SlideShare a Scribd company logo
11-р анги

ЦӨМИЙН УРВАЛ
ЗОРИЛГО:

  Цөмийн урвал явагдах
     учир шалтгааныг
    тайлбарлах чадвар
        эзэмшинэ.
ЗОРИЛТ:

 Атомын   цөмийн оршин байх
  нөхцөлийг тодорхойлох
 Цөмийн урвал явагдах үйл явцын
  мөн чанарыг тайлбарлах
 Цөмийн урвалын тэгшитгэл зохиох,
  аргаа тайлбарлах
БОДЛОГО

   Протон, нейтроны массыг
   (1,0078 ба 1,0087) ашиглан
       -ын массыг бод. Хариуг
    хүснэгтйин утгатай тохирч
         байгааг шалгах.
---1,0078 М.А.Н

---1,0087 М.А.Н
Z- ПРОТОНЫ ТОО
N- НЕЙТРОНЫ ТОО

A- МАСС ТОО
БАЙГАЛЬ ДЭЭРХ ТОГТВОРТОЙ
  ИЗОТОПУУДЫН МАСС БА
         ТАРХАЛТ
M   Zmp   A Z mn    M

mp ---Протоны масс
mn ---Нейтроны масс
 М---Массын дефект
Ямар ч цөмийн масс, түүнийг
    бүрдүүлж байгаа протон,
нейтронуудын массын нийлбэрээс
          бага байна.
Ямар ч цөмийн масс, түүнийг бүрдүүлж
 байгаа протон, нейтронуудын массын
        нийлбэрээс бага байна.
M   Zmp   A Z mn    M

mp ---Протоны масс
mn ---Нейтроны масс
 М---Массын дефект
ЭЙНШТЕЙНИЙ ХАРЬЦАГУЙ ОНОЛ



                  E=mc

 с=3*108   м/с   гэж авна
ХАРЬЦАНГУЙ ОНОЛД ОРЛУУЛАН БИЧВЭЛ
                                      2
   E1       Zmp        A Z mn c
                            2
               E2    Mc
        E      E2 E1
 Холбоосын энерги

                 с=3*108   м/с   гэж авна
Тухайн цөмийн нэг нуклонд
    оногдох холбоосын
     энергийг хувийн
  холбоосын энерги гэнэ.
ЦӨМИЙН ХОЛБООСЫН ЭНЕРГИ


           Холбоосын энерги
  Энерги
1 м.а.н=931.44 МэВ
1 МэВ=1,6*10  -13 Ж
ХУВИЙН ХОЛБООСЫН ЭНЕРГИ БА МАСС ТООНЫ
              ХАМААРАЛ
ЦӨМИЙН УРВАЛЫГ ДАРААХ ХЭЛБЭРЭЭР
           АНГИЛДАГ



            Цөмийн
             урвал


      Нэгдэх       Задрах
      урвал        урвал
БОДЛОГО:

           Дараах цөмүүдийн
           холбоосын ба хувийн
           холбоосын энергийг
           хүснэгт ашиглан ол.

            2    13   17   235
            1   H , C, O, U
                  6    8    92
Tsomiin urwal

More Related Content

What's hot

P ii lekts-1 soronzon oron
P ii lekts-1 soronzon oronP ii lekts-1 soronzon oron
P ii lekts-1 soronzon oronudwal555 bhus
 
Lekts8
Lekts8Lekts8
бодисын соронзон-шинж-чанар-1
бодисын соронзон-шинж-чанар-1бодисын соронзон-шинж-чанар-1
бодисын соронзон-шинж-чанар-1
Баянжаргал Үнэнбат
 
10 r angi awiyas duunii dolgion duu awia
10 r angi awiyas duunii dolgion duu awia10 r angi awiyas duunii dolgion duu awia
10 r angi awiyas duunii dolgion duu awia
Shagaishuu Xoo
 
Соронзон
СоронзонСоронзон
Соронзон
Bilguun Ochirbat
 
Цахилгаан ба цахилгаан цэнэг
Цахилгаан ба цахилгаан цэнэгЦахилгаан ба цахилгаан цэнэг
Цахилгаан ба цахилгаан цэнэг
Цэвэлмаа
 
101 14-tsahilgaan himi
101 14-tsahilgaan himi101 14-tsahilgaan himi
101 14-tsahilgaan himiXaz Bit
 
