที่ 3 (การแยกตัวประกอบของพหุนามดีกรีสองตัวแปรเดียว กรณีท่ี
                                a ≠ 1, b≠ 0 และ c≠ 0)
 1. ครูทบทวนการแยกตัวประกอบของพหุนามที่เขียนไดในรูป ax2 + bx + c เมื่อ a, การคิดวิเคราะหและการ
 b, c เปนจํานวนเต็มที่ a ≠ 0 ในกรณีที่ 1 c=0 และกรณีที่ 2 a = 1, b≠ 0 และ c≠ 0 ที่ คิดคํานวณ
 เรียนมาเมื่อชั่วโมงที่แลว จากนั้นครูนํานักเรียนเขาสูการแยกตัวประกอบของ
 พหุนามดีกรีสองตัวแปรเดียว กรณีที่ a ≠ 1, b≠ 0 และ c≠ 0 ซึ่งเปนกรณีสุดทายที่เรา
 จะเรียน นั่นคือ พหุนามที่เขียนไดในรูป ax2 + bx + c เมื่อ a, b, c เปนจํานวนเต็มที่
 a≠ 0 เชน 2x2 + 4x + 8 เปนตน
แผนการจัดการเรียนรูคณิตศาสตรเพิ่มเติม ม.2 ภาคเรียนที่ 2                                 26


                               กิจกรรมการเรียนการสอน                       ฝกการคิดแบบ
 จากนั้นใหนักเรียนพิจารณาการหาผลคูณของพหุนามตอไปนี้ โดยใชสมบัติการ
 แจกแจง
 (2x – 1)(4x + 3) = (2x – 1)(4x) + (2x – 1)(3)
                   = (2x)(4x) + (-1)(4x) + (2x)(3) + (-1)(3)
                   = 8x2 + (-4 + 6)x – 3
                   = 8x2 + 2x – 3
 ซึ่งจากตัวอยางขางตน ครูกลาววาเราสามารถเขียนแผนภาพแสดงวิธีการหาพจน
 หนา พจนหลัง และพจนกลางของพหุนามที่เปนผลคูณ ไดดังนี้
      1) นําพจนหนาของพหุนามในวงเล็บแรก คูณกับพจนหนาของพหุนามในวง
          เล็บหลัง จะไดพจนหนาของพหุนามที่เปนผลคูณ
                                    (2x – 1)(4x + 3)

                                      พจนหนา คือ (2x)(4x) = 8x2

     2) นําพจนหลังของพหุนามในวงเล็บแรก คูณกับพจนหลังของพหุนามใน
        วงเล็บหลัง จะไดพจนหลังของพหุนามที่เปนผลคูณ
                              (2x – 1)(4x + 3)

                                      พจนหลัง คือ (-1)(3) = -3

     3) นําพจนหนาของพหุนามในวงเล็บแรก คูณกับพจนหลังของพหุนามใน
        วงเล็บหลัง บวกกับผลคูณของพจนหลังของพหุนามในวงเล็บแรก กับพจน
        หนาของพหุนามในวงเล็บหลัง
                                            (-1)(4x) = -4x

                                 (2x – 1)(4x + 3)

                                       (2x)(3) = 6x

         ดังนั้น พจนกลางคือ (-1)(4x) + (2x)(3) = -4x + 6x = 2x
แผนการจัดการเรียนรูคณิตศาสตรเพิ่มเติม ม.2 ภาคเรียนที่ 2                                         27


                              กิจกรรมการเรียนการสอน                                ฝกการคิดแบบ
 ดังนั้น ในการแยกตัวประกอบของ 8x2 + 2x – 3 ทําไดดังนี้
 ขั้นที่ 1 หาพหุนามดีกรีหนึ่งสองพหุนามที่คูณกันได 8x2 เขียนใสในวงเล็บสองวง
 เล็บ ดังนี้
                         (4x )(2x ) หรือ (x )(8x )

 ขั้นที่ 2 หาจํานวนสองจํานวนที่คูณกันแลวไดพจนหลัง คือ -3 ซึ่งอาจจะเปน -3 กับ
 1 หรือ 3 กับ -1 แลวเขียนใสในวงเล็บที่ไดในขั้นที่ 1 ทําใหเกิด 8 กรณี ดังนี้
      1) (4x – 3)(2x + 1)
      2) (4x + 1)(2x – 3)
      3) (4x + 3)(2x – 1)
      4) (4x – 1)(2x + 3)
      5) (x – 3)(8x + 1)
      6) (x + 1)(8x – 3)
      7) (x + 3)(8x – 1)
      8) (x – 1)(8x + 3)

 ขั้นที่ 3 นําผลที่ไดในขั้นที่ 2 มาหาพจนกลางทีละกรณี จนกวาจะไดพจนกลางเปน
 2x
                                            -6x

                                     (4x – 3)(2x + 1)

                                            4x

         ดังนั้น พจนกลางคือ -6x + 4x = -2x ใชไมได
                                            2x

                                     (4x + 1)(2x – 3)

                                          -12x

         ดังนั้น พจนกลางคือ 2x + (-12x) = -10x ใชไมได
แผนการจัดการเรียนรูคณิตศาสตรเพิ่มเติม ม.2 ภาคเรียนที่ 2                                       28


                            กิจกรรมการเรียนการสอน                              ฝกการคิดแบบ

                                             6x

                                     (4x + 3)(2x – 1)
                                         -4x


         ดังนั้น พจนกลางคือ 6x + (-4x) = 2x ใชได จึงไมจําเปนตองพิจารณา
         กรณีอื่นอีก
         ดังนั้น 8x2 + 2x – 3 = (4x + 3)(2x – 1)

        ชั่วโมงที่ 4 (การแยกตัวประกอบของพหุนามดีกรีสองตัวแปรเดียว กรณีที่
                               a ≠ 1, b≠ 0 และ c≠ 0 ตอ)
 1. ครูทบทวนขั้นตอนการแยกตัวประกอบของพหุนามดีกรีสองตัวแปรเดียว กรณีที่ การคิดวิเคราะห และการ
 a ≠ 1, b≠0 และ c≠0 ที่เรียนมาเมื่อชั่วโมงที่แลว โดยการนําเสนอตัวอยางของการ  คิดคํานวณ
 แยกตัวประกอบของพหุนาม เพื่อความเขาใจของนักเรียนมากยิ่งขึ้น ดังนี้
 จงแยกตัวประกอบของ 5y2 + y – 4
 วิธีทํา 5y2 + y – 4 = (5y )(y )
 ตอไปเราจะหาจํานวนสองจํานวนที่คูณกันแลวไดพจนหลัง คือ -4 ซึ่งอาจเปน -4 กับ
 1 หรือ 4 กับ -1 เขียนใสในวงเล็บจะทําใหเกิด 4 กรณีที่จะตองพิจารณา นั่นคือ
      1) (5y – 1)(y + 4)
      2) (5y + 4)(y – 1)
      3) (5y + 1)(y – 4) และ
      4) (5y – 4)(y + 1)
 จากนั้นครูถามนักเรียนวา กรณีใดใชได นั่นคือทําใหพจนกลางของพหุนามเปน
 ผลคูณของ y (ตอบ กรณีที่ 4)
                                       -4y

                                 (5y – 4)(y + 1)

                                       5y
แผนการจัดการเรียนรูคณิตศาสตรเพิ่มเติม ม.2 ภาคเรียนที่ 2                                                  29


                              กิจกรรมการเรียนการสอน                                  ฝกการคิดแบบ
         ดังนั้น พจนกลางคือ 5y + (-4y) = y ใชได
         ดังนั้น 5y2 + y – 4 = (5y – 4)(y + 1)

 2. ครูแบงนักเรียนออกเปน 2 กลุม (อาจแบงเปนกลุมจํานวนคูกับจํานวนคี่ หรือ การคิดวิเคราะห และการคิด
 กลุมนักเรียนชายกับนักเรียนหญิง) จากนั้นครูใหตัวแทนแตละกลุม กลุมละ 2 คน คํานวณ
 ออกมาหนาชั้นเรียน ครูเขียนโจทยปญหาบนกระดาน โดยแตละกลุมตองแกโจทย
 เดียวกัน กลุมใดแสดงการแยกตัวประกอบไดเร็วที่สุดและถูกตองจะเปนผูชนะ และ
 ใหนกเรียนบันทึกลงในสมุดจดงาน
      ั
 โจทยปญหา
        
 1) -3x2 + 2x + 5
 2) 4x2 + 17x + 15
 3) 6x2 + 17x + 12
 4) 3x2 + 13x – 10
 5) -5x2 – 25x + 120

 หลังจากนั้นครูสรุปใหนักเรียนฟงวา การแยกตัวประกอบของพหุนามดีกรีสองใน
 รูป ax2 + bx + c กรณีที่ a ≠ 1, b≠0 และ c≠0 อาจทําไดอีกวิธีตามขั้นตอน ดังนี้

 จาก ax2 + bx + c

 ขั้นที่ 1 หาผลคูณของ a และ c จะได ac

 ขั้นที่ 2 หาจํานวนสองจํานวนที่คูณกันได ac และบวกกันได b (ถาใหจํานวนสอง
 จํานวนคือ m และ n จะได
 m × n = ac และ m + n = b

 ขั้นที่ 3 เขียนในรูปกระจาย ดังนี้
 ax2 + bx + c = ax2 + mx + nx + c

 ขั้นที่ 4 แยกตัวประกอบของพหุนามโดยวิธีการเปลี่ยนหมูและการแจกแจง
                          กิจกรรมการเรียนการสอน                                      ฝกการคิดแบบ
แผนการจัดการเรียนรูคณิตศาสตรเพิ่มเติม ม.2 ภาคเรียนที่ 2                                                       30

 2. ใหนักเรียนทําโจทยปญหาดังกลาวตามวิธีที่ไดสรุปไปขางตนอีกครั้งเพื่อตรวจ การคิดวิเคราะห และการคิด
 สอบความเขาใจ                                                                  คํานวณ

      ชั่วโมงที่ 5 (การแยกตัวประกอบของพหุนามดีกรีสองตัวแปรเดียว กรณีท่ี
                              a ≠ 1, b≠0 และ c≠0 ตอ)

 1. ครูทบทวนวิธีการแยกตัวประกอบของพหุนามดีกรีสองตัวแปรเดียวทุกกรณีอีก               การคิดวิเคราะห และการคิด
 ครั้ง เพื่อความเขาใจมากยิ่งขึ้น จากนั้นใหนักเรียนทํากิจกรรมตรวจสอบความเขาใจ     คํานวณ
 8 และแบบฝกหัด 2 ขอ 1 (1), (3), (5), (7), (9) ในชั้นเรียน โดยครูและนักเรียนชวย
 กันเฉลยทายชั่วโมง
 2. ใหนักเรียนทําแบบฝกหัด 2 ขอ 1 (ที่เหลือ) เปนการบานโดยครูกําหนดวันและ        การคิดวิเคราะห และการคิด
 เวลาสงงาน เพื่อตรวจสอบความเขาใจของนักเรียน                                       คํานวณ

   5.3 ขั้นสรุป
         ชั่วโมงที่ 1 - 5
         พหุนามที่มีรูปทั่วไปเปน ax2 + bx + c โดยที่ a, b และ c เปนคาคงตัว และ a≠0
         กรณีที่ a = 1 เราสามารถแยกตัวประกอบของ x2 + bx + c = (x + r)(x + s)
                   a ≠1 เราสามารถแยกตัวประกอบของ ax2 + bx + c = (px + r)(qx + s)
         โดยการหาคา pq = a
                        ps + rq = b
                              rs = c
         รวมถึงนักเรียนสามารถ
         1) แยกตัวประกอบของพหุนามในรูป x2 + bx + c ไดอยางถูกตอง
         2) แยกตัวประกอบของพหุนามในรูป ax2 + bx + c ได โดยที่ a ≠0 และ a, b, c เปนจํานวนเต็มได
6. สื่อการเรียนรู / แหลงการเรียนรู
   6.1 สื่อการเรียนรู
         หนังสือเรียนแม็ค
   6.2 แหลงการเรียนรู
        - หองสมุดโรงเรียน
        - หองสมุดกลุมสาระการเรียนรูคณิตศาสตร
        - หนังสือเรียนแม็ค
7. กิจกรรมเสนอแนะ
แผนการจัดการเรียนรูคณิตศาสตรเพิ่มเติม ม.2 ภาคเรียนที่ 2                                           31

     7.1 กิจกรรมสงเสริมการคิดเชิงวิเคราะห
          ขั้นรวบรวมขอมูล
          ครูมอบหมายใหนักเรียนไปศึกษาเรื่องของการแยกตัวประกอบของพหุนามดีกรีสองตัวแปรเดียว พรอมทั้ง
แสดงวิธีการหาคําตอบและตรวจคําตอบอยางละเอียด มาคนละ 5 ขอ ตอวิธี
          ขั้นวิเคราะห
          ใหนักเรียนแตละคนวิเคราะหเรื่องที่ตัวเองไปศึกษาคนความา
          ขั้นสรุป
          ครูตรวจผลงานนักเรียนแตละคน พรอมใหขอเสนอแนะแลวใหหัวหนาหองรวบรวมงานทั้งหมดจัดทําเปนรูป
เลมรายงาน
          ขั้นประยุกตใช
          ครูใหนกเรียนชวยกันเลือกขอที่นาสนใจแลวนําเสนอหนาชั้นเรียน
                   ั
    8. บันทึกหลังสอน
                                                   บันทึกหลังการสอน
                                  (บันทึกเฉพาะประเด็นที่มีขอมูลสารสนเทศชัดเจน )
                     ประเด็นการบันทึก                       จุดเดน           จุดที่ควรปรับปรุง
                 1. การจัดกิจกรรมการเรียนรู

             2 การใชสื่อการเรียนรู

             3. การประเมินผลการเรียนรู


             4. การบรรลุผลการเรียนรูของ
         นักเรียน

         บันทึกเพิ่มเติม
         …………………………………………………………………………………………………………………
         …………………………………………………………………………………………………………………
         …………………………………………………………………………………………………………………
         …………………………………………………………………………………………………………………
         …………………………………………………………………………………………………………………

                                                                        ลงชื่อ…………………………………..
แผนการจัดการเรียนรูคณิตศาสตรเพิ่มเติม ม.2 ภาคเรียนที่ 2                                32

                              บันทึกความเห็นของผูตรวจสอบแผนการจัดการเรียนรู
         …………………………………………………………………………………………………………………
         …………………………………………………………………………………………………………………
         …………………………………………………………………………………………………………………
         …………………………………………………………………………………………………………………
         …………………………………………………………………………………………………………………

                                                                 ลงชื่อ………………………………………..
                                                                 ตําแหนง…….……..………………………..
แผนการจัดการเรียนรูคณิตศาสตรเพิ่มเติม ม.2 ภาคเรียนที่ 2                                                                                                            33

9. ใบความรู ใบงาน และเครื่องมือวัดผล
   กิจกรรมตรวจสอบความเขาใจและแบบฝกหัดในหนังสือเรียน
    แบบสังเกตพฤติกรรมการเรียน
                               แบบบันทึกการสังเกตพฤติกรรมการเรียนรายบุคคลวิชาคณิตศาสตร
          ชื่อนักเรียน .................................. ชั้น ........... วันที่ ................ เดือน ............................. ป ....................
       ครั้งที่ ................................................................. ผูสังเกต ......................................................................
                                                                                         ระดับการประเมิน
            หัวขอการประเมิน
                                                                  ดีมาก                  ดี             พอใช ควรปรับปรุง
 ความสนใจ
 การตอบคําถาม
 การทํากิจกรรมหนาชั้นเรียน
 การใชความรูทักษะ/กระบวนการทาง
 คณิตศาสตรในการแกปญหาในสถาน
 การณตางๆ
 ความสามารถในการใชภาษาและสื่อ
 ลักษณทางคณิตศาสตรในการสื่อสาร
 สื่อความหมาย
แผนการจัดการเรียนรูคณิตศาสตรเพิ่มเติม ม.2 ภาคเรียนที่ 2                                                                                                            34



                                                         แบบประเมินพฤติกรรมการทํางาน
      ชื่อนักเรียน .................................. ชั้น ........... วันที่ ................ เดือน ............................. ป ....................
      ครั้งที่ .................................................................. ผูสังเกต ......................................................................

                                                                                 ระดับการประเมิน
     หัวขอการประเมิน
                                                ดีมาก                    ดี              ปานกลาง                   นอย             นอยมาก
 การวงแผน
 การกําหนดการปฏิบัติงาน
 มีขั้นตอนชัดเจน
 การปฏิบัติตามขั้นตอนที่
 กําหนด
 ความคิดสรางสรรค
 ผลการทํางาน
แผนการจัดการเรียนรูคณิตศาสตรเพิ่มเติม ม.2 ภาคเรียนที่ 2                                                35

                              แผนการจัดการเรียนรูที่ 3 (ชั่วโมงที่ 12 - 13)
                 เรื่อง การแยกตัวประกอบของพหุนามดีกรีสองที่เปนผลตางของกําลังสอง
                                          เวลา 2 ชั่วโมง

1. เปาหมายการเรียนรู
   1.1 ผลการเรียนรู
         1) สามารถนําความรูเรื่องการแยกตัวประกอบของพหุนามดีกรีสองที่เปนผลตางของกําลังสองไปใชแยกตัว
ประกอบไดอยางถูกตอง
         2) ตระหนักถึงความสมเหตุสมผลของคําตอบที่ได
   1.2 จุดประสงคการเรียนรู
         1) สามารถนําความรูเรื่องการแยกตัวประกอบของพหุนามดีกรีสองที่เปนผลตางของกําลังสองไปใชแยกตัว
ประกอบไดอยางถูกตอง
2. สาระสําคัญ
   2.1 สาระการเรียนรู
         การแยกตัวประกอบของพหุนามดีกรีสอง ถาไดตัวประกอบเปนพหุนามดีกรีหนึ่งสองพหุนามคูณกัน โดยที่
พหุนามที่เปนตัวประกอบมีพจนเหมือนกัน แตเครื่องหมายระหวางพจนตางกัน เรียกพหุนามดีกรีสองนี้วา พหุนามดีกรี
สองที่เปนผลตางของกําลังสอง
และจะไดความสัมพันธ วา
                    (พจนหนา)2 – (พจนหลัง)2 = (พจนหนา + พจนหลัง)(พจนหนา – พจนหลัง)
   2.2 ทักษะ/กระบวนการ
        การวิเคราะห การตีความหมาย การคํานวณ
    2.3 ทักษะการคิด
        การคิดคํานวณ การคิดสรุปความ การคิดแปลความ การคิดวิเคราะห การใหเหตุผล
แผนการจัดการเรียนรูคณิตศาสตรเพิ่มเติม ม.2 ภาคเรียนที่ 2                                            36

3. รองรอยการเรียนรู
    3.1 ผลงาน / ชิ้นงาน
        1) การทํากิจกรรมตรวจสอบความเขาใจ 9 - 10 และแบบฝกหัด 2 ขอ 2 ในหนังสือเรียนแม็ค
        2) การทําแบบทดสอบ
    3.2 กระบวนการขั้นตอนการปฏิบัตงาน     ิ
        1) จัดกลุม กลุมละ 3 คน
        2) เลือกหัวหนากลุม
        3) หัวหนากลุมแบงงาน
        4) รวมกันจัดทําบัตรกิจกรรม
        5) นําเสนอผลงานหนาชั้นเรียน
        6) รวมกันทํากิจกรรมตรวจสอบความเขาใจ
        7) สงงาน
    3.3 พฤติกรรมตามคุณลักษณะพึงประสงค
        1) ใหความรวมมือในการทํางานกลุม
        2) มีความละเอียดรอบคอบและรับผิดชอบในการทํางาน
    3.4 ความรูความเขาใจ
        นักเรียนสามารถนําความรูเรื่องการแยกตัวประกอบของพหุนามดีกรีสองที่เปนผลตางของกําลังสองไปใชแยก
ตัวประกอบไดอยางถูกตอง
4. แนวทางการตรวจใหคะแนนผลงาน / ชิ้นงาน / การปฏิบัติ
   เกณฑผานขั้นต่ํา
       1) ไดระดับ “พอใช” ขึ้นไป
       2) ไดระดับ “ดี” ขึ้นไป
       3) ทําไดถูกตอง 80% ขึ้นไป
   การสรุปผลการประเมิน
       ตองผานเกณฑขั้นต่ําทั้ง 3 รายการ
แผนการจัดการเรียนรูคณิตศาสตรเพิ่มเติม ม.2 ภาคเรียนที่ 2                                                37

5. กระบวนการเรียนรู
   5.1 ขั้นนํา
         ชั่วโมงที่ 1 - 2 (การแยกตัวประกอบของพหุนามดีกรีสองที่เปนผลตางของกําลังสอง)
         ครูแนะนํานักเรียนเกี่ยวกับ พหุนามดีกรีสองที่เปนผลตางของกําลังสอง กลาวคือ การแยกตัวประกอบของ
พหุนามดีกรีสอง ถาไดตัวประกอบเปนพหุนามดีกรีหนึ่งสองพหุนามคูณกัน โดยที่พหุนามที่เปนตัวประกอบมีพจน
เหมือนกัน แตเครื่องหมายระหวางพจนตางกัน เรียกพหุนามดีกรีสองนี้วา พหุนามดีกรีสองที่เปนผลตางของกําลังสอง
และจะไดความสัมพันธ วา
                        (พจนหนา)2 – (พจนหลัง)2 = (พจนหนา + พจนหลัง)(พจนหนา – พจนหลัง)
พรอมทั้งยกตัวอยางและแสดงวิธีทําอยางละเอียด และใหนักเรียนทํากิจกรรมตรวจสอบความเขาใจ 9 – 10 และแบบฝก
หัด 2 ขอ 2 เพื่อตรวจสอบความเขาใจ
แผนการจัดการเรียนรูคณิตศาสตรเพิ่มเติม ม.2 ภาคเรียนที่ 2                                              38

   5.2 ขั้นสอน

                              กิจกรรมการเรียนการสอน                               ฝกการคิดแบบ
 ชั่วโมงที่ 1 - 2 (การแยกตัวประกอบของพหุนามดีกรีสองที่เปนผลตางของ
 กําลังสอง)
             ชั่วโมงที่ 1 (การแยกตัวประกอบของพหุนามดีกรีสองที่เปนผลตาง
                                    ของกําลังสอง)
 1. ครูนําเขาบทเรียนโดยการใหนกเรียนพิจารณาการแยกตัวประกอบของ
                                     ั                                    การตีความความ การคิดสรุป
 พหุนามดีกรีสองตอไปนี้                                                   ความ การคิดวิเคราะห การสังเกต
      1) x2 – 16 = x2 – 42 = (x + 4)(x – 4)                               และการคิดคํานวณ
     2) x2 – 49 = x2 – 72 = (x + 7)(x – 7)
     3) 4x2 – 36 = (2x)2 – 62 = (2x + 6)(2x – 6)
     4) 25x2 – 100 = (5x)2 – 102 = (5x + 10)(5x – 10)
 จากนั้นครูถามนักเรียนวา สังเกตเห็นอะไรบางจากผลคูณของพหุนามทาง
 ขวามือ จนไดขอสรุปวา
 จะสังเกตเห็นวาการแยกตัวประกอบของพหุนามดีกรีสอง จะไดตัวประกอบ
 เปนพหุนามดีกรีหนึ่งสองพหุนามคูณกัน โดยที่พหุนามที่เปนตัวประกอบมี
 พจนเหมือนกัน แตเครื่องหมายระหวางพจนตางกัน เรียกพหุนามดีกรีสองนี้วา
 พหุนามดีกรีสองที่เปนผลตางของกําลังสอง
 ครูกลาวตอไปวา จากตัวอยางที่ 1) x2 – 16 = (x + 4)(x – 4)
 ถาเราให x แทน พจนหนา และ 4 แทน พจนหลัง
 เราจะไดความสัมพันธอยางไร
 เราจะไดความสัมพันธ ดังนี้

  (พจนหนา)2 – (พจนหลัง)2 = (พจนหนา + พจนหลัง)(พจนหนา – พจนหลัง)
 หรือ
 ถาเราให A แทน พจนหนา และ B แทน พจนหลัง
 เราจะไดวาพหุนามดีกรีสองที่เปนผลตางของกําลังสอง แยกตัวประกอบไดดังนี้
                            A2 – B2 = (A + B)(A – B)
                                      หรือ
                 (หนา)2 – (หลัง)2 = (หนา + หลัง)(หนา – หลัง)

                         กิจกรรมการเรียนการสอน                                    ฝกการคิดแบบ
แผนการจัดการเรียนรูคณิตศาสตรเพิ่มเติม ม.2 ภาคเรียนที่ 2                                                 39

 2. ครูแบงกลุมออกเปน 5 กลุม กลุมละเทาๆ กัน ใหนักเรียนแตละกลุมชวยกัน การคิดวิเคราะห และการคิด
 คิดและวิเคราะหการแกโจทยปญหาที่ครูเขียนบนกระดานดํา กลุมละ 1 ขอ โดย คํานวณ
 การสุม โดยใหเวลาประมาณ 10 นาที

 โจทยปญหา (กิจกรรมตรวจสอบความเขาใจ 9)
 จงแยกตัวประกอบของพหุนามตอไปนี้
      1) 4a2 – 49
      2) 25t2 – 36g2
      3) 9x2 – 64y2
      4) x2 – (y – 1)2
      5) 1 – (3x – y)2
 จากนั้นใหตัวแทนแตละกลุมออกไปนําเสนอวิธีการแกโจทยปญหาของกลุมตน     
 โดยครูและเพื่อนนักเรียนชวยกันพิจารณาความถูกตอง และใหนักเรียนบันทึก
 โจทยและวิธีทําทุกขอลงในสมุดจดบันทึก
 3. ใหนักเรียนทําแบบฝกหัด 2 ขอ 2 (1) – (5) ในชั้นเรียน โดยครูเดินตรวจ
 ความถูกตอง                                                               การคิดวิเคราะห และการคิด
                                                                           คํานวณ
             ชั่วโมงที่ 2 (การแยกตัวประกอบของพหุนามดีกรีสองที่เปนผลตาง
                                 ของกําลังสอง ตอ)
 1. ครูทบทวนการแยกแยกตัวประกอบของพหุนามดีกรีสองที่เปนผลตางของ
 กําลังสองที่เรียนมาเมื่อชั่วโมงที่แลว นั่นคือ                            การคิดวิเคราะห และการคิด
 เราจะไดวาพหุนามดีกรีสองที่เปนผลตางของกําลังสอง แยกตัวประกอบไดดังนี้ คํานวณ
                              A2 – B2 = (A + B)(A – B)
                                        หรือ
                   (หนา)2 – (หลัง)2 = (หนา + หลัง)(หนา – หลัง)
 จากนั้นครูใหนักเรียนพิจารณาตัวอยางตอไปนี้
 ตัวอยางที่ 2 จงแยกตัวประกอบของ (a + b)2 – (b – a)2
 วิธทํา
    ี
                                       ผลตางของกําลังสอง
 ดังนั้น จะไดวา (a + b)2 – (b – a)2 = [(a + b) + (b – a)][(a + b) – (b – a)]
                                          = (2b)(a + b – b + a) = (2b)(2a) = 4ab
แผนการจัดการเรียนรูคณิตศาสตรเพิ่มเติม ม.2 ภาคเรียนที่ 2                                                     40


                           กิจกรรมการเรียนการสอน                                             ฝกการคิดแบบ
 ตัวอยางที่ 3 จงแยกตัวประกอบของ 9(x – 2)2 – 4(x – 1)2
 วิธทํา
    ี
                                      ผลตางของกําลังสอง
 ดังนั้น จะไดวา 9(x – 2)2 – 4(x – 1)2 = 32(x – 2)2 – 22(x – 1)2
                                            = [3(x – 2)]2 – [2(x – 1)]2
                                      = [3(x – 2) + 2(x – 1)][ 3(x – 2) – 2(x – 1)]
                                            = [3x – 6 + 2x – 2][3x – 6 – 2x + 2]
                                            = (5x – 8)(x – 4)
 จากนั้นครูเขียนโจทยปญหาบนกระดาน โดยครูสุมนักเรียนออกมาหนาชั้น 5 คน
 เพื่อแสดงวิธการแยกตัวประกอบของโจทยปญหาที่กําหนดให โดยครูและเพื่อน
              ี
 นักเรียนพิจารณาความถูกตอง พรอมทั้งบันทึกลงสมุด
 โจทยปญหาที่ 1 จงแยกตัวประกอบของพหุนามตอไปนี้
                                  4(x + 2)2 – 4(x – 7)2
 โจทยปญหาที่ 2 จงแยกตัวประกอบของพหุนามตอไปนี้
                                 (5x + y)2 – (3x – 2y)2
 โจทยปญหาที่ 3 จงแยกตัวประกอบของพหุนามตอไปนี้
                                9(a – 3b)2 – 16(2a + b)2
 โจทยปญหาที่ 4 จงแยกตัวประกอบของพหุนามตอไปนี้
                                  7(x – 1)2 – 7(x – 2)2
 โจทยปญหาที่ 5 จงแยกตัวประกอบของพหุนามตอไปนี้
                                 4(6x – 5y)2 – (3x – y)2
 2. ใหนักเรียนทําแบบฝกหัด 2 ขอ (6) – (10) เปนการบาน เพื่อตรวจสอบความเขา         การวิเคราะหและการคิด
 ใจ โดยครูกําหนดวันและเวลาสงงาน                                                      คํานวณ
 3. ครูใหนักเรียนทําแบบทดสอบ ตอไปนี้                                                การวิเคราะหและการคิด
 จงแยกตัวประกอบของพหุนามตอไปนี้                                                      คํานวณ
แผนการจัดการเรียนรูคณิตศาสตรเพิ่มเติม ม.2 ภาคเรียนที่ 2   41




                               เฉลยแบบทดสอบ
แผนการจัดการเรียนรูคณิตศาสตรเพิ่มเติม ม.2 ภาคเรียนที่ 2                                                42

