Τρόποι ενσωμάτωσης των μαθητών με χαμηλή σχολική επίδοση στη μαθησιακή διαδικασία.

1. 1
«Δάζκαλε, μη με βλέπειρ μέζα από ηα «μάηια» ηος εκπαιδεςηικού ζςζηήμαηορ·
κοίηαξέ με με ηα μάηια ηηρ τςσήρ ζος»…
Ένα άρθρο για ηην καηανόηζη ηων αναγκών ηων μαθηηών και ηην παροτή
κινήηρων για μάθηζη…
Της Αναζηαζίας Κάλθα, Φιλόλογος Mst
«Δεν μποπείρ να ζππώξειρ κάποιον να ανέβει μια ζκάλα, εκηόρ και αν είναι
ππόθςμορ να ηην ανέβει μόνορ ηος».
Οη καζεηέο πνπ ζπλαληάκε ζηηο ηάμεηο έξρνληαη άιινηε κε πςειά θίλεηξα γηα
κάζεζε θαη άιινηε- θαηλόκελν πνπ παξαηεξείηαη νινέλα θαη ζπρλόηεξα- κε έιιεηςε
ελδηαθέξνληνο γηα ηε καζεζηαθή δηαδηθαζία. Τν λα θηλεηνπνηήζνπκε ηνπο καζεηέο
απηνύο είλαη ίζσο κηα από ηηο κεγαιύηεξεο πξνθιήζεηο καο σο εθπαηδεπηηθώλ. Μηα
βαζηθή αξρή πνπ πξέπεη λα ιακβάλεη ππόςε ηνπ ν εθπαηδεπηηθόο είλαη όηη νη καζεηέο
πξέπεη λα ζπκκεηέρνπλ ελεξγά ζηηο δξαζηεξηόηεηεο ηεο ηάμεο θαη λα ζπλεξγάδνληαη
κε ηνπο ζπκκαζεηέο ηνπο ζε νκάδεο.
Υπάξρνπλ δηάθνξεο κνξθέο θαη κέζα πνπ κπνξνύλ λα αμηνπνηεζνύλ ζηελ
εθπαηδεπηηθή δηαδηθαζία, ώζηε λα επηηεπρζεί ε θηλεηνπνίεζε ησλ καζεηώλ. Από ηε
κηα πιεπξά, ππάξρεη ε εμσηεξηθή θηλεηνπνίεζε (CET, 1999). Απηή ζηεξίδεηαη ζηελ
πξνζδνθία γηα ηελ θαηάθηεζε πςειήο βαζκνινγίαο, επαίλσλ, ή άιισλ πξνλνκίσλ.
Ωζηόζν, εδώ ειινρεύεη ν θίλδπλνο νη καζεηέο λα κελ εμειίζζνληαη πξαγκαηηθά παξά
λα απνζηεζίδνπλ – γηα παξάδεηγκα- έλα γλσζηηθό αληηθείκελν, γηαηί νη ίδηνη ή γνλείο
είλαη βαζκνζήξεο. Αλ ν εθπαηδεπηηθόο επηιέμεη ην βαζκό σο θίλεηξν γηα κάζεζε,
ηόηε νθείιεη ζηα ηεζη αμηνιόγεζεο λα απαηηεί από ηνπο καζεηέο ηνπ λα ελεξγνπνηνύλ
ηελ ζπλζεηηθή θαη αλαιπηηθή ηνπο ζθέςε, ώζηε λα είλαη ζε ζέζε λα εξεπλνύλ ηα
δεδνκέλα θαη λα θαηαιήγνπλ – γηαηί όρη- θαη ζε δηθά ηνπο ζπκπεξάζκαηα.
Από ηελ άιιε, παξαηεξείηαη θαη άιιε κηα κνξθή θηλεηνπνίεζεο ησλ καζεηώλ,
ε εζσηεξηθή. Ζ ηειεπηαία πεγάδεη από ηελ πεξηέξγεηα ηνπ αηόκνπ λα καζαίλεη θαη
ηελ επηζπκία ηνπ λα βειηηώλεηαη κέζα από ηελ αλαδήηεζε ηεο γλώζεο. Με απηόλ ηνλ
ηξόπν, θαιιηεξγείηαη ε ηδέα ηεο δηά βίνπ κάζεζεο (McKeachie, 1999).
