SlideShare a Scribd company logo
Хангай дээд сургууль
ХД-1 Энхцэцэг.Ч
 Нэгж хугацаанл урсан өнгөрөх
цэнэгийн хэмжээг гүйдлийн хүч гэнэ.
Тэжээл үүсэгчид хэрэглэгчийг залгахад
гүйдэл гэдэг.
 Гүйдлийн хүчний их багыг
тодорхойлохдоо Ампер товчоор А
гэсэн нэгжээр хэрэглэдэг. Гүйдлийн
хүчийг Амперметр гэсэн багажаар
хэмждэг.
Цахилгаан цэнэгтэй биес
харилцан үйлчлэлцэнэ. Ижил
цэнэгтэй бол түлхэлцэнэ, эсрэг
цэнэгтэй бол таталцана.
Цахилгаан цэнэг алга болохгүй ,
шиээр бй болохгүй. Үүнийг
цэнэг хадгалагдах хууль гэнэ.
Цэнэгийг хөдөлгөж буй хүч
ньхүядэ хүчдэлийг Вольт
товчоор В нэгжээр илэрхийдэг.
Хэмжих багаж нь Вольтметр .
Хэрэглэгч дээр хүчдэл унадаг.
 Зайг чийдэнтэй холбоход электронууд сөрөг (- )
шонгоос эерэг (+)
 Шон руу чиглэн холбосоэ утас, чийдэн дээгүүр
дамжин алгуурхан урсдаг. Харин гүйдэл нь (+) ээс
(- ) рүү урсдаг. Нэг чигт урсах гүйдлийг тогтмол
гүйдэл гэж нэрлэдэг. Цахилгаан гүйдэл гүйлгэхийн
тулд хэлхээ тасархай бииш байх хэрэгтэй.
 Ийм хэлхээг битүү хэлхээ гэдэг. Хаа нэг газраараа
тасархай хэлхээг задгай хэлхээ гэж нэрлэдэг.
 Цахилгаан хэлхээ битүү үед асна.
Цахилгаан
Дамжуулдаг
ЗЭС
ХӨНГӨНЦАГААН
ТӨМӨР
АЛТ
МӨНГӨ
Дамжуулдаггүй
ШААЗАН
МОД
ХУВАНЦАР
ШИЛ
РЕЗИН
Дамжуулагч дээр унах хүчдэл нь
дамжуулагчийн эсэргүүцлээр
үржүүлсэнтэй тэнцүү байна.
U = I * R
Үүнийг хэлхээний хэсгийн омын
хууль гэж нэрлэдэг.
Цуваа холболт Зэрэгцээ холболт
цуваа холболт

More Related Content

What's hot

Соронзон
СоронзонСоронзон
Соронзон
Bilguun Ochirbat
 
P ii lekts-1 soronzon oron
P ii lekts-1 soronzon oronP ii lekts-1 soronzon oron
P ii lekts-1 soronzon oronudwal555 bhus
 
Физик ном 2010
Физик ном 2010Физик ном 2010
Физик ном 2010
Моёко Хакер
 
конденсатор
конденсаторконденсатор
конденсаторbolor_chin
 
механик энерги
механик энергимеханик энерги
механик энергиnsuren1
 
Amperiin huuli
Amperiin huuliAmperiin huuli
Amperiin huuli
oyunbileg08
 
Хатуу биеийн эргэх хөдөлгөөн
Хатуу биеийн эргэх хөдөлгөөнХатуу биеийн эргэх хөдөлгөөн
Хатуу биеийн эргэх хөдөлгөөн
Bazarragchaa Erdenebileg
 
7 р анги дуу авиа
7 р анги дуу авиа7 р анги дуу авиа
7 р анги дуу авиаenhktsetseg-79
 
механик ажил
механик ажилмеханик ажил
механик ажилnsuren1
 
энергийн хувирал
энергийн хувиралэнергийн хувирал
энергийн хувиралulziihappy_0130
 