    5.3 ขั้นสรุป
         นักเรียนสามารถสรุปไดวา
         การแยกตัวประกอบของพหุนามดีกรีสอง ถาไดตัวประกอบเปนพหุนามดีกรีหนึ่งสองพหุนามคูณกัน โดยที่
พหุนามที่เปนตัวประกอบมีพจนเหมือนกัน แตเครื่องหมายระหวางพจนตางกัน เรียกพหุนามดีกรีสองนี้วา พหุนามดีกรี
สองที่เปนผลตางของกําลังสอง
และจะไดความสัมพันธ วา
                         (พจนหนา)2 – (พจนหลัง)2 = (พจนหนา + พจนหลัง)(พจนหนา – พจนหลัง)
           นักเรียนสามารถนําความรูเรื่องการแยกตัวประกอบของพหุนามดีกรีสองที่เปนผลตางของกําลังสองไปใชแยก
ตัวประกอบไดอยางถูกตอง
6. สื่อการเรียนรู / แหลงการเรียนรู
     6.1 สื่อการเรียนรู
         - หนังสือเรียนแม็ค
     6.2 แหลงการเรียนรู
         - หองสมุดโรงเรียน
         - หองสมุดกลุมสาระการเรียนรูคณิตศาสตร
         - หนังสือเรียนแม็ค
7. กิจกรรมเสนอแนะ
     7.1 กิจกรรมสงเสริมการคิดเชิงวิเคราะห
           ขั้นรวบรวมขอมูล
           ครูมอบหมายใหนักเรียนไปศึกษาเรื่องของการแยกตัวประกอบของพหุนามดีกรีสองที่เปนผลตางของกําลัง
สอง พรอมทั้งแสดงวิธีการหาคําตอบอยางละเอียดมาคนละ 5 ขอ
           ขั้นวิเคราะห
           ใหนักเรียนแตละคนวิเคราะหเรื่องที่ตัวเองไปศึกษาคนความา
           ขั้นสรุป
           ครูตรวจผลงานนักเรียนแตละคน พรอมใหขอเสนอแนะแลวใหหัวหนาหองรวบรวมงานทั้งหมดจัดทําเปนรูป
เลมรายงาน
           ขั้นประยุกตใช
           ครูใหนักเรียนชวยกันเลือกขอที่นาสนใจแลวนําเสนอหนาชั้นเรียน
       7.2 กิจกรรมบูรณาการ
           ครูสามารถบูรณาการกับกลุมสาระการเรียนรูภาษาไทย โดยกําหนดภาระงานใหนักเรียนชวยกันเขียนกลอน
เกี่ยวกับการสูตรของผลตางกําลังสอง
แผนการจัดการเรียนรูคณิตศาสตรเพิ่มเติม ม.2 ภาคเรียนที่ 2                                     43

8. บันทึกหลังสอน
                                          บันทึกหลังการสอน
                             (บันทึกเฉพาะประเด็นที่มีขอมูลสารสนเทศชัดเจน )
                 ประเด็นการบันทึก                    จุดเดน             จุดที่ควรปรับปรุง
             1. การจัดกิจกรรมการเรียนรู

             2 การใชสื่อการเรียนรู

             3. การประเมินผลการเรียนรู


               4. การบรรลุผลการเรียนรูของ
         นักเรียน

         บันทึกเพิ่มเติม
         …………………………………………………………………………………………………………………
         …………………………………………………………………………………………………………………
         …………………………………………………………………………………………………………………
         …………………………………………………………………………………………………………………
         …………………………………………………………………………………………………………………

                                                                          ลงชื่อ…………………………………..
                               บันทึกความเห็นของผูตรวจสอบแผนการจัดการเรียนรู
         …………………………………………………………………………………………………………………
         …………………………………………………………………………………………………………………
         …………………………………………………………………………………………………………………
         …………………………………………………………………………………………………………………
         …………………………………………………………………………………………………………………

                                                                      ลงชื่อ………………………………………..
                                                                      ตําแหนง…….……..………………………..
แผนการจัดการเรียนรูคณิตศาสตรเพิ่มเติม ม.2 ภาคเรียนที่ 2                                                                                                     44

9. ใบความรู ใบงาน และเครื่องมือวัดผล
   กิจกรรมตรวจสอบความเขาใจและแบบฝกหัดในหนังสือเรียน
    แบบสังเกตพฤติกรรมการเรียน
                     แบบบันทึกการสังเกตพฤติกรรมการเรียนรายบุคคลวิชาคณิตศาสตร
ชื่อนักเรียน .................................. ชั้น ........... วันที่ ................ เดือน ............................. ป ....................
ครั้งที่ ................................................................. ผูสังเกต ......................................................................
                                                                                           ระดับการประเมิน
                หัวขอการประเมิน
                                                                       ดีมาก                ดี               พอใช ควรปรับปรุง
 ความสนใจ
 การตอบคําถาม
 การทํากิจกรรมหนาชั้นเรียน
 การใชความรูทักษะ/กระบวนการทาง
 คณิตศาสตรในการแกปญหาในสถาน
 การณตางๆ
 ความสามารถในการใชภาษาและสื่อ
 ลักษณทางคณิตศาสตรในการสื่อสาร
 สื่อความหมาย
แผนการจัดการเรียนรูคณิตศาสตรเพิ่มเติม ม.2 ภาคเรียนที่ 2                                                                                                      45

แบบประเมินพฤติกรรมการทํางาน



                                                   แบบประเมินพฤติกรรมการทํางาน
ชื่อนักเรียน .................................. ชั้น ........... วันที่ ................ เดือน ............................. ป ....................
ครั้งที่ .................................................................. ผูสังเกต ......................................................................

                                                                                    ระดับการประเมิน
        หัวขอการประเมิน
                                                    ดีมาก                    ดี              ปานกลาง                   นอย            นอยมาก
 การวงแผน
 การกําหนดการปฏิบัติงาน
 มีขั้นตอนชัดเจน
 การปฏิบัติตามขั้นตอนที่
 กําหนด
 ความคิดสรางสรรค
 ผลการทํางาน
แผนการจัดการเรียนรูคณิตศาสตรเพิ่มเติม ม.2 ภาคเรียนที่ 2                                      46

                               แผนการจัดการเรียนรูที่ 4 (ชั่วโมง 14 – 16)
                  เรื่อง การแยกตัวประกอบของพหุนามดีกรีสองที่เปนกําลังสองสมบูรณ
                                           เวลา 3 ชั่วโมง


1. เปาหมายการเรียนรู
   1.1 ผลการเรียนรู
        1) สามารถแยกตัวประกอบของพหุนามดีกรีสองที่เปนกําลังสองสมบูรณไดอยางถูกตอง
        2) ตระหนักถึงความสมเหตุสมผลของคําตอบที่ได
   1.2 จุดประสงคการเรียนรู
        สามารถแยกตัวประกอบของพหุนามดีกรีสองที่เปนกําลังสองสมบูรณไดอยางถูกตอง
2. สาระสําคัญ
   2.1 สาระการเรียนรู
       การแยกตัวประกอบของพหุนามดีกรีสอง ถาไดตัวประกอบเปนพหุนามดีกรีหนึ่งสองพหุนามคูณกัน โดยที่
พหุนามที่เปนตัวประกอบมีพจนเหมือนกัน และเครื่องหมายระหวางพจนเหมือนกัน เรียกพหุนามดีกรีสองนี้วา
พหุนามดีกรีสองที่เปนกําลังสองสมบูรณ
และจะไดความสัมพันธ วา
                  (พจนหนา)2 +2(พจนหนา) (พจนหลัง) + (พจนหลัง)2 = (พจนหนา + พจนหลัง)2
                  (พจนหนา)2 - 2(พจนหนา) (พจนหลัง) + (พจนหลัง)2 = (พจนหนา - พจนหลัง)2
   2.2 ทักษะ/กระบวนการ
        การวิเคราะห การตีความหมาย การคํานวณ
   2.3 ทักษะการคิด
        การคิดคํานวณ การคิดสรุปความ การคิดแปลความ การคิดวิเคราะห การใหเหตุผล
แผนการจัดการเรียนรูคณิตศาสตรเพิ่มเติม ม.2 ภาคเรียนที่ 2                                   47

3. รองรอยการเรียนรู
    3.1 ผลงาน / ชิ้นงาน
        1) การทํากิจกรรมตรวจสอบความเขาใจ 11 - 13 ในหนังสือเรียนแม็ค
        2) การทําแบบทดสอบ
    3.2 กระบวนการขั้นตอนการปฏิบัตงานิ
        1) จัดกลุม กลุมละ 3 คน
        2) เลือกหัวหนากลุม
        3) หัวหนากลุมแบงงาน
        4) รวมกันจัดทําบัตรกิจกรรม
        5) นําเสนอผลงานหนาชั้นเรียน
        6) รวมกันทํากิจกรรมตรวจสอบความเขาใจ
        7) สงงาน
    3.3 พฤติกรรมตามคุณลักษณะพึงประสงค
        1) ใหความรวมมือในการทํางานกลุม
        2) มีความละเอียดรอบคอบและรับผิดชอบในการทํางาน
    3.4 ความรูความเขาใจ
        นักเรียนสามารถแยกตัวประกอบของพหุนามดีกรีสองที่เปนกําลังสองสมบูรณไดอยางถูกตอง
4. แนวทางการตรวจใหคะแนนผลงาน / ชิ้นงาน / การปฏิบัติ
  เกณฑผานขั้นต่ํา
     1) ไดระดับ “พอใช” ขึ้นไป
     2) ไดระดับ “ดี” ขึ้นไป
     3) ทําไดถูกตอง 80% ขึ้นไป
  การสรุปผลการประเมิน
     ตองผานเกณฑขั้นต่ําทั้ง 3 รายการ
แผนการจัดการเรียนรูคณิตศาสตรเพิ่มเติม ม.2 ภาคเรียนที่ 2                                                        48

5. กระบวนการเรียนรู
   5.1 ขั้นนํา
        ชั่วโมงที่ 1 - 3 (การแยกตัวประกอบของพหุนามดีกรีสองที่เปนกําลังสองสมบูรณ)
        ครูแนะนํานักเรียนเกี่ยวกับ พหุนามดีกรีสองที่เปนกําลังสองสมบูรณ กลาวคือ การแยกตัวประกอบของ
พหุนามดีกรีสอง ถาไดตัวประกอบเปนพหุนามดีกรีหนึ่งสองพหุนามคูณกัน โดยที่พหุนามที่เปนตัวประกอบมีพจน
เหมื อนกั น และเครื่องหมายระหวางพจน เหมื อนกัน เรียกพหุ น ามดีกรีส องนี้ วา พหุ น ามดี ก รีสองที่ เป น กําลังสอง
สมบูรณ
และจะไดความสัมพันธ วา
                    (พจนหนา)2 +2(พจนหนา) (พจนหลัง) + (พจนหลัง)2 = (พจนหนา + พจนหลัง)2
                    (พจนหนา)2 - 2(พจนหนา) (พจนหลัง) + (พจนหลัง)2 = (พจนหนา - พจนหลัง)2
พรอมทั้งยกตัวอยางและแสดงวิธีทําอยางละเอียด และใหนักเรียนทํากิจกรรมตรวจสอบความเขาใจ 11 – 13 เพื่อตรวจ
สอบความเขาใจ
แผนการจัดการเรียนรูคณิตศาสตรเพิ่มเติม ม.2 ภาคเรียนที่ 2                                                  49

        5.2 ขั้นสอน
                               กิจกรรมการเรียนการสอน                                        ฝกการคิดแบบ
 ชั่ ว โมงที่ 1 - 3 (การแยกตั ว ประกอบของพหุ น ามดี ก รี ส องที่ เป น กํ า ลั ง สอง
 สมบูรณ)
  ชั่วโมงที่ 1 (การแยกตัวประกอบของพหุนามดีกรีสองที่เปนกําลังสองสมบูรณ)
 1. ครูนําเขาสูบทเรียนโดยการซักถามนักเรียนในชั้นเรียนวา “นักเรียนทราบ
 ไหมวาพหุนามดีกรีสองที่เปนกําลังสองสมบูรณ นั้นคืออะไร (คือการแยกตัว การคิดวิเคราะหและการคิด
 ประกอบของพหุนามดีกรีสอง ถาไดตัวประกอบเปนพหุนามดีกรีหนึ่งสอง                      คํานวณ
 พหุนามคูณกัน โดยที่พหุนามที่เปนตัวประกอบมีพจนเหมือนกัน และเครื่อง
 หมายระหวางพจนเหมือนกัน)
 จากนั้นครูใหนักเรียนพิจารณาการแยกตัวประกอบของพหุนามดีกรีสองตอไป
 นี้
        1) x2 + 4x + 4 = (x + 2)(x + 2) = (x + 2)2
        2) x2 – 12x + 36 = (x – 6)(x – 6) = (x – 6)2
        3) 9x2 + 12x + 4 = (3x + 2)(3x + 2) = (3x + 2)2
        4) 16x2 – 40x + 25 = (4x – 5)(4x – 5) = (4x – 5)2
 ครูกลาวอีกครั้งวา จากตัวอยางเราจะสังเกตเห็นวาการแยกตัวประกอบของ
 พหุนามดีกรีสองขางตน จะไดตัวประกอบเปนพหุนามดีกรีหนึ่งสองพหุนาม
 คู ณ กัน โดยที่ พ หุ น ามที่ เป น ตั วประกอบมี พ จน เหมื อนกั น และเครื่องหมาย
 ระหวางพจนเหมือนกัน เราจะเรียกพหุนามดีกรีสองที่มีลักษณะนี้วา พหุนาม
 ดีกรีสองที่เปนกําลังสองสมบูรณ
 ครูชี้ตอไปวา จาก
        1) x2 + 4x + 4 = (x + 2)(x + 2) = (x + 2)2
 ถาเราให x แทน พจนหนา
 และ 2 แทนพจนหลัง เราจะไดความสัมพันธอยางไร
 [ตอบ จะไดความสัมพันธ ดังนี้

 (พจนหนา)2 +2(พจนหนา)(พจนหลัง) + (พจนหลัง)2 = (พจนหนา + พจนหลัง)2]
แผนการจัดการเรียนรูคณิตศาสตรเพิ่มเติม ม.2 ภาคเรียนที่ 2                                       50


                          กิจกรรมการเรียนการสอน                                  ฝกการคิดแบบ
 และในทํานองเดียวกัน จาก
      2) x2 – 12x + 36 = (x – 6)(x – 6) = (x – 6)2
 ถาเราให x แทน พจนหนา
 และ 36 แทนพจนหลัง เราจะไดความสัมพันธอยางไร
 [ตอบ จะไดความสัมพันธ ดังนี้
 (พจนหนา)2 - 2(พจนหนา)(พจนหลัง) + (พจนหลัง)2 = (พจนหนา - พจนหลัง)2]
 จากนั้นครูสรุปใหนักเรียนฟงอีกครั้ง
 จากตัวอยางขางตน เราจะไดความสัมพันธ ดังนี้

 (พจนหนา)2 +2(พจนหนา)(พจนหลัง) + (พจนหลัง)2 = (พจนหนา + พจนหลัง)2 และ
 (พจนหนา)2 - 2(พจนหนา)(พจนหลัง) + (พจนหลัง)2 = (พจนหนา - พจนหลัง)2


 ซึ่งสามารถเขียนใหมไดเปน นั่นคือ
 ถาเราให A แทน พจนหนา
       และ B แทน พจนหลัง
 พหุนามดีกรีสองที่เปนกําลังสองสมบูรณ แยกตัวประกอบไดดังนี้
                   A2 + 2AB + B2 = (A + B)(A + B) = (A + B)2
                    A2 - 2AB + B2 = (A - B)(A - B) = (A - B)2
                                       หรือ
                (หนา)2 + 2(หนา)(หลัง) + (หลัง)2 = (หนา + หลัง)2
                 (หนา)2 - 2(หนา)(หลัง) + (หลัง)2 = (หนา - หลัง)2
 จากนั้นครูยกตัวอยางเพิ่มเติม ดังตัวอยางตอไปนี้
 ตัวอยางที่ 1 จงแยกตัวประกอบของ
      1) x2 + 6x + 9
      2) x2 – 50x + 625
      3) 0.25x2 – 0.3x + 0.09
      4) 36x2 – 60x +25
      5) 45x2 + 120x + 80
           4
      6) 9 x2 – 2xy + 9 y2
                         4
แผนการจัดการเรียนรูคณิตศาสตรเพิ่มเติม ม.2 ภาคเรียนที่ 2                                                   51


                             กิจกรรมการเรียนการสอน                                       ฝกการคิดแบบ
 วิธีทํา
      1) x2 + 6x + 9 = x2 + 2(x)(3) + (3)2 = (x + 3)2

                        น2                ล2


     2) x2 – 50x + 625 = x2 – 2(x)(25) + (25)2 = (x – 25)2                       การคิดวิเคราะหและการคิด
                                                                                 คํานวณ
                             น2                 ล2


     3) 0.25x2 – 0.3x + 0.09 = (0.5x)2 – 0.3x + (0.3)2
                             = (0.5x)2 – 2(0.5x)(0.3) + (0.3)2 = (0.5x – 0.3)2

                                     น2                   ล2


     4) 36x2 – 60x +25 = (6x)2 – 2(6x)(5) + (5)2 = (6x – 5)2
     5) 45x2 + 120x + 80 = 5(9x2 + 24x + 16)
                                                    5 เปนตัวประกอบรวม
                         = 5[(3x)2 + 2(3x)(4) + (4)2] = 5(3x + 4)2
     6) 9 x2 – 2xy + 9 y2 = ( 2 x)2 – 2( 2 x)( 3 y) + ( 3 y)2
         4
                     4        3          3     2        2

                              = ( 2 x – 3 y)2
                                  3     2



  ชั่วโมงที่ 2 (การแยกตัวประกอบของพหุนามดีกรีสองที่เปนกําลังสองสมบูรณ
                                        ตอ)
 1. ครูทบทวนวาพหุนามดีกรีสองที่เปนกําลังสองสมบูรณ แยกตัวประกอบได การคิดวิเคราะหและการคิด
 ดังนี้                                                                 คํานวณ
                     2             2                             2
                    A + 2AB + B = (A + B)(A + B) = (A + B)
                     A2 - 2AB + B2 = (A - B)(A - B) = (A - B)2
                                        หรือ
                 (หนา)2 + 2(หนา)(หลัง) + (หลัง)2 = (หนา + หลัง)2
                  (หนา)2 - 2(หนา)(หลัง) + (หลัง)2 = (หนา - หลัง)2
 จากนั้นใหนักเรียนทํากิจกรรมตรวจสอบความเขาใจ 11 ในชั้นเรียน เพื่อตรวจ
 สอบความเขาใจ โดยครูเดินตรวจความถูกตอง ใชเวลาประมาณ 20 นาที
แผนการจัดการเรียนรูคณิตศาสตรเพิ่มเติม ม.2 ภาคเรียนที่ 2                                              52


                              กิจกรรมการเรียนการสอน                                     ฝกการคิดแบบ
 2. ครูกลาววา การแยกตัวประกอบของพหุนามบางพหุนาม อาจตองใชวิธีการ การคิดวิเคราะหและการคิด
 แยกตัวประกอบมากกวา 1 วิธี กลาวคือ อาจตองใชผลตางของกําลังสอง และ คํานวณ
 กํ าลั ง สองสมบู ร ณ ใ นข อ เดี ย วกั น จากนั้ น ให นั ก เรี ย นพิ จ ารณาการแยกตั ว
 ประกอบของพหุนามตอไปนี้
 ตัวอยางที่ 2 จงแยกตัวประกอบของ a2 + 22ab + 121b2 – 100
 วิธีทํา a2 + 22ab + 121b2 – 100 = (a2 + 22ab + 121b2) – 102

                                     = [a2 + 2(a)(11b) + (11b)2] – 102

                                  อยูในรูปกําลังสองสมบูรณ

                                = (a + 11b)2 – 102

                                  อยูในรูปผลตางของกําลังสอง

                                 = [(a + 11b) + 10][ (a + 11b) – 10]
                                 = (a + 11b + 10)(a + 11b – 10)

 ตัวอยางที่ 3 จงแยกตัวประกอบของ x2 – 6xy + 9y2 – 64
 วิธีทํา x2 – 6xy + 9y2 – 64 = (x2 – 6xy + 9y2) – 64
                            = [x2 – 2(x)(3y) + (3y)2] - 82

                                อยูในรูปกําลังสองสมบูรณ

                            = (x – 3y)2- 82
                         อยูในรูปผลตางของกําลังสอง
                            = [(x – 3y) + 8][(x – 3y) – 8]
                            = (x – 3y + 8)( x – 3y – 8)

 3. ใหนักเรียนทํากิจกรรมตรวจสอบความเขาใจ 12 เพื่อตรวจสอบความเขาใจ       การคิดวิเคราะหและการคิด
 โดยครูกําหนดวันสง                                                        คํานวณ
แผนการจัดการเรียนรูคณิตศาสตรเพิ่มเติม ม.2 ภาคเรียนที่ 2                                           53


                             กิจกรรมการเรียนการสอน                                 ฝกการคิดแบบ
   ชั่วโมงที่ 3 (การแยกตัวประกอบของพหุนามดีกรีสองที่เปนกําลังสองสมบูรณ
                                         ตอ)
 1. ครูกลาววาเราสามารถใชสูตร                                          การคิดวิเคราะหและการคิด
                    A2 + 2AB + B2 = (A + B)(A + B) = (A + B)2            คํานวณ
                     A2 - 2AB + B2 = (A - B)(A - B) = (A - B)2
 สําหรับกรณีที่ A และ B เปนพหุนาม ในการแยกตัวประกอบ ดังตอไปนี้
 ตัวอยางที่ 4 จงแยกตัวประกอบของ (2a – b)2 + 2(b – a)(2a – b) + (b – a)2
 วิธีทา จาก (2a – b)2 + 2(b – a)(2a – b) + (b – a)2
        ํ
  เราอยากจัดใหอยูในรูป A2 + 2AB + B2
 ดังนั้น A = ? A = (2a – b)
          B = ? B = (b – a)
 จะได (2a – b)2 + 2(b – a)(2a – b) + (b – a)2 = [(2a – b) + (b – a)]2
                                                = (2a – b + b – a)2
                                                = a2
 ตัวอยางที่ 5 จงแยกตัวประกอบของ (3x – 5)2 - 26(3x – 5) + 169
 วิธทํา จาก (3x – 5)2 - 26(3x – 5) + 169
      ี
 เราอยากจัดใหอยูในรูป A2 - 2AB + B2
 ดังนั้น A = ? A = (3x – 5)
          B = ? B = 13
 จะได (3x – 5)2 - 26(3x – 5) + 169 = [(3x – 5) -13]2 = (3x – 18)2
 ตัวอยางที่ 6 จงแยกตัวประกอบของ 9x2 - 6(x2 + 6x) + (x + 6)2
 วิธีทํา จาก 9x2 - 6(x2 + 6x) + (x + 6)2
 เราอยากจัดใหอยูในรูป A2 - 2AB + B2
 ดังนั้น A = ? A = 3x
          B = ? B = (x + 6)
 จะได 9x2 - 6(x2 + 6x) + (x + 6)2 = (3x)2 – 6x(x + 6) + (x + 6)2
                                    = (3x)2 – 2(3x)(x + 6) + (x + 6)2
                                    = [(3x) - (x+6)]2
                                    = (2x – 6)2
แผนการจัดการเรียนรูคณิตศาสตรเพิ่มเติม ม.2 ภาคเรียนที่ 2                                            54


                             กิจกรรมการเรียนการสอน                                    ฝกการคิดแบบ
 ตัวอยางที่ 7 จงแยกตัวประกอบของ (x – 7)2 + 18(x2 – 7x) + 81x2
 วิธีทํา จาก (x – 7)2 + 18(x2 – 7x) + 81x2
 เราอยากจัดใหอยูในรูป A2 - 2AB + B2
 ดังนั้น A = ? A = (x – 7)
         B = ? B = 9x
 จะได (x – 7)2 + 18(x2 – 7x) + 81x2 = (x – 7)2 + 18x(x – 7) + (9x)2
                                      = (x – 7)2 + 2(9x)(x – 7)+ (9x)2
                                      = [(x – 7) + 9x]2
                                      = (10x – 7)2
 2. ครูซักถามนักเรียนถึงวิธีการทําตัวอยางที่ครูแสดงใหดูบนกระดานวามีขอ การคิดวิเคราะหและการคิด
 สงสัยหรือไม ถามีครูอธิบายเพิ่มเติม ถาไมมีใหครูแบงกลุมนักเรียนออกเปน 5 คํานวณ
 กลุม โดยแตละกลุมมีจํานวนสมาชิกเทาๆ กัน และใหแตละกลุมชวยกัน คิด
 วิเคราะหและหาวิธีแกโจทยปญหา ครูใหนักเรียนเตรียมหาขอมูลโดยสามารถ
 ปรึกษาครูผูสอนไดในกรณีที่ไมเขาใจ จากนั้นใหตัวแทนแตละกลุมออกมาจับ
 ฉลากเลือกโจทยปญหา ดังนี้
                     

 โจทยปญหาที่ 1 จงแยกตัวประกอบของ (3x + y)2 – 6a(3x + y) + 9a2
 โจทยปญหาที่ 2 จงแยกตัวประกอบของ (x + 7)2 + 6(x2 + 6x – 7) + 9(x – 1)2
 โจทยปญหาที่ 3 จงแยกตัวประกอบของ (x – y)2 – 16(x – y) + 64
        
 โจทยปญหาที่ 4 จงแยกตัวประกอบของ 12(a + 4b)2 – 36(a + 4b) + 27
 โจทยปญหาที่ 5 จงแยกตัวประกอบของ 16x2 – 8(x2 – 7x) + (x – 7)2

 เมื่ อ นั ก เรี ย นจั บ ฉลากได เรี ย บร อ ยแล ว ครู ใ ห เวลานั ก เรี ย นในการร ว มกั น
 อภิปรายถึงวิธทําโจทยปญหานั้นๆ เพื่อเตรียมออกมานําเสนอ ครูจับฉลากเลือก
                    ี
 วากลุมใดจะออกมานําเสนอเปนกลุมแรก ในขณะที่แตละกลุมนําเสนอครูควร
 จะบันทึกผลการนําเสนอวาถูกตองมากนอยเพียงใด และในขณะที่แตละกลุมนํา
 เสนอเสร็จครูควรจะอธิบายซ้ําจุดที่คิดวาจะเปนปญหาสําหรับนักเรียน ครูใหคํา
 แนะนําและซักถามนักเรียนวา “กลุมใดมีความคิดเห็นหรือขอเสนอแนะบาง”
 เมื่อแตละกลุมนําเสนอเสร็จครูควรจะสรุปผลการนําเสนอรวมอีกครั้งหนึ่ง
แผนการจัดการเรียนรูคณิตศาสตรเพิ่มเติม ม.2 ภาคเรียนที่ 2                                            55

      5.3 ขั้นสรุป
          นักเรียนสามารถสรุปไดวา
          การแยกตัวประกอบของพหุนามดีกรีสอง ถาไดตัวประกอบเปนพหุนามดีกรีหนึ่งสองพหุนามคูณกัน โดยที่
พหุนามที่เปนตัวประกอบมีพจนเหมือนกัน และเครื่องหมายระหวางพจนเหมือนกัน เรียกพหุนามดีกรีสองนี้วา   
พหุนามดีกรีสองที่เปนกําลังสองสมบูรณ
และจะไดความสัมพันธ วา
                     (พจนหนา)2 +2(พจนหนา) (พจนหลัง) + (พจนหลัง)2 = (พจนหนา + พจนหลัง)2
                     (พจนหนา)2 - 2(พจนหนา) (พจนหลัง) + (พจนหลัง)2 = (พจนหนา - พจนหลัง)2
และนักเรียนสามารถแยกตัวประกอบของพหุนามดีกรีสองที่เปนกําลังสองสมบูรณไดอยางถูกตอง
6. สื่อการเรียนรู / แหลงการเรียนรู
    6.1 สื่อการเรียนรู
         - หนังสือเรียนแม็ค
    6.2 แหลงการเรียนรู
         - หองสมุดโรงเรียน
         - หองสมุดกลุมสาระการเรียนรูคณิตศาสตร
         - หนังสือเรียนแม็ค
7. กิจกรรมเสนอแนะ
    7.1 กิจกรรมสงเสริมการคิดเชิงวิเคราะห
          ขั้นรวบรวมขอมูล
          ครูมอบหมายใหนักเรียนไปศึกษาเรื่องของแยกตัวประกอบของพหุนามดีกรีสองที่เปนกําลังสองสมบูรณพรอม
ทั้งแสดงวิธีการหาคําตอบอยางละเอียดมาคนละ 5 ขอ
          ขั้นวิเคราะห
          ใหนกเรียนแตละคนวิเคราะหเรื่องที่ตัวเองไปศึกษาคนความา
                ั
          ขั้นสรุป
          ครูตรวจผลงานนักเรียนแตละคน พรอมใหขอเสนอแนะแลวใหหัวหนาหองรวบรวมงานทั้งหมดจัดทําเปนรูป
เลมรายงาน
          ขั้นประยุกตใช
          ครูใหนกเรียนชวยกันเลือกขอที่นาสนใจแลวนําเสนอหนาชั้นเรียน
                   ั                      
     7.2 กิจกรรมบูรณาการ
          ครูสามารถบูรณาการกับกลุมสาระการเรียนรูภาษาไทย โดยกําหนดภาระงานใหนักเรียนชวยกันเขียนกลอน
    เกี่ยวกับการสูตรของกําลังสองสมบูรณ
แผนการจัดการเรียนรูคณิตศาสตรเพิ่มเติม ม.2 ภาคเรียนที่ 2                                                                                                                           56

8. บันทึกหลังสอน
                                                                     บันทึกหลังสอน
                                                     (บันทึกเฉพาะประเด็นที่มีขอมูลสารสนเทศชัดเจน)
      ประเด็นการบันทึก                                          จุดเดน                   จุดที่ควรปรับปรุง
1. การจัดกิจกรรมการเรียนรู

2. การใชสื่อการเรียนรู

3. การประเมินผลการเรียนรู

4. การบรรลุผลการเรียนรูของ
ผูเรียน

บันทึกเพิ่มเติม
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................

                                                                                                          ลงชื่อ ............................................................ ผูสอน



บันทึกความเห็นของผูตรวจสอบแผนการจัดการเรียนรู
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
                                                                                                          ลงชื่อ .......................................................................
                                                                                                           ตําแหนง ..................................................................
แผนการจัดการเรียนรูคณิตศาสตรเพิ่มเติม ม.2 ภาคเรียนที่ 2                                                                                                      57

9. ใบความรู ใบงาน และเครื่องมือวัดผล
   กิจกรรมตรวจสอบความเขาใจและแบฝกหัดในหนังสือเรียน
    แบบสังเกตพฤติกรรมการเรียน
                     แบบบันทึกการสังเกตพฤติกรรมการเรียนรายบุคคลวิชาคณิตศาสตร
ชื่อนักเรียน .................................. ชั้น ........... วันที่ ................ เดือน ............................. ป ....................
ครั้งที่ .................................................................. ผูสังเกต ......................................................................
                                                                                            ระดับการประเมิน
                 หัวขอการประเมิน
                                                                       ดีมาก                ดี               พอใช ควรปรับปรุง
 ความสนใจ
 การตอบคําถาม
 การทํากิจกรรมหนาชั้นเรียน
 การใชความรูทักษะ/กระบวนการทาง
 คณิตศาสตรในการแกปญหาในสถาน
 การณตางๆ
 ความสามารถในการใชภาษาและสื่อ
 ลักษณทางคณิตศาสตรในการสื่อสาร
 สื่อความหมาย
แผนการจัดการเรียนรูคณิตศาสตรเพิ่มเติม ม.2 ภาคเรียนที่ 2                                                                                                      58

แบบประเมินพฤติกรรมการทํางาน


                                                   แบบประเมินพฤติกรรมการทํางาน
ชื่อนักเรียน .................................. ชั้น ........... วันที่ ................ เดือน ............................. ป ....................
ครั้งที่ .................................................................. ผูสังเกต ......................................................................