Δίλαη γλσζηό πσο νη καζεηέο αληηδξνύλ ζεηηθά ζε ηξία θύξηα ραξαθηεξηζηηθά:
Α. ζε έλα πνιύ θαιά νξγαλσκέλν κάζεκα, Β. ζε έλαλ εθπαηδεπηηθό πνπ είλαη
ελζνπζηώδεο γηα ην γλσζηηθό αληηθείκελν πνπ δηδάζθεη θαη Γ. ζε έλαλ εθπαηδεπηηθό
πνπ δείρλεη ελδηαθέξνλ γηα ηνπο καζεηέο ηνπο θαη γηα ην πώο απηνί καζαίλνπλ (Davis,
1993). Ζ απνπζία ησλ παξαπάλσ πξνϋπνζέζεσλ κπνξεί λα πξνθαιέζεη ηελ αλία θαη
ηελ έιιεηςε ζπγθέληξσζεο ησλ καζεηώλ θαη ζε θάπνηεο πεξηπηώζεηο θαη ηελ
εγθαηάιεηςε ηνπ ζρνιείνπ (Vallerand et al., 1997). Ζ έιιεηςε θηλήηξσλ σο
αληίδξαζε ζην πεξηβάιινλ ζύκθσλα κε έξεπλεο νθείιεηαη ζε ηέζζεξηο δηαθνξεηηθέο
νκάδεο αηηίσλ: ηελ αληίιεςε γηα ηηο ζηξαηεγηθέο πνπ εθαξκόδνληαη, γηα ηηο
ηθαλόηεηεο ηνπ αηόκνπ, ηελ πξνζπάζεηα πνπ θαηαβάιιεη- ή πξέπεη λα θαηαβάιιεη-
θαη ην αίζζεκα όηη είλαη αβνήζεην (Pelletier et al., 1999). Σύκθσλα κε απηή ηε
ζεσξία, πνιινί καζεηέο απνμελώλνληαη από ηε καζεζηαθή δηαδηθαζία, γηαηί έρνπλ
ρακειή απηνεθηίκεζε θαη δελ πηζηεύνπλ όηη δηαζέηνπλ ηηο απαξαίηεηεο ηθαλόηεηεο λα
αληεπεμέιζνπλ ζηηο απαηηήζεηο ηνπ ζρνιείνπ. Απηό επηδεηλώλεηαη όηαλ ηα γλσζηηθά
αληηθείκελα θαη νη εξγαζίεο πάλσ ζε απηά δε ζρεηίδνληαη νύηε ζην ειάρηζην κε ηα
ελδηαθέξνληα ησλ καζεηώλ (Legault, et al., 2006).
Μπνξεί ν εθπαηδεπηηθόο, σζηόζν, λα αλαηξέςεη απηή ηελ θαηάζηαζε; Πνιινί
εθπαηδεπηηθνί ηζρπξίδνληαη όηη είλαη δύζθνιν έσο αδύλαην λα θηλεηνπνηήζνπλ
καζεηέο πνπ έρνπλ ράζεη ην ελδηαθέξνλ ηνπο γηα ην ζρνιείν. Τν βέβαην είλαη πσο δελ

2. 2
απνηειεί κηα εύθνιε δηαδηθαζία. Απαηηείηαη πςειόο δείθηεο θαηαλόεζεο ηόζν γηα ηα
πξνβιήκαηα πνπ απαζρνινύλ ηνπο εθήβνπο όζν θαη ηνλ θνηλσληθό ηνπο πεξίγπξν.
Αμίδεη, σζηόζν, θάπνηνο λα ην πξνζπαζήζεη, ρσξίο λα απνγνεηεύεηαη αλ δελ ηα
θαηαθέξεη.