1. analog
1. analog1. analog
1. analog
Badarch Zorig
 
атомын загвар ба бүтэц
атомын загвар ба бүтэцатомын загвар ба бүтэц
атомын загвар ба бүтэцonjoo_od
 
P.k.tsahilgaan himi 8
P.k.tsahilgaan himi 8P.k.tsahilgaan himi 8
P.k.tsahilgaan himi 8davaa627
 
цуваа холболт
цуваа холболтцуваа холболт
цуваа холболт
Enkh Gvnj
 
Хатуу биеийн эргэх хөдөлгөөн
Хатуу биеийн эргэх хөдөлгөөнХатуу биеийн эргэх хөдөлгөөн
Хатуу биеийн эргэх хөдөлгөөн
Bazarragchaa Erdenebileg
 
монгол дахь улс төрийн бутрал
монгол дахь улс төрийн бутралмонгол дахь улс төрийн бутрал
монгол дахь улс төрийн бутралBaterdene Tserendash
 
8 р анги нийлмэл бодис нэгж
8 р анги нийлмэл бодис нэгж8 р анги нийлмэл бодис нэгж
8 р анги нийлмэл бодис нэгжNaraa_2012
 
хүчний хэлбэрүүд
хүчний хэлбэрүүдхүчний хэлбэрүүд
хүчний хэлбэрүүдnsuren1
 

What's hot (20)

семинар5
семинар5семинар5
семинар5
 
P ii lekts-1 soronzon oron
P ii lekts-1 soronzon oronP ii lekts-1 soronzon oron
P ii lekts-1 soronzon oron
 
Lekts8
Lekts8Lekts8
Lekts8
 
атомын бүтэц
атомын бүтэцатомын бүтэц
атомын бүтэц
 
бодисын соронзон-шинж-чанар-1
бодисын соронзон-шинж-чанар-1бодисын соронзон-шинж-чанар-1
бодисын соронзон-шинж-чанар-1
 
10 r angi awiyas duunii dolgion duu awia
10 r angi awiyas duunii dolgion duu awia10 r angi awiyas duunii dolgion duu awia
10 r angi awiyas duunii dolgion duu awia
 
Lec03filter1
Lec03filter1Lec03filter1
Lec03filter1
 
Соронзон
СоронзонСоронзон
Соронзон
 
Цахилгаан ба цахилгаан цэнэг
Цахилгаан ба цахилгаан цэнэгЦахилгаан ба цахилгаан цэнэг
Цахилгаан ба цахилгаан цэнэг
 
ионы холбоо
ионы холбооионы холбоо
ионы холбоо
 
101 14-tsahilgaan himi
101 14-tsahilgaan himi101 14-tsahilgaan himi
101 14-tsahilgaan himi
 
1. analog
1. analog1. analog
1. analog
 
атомын загвар ба бүтэц
атомын загвар ба бүтэцатомын загвар ба бүтэц
атомын загвар ба бүтэц
 
семинар3
семинар3семинар3
семинар3
 
P.k.tsahilgaan himi 8
P.k.tsahilgaan himi 8P.k.tsahilgaan himi 8
P.k.tsahilgaan himi 8
 
цуваа холболт
цуваа холболтцуваа холболт
цуваа холболт
 
Хатуу биеийн эргэх хөдөлгөөн
Хатуу биеийн эргэх хөдөлгөөнХатуу биеийн эргэх хөдөлгөөн
Хатуу биеийн эргэх хөдөлгөөн
 
монгол дахь улс төрийн бутрал
монгол дахь улс төрийн бутралмонгол дахь улс төрийн бутрал
монгол дахь улс төрийн бутрал
 
8 р анги нийлмэл бодис нэгж
8 р анги нийлмэл бодис нэгж8 р анги нийлмэл бодис нэгж
8 р анги нийлмэл бодис нэгж
 
хүчний хэлбэрүүд
хүчний хэлбэрүүдхүчний хэлбэрүүд
хүчний хэлбэрүүд
 

Viewers also liked

101 5-atomiin butets
101 5-atomiin butets101 5-atomiin butets
101 5-atomiin butetsXaz Bit
 
Атомын цахилгаан станц
Атомын цахилгаан станцАтомын цахилгаан станц
Атомын цахилгаан станц
Nael Narantsengel
 
8 r angi-hod ilerhiileh arga
8 r angi-hod ilerhiileh arga8 r angi-hod ilerhiileh arga
8 r angi-hod ilerhiileh argaBayaraagiinshare
 