                                                                                    ระดับการประเมิน
        หัวขอการประเมิน
                                                    ดีมาก                    ดี              ปานกลาง                   นอย            นอยมาก
 การวงแผน
 การกําหนดการปฏิบัติงาน
 มีขั้นตอนชัดเจน
 การปฏิบัติตามขั้นตอนที่
 กําหนด
 ความคิดสรางสรรค
 ผลการทํางาน
แผนการจัดการเรียนรูคณิตศาสตรเพิ่มเติม ม.2 ภาคเรียนที่ 2                                                          59

                                แผนการจัดการเรียนรูที่ 5 (ชั่วโมง 17 – 20)
              เรื่อง การแยกตัวประกอบของพหุนามดีกรีสองโดยวิธีทําใหเปนกําลังสองสมบูรณ
                                            เวลา 4 ชั่วโมง


1. เปาหมายการเรียนรู
   1.1 ผลการเรียนรู
          1) สามารถแยกตัวประกอบของพหุนามดีกรีสองโดยวิธทําใหเปนกําลังสองสมบูรณไดอยางถูกตอง
                                                             ี
          2) ตระหนักถึงความสมเหตุสมผลของคําตอบที่ได
   1.2 จุดประสงคการเรียนรู
          สามารถแยกตัวประกอบของพหุนามดีกรีสองโดยวิธีทําใหเปนกําลังสองสมบูรณไดอยางถูกตอง
2. สาระสําคัญ
   2.1 สาระการเรียนรู
       การแยกตัวประกอบของพหุนามดีกรีสองโดยวิธีทําใหเปนกําลังสองสมบูรณ มีขั้นตอนดังนี้
      จากพหุนามในรูป ax2 + bx + c
       ขั้นที่ 1 ทําสัมประสิทธิ์ของ x2 คือ a ใหเปน 1 โดยการดึงตัวประกอบรวม คือ a ออกมานอกวงเล็บ จะได
a(x2 + b x + a )
       a
               c


      ขั้นที่ 2 ทําพจนกลาง คือ b x ใหอยูในรูป 2× 2ba ×x
                                a

      ขั้นที่ 3 นํา   b
                      2a
                           ในขั้นที่ 2 มายกกําลังสอง แลวบวกเขา ลบออก เพื่อทําใหพหุนามอยูในรูปกําลังสองสมบูรณ ซึ่ง
จะไมทําใหคาของพหุนามเปลี่ยน กลาวคือ
                               ax2 + bx + c = a(x2 + b x + a )
                                                     a
                                                           c


                                                  = a(x2 + 2 2ba x + ( 2ba )2 - ( 2ba )2 + a )
                                                                                           c


        ขั้นที่ 4 จัดพหุนามในรูปผลตางกําลังสอง แลวใชสูตรผลตางกําลังสองในการแยกตัวประกอบ จากขั้นที่ 3 จะ
ได
                                                                           b2
                                           2                   b 2            −4ac 2
                                         ax + bx + c =a[(x +   2a
                                                                   ) –(      2a
                                                                                    )]
   2.2 ทักษะ/กระบวนการ
        การวิเคราะห การตีความหมาย การคํานวณ
   2.3 ทักษะการคิด
        การคิดคํานวณ การคิดสรุปความ การคิดแปลความ การคิดวิเคราะห การใหเหตุผล
3. รองรอยการเรียนรู
แผนการจัดการเรียนรูคณิตศาสตรเพิ่มเติม ม.2 ภาคเรียนที่ 2                                             60

    3.1 ผลงาน / ชิ้นงาน
        1) การทํากิจกรรมตรวจสอบความเขาใจ 14 – 15 และแบบฝกหัด 3 ในหนังสือเรียนแม็ค
        2) การทําแบบทดสอบ
    3.2 กระบวนการขั้นตอนการปฏิบัติงาน
        1) จัดกลุม กลุมละ 3 คน
        2) เลือกหัวหนากลุม
        3) หัวหนากลุมแบงงาน
        4) รวมกันจัดทําบัตรกิจกรรม
        5) นําเสนอผลงานหนาชั้นเรียน
        6) รวมกันทํากิจกรรมตรวจสอบความเขาใจ
        7) สงงาน
    3.3 พฤติกรรมตามคุณลักษณะพึงประสงค
        1) ใหความรวมมือในการทํางานกลุม
        2) มีความละเอียดรอบคอบและรับผิดชอบในการทํางาน
    3.4 ความรูความเขาใจ
        นักเรียนสามารถแยกตัวประกอบของพหุนามดีกรีสองโดยวิธีทําใหเปนกําลังสองสมบูรณไดอยางถูกตอง
4. แนวทางการตรวจใหคะแนนผลงาน / ชิ้นงาน / การปฏิบัติ
  เกณฑผานขั้นต่ํา
     1) ไดระดับ “พอใช” ขึ้นไป
     2) ไดระดับ “ดี” ขึ้นไป
     3) ทําไดถูกตอง 80% ขึ้นไป
  การสรุปผลการประเมิน
     ตองผานเกณฑขั้นต่ําทั้ง 3 รายการ
แผนการจัดการเรียนรูคณิตศาสตรเพิ่มเติม ม.2 ภาคเรียนที่ 2                                                          61

5. กระบวนการเรียนรู
   5.1 ขั้นนํา
          ชั่วโมงที่ 1 (ทบทวนการแยกตัวประกอบของพหุนามดีกรีสองที่เปนกําลังสองสมบูรณ)
          ครูทบทวนการแยกตัวประกอบของพหุนามดีกรีสองที่เปนกําลังสองสมบูรณ
                      (พจนหนา)2 +2(พจนหนา) (พจนหลัง) + (พจนหลัง)2 = (พจนหนา + พจนหลัง)2
                      (พจนหนา)2 - 2(พจนหนา) (พจนหลัง) + (พจนหลัง)2 = (พจนหนา - พจนหลัง)2
พรอมทั้งยกตัวอยางและแสดงวิธีทําอยางละเอียด และใหนักเรียนแบบฝกหัด เพื่อตรวจสอบความเขาใจ
           ชั่วโมงที่ 2 - 4 (การแยกตัวประกอบของพหุนามดีกรีสองโดยวิธีทําใหเปนกําลังสองสมบูรณ)
       ครูแนะนํานักเรียนถึงการแยกตัวประกอบของพหุนามดีกรีสองโดยวิธีทําใหเปนกําลังสองสมบูรณ วามีขั้นตอน
ดังนี้
       จากพหุนามในรูป ax2 + bx + c
       ขั้นที่ 1 ทําสัมประสิทธิ์ของ x2 คือ a ใหเปน 1 โดยการดึงตัวประกอบรวม คือ a ออกมานอกวงเล็บ จะได a(x2 +
 b
 a
   x+ a)
       c


      ขั้นที่ 2 ทําพจนกลาง คือ b x ใหอยูในรูป 2× 2ba ×x
                                a

      ขั้นที่ 3 นํา   b
                      2a
                           ในขั้นที่ 2 มายกกําลังสอง แลวบวกเขา ลบออก เพื่อทําใหพหุนามอยูในรูปกําลังสองสมบูรณ ซึ่ง
จะไมทําใหคาของพหุนามเปลี่ยน กลาวคือ
                               ax2 + bx + c = a(x2 + b x + a )
                                                     a
                                                           c


                                                  = a(x2 + 2 2ba x + ( 2ba )2 - ( 2ba )2 + a )
                                                                                           c


        ขั้นที่ 4 จัดพหุนามในรูปผลตางกําลังสอง แลวใชสูตรผลตางกําลังสองในการแยกตัวประกอบ จากขั้นที่ 3 จะ
ได
                                                                          b 2 − 4ac 2
                                         ax2 + bx + c =a[(x +   b 2
                                                                2a
                                                                  ) –(       2a
                                                                                     )]
พรอมทั้งนําเสนอตัวอยางและแสดงวิธีทําอยางละเอียด และใหนักเรียนทํากิจกรรมตรวจสอบความเขาใจ 14 – 15 รวม
ถึงแบบฝกหัด 3 เพื่อตรวจสอบความเขาใจ
แผนการจัดการเรียนรูคณิตศาสตรเพิ่มเติม ม.2 ภาคเรียนที่ 2                                                 62

        5.2      ขั้นสอน
                          กิจกรรมการเรียนการสอน                                        ฝกการคิดแบบ
 ชั่วโมงที่ 1 (ทบทวนการแยกตัวประกอบของพหุนามดีกรีสองที่เปนกําลังสอง
 สมบูรณ)
 1. ครูนําเขาสูบทเรียนโดยการทบทวนการแยกตัวประกอบของพหุนามดีกรี
 สองที่เปนกําลังสองสมบูรณ โดยการทบทวนสูตรของกําลังสองสมบูรณ ดังนี้
                                                                               การคิดวิเคราะหและการคิด
 (พจนหนา)2 +2(พจนหนา)(พจนหลัง) + (พจนหลัง)2 = (พจนหนา + พจนหลัง)2]    คํานวณ
 (พจนหนา)2 - 2(พจนหนา)(พจนหลัง) + (พจนหลัง)2 = (พจนหนา - พจนหลัง)2]
 ซึ่งสามารถเขียนใหมไดเปน นั่นคือ
 ถาเราให A แทน พจนหนา
      และ B แทน พจนหลัง
 พหุนามดีกรีสองที่เปนกําลังสองสมบูรณ แยกตัวประกอบไดดังนี้
                  A2 + 2AB + B2 = (A + B)(A + B) = (A + B)2
                   A2 - 2AB + B2 = (A - B)(A - B) = (A - B)2
                                      หรือ
               (หนา)2 + 2(หนา)(หลัง) + (หลัง)2 = (หนา + หลัง)2
                (หนา)2 - 2(หนา)(หลัง) + (หลัง)2 = (หนา - หลัง)2
 จากนั้นครูเขียนโจทยปญหาบนกระดาน แลวซักถามนักเรียนวาสามารถแยกตัว
 ประกอบไดเปน ดังนี้
แผนการจัดการเรียนรูคณิตศาสตรเพิ่มเติม ม.2 ภาคเรียนที่ 2                                                   63


                           กิจกรรมการเรียนการสอน                                         ฝกการคิดแบบ




 2. ใหนกเรียนทําแบบฝกหัด 3 ขอ 1 (2), (4), (6), (8), (10), (12), (14) ในชั้น
         ั                                                                       การคิดวิเคราะหและการคิด
 เรียน เพื่อตรวจสอบความเขาใจ หลังจากนั้นครูและนักเรียนชวยกันเฉลย ทาย          คํานวณ
 ชั่วโมง

 ชั่วโมงที่ 2 - 4 (การแยกตัวประกอบของพหุนามดีกรีสองโดยวิธีทําใหเปนกําลัง
 สองสมบูรณ)
 ชั่วโมงที่ 2 (การแยกตัวประกอบของพหุนามดีกรีสองโดยวิธีทําใหเปนกําลัง
              สองสมบูรณ)
 1. ครูนาเขาบทเรียนโดยการนําเสนอตัวอยาง ดังตอไปนี้
         ํ
 จงหาจํานวนมาบวกกับพหุนามตอไปนี้ เพื่อทําใหเปนกําลังสองสมบูรณ
      1) x2 + 8x
      2) x2 – 6x
      3) x2 + 5x
      4) x2 + bx
 วิธีทํา
      1) x2 + 8x
 ครูซักถามนักเรียนวา เอาจํานวนอะไรมาบวก จึงจะทําใหเปนกําลังสองสมบูรณ
 นั่นคือ
 x2 + 8x = x2 + 2(x)(4)
                           กิจกรรมการเรียนการสอน                                         ฝกการคิดแบบ
แผนการจัดการเรียนรูคณิตศาสตรเพิ่มเติม ม.2 ภาคเรียนที่ 2                                           64

 ดังนั้น ตองเอา 42 บวกเขาไปใน x2 + 8x จึงจะทําใหเปนกําลังสองสมบูรณ
 นั่นคือ x2 + 8x + 42 = x2 + 2(x)(4) + 42 = (x + 4)2

      2) x2 – 6x
 ครูซักถามนักเรียนวา เอาจํานวนอะไรมาบวก จึงจะทําใหเปนกําลังสองสมบูรณ การคิดวิเคราะหและการคิด
 นั่นคือ x2 – 6x = x2 – 2(x)(3)                                          คํานวณ
 ดังนั้น ตองเอา 32 บวกเขาไปใน x2 – 6x จึงจะทําใหเปนกําลังสองสมบูรณ
 นั่นคือ x2 – 6x + 32 = x2 – 2(x)(3) + 32 = (x – 3)2

      3) x2 + 5x
 ครูซักถามนักเรียนวา เอาจํานวนอะไรมาบวก จึงจะทําใหเปนกําลังสองสมบูรณ
 นั่นคือ x2 + 5x = x2 + 2(x)( 5 )
                              2
 ดังนั้น ตองเอา ( 5 )2 บวกเขาไปใน x2 + 5x จึงจะทําใหเปนกําลังสองสมบูรณ
                   2
 นั่นคือ x2 + 5x + ( 5 )2 = x2 + 2(x)( 5 ) + ( 5 )2 = (x + 5 )2
                     2                 2       2           2


      4) x2 + bx
 ครูซักถามนักเรียนวา เอาจํานวนอะไรมาบวก จึงจะทําใหเปนกําลังสองสมบูรณ
 นั่นคือ x2 + bx = x2 + 2(x)( b )
                              2
 ดังนั้น ตองเอา ( b )2 บวกเขาไปใน x2 + bx จึงจะทําใหเปนกําลังสองสมบูรณ
                   2
 นั่นคือ x2 + bx + ( b )2 = x2 + 2(x)( b ) + ( b )2 = (x + b )2
                     2                 2       2           2


 จากนั้นซักถามนักเรียนตอไปวา จํานวนที่นํามาบวกกับพหุนามในตัวอยางขาง
 ตน เพื่อทําใหเปนกําลังสองสมบูรณ มีลักษณะอยางไร (นั่นคือ กําลังสองของ
 ครึ่งหนึ่งของสัมประสิทธิ์ของ x)

 ชั่วโมงที่ 3 (การแยกตัวประกอบของพหุนามดีกรีสองโดยวิธีทําใหเปนกําลัง
              สองสมบูรณ ตอ)
                                                                       การคิดวิเคราะห การคิดสรุปความ
 1. ครูและนักเรียนพิจารณากิจกรรมตรวจสอบความเขาใจ 14 ไปพรอมกัน โดย
                                                                       และการคิดคํานวณ
 ลักษณะ ครูถามใหนักเรียนตอบ จากนั้นครูจึงสรุปใหนักเรียนฟงวา
แผนการจัดการเรียนรูคณิตศาสตรเพิ่มเติม ม.2 ภาคเรียนที่ 2                                         65


                              กิจกรรมการเรียนการสอน                                ฝกการคิดแบบ
 การแยกตัวประกอบของพหุนามดีกรีสองโดยวิธีทําใหเปนกําลังสองสมบูรณ
 วามีขั้นตอนดังนี้
          จากพหุนามในรูป ax2 + bx + c
          ขั้นที่ 1 ทําสัมประสิทธิ์ของ x2 คือ a ใหเปน 1 โดยการดึงตัวประกอบ
 รวม คือ a ออกมานอกวงเล็บ จะได a(x2 + b x + a )
                                                a
                                                       c


       ขั้นที่ 2 ทําพจนกลาง คือ b x ใหอยูในรูป 2× 2ba ×x
                                 a

       ขั้นที่ 3 นํา   b
                       2a
                            ในขั้นที่ 2 มายกกําลังสอง แลวบวกเขา ลบออก เพื่อทํา
 ใหพหุนามอยูในรูปกําลังสองสมบูรณ ซึ่งจะไมทําใหคาของพหุนามเปลี่ยน
 กลาวคือ
                ax2 + bx + c = a(x2 + b x + a )
                                      a
                                            c


                                  = a(x2 + 2 2ba x + ( 2ba )2 - ( 2ba )2 + a )
                                                                           c


       ขั้นที่ 4 จัดพหุนามในรูปผลตางกําลังสอง แลวใชสูตรผลตางกําลังสอง
 ในการแยกตัวประกอบ จากขั้นที่ 3 จะได
                                          b 2 − 4ac 2       b 2 − 4ac 2
               ax2 + bx + c =a[(x +          2a
                                                    ) –(       2a
                                                                      )]
 จากนั้นครูนาเสนอตัวอยางที่ 2 เพื่อใหนักเรียนเห็นภาพ
               ํ
 ตัวอยางที่ 2 จงแยกตัวประกอบ 3x2 – 39x + 108
 วิธทํา
     ี
 ขั้นที่ 1 ทําสัมประสิทธิ์ของ x2 คือ 3 ใหเปน 1 โดยการดึงตัวประกอบรวม คือ 3
 ออกมานอกวงเล็บ จะได
                       3x2 – 39x + 108 = 3(x2 – 13x + 36)
 ขั้นที่ 2 ทําพจนกลาง คือ – 39 x ใหอยูในรูป 2× 2ba ×x จะได
                              3

                                    –13x = 2(– 13 )x
                                                2
แผนการจัดการเรียนรูคณิตศาสตรเพิ่มเติม ม.2 ภาคเรียนที่ 2                                        66


                           กิจกรรมการเรียนการสอน                                  ฝกการคิดแบบ
 ขั้นที่ 3 นํา (– 13 )2 ในขั้นที่ 2 มายกกําลังสอง แลวบวกเขา ลบออก เพื่อทําให
                   2
 พหุนามอยูในรูปกําลังสองสมบูรณ ซึ่งจะไมทําใหคาของพหุนามเปลี่ยน กลาว
 คือ
 3(x2 – 13x + 36) = 3[x2 – 13x + (– 13 )2 – (– 13 )2 + 36]
                                     2          2


                       กําลังสองสมบูรณ
                   = 3[(x – 13 )2 – 169 + 36]
                             2       4
                   = 3[(x – 13 )2 – 25 ]
                             2      4
                   = 3[(x – 13 )2 – ( 5 )2]
                             2        2


                        ผลตางกําลังสอง
                   = 3[(x – 13 + 5 )( x – 13 – 5 )] = 3(x – 4)(x – 9)
                             2   2         2   2


 ครูซักถามนักเรียนถึงวิธีการทําตัวอยางที่ครูแสดงใหดูบนกระดานวามีขอสงสัย
 หรือไม ถามีครูอธิบายเพิ่มเติม ถาไมมีใหครูแบงกลุมนักเรียนออกเปน 4 กลุม
 โดยแตละกลุมมีจํานวนสมาชิกเทาๆ กัน และใหแตละกลุมชวยกันคิดวิเคราะห
 และหาวิธีแกโจทยปญหา ครูใหนักเรียนเตรียมหาขอมูลโดยสามารถปรึกษาครู
 ไดในกรณีที่ไมเขาใจ จากนั้นใหตัวแทนแตละกลุมออกมาจับฉลากเลือกโจทย
 ปญหากลุมละ 2 ขอ ดังนี้

 โจทยปญหาที่ 1 จงแยกตัวประกอบโดยวิธีทําใหเปนกําลังสองสมบูรณของ
         
  2
 x + 24x + 119
 โจทยปญหาที่ 2 จงแยกตัวประกอบโดยวิธีทําใหเปนกําลังสองสมบูรณของ
 x2 – 3.2x + 1.56
 โจทยปญหาที่ 3 จงแยกตัวประกอบโดยวิธีทําใหเปนกําลังสองสมบูรณของ
 2x2 + 56x + 342
 โจทยปญหาที่ 4 จงแยกตัวประกอบโดยวิธทําใหเปนกําลังสองสมบูรณของ
                                    ี
 12y2 – 36y – 1
แผนการจัดการเรียนรูคณิตศาสตรเพิ่มเติม ม.2 ภาคเรียนที่ 2                                                         67

                         กิจกรรมการเรียนการสอน                                              ฝกการคิดแบบ
 โจทยปญหาที่ 5 จงแยกตัวประกอบโดยวิธทําใหเปนกําลังสองสมบูรณของ
                                       ี
      2
 100x + 100x + 21
 โจทยปญหาที่ 6 จงแยกตัวประกอบโดยวิธีทําใหเปนกําลังสองสมบูรณของ
 36x2 + 48x + 7
 โจทยปญหาที่ 7 จงแยกตัวประกอบโดยวิธีทําใหเปนกําลังสองสมบูรณของ
 x2 – 15xy + 225 y2
              4
 โจทยปญหาที่ 8 จงแยกตัวประกอบโดยวิธทําใหเปนกําลังสองสมบูรณของ
                                     ี
 x2 + 2.6x + 0.69

 เมื่ อ นั ก เรี ย นจั บ ฉลากได เรี ย บร อ ยแล ว ครู ใ ห เวลานั ก เรี ย นในการร ว มกั น การคิดวิเคราะหและ
 อภิปรายถึงวิธีทําโจทยปญหานั้นๆ เพื่อเตรียมออกมานําเสนอในชั่วโมงถัดไป การคิดคํานวณ
 โดยครูจับฉลากเลือกวากลุมใดจะออกมานําเสนอเปนกลุมแรก ในขณะที่แตละ
 กลุมนําเสนอครูควรจะบันทึกผลการนําเสนอวาถูกตองมากนอยเพียงใด และ
 ในขณะที่แตละกลุมนําเสนอเสร็จครูควรจะอธิบายซ้ําจุดที่คิดวาจะเปนปญหา
 สําหรับนักเรียน ครูใหคําแนะนําและซักถามนักเรียนวา “กลุมใดมีความคิดเห็น
 หรือขอเสนอแนะบาง” เมื่อแตละกลุมนําเสนอเสร็จครูควรจะสรุปผลการนํา
 เสนอรวมอีกครั้งหนึ่ง

         ชั่วโมงที่ 4 (การแยกตัวประกอบของพหุนามดีกรีสองโดยวิธีทาใหเปน
                                                                 ํ
                      กําลังสองสมบูรณ ตอ)
 1. นักเรียนนําเสนอโจทยปญหา 1 – 8 โดยครูจับฉลากเลือกวากลุมใดจะออก
                                                                          การคิดวิเคราะหและ
 มานําเสนอเปนกลุมแรก ในขณะที่แตละกลุมนําเสนอครูควรจะบันทึกผลการ
                                                                          การคิดคํานวณ
 นําเสนอวาถูกตองมากนอยเพียงใด และในขณะที่แตละกลุมนําเสนอเสร็จครู
 ควรจะอธิบายซ้ําจุดที่คิดวาจะเปนปญหาสําหรับนักเรียน ครูใหคําแนะนําและ
 ซักถามนักเรียนวา “กลุมใดมีความคิดเห็นหรือขอเสนอแนะบาง” เมื่อแตละ
 กลุมนําเสนอเสร็จครูควรจะสรุปผลการนําเสนอรวมอีกครั้งหนึ่ง
แผนการจัดการเรียนรูคณิตศาสตรเพิ่มเติม ม.2 ภาคเรียนที่ 2                                                          68

    5.3 ขั้นสรุป
         นักเรียนสามารถสรุปไดวา
         การแยกตัวประกอบของพหุนามดีกรีสองโดยวิธทําใหเปนกําลังสองสมบูรณ มีข้นตอนดังนี้
                                                         ี                           ั
                      2
จากพหุนามในรูป ax + bx + c
      ขั้นที่ 1 ทําสัมประสิทธิ์ของ x2 คือ a ใหเปน 1 โดยการดึงตัวประกอบรวม คือ a ออกมานอกวงเล็บ จะได a(x2 +
b
a
  x+ a)
      c


      ขั้นที่ 2 ทําพจนกลาง คือ b x ใหอยูในรูป 2× 2ba ×x
                                a

      ขั้นที่ 3 นํา   b
                      2a
                           ในขั้นที่ 2 มายกกําลังสอง แลวบวกเขา ลบออก เพื่อทําใหพหุนามอยูในรูปกําลังสองสมบูรณ ซึ่ง
จะไมทําใหคาของพหุนามเปลี่ยน กลาวคือ
                               ax2 + bx + c = a(x2 + b x + a )
                                                     a
                                                           c


                                                  = a(x2 + 2 2ba x + ( 2ba )2 - ( 2ba )2 + a )
                                                                                           c


        ขั้นที่ 4 จัดพหุนามในรูปผลตางกําลังสอง แลวใชสูตรผลตางกําลังสองในการแยกตัวประกอบ จากขั้นที่ 3 จะ
ได
                                                                          b 2 − 4ac 2
                                         ax2 + bx + c =a[(x +   b 2
                                                                2a
                                                                  ) –(       2a
                                                                                     )]

และนักเรียนสามารถแยกตัวประกอบของพหุนามดีกรีสองโดยวิธีทําเปนกําลังสองสมบูรณไดอยางถูกตอง
6. สื่อการเรียนรู / แหลงการเรียนรู
   6.1 สื่อการเรียนรู
        - หนังสือเรียนแม็ค
   6.2 แหลงการเรียนรู
        - หองสมุดโรงเรียน
        - หองสมุดกลุมสาระการเรียนรูคณิตศาสตร
        - หนังสือเรียนแม็ค
แผนการจัดการเรียนรูคณิตศาสตรเพิ่มเติม ม.2 ภาคเรียนที่ 2                                         69

7. กิจกรรมเสนอแนะ
    7.1 กิจกรรมสงเสริมการคิดเชิงวิเคราะห
        ขั้นรวบรวมขอมูล
        ครูมอบหมายใหนักเรียนไปศึกษาเรื่องของแยกตัวประกอบของพหุนามดีกรีสองโดยวิธทําเปนกําลังสอง
                                                                                ี
สมบูรณ พรอมทั้งแสดงวิธีการหาคําตอบอยางละเอียดมาคนละ 5 ขอ
        ขั้นวิเคราะห
        ใหนักเรียนแตละคนวิเคราะหเรื่องที่ตัวเองไปศึกษาคนความา
        ขั้นสรุป
        ครูตรวจผลงานนักเรียนแตละคน พรอมใหขอเสนอแนะแลวใหหัวหนาหองรวบรวมงานทั้งหมดจัดทําเปนรูป
                                                    
เลมรายงาน
        ขั้นประยุกตใช
        ครูใหนกเรียนชวยกันเลือกขอที่นาสนใจแลวนําเสนอหนาชั้นเรียน
                 ั
แผนการจัดการเรียนรูคณิตศาสตรเพิ่มเติม ม.2 ภาคเรียนที่ 2                                                                                                                           70

8. บันทึกหลังสอน
                                                                     บันทึกหลังสอน
                                                     (บันทึกเฉพาะประเด็นที่มีขอมูลสารสนเทศชัดเจน)
      ประเด็นการบันทึก                                          จุดเดน                   จุดที่ควรปรับปรุง
1. การจัดกิจกรรมการเรียนรู

2. การใชสื่อการเรียนรู

3. การประเมินผลการเรียนรู

4. การบรรลุผลการเรียนรูของ
ผูเรียน

บันทึกเพิ่มเติม
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................

                                                                                                          ลงชื่อ ............................................................ ผูสอน



บันทึกความเห็นของผูตรวจสอบแผนการจัดการเรียนรู
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
                                                                                                          ลงชื่อ .......................................................................
                                                                                                           ตําแหนง ..................................................................
แผนการจัดการเรียนรูคณิตศาสตรเพิ่มเติม ม.2 ภาคเรียนที่ 2                                                                                                      71

9. ใบความรู ใบงาน และเครื่องมือวัดผล
   กิจกรรมตรวจสอบความเขาใจและแบฝกหัดในหนังสือเรียน
    แบบสังเกตพฤติกรรมการเรียน
                     แบบบันทึกการสังเกตพฤติกรรมการเรียนรายบุคคลวิชาคณิตศาสตร
ชื่อนักเรียน .................................. ชั้น ........... วันที่ ................ เดือน ............................. ป ....................
ครั้งที่ .................................................................. ผูสังเกต ......................................................................
                                                                                            ระดับการประเมิน
                 หัวขอการประเมิน
                                                                       ดีมาก                ดี               พอใช ควรปรับปรุง
 ความสนใจ
 การตอบคําถาม
 การทํากิจกรรมหนาชั้นเรียน
 การใชความรูทักษะ/กระบวนการทาง
 คณิตศาสตรในการแกปญหาในสถาน
 การณตางๆ
 ความสามารถในการใชภาษาและสื่อ
 ลักษณทางคณิตศาสตรในการสื่อสาร
 สื่อความหมาย
แผนการจัดการเรียนรูคณิตศาสตรเพิ่มเติม ม.2 ภาคเรียนที่ 2                                                                                                      72

แบบประเมินพฤติกรรมการทํางาน


                                                   แบบประเมินพฤติกรรมการทํางาน
ชื่อนักเรียน .................................. ชั้น ........... วันที่ ................ เดือน ............................. ป ....................
ครั้งที่ .................................................................. ผูสังเกต ......................................................................

                                                                                    ระดับการประเมิน
        หัวขอการประเมิน
                                                    ดีมาก                    ดี              ปานกลาง                   นอย            นอยมาก
 การวงแผน
 การกําหนดการปฏิบัติงาน
 มีขั้นตอนชัดเจน
 การปฏิบัติตามขั้นตอนที่
 กําหนด
 ความคิดสรางสรรค
 ผลการทํางาน
แผนการจัดการเรียนรูคณิตศาสตรเพิ่มเติม ม.2 ภาคเรียนที่ 2                                                                                                              73

                      การประเมินและสะทอนตนเองหลังเสร็จสิ้นการเรียนในหนวยการเรียนรูที่ 1
                                               (Self Reflection)
1. การประเมินตนเองของผูเรียน ใหดําเนินการดังนี้
      1.1 ครูทบทวนผลการเรียนรูประจําบททุกขอ ใหนกเรียนไดทราบ โดยอาจเขียนไวบนกระดาน พรอมทั้งทบทวนถึง
                                                   ั
หัวขอกิจกรรมการเรียนวาไดเรียนอะไรบาง
       1.2 ใหนักเรียนเขียนบันทึกการประเมินตนเองไวในสมุดงานดานหลังตามหัวขอดังนี้

                                      บันทึกการประเมินและสะทอนตนเองประจําหนวยการเรียนรูท่ี 1
                                           วัน/เดือน/ป ที่บันทึก ................ /................ /................