Έλαο εύθνινο θαη γξήγνξνο ηξόπνο λα γλσξίζεη έλαο εθπαηδεπηηθόο ηνπο
καζεηέο ηνπ είλαη έλα εξσηεκαηνιόγην πνπ ζα ηνπο ην κνηξάζεη ζηελ αξρή ηεο
ζρνιηθήο ρξνληάο όπνπ ζα ηνπο δεηάεη λα θαηαγξάςνπλ ηα ελδηαθέξνληά ηνπο. Ζ
θίλεζε απηή δε ζπληειεί κόλν ζηε δόκεζε ηεο δηδαζθαιίαο πάλσ ζηα ελδηαθέξνληα
ησλ καζεηώλ- όπνπ θπζηθά απηό είλαη δπλαηό- αιιά δείρλεη θαη από ηελ πιεπξά ηνπ
εθπαηδεπηηθνύ ην ελδηαθέξνλ ηνπ πξνο ηνπο καζεηέο θαη ηηο αλάγθεο ηνπο.
Δπηπιένλ, ν εθπαηδεπηηθόο κπνξεί λα εληζρύζεη ηελ απηνπεπνίζεζε ησλ
καζεηώλ, όηαλ ηνπο βνεζά λα αλαιακβάλνπλ πξσηνβνπιίεο θαη λα είλαη απηόλνκνη.
Απηό ηνπο θαιιηεξγεί ηελ αίζζεζε ηεο ειεπζεξίαο θαη ηε ζπλεηδεηνπνίεζε ησλ
επζπλώλ ηνπο (Reeve, 2002). Δμίζνπ ζεκαληηθόο είλαη θαη ν ξόινο ηνπ εθπαηδεπηηθνύ
ζηελ ππνζηήξημε ηνπ καζεηή σο πξνο ηηο ηθαλόηεηέο ηνπ κέζα από ηελ
αλαηξνθνδόηεζε (Green-Demers, Pelletier, 2003). Όηαλ ν καζεηήο ληώζεη ηθαλόο λα
αληαπνθξηζεί ζηηο απαηηήζεηο ηνπ ζρνιείνπ θαη επελδύζεη ηε γλώζε κε έλα λόεκα πνπ
έρεη αμία γηα απηόλ, ηόηε κπνξεί λα ζπκκεηέρεη ελεξγά ζηε καζεζηαθή δηαδηθαζία.
Σηόρνο όκσο ζηελ εθπαηδεπηηθή δηαδηθαζία δελ είλαη κόλν λα κνηξάδνληαη νη
εθπαηδεπηηθνί έλα θνηλό ελδηαθέξνλ κε ηα παηδηά, αιιά λα εμαζθαιίδνπλ ηε ζπλερή
επαλαηξνθνδόηεζε ηνπ ελδηαθέξνληόο ηνπο (Αλδξνύζνπ, 2002).
Δθηόο ησλ παξαπάλσ, ν εθπαηδεπηηθόο νθείιεη λα εθθξάδεη ην πεγαίν
ελδηαθέξνλ ηνπ γηα ηνπο καζεηέο ηνπ, ώζηε νη ηειεπηαίνη λα γλσξίδνπλ όηη είλαη
πξνζηηόο θαη όηη κπνξνύλ λα βαζηζηνύλ ζε απηόλ (Williams & Williams, αλάζπξζε
ζηηο 5/07/2013, http://www.aabri.com/manuscripts/11834.pdf). Δπηπιένλ, ζηηο
απαηηνύκελεο δεμηόηεηεο ησλ εθπαηδεπηηθώλ ζπκπεξηιακβάλνληαη ε ςπρξαηκία, ν
εθκεδεληζκόο νπνηαζδήπνηε αξλεηηθήο ζθέςεο ή ζπλαηζζήκαηνο, ε δηαηήξεζε ηεο
αίζζεζεο ηνπ ρηνύκνξ θαη ε ζπλεηδεηνπνίεζε ηνπ γεγνλόηνο όηη νη καζεηέο δνπλ
πνιιέο θνξέο ζηε δηθή ηνπο πξαγκαηηθόηεηα θαη δελ αληηκεησπίδνπλ ερζξηθά ηνπο
δαζθάινπο ηνπο (Whistler, 1992). Δλδείθλπηαη, επίζεο, ε ζύλδεζε ηεο δηδαζθαιίαο κε
ηελ επηθαηξόηεηα θαη ηα πξνζσπηθά βηώκαηα ησλ καζεηώλ, ώζηε λα είλαη ζε ζέζε λα
αμηνπνηνύλ ηηο πιεξνθνξίεο γηα λα ιακβάλνπλ απνθάζεηο ζηε δσή ηνπο. Γηα λα γίλεη
απηό, όκσο, ν εθπαηδεπηηθόο πξέπεη λα ππεξβαίλεη ηνπο πεξηνξηζκνύο ηνπ
πξνγξάκκαηνο ζπνπδώλ θαη λα εμεηδηθεύεη ηε δηδαζθαιία ηνπ αλάινγα κε ηηο αλάγθεο
ησλ καζεηώλ ηνπ.