монгол дахь цөмийн технологийн үүсэл
монгол дахь цөмийн технологийн үүсэлмонгол дахь цөмийн технологийн үүсэл
монгол дахь цөмийн технологийн үүсэл
Баянжаргал Үнэнбат
 
цөмийн цахилгаан-станц-ццс-1
цөмийн цахилгаан-станц-ццс-1цөмийн цахилгаан-станц-ццс-1
цөмийн цахилгаан-станц-ццс-1
Tseegii Tseegii
 
гэрийн даалгавар
гэрийн даалгавар гэрийн даалгавар
гэрийн даалгавар margad1
 
сурган хүмүүжүүлэх хичээл 1
сурган хүмүүжүүлэх хичээл  1сурган хүмүүжүүлэх хичээл  1
сурган хүмүүжүүлэх хичээл 1maagii979797
 
цахилгаан сөрөг чанар
цахилгаан сөрөг чанарцахилгаан сөрөг чанар
цахилгаан сөрөг чанарTogoo Battuya
 
Иончлогч цацраг
Иончлогч цацрагИончлогч цацраг
Иончлогч цацрагerganaa
 
Elseltiin medeelel
Elseltiin medeelelElseltiin medeelel
Elseltiin medeelelPUTU
 
101 6.7-himiin holboo
101 6.7-himiin holboo101 6.7-himiin holboo
101 6.7-himiin holbooXaz Bit
 
Electron baigulamj 1
Electron baigulamj 1Electron baigulamj 1
Electron baigulamj 1jagaa7120
 
Innomed-2014 Уралдаан -ЭМШУИС Сувилхуйн Сургууль 3-р курс
Innomed-2014 Уралдаан -ЭМШУИС Сувилхуйн Сургууль  3-р курсInnomed-2014 Уралдаан -ЭМШУИС Сувилхуйн Сургууль  3-р курс
Innomed-2014 Уралдаан -ЭМШУИС Сувилхуйн Сургууль 3-р курс
Medimpex Mongolia
 
тер кийн I хууль.
тер кийн I хууль.тер кийн I хууль.
тер кийн I хууль.davaa627
 
зайны
зайны зайны
зайны
naya0528
 
рентген цацрагийн хамгаалалт
рентген цацрагийн хамгаалалтрентген цацрагийн хамгаалалт
рентген цацрагийн хамгаалалт
Myagmarnaran Tserendorj
 
Davs gidroliz last
Davs gidroliz lastDavs gidroliz last
Davs gidroliz lasttungalag
 
Innomed-2014 уралдаан ЭМШУИС СС 3-р курс
Innomed-2014 уралдаан ЭМШУИС СС 3-р курсInnomed-2014 уралдаан ЭМШУИС СС 3-р курс
Innomed-2014 уралдаан ЭМШУИС СС 3-р курс
Medimpex Mongolia
 

Viewers also liked (20)

101 5-atomiin butets
101 5-atomiin butets101 5-atomiin butets
101 5-atomiin butets
 
Атомын цахилгаан станц
Атомын цахилгаан станцАтомын цахилгаан станц
Атомын цахилгаан станц
 
8 r angi-hod ilerhiileh arga
8 r angi-hod ilerhiileh arga8 r angi-hod ilerhiileh arga
8 r angi-hod ilerhiileh arga
 
Halah horoh
Halah horohHalah horoh
Halah horoh
 
монгол дахь цөмийн технологийн үүсэл
монгол дахь цөмийн технологийн үүсэлмонгол дахь цөмийн технологийн үүсэл
монгол дахь цөмийн технологийн үүсэл
 
цөмийн цахилгаан-станц-ццс-1
цөмийн цахилгаан-станц-ццс-1цөмийн цахилгаан-станц-ццс-1
цөмийн цахилгаан-станц-ццс-1
 
гэрийн даалгавар
гэрийн даалгавар гэрийн даалгавар
гэрийн даалгавар
 
сурган хүмүүжүүлэх хичээл 1
сурган хүмүүжүүлэх хичээл  1сурган хүмүүжүүлэх хичээл  1
сурган хүмүүжүүлэх хичээл 1
 
уураг
уурагуураг
уураг
 
цахилгаан сөрөг чанар
цахилгаан сөрөг чанарцахилгаан сөрөг чанар
цахилгаан сөрөг чанар
 