รายการบันทึก

1. จากการเรียนที่ผานมาไดมความรูอะไรบาง
                           ี
   ..……………………………………………………………………….……………………………………………...
   ..……………………………………………………………………….…………………………………………..….
2. ปจจุบันนี้มีความสามารถปฏิบัติสิ่งใดไดแลวบาง
   ..……………………………………………………………………….……………………………………..……….
   ..……………………………………………………………………….……………………………………..……….
3. สิ่งที่ยังไมรู ไมกระจาง ไมเขาใจ มีอะไรบาง
   ..……………………………………………………………………….…………………………………..…………..
   ..……………………………………………………………………….……………………………….……………..
4. ผลงานหรือชิ้นงานที่เนนความภาคภูมใจจากการเรียนในบทนี้คืออะไร ทําไมจึงภาคภูมิใจ
                                              ิ
   ..……………………………………………………………………….……………………………….……………..
   ..……………………………………………………………………….……………………………….……………..
2. การพัฒนาการเรียนการสอนโดยใชกระบวนการวิจัยในชั้นเรียนของครู

                              ชื่อเรื่องที่วิจัย …………………………………………………………
1. ความเปนมาของปญหา
   สิ่งที่คาดหวัง ................................................................................................................................................…………
   ..……………………………………………………………………….…………………………….……………….

   สิ่งที่เปนจริง
   .....................................................................................................................................……………..............................
แผนการจัดการเรียนรูคณิตศาสตรเพิ่มเติม ม.2 ภาคเรียนที่ 2                                                                                                                              74

    ..……………………………………………………………………….………………………….…………………
    ปญหาที่พบคือ
    ........................................................................................................................................……………....…................
    ..……………………………………………………………………….……………………………..………………
    สาเหตุของปญหาคือ
    ...................................................................................................................................…………….........….................
    ..……………………………………………………………………….………………………………..……………
    แนวทางการแกไขปญหาคือ
    ......................................................................................................................................………….......…..................
    ..……………………………………………………………………….………………………….…………………
    ..……………………………………………………………………….…………………………………………….
2. วัตถุประสงคในการแกปญหา
2.1 เพื่อแกปญหาเรื่อง ................................................................................................................ ของนักเรียนชั้น ............
    หอง ....................... จํานวน ................. คนโดยใช.......................................................................................................
2.2 เพื่อศึกษาผลการแกไขปญหาเกี่ยวกับ ................................................................................... .....................................
    หลังจากที่ไดทดลองใชวิธีแกปญหาโดย.........................................................………………………………………...
3. ขอบเขตของการแกปญหา
3.1 กลุมเปาหมายในการแกปญหาคือ นักเรียนชั้น .............................หอง .................. จํานวน .................. คน ในภาค
                                              
เรียนที่ ....................... ปการศึกษา ....................... ที่มีปญหาเกี่ยวกับ ..............................................................................
3.2 เนื้อหาที่ใชในการศึกษาคือ เรื่อง ................................. หนวยการเรียนรูที่ .............................. วิชา............................
3.3 ระยะเวลาในการศึกษา ประมาณ ......... สัปดาห/เดือน ตั้งแตวันที่ .......................................... เดือน .........................
พ.ศ. ........... ถึงวันที่ ........ เดือน .......................... พ.ศ. .......................................................
4. วิธีดําเนินการในการแกไขปญหา
4.1 เครื่องมือที่ใชในการแกปญหา
คือ....................................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................…..............…………..............

          ซึ่งมีขั้นตอนในการสรางและพัฒนาดังนี้
..................................................................................................................................................……………………….…
…………………………………………………………………………………………………………………………
………….................…………………………………………………………………………………………………...
.....................................................................................................................................…………..................................
...........................................................................................................................................................................................
แผนการจัดการเรียนรูคณิตศาสตรเพิ่มเติม ม.2 ภาคเรียนที่ 2                                                                                                                              75

4.2 เครื่องมือที่ใชในการเก็บรวบรวมขอมูลคือ
...........................................................................................................................................................................................
..................................................................................................................………………………....................................
           ซึ่งมีขั้นตอนในการสรางและตรวจสอบคุณภาพดังนี้
..........................................................................................................................................……………............................
..........................................................................................................................................……………............................
............................................................................................................................................……………..........................
4.3 การเก็บรวบรวมขอมูล ไดดําเนินการเก็บรวบรวมขอมูลตามวิธีการดังนี้
      1) นําเครื่องมือที่ใชในการแกปญหาไปทดลองใชกับนักเรียนในเวลา .........................................................………
โดย ………............................................................................................................................................………………...
.........................................................................................................................................…………….............................
..........................................................................................................................................……………............................
      2) นําเครื่องมือเก็บรวบรวมขอมูลไปเก็บขอมูลเกี่ยวกับ ...........................................................................................
โดย ……….....................................................................................................................................................................
…………………………………………………………………………………………………………..……………...
………………………………………………………………………………..………………………..…………..…..
4.4 การวิเคราะหขอมูลและการสรุปผล ไดดําเนินการวิเคราะหขอมูลและสรุปผลดังนี้..............................……….......
                                                                                                     
...............................................................................................................................................…...................……….....
.............................................................................................................................................…..................………........
...............................................................................................................................................…..............……….........
5. ผลการแกปญหา
    ผลการแกปญหาเกี่ยวกับ ......................................................................................................................................
   ของนักเรียนกลุมเปาหมาย ปรากฏผลดังนี้
   ..............................................................................................................................................................................
    .........................................................................................................................................……............................
    …………………………………………………………………………………………………………………..