Όηαλ ν καζεηήο ληώζεη όηη ην πεξηβάιινλ ηεο ηάμεο είλαη αζθαιέο θαη δεθηηθό,
κπνξεί λα απνδώζεη θαιύηεξα. «Σηαζείηε ζηελ πόξηα θαη ραηξεηήζηε ηνλ θάζε
καζεηή κε ην κηθξό ηνπ όλνκα. Να έρεηε βιεκκαηηθή επαθή. Απνθύγεηε ην
ζαξθαζκό θαη ηελ εηξσλεία. Μελ πξνζβάιιεηε ηνπο καζεηέο. Σπδεηήζηε καδί ηνπο
γηα ηπρόλ αλάξκνζηεο ζπκπεξηθνξέο θαη εμεγήζηε ηνπο γηαηί έπξεπε λα
ζπκπεξηθεξζνύλ δηαθνξεηηθά. Πεξπαηήζηε κέζα ζηελ ηάμε θαη κηιήζηε ζηνπο
καζεηέο, επηβξαβεύνληαο ηελ πξνζπάζεηά ηνπο ή ιύλνληαο ηηο απνξίεο ηνπο.
Φξεζηκνπνηήζηε ηζηνξίεο, πξαγκαηηθέο ή θαληαζηηθέο, πξνζσπηθά παξαδείγκαηα θαη
γιώζζα πνπ κπνξνύλ νη καζεηέο λα θαηαλνήζνπλ» (Olson, 1997). Όια απηά
απνηεινύλ κηθξέο θαη απιέο ζπκβνπιέο πνπ θαιιηεξγνύλ θηιηθό θιίκα ζηελ ηάμε θαη
εληζρύνπλ ην ελδηαθέξνλ ησλ καζεηώλ γηα κάζεζε.
Σηα παξαπάλσ αμίδεη λα πξνζηεζεί έλαο πνιύ απιόο, αιιά ηαπηόρξνλα
εμαηξεηηθά απνδνηηθόο ηξόπνο πξνθεηκέλνπ λα γίλνληαη ζαθείο θαη θαηαλνεηνί από
ηελ πιεηνλόηεηα ησλ καζεηώλ νη ζηόρνη ηεο θάζε ελόηεηαο πνπ δηδάζθεηαη. Πξηλ
μεθηλήζεη ην κάζεκα ν εθπαηδεπηηθόο νξίδεη κε ηελ θηκσιία κηα ζηήιε ζηνλ πίλαθα

3. 3
όπνπ θαηαγξάθεη κε απαξίζκεζε κε ηη ζα αζρνιεζνύλ ηε ζπγθεθξηκέλε δηδαθηηθή
ώξα θαη κε πνηα ζεηξά. Γηα παξάδεηγκα, 1. επίιπζε αζθήζεσλ, 2. ζεσξία επόκελεο
ελόηεηαο,…Δίλαη απηνλόεην όηη απηό κπνξεί λα εθαξκνζηεί ζε όια αλεμαηξέησο ηα
καζήκαηα θαη ζηελ πξάμε έρεη απνδεηρζεί όηη βνεζάεη ηνπο καζεηέο λα νξγαλώζνπλ
ηε ζθέςε ηνπο θαιύηεξα θαη λα δηαηεξήζνπλ γηα πεξηζζόηεξε ώξα ηελ πξνζνρή ηνπο
(Dörnyei, αλάζπξζε ζηηο 6/07/2013,
http://www.educ.ualberta.ca/staff/olenka.bilash/best%20of%20bilash/motivating%20c
lassroom%20environment.pdf).