Lecture 1
Lecture 1Lecture 1
Lecture 1tsdnsrn
 
ц.о.хүчлэг
ц.о.хүчлэгц.о.хүчлэг
ц.о.хүчлэгsubdaa
 
хүчний хэлбэрүүд
хүчний хэлбэрүүдхүчний хэлбэрүүд
хүчний хэлбэрүүдnsuren1
 
Транзистор /монгол/
Транзистор /монгол/Транзистор /монгол/
Транзистор /монгол/
Batnyam Maidarjav
 
Energi
EnergiEnergi
EnergiTsets
 
Гурван фазын цахилгаан хэлхээ
Гурван фазын цахилгаан хэлхээГурван фазын цахилгаан хэлхээ
Гурван фазын цахилгаан хэлхээzaluu_medleg
 
хэлхээ ба гүйдэл
хэлхээ ба гүйдэлхэлхээ ба гүйдэл
хэлхээ ба гүйдэлgariunaa
 
9 р анги цахим
9 р анги цахим9 р анги цахим
9 р анги цахимganzorig_od
 

What's hot (20)

Соронзон
СоронзонСоронзон
Соронзон
 
P ii lekts-1 soronzon oron
P ii lekts-1 soronzon oronP ii lekts-1 soronzon oron
P ii lekts-1 soronzon oron
 
Физик ном 2010
Физик ном 2010Физик ном 2010
Физик ном 2010
 
конденсатор
конденсаторконденсатор
конденсатор
 
механик энерги
механик энергимеханик энерги
механик энерги
 
Amperiin huuli
Amperiin huuliAmperiin huuli
Amperiin huuli
 
Хатуу биеийн эргэх хөдөлгөөн
Хатуу биеийн эргэх хөдөлгөөнХатуу биеийн эргэх хөдөлгөөн
Хатуу биеийн эргэх хөдөлгөөн
 
7 р анги дуу авиа
7 р анги дуу авиа7 р анги дуу авиа
7 р анги дуу авиа
 
механик ажил
механик ажилмеханик ажил
механик ажил
 
энергийн хувирал
энергийн хувиралэнергийн хувирал
энергийн хувирал
 
Lecture 1
Lecture 1Lecture 1
Lecture 1
 
ц.о.хүчлэг
ц.о.хүчлэгц.о.хүчлэг
ц.о.хүчлэг
 
Lekts 3
Lekts 3Lekts 3
Lekts 3
 
хүчний хэлбэрүүд
хүчний хэлбэрүүдхүчний хэлбэрүүд
хүчний хэлбэрүүд
 
Транзистор /монгол/
Транзистор /монгол/Транзистор /монгол/
Транзистор /монгол/
 
Energi
EnergiEnergi
Energi
 
Гурван фазын цахилгаан хэлхээ
Гурван фазын цахилгаан хэлхээГурван фазын цахилгаан хэлхээ
Гурван фазын цахилгаан хэлхээ
 
хэлхээ ба гүйдэл
хэлхээ ба гүйдэлхэлхээ ба гүйдэл
хэлхээ ба гүйдэл
 
06microammeter
06microammeter06microammeter
06microammeter
 
9 р анги цахим
9 р анги цахим9 р анги цахим
9 р анги цахим
 

Similar to цуваа холболт

Computeriin tehnikiin vndes hicheeliin lektsiin huraangvi
Computeriin tehnikiin vndes hicheeliin lektsiin huraangviComputeriin tehnikiin vndes hicheeliin lektsiin huraangvi
Computeriin tehnikiin vndes hicheeliin lektsiin huraangviE-Gazarchin Online University
 
Electronikiin undes
Electronikiin undesElectronikiin undes
Electronikiin undesJkl L
 
Omiin huuli hicheel
Omiin huuli hicheelOmiin huuli hicheel
Omiin huuli hicheeltumee53
 