Unit1

  • 1.
    แผนการจัดการเรียนรูคณิตศาสตรเพิ่มเติม ม.2 ภาคเรียนที่2 1 หนวยการเรียนรูที่ 1 เรื่อง การแยกตัวประกอบของพหุนามดีกรีสอง รายวิชาที่นํามาบูรณาการ การงานพื้นฐานอาชีพ ศิลปะ ภาษาไทย 1. มาตรฐานการเรียนรู มฐ. ค 6.1 2. ตัวชี้วดที่เกี่ยวของ ั ค 6.1 ม.2/1-6 3. สาระการเรียนรูประจําหนวย 3.1 การแยกตัวประกอบโดยใชสมบัติการแจกแจง 3.2 การแยกตัวประกอบของพหุนามดีกรีสองตัวแปรเดียว 3.3 การแยกตัวประกอบของพหุนามดีกรีสองที่เปนผลตางของกําลังสอง 3.4 การแยกตัวประกอบของพหุนามดีกรีสองที่เปนกําลังสองสมบูรณ 3.5 การแยกตัวประกอบของพหุนามดีกรีสองโดยวิธีทําใหเปนกําลังสองสมบูรณ 4. รองรอยการเรียนรู 4.1 ผลงาน / ชิ้นงาน ไดแก 1) การทํากิจกรรมตรวจสอบความเขาใจ 1- 15 และแบบฝกหัด 1 - 3 ในหนังสือเรียนแม็ค 2) การทําแบบฝกหัดในหนังสือเรียนแม็ค 3) การทําแบบทดสอบ 4.2 ผลการปฏิบัติงานไดแก 1) การปฏิบัติกิจกรรมในชั้นเรียนและการใชบริการของโรงเรียนอยางเหมาะสม 2) การมีสวนรวมในการปฏิบัติกิจกรรมกลุม  4.3 การทดสอบวัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนหลังเรียนจบหนวยการเรียนรู
  • 2.
    แผนการจัดการเรียนรูคณิตศาสตรเพิ่มเติม ม.2 ภาคเรียนที่2 2 5. แนวทางการจัดกิจกรรมในภาพรวม แนวทางการจัดการเรียนรู รองรอยการเรียนรู บทบาทครู บทบาทนักเรียน 5.1 ผลงาน / ชิ้นงาน ไดแก 1) การทํากิจกรรมตรวจ - อธิบายเนื้อหาในแตละเรื่อง - ฝกคิดตามและรวมทํากิจกรรมในชั้นเรียน สอบความเข า ใจ 1- 15 ใน -ทํากิจกรรมตรวจสอบความเขาใจและแบบ หนังสือเรียนแม็ค ฝกหัด 2) การทําแบบฝ กหั ดใน - แนะการทําแบบฝกหัดและ หนังสือเรียน แม็ค กิจกรรมตรวจสอบความเขาใจ 3) การทําแบบทดสอบ - อธิบายสรุปความคิดรวบยอดใน - ทําแบบทดสอบหนวยยอยเปนรายกลุม แตละเรื่อง 5.2 ผลการปฏิบัติงาน ไดแก 1) การปฏิ บั ติ กิ จ กรรม - แนะนํ าวิธีก ารเขียนแผนผังสรุป - ให นั ก เรีย นเขี ยนแผนผั งความคิด ประจํา ในชั้นเรียนและการใชบริการ ความคิ ด รวบยอดเพื่ อ สรุ ป เนื้ อ หา หนวย ของโรงเรียนอยางเหมาะสม ประจําหนวย - แนะนําใหนักเรียนใชบริการหอง - ให นั ก เรียนไปคน ควาโจทย ในห องสมุ ด สมุดของโรงเรียนอยางเหมาะสม โรงเรียนและหองสมุดกลุมสาระการเรียนรู คณิตศาสตร - แนะนําวิธีการจัดกลุมและการทํา - ใหนักเรียนจัดกลุมตามที่ครูมอบหมายและ 2) การมีสวนรวมในการ กิจกรรมกลุม ชวยกันทํากิจกรรมในชั้นเรียน ปฏิบัติกิจกรรมกลุม 5.3 การทดสอบวัดผล - สรุ ป เนื้ อ หาที่ สํ าคั ญ ตามแผนผั ง - ทําแบบทดสอบหลังเรียนจบ สัมฤทธิ์ทางการเรียน ความคิดรวบยอดประจําหน วยอีก ครั้ง
  • 3.
    แผนการจัดการเรียนรูคณิตศาสตรเพิ่มเติม ม.2 ภาคเรียนที่2 3 แผนการจัดการเรียนรูที่ 1(ชั่วโมงที่ 1- 6) เรื่อง การแยกตัวประกอบโดยใชสมบัติการแจกแจง เวลา 6 ชั่วโมง 1. เปาหมายการเรียนรู 1.1 ผลการเรียนรู 1) สามารถใชสมบัติการแจกแจงแสดงการบวกและลบพหุนามได 2) สามารถใชสมบัติการแจกแจงแสดงการคูณพหุนามได 3) ตระหนักถึงความสมเหตุสมผลของคําตอบที่ได 1.2 จุดประสงคการเรียนรู 1) สามารถใชสมบัติการแจกแจงแสดงการบวกและลบพหุนามได 2) สามารถใชสมบัติการแจกแจงแสดงการคูณพหุนามได 2. สาระสําคัญ 2.1 สาระการเรียนรู 1) พหุนามตั้งแตสองพหุนามขึ้นไป สามารถบวกหรือลบกันไดโดยการนําพจนที่คลายกันมาบวกหรือลบกัน โดยใชสมบัติการแจกแจง เพื่อรวมพจนที่คลายกันเขาดวยกัน 2) พหุนามตั้งแตสองพหุนามขึ้นไป สามารถคูณกันไดโดยอาศัยสมบัติการแจกแจง หรือสามารถหาผลคูณ ทวินามอยางงายโดยใชรูปสี่เหลี่ยมมุมฉาก 2.2 ทักษะ/กระบวนการ การวิเคราะห การตีความหมาย การคํานวณ 2.3 ทักษะการคิด การคิดคํานวณ การคิดสรุปความ การคิดแปลความ การคิดวิเคราะห การใหเหตุผล
  • 4.
    แผนการจัดการเรียนรูคณิตศาสตรเพิ่มเติม ม.2 ภาคเรียนที่2 4 3. รองรอยการเรียนรู 3.1 ผลงาน / ชิ้นงาน การทําแบบฝกหัด ในหนังสือเรียนแม็ค 3.2 กระบวนการขั้นตอนการปฏิบัตงาน ิ 1) จัดกลุม กลุมละ 3 คน 2) เลือกหัวหนากลุม 3) หัวหนากลุมแบงงาน 4) รวมกันจัดทําบัตรกิจกรรม 5) นําเสนอผลงานหนาชั้นเรียน 6) รวมกันทํากิจกรรมตรวจสอบความเขาใจ 7) สงงาน 3.3 พฤติกรรมตามคุณลักษณะพึงประสงค 1) ใหความรวมมือในการทํางานกลุม 2) มีความละเอียดรอบคอบและรับผิดชอบในการทํางาน 3.4 ความรูความเขาใจ 1) สามารถใชสมบัติการแจกแจงแสดงการบวกและลบพหุนามได 2) สามารถใชสมบัติการแจกแจงแสดงการคูณพหุนามได 4. แนวทางการตรวจใหคะแนนผลงาน / ชิ้นงาน / การปฏิบัติ เกณฑผานขั้นต่ํา 1) ไดระดับ “พอใช” ขึ้นไป 2) ไดระดับ “ดี” ขึ้นไป 3) ทําไดถูกตอง 80% ขึ้นไป การสรุปผลการประเมิน ตองผานเกณฑขั้นต่ําทั้ง 3 รายการ
  • 5.
    แผนการจัดการเรียนรูคณิตศาสตรเพิ่มเติม ม.2 ภาคเรียนที่2 5 5. กระบวนการเรียนรู 5.1 ขั้นนํา ชั่วโมงที่ 1 (ทบทวนเรื่องเอกนาม) ครูทบทวนเรื่องเอกนาม จนสรุปไดวาเอกนามคือนิพจนที่อยูในรูปการคูณของคาคงตัวและตัวแปรตั้งแตหนึ่งตัว ขึ้นไปโดยที่เลขชี้กําลังของตัวแปรแตละตัวตองเปนจํานวนเต็มที่มากกวาหรือเทากับศูนย เรียกคาคงตัววา สัมประสิทธิ์ และเรียกผลบวกของเลขชี้กําลังของตัวแปรทุกตัววา ดีกรี และสรุปไดวา เอกนามสองเอกนามจะคลายกันก็ตอเมื่อ เอก นามนั้นสามารถเขียนใหอยูในรูปการคูณของคาคงตัวกับตัวแปรชุดเดียวกัน ชั่วโมงที่ 2 (ทบทวนการบวกลบเอกนาม) ครูอธิบายวาเอกนามคลายกันตั้งแตสองเอกนามสามารถบวกหรือลบกันไดโดยอาศัยหลักที่วา ผลบวกของเอกนามที่คลายกัน = ผลบวกของสัมประสิทธิ์ × สวนที่อยูในรูปการคูณกันของตัวแปร ผลลบของเอกนามที่คลายกัน = ผลลบของสัมประสิทธิ์ × สวนที่อยูในรูปการคูณกันของตัวแปร ชั่วโมงที่ 3 (การบวกและลบพหุนาม) ครูใชคําถามเพื่อใหนักเรียนสรุปความเขาใจวา พหุนาม คือนิพจนพีชคณิตที่เปนเอกนามหรืออยูในรูปการบวก หรือการลบเอกนามตางๆ จากนั้นครูใหความรูวาสําหรับพหุนามใดพหุนามหนึ่งถามีพจนสองพจนที่มีตัวแปรอยาง เดียวกัน และมีเลขชี้กําลังเทากัน จะเรียกวาพจนที่คลายกัน และถาพจนสองพจนใดๆ ที่มีตัวแปรตางกัน หรือเลขชี้กําลัง ไมเทากัน จะเรียกวาพจนที่ตางกัน จากนั้นครูแนะนํานักเรียนวา ในการหาผลบวกหรือผลลบของพหุนาม ใหนําพจนที่ คลายกันมาบวกหรือลบกัน ครูและนักเรียนชวยกันสรุปการบวกและการลบพหุนามดังนี้ การบวกพหุนามสองพหุนาม สามารถเอาวงเล็บที่แสดงพหุนามแตละพหุนามออกได โดยไมทําใหเครื่องหมาย ของแตละพจนเปลี่ยนไป การลบพหุนามสองพหุนาม ใชความรูในเรื่องบทนิยามการลบที่วา a - b = a + (-b) ดังนั้น เมื่อถอดวงเล็บออกจึง เห็นวาเครื่องหมายแตละพจนของตัวลบมีเครื่องหมายเปลี่ยนไปเปนตรงกันขาม ชั่วโมงที่ 4 - 6 (การแยกตัวประกอบโดยใชสมบัติการแจกแจง) ครูทบทวนสมบัติการแจกแจง และรวมกันอภิปรายวา พหุนามใดๆ สามารถคูณกันโดยอาศัยสมบัติการแจกแจง
  • 6.
    แผนการจัดการเรียนรูคณิตศาสตรเพิ่มเติม ม.2 ภาคเรียนที่2 6 5.2 ขั้นสอน กิจกรรมการเรียนการสอน ฝกการคิดแบบ ชั่วโมงที่ 1 (ทบทวนเรื่องเอกนาม) 1. ครูทบทวนเรื่องเอกนามโดยสรางตาราง 2 ตาราง โดยที่ตารางที่ 1 นิพจนทุก การตีความหมาย การคิดวิเคราะห ตัวเปนเอกนาม ตารางที่ 2 นิพจนทุกตัวไมเปนเอกนาม และการคิดสรุปความ จากนั้ น ครู ใ ช คํ า ถามเพื่ อ ให นั ก เรี ย นคิ ด วิ เคราะห ถึ ง ความสั ม พั น ธ ข อง สัมประสิทธิ์ ตัวแปร และเลขชี้กําลังของตัวแปร โดยครูอธิบายเพิ่มเติมวา 4x3 มี 4 เปนคาคงที่, x เรียกวาตัวแปร และ 3 เปนเลขชี้กําลังของตัวแปร ครูและนักเรียนชวยกันสรุปตอไปวา เอกนาม คือนิพจนที่อยูในรูปการคูณของ คาคงตัวและตัวแปรตั้งแตหนึ่งตัวขึ้นไปโดยที่เลขชี้กําลังของตัวแปรแตละตัว ตองเปนจํานวนเต็มที่ มากกวาหรือเทากับศูนย เรียกคาคงตัววา สัมประสิทธิ์ และเรียกผลบวกของเลขชี้กําลังของตัวแปรทุกตัววา ดีกรี การคิดวิเคราะห 2. ครูอาจชี้ใหนักเรียนเขาใจมากยิ่งขึ้นโดยการอธิบายวา 10 สามารถเขียนได ในรูป 10(x0) = 10(1) = 10 และ y = 1(y) = y จากนั้นครูจึงถามนักเรียนวาใครสามารถยกตัวอยางเอกนามไดบาง การคิดวิเคราะหและการคิดสรุป 3. ครูใหนักเรียนพิจารณาเอกนามตอไปนี้ 2x2, 4y3, 5x2 - 7y3 พรอมกับให 2 2 3 3 ความ นั ก เรี ย นดู คู ข องเอกนาม 2x กั บ 5x และเอกนาม 4y กั บ -7y ว ามี อ ะไรที่ เหมือนกัน ครูใชคําถาม ถามนักเรียนเพื่อใหนักเรียนสรุปเอกนามที่คลายกันไดดังนี้ เอกนามสองเอกนามจะคลายกัน ก็ตอเมื่อ เอกนามนั้นสามารถเขียนใหอยูในรูป การคูณของคาคงตัวกับตัวแปรชุดเดียวกัน
  • 7.
    แผนการจัดการเรียนรูคณิตศาสตรเพิ่มเติม ม.2 ภาคเรียนที่2 7 กิจกรรมการเรียนการสอน ฝกการคิดแบบ 4. ครูเขียนเอกนามบนกระดาน เชน การคิดวิเคราะห 4 -2 3 4 1) -3x , 4 y , z 2) 6x2y3z หรือเอกนามอื่นๆ จากนั้นใหนักเรียนกลับไปทําเปนการบานโดยสรางเอกนามคลายกับเอกนามที่ ครูสรางบนกระดาน ชั่วโมงที่ 2 (ทบทวนการบวกลบเอกนาม) 1. ครูใหนักเรียนแตละคนยกตัวอยางเอกนามที่คลายกันมาคนละ 2 ถึง 3 คู การคิดวิเคราะห ครูอธิบายตอวาเอกนามคลายกันตั้งแตสองเอกนามสามารถบวกหรือลบกันได โดยอาศัยหลักที่วา ผลบวกของเอกนามที่คลายกัน = ผลบวกของสัมประสิทธิ์ × สวนที่อยูในรูป การคูณกันของตัวแปร และ ผลลบของเอกนามที่คลายกัน = ผลลบของสัมประสิทธิ์ × สวนที่อยูในรูปการ คูณกันของตัวแปร ตอไปครูยกตัวอยาง ตอไปนี้ 1) 5x3 + 2x3 = (5 + 2)x3 = 7x3 2) 10x6 - 7x6 = (10 - 7)x6 = 3x6 3) -3x2 – 5x2 = (-3 + (-5))x2 = -8x2 จากนั้นใหนักเรียนนําเอกนามคลายที่นักเรียนไดคิดในชั่วโมงที่ผานมานํามาหา ผลบวกและหาผลลบของเอกนามคลายดังกลาว 2. ให นั กเรียนหาผลบวกและผลลบของเอกนามคลายเพิ่ มเติม โดยครูเขียน การคิดวิเคราะห โจทยบนกระดาน เชน 1) 2x3 + 3x3 2) 4x2 - 6x2 3) 9x4 + x4 4) 9x2 - x2 เพื่อใหนักเรียนนําความรูมาฝกฝนใหเกิดทักษะและความเขาใจยิ่งขึ้น
  • 8.
    แผนการจัดการเรียนรูคณิตศาสตรเพิ่มเติม ม.2 ภาคเรียนที่2 8 กิจกรรมการเรียนการสอน ฝกการคิดแบบ ชั่วโมงที่ 3 (การบวกและลบพหุนาม) 1. ครูใหนักเรียนพิจารณานิพจน 3x - 4y, 3x2y3 - 4x2y3, 4xy + 5yz + 6zx การคิดวิเคราะหการคิดสรุปความ จากนั้นครูใชคําถามถามนักเรียนวาจากนิพจนทั้งหมดมีนิพจนใดบางไมเปน เอกนาม และครูกลาววานิพจนท้งหมดเราเรียกวา พหุนาม ั ตอไป ครูใชคําถามเพื่อใหนักเรียนสรุปความเขาใจ พหุนาม คือนิพจนพีชคณิตที่เปนเอกนามหรืออยูในรูปการบวกหรือการลบ เอกนามตางๆ ตอไปครูให นั กเรียนพิจารณา 10x6 + 4x6 วาตัวแปรเปน ชุดเดียวกัน หรือไม (เปน) ครูใหความรูวาสําหรับพหุนามใดพหุนามหนึ่งถามีพจนสองพจนที่มีตัวแปร อยางเดียวกัน และมีเลขชี้กําลังเทากัน จะเรียกวา พจนที่คลายกัน ถาพจนสองพจนใดๆ ที่มีตัวแปรตางกัน หรือเลขชี้กําลังไมเทากัน จะเรียกวา พจนที่ตางกัน  เชน 3x2 + 5x + 6x2 + 7 มี 3x2 และ 6x2 เปนพจนที่คลายกัน จากนั้นครูแนะนํานักเรียนวา ในการหาผลบวกหรือผลลบของพหุนาม ใหนํา พจนที่คลายกันมาบวกหรือลบกัน ดังตัวอยาง ครูยกตัวอยางประกอบความเขาใจ ดังนี้ 1) 7x4 + 9x4 = (7 + 9)x4 = 16x4 2) -4m2 + 12m2 = (-4 + 12)m2 = 8m2 3) (3x2 + 4x - 2) + (12x2 - 3x + 5) = 3x2 + 4x - 2 + 12x2 - 3x + 5 = 15x2 + x + 3
  • 9.
    แผนการจัดการเรียนรูคณิตศาสตรเพิ่มเติม ม.2 ภาคเรียนที่2 9 กิจกรรมการเรียนการสอน ฝกการคิดแบบ 2. ครูแนะนําเพิ่มเติมเกี่ยวกับการลบวา จากบทนิยามการลบ a - b = a + (-b) การคิดวิเคราะหและการคิดสรุป พรอมทั้งยกตัวอยางดังนี้ ความ จงหาผลลบของ (3x2 + 4x - 2) - (12x2 - 3x + 5) วิธทํา (3x2 + 4x - 2) - (12x2 - 3x + 5) = (3x2 + 4x - 2) + (-12x2 + 3x - 5) ี = 3x2 + 4x – 2 -12x2 + 3x – 5 = -9x2 + 7x – 7 ครูและนักเรียนชวยกันสรุปการบวกและการลบพหุนามดังนี้ การบวกพหุนามสองพหุนาม สามารถเอาวงเล็บที่แสดงพหุนามแตละพหุนาม ออกได โดยไมทําใหเครื่องหมายของแตละพจนเปลี่ยนไป สวนการลบพหุนามสองพหุนาม ใชความรูในเรื่องบทนิยามการลบที่วา a - b = a + (-b) ดังนั้น เมื่อถอดวงเล็บออกจึงเห็นวาเครื่องหมายแตละพจนของ ตัวลบมีเครื่องหมายเปลี่ยนไปเปนตรงกันขาม ชั่วโมงที่ 4 - 6 (การแยกตัวประกอบโดยใชสมบัติการแจกแจง) ชั่วโมงที่ 4 (การแยกตัวประกอบโดยใชสมบัติการแจกแจง) 1. ครูทบทวนสมบัติการแจกแจง ดังนี้ สําหรับ a, b, c ที่เปนจํานวนเต็มใดๆ การคิดวิเคราะหและการคิดสรุป แลว จะไดวา ความ a(b + c) = ab + ac [การแจกแจงทางซาย] หรือ (a + b)c = ac + bc [การแจกแจงทางขวา] (a + b)(c + d) = a(c + d) + b(c + d) = ac + ad + bc + bd จากนั้นครูและนักเรียนรวมกันอภิปรายวา พหุนามใดๆ สามารถคูณ กันโดย อาศัยสมบัติการแจกแจง พรอมกับยกตัวอยางดังนี้ 1) 4(x – 2) = 4x – 8 2) -2x(x + 3) = (-2x)x + (-2x)(3) = -2x2 – 6x 3) 8x(4x + 6) = (8x)(4x) + (8x)(6) = 32x2 + 48x 4) 3xy(2x – y) = (3xy)(2x) – (3xy)(y) = 6x2y – 3xy2
  • 10.
    แผนการจัดการเรียนรูคณิตศาสตรเพิ่มเติม ม.2 ภาคเรียนที่2 10 กิจกรรมการเรียนการสอน ฝกการคิดแบบ 5) (x + 2)(x + 4) = x(x + 4) + 2(x+4) = x2 + 4x + 2x +8 = x2 + 6x + 8 6) (x – 5)(2x + 1) = x(2x + 1) – 5(2x + 1) = 2x2 + x – 10x – 5 = 2x2 – 9x – 5 7) 6(m + 3)(m – 4) = (6m + 18)(m – 4) = (6m)(m – 4) + 18(m – 4) = 6m2 – 24m + 18m – 72 = 6m2 – 6m –72 จากตัวอยางขางตนครูสรุปใหนักเรียนฟงไดวา การเขียนพหุนามที่กําหนดให ในรูปการคูณของพหุนามตั้งแตสองพหุนามขึ้นไป เปนตัวอยางของการแยกตัว ประกอบ จากนั้นครูใหนกเรียนพิจารณาการแยกตัวประกอบของพหุนามตอไปนี้ ั 1) 6m2 – 6m –72 = 6(m + 3)(m – 4) 6m2 – 6m –72 เปนพหุนามดีกรีสอง 6 เปนพหุนามดีกรีศูนย m + 3 และ m – 4 เปนพหุนามดีกรีหนึ่ง 2) 2x2 – 9x – 5 = (x – 5)(2x + 1) 2x2 – 9x – 5 เปนพหุนามดีกรีสอง x – 5 และ 2x + 1 เปนพหุนามดีกรีหนึ่ง ครูใหนักเรียนสรุปวา สังเกตอะไรไดบางจากตัวอยางดังกลาว ซึ่งควรจะไดวา  การแยกตัวประกอบของพหุนาม คือการเขียนพหุนามนั้นในรูปการคูณของ พหุนามที่มีดีกรีต่ํากวาตั้งแตสองพหุนามขึ้นไป ซึ่งในการแยกตัวประกอบยังใชสมบัติการสลับที่ของการคูณดวย 2. ครูกลาววาจากสมบัติการแจกแจงที่ไดทบทวนไปตอนตนชั่วโมงนั้น a, b, c การคิดวิเคราะหและการคิด เปนจํานวนเต็มใดๆ แตวาเราสามารถใชสมบัติการแจกแจง ในกรณี ที่ a, b, c คํานวณ เปนพหุนามไดดวย และจะเรียก a วา ตัวประกอบรวมของ ab และ ac หรือ ตัวประกอบรวมของ ba และ ca จากนั้นใหนักเรียนพิจารณาการแยกตัวประกอบของตัวอยางตอไปนี้ 1) 10x + 5y = 5(2x + y) 5 เปน ห.ร.ม. ของ 10 และ 5 2) 18xy2 – 6x2y = 6(3xy2 – x2y) 6 เปน ห.ร.ม. ของ 18 และ 6 = 6 × y(3xy – x2) y เปนตัวประกอบรวมของ 3xy2 และ x2y
  • 11.
    แผนการจัดการเรียนรูคณิตศาสตรเพิ่มเติม ม.2 ภาคเรียนที่2 11 กิจกรรมการเรียนการสอน ฝกการคิดแบบ = 6×y×x(3y – x) x เปนตัวประกอบรวมของ 3xy และ x2 = 6xy(3y – x) ดังนั้น 18xy – 6x2y = 6xy(3y – x) 2 3. ใหนักเรียนทํากิจกรรมตรวจสอบความเขาใจ 1 เปนการบาน เพื่อตรวจสอบ การคิดวิเคราะหและการคิด ความเขาใจ โดยครูกําหนดวันและเวลาสงงาน คํานวณ ชั่วโมงที่ 5 (การแยกตัวประกอบโดยใชสมบัติการแจกแจง ตอ) 1. ครูทบทวนการแยกตัวประกอบของพหุนามที่เรียนเมื่อชั่วโมงที่แลว โดย การคิดวิเคราะหและการคิด เขียนโจทยตัวอยางบนกระดาน และสุมนักเรียนออกมาแสดงวิธีทํา เพื่อตรวจ คํานวณ สอบความเขาใจ โดยใหนักเรียนบันทึกลงในสมุดจดงาน 1) 2x + 2y [2(x + y)] 2) 7xy – 14yz [7y(x – 2z)] 3) x3 – x7 [x3(1 – x4)] 4) x2y + xy2 [xy(x + y)] 5) -4xy + 16y [-4y(x – 4)] จากนั้นครูนําเสนอตัวอยางที่ 2 จงแยกตัวประกอบของพหุนามตอไปนี้ 1) 9x2(m3 – 1) – 3(m3 – 1) 2) (3x + 7y)2 – (3x – 1)(3x + 7y) ครูซักถามนักเรียนวา มีวิธีการแยกตัวประกอบอยางไร พหุนามใดเปน ตัวประกอบรวม จนไดขอสรุปดังนี้ วิธีทํา 3 เปนตัวประกอบรวม 1) 9x2(m3 – 1) – 3(m3 – 1) = 3[3x2(m3 – 1) – (m3 – 1)] = 3(m3 – 1)(3x2 – 1) (m3 – 1) เปนตัวประกอบรวม
  • 12.
    แผนการจัดการเรียนรูคณิตศาสตรเพิ่มเติม ม.2 ภาคเรียนที่2 12 กิจกรรมการเรียนการสอน ฝกการคิดแบบ 2) (3x + 7y)2 – (3x – 1)(3x + 7y) = (3x + 7y)[ (3x + 7y) - (3x – 1)] (3x + 7y) เปนตัวประกอบรวม = (3x + 7y)[ 3x + 7y - 3x + 1] = (3x + 7y)(7y + 1) 2. ใหนักเรียนทํากิจกรรมตรวจสอบความเขาใจ 2 เพื่อตรวจสอบความเขาใจ การคิดวิเคราะหและการคิด โดยครูกําหนดวันและเวลาสงงาน คํานวณ 3. ครูกลาวตอไปวา เราไดเรียนรูการแยกตัวประกอบของพหุนามที่มี 2 พจน การคิดวิเคราะหและการคิด ไปแลว ตอไปเราจะใชสมบัติการแจกแจงในการแยกตัวประกอบของพหุนามที่ คํานวณ มีมากกวา 2 พจน จากนั้นครูนําเสนอตัวอยาง ใหนกเรียนพิจารณาการแยกตัวประกอบ ั การคิดวิเคราะหและการคิด คํานวณ 1) 12x2y4 + 9x3y3 + 3x4y = 3(4x2y4 + 3x3y3 + x4y) = 3x2(4y4 + 3xy3 + x2y) = 3x2y(4y3 + 3xy2 + x2) ซึ่งมี 3, x2 และ y เปนตัวประกอบรวม ตามลําดับ 2) 10x4yz – 2x2y2z2 + 6x3y3z3 = 2(5x4yz – x2y2z2 + 3x3y3z3) = 2x2(5x2yz – y2z2 + 3xy3z3) = 2x2y(5x2z – yz2 + 3xy2z3) = 2x2yz(5x2 – yz + 3xy2z2) ซึ่งมี 2, x2, y และ z เปนตัวประกอบรวม ตามลําดับ 4. ครูแบงกลุมนักเรียนออกเปน 2 กลุมใหญๆ (อาจเปนกลุมของจํานวนคี่และ การคิดวิเคราะหและการคิด จํานวนคู หรือ กลุมของผูหญิงและผูชาย) โดยใหแตละกลุมสงตัวแทนออกมา คํานวณ หนากระดาน เพื่อแขงขันกันทําโจทยปญหา (ชุดเดียวกัน) ที่ครูเขียนให ใคร ทําเสร็จเร็ว และถูกตองมากกวาเปนฝายชนะ โดยครูและเพื่อนนักเรียนพิจารณา ความถูกตอง โจทยปญหา
  • 13.
    แผนการจัดการเรียนรูคณิตศาสตรเพิ่มเติม ม.2 ภาคเรียนที่2 13 กิจกรรมการเรียนการสอน ฝกการคิดแบบ 1) 3xy – 12yz + xyz 2) 2x4 – 8x3y + 4x2y2 3) 20x2y4 + 10x3y3 + 5x4y2 4) 24x2y3 + 18xy2 – 15x3y 5) 15abc + 25a2bc – 40abc2 6) 16a2b4 + 8a3b3 + 4a4b2 7) 14 – xy2 + 10x2y – 2x3 8) 12x2yz3 – 9x3y2z + 6xyz2 9) 3x4y + 6x3y2 – 12x2y3 10) 12x2y – 18x3y2 – 3xy 5. ใหนักเรียนทําแบบฝกหัด 1 ขอ 2 และ 3 ในชั้นเรียน โดยครูเดินดู เพื่อตรวจ การคิดวิเคราะหและการคิด สอบความเขาใจ คํานวณ ชั่วโมงที่ 6 (การแยกตัวประกอบโดยใชสมบัติการแจกแจง ตอ) 1. ครูทบทวนการใชสมบัติการแจกแจงแยกตัวประกอบที่เรียนมาในชั่วโมงที่ การคิดวิเคราะหและการคิด แลว โดยการรวมกันเฉลยแบบฝกหัด 1 ขอ 2 และ 3 คํานวณ หลังจากนั้น ครูกลาวา สําหรับพหุนามที่มีพจนหลายๆ พจน เราอาจตองจัดกลุม พหุนามที่มลักษณะบางอยางที่เหมือนกัน แลวจึงใชสมบัติการแจกแจงแยกตัว ี ประกอบ ดังตัวอยางตอไปนี้ จงแยกตัวประกอบของพหุนามตอไปนี้ 1) 4x2 – 8x + 3x – 6 2) 3x2 - 3x – x + 1 3) 5y2 + 10xy – xy -2x2 4) ax + ay + bx + by – cx – cy วิธีทํา 1) 4x2 – 8x + 3x – 6 = (4x2 – 8x) + (3x – 6) = 4x(x – 2) + 3(x – 2) = (x – 2)(4x + 3) 2) 3x - 3x – x + 1 = (3x2 - 3x) – (x – 1) 2 = 3x(x – 1) – (x – 1) = (x – 1)(3x – 1)
  • 14.
    แผนการจัดการเรียนรูคณิตศาสตรเพิ่มเติม ม.2 ภาคเรียนที่2 14 กิจกรรมการเรียนการสอน ฝกการคิดแบบ 3) 5y2 + 10xy – xy –2x2 = (5y2 + 10xy) – (xy + 2x2) = 5y(y + 2x) – x(y + 2x) = (y + 2x)(5y – x) 4) ax + ay + bx + by – cx – cy = (ax + bx - cx) + (ay + by - cy) = x(a + b - c) + y(a + b - c) = (a + b - c)(x + y) 2. ครูแบงนักเรียนออกเปน 4 กลุมเทาๆ กัน จากนั้นใหแตละกลุมสงตัวแทน การคิดวิเคราะหและการคิด ออกมาจับฉลากโจทยปญหาวาจะไดนําเสนอขอใดกลุมละ 2 ขอ ครูใหเวลา คํานวณ ประมาณ 15 นาที เพื่ อ ให นั ก เรี ย นช ว ยกั น คิ ด คํ าตอบและแสดงวิ ธี ทํ าอย าง ละเอียด และในขณะที่แตละกลุมนําเสนอครูควรบันทึกผลการนําเสนอวาเปน อยางไรบางและควรแกไขในจุดใดและในขณะที่แตละกลุมบรรยายครูควรซัก ถามและใหคําแนะนําติชมการนํ าเสนอ เมื่อแตละกลุมนําเสนอเสร็จ ครูควร สรุปผลการนําเสนอทั้งหมดอีกครั้ง โจทยปญหา จงแยกตัวประกอบของพหุนามตอไปนี้ 1) 2y2 – 6y + 4y – 12 2) 7x2 + 7x – 3y – 3 3) 10x2 + 6xy – 5xy – 3y2 4) x2 + 4x +7x + 28 5) x2 + x – 4 - 4x 6) 2px + 3qx + 4py + 6qy 7) ax – bx – ab + b2 8) xyz – x2y2z2 + x3y3z3
  • 15.
    แผนการจัดการเรียนรูคณิตศาสตรเพิ่มเติม ม.2 ภาคเรียนที่2 15 5.3 ขั้นสรุป นักเรียนสามารถสรุปไดวา 1) พหุนามตั้งแตสองพหุนามขึ้นไปสามารถบวกหรือลบกันไดโดยการนําพจนที่คลายกันมาบวกหรือลบกัน โดยใชสมบัติการแจกแจง เพื่อรวมพจนที่คลายกันเขาดวยกัน 2) พหุนามตั้งแตสองพหุนามขึ้นไปสามารถคูณกันไดโดยอาศัยสมบัติการแจกแจง หรือสามารถหาผลคูณ ทวินามอยางงายโดยใชรูปสี่เหลี่ยมมุมฉาก และสามารถ 3) ใชสมบัติการแจกแจงแสดงการบวกและลบพหุนามได 4) ใชสมบัติการแจกแจงแสดงการคูณพหุนามได 6. สื่อการเรียนรู / แหลงการเรียนรู 6.1 สื่อการเรียนรู - หนังสือเรียนแม็ค 6.2 แหลงการเรียนรู - หองสมุดโรงเรียน - หองสมุดกลุมสาระการเรียนรูคณิตศาสตร - หนังสือเรียนแม็ค 7. กิจกรรมเสนอแนะ 7.1 กิจกรรมสงเสริมการคิดเชิงวิเคราะห ขั้นรวบรวมขอมูล ครูมอบหมายใหนักเรียนไปศึกษาเรื่องของการแยกตัวประกอบโดยใชสมบัติการแจกแจง พรอมทั้งแสดงวิธี การหาคําตอบอยางละเอียด มาคนละ 5 ขอ ขั้นวิเคราะห ใหนกเรียนแตละคนวิเคราะหเรื่องที่ตัวเองไปศึกษาคนความา ั ขั้นสรุป ครูตรวจผลงานนักเรียนแตละคน พรอมใหขอเสนอแนะแลวใหหัวหนาหองรวบรวมงานทั้งหมดจัดทําเปนรูป เลมรายงาน ขั้นประยุกตใช ครูใหนกเรียนชวยกันเลือกขอที่นาสนใจแลวนําเสนอหนาชั้นเรียน ั
  • 16.
    แผนการจัดการเรียนรูคณิตศาสตรเพิ่มเติม ม.2 ภาคเรียนที่2 16 8. บันทึกหลังสอน บันทึกหลังการสอน (บันทึกเฉพาะประเด็นที่มีขอมูลสารสนเทศชัดเจน ) ประเด็นการบันทึก จุดเดน จุดที่ควรปรับปรุง 1. การจัดกิจกรรมการเรียนรู 2. การใชสื่อการเรียนรู 3. การประเมินผลการเรียนรู 4. การบรรลุผลการเรียนรูของ นักเรียน บันทึกเพิ่มเติม ………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………… ลงชื่อ………………………………….. บันทึกความเห็นของผูตรวจสอบแผนการจัดการเรียนรู ………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………… ลงชื่อ……………………………………….. ตําแหนง…….……..……………………….. 9. ใบความรู ใบงาน และเครื่องมือวัดผล
  • 17.
    แผนการจัดการเรียนรูคณิตศาสตรเพิ่มเติม ม.2 ภาคเรียนที่2 17 กิจกรรมตรวจสอบความเขาใจและแบบฝกหัดในหนังสือเรียน แบบสังเกตพฤติกรรมการเรียน แบบบันทึกการสังเกตพฤติกรรมการเรียนรายบุคคลวิชาคณิตศาสตร ชื่อนักเรียน .................................. ชั้น ........... วันที่ ................ เดือน ............................. ป .................... ครั้งที่ .................................................................. ผูสังเกต ...................................................................... ระดับการประเมิน หัวขอการประเมิน ดีมาก ดี พอใช ควรปรับปรุง ความสนใจ การตอบคําถาม การทํากิจกรรมหนาชั้นเรียน การใชความรูทักษะ/กระบวนการทาง คณิตศาสตรในการแกปญหาในสถาน การณตางๆ ความสามารถในการใชภาษาและสื่อ ลักษณทางคณิตศาสตรในการสื่อสาร สื่อความหมาย แผนการจัดการเรียนรูที่ 2 (ชั่วโมงที่ 7 – 11) แบบประเมินพฤติกรรมการทํางาน ชื่อนักเรียน .................................. ชั้น ........... วันที่ ................ เดือน ............................. ป .................... ครั้งที่ .................................................................. ผูสังเกต ...................................................................... ระดับการประเมิน หัวขอการประเมิน ดีมาก ดี ปานกลาง นอย นอยมาก การวงแผน การกําหนดการปฏิบัติงาน มีขั้นตอนชัดเจน การปฏิบัติตามขั้นตอนที่ กําหนด ความคิดสรางสรรค ผลการทํางาน
  • 18.
    แผนการจัดการเรียนรูคณิตศาสตรเพิ่มเติม ม.2 ภาคเรียนที่2 18 เรื่อง การแยกตัวประกอบของพหุนามดีกรีสองตัวแปรเดียว เวลา 5 ชั่วโมง 1. เปาหมายการเรียนรู 1.1 ผลการเรียนรู 1) สามารถแยกตัวประกอบของพหุนามในรูป x2 + bx + c ไดอยางถูกตอง 2) สามารถแยกตัวประกอบของพหุนามในรูป ax2 + bx + c ได โดยที่ a ≠ 0 และ a, b, c เปนจํานวนเต็ม 3) ตระหนักถึงความสมเหตุสมผลของคําตอบที่ได 1.2 จุดประสงคการเรียนรู 1) สามารถแยกตัวประกอบของพหุนามในรูป x2 + bx + c ไดอยางถูกตอง 2) สามารถแยกตัวประกอบของพหุนามในรูป ax2 + bx + c ได โดยที่ a ≠ 0 และ a, b, c เปนจํานวนเต็ม 2. สาระสําคัญ 2.1 สาระการเรียนรู พหุนามที่มีรูปทั่วไปเปน ax2 + bx + c โดยที่ a, b และ c เปนคาคงตัว และ a ≠ 0 กรณีที่ a = 1 เราสามารถแยกตัวประกอบของ x2 + bx + c = (x + m)(x + n) a ≠1 เราสามารถแยกตัวประกอบของ ax2 + bx + c = (px + m)(qx + n) โดยการหาคา pq = a pn + mq = b mn = c 2.2 ทักษะ/กระบวนการ ฝกทักษะการวิเคราะห การตีความหมาย การคิดคํานวณ 2.3 ทักษะการคิด การคิดคํานวณ การคิดวิเคราะห การใหเหตุผล การคิดจัดลําดับ การคิดแปลความและสรุปความ การแกปญหา
  • 19.