Οη καζεηέο ηείλνπλ λα πηζηεύνπλ όηη ην γλσζηηθό αληηθείκελν έρεη πεξηζζόηεξε
αμία γηα απηνύο, όηαλ ν εθπαηδεπηηθόο είλαη ελζνπζηώδεο ζρεηηθά κε απηό. Ο
ελζνπζηαζκόο απηόο κπνξεί λα εθθξάδεηαη κε εθθξάζεηο ηνπ πξνζώπνπ, ηε
«γιώζζα» ηνπ ζώκαηνο, ην ρηνύκνξ, ηελ πνηθηιία ησλ κέζσλ δηδαζθαιίαο (Palmer,
2007). Μηα πνιύ ζεκαληηθή ζηξαηεγηθή γηα ηελ εκςύρσζε ησλ καζεηώλ είλαη ε
δηαβεβαίσζε όηη ζα «γεπηνύλ» ηελ επηηπρία. Ζ επηηπρία θαη ε αλαγλώξηζε ηεο
πξνζπάζεηαο ηνλώλνπλ ηελ απηνπεπνίζεζε θαη θαιιηεξγνύλ ην ελδηαθέξνλ γηα
κάζεζε. Απηό πξνϋπνζέηεη νη εξγαζίεο πνπ αλαηίζεληαη ζηνπο καζεηέο λα έρνπλ έλα
βαζκό πξνζηηήο δπζθνιίαο, ώζηε λα κπνξνύλ λα ηελ θέξνπλ εηο πέξαο. Γηα απηό είλαη
αλαγθαίν, λα δηεπθξηλίδνληαη κε ζαθήλεηα νη ζηόρνη ηεο εξγαζίαο, λα δίλνληαη ζαθείο
νδεγίεο θαη λα δεηείηαη από ηνπο καζεηέο λα θάλνπλ ζρόιηα πάλσ ζε απηέο (Williams
& Williams, αλάζπξζε ζηηο 5/07/2013,
http://www.aabri.com/manuscripts/11834.pdf).
Αλά δηαζηήκαηα, είλαη πξόζθνξν λα δίλεηαη ε δπλαηόηεηα ζηνπο καζεηέο λα
επηιέμνπλ νη ίδηνη ηηο εξγαζίεο ή ην πώο ζα ηηο παξνπζηάζνπλ. Δίλαη γεγνλόο πσο όηαλ
αλαιακβάλνπλ κηα εξγαζία πνπ αληαπνθξίλεηαη ζηα ελδηαθέξνληά ηνπο, ζεκεηώλνπλ
πςειόηεξεο επηδόζεηο. Δίλαη ζαθέο όηη ε δεκηνπξγηθόηεηα θαη ε θξηηηθή ζθέςε
απνηεινύλ πξνϋπνζέζεηο γηα ηελ θηλεηνπνίεζε ησλ καζεηώλ. Οη ηειεπηαίεο απαηηνύλ
ηνλ νξηζκό ηεο εξγαζίαο, ησλ ζηόρσλ, ησλ θξηηεξίσλ, ηελ έξεπλα θαη ηε ζπιινγή
πιεξνθνξηώλ, ηελ αμηνπνίεζε ηεο πξνεγνύκελεο γλώζεο, ηε δεκηνπξγία λέσλ
εξσηεκάησλ, ηελ νξγάλσζε, ηελ αλάιπζε θαη ηε ζύλζεζε ησλ πιεξνθνξηώλ (Olson
1997).
Τν πώο λα θεξδίζνπλ ηηο θαξδηέο θαη ηα κπαιά ησλ καζεηώλ απαζρνινύζε
αλέθαζελ – ίζσο θαη από ηελ ίδξπζε ηεο επηζηήκεο ηνπο- ηνπο εθπαηδεπηηθνύο
ςπρνιόγνπο (Αλάζπξζε ζηηο 06/07/2013,
http://ows.edb.utexas.edu/sites/default/files/users/borichgd/book/chapter7.pdfCHAPT
ER 7). Οη πην πξώηκεο ζεσξίεο ππνζηήξηδαλ όηη νη δπλάκεηο πνπ ελεξγνπνηνύλ θαη
θαηεπζύλνπλ ηελ αλζξώπηλε ζπκπεξηθνξά ήηαλ πέξα από ηνλ έιεγρν ηνπ αλζξώπνπ.
