Рентген цацрагийн хэрэглээ, ач холбогдол, хор холбогдол, цацрагийн хамгаалалтын арга технологи.

1. Дүрс оношлогоо, эмнэлгийн тоног төхөөрөмжийн тэнхим
Ц.Мягмарнаран
Рентген цацрагийн
хамгаалалт
Your Logo

2. Агуулга:
Оршил
This is an example text. Go ahead and replace it
Рентген цацрагийн хамгаалалт
Рентген цацрагийн хэрэглээ
Рентген цацрагийн хор хөнөөл
✓
1
2
3
4
5
Рентген цацрагийн үр ашиг

3. • Зорилго
• Ионжуулагч цацрагийн нөлөөллөөс иргэд,
эмнэлгийн мэргэжилтэнг хамгаалах арга
технологитой танилцах, цацрагийн
хамгаалалтын мэдлэг олгох.

4. 1. Оршил
Рентген цацргаийн үүсэл
1895 оны 11-р сарын 8нд Германы
Вюрцбургийн их сургуулийн профессор
В.К.Рентген нь өндөр хүчдэлийн катодын
туяаг судлаж байхдаа нэгэн шинэ туяаг
нээснийгээ Х-туяа гэж нэрлэсэн бөгөөд
одоо уг туяаг түүний нэрээр рентген туяа
/цацраг/ гэх болжээ.
Энэхүү нээлтээрээ тэрээр 1901 онд
Нобелийн шагналыг физикийн салбартаа
анх удаа хүртсэн байна.
1896.01.26-нд авсан
анхны рентген зураг

5. Рентген
туяа
Өндөр
энергитэй
цахилгаан
соронзон
долгион
3×1016 Hz
-
3×1019 Hz
0.01-10 нм
долгионы
урт
Ионжу
улагч
цацраг
Рентген туяа /цацраг/, гэж юу вэ?
Шууд болон шууд
бус замаар бодис,
биологийн биет
дотор хос ион
үүсгэх цацрагийг
ионжуулагч цацраг
гэнэ.

6. Рентген цацрагийн шинж чанар
Өнгөгүй
Үнэргүй
Амтгүй
Биед
мэдрэгдэхгүй

7. 2. Рентген цацрагийн хэрэглээ
Уул уурхай
Эрчим хүч
Гааль
эмнэлэг
Эрдэм
шинжилгээ
Хөдөө аж ахуй

8. Рентген
цацраг
3. Рентген цацрагийн үр ашиг
Компьютер
томографи
ангиографи
шүдний
СРТ
ПЭТ
Туяа
эмчилгээ
Рентген
зураг

10. • Ионжлогч буюу рентген цацраг амьд биетэй харилцан
үйлчилсэнээс бие организмд дараах өөрчлөлтүүд үүсч
болзошгүй.
4. Рентген цацрагийн хор
хөнөөл
Биологийн
эффект
Химийн урвал

11. Биологийн эффект
Биологийн эффект
Соматик:
Зөвхөн цацрагт
өртсөн биед үүснэ.
детерминистик
стохастик
генетик
Цацрагт өртсөн бие
болон түүний үр
удамд үүсэх эффект

12. • Цацрагийн өндөр тунгаас болж үүснэ.
• Тунгийн утга нэмэгдэхэд цацрагийн хордлого нэмэгддэг.
• Нүдний болор цайх, арьс улайх, цэврүү үүсэх, түлэгдэх, үс
унах, цусанд өөрчлөлт орох, бөөлжих г.м
Детерминистик эффект

13. • Тунгийн босго утга байхгүй.
• Хор нөлөө илрэх хугацаа нь урт /нууц үе урт/
• Голдуу цөөн тооны эс гэмтэх ч хавдар, удамшлын
гаж нөлөө илэрнэ.
Стохастик эффект

14. Эдийн цацрагт мэдрэг байдал
Бага мэдрэг:
ТМС,булчин
Яс,мөгөөрс,
холбогч эд
Дунд
мэдрэг:
Арьс,уушги
,бөөр, элэг,
нүдний
болор
Маш мэдрэг:
Лимфийн эд,
ясны чөмөг,
түрүү
булчирхай,
өндгөвч,
дотоод
шүүрлийн
булчирхай

15. Гр-Грей- цацрагийн шингэсэн
тунгийн утга
Your Logo
Хүний бүх бие нэг удаа
шарагдах үед цацрагийн
нийт тунгаас хамаарч
дараах биологийн эффект
үүснэ.
0-0.25Гр харагдах өөрчлөлт гарахгүй
0.25-0.5 Гр – цусанд өөрчлөлт орно.
0.5-1 Гр - хөдөлмөрлөх чадвар алдагдана.
1-2 Гр – хөдөлмөрлөх чадвараа бүрмөсөн алдана.
2-4 Гр- үхэлд хүрч болно.

16. Рентген үүсгүүрээс үйлчлүүлэгч
болон цацрагтай ажиллагсад нь аль
болох хол зайд байх.
Рентген шинжилгээний хугацааг
хамгийн бага байлгах.
Тусгай зориулалтын цацрагийн
хамгаалатын хувцас, хэрэгсэлээр
хамгаалах.
5. Рентген туяаны хамгаалалт
3-н алтан дүрэм
Хамгаалалтын
хувцас
хэрэгсэлээр.
Хугацаагаар
Зайгаар

17. Рентген туяаны хамгаалалтын
хувцас, хэрэгсэл
0.5 – 2.5 мЗв/ц
1- 5 мЗв/ц
2- 10 мЗв/ц

18. Хүүхдийн хамгаалалт

19. Жирэмсэн эхчүүдийн
хамгаалалт

20. Бусад хамгаалалтын
хэрэгслүүд

21. Бусад хамгаалалтын
хэрэгслүүд

22. 1. 1 жилд 20мЗв-с ихгүй
тун байна.
2. 1 жилд 5 мЗв-с ихгүй
тун байна.
3. 1 жилд 1 мЗв-с ихгүй
тун байна.
Цацрагийн тунгийн
хязгаар
2.Цацрагт
өртөж
болзошгүй
иргэд
3. Хүн ам
1.
Цацрагтай
ажиллагсад

23. Анхаарал тавьсан
та бүхэнд
баярлалаа.