    แผนการจัดการเรียนรูคณิตศาสตรเพิ่มเติม ม.2 ภาคเรียนที่2 19 3. รองรอยการเรียนรู 3.1 ผลงาน / ชิ้นงาน 1) การทํากิจกรรมตรวจสอบความเขาใจ 5 – 8 และแบบฝกหัด 2 ขอ 1 ในหนังสือเรียนแม็ค 2) การทําแบบทดสอบ 3.2 กระบวนการขั้นตอนการปฏิบัตงาน ิ 1) จัดกลุม กลุมละ 3 คน 2) เลือกหัวหนากลุม 3) หัวหนากลุมแบงงาน 4) รวมกันจัดทําบัตรกิจกรรม 5) นําเสนอผลงานหนาชั้นเรียน 6) รวมกันทํากิจกรรมตรวจสอบความเขาใจ 7) สงงาน 3.3 พฤติกรรมตามคุณลักษณะพึงประสงค 1) ใหความรวมมือในการทํางานกลุม 2) มีความละเอียดรอบคอบและรับผิดชอบในการทํางาน 3.4 ความรูความเขาใจ 1) สามารถแยกตัวประกอบของพหุนามในรูป x2 + bx + c ไดอยางถูกตอง 2) สามารถแยกตัวประกอบของพหุนามในรูป ax2 + bx + c ได โดยที่ a ≠0 และ a, b, c เปนจํานวนเต็ม 4. แนวทางการตรวจใหคะแนนผลงาน / ชิ้นงาน / การปฏิบัติ เกณฑผานขั้นต่ํา 1) ไดระดับ “พอใช” ขึ้นไป 2) ไดระดับ “ดี” ขึ้นไป 3) ทําไดถูกตอง 80% ขึ้นไป การสรุปผลการประเมิน ตองผานเกณฑขั้นต่ําทั้ง 3 รายการ
  • 20.
    แผนการจัดการเรียนรูคณิตศาสตรเพิ่มเติม ม.2 ภาคเรียนที่2 20 5. กระบวนการเรียนรู 5.1 ขั้นนํา ชั่วโมงที่ 1 (การแยกตัวประกอบของพหุนามดีกรีสองตัวแปรเดียว กรณีท่ี c ≠ 0) ครูทบทวนนักเรียนถึง พหุนามดีกรีสองตัวแปรเดียววา คือพหุนามที่เขียนไดในรูป ax2 + bx + c เมื่อ a, b, c เปนคาคงตัวที่ a ≠ 0 โดยกลาวตอไปวา ที่เราจะเรียนตอไปนี้ เราจะสนใจเฉพาะการแยกตัวประกอบของพหุนามดีกรี สองตัวแปรเดียวที่แตละพจนมีสัมประสิทธิ์เปนจํานวนเต็ม ตอไปครูยกตัวอยางของพหุนามดีกรีสอง แลวใหนักเรียน บอกคาของสัมประสิทธิ์ a,b,c จากนั้นครูนํานักเรียนเขาสูการแยกตัวประกอบของพหุนามที่เขียนไดในรูป ax2+ bx + c เมื่อ a, b, c เปนจํานวนเต็มที่ a ≠ 0 วาเปนการเขียนพหุนามนั้นๆ ใหอยูในรูปการคูณของพหุนามดีกรีหนึ่ง ซึ่งจะแยก ออกเปน 3 กรณี ดวยกัน วามีกรณีใดบาง หลังจากนั้นกลาวถึงกรณีที่ 1 และ 2 พรอมทั้งยกตัวอยางประกอบ ชั่วโมงที่ 2 (การแยกตัวประกอบของพหุนามดีกรีสองตัวแปรเดียว กรณีที่ a = 1, b ≠ 0 และ c ≠ 0) ครูทบทวนการแยกตัวประกอบของพหุนามที่เขียนไดในรูป ax2 + bx + c เมื่อ a, b, c เปนจํานวนเต็มที่ a ≠ 0 ในกรณีที่ a = 1, b ≠ 0 และ c ≠ 0 พรอมทั้งยกตัวอยางประกอบ และใหนักเรียนทํากิจกรรมตรวจสอบความเขาใจ 7 ชั่วโมงที่ 3 - 5 (การแยกตัวประกอบของพหุนามดีกรีสองตัวแปรเดียว กรณีที่ a ≠ 1, b≠0 และ c≠0) ครูแนะนํานักเรียนการแยกตัวประกอบของพหุนามที่เขียนไดในรูป ax2 + bx + c เมื่อ a, b, c เปนจํานวนเต็มที่ a ≠ 0 ในกรณีที่ a ≠ 1, b≠ 0 และ c ≠ 0 พรอมทั้งยกตัวอยางประกอบและแสดงวิธีทําอยางละเอียด จนไดกลยุทธในการ แยกตัวประกอบของพหุนามที่เขียนไดในรูป ax2 + bx + c เมื่อ a, b, c เปนจํานวนเต็มที่ a ≠ 0 ในกรณีที่ a ≠ 1, b ≠ 0 และ c ≠ 0 และใหนักเรียนทํากิจกรรมตรวจสอบความเขาใจ 8
  • 21.
    แผนการจัดการเรียนรูคณิตศาสตรเพิ่มเติม ม.2 ภาคเรียนที่2 21 5.2 ขั้นสอน กิจกรรมการเรียนการสอน ฝกการคิดแบบ ชั่วโมงที่ 1 (การแยกตัวประกอบของพหุนามดีกรีสองตัวแปรเดียว กรณีท่ี c≠0) 1. ครูทบทวนนักเรียนถึง พหุนามดีกรีสองตัวแปรเดียว วา คือพหุนามที่เขียนไดใน การคิดวิเคราะหและการคิด รูป ax2 + bx + c เมื่อ a, b, c เปนคาคงตัวที่ a≠0 โดยกลาวตอไปวา ที่เราจะเรียนตอ คํานวณ ไปนี้ เราจะสนใจเฉพาะการแยกตัวประกอบของพหุนามดีกรีสองตัวแปรเดียวที่แต ละพจนมีสัมประสิทธิ์เปนจํานวนเต็ม หลังจากนั้นครูเขียนตัวอยางของพหุนามดีกรี สองตัวแปรเดียวที่แตละพจนมีสัมประสิทธิ์เปนจํานวนเต็ม เชน 1) x2 + 8x + 15 2) 6 – 5x – 4x2 3) 10t2 + 5t จากนั้นครูถามนักเรียนวา แตละพหุนามดีกรีสองตัวแปรเดียวที่ครูเขียนบนกระดาน นั้น มีสัมประสิทธิ์ a, b และ c เปนเทาไร เปนจํานวนเต็มหรือไม 2. ใหนักเรียนทํากิจกรรมตรวจสอบความเขาใจ 5 ในชั้นเรียน เพื่อตรวจสอบความ การคิดวิเคราะหและการคิด เขาใจ โดยครูเดินดูเพื่อตรวจสอบความถูกตอง คํานวณ 3. เมื่อนักเรียนทํากิจกรรมตรวจสอบความเขาใจ 5 เรียบรอยแลว ครูนํานักเรียนเขา การคิดวิเคราะหและการคิด สู ก ารแยกตั ว ประกอบของพหุ น ามที่ เขี ย นได ในรูป ax2 + bx + c เมื่ อ a, b, c เป น คํานวณ จํานวนเต็มที่ a≠0 วาเปนการเขียนพหุนามนั้นๆ ใหอยูในรูปการคูณของพหุนามดีกรี หนึ่ง ซึ่งจะแยกออกเปน 3 กรณี ดวยกัน ดังนี้ - กรณีที่ 1 c=0 - กรณีที่ 2 a = 1, b≠0 และ c≠0 และ - กรณีที่ 3 a ≠ 1, b≠0 และ c≠0 กรณีที่ 1 c=0 จากรูปสมการ ax2 + bx + c เมื่อ a, b, c เปนจํานวนเต็มที่ a ≠ 0 แทนคา c = 0 ลงใน สมการ จะไดวา ax2 + bx จากนั้นเราแยกตัวประกอบโดยใชสมบัติการแจกแจงที่ได เรียนมาแลว จากนั้นครูนําเสนอตัวอยางที่ 1 บนกระดาน แลวสุมนักเรียนออกมา แสดงวิธีการแยกตัวประกอบนั้นๆ นั่นคือ ตัวอยางที่ 1 จงแยกตัวประกอบของ 1) x2 + 7x 2) 8x2 + 16x 3) 40k – 20k2
  • 22.
    แผนการจัดการเรียนรูคณิตศาสตรเพิ่มเติม ม.2 ภาคเรียนที่2 22 กิจกรรมการเรียนการสอน ฝกการคิดแบบ 4) – 30t2 – 15t วิธีทํา x เปนตัวประกอบรวม 1) x2 + 7x = x(x + 7) x เปนตัวประกอบรวม 2) 8x2 + 16x = 8(x2 + 2x) = 8x(x + 2) 8 เปนตัวประกอบรวม 3) 40k – 20k2 = 20(2k – k2) = 20k(2 – k) 4) – 30t2 – 15t = – 15(2t2 + t) = –15t(2t + 1) หลังจากนั้นใหนักเรียนทํากิจกรรมตรวจสอบความเขาใจ 6 ในชั้นเรียน เพื่อตรวจ สอบความเขาใจอีกครั้ง 4. ครูนํานักเรียนเขาสูการแยกตัวประกอบของพหุนามที่เขียนไดในรูป ax2 + bx + c การคิดวิเคราะห การตีความ เมื่อ a, b, c เปนจํานวนเต็มที่ a≠0 และการคิดคํานวณ กรณีที่ 2 a = 1, b≠0 และ c≠0 จากรูปสมการ ax2 + bx + c เมื่อ a, b, c เปนจํานวนเต็มที่ a≠0 แทนคา a = 1 เมื่อ b≠0 และ c≠0 จะไดสมการ x2 + bx + c เมื่อ b, c เปนจํานวนเต็มที่ b≠0 และ c≠0 โดยครูกลาวตอไปวา บางครั้งเราเรียกพหุนามดีกรีสองในกรณี นี้วา พหุนามสาม พจน โดยที่เราจะเรียก x2 วา “พจนหนา” bx วา “พจนกลาง” c วา “พจนหลัง” ชั่วโมงที่ 2 (การแยกตัวประกอบของพหุนามดีกรีสองตัวแปรเดียว กรณีที่ a = 1, การคิดวิเคราะห การตีความ b≠0 และ c≠0) การคิดสรุปความและการคิด 1. ครูทบทวนการแยกตัวประกอบของพหุนามที่เขียนไดในรูป ax2 + bx + c เมื่อ a, คํานวณ b, c เปนจํานวนเต็มที่ a≠0 ในกรณีที่ a = 1, b≠0 และ c≠0 ที่เรียนมาเมื่อชั่วโมงที่แลว หลังจากนั้นใหนักเรียนพิจารณาการหาผลคูณของพหุนามตอไปนี้โดยใชสมบัติการ แจกแจง (x + 3)(x + 5) = (x + 3)(x) + (x + 3)(5) = (x)(x) + (3)(x) + (x)(5) + (3)(5) = x2 + 3x + 5x + 15 = x2 + 8x + 15
  • 23.
    แผนการจัดการเรียนรูคณิตศาสตรเพิ่มเติม ม.2 ภาคเรียนที่2 23 กิจกรรมการเรียนการสอน ฝกการคิดแบบ ดังนั้น เราสามารถแยกตัวประกอบของ x2 + 8x + 15 ไดเปน (x + 3)(x + 5) ตอไปครูถามนักเรียนวา จากการหาผลคูณของพหุนามขางตน นักเรียนสรุปอะไรได บาง อภิปรายจนไดขอสรุป ดังนี้ จากการหาผลคูณของพหุนามขางตน เราสามารถ เขียนแผนภาพแสดงวิธีหาพจนหนา พจนหลัง และพจนกลางของพหุนามที่เปน ผลคูณ ไดดงนี้ ั 1) นําพจนหนาของพหุนามในวงเล็บแรก คูณกับพจนหนาของพหุนามใน วงเล็บหลัง จะไดพจนหนาของพหุนามที่เปนผลคูณ (x + 3)(x + 5) พจนหนา คือ (x)(x) = x2 2) นําพจนหลังของพหุนามในวงเล็บแรก คูณกับพจนหลังของพหุนามใน วงเล็บหลัง จะไดพจนหลังของพหุนามที่เปนผลคูณ (x + 3)(x + 5) พจนหลัง คือ (3)(5) = 15 3) นําพจนหนาของพหุนามในวงเล็บแรก คูณกับพจนหลังของพหุนามในวง เล็บหลัง บวกกับผลคูณของพจนหลังของพหุนามในวงเล็บแรก กับพจน หนาของพหุนามในวงเล็บหลัง (3)(x) = 3x (x + 3)(x + 5) (5)(x) = 5x ดังนั้น พจนกลางคือ (3)(x) + (5)(x) = 3x + 5x = 8x ดังนั้น ในการแยกตัวประกอบของ x2 + 8x + 15 ทําไดดังนี้ ขั้นที่ 1 หาพหุนามดีกรีหนึ่งสองพหุนามที่คูณกันได x2 เขียนใสในวงเล็บสองวงเล็บ ดังนี้ (x )(x )
  • 24.
    แผนการจัดการเรียนรูคณิตศาสตรเพิ่มเติม ม.2 ภาคเรียนที่2 24 กิจกรรมการเรียนการสอน ฝกการคิดแบบ ขั้นที่ 2 หาจํานวนสองจํานวนที่คูณกันแลวไดพจนหลัง คือ 15 ซึ่งอาจจะเปน -3 กับ -5 หรือ 3 กับ 5 แลวเขียนใสในวงเล็บที่ไดในขั้นที่ 1 ทําใหเกิดสองกรณี ดังนี้ 1) (x – 3)(x – 5) 2) (x + 3)(x + 5) ขั้นที่ 3 นําผลที่ไดในขั้นที่ 2 มาหาพจนกลางทีละกรณี จนกวาจะไดพจนกลางเปน 8x (-3)(x) = -3x (x – 3)(x – 5) (-5)(x) = -5x ดังนั้น พจนกลางคือ (-3)(x) + (-5)(x) = -3x + (-5x) = -8x ใชไมได (3)(x) = 3x (x + 3)(x + 5) (5)(x) = 5x ดังนั้น พจนกลางคือ (3)(x) + (5)(x) = 3x + 5x = 8x ใชได ดังนั้น x2 + 8x + 15 = (x + 3)(x + 5) จากนั้นครูสรุปใหนักเรียนดูงายๆ เปน พหุนามดีกรีสองในรูป x2 + bx + c สามารถ แยกตัวประกอบไดโดยจํานวนสองจํานวนที่คูณกันได c และบวกกันได b นั่นคือ ให m และ n เปนจํานวนเต็ม ถา m × n = c และ m + n = b แลว x2 + bx + c = (x + m)(x + n) จากนั้นครูนําเสนอตัวอยางของการแยกตัวประกอบของพหุนาม เพื่อความเขาใจของ นักเรียนมากยิ่งขึ้น ดังนี้ ตัวอยางที่ 2 จงแยกตัวประกอบของพหุนามตอไปนี้ 1) x2 + 10x + 25 2) x2 – 3x – 10
  • 25.
    แผนการจัดการเรียนรูคณิตศาสตรเพิ่มเติม ม.2 ภาคเรียนที่2 25 กิจกรรมการเรียนการสอน ฝกการคิดแบบ 3) x2 + 5x – 14 4) 84 + 5x – x2 วิธทํา ี 1) x2 + 10x + 25 = (x )(x ) ตอไปหาจํานวนสองจํานวนที่คูณกันได 25 และบวกกันได 10 เพราะวา 5 × 5 = 25 และ 5 + 5 = 10 ดังนั้น x2 + 10x + 25 = (x + 5)(x + 5) 2) x2 – 3x – 10 = (x )(x ) ตอไปหาจํานวนสองจํานวนที่คูณกันได (-10) และบวกกันได (-3) เพราะวา (-5) × 2 = -10 และ (-5) + 2 = -3 ดังนั้น x2 – 3x – 10 = (x - 5)(x + 2) เพื่อความเขาใจที่มากขึ้น ครูอาจสุมใหนักเรียนออกมาแยกตัวประกอบของพหุนาม ขอ 3) และขอ 4) 2. ใหนักเรียนทํากิจกรรมตรวจสอบความเขาใจ 7 ในชั้นเรียนเพื่อความเขาใจมากยิ่ง การคิดวิเคราะหและการ ขึ้น โดยครูเดินตรวจความถูกตอง คิดคํานวณ ชั่วโมงที่ 3 - 5 (การแยกตัวประกอบของพหุนามดีกรีสองตัวแปรเดียว กรณีที่ a ≠ 1, b≠ 0 และ c≠ 0) ชั่วโมงที่ 3 (การแยกตัวประกอบของพหุนามดีกรีสองตัวแปรเดียว กรณีท่ี a ≠ 1, b≠ 0 และ c≠ 0) 1. ครูทบทวนการแยกตัวประกอบของพหุนามที่เขียนไดในรูป ax2 + bx + c เมื่อ a, การคิดวิเคราะหและการ b, c เปนจํานวนเต็มที่ a ≠ 0 ในกรณีที่ 1 c=0 และกรณีที่ 2 a = 1, b≠ 0 และ c≠ 0 ที่ คิดคํานวณ เรียนมาเมื่อชั่วโมงที่แลว จากนั้นครูนํานักเรียนเขาสูการแยกตัวประกอบของ พหุนามดีกรีสองตัวแปรเดียว กรณีที่ a ≠ 1, b≠ 0 และ c≠ 0 ซึ่งเปนกรณีสุดทายที่เรา จะเรียน นั่นคือ พหุนามที่เขียนไดในรูป ax2 + bx + c เมื่อ a, b, c เปนจํานวนเต็มที่ a≠ 0 เชน 2x2 + 4x + 8 เปนตน
  • 26.
    แผนการจัดการเรียนรูคณิตศาสตรเพิ่มเติม ม.2 ภาคเรียนที่2 26 กิจกรรมการเรียนการสอน ฝกการคิดแบบ จากนั้นใหนักเรียนพิจารณาการหาผลคูณของพหุนามตอไปนี้ โดยใชสมบัติการ แจกแจง (2x – 1)(4x + 3) = (2x – 1)(4x) + (2x – 1)(3) = (2x)(4x) + (-1)(4x) + (2x)(3) + (-1)(3) = 8x2 + (-4 + 6)x – 3 = 8x2 + 2x – 3 ซึ่งจากตัวอยางขางตน ครูกลาววาเราสามารถเขียนแผนภาพแสดงวิธีการหาพจน หนา พจนหลัง และพจนกลางของพหุนามที่เปนผลคูณ ไดดังนี้ 1) นําพจนหนาของพหุนามในวงเล็บแรก คูณกับพจนหนาของพหุนามในวง เล็บหลัง จะไดพจนหนาของพหุนามที่เปนผลคูณ (2x – 1)(4x + 3) พจนหนา คือ (2x)(4x) = 8x2 2) นําพจนหลังของพหุนามในวงเล็บแรก คูณกับพจนหลังของพหุนามใน วงเล็บหลัง จะไดพจนหลังของพหุนามที่เปนผลคูณ (2x – 1)(4x + 3) พจนหลัง คือ (-1)(3) = -3 3) นําพจนหนาของพหุนามในวงเล็บแรก คูณกับพจนหลังของพหุนามใน วงเล็บหลัง บวกกับผลคูณของพจนหลังของพหุนามในวงเล็บแรก กับพจน หนาของพหุนามในวงเล็บหลัง (-1)(4x) = -4x (2x – 1)(4x + 3) (2x)(3) = 6x ดังนั้น พจนกลางคือ (-1)(4x) + (2x)(3) = -4x + 6x = 2x
  • 27.
    แผนการจัดการเรียนรูคณิตศาสตรเพิ่มเติม ม.2 ภาคเรียนที่2 27 กิจกรรมการเรียนการสอน ฝกการคิดแบบ ดังนั้น ในการแยกตัวประกอบของ 8x2 + 2x – 3 ทําไดดังนี้ ขั้นที่ 1 หาพหุนามดีกรีหนึ่งสองพหุนามที่คูณกันได 8x2 เขียนใสในวงเล็บสองวง เล็บ ดังนี้ (4x )(2x ) หรือ (x )(8x ) ขั้นที่ 2 หาจํานวนสองจํานวนที่คูณกันแลวไดพจนหลัง คือ -3 ซึ่งอาจจะเปน -3 กับ 1 หรือ 3 กับ -1 แลวเขียนใสในวงเล็บที่ไดในขั้นที่ 1 ทําใหเกิด 8 กรณี ดังนี้ 1) (4x – 3)(2x + 1) 2) (4x + 1)(2x – 3) 3) (4x + 3)(2x – 1) 4) (4x – 1)(2x + 3) 5) (x – 3)(8x + 1) 6) (x + 1)(8x – 3) 7) (x + 3)(8x – 1) 8) (x – 1)(8x + 3) ขั้นที่ 3 นําผลที่ไดในขั้นที่ 2 มาหาพจนกลางทีละกรณี จนกวาจะไดพจนกลางเปน 2x -6x (4x – 3)(2x + 1) 4x ดังนั้น พจนกลางคือ -6x + 4x = -2x ใชไมได 2x (4x + 1)(2x – 3) -12x ดังนั้น พจนกลางคือ 2x + (-12x) = -10x ใชไมได
  • 28.
    แผนการจัดการเรียนรูคณิตศาสตรเพิ่มเติม ม.2 ภาคเรียนที่2 28 กิจกรรมการเรียนการสอน ฝกการคิดแบบ 6x (4x + 3)(2x – 1) -4x ดังนั้น พจนกลางคือ 6x + (-4x) = 2x ใชได จึงไมจําเปนตองพิจารณา กรณีอื่นอีก ดังนั้น 8x2 + 2x – 3 = (4x + 3)(2x – 1) ชั่วโมงที่ 4 (การแยกตัวประกอบของพหุนามดีกรีสองตัวแปรเดียว กรณีที่ a ≠ 1, b≠ 0 และ c≠ 0 ตอ) 1. ครูทบทวนขั้นตอนการแยกตัวประกอบของพหุนามดีกรีสองตัวแปรเดียว กรณีที่ การคิดวิเคราะห และการ a ≠ 1, b≠0 และ c≠0 ที่เรียนมาเมื่อชั่วโมงที่แลว โดยการนําเสนอตัวอยางของการ คิดคํานวณ แยกตัวประกอบของพหุนาม เพื่อความเขาใจของนักเรียนมากยิ่งขึ้น ดังนี้ จงแยกตัวประกอบของ 5y2 + y – 4 วิธีทํา 5y2 + y – 4 = (5y )(y ) ตอไปเราจะหาจํานวนสองจํานวนที่คูณกันแลวไดพจนหลัง คือ -4 ซึ่งอาจเปน -4 กับ 1 หรือ 4 กับ -1 เขียนใสในวงเล็บจะทําใหเกิด 4 กรณีที่จะตองพิจารณา นั่นคือ 1) (5y – 1)(y + 4) 2) (5y + 4)(y – 1) 3) (5y + 1)(y – 4) และ 4) (5y – 4)(y + 1) จากนั้นครูถามนักเรียนวา กรณีใดใชได นั่นคือทําใหพจนกลางของพหุนามเปน ผลคูณของ y (ตอบ กรณีที่ 4) -4y (5y – 4)(y + 1) 5y
  • 29.
    แผนการจัดการเรียนรูคณิตศาสตรเพิ่มเติม ม.2 ภาคเรียนที่2 29 กิจกรรมการเรียนการสอน ฝกการคิดแบบ ดังนั้น พจนกลางคือ 5y + (-4y) = y ใชได ดังนั้น 5y2 + y – 4 = (5y – 4)(y + 1) 2. ครูแบงนักเรียนออกเปน 2 กลุม (อาจแบงเปนกลุมจํานวนคูกับจํานวนคี่ หรือ การคิดวิเคราะห และการคิด กลุมนักเรียนชายกับนักเรียนหญิง) จากนั้นครูใหตัวแทนแตละกลุม กลุมละ 2 คน คํานวณ ออกมาหนาชั้นเรียน ครูเขียนโจทยปญหาบนกระดาน โดยแตละกลุมตองแกโจทย เดียวกัน กลุมใดแสดงการแยกตัวประกอบไดเร็วที่สุดและถูกตองจะเปนผูชนะ และ ใหนกเรียนบันทึกลงในสมุดจดงาน ั โจทยปญหา  1) -3x2 + 2x + 5 2) 4x2 + 17x + 15 3) 6x2 + 17x + 12 4) 3x2 + 13x – 10 5) -5x2 – 25x + 120 หลังจากนั้นครูสรุปใหนักเรียนฟงวา การแยกตัวประกอบของพหุนามดีกรีสองใน รูป ax2 + bx + c กรณีที่ a ≠ 1, b≠0 และ c≠0 อาจทําไดอีกวิธีตามขั้นตอน ดังนี้ จาก ax2 + bx + c ขั้นที่ 1 หาผลคูณของ a และ c จะได ac ขั้นที่ 2 หาจํานวนสองจํานวนที่คูณกันได ac และบวกกันได b (ถาใหจํานวนสอง จํานวนคือ m และ n จะได m × n = ac และ m + n = b ขั้นที่ 3 เขียนในรูปกระจาย ดังนี้ ax2 + bx + c = ax2 + mx + nx + c ขั้นที่ 4 แยกตัวประกอบของพหุนามโดยวิธีการเปลี่ยนหมูและการแจกแจง กิจกรรมการเรียนการสอน ฝกการคิดแบบ
  • 30.
    แผนการจัดการเรียนรูคณิตศาสตรเพิ่มเติม ม.2 ภาคเรียนที่2 30 2. ใหนักเรียนทําโจทยปญหาดังกลาวตามวิธีที่ไดสรุปไปขางตนอีกครั้งเพื่อตรวจ การคิดวิเคราะห และการคิด สอบความเขาใจ คํานวณ ชั่วโมงที่ 5 (การแยกตัวประกอบของพหุนามดีกรีสองตัวแปรเดียว กรณีท่ี a ≠ 1, b≠0 และ c≠0 ตอ) 1. ครูทบทวนวิธีการแยกตัวประกอบของพหุนามดีกรีสองตัวแปรเดียวทุกกรณีอีก การคิดวิเคราะห และการคิด ครั้ง เพื่อความเขาใจมากยิ่งขึ้น จากนั้นใหนักเรียนทํากิจกรรมตรวจสอบความเขาใจ คํานวณ 8 และแบบฝกหัด 2 ขอ 1 (1), (3), (5), (7), (9) ในชั้นเรียน โดยครูและนักเรียนชวย กันเฉลยทายชั่วโมง 2. ใหนักเรียนทําแบบฝกหัด 2 ขอ 1 (ที่เหลือ) เปนการบานโดยครูกําหนดวันและ การคิดวิเคราะห และการคิด เวลาสงงาน เพื่อตรวจสอบความเขาใจของนักเรียน คํานวณ 5.3 ขั้นสรุป ชั่วโมงที่ 1 - 5 พหุนามที่มีรูปทั่วไปเปน ax2 + bx + c โดยที่ a, b และ c เปนคาคงตัว และ a≠0 กรณีที่ a = 1 เราสามารถแยกตัวประกอบของ x2 + bx + c = (x + r)(x + s) a ≠1 เราสามารถแยกตัวประกอบของ ax2 + bx + c = (px + r)(qx + s) โดยการหาคา pq = a ps + rq = b rs = c รวมถึงนักเรียนสามารถ 1) แยกตัวประกอบของพหุนามในรูป x2 + bx + c ไดอยางถูกตอง 2) แยกตัวประกอบของพหุนามในรูป ax2 + bx + c ได โดยที่ a ≠0 และ a, b, c เปนจํานวนเต็มได 6. สื่อการเรียนรู / แหลงการเรียนรู 6.1 สื่อการเรียนรู หนังสือเรียนแม็ค 6.2 แหลงการเรียนรู - หองสมุดโรงเรียน - หองสมุดกลุมสาระการเรียนรูคณิตศาสตร - หนังสือเรียนแม็ค 7. กิจกรรมเสนอแนะ
  • 31.
    แผนการจัดการเรียนรูคณิตศาสตรเพิ่มเติม ม.2 ภาคเรียนที่2 31 7.1 กิจกรรมสงเสริมการคิดเชิงวิเคราะห ขั้นรวบรวมขอมูล ครูมอบหมายใหนักเรียนไปศึกษาเรื่องของการแยกตัวประกอบของพหุนามดีกรีสองตัวแปรเดียว พรอมทั้ง แสดงวิธีการหาคําตอบและตรวจคําตอบอยางละเอียด มาคนละ 5 ขอ ตอวิธี ขั้นวิเคราะห ใหนักเรียนแตละคนวิเคราะหเรื่องที่ตัวเองไปศึกษาคนความา ขั้นสรุป ครูตรวจผลงานนักเรียนแตละคน พรอมใหขอเสนอแนะแลวใหหัวหนาหองรวบรวมงานทั้งหมดจัดทําเปนรูป เลมรายงาน ขั้นประยุกตใช ครูใหนกเรียนชวยกันเลือกขอที่นาสนใจแลวนําเสนอหนาชั้นเรียน ั 8. บันทึกหลังสอน บันทึกหลังการสอน (บันทึกเฉพาะประเด็นที่มีขอมูลสารสนเทศชัดเจน ) ประเด็นการบันทึก จุดเดน จุดที่ควรปรับปรุง 1. การจัดกิจกรรมการเรียนรู 2 การใชสื่อการเรียนรู 3. การประเมินผลการเรียนรู 4. การบรรลุผลการเรียนรูของ นักเรียน บันทึกเพิ่มเติม ………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………… ลงชื่อ…………………………………..
  • 32.
    แผนการจัดการเรียนรูคณิตศาสตรเพิ่มเติม ม.2 ภาคเรียนที่2 32 บันทึกความเห็นของผูตรวจสอบแผนการจัดการเรียนรู ………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………… ลงชื่อ……………………………………….. ตําแหนง…….……..………………………..
  • 33.
    แผนการจัดการเรียนรูคณิตศาสตรเพิ่มเติม ม.2 ภาคเรียนที่2 33 9. ใบความรู ใบงาน และเครื่องมือวัดผล กิจกรรมตรวจสอบความเขาใจและแบบฝกหัดในหนังสือเรียน แบบสังเกตพฤติกรรมการเรียน แบบบันทึกการสังเกตพฤติกรรมการเรียนรายบุคคลวิชาคณิตศาสตร ชื่อนักเรียน .................................. ชั้น ........... วันที่ ................ เดือน ............................. ป .................... ครั้งที่ ................................................................. ผูสังเกต ...................................................................... ระดับการประเมิน หัวขอการประเมิน ดีมาก ดี พอใช ควรปรับปรุง ความสนใจ การตอบคําถาม การทํากิจกรรมหนาชั้นเรียน การใชความรูทักษะ/กระบวนการทาง คณิตศาสตรในการแกปญหาในสถาน การณตางๆ ความสามารถในการใชภาษาและสื่อ ลักษณทางคณิตศาสตรในการสื่อสาร สื่อความหมาย
  • 34.
    แผนการจัดการเรียนรูคณิตศาสตรเพิ่มเติม ม.2 ภาคเรียนที่2 34 แบบประเมินพฤติกรรมการทํางาน ชื่อนักเรียน .................................. ชั้น ........... วันที่ ................ เดือน ............................. ป .................... ครั้งที่ .................................................................. ผูสังเกต ...................................................................... ระดับการประเมิน หัวขอการประเมิน ดีมาก ดี ปานกลาง นอย นอยมาก การวงแผน การกําหนดการปฏิบัติงาน มีขั้นตอนชัดเจน การปฏิบัติตามขั้นตอนที่ กําหนด ความคิดสรางสรรค ผลการทํางาน
  • 35.
    แผนการจัดการเรียนรูคณิตศาสตรเพิ่มเติม ม.2 ภาคเรียนที่2 35 แผนการจัดการเรียนรูที่ 3 (ชั่วโมงที่ 12 - 13) เรื่อง การแยกตัวประกอบของพหุนามดีกรีสองที่เปนผลตางของกําลังสอง เวลา 2 ชั่วโมง 1. เปาหมายการเรียนรู 1.1 ผลการเรียนรู 1) สามารถนําความรูเรื่องการแยกตัวประกอบของพหุนามดีกรีสองที่เปนผลตางของกําลังสองไปใชแยกตัว ประกอบไดอยางถูกตอง 2) ตระหนักถึงความสมเหตุสมผลของคําตอบที่ได 1.2 จุดประสงคการเรียนรู 1) สามารถนําความรูเรื่องการแยกตัวประกอบของพหุนามดีกรีสองที่เปนผลตางของกําลังสองไปใชแยกตัว ประกอบไดอยางถูกตอง 2. สาระสําคัญ 2.1 สาระการเรียนรู การแยกตัวประกอบของพหุนามดีกรีสอง ถาไดตัวประกอบเปนพหุนามดีกรีหนึ่งสองพหุนามคูณกัน โดยที่ พหุนามที่เปนตัวประกอบมีพจนเหมือนกัน แตเครื่องหมายระหวางพจนตางกัน เรียกพหุนามดีกรีสองนี้วา พหุนามดีกรี สองที่เปนผลตางของกําลังสอง และจะไดความสัมพันธ วา (พจนหนา)2 – (พจนหลัง)2 = (พจนหนา + พจนหลัง)(พจนหนา – พจนหลัง) 2.2 ทักษะ/กระบวนการ การวิเคราะห การตีความหมาย การคํานวณ 2.3 ทักษะการคิด การคิดคํานวณ การคิดสรุปความ การคิดแปลความ การคิดวิเคราะห การใหเหตุผล
  • 36.
    แผนการจัดการเรียนรูคณิตศาสตรเพิ่มเติม ม.2 ภาคเรียนที่2 36 3. รองรอยการเรียนรู 3.1 ผลงาน / ชิ้นงาน 1) การทํากิจกรรมตรวจสอบความเขาใจ 9 - 10 และแบบฝกหัด 2 ขอ 2 ในหนังสือเรียนแม็ค 2) การทําแบบทดสอบ 3.2 กระบวนการขั้นตอนการปฏิบัตงาน ิ 1) จัดกลุม กลุมละ 3 คน 2) เลือกหัวหนากลุม 3) หัวหนากลุมแบงงาน 4) รวมกันจัดทําบัตรกิจกรรม 5) นําเสนอผลงานหนาชั้นเรียน 6) รวมกันทํากิจกรรมตรวจสอบความเขาใจ 7) สงงาน 3.3 พฤติกรรมตามคุณลักษณะพึงประสงค 1) ใหความรวมมือในการทํางานกลุม 2) มีความละเอียดรอบคอบและรับผิดชอบในการทํางาน 3.4 ความรูความเขาใจ นักเรียนสามารถนําความรูเรื่องการแยกตัวประกอบของพหุนามดีกรีสองที่เปนผลตางของกําลังสองไปใชแยก ตัวประกอบไดอยางถูกตอง 4. แนวทางการตรวจใหคะแนนผลงาน / ชิ้นงาน / การปฏิบัติ เกณฑผานขั้นต่ํา 1) ไดระดับ “พอใช” ขึ้นไป 2) ไดระดับ “ดี” ขึ้นไป 3) ทําไดถูกตอง 80% ขึ้นไป การสรุปผลการประเมิน ตองผานเกณฑขั้นต่ําทั้ง 3 รายการ
  • 37.
    แผนการจัดการเรียนรูคณิตศาสตรเพิ่มเติม ม.2 ภาคเรียนที่2 37 5. กระบวนการเรียนรู 5.1 ขั้นนํา ชั่วโมงที่ 1 - 2 (การแยกตัวประกอบของพหุนามดีกรีสองที่เปนผลตางของกําลังสอง) ครูแนะนํานักเรียนเกี่ยวกับ พหุนามดีกรีสองที่เปนผลตางของกําลังสอง กลาวคือ การแยกตัวประกอบของ พหุนามดีกรีสอง ถาไดตัวประกอบเปนพหุนามดีกรีหนึ่งสองพหุนามคูณกัน โดยที่พหุนามที่เปนตัวประกอบมีพจน เหมือนกัน แตเครื่องหมายระหวางพจนตางกัน เรียกพหุนามดีกรีสองนี้วา พหุนามดีกรีสองที่เปนผลตางของกําลังสอง และจะไดความสัมพันธ วา (พจนหนา)2 – (พจนหลัง)2 = (พจนหนา + พจนหลัง)(พจนหนา – พจนหลัง) พรอมทั้งยกตัวอยางและแสดงวิธีทําอยางละเอียด และใหนักเรียนทํากิจกรรมตรวจสอบความเขาใจ 9 – 10 และแบบฝก หัด 2 ขอ 2 เพื่อตรวจสอบความเขาใจ
  • 38.
    แผนการจัดการเรียนรูคณิตศาสตรเพิ่มเติม ม.2 ภาคเรียนที่2 38 5.2 ขั้นสอน กิจกรรมการเรียนการสอน ฝกการคิดแบบ ชั่วโมงที่ 1 - 2 (การแยกตัวประกอบของพหุนามดีกรีสองที่เปนผลตางของ กําลังสอง) ชั่วโมงที่ 1 (การแยกตัวประกอบของพหุนามดีกรีสองที่เปนผลตาง ของกําลังสอง) 1. ครูนําเขาบทเรียนโดยการใหนกเรียนพิจารณาการแยกตัวประกอบของ ั การตีความความ การคิดสรุป พหุนามดีกรีสองตอไปนี้ ความ การคิดวิเคราะห การสังเกต 1) x2 – 16 = x2 – 42 = (x + 4)(x – 4) และการคิดคํานวณ 2) x2 – 49 = x2 – 72 = (x + 7)(x – 7) 3) 4x2 – 36 = (2x)2 – 62 = (2x + 6)(2x – 6) 4) 25x2 – 100 = (5x)2 – 102 = (5x + 10)(5x – 10) จากนั้นครูถามนักเรียนวา สังเกตเห็นอะไรบางจากผลคูณของพหุนามทาง ขวามือ จนไดขอสรุปวา จะสังเกตเห็นวาการแยกตัวประกอบของพหุนามดีกรีสอง จะไดตัวประกอบ เปนพหุนามดีกรีหนึ่งสองพหุนามคูณกัน โดยที่พหุนามที่เปนตัวประกอบมี พจนเหมือนกัน แตเครื่องหมายระหวางพจนตางกัน เรียกพหุนามดีกรีสองนี้วา พหุนามดีกรีสองที่เปนผลตางของกําลังสอง ครูกลาวตอไปวา จากตัวอยางที่ 1) x2 – 16 = (x + 4)(x – 4) ถาเราให x แทน พจนหนา และ 4 แทน พจนหลัง เราจะไดความสัมพันธอยางไร เราจะไดความสัมพันธ ดังนี้ (พจนหนา)2 – (พจนหลัง)2 = (พจนหนา + พจนหลัง)(พจนหนา – พจนหลัง) หรือ ถาเราให A แทน พจนหนา และ B แทน พจนหลัง เราจะไดวาพหุนามดีกรีสองที่เปนผลตางของกําลังสอง แยกตัวประกอบไดดังนี้ A2 – B2 = (A + B)(A – B) หรือ (หนา)2 – (หลัง)2 = (หนา + หลัง)(หนา – หลัง) กิจกรรมการเรียนการสอน ฝกการคิดแบบ
  • 39.