Πην ζπγθεθξηκέλα, ελδνγελείο ή εμσγελείο δπλάκεηο θηλεηνπνηνύλ ή όρη ην
ελδηαθέξνλ ησλ αλζξώπσλ γηα κάζεζε. Ο Weiner (1979) ρξεζηκνπνίεζε κηα
κεηαθνξά ηνπ αλζξώπνπ σο κεραλήο γηα λα πεξηγξάςεη απηέο ηηο ζεσξίεο. Σύκθσλα
κε ηελ άπνςε απηή, ν άλζξσπνο, όπσο θαη ε κεραλή, έρεη κέξε, ιεηηνπξγίεο πνπ
ζπλεξγάδνληαη γηα έλα επηζπκεηό απνηέιεζκα, πνιιέο ζπκπεξηθνξέο πνπ είλαη
απνηέιεζκα αληαλαθιαζηηθώλ θαη αζπλείδεησλ ελεξγεηώλ. Αθόκα, θη αλ ε άπνςε
απηή ειέγρεηαη γηα ηελ νξζόηεηά ηεο, σζηόζν πνιιέο θνξέο νη εθπαηδεπηηθνί έρνπλ
ηελ αίζζεζε πσο νη καζεηέο ηνπο αληηδξνύλ ρσξίο λα ζθέθηνληαη είηε απηό αθνξά
ζηε ζπκπεξηθνξά ηνπο είηε ζηελ επίδνζή ηνπο ζηα καζήκαηα.
Ζ θαηάζηαζε απηή δελ είλαη εύθνιν λα αλαηξαπεί θαη απαηηεί ρξόλν θαη
επηκνλή από ηελ πιεπξά ησλ εθπαηδεπηηθώλ. Δίλαη πξνηηκόηεξν λα ρξεζηκνπνηνύληαη
ζρόιηα ελζάξξπλζεο παξά επαίλνπ, ηα νπνία ζα ραξαθηεξίδνπλ ηελ πξάμε θαη όρη ην
άηνκν. Γηα παξάδεηγκα, «Οη απαληήζεηο ζνπ δείρλνπλ όηη ην ζθέθηεθεο πνιύ» θαη όρη
«Έρεηο θαιή ζθέςε», ή «Έρεηο θαιέο ηδέεο θαη ζα έπξεπε λα ηηο θαηαιαβαίλνπλ θαη νη

4. 4
άιινη άλζξσπνη. Γη’ απηό είλαη απαξαίηεην λα ηηο γξάθεηο θαζαξά» θαη όρη «Γηα θάζε
γξακκαηηθό ιάζνο ζα ζνπ θόβσ θαη έλα βαζκό!».
Ένα παράδειγμα
Ζ Δβειίλα είλαη κηα καζήηξηα πνπ δείρλεη απέρζεηα ζην κάζεκα ησλ
Μαζεκαηηθώλ θαη απνδίδεη ηελ απνηπρία ηεο ζε εμσηεξηθνύο παξάγνληεο, όπσο ε
ηύρε θαη ν πςειόο βαζκόο δπζθνιίαο ησλ αζθήζεσλ. Σπλεπώο, ε απηεπάξθεηά ηεο
ζηνπο καζεκαηηθνύο ππνινγηζκνύο είλαη πνιύ ρακειή. Ωζηόζν, ηεο αξέζνπλ νη
πξνθιήζεηο θαη γλσξίδεη όηη κπνξεί λα ηα θαηαθέξεη κηα θαη νη βαζκνί ησλ ηεζη ηεο
δελ είλαη απνγνεηεπηηθνί. Ζ γεληθόηεξε ζηάζε ηεο είλαη πνιύ αηζηόδνμε. Τη
κπνξνύκε λα θάλνπκε γηα λα ηελ βνεζήζνπκε λα μεπεξάζεη ην άγρνο θαη ηε
καηαίσζε πνπ έρεη βηώζεη ζην κάζεκα ησλ Μαζεκαηηθώλ;
Τν πην ζεκαληηθό είλαη λα εληζρπζεί ε απηεπάξθεηά ηεο. Δθηόο από ηελ
ελζάξξπλζε απαξαίηεηε είλαη ε ζηνρνζεζία ζε έλα κάζεκα. Γελ κπνξνύλ όινη νη
καζεηέο λα θηάζνπλ ζην ίδην επίπεδν, κπνξνύλ όκσο λα θαηαθηήζνπλ ηηο γλώζεηο
εθείλεο πνπ ζα ηνπο επηηξέςνπλ λα ζπλερίζνπλ. Απηό πξνθύπηεη από κηα ζπδήηεζε
ηνπ καζεηή κε ηνλ αληίζηνηρν εθπαηδεπηηθό θαη καδί ζέηνπλ ηνπο ζηόρνπο πνπ πξέπεη
λα θαηαθηήζεη ν καζεηήο.