физик 1
физик 1физик 1
физик 1zandanhuu
 
ц.о.хүчлэг
ц.о.хүчлэгц.о.хүчлэг
ц.о.хүчлэгsubdaa
 
ц.о.хүчлэг
ц.о.хүчлэгц.о.хүчлэг
ц.о.хүчлэгsubdaa
 
ц.о.хүчлэг
ц.о.хүчлэгц.о.хүчлэг
ц.о.хүчлэгsubdaa
 
1 140924025239-phpapp01
1 140924025239-phpapp011 140924025239-phpapp01
1 140924025239-phpapp01
Otgoo Khurlee
 
Аналог электроник /монгол/
Аналог электроник /монгол/Аналог электроник /монгол/
Аналог электроник /монгол/
Batnyam Maidarjav
 

Similar to цуваа холболт (10)

Computeriin tehnikiin vndes hicheeliin lektsiin huraangvi
Computeriin tehnikiin vndes hicheeliin lektsiin huraangviComputeriin tehnikiin vndes hicheeliin lektsiin huraangvi
Computeriin tehnikiin vndes hicheeliin lektsiin huraangvi
 
Electronikiin undes
Electronikiin undesElectronikiin undes
Electronikiin undes
 
Omiin huuli hicheel
Omiin huuli hicheelOmiin huuli hicheel
Omiin huuli hicheel
 
физик 1
физик 1физик 1
физик 1
 
99291611
9929161199291611
99291611
 
ц.о.хүчлэг
ц.о.хүчлэгц.о.хүчлэг
ц.о.хүчлэг
 
ц.о.хүчлэг
ц.о.хүчлэгц.о.хүчлэг
ц.о.хүчлэг
 
ц.о.хүчлэг
ц.о.хүчлэгц.о.хүчлэг
ц.о.хүчлэг
 
1 140924025239-phpapp01
1 140924025239-phpapp011 140924025239-phpapp01
1 140924025239-phpapp01
 
Аналог электроник /монгол/
Аналог электроник /монгол/Аналог электроник /монгол/
Аналог электроник /монгол/
 

цуваа холболт

  • 2.  Нэгж хугацаанл урсан өнгөрөх цэнэгийн хэмжээг гүйдлийн хүч гэнэ. Тэжээл үүсэгчид хэрэглэгчийг залгахад гүйдэл гэдэг.  Гүйдлийн хүчний их багыг тодорхойлохдоо Ампер товчоор А гэсэн нэгжээр хэрэглэдэг. Гүйдлийн хүчийг Амперметр гэсэн багажаар хэмждэг.
  • 3. Цахилгаан цэнэгтэй биес харилцан үйлчлэлцэнэ. Ижил цэнэгтэй бол түлхэлцэнэ, эсрэг цэнэгтэй бол таталцана. Цахилгаан цэнэг алга болохгүй , шиээр бй болохгүй. Үүнийг цэнэг хадгалагдах хууль гэнэ.
  • 4. Цэнэгийг хөдөлгөж буй хүч ньхүядэ хүчдэлийг Вольт товчоор В нэгжээр илэрхийдэг. Хэмжих багаж нь Вольтметр . Хэрэглэгч дээр хүчдэл унадаг.
  • 5.  Зайг чийдэнтэй холбоход электронууд сөрөг (- ) шонгоос эерэг (+)  Шон руу чиглэн холбосоэ утас, чийдэн дээгүүр дамжин алгуурхан урсдаг. Харин гүйдэл нь (+) ээс (- ) рүү урсдаг. Нэг чигт урсах гүйдлийг тогтмол гүйдэл гэж нэрлэдэг. Цахилгаан гүйдэл гүйлгэхийн тулд хэлхээ тасархай бииш байх хэрэгтэй.  Ийм хэлхээг битүү хэлхээ гэдэг. Хаа нэг газраараа тасархай хэлхээг задгай хэлхээ гэж нэрлэдэг.  Цахилгаан хэлхээ битүү үед асна.
  • 7. Дамжуулагч дээр унах хүчдэл нь дамжуулагчийн эсэргүүцлээр үржүүлсэнтэй тэнцүү байна. U = I * R Үүнийг хэлхээний хэсгийн омын хууль гэж нэрлэдэг.
  • 8.
  • 9.