    แผนการจัดการเรียนรูคณิตศาสตรเพิ่มเติม ม.2 ภาคเรียนที่2 39 2. ครูแบงกลุมออกเปน 5 กลุม กลุมละเทาๆ กัน ใหนักเรียนแตละกลุมชวยกัน การคิดวิเคราะห และการคิด คิดและวิเคราะหการแกโจทยปญหาที่ครูเขียนบนกระดานดํา กลุมละ 1 ขอ โดย คํานวณ การสุม โดยใหเวลาประมาณ 10 นาที โจทยปญหา (กิจกรรมตรวจสอบความเขาใจ 9) จงแยกตัวประกอบของพหุนามตอไปนี้ 1) 4a2 – 49 2) 25t2 – 36g2 3) 9x2 – 64y2 4) x2 – (y – 1)2 5) 1 – (3x – y)2 จากนั้นใหตัวแทนแตละกลุมออกไปนําเสนอวิธีการแกโจทยปญหาของกลุมตน  โดยครูและเพื่อนนักเรียนชวยกันพิจารณาความถูกตอง และใหนักเรียนบันทึก โจทยและวิธีทําทุกขอลงในสมุดจดบันทึก 3. ใหนักเรียนทําแบบฝกหัด 2 ขอ 2 (1) – (5) ในชั้นเรียน โดยครูเดินตรวจ ความถูกตอง การคิดวิเคราะห และการคิด คํานวณ ชั่วโมงที่ 2 (การแยกตัวประกอบของพหุนามดีกรีสองที่เปนผลตาง ของกําลังสอง ตอ) 1. ครูทบทวนการแยกแยกตัวประกอบของพหุนามดีกรีสองที่เปนผลตางของ กําลังสองที่เรียนมาเมื่อชั่วโมงที่แลว นั่นคือ การคิดวิเคราะห และการคิด เราจะไดวาพหุนามดีกรีสองที่เปนผลตางของกําลังสอง แยกตัวประกอบไดดังนี้ คํานวณ A2 – B2 = (A + B)(A – B) หรือ (หนา)2 – (หลัง)2 = (หนา + หลัง)(หนา – หลัง) จากนั้นครูใหนักเรียนพิจารณาตัวอยางตอไปนี้ ตัวอยางที่ 2 จงแยกตัวประกอบของ (a + b)2 – (b – a)2 วิธทํา ี ผลตางของกําลังสอง ดังนั้น จะไดวา (a + b)2 – (b – a)2 = [(a + b) + (b – a)][(a + b) – (b – a)] = (2b)(a + b – b + a) = (2b)(2a) = 4ab
  • 40.
    แผนการจัดการเรียนรูคณิตศาสตรเพิ่มเติม ม.2 ภาคเรียนที่2 40 กิจกรรมการเรียนการสอน ฝกการคิดแบบ ตัวอยางที่ 3 จงแยกตัวประกอบของ 9(x – 2)2 – 4(x – 1)2 วิธทํา ี ผลตางของกําลังสอง ดังนั้น จะไดวา 9(x – 2)2 – 4(x – 1)2 = 32(x – 2)2 – 22(x – 1)2 = [3(x – 2)]2 – [2(x – 1)]2 = [3(x – 2) + 2(x – 1)][ 3(x – 2) – 2(x – 1)] = [3x – 6 + 2x – 2][3x – 6 – 2x + 2] = (5x – 8)(x – 4) จากนั้นครูเขียนโจทยปญหาบนกระดาน โดยครูสุมนักเรียนออกมาหนาชั้น 5 คน เพื่อแสดงวิธการแยกตัวประกอบของโจทยปญหาที่กําหนดให โดยครูและเพื่อน ี นักเรียนพิจารณาความถูกตอง พรอมทั้งบันทึกลงสมุด โจทยปญหาที่ 1 จงแยกตัวประกอบของพหุนามตอไปนี้ 4(x + 2)2 – 4(x – 7)2 โจทยปญหาที่ 2 จงแยกตัวประกอบของพหุนามตอไปนี้ (5x + y)2 – (3x – 2y)2 โจทยปญหาที่ 3 จงแยกตัวประกอบของพหุนามตอไปนี้ 9(a – 3b)2 – 16(2a + b)2 โจทยปญหาที่ 4 จงแยกตัวประกอบของพหุนามตอไปนี้ 7(x – 1)2 – 7(x – 2)2 โจทยปญหาที่ 5 จงแยกตัวประกอบของพหุนามตอไปนี้ 4(6x – 5y)2 – (3x – y)2 2. ใหนักเรียนทําแบบฝกหัด 2 ขอ (6) – (10) เปนการบาน เพื่อตรวจสอบความเขา การวิเคราะหและการคิด ใจ โดยครูกําหนดวันและเวลาสงงาน คํานวณ 3. ครูใหนักเรียนทําแบบทดสอบ ตอไปนี้ การวิเคราะหและการคิด จงแยกตัวประกอบของพหุนามตอไปนี้ คํานวณ
  • 41.
  • 42.
    แผนการจัดการเรียนรูคณิตศาสตรเพิ่มเติม ม.2 ภาคเรียนที่2 42 5.3 ขั้นสรุป นักเรียนสามารถสรุปไดวา การแยกตัวประกอบของพหุนามดีกรีสอง ถาไดตัวประกอบเปนพหุนามดีกรีหนึ่งสองพหุนามคูณกัน โดยที่ พหุนามที่เปนตัวประกอบมีพจนเหมือนกัน แตเครื่องหมายระหวางพจนตางกัน เรียกพหุนามดีกรีสองนี้วา พหุนามดีกรี สองที่เปนผลตางของกําลังสอง และจะไดความสัมพันธ วา (พจนหนา)2 – (พจนหลัง)2 = (พจนหนา + พจนหลัง)(พจนหนา – พจนหลัง) นักเรียนสามารถนําความรูเรื่องการแยกตัวประกอบของพหุนามดีกรีสองที่เปนผลตางของกําลังสองไปใชแยก ตัวประกอบไดอยางถูกตอง 6. สื่อการเรียนรู / แหลงการเรียนรู 6.1 สื่อการเรียนรู - หนังสือเรียนแม็ค 6.2 แหลงการเรียนรู - หองสมุดโรงเรียน - หองสมุดกลุมสาระการเรียนรูคณิตศาสตร - หนังสือเรียนแม็ค 7. กิจกรรมเสนอแนะ 7.1 กิจกรรมสงเสริมการคิดเชิงวิเคราะห ขั้นรวบรวมขอมูล ครูมอบหมายใหนักเรียนไปศึกษาเรื่องของการแยกตัวประกอบของพหุนามดีกรีสองที่เปนผลตางของกําลัง สอง พรอมทั้งแสดงวิธีการหาคําตอบอยางละเอียดมาคนละ 5 ขอ ขั้นวิเคราะห ใหนักเรียนแตละคนวิเคราะหเรื่องที่ตัวเองไปศึกษาคนความา ขั้นสรุป ครูตรวจผลงานนักเรียนแตละคน พรอมใหขอเสนอแนะแลวใหหัวหนาหองรวบรวมงานทั้งหมดจัดทําเปนรูป เลมรายงาน ขั้นประยุกตใช ครูใหนักเรียนชวยกันเลือกขอที่นาสนใจแลวนําเสนอหนาชั้นเรียน 7.2 กิจกรรมบูรณาการ ครูสามารถบูรณาการกับกลุมสาระการเรียนรูภาษาไทย โดยกําหนดภาระงานใหนักเรียนชวยกันเขียนกลอน เกี่ยวกับการสูตรของผลตางกําลังสอง
  • 43.
    แผนการจัดการเรียนรูคณิตศาสตรเพิ่มเติม ม.2 ภาคเรียนที่2 43 8. บันทึกหลังสอน บันทึกหลังการสอน (บันทึกเฉพาะประเด็นที่มีขอมูลสารสนเทศชัดเจน ) ประเด็นการบันทึก จุดเดน จุดที่ควรปรับปรุง 1. การจัดกิจกรรมการเรียนรู 2 การใชสื่อการเรียนรู 3. การประเมินผลการเรียนรู 4. การบรรลุผลการเรียนรูของ นักเรียน บันทึกเพิ่มเติม ………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………… ลงชื่อ………………………………….. บันทึกความเห็นของผูตรวจสอบแผนการจัดการเรียนรู ………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………… ลงชื่อ……………………………………….. ตําแหนง…….……..………………………..
  • 44.
    แผนการจัดการเรียนรูคณิตศาสตรเพิ่มเติม ม.2 ภาคเรียนที่2 44 9. ใบความรู ใบงาน และเครื่องมือวัดผล กิจกรรมตรวจสอบความเขาใจและแบบฝกหัดในหนังสือเรียน แบบสังเกตพฤติกรรมการเรียน แบบบันทึกการสังเกตพฤติกรรมการเรียนรายบุคคลวิชาคณิตศาสตร ชื่อนักเรียน .................................. ชั้น ........... วันที่ ................ เดือน ............................. ป .................... ครั้งที่ ................................................................. ผูสังเกต ...................................................................... ระดับการประเมิน หัวขอการประเมิน ดีมาก ดี พอใช ควรปรับปรุง ความสนใจ การตอบคําถาม การทํากิจกรรมหนาชั้นเรียน การใชความรูทักษะ/กระบวนการทาง คณิตศาสตรในการแกปญหาในสถาน การณตางๆ ความสามารถในการใชภาษาและสื่อ ลักษณทางคณิตศาสตรในการสื่อสาร สื่อความหมาย
  • 45.
    แผนการจัดการเรียนรูคณิตศาสตรเพิ่มเติม ม.2 ภาคเรียนที่2 45 แบบประเมินพฤติกรรมการทํางาน แบบประเมินพฤติกรรมการทํางาน ชื่อนักเรียน .................................. ชั้น ........... วันที่ ................ เดือน ............................. ป .................... ครั้งที่ .................................................................. ผูสังเกต ...................................................................... ระดับการประเมิน หัวขอการประเมิน ดีมาก ดี ปานกลาง นอย นอยมาก การวงแผน การกําหนดการปฏิบัติงาน มีขั้นตอนชัดเจน การปฏิบัติตามขั้นตอนที่ กําหนด ความคิดสรางสรรค ผลการทํางาน
  • 46.
    แผนการจัดการเรียนรูคณิตศาสตรเพิ่มเติม ม.2 ภาคเรียนที่2 46 แผนการจัดการเรียนรูที่ 4 (ชั่วโมง 14 – 16) เรื่อง การแยกตัวประกอบของพหุนามดีกรีสองที่เปนกําลังสองสมบูรณ เวลา 3 ชั่วโมง 1. เปาหมายการเรียนรู 1.1 ผลการเรียนรู 1) สามารถแยกตัวประกอบของพหุนามดีกรีสองที่เปนกําลังสองสมบูรณไดอยางถูกตอง 2) ตระหนักถึงความสมเหตุสมผลของคําตอบที่ได 1.2 จุดประสงคการเรียนรู สามารถแยกตัวประกอบของพหุนามดีกรีสองที่เปนกําลังสองสมบูรณไดอยางถูกตอง 2. สาระสําคัญ 2.1 สาระการเรียนรู การแยกตัวประกอบของพหุนามดีกรีสอง ถาไดตัวประกอบเปนพหุนามดีกรีหนึ่งสองพหุนามคูณกัน โดยที่ พหุนามที่เปนตัวประกอบมีพจนเหมือนกัน และเครื่องหมายระหวางพจนเหมือนกัน เรียกพหุนามดีกรีสองนี้วา พหุนามดีกรีสองที่เปนกําลังสองสมบูรณ และจะไดความสัมพันธ วา (พจนหนา)2 +2(พจนหนา) (พจนหลัง) + (พจนหลัง)2 = (พจนหนา + พจนหลัง)2 (พจนหนา)2 - 2(พจนหนา) (พจนหลัง) + (พจนหลัง)2 = (พจนหนา - พจนหลัง)2 2.2 ทักษะ/กระบวนการ การวิเคราะห การตีความหมาย การคํานวณ 2.3 ทักษะการคิด การคิดคํานวณ การคิดสรุปความ การคิดแปลความ การคิดวิเคราะห การใหเหตุผล
  • 47.
    แผนการจัดการเรียนรูคณิตศาสตรเพิ่มเติม ม.2 ภาคเรียนที่2 47 3. รองรอยการเรียนรู 3.1 ผลงาน / ชิ้นงาน 1) การทํากิจกรรมตรวจสอบความเขาใจ 11 - 13 ในหนังสือเรียนแม็ค 2) การทําแบบทดสอบ 3.2 กระบวนการขั้นตอนการปฏิบัตงานิ 1) จัดกลุม กลุมละ 3 คน 2) เลือกหัวหนากลุม 3) หัวหนากลุมแบงงาน 4) รวมกันจัดทําบัตรกิจกรรม 5) นําเสนอผลงานหนาชั้นเรียน 6) รวมกันทํากิจกรรมตรวจสอบความเขาใจ 7) สงงาน 3.3 พฤติกรรมตามคุณลักษณะพึงประสงค 1) ใหความรวมมือในการทํางานกลุม 2) มีความละเอียดรอบคอบและรับผิดชอบในการทํางาน 3.4 ความรูความเขาใจ นักเรียนสามารถแยกตัวประกอบของพหุนามดีกรีสองที่เปนกําลังสองสมบูรณไดอยางถูกตอง 4. แนวทางการตรวจใหคะแนนผลงาน / ชิ้นงาน / การปฏิบัติ เกณฑผานขั้นต่ํา 1) ไดระดับ “พอใช” ขึ้นไป 2) ไดระดับ “ดี” ขึ้นไป 3) ทําไดถูกตอง 80% ขึ้นไป การสรุปผลการประเมิน ตองผานเกณฑขั้นต่ําทั้ง 3 รายการ
  • 48.
    แผนการจัดการเรียนรูคณิตศาสตรเพิ่มเติม ม.2 ภาคเรียนที่2 48 5. กระบวนการเรียนรู 5.1 ขั้นนํา ชั่วโมงที่ 1 - 3 (การแยกตัวประกอบของพหุนามดีกรีสองที่เปนกําลังสองสมบูรณ) ครูแนะนํานักเรียนเกี่ยวกับ พหุนามดีกรีสองที่เปนกําลังสองสมบูรณ กลาวคือ การแยกตัวประกอบของ พหุนามดีกรีสอง ถาไดตัวประกอบเปนพหุนามดีกรีหนึ่งสองพหุนามคูณกัน โดยที่พหุนามที่เปนตัวประกอบมีพจน เหมื อนกั น และเครื่องหมายระหวางพจน เหมื อนกัน เรียกพหุ น ามดีกรีส องนี้ วา พหุ น ามดี ก รีสองที่ เป น กําลังสอง สมบูรณ และจะไดความสัมพันธ วา (พจนหนา)2 +2(พจนหนา) (พจนหลัง) + (พจนหลัง)2 = (พจนหนา + พจนหลัง)2 (พจนหนา)2 - 2(พจนหนา) (พจนหลัง) + (พจนหลัง)2 = (พจนหนา - พจนหลัง)2 พรอมทั้งยกตัวอยางและแสดงวิธีทําอยางละเอียด และใหนักเรียนทํากิจกรรมตรวจสอบความเขาใจ 11 – 13 เพื่อตรวจ สอบความเขาใจ
  • 49.
    แผนการจัดการเรียนรูคณิตศาสตรเพิ่มเติม ม.2 ภาคเรียนที่2 49 5.2 ขั้นสอน กิจกรรมการเรียนการสอน ฝกการคิดแบบ ชั่ ว โมงที่ 1 - 3 (การแยกตั ว ประกอบของพหุ น ามดี ก รี ส องที่ เป น กํ า ลั ง สอง สมบูรณ) ชั่วโมงที่ 1 (การแยกตัวประกอบของพหุนามดีกรีสองที่เปนกําลังสองสมบูรณ) 1. ครูนําเขาสูบทเรียนโดยการซักถามนักเรียนในชั้นเรียนวา “นักเรียนทราบ ไหมวาพหุนามดีกรีสองที่เปนกําลังสองสมบูรณ นั้นคืออะไร (คือการแยกตัว การคิดวิเคราะหและการคิด ประกอบของพหุนามดีกรีสอง ถาไดตัวประกอบเปนพหุนามดีกรีหนึ่งสอง คํานวณ พหุนามคูณกัน โดยที่พหุนามที่เปนตัวประกอบมีพจนเหมือนกัน และเครื่อง หมายระหวางพจนเหมือนกัน) จากนั้นครูใหนักเรียนพิจารณาการแยกตัวประกอบของพหุนามดีกรีสองตอไป นี้ 1) x2 + 4x + 4 = (x + 2)(x + 2) = (x + 2)2 2) x2 – 12x + 36 = (x – 6)(x – 6) = (x – 6)2 3) 9x2 + 12x + 4 = (3x + 2)(3x + 2) = (3x + 2)2 4) 16x2 – 40x + 25 = (4x – 5)(4x – 5) = (4x – 5)2 ครูกลาวอีกครั้งวา จากตัวอยางเราจะสังเกตเห็นวาการแยกตัวประกอบของ พหุนามดีกรีสองขางตน จะไดตัวประกอบเปนพหุนามดีกรีหนึ่งสองพหุนาม คู ณ กัน โดยที่ พ หุ น ามที่ เป น ตั วประกอบมี พ จน เหมื อนกั น และเครื่องหมาย ระหวางพจนเหมือนกัน เราจะเรียกพหุนามดีกรีสองที่มีลักษณะนี้วา พหุนาม ดีกรีสองที่เปนกําลังสองสมบูรณ ครูชี้ตอไปวา จาก 1) x2 + 4x + 4 = (x + 2)(x + 2) = (x + 2)2 ถาเราให x แทน พจนหนา และ 2 แทนพจนหลัง เราจะไดความสัมพันธอยางไร [ตอบ จะไดความสัมพันธ ดังนี้ (พจนหนา)2 +2(พจนหนา)(พจนหลัง) + (พจนหลัง)2 = (พจนหนา + พจนหลัง)2]
  • 50.
    แผนการจัดการเรียนรูคณิตศาสตรเพิ่มเติม ม.2 ภาคเรียนที่2 50 กิจกรรมการเรียนการสอน ฝกการคิดแบบ และในทํานองเดียวกัน จาก 2) x2 – 12x + 36 = (x – 6)(x – 6) = (x – 6)2 ถาเราให x แทน พจนหนา และ 36 แทนพจนหลัง เราจะไดความสัมพันธอยางไร [ตอบ จะไดความสัมพันธ ดังนี้ (พจนหนา)2 - 2(พจนหนา)(พจนหลัง) + (พจนหลัง)2 = (พจนหนา - พจนหลัง)2] จากนั้นครูสรุปใหนักเรียนฟงอีกครั้ง จากตัวอยางขางตน เราจะไดความสัมพันธ ดังนี้ (พจนหนา)2 +2(พจนหนา)(พจนหลัง) + (พจนหลัง)2 = (พจนหนา + พจนหลัง)2 และ (พจนหนา)2 - 2(พจนหนา)(พจนหลัง) + (พจนหลัง)2 = (พจนหนา - พจนหลัง)2 ซึ่งสามารถเขียนใหมไดเปน นั่นคือ ถาเราให A แทน พจนหนา และ B แทน พจนหลัง พหุนามดีกรีสองที่เปนกําลังสองสมบูรณ แยกตัวประกอบไดดังนี้ A2 + 2AB + B2 = (A + B)(A + B) = (A + B)2 A2 - 2AB + B2 = (A - B)(A - B) = (A - B)2 หรือ (หนา)2 + 2(หนา)(หลัง) + (หลัง)2 = (หนา + หลัง)2 (หนา)2 - 2(หนา)(หลัง) + (หลัง)2 = (หนา - หลัง)2 จากนั้นครูยกตัวอยางเพิ่มเติม ดังตัวอยางตอไปนี้ ตัวอยางที่ 1 จงแยกตัวประกอบของ 1) x2 + 6x + 9 2) x2 – 50x + 625 3) 0.25x2 – 0.3x + 0.09 4) 36x2 – 60x +25 5) 45x2 + 120x + 80 4 6) 9 x2 – 2xy + 9 y2 4
  • 51.
    แผนการจัดการเรียนรูคณิตศาสตรเพิ่มเติม ม.2 ภาคเรียนที่2 51 กิจกรรมการเรียนการสอน ฝกการคิดแบบ วิธีทํา 1) x2 + 6x + 9 = x2 + 2(x)(3) + (3)2 = (x + 3)2 น2 ล2 2) x2 – 50x + 625 = x2 – 2(x)(25) + (25)2 = (x – 25)2 การคิดวิเคราะหและการคิด คํานวณ น2 ล2 3) 0.25x2 – 0.3x + 0.09 = (0.5x)2 – 0.3x + (0.3)2 = (0.5x)2 – 2(0.5x)(0.3) + (0.3)2 = (0.5x – 0.3)2 น2 ล2 4) 36x2 – 60x +25 = (6x)2 – 2(6x)(5) + (5)2 = (6x – 5)2 5) 45x2 + 120x + 80 = 5(9x2 + 24x + 16) 5 เปนตัวประกอบรวม = 5[(3x)2 + 2(3x)(4) + (4)2] = 5(3x + 4)2 6) 9 x2 – 2xy + 9 y2 = ( 2 x)2 – 2( 2 x)( 3 y) + ( 3 y)2 4 4 3 3 2 2 = ( 2 x – 3 y)2 3 2 ชั่วโมงที่ 2 (การแยกตัวประกอบของพหุนามดีกรีสองที่เปนกําลังสองสมบูรณ ตอ) 1. ครูทบทวนวาพหุนามดีกรีสองที่เปนกําลังสองสมบูรณ แยกตัวประกอบได การคิดวิเคราะหและการคิด ดังนี้ คํานวณ 2 2 2 A + 2AB + B = (A + B)(A + B) = (A + B) A2 - 2AB + B2 = (A - B)(A - B) = (A - B)2 หรือ (หนา)2 + 2(หนา)(หลัง) + (หลัง)2 = (หนา + หลัง)2 (หนา)2 - 2(หนา)(หลัง) + (หลัง)2 = (หนา - หลัง)2 จากนั้นใหนักเรียนทํากิจกรรมตรวจสอบความเขาใจ 11 ในชั้นเรียน เพื่อตรวจ สอบความเขาใจ โดยครูเดินตรวจความถูกตอง ใชเวลาประมาณ 20 นาที
  • 52.
    แผนการจัดการเรียนรูคณิตศาสตรเพิ่มเติม ม.2 ภาคเรียนที่2 52 กิจกรรมการเรียนการสอน ฝกการคิดแบบ 2. ครูกลาววา การแยกตัวประกอบของพหุนามบางพหุนาม อาจตองใชวิธีการ การคิดวิเคราะหและการคิด แยกตัวประกอบมากกวา 1 วิธี กลาวคือ อาจตองใชผลตางของกําลังสอง และ คํานวณ กํ าลั ง สองสมบู ร ณ ใ นข อ เดี ย วกั น จากนั้ น ให นั ก เรี ย นพิ จ ารณาการแยกตั ว ประกอบของพหุนามตอไปนี้ ตัวอยางที่ 2 จงแยกตัวประกอบของ a2 + 22ab + 121b2 – 100 วิธีทํา a2 + 22ab + 121b2 – 100 = (a2 + 22ab + 121b2) – 102 = [a2 + 2(a)(11b) + (11b)2] – 102 อยูในรูปกําลังสองสมบูรณ = (a + 11b)2 – 102 อยูในรูปผลตางของกําลังสอง = [(a + 11b) + 10][ (a + 11b) – 10] = (a + 11b + 10)(a + 11b – 10) ตัวอยางที่ 3 จงแยกตัวประกอบของ x2 – 6xy + 9y2 – 64 วิธีทํา x2 – 6xy + 9y2 – 64 = (x2 – 6xy + 9y2) – 64 = [x2 – 2(x)(3y) + (3y)2] - 82 อยูในรูปกําลังสองสมบูรณ = (x – 3y)2- 82 อยูในรูปผลตางของกําลังสอง = [(x – 3y) + 8][(x – 3y) – 8] = (x – 3y + 8)( x – 3y – 8) 3. ใหนักเรียนทํากิจกรรมตรวจสอบความเขาใจ 12 เพื่อตรวจสอบความเขาใจ การคิดวิเคราะหและการคิด โดยครูกําหนดวันสง คํานวณ
  • 53.
    แผนการจัดการเรียนรูคณิตศาสตรเพิ่มเติม ม.2 ภาคเรียนที่2 53 กิจกรรมการเรียนการสอน ฝกการคิดแบบ ชั่วโมงที่ 3 (การแยกตัวประกอบของพหุนามดีกรีสองที่เปนกําลังสองสมบูรณ ตอ) 1. ครูกลาววาเราสามารถใชสูตร การคิดวิเคราะหและการคิด A2 + 2AB + B2 = (A + B)(A + B) = (A + B)2 คํานวณ A2 - 2AB + B2 = (A - B)(A - B) = (A - B)2 สําหรับกรณีที่ A และ B เปนพหุนาม ในการแยกตัวประกอบ ดังตอไปนี้ ตัวอยางที่ 4 จงแยกตัวประกอบของ (2a – b)2 + 2(b – a)(2a – b) + (b – a)2 วิธีทา จาก (2a – b)2 + 2(b – a)(2a – b) + (b – a)2 ํ เราอยากจัดใหอยูในรูป A2 + 2AB + B2 ดังนั้น A = ? A = (2a – b) B = ? B = (b – a) จะได (2a – b)2 + 2(b – a)(2a – b) + (b – a)2 = [(2a – b) + (b – a)]2 = (2a – b + b – a)2 = a2 ตัวอยางที่ 5 จงแยกตัวประกอบของ (3x – 5)2 - 26(3x – 5) + 169 วิธทํา จาก (3x – 5)2 - 26(3x – 5) + 169 ี เราอยากจัดใหอยูในรูป A2 - 2AB + B2 ดังนั้น A = ? A = (3x – 5) B = ? B = 13 จะได (3x – 5)2 - 26(3x – 5) + 169 = [(3x – 5) -13]2 = (3x – 18)2 ตัวอยางที่ 6 จงแยกตัวประกอบของ 9x2 - 6(x2 + 6x) + (x + 6)2 วิธีทํา จาก 9x2 - 6(x2 + 6x) + (x + 6)2 เราอยากจัดใหอยูในรูป A2 - 2AB + B2 ดังนั้น A = ? A = 3x B = ? B = (x + 6) จะได 9x2 - 6(x2 + 6x) + (x + 6)2 = (3x)2 – 6x(x + 6) + (x + 6)2 = (3x)2 – 2(3x)(x + 6) + (x + 6)2 = [(3x) - (x+6)]2 = (2x – 6)2
  • 54.
    แผนการจัดการเรียนรูคณิตศาสตรเพิ่มเติม ม.2 ภาคเรียนที่2 54 กิจกรรมการเรียนการสอน ฝกการคิดแบบ ตัวอยางที่ 7 จงแยกตัวประกอบของ (x – 7)2 + 18(x2 – 7x) + 81x2 วิธีทํา จาก (x – 7)2 + 18(x2 – 7x) + 81x2 เราอยากจัดใหอยูในรูป A2 - 2AB + B2 ดังนั้น A = ? A = (x – 7) B = ? B = 9x จะได (x – 7)2 + 18(x2 – 7x) + 81x2 = (x – 7)2 + 18x(x – 7) + (9x)2 = (x – 7)2 + 2(9x)(x – 7)+ (9x)2 = [(x – 7) + 9x]2 = (10x – 7)2 2. ครูซักถามนักเรียนถึงวิธีการทําตัวอยางที่ครูแสดงใหดูบนกระดานวามีขอ การคิดวิเคราะหและการคิด สงสัยหรือไม ถามีครูอธิบายเพิ่มเติม ถาไมมีใหครูแบงกลุมนักเรียนออกเปน 5 คํานวณ กลุม โดยแตละกลุมมีจํานวนสมาชิกเทาๆ กัน และใหแตละกลุมชวยกัน คิด วิเคราะหและหาวิธีแกโจทยปญหา ครูใหนักเรียนเตรียมหาขอมูลโดยสามารถ ปรึกษาครูผูสอนไดในกรณีที่ไมเขาใจ จากนั้นใหตัวแทนแตละกลุมออกมาจับ ฉลากเลือกโจทยปญหา ดังนี้  โจทยปญหาที่ 1 จงแยกตัวประกอบของ (3x + y)2 – 6a(3x + y) + 9a2 โจทยปญหาที่ 2 จงแยกตัวประกอบของ (x + 7)2 + 6(x2 + 6x – 7) + 9(x – 1)2 โจทยปญหาที่ 3 จงแยกตัวประกอบของ (x – y)2 – 16(x – y) + 64  โจทยปญหาที่ 4 จงแยกตัวประกอบของ 12(a + 4b)2 – 36(a + 4b) + 27 โจทยปญหาที่ 5 จงแยกตัวประกอบของ 16x2 – 8(x2 – 7x) + (x – 7)2 เมื่ อ นั ก เรี ย นจั บ ฉลากได เรี ย บร อ ยแล ว ครู ใ ห เวลานั ก เรี ย นในการร ว มกั น อภิปรายถึงวิธทําโจทยปญหานั้นๆ เพื่อเตรียมออกมานําเสนอ ครูจับฉลากเลือก ี วากลุมใดจะออกมานําเสนอเปนกลุมแรก ในขณะที่แตละกลุมนําเสนอครูควร จะบันทึกผลการนําเสนอวาถูกตองมากนอยเพียงใด และในขณะที่แตละกลุมนํา เสนอเสร็จครูควรจะอธิบายซ้ําจุดที่คิดวาจะเปนปญหาสําหรับนักเรียน ครูใหคํา แนะนําและซักถามนักเรียนวา “กลุมใดมีความคิดเห็นหรือขอเสนอแนะบาง” เมื่อแตละกลุมนําเสนอเสร็จครูควรจะสรุปผลการนําเสนอรวมอีกครั้งหนึ่ง
  • 55.
    แผนการจัดการเรียนรูคณิตศาสตรเพิ่มเติม ม.2 ภาคเรียนที่2 55 5.3 ขั้นสรุป นักเรียนสามารถสรุปไดวา การแยกตัวประกอบของพหุนามดีกรีสอง ถาไดตัวประกอบเปนพหุนามดีกรีหนึ่งสองพหุนามคูณกัน โดยที่ พหุนามที่เปนตัวประกอบมีพจนเหมือนกัน และเครื่องหมายระหวางพจนเหมือนกัน เรียกพหุนามดีกรีสองนี้วา  พหุนามดีกรีสองที่เปนกําลังสองสมบูรณ และจะไดความสัมพันธ วา (พจนหนา)2 +2(พจนหนา) (พจนหลัง) + (พจนหลัง)2 = (พจนหนา + พจนหลัง)2 (พจนหนา)2 - 2(พจนหนา) (พจนหลัง) + (พจนหลัง)2 = (พจนหนา - พจนหลัง)2 และนักเรียนสามารถแยกตัวประกอบของพหุนามดีกรีสองที่เปนกําลังสองสมบูรณไดอยางถูกตอง 6. สื่อการเรียนรู / แหลงการเรียนรู 6.1 สื่อการเรียนรู - หนังสือเรียนแม็ค 6.2 แหลงการเรียนรู - หองสมุดโรงเรียน - หองสมุดกลุมสาระการเรียนรูคณิตศาสตร - หนังสือเรียนแม็ค 7. กิจกรรมเสนอแนะ 7.1 กิจกรรมสงเสริมการคิดเชิงวิเคราะห ขั้นรวบรวมขอมูล ครูมอบหมายใหนักเรียนไปศึกษาเรื่องของแยกตัวประกอบของพหุนามดีกรีสองที่เปนกําลังสองสมบูรณพรอม ทั้งแสดงวิธีการหาคําตอบอยางละเอียดมาคนละ 5 ขอ ขั้นวิเคราะห ใหนกเรียนแตละคนวิเคราะหเรื่องที่ตัวเองไปศึกษาคนความา ั ขั้นสรุป ครูตรวจผลงานนักเรียนแตละคน พรอมใหขอเสนอแนะแลวใหหัวหนาหองรวบรวมงานทั้งหมดจัดทําเปนรูป เลมรายงาน ขั้นประยุกตใช ครูใหนกเรียนชวยกันเลือกขอที่นาสนใจแลวนําเสนอหนาชั้นเรียน ั  7.2 กิจกรรมบูรณาการ ครูสามารถบูรณาการกับกลุมสาระการเรียนรูภาษาไทย โดยกําหนดภาระงานใหนักเรียนชวยกันเขียนกลอน เกี่ยวกับการสูตรของกําลังสองสมบูรณ
  • 56.
    แผนการจัดการเรียนรูคณิตศาสตรเพิ่มเติม ม.2 ภาคเรียนที่2 56 8. บันทึกหลังสอน บันทึกหลังสอน (บันทึกเฉพาะประเด็นที่มีขอมูลสารสนเทศชัดเจน) ประเด็นการบันทึก จุดเดน จุดที่ควรปรับปรุง 1. การจัดกิจกรรมการเรียนรู 2. การใชสื่อการเรียนรู 3. การประเมินผลการเรียนรู 4. การบรรลุผลการเรียนรูของ ผูเรียน บันทึกเพิ่มเติม ............................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................ ลงชื่อ ............................................................ ผูสอน บันทึกความเห็นของผูตรวจสอบแผนการจัดการเรียนรู ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. ลงชื่อ ....................................................................... ตําแหนง ..................................................................
  • 57.
    แผนการจัดการเรียนรูคณิตศาสตรเพิ่มเติม ม.2 ภาคเรียนที่2 57 9. ใบความรู ใบงาน และเครื่องมือวัดผล กิจกรรมตรวจสอบความเขาใจและแบฝกหัดในหนังสือเรียน แบบสังเกตพฤติกรรมการเรียน แบบบันทึกการสังเกตพฤติกรรมการเรียนรายบุคคลวิชาคณิตศาสตร ชื่อนักเรียน .................................. ชั้น ........... วันที่ ................ เดือน ............................. ป .................... ครั้งที่ .................................................................. ผูสังเกต ...................................................................... ระดับการประเมิน หัวขอการประเมิน ดีมาก ดี พอใช ควรปรับปรุง ความสนใจ การตอบคําถาม การทํากิจกรรมหนาชั้นเรียน การใชความรูทักษะ/กระบวนการทาง คณิตศาสตรในการแกปญหาในสถาน การณตางๆ ความสามารถในการใชภาษาและสื่อ ลักษณทางคณิตศาสตรในการสื่อสาร สื่อความหมาย
  • 58.
    แผนการจัดการเรียนรูคณิตศาสตรเพิ่มเติม ม.2 ภาคเรียนที่2 58 แบบประเมินพฤติกรรมการทํางาน แบบประเมินพฤติกรรมการทํางาน ชื่อนักเรียน .................................. ชั้น ........... วันที่ ................ เดือน ............................. ป .................... ครั้งที่ .................................................................. ผูสังเกต ...................................................................... ระดับการประเมิน หัวขอการประเมิน ดีมาก ดี ปานกลาง นอย นอยมาก การวงแผน การกําหนดการปฏิบัติงาน มีขั้นตอนชัดเจน การปฏิบัติตามขั้นตอนที่ กําหนด ความคิดสรางสรรค ผลการทํางาน
  • 59.
    แผนการจัดการเรียนรูคณิตศาสตรเพิ่มเติม ม.2 ภาคเรียนที่2 59 แผนการจัดการเรียนรูที่ 5 (ชั่วโมง 17 – 20) เรื่อง การแยกตัวประกอบของพหุนามดีกรีสองโดยวิธีทําใหเปนกําลังสองสมบูรณ เวลา 4 ชั่วโมง 1. เปาหมายการเรียนรู 1.1 ผลการเรียนรู 1) สามารถแยกตัวประกอบของพหุนามดีกรีสองโดยวิธทําใหเปนกําลังสองสมบูรณไดอยางถูกตอง ี 2) ตระหนักถึงความสมเหตุสมผลของคําตอบที่ได 1.2 จุดประสงคการเรียนรู สามารถแยกตัวประกอบของพหุนามดีกรีสองโดยวิธีทําใหเปนกําลังสองสมบูรณไดอยางถูกตอง 2. สาระสําคัญ 2.1 สาระการเรียนรู การแยกตัวประกอบของพหุนามดีกรีสองโดยวิธีทําใหเปนกําลังสองสมบูรณ มีขั้นตอนดังนี้ จากพหุนามในรูป ax2 + bx + c ขั้นที่ 1 ทําสัมประสิทธิ์ของ x2 คือ a ใหเปน 1 โดยการดึงตัวประกอบรวม คือ a ออกมานอกวงเล็บ จะได a(x2 + b x + a ) a c ขั้นที่ 2 ทําพจนกลาง คือ b x ใหอยูในรูป 2× 2ba ×x a ขั้นที่ 3 นํา b 2a ในขั้นที่ 2 มายกกําลังสอง แลวบวกเขา ลบออก เพื่อทําใหพหุนามอยูในรูปกําลังสองสมบูรณ ซึ่ง จะไมทําใหคาของพหุนามเปลี่ยน กลาวคือ ax2 + bx + c = a(x2 + b x + a ) a c = a(x2 + 2 2ba x + ( 2ba )2 - ( 2ba )2 + a ) c ขั้นที่ 4 จัดพหุนามในรูปผลตางกําลังสอง แลวใชสูตรผลตางกําลังสองในการแยกตัวประกอบ จากขั้นที่ 3 จะ ได b2 2 b 2 −4ac 2 ax + bx + c =a[(x + 2a ) –( 2a )] 2.2 ทักษะ/กระบวนการ การวิเคราะห การตีความหมาย การคํานวณ 2.3 ทักษะการคิด การคิดคํานวณ การคิดสรุปความ การคิดแปลความ การคิดวิเคราะห การใหเหตุผล 3. รองรอยการเรียนรู
  • 60.