Έλα δεύηεξν βήκα είλαη λα δηδάμνπκε ζηελ Δβειίλα ζηξαηεγηθέο κάζεζεο
ησλ Μαζεκαηηθώλ. Πώο; Μπνξνύκε λα βάινπκε ηελ Δβειίλα λα παξαθνινπζήζεη
έλα ζπκκαζεηή ηεο ή θαη ηνλ ίδην ην Μαζεκαηηθό ηελ ώξα πνπ ιύλεη έλα πξόβιεκα ή
εθαξκόδεη κηα πην πεξίπινθε κέζνδν επίιπζεο κηαο άζθεζεο. Σηελ αξρή θαιό είλαη
λα πεξηγξάθεη πξνθνξηθά θάζε βήκα πνπ θάλεη. Σηαδηαθά βέβαηα απηή ε ηερληθή
απνζύξεηαη.
Σσμπεράζμαηα
Δπεηδή ε ζρέζε αλάκεζα ζηελ θαηαβαιιόκελε πξνζπάζεηα, ηελ επηηπρία θαη
ηα ζπλαηζζήκαηα ππεξεθάλεηαο είλαη πνιύπινθα, ηόζν νη εθπαηδεπηηθνί όζν θαη νη
γνλείο είλαη αλαγθαίν λα αλαγλσξίζνπλ όηη κε ην λα ιέλε ζηνπο καζεηέο
«πξνζπάζεζε πεξηζζόηεξν» δελ ηνπο ελζαξξύλνπλ απαξαίηεηα λα πξνζπαζήζνπλ
πεξηζζόηεξν (Tollefson, 2000). Από ηελ άιιε, πξέπεη νη εξγαζίεο πνπ αλαηίζεληαη
ζηνπο καζεηέο λα ζρεηίδνληαη κε ηε ζηνρνζεζία, ηελ απηεπάξθεηα θαη ηελ ελεξγό
ζπκκεηνρή ησλ καζεηώλ. Τν πην ζεκαληηθό, εληνύηνηο, είλαη ν εθπαηδεπηηθόο λα
ρξεζηκνπνηεί ηα πην δπλαηά, πξνζσπηθά ηνπ «όπια», ηα ραξαθηεξηζηηθά εθείλα ηεο
πξνζσπηθόηεηάο ηνπ πνπ ηνλ θαζηζηνύλ θηιηθό θαη πξνζηηό πξνο ηνπο καζεηέο ηνπ.
Κιείλνληαο, παξαζέησ κεηαθξαζκέλν έλα δηάινγν αλάκεζα ζε έλα καζεηή θαη ην
δάζθαιό ηνπ (από ηνλ Nehring, 1989, pp. 39–40):
Γάζκαλος: Λνηπόλ, Τδάξελη, θαηαιαβαίλεηο γηαηί πξέπεη λα θάλνπκε απηά
ηα πξάγκαηα;
Μαθηηής: Δίλαη πνιύ βαξεηά. Πξαγκαηηθά, δε κε ελδηαθέξνπλ θαζόινπ!
Γάζκαλος: Σε ελδηαθέξεη λα πεξάζεηο ην κάζεκα;
Μαθηηής: Απηό είλαη απεηιή;
Γάζκαλος: Όηαλ ήκνπλ εγώ ζην ζρνιείν, είρα έλα δάζθαιν πνπ έιεγε όηη
δύν πξάγκαηα ζηε δσή ρξεηάδνληαη κόλν.
Μαθηηής: Καη ην ζρνιείν είλαη έλα από απηά, έηζη;
Γάζκαλος: Όρη. Ο ζάλαηνο θαη νη θόξνη. Πξέπεη λα πεζάλεηο θαη πξέπεη λα
πιεξώλεηο θόξνπο. Όια ηα άιια είλαη πξναηξεηηθά.