Иончлогч цацраг
Иончлогч цацрагИончлогч цацраг
Иончлогч цацраг
 
Elseltiin medeelel
Elseltiin medeelelElseltiin medeelel
Elseltiin medeelel
 
101 6.7-himiin holboo
101 6.7-himiin holboo101 6.7-himiin holboo
101 6.7-himiin holboo
 
Electron baigulamj 1
Electron baigulamj 1Electron baigulamj 1
Electron baigulamj 1
 
Innomed-2014 Уралдаан -ЭМШУИС Сувилхуйн Сургууль 3-р курс
Innomed-2014 Уралдаан -ЭМШУИС Сувилхуйн Сургууль  3-р курсInnomed-2014 Уралдаан -ЭМШУИС Сувилхуйн Сургууль  3-р курс
Innomed-2014 Уралдаан -ЭМШУИС Сувилхуйн Сургууль 3-р курс
 
тер кийн I хууль.
тер кийн I хууль.тер кийн I хууль.
тер кийн I хууль.
 
зайны
зайны зайны
зайны
 
рентген цацрагийн хамгаалалт
рентген цацрагийн хамгаалалтрентген цацрагийн хамгаалалт
рентген цацрагийн хамгаалалт
 
Davs gidroliz last
Davs gidroliz lastDavs gidroliz last
Davs gidroliz last
 
Innomed-2014 уралдаан ЭМШУИС СС 3-р курс
Innomed-2014 уралдаан ЭМШУИС СС 3-р курсInnomed-2014 уралдаан ЭМШУИС СС 3-р курс
Innomed-2014 уралдаан ЭМШУИС СС 3-р курс
 

Similar to Tsomiin urwal

Lekts 14
Lekts 14Lekts 14
Lekts 14
ssuserd92713
 
11 r angi tsaxilgaan
11 r angi tsaxilgaan11 r angi tsaxilgaan
11 r angi tsaxilgaan
Shagaishuu Xoo
 
Tsahilgaan static oron
Tsahilgaan static oronTsahilgaan static oron
Tsahilgaan static oron
Bazarragchaa Erdenebileg
 

Similar to Tsomiin urwal (6)

Lekts 14
Lekts 14Lekts 14
Lekts 14
 
11 r angi tsaxilgaan
11 r angi tsaxilgaan11 r angi tsaxilgaan
11 r angi tsaxilgaan
 
Lecture 2
Lecture 2Lecture 2
Lecture 2
 
Damjuulagchiin esergvvtsel
Damjuulagchiin esergvvtselDamjuulagchiin esergvvtsel
Damjuulagchiin esergvvtsel
 
Damjuulagchiin esergvvtsel
Damjuulagchiin esergvvtselDamjuulagchiin esergvvtsel
Damjuulagchiin esergvvtsel
 
Tsahilgaan static oron
Tsahilgaan static oronTsahilgaan static oron
Tsahilgaan static oron
 

More from Bayaraagiinshare (16)

судалгааStc
судалгааStcсудалгааStc
судалгааStc
 
Tuul
Tuul Tuul
Tuul
 
прогресс
прогресспрогресс
прогресс
 
ангилал т
ангилал тангилал т
ангилал т
 
Magadlal
MagadlalMagadlal
Magadlal
 
Arifmetik dundaj
Arifmetik dundajArifmetik dundaj
Arifmetik dundaj
 
Kombinatorik
KombinatorikKombinatorik
Kombinatorik
 
Bi kvadrat-tegsh
Bi kvadrat-tegshBi kvadrat-tegsh
Bi kvadrat-tegsh
 
Tegsh untsugt
Tegsh untsugtTegsh untsugt
Tegsh untsugt
 
Neelttei hicheel 2011
Neelttei hicheel 2011Neelttei hicheel 2011
Neelttei hicheel 2011
 
5555
55555555
5555
 
Dorwon ontsoggt
Dorwon ontsoggtDorwon ontsoggt
Dorwon ontsoggt
 
Tsahilgaan helhee
Tsahilgaan helheeTsahilgaan helhee
Tsahilgaan helhee
 
Presentation2
Presentation2Presentation2
Presentation2
 
Halah horoh
Halah horohHalah horoh
Halah horoh
 
òîãîíäîî ¿å
òîãîíäîî ¿åòîãîíäîî ¿å
òîãîíäîî ¿å
 

Tsomiin urwal