    แผนการจัดการเรียนรูคณิตศาสตรเพิ่มเติม ม.2 ภาคเรียนที่2 60 3.1 ผลงาน / ชิ้นงาน 1) การทํากิจกรรมตรวจสอบความเขาใจ 14 – 15 และแบบฝกหัด 3 ในหนังสือเรียนแม็ค 2) การทําแบบทดสอบ 3.2 กระบวนการขั้นตอนการปฏิบัติงาน 1) จัดกลุม กลุมละ 3 คน 2) เลือกหัวหนากลุม 3) หัวหนากลุมแบงงาน 4) รวมกันจัดทําบัตรกิจกรรม 5) นําเสนอผลงานหนาชั้นเรียน 6) รวมกันทํากิจกรรมตรวจสอบความเขาใจ 7) สงงาน 3.3 พฤติกรรมตามคุณลักษณะพึงประสงค 1) ใหความรวมมือในการทํางานกลุม 2) มีความละเอียดรอบคอบและรับผิดชอบในการทํางาน 3.4 ความรูความเขาใจ นักเรียนสามารถแยกตัวประกอบของพหุนามดีกรีสองโดยวิธีทําใหเปนกําลังสองสมบูรณไดอยางถูกตอง 4. แนวทางการตรวจใหคะแนนผลงาน / ชิ้นงาน / การปฏิบัติ เกณฑผานขั้นต่ํา 1) ไดระดับ “พอใช” ขึ้นไป 2) ไดระดับ “ดี” ขึ้นไป 3) ทําไดถูกตอง 80% ขึ้นไป การสรุปผลการประเมิน ตองผานเกณฑขั้นต่ําทั้ง 3 รายการ
  • 61.
    แผนการจัดการเรียนรูคณิตศาสตรเพิ่มเติม ม.2 ภาคเรียนที่2 61 5. กระบวนการเรียนรู 5.1 ขั้นนํา ชั่วโมงที่ 1 (ทบทวนการแยกตัวประกอบของพหุนามดีกรีสองที่เปนกําลังสองสมบูรณ) ครูทบทวนการแยกตัวประกอบของพหุนามดีกรีสองที่เปนกําลังสองสมบูรณ (พจนหนา)2 +2(พจนหนา) (พจนหลัง) + (พจนหลัง)2 = (พจนหนา + พจนหลัง)2 (พจนหนา)2 - 2(พจนหนา) (พจนหลัง) + (พจนหลัง)2 = (พจนหนา - พจนหลัง)2 พรอมทั้งยกตัวอยางและแสดงวิธีทําอยางละเอียด และใหนักเรียนแบบฝกหัด เพื่อตรวจสอบความเขาใจ ชั่วโมงที่ 2 - 4 (การแยกตัวประกอบของพหุนามดีกรีสองโดยวิธีทําใหเปนกําลังสองสมบูรณ) ครูแนะนํานักเรียนถึงการแยกตัวประกอบของพหุนามดีกรีสองโดยวิธีทําใหเปนกําลังสองสมบูรณ วามีขั้นตอน ดังนี้ จากพหุนามในรูป ax2 + bx + c ขั้นที่ 1 ทําสัมประสิทธิ์ของ x2 คือ a ใหเปน 1 โดยการดึงตัวประกอบรวม คือ a ออกมานอกวงเล็บ จะได a(x2 + b a x+ a) c ขั้นที่ 2 ทําพจนกลาง คือ b x ใหอยูในรูป 2× 2ba ×x a ขั้นที่ 3 นํา b 2a ในขั้นที่ 2 มายกกําลังสอง แลวบวกเขา ลบออก เพื่อทําใหพหุนามอยูในรูปกําลังสองสมบูรณ ซึ่ง จะไมทําใหคาของพหุนามเปลี่ยน กลาวคือ ax2 + bx + c = a(x2 + b x + a ) a c = a(x2 + 2 2ba x + ( 2ba )2 - ( 2ba )2 + a ) c ขั้นที่ 4 จัดพหุนามในรูปผลตางกําลังสอง แลวใชสูตรผลตางกําลังสองในการแยกตัวประกอบ จากขั้นที่ 3 จะ ได b 2 − 4ac 2 ax2 + bx + c =a[(x + b 2 2a ) –( 2a )] พรอมทั้งนําเสนอตัวอยางและแสดงวิธีทําอยางละเอียด และใหนักเรียนทํากิจกรรมตรวจสอบความเขาใจ 14 – 15 รวม ถึงแบบฝกหัด 3 เพื่อตรวจสอบความเขาใจ
  • 62.
    แผนการจัดการเรียนรูคณิตศาสตรเพิ่มเติม ม.2 ภาคเรียนที่2 62 5.2 ขั้นสอน กิจกรรมการเรียนการสอน ฝกการคิดแบบ ชั่วโมงที่ 1 (ทบทวนการแยกตัวประกอบของพหุนามดีกรีสองที่เปนกําลังสอง สมบูรณ) 1. ครูนําเขาสูบทเรียนโดยการทบทวนการแยกตัวประกอบของพหุนามดีกรี สองที่เปนกําลังสองสมบูรณ โดยการทบทวนสูตรของกําลังสองสมบูรณ ดังนี้ การคิดวิเคราะหและการคิด (พจนหนา)2 +2(พจนหนา)(พจนหลัง) + (พจนหลัง)2 = (พจนหนา + พจนหลัง)2] คํานวณ (พจนหนา)2 - 2(พจนหนา)(พจนหลัง) + (พจนหลัง)2 = (พจนหนา - พจนหลัง)2] ซึ่งสามารถเขียนใหมไดเปน นั่นคือ ถาเราให A แทน พจนหนา และ B แทน พจนหลัง พหุนามดีกรีสองที่เปนกําลังสองสมบูรณ แยกตัวประกอบไดดังนี้ A2 + 2AB + B2 = (A + B)(A + B) = (A + B)2 A2 - 2AB + B2 = (A - B)(A - B) = (A - B)2 หรือ (หนา)2 + 2(หนา)(หลัง) + (หลัง)2 = (หนา + หลัง)2 (หนา)2 - 2(หนา)(หลัง) + (หลัง)2 = (หนา - หลัง)2 จากนั้นครูเขียนโจทยปญหาบนกระดาน แลวซักถามนักเรียนวาสามารถแยกตัว ประกอบไดเปน ดังนี้
  • 63.
    แผนการจัดการเรียนรูคณิตศาสตรเพิ่มเติม ม.2 ภาคเรียนที่2 63 กิจกรรมการเรียนการสอน ฝกการคิดแบบ 2. ใหนกเรียนทําแบบฝกหัด 3 ขอ 1 (2), (4), (6), (8), (10), (12), (14) ในชั้น ั การคิดวิเคราะหและการคิด เรียน เพื่อตรวจสอบความเขาใจ หลังจากนั้นครูและนักเรียนชวยกันเฉลย ทาย คํานวณ ชั่วโมง ชั่วโมงที่ 2 - 4 (การแยกตัวประกอบของพหุนามดีกรีสองโดยวิธีทําใหเปนกําลัง สองสมบูรณ) ชั่วโมงที่ 2 (การแยกตัวประกอบของพหุนามดีกรีสองโดยวิธีทําใหเปนกําลัง สองสมบูรณ) 1. ครูนาเขาบทเรียนโดยการนําเสนอตัวอยาง ดังตอไปนี้ ํ จงหาจํานวนมาบวกกับพหุนามตอไปนี้ เพื่อทําใหเปนกําลังสองสมบูรณ 1) x2 + 8x 2) x2 – 6x 3) x2 + 5x 4) x2 + bx วิธีทํา 1) x2 + 8x ครูซักถามนักเรียนวา เอาจํานวนอะไรมาบวก จึงจะทําใหเปนกําลังสองสมบูรณ นั่นคือ x2 + 8x = x2 + 2(x)(4) กิจกรรมการเรียนการสอน ฝกการคิดแบบ
  • 64.
    แผนการจัดการเรียนรูคณิตศาสตรเพิ่มเติม ม.2 ภาคเรียนที่2 64 ดังนั้น ตองเอา 42 บวกเขาไปใน x2 + 8x จึงจะทําใหเปนกําลังสองสมบูรณ นั่นคือ x2 + 8x + 42 = x2 + 2(x)(4) + 42 = (x + 4)2 2) x2 – 6x ครูซักถามนักเรียนวา เอาจํานวนอะไรมาบวก จึงจะทําใหเปนกําลังสองสมบูรณ การคิดวิเคราะหและการคิด นั่นคือ x2 – 6x = x2 – 2(x)(3) คํานวณ ดังนั้น ตองเอา 32 บวกเขาไปใน x2 – 6x จึงจะทําใหเปนกําลังสองสมบูรณ นั่นคือ x2 – 6x + 32 = x2 – 2(x)(3) + 32 = (x – 3)2 3) x2 + 5x ครูซักถามนักเรียนวา เอาจํานวนอะไรมาบวก จึงจะทําใหเปนกําลังสองสมบูรณ นั่นคือ x2 + 5x = x2 + 2(x)( 5 ) 2 ดังนั้น ตองเอา ( 5 )2 บวกเขาไปใน x2 + 5x จึงจะทําใหเปนกําลังสองสมบูรณ 2 นั่นคือ x2 + 5x + ( 5 )2 = x2 + 2(x)( 5 ) + ( 5 )2 = (x + 5 )2 2 2 2 2 4) x2 + bx ครูซักถามนักเรียนวา เอาจํานวนอะไรมาบวก จึงจะทําใหเปนกําลังสองสมบูรณ นั่นคือ x2 + bx = x2 + 2(x)( b ) 2 ดังนั้น ตองเอา ( b )2 บวกเขาไปใน x2 + bx จึงจะทําใหเปนกําลังสองสมบูรณ 2 นั่นคือ x2 + bx + ( b )2 = x2 + 2(x)( b ) + ( b )2 = (x + b )2 2 2 2 2 จากนั้นซักถามนักเรียนตอไปวา จํานวนที่นํามาบวกกับพหุนามในตัวอยางขาง ตน เพื่อทําใหเปนกําลังสองสมบูรณ มีลักษณะอยางไร (นั่นคือ กําลังสองของ ครึ่งหนึ่งของสัมประสิทธิ์ของ x) ชั่วโมงที่ 3 (การแยกตัวประกอบของพหุนามดีกรีสองโดยวิธีทําใหเปนกําลัง สองสมบูรณ ตอ) การคิดวิเคราะห การคิดสรุปความ 1. ครูและนักเรียนพิจารณากิจกรรมตรวจสอบความเขาใจ 14 ไปพรอมกัน โดย และการคิดคํานวณ ลักษณะ ครูถามใหนักเรียนตอบ จากนั้นครูจึงสรุปใหนักเรียนฟงวา
  • 65.
    แผนการจัดการเรียนรูคณิตศาสตรเพิ่มเติม ม.2 ภาคเรียนที่2 65 กิจกรรมการเรียนการสอน ฝกการคิดแบบ การแยกตัวประกอบของพหุนามดีกรีสองโดยวิธีทําใหเปนกําลังสองสมบูรณ วามีขั้นตอนดังนี้ จากพหุนามในรูป ax2 + bx + c ขั้นที่ 1 ทําสัมประสิทธิ์ของ x2 คือ a ใหเปน 1 โดยการดึงตัวประกอบ รวม คือ a ออกมานอกวงเล็บ จะได a(x2 + b x + a ) a c ขั้นที่ 2 ทําพจนกลาง คือ b x ใหอยูในรูป 2× 2ba ×x a ขั้นที่ 3 นํา b 2a ในขั้นที่ 2 มายกกําลังสอง แลวบวกเขา ลบออก เพื่อทํา ใหพหุนามอยูในรูปกําลังสองสมบูรณ ซึ่งจะไมทําใหคาของพหุนามเปลี่ยน กลาวคือ ax2 + bx + c = a(x2 + b x + a ) a c = a(x2 + 2 2ba x + ( 2ba )2 - ( 2ba )2 + a ) c ขั้นที่ 4 จัดพหุนามในรูปผลตางกําลังสอง แลวใชสูตรผลตางกําลังสอง ในการแยกตัวประกอบ จากขั้นที่ 3 จะได b 2 − 4ac 2 b 2 − 4ac 2 ax2 + bx + c =a[(x + 2a ) –( 2a )] จากนั้นครูนาเสนอตัวอยางที่ 2 เพื่อใหนักเรียนเห็นภาพ ํ ตัวอยางที่ 2 จงแยกตัวประกอบ 3x2 – 39x + 108 วิธทํา ี ขั้นที่ 1 ทําสัมประสิทธิ์ของ x2 คือ 3 ใหเปน 1 โดยการดึงตัวประกอบรวม คือ 3 ออกมานอกวงเล็บ จะได 3x2 – 39x + 108 = 3(x2 – 13x + 36) ขั้นที่ 2 ทําพจนกลาง คือ – 39 x ใหอยูในรูป 2× 2ba ×x จะได 3 –13x = 2(– 13 )x 2
  • 66.
    แผนการจัดการเรียนรูคณิตศาสตรเพิ่มเติม ม.2 ภาคเรียนที่2 66 กิจกรรมการเรียนการสอน ฝกการคิดแบบ ขั้นที่ 3 นํา (– 13 )2 ในขั้นที่ 2 มายกกําลังสอง แลวบวกเขา ลบออก เพื่อทําให 2 พหุนามอยูในรูปกําลังสองสมบูรณ ซึ่งจะไมทําใหคาของพหุนามเปลี่ยน กลาว คือ 3(x2 – 13x + 36) = 3[x2 – 13x + (– 13 )2 – (– 13 )2 + 36] 2 2 กําลังสองสมบูรณ = 3[(x – 13 )2 – 169 + 36] 2 4 = 3[(x – 13 )2 – 25 ] 2 4 = 3[(x – 13 )2 – ( 5 )2] 2 2 ผลตางกําลังสอง = 3[(x – 13 + 5 )( x – 13 – 5 )] = 3(x – 4)(x – 9) 2 2 2 2 ครูซักถามนักเรียนถึงวิธีการทําตัวอยางที่ครูแสดงใหดูบนกระดานวามีขอสงสัย หรือไม ถามีครูอธิบายเพิ่มเติม ถาไมมีใหครูแบงกลุมนักเรียนออกเปน 4 กลุม โดยแตละกลุมมีจํานวนสมาชิกเทาๆ กัน และใหแตละกลุมชวยกันคิดวิเคราะห และหาวิธีแกโจทยปญหา ครูใหนักเรียนเตรียมหาขอมูลโดยสามารถปรึกษาครู ไดในกรณีที่ไมเขาใจ จากนั้นใหตัวแทนแตละกลุมออกมาจับฉลากเลือกโจทย ปญหากลุมละ 2 ขอ ดังนี้ โจทยปญหาที่ 1 จงแยกตัวประกอบโดยวิธีทําใหเปนกําลังสองสมบูรณของ  2 x + 24x + 119 โจทยปญหาที่ 2 จงแยกตัวประกอบโดยวิธีทําใหเปนกําลังสองสมบูรณของ x2 – 3.2x + 1.56 โจทยปญหาที่ 3 จงแยกตัวประกอบโดยวิธีทําใหเปนกําลังสองสมบูรณของ 2x2 + 56x + 342 โจทยปญหาที่ 4 จงแยกตัวประกอบโดยวิธทําใหเปนกําลังสองสมบูรณของ  ี 12y2 – 36y – 1
  • 67.
    แผนการจัดการเรียนรูคณิตศาสตรเพิ่มเติม ม.2 ภาคเรียนที่2 67 กิจกรรมการเรียนการสอน ฝกการคิดแบบ โจทยปญหาที่ 5 จงแยกตัวประกอบโดยวิธทําใหเปนกําลังสองสมบูรณของ ี 2 100x + 100x + 21 โจทยปญหาที่ 6 จงแยกตัวประกอบโดยวิธีทําใหเปนกําลังสองสมบูรณของ 36x2 + 48x + 7 โจทยปญหาที่ 7 จงแยกตัวประกอบโดยวิธีทําใหเปนกําลังสองสมบูรณของ x2 – 15xy + 225 y2 4 โจทยปญหาที่ 8 จงแยกตัวประกอบโดยวิธทําใหเปนกําลังสองสมบูรณของ ี x2 + 2.6x + 0.69 เมื่ อ นั ก เรี ย นจั บ ฉลากได เรี ย บร อ ยแล ว ครู ใ ห เวลานั ก เรี ย นในการร ว มกั น การคิดวิเคราะหและ อภิปรายถึงวิธีทําโจทยปญหานั้นๆ เพื่อเตรียมออกมานําเสนอในชั่วโมงถัดไป การคิดคํานวณ โดยครูจับฉลากเลือกวากลุมใดจะออกมานําเสนอเปนกลุมแรก ในขณะที่แตละ กลุมนําเสนอครูควรจะบันทึกผลการนําเสนอวาถูกตองมากนอยเพียงใด และ ในขณะที่แตละกลุมนําเสนอเสร็จครูควรจะอธิบายซ้ําจุดที่คิดวาจะเปนปญหา สําหรับนักเรียน ครูใหคําแนะนําและซักถามนักเรียนวา “กลุมใดมีความคิดเห็น หรือขอเสนอแนะบาง” เมื่อแตละกลุมนําเสนอเสร็จครูควรจะสรุปผลการนํา เสนอรวมอีกครั้งหนึ่ง ชั่วโมงที่ 4 (การแยกตัวประกอบของพหุนามดีกรีสองโดยวิธีทาใหเปน ํ กําลังสองสมบูรณ ตอ) 1. นักเรียนนําเสนอโจทยปญหา 1 – 8 โดยครูจับฉลากเลือกวากลุมใดจะออก การคิดวิเคราะหและ มานําเสนอเปนกลุมแรก ในขณะที่แตละกลุมนําเสนอครูควรจะบันทึกผลการ การคิดคํานวณ นําเสนอวาถูกตองมากนอยเพียงใด และในขณะที่แตละกลุมนําเสนอเสร็จครู ควรจะอธิบายซ้ําจุดที่คิดวาจะเปนปญหาสําหรับนักเรียน ครูใหคําแนะนําและ ซักถามนักเรียนวา “กลุมใดมีความคิดเห็นหรือขอเสนอแนะบาง” เมื่อแตละ กลุมนําเสนอเสร็จครูควรจะสรุปผลการนําเสนอรวมอีกครั้งหนึ่ง
  • 68.
    แผนการจัดการเรียนรูคณิตศาสตรเพิ่มเติม ม.2 ภาคเรียนที่2 68 5.3 ขั้นสรุป นักเรียนสามารถสรุปไดวา การแยกตัวประกอบของพหุนามดีกรีสองโดยวิธทําใหเปนกําลังสองสมบูรณ มีข้นตอนดังนี้ ี ั 2 จากพหุนามในรูป ax + bx + c ขั้นที่ 1 ทําสัมประสิทธิ์ของ x2 คือ a ใหเปน 1 โดยการดึงตัวประกอบรวม คือ a ออกมานอกวงเล็บ จะได a(x2 + b a x+ a) c ขั้นที่ 2 ทําพจนกลาง คือ b x ใหอยูในรูป 2× 2ba ×x a ขั้นที่ 3 นํา b 2a ในขั้นที่ 2 มายกกําลังสอง แลวบวกเขา ลบออก เพื่อทําใหพหุนามอยูในรูปกําลังสองสมบูรณ ซึ่ง จะไมทําใหคาของพหุนามเปลี่ยน กลาวคือ ax2 + bx + c = a(x2 + b x + a ) a c = a(x2 + 2 2ba x + ( 2ba )2 - ( 2ba )2 + a ) c ขั้นที่ 4 จัดพหุนามในรูปผลตางกําลังสอง แลวใชสูตรผลตางกําลังสองในการแยกตัวประกอบ จากขั้นที่ 3 จะ ได b 2 − 4ac 2 ax2 + bx + c =a[(x + b 2 2a ) –( 2a )] และนักเรียนสามารถแยกตัวประกอบของพหุนามดีกรีสองโดยวิธีทําเปนกําลังสองสมบูรณไดอยางถูกตอง 6. สื่อการเรียนรู / แหลงการเรียนรู 6.1 สื่อการเรียนรู - หนังสือเรียนแม็ค 6.2 แหลงการเรียนรู - หองสมุดโรงเรียน - หองสมุดกลุมสาระการเรียนรูคณิตศาสตร - หนังสือเรียนแม็ค
  • 69.
    แผนการจัดการเรียนรูคณิตศาสตรเพิ่มเติม ม.2 ภาคเรียนที่2 69 7. กิจกรรมเสนอแนะ 7.1 กิจกรรมสงเสริมการคิดเชิงวิเคราะห ขั้นรวบรวมขอมูล ครูมอบหมายใหนักเรียนไปศึกษาเรื่องของแยกตัวประกอบของพหุนามดีกรีสองโดยวิธทําเปนกําลังสอง ี สมบูรณ พรอมทั้งแสดงวิธีการหาคําตอบอยางละเอียดมาคนละ 5 ขอ ขั้นวิเคราะห ใหนักเรียนแตละคนวิเคราะหเรื่องที่ตัวเองไปศึกษาคนความา ขั้นสรุป ครูตรวจผลงานนักเรียนแตละคน พรอมใหขอเสนอแนะแลวใหหัวหนาหองรวบรวมงานทั้งหมดจัดทําเปนรูป  เลมรายงาน ขั้นประยุกตใช ครูใหนกเรียนชวยกันเลือกขอที่นาสนใจแลวนําเสนอหนาชั้นเรียน ั
  • 70.
    แผนการจัดการเรียนรูคณิตศาสตรเพิ่มเติม ม.2 ภาคเรียนที่2 70 8. บันทึกหลังสอน บันทึกหลังสอน (บันทึกเฉพาะประเด็นที่มีขอมูลสารสนเทศชัดเจน) ประเด็นการบันทึก จุดเดน จุดที่ควรปรับปรุง 1. การจัดกิจกรรมการเรียนรู 2. การใชสื่อการเรียนรู 3. การประเมินผลการเรียนรู 4. การบรรลุผลการเรียนรูของ ผูเรียน บันทึกเพิ่มเติม ............................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................ ลงชื่อ ............................................................ ผูสอน บันทึกความเห็นของผูตรวจสอบแผนการจัดการเรียนรู ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. ลงชื่อ ....................................................................... ตําแหนง ..................................................................
  • 71.
    แผนการจัดการเรียนรูคณิตศาสตรเพิ่มเติม ม.2 ภาคเรียนที่2 71 9. ใบความรู ใบงาน และเครื่องมือวัดผล กิจกรรมตรวจสอบความเขาใจและแบฝกหัดในหนังสือเรียน แบบสังเกตพฤติกรรมการเรียน แบบบันทึกการสังเกตพฤติกรรมการเรียนรายบุคคลวิชาคณิตศาสตร ชื่อนักเรียน .................................. ชั้น ........... วันที่ ................ เดือน ............................. ป .................... ครั้งที่ .................................................................. ผูสังเกต ...................................................................... ระดับการประเมิน หัวขอการประเมิน ดีมาก ดี พอใช ควรปรับปรุง ความสนใจ การตอบคําถาม การทํากิจกรรมหนาชั้นเรียน การใชความรูทักษะ/กระบวนการทาง คณิตศาสตรในการแกปญหาในสถาน การณตางๆ ความสามารถในการใชภาษาและสื่อ ลักษณทางคณิตศาสตรในการสื่อสาร สื่อความหมาย
  • 72.
    แผนการจัดการเรียนรูคณิตศาสตรเพิ่มเติม ม.2 ภาคเรียนที่2 72 แบบประเมินพฤติกรรมการทํางาน แบบประเมินพฤติกรรมการทํางาน ชื่อนักเรียน .................................. ชั้น ........... วันที่ ................ เดือน ............................. ป .................... ครั้งที่ .................................................................. ผูสังเกต ...................................................................... ระดับการประเมิน หัวขอการประเมิน ดีมาก ดี ปานกลาง นอย นอยมาก การวงแผน การกําหนดการปฏิบัติงาน มีขั้นตอนชัดเจน การปฏิบัติตามขั้นตอนที่ กําหนด ความคิดสรางสรรค ผลการทํางาน
  • 73.
    แผนการจัดการเรียนรูคณิตศาสตรเพิ่มเติม ม.2 ภาคเรียนที่2 73 การประเมินและสะทอนตนเองหลังเสร็จสิ้นการเรียนในหนวยการเรียนรูที่ 1 (Self Reflection) 1. การประเมินตนเองของผูเรียน ใหดําเนินการดังนี้ 1.1 ครูทบทวนผลการเรียนรูประจําบททุกขอ ใหนกเรียนไดทราบ โดยอาจเขียนไวบนกระดาน พรอมทั้งทบทวนถึง ั หัวขอกิจกรรมการเรียนวาไดเรียนอะไรบาง 1.2 ใหนักเรียนเขียนบันทึกการประเมินตนเองไวในสมุดงานดานหลังตามหัวขอดังนี้ บันทึกการประเมินและสะทอนตนเองประจําหนวยการเรียนรูท่ี 1 วัน/เดือน/ป ที่บันทึก ................ /................ /................ รายการบันทึก 1. จากการเรียนที่ผานมาไดมความรูอะไรบาง ี ..……………………………………………………………………….……………………………………………... ..……………………………………………………………………….…………………………………………..…. 2. ปจจุบันนี้มีความสามารถปฏิบัติสิ่งใดไดแลวบาง ..……………………………………………………………………….……………………………………..………. ..……………………………………………………………………….……………………………………..………. 3. สิ่งที่ยังไมรู ไมกระจาง ไมเขาใจ มีอะไรบาง ..……………………………………………………………………….…………………………………..………….. ..……………………………………………………………………….……………………………….…………….. 4. ผลงานหรือชิ้นงานที่เนนความภาคภูมใจจากการเรียนในบทนี้คืออะไร ทําไมจึงภาคภูมิใจ ิ ..……………………………………………………………………….……………………………….…………….. ..……………………………………………………………………….……………………………….…………….. 2. การพัฒนาการเรียนการสอนโดยใชกระบวนการวิจัยในชั้นเรียนของครู ชื่อเรื่องที่วิจัย ………………………………………………………… 1. ความเปนมาของปญหา สิ่งที่คาดหวัง ................................................................................................................................................………… ..……………………………………………………………………….…………………………….………………. สิ่งที่เปนจริง .....................................................................................................................................……………..............................
  • 74.
    แผนการจัดการเรียนรูคณิตศาสตรเพิ่มเติม ม.2 ภาคเรียนที่2 74 ..……………………………………………………………………….………………………….………………… ปญหาที่พบคือ ........................................................................................................................................……………....…................ ..……………………………………………………………………….……………………………..……………… สาเหตุของปญหาคือ ...................................................................................................................................…………….........…................. ..……………………………………………………………………….………………………………..…………… แนวทางการแกไขปญหาคือ ......................................................................................................................................………….......….................. ..……………………………………………………………………….………………………….………………… ..……………………………………………………………………….……………………………………………. 2. วัตถุประสงคในการแกปญหา 2.1 เพื่อแกปญหาเรื่อง ................................................................................................................ ของนักเรียนชั้น ............ หอง ....................... จํานวน ................. คนโดยใช....................................................................................................... 2.2 เพื่อศึกษาผลการแกไขปญหาเกี่ยวกับ ................................................................................... ..................................... หลังจากที่ไดทดลองใชวิธีแกปญหาโดย.........................................................………………………………………... 3. ขอบเขตของการแกปญหา 3.1 กลุมเปาหมายในการแกปญหาคือ นักเรียนชั้น .............................หอง .................. จํานวน .................. คน ในภาค  เรียนที่ ....................... ปการศึกษา ....................... ที่มีปญหาเกี่ยวกับ .............................................................................. 3.2 เนื้อหาที่ใชในการศึกษาคือ เรื่อง ................................. หนวยการเรียนรูที่ .............................. วิชา............................ 3.3 ระยะเวลาในการศึกษา ประมาณ ......... สัปดาห/เดือน ตั้งแตวันที่ .......................................... เดือน ......................... พ.ศ. ........... ถึงวันที่ ........ เดือน .......................... พ.ศ. ....................................................... 4. วิธีดําเนินการในการแกไขปญหา 4.1 เครื่องมือที่ใชในการแกปญหา คือ.................................................................................................................................................................................... .........................................................................................................................................…..............………….............. ซึ่งมีขั้นตอนในการสรางและพัฒนาดังนี้ ..................................................................................................................................................……………………….… ………………………………………………………………………………………………………………………… ………….................…………………………………………………………………………………………………... .....................................................................................................................................………….................................. ...........................................................................................................................................................................................
  • 75.
    แผนการจัดการเรียนรูคณิตศาสตรเพิ่มเติม ม.2 ภาคเรียนที่2 75 4.2 เครื่องมือที่ใชในการเก็บรวบรวมขอมูลคือ ........................................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................……………………….................................... ซึ่งมีขั้นตอนในการสรางและตรวจสอบคุณภาพดังนี้ ..........................................................................................................................................……………............................ ..........................................................................................................................................……………............................ ............................................................................................................................................…………….......................... 4.3 การเก็บรวบรวมขอมูล ไดดําเนินการเก็บรวบรวมขอมูลตามวิธีการดังนี้ 1) นําเครื่องมือที่ใชในการแกปญหาไปทดลองใชกับนักเรียนในเวลา .........................................................……… โดย ………............................................................................................................................................………………... .........................................................................................................................................……………............................. ..........................................................................................................................................……………............................ 2) นําเครื่องมือเก็บรวบรวมขอมูลไปเก็บขอมูลเกี่ยวกับ ........................................................................................... โดย ………..................................................................................................................................................................... …………………………………………………………………………………………………………..……………... ………………………………………………………………………………..………………………..…………..….. 4.4 การวิเคราะหขอมูลและการสรุปผล ไดดําเนินการวิเคราะหขอมูลและสรุปผลดังนี้..............................……….......  ...............................................................................................................................................…...................………..... .............................................................................................................................................…..................………........ ...............................................................................................................................................…..............………......... 5. ผลการแกปญหา ผลการแกปญหาเกี่ยวกับ ...................................................................................................................................... ของนักเรียนกลุมเปาหมาย ปรากฏผลดังนี้ .............................................................................................................................................................................. .........................................................................................................................................……............................ …………………………………………………………………………………………………………………..