Μαθηηής: Γειαδή, ελλνείο όηη δελ πξέπεη λα δηαβάζσ γηα ην κάζεκα;

5. 5
Γάζκαλος: Γε ρξεηάδεηαη λα δηαβάζεηο γηα ην κάζεκα. Γε ρξεηάδεηαη λα
δηαβάδεηο ηελ εθεκεξίδα γηα λα καζαίλεηο ηη γίλεηαη ζηνλ θόζκν. Γε
ρξεηάδεηαη λα απνθνηηήζεηο από ην Λύθεην. Γε ρξεηάδεηαη λα βξεηο
δνπιεηά. Δγώ πάλησο κε κεγάιε κνπ ραξά ζα ζε βνεζήζσ αλ ζέιεηο
βνήζεηα.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Αλδξνύζνπ, Α. (2002). Κίνηηρο ζηην εκπαίδευζη. Αζήλα: Παλεπηζηήκην
Αζελώλ.
Asia e Unicersity (2013). Motivation and Classroom Learning. Chapter 7,
BORICP07.doc – 5. Αλάζπξζε ζηηο 06/07/2013,
http://ows.edb.utexas.edu/sites/default/files/users/borichgd/book/chapter7.pdfCHAPT
ER 7
Center for Excellence in Teaching (1999). Teaching Nuggets. Los Angeles:
University of Southern California.
Davis, Barbara Gross (1993). Tools for Teaching. San Francisco: Jossey-Bass.
Dörnyei, Ε. (2013). Creating a motivating classroom environmnet. Αλάζπξζε
ζηηο 06/07/2013,
http://www.educ.ualberta.ca/staff/olenka.bilash/best%20of%20bilash/motivating%20c
lassroom%20environment.pdf.
Green-Demers, I., & Pelletier, D. (2003). Motivations, objectifs et perspectives
future des e´le`ves du secondaire—Re´gion de l’Outaouais [Motivation,goals, and
future perspectives of high school students of the Outaouais area] (Vol. 1–14).
Gatineau, Quebec, Canada: Universite´ du Que´bec en Outaouais.
Legault, L., Green- Demers, I. & Pelletier, L. (2006). Why Do High School
Students Lack Motivation in the Classroom? Toward an Understanding of Academic
Amotivation and the Role of Social Support. Journal of Educational Psychology, Vol.
98, No. 3, 567–582.
McKeachie, J. Wilbert (1999). Teaching Tips: Strategies, Research and Theory
for College and University Teachers (10th ed.). Boston: Houghton Mifflin Company.
Olson, G. (1997). Motivation, Motivation, Motivation - Secondary School
Educators. Retrieved from sysiwyg://934/http://7-12educators.about...
12educators/library/weekly/aa071897.htm.
Palmer, D. (2007). What Is the Best Way to Motivate Students in Science?
Teaching Science-The Journal of the Australian Science Teachers Association, 53(1),
38-42.

6. 6
Pelletier, L. G., Dion, S., Tucson, K., & Green-Demers, I. (1999). Why do
people fail to adopt environmental behaviors? Toward a taxonomy of environmental
amotivation. Journal of Basic and Applied Social Psychology, 29, 2481–2504.
Reeve, J. (2002). Self-determination theory applied to educational settings. In E.
L. Deci & R. M. Ryan (Eds.), Handbook of self-determination research (pp. 183–
203). Rochester, NY: University of Rochester Press.
Tollefson, N. (2000). Classroom Applications of Cognitive Theories of
Motivation. Educational Psychology Review, Vol. 12, No. 1.
Vallerand, R. J., Fortier, M. S., & Guay, F. (1997). Self-determination and
ersistence in a real-life setting: Toward a motivational model of high chool dropout.
Journal of Personality and Social Psychology, 72,1161–1176.
Weiner, B. (1979). A Theory of Motivation for Some Classroom Experiences.
Journal of Educational Psychology, 71 (1).
Whistler, J. (1992). The Impact of Teacher Relationship and Interactions on
Self- Development and Motivation. Journal of Experimental Education, 60 (1), 15-30.
Williams, K.C. & Williams, C.C. (2013). Five key ingredients for improving
student motivation. Research in Higher Education Journal. Aλάζπξζε ζηηο 5/07/2013
http://www.aabri.com/manuscripts/11834.pdf.