МАТЕМАТИКИЙН ХИЧЭЭЛЭЭР ХҮҮХЭД БҮРИЙГ ЧАДВАРЖУУЛАХ АРГА ЗҮЙ , ТУРШЛАГА

1. ҮНДЭСНИЙ ЛАБОРАТОРИ “ ЭРДМИЙН ДАЛАЙ “ ЦОГЦОЛБОР СУРГУУЛЬ
МАТЕМАТИКИЙН ХИЧЭЭЛЭЭР ХҮҮХЭД БҮРИЙГ ЧАДВАРЖУУЛАХ АРГА ЗҮЙ , ТУРШЛАГА
/ НЭГ БОДЛОГЫГ ОЛОН АРГААР БОДОЖ СУРАХ АРГА ЗҮЙ / 5-ранги /
Судлагдахуун : Процентийн үндсэн бодлогыг олон аргаар бодох
ЗОРИЛГО: Хүүхэд бүр өөр өөрийнхөө сэтгэж, эргэцүүлэн бодох үйлийг хийх явцдаа тоолох,
тооцоолох, хэмжих, асуудал шийдвэрлэх арга барил, чадварт суралцан хөгж инө.
Чадваржуулах агуулга:
 Өгөгдсөн тооны процентийг тооцоолон бодож гаргах
 Юмсын хэмжээний өгсөн процентод ногдох тоог олох бодлогуудыг бодох
 Өгөгдөл ашиглан бодлого зохиож бодох
 Өгөгдсөн процентод ногдох тоогоор уг тоог олох бодох төсөөтэй бодлого зохиож бодох
 Нэг тоо нөгөө тооны хэдэн процент болохыг олох бодлого бодох бодлогооо олон аргаар
бодох ижил төсөөтэй бодлого зохиож бодох бодсон бодлогоо шалгах
 Процентийг энгийн болон аравтын бутархайгаар илэрхийлэн тэдгээр тоогоо буурах, болон
өсөх эрэмбээр байрлуулан бичих
 Өгөгдсөн аравтын болон энгийн бутархайг процентоор илэрхийлэн процентоо өсөх болон
буурах эрэмбээр тоон шулуун дээр байрлуулах , бичиж тэмдэглэх
 Өгөгдсөн процентийг дахин ихэсгэж, дахин багасгаж,тэнцүү бутархай үүсгэх
 Тодорхой тоогоор нэмэгдүүлэх хорогдуулан тоон шулуун дээр тоймлон тэмдэглэх
 Аливаа юмсын өсөлт бууралтыг координатын шулуун дээр тэмдэглэн диаграмм байгуулах
Хичээл хоорондын холбоо
бодсон бодлогоо
тайлбарлан ярих,
бусдыг сонсох
нэг бодлогыг
олон аргаар
бодох технологи
процентийн
үндсэн бодлого
бүтээл
хийх,бүтээлийнхээ
өнгө загвар,
дизайныг гаргаж
сурах
сэтгэн бодох,
ургуулан бодох
чадварыг
хөгжүүлэх
бусдад туслах, зөв
сууж, анхааралтай
сонсох чадвар
бусдын хийсэн
бүтээлээр бахархаж
ярьж сурах
ХӨВСГӨЛ АЙМАГ БАГШ Ж. ОТГОНЧИМЭГ Page 1

2. ҮНДЭСНИЙ ЛАБОРАТОРИ “ ЭРДМИЙН ДАЛАЙ “ ЦОГЦОЛБОР СУРГУУЛЬ
Технологийг хэрэгжүүлэх үе шат
Үе
шат
Үйлийн алхам Нэг бодлогыг олон аргаар бодох чадварууд
1-Р
үе
Багшийн чиглүүлэг
оролцоотойгоор арга барилаа
баримжаалах
Найз нөхөдтэй хамтрах буюу
өөрийн идэвхтэй үйл ажиллагааны
үр дүнд арга барилаа өөрийн
болгох.
Хүүхдийн өмнөх туршлага нь
 100-ны хуваарьтай энгийн бутархай тоог
чээжээр тооцоолон процентоор илэрхийлэн
бодож сурсан байна.Жишээ нь: 15/100=15%,
47/100=47%, 58% нь 58/100-тай тэнцүү гэдгийг
чээжээр тооцоолон хэлж сурсан байна.
 0,45 0,98 0,87 гэх мэт аравтын бутархайг
энгийн бутархай болгох, энгийн бутархайг
процентоор илэрхийлэж сурсан байгаа.
 100-ны хуваарьтай аравтын бутархайг
процентоор илэрхийлэж сурсан байна.
А/ Шинээр сурах судлагдахуун нь:
 Амьдрал дээрх эд юмсын хувь хэмжээг яаж
хялбар аргаар тооцоолж болох вэ?
 Багаараа ярилцан бодит зүйл дээр бодлого
зохион бодох замаар дүгнэлт гаргана.(манай
анги 37 сурагчтай үүний 25 нь хөвгүүд бол
ангийн хэдэн хувь нь хөвгүүд вэ? Ангийн хэдэн
хувь нь охид вэ?) гэх мэт процентийн үндсэн
бодлогыг бодож сурна. Эхлээд хүүхэд тус
бүрдээ өөрийн аргаараа энэ бодлогыг бодно.
Хэн хэн хэдэн аргаар яаж бодсоноо баг дотроо
ярилцаад багаас хамгийн олон аргаар бодсон
нэг сурагч самбарт гарч тайлбарлана. Жишээ
нь: 2тонны 10% нь хэдэн килограмм бэ?%
1-р арга:
2тонн=2000 кг 2000кг---100%
Х-------10% 100х=20000 х=200
2-р арга:
2000тонн:100=20 /1%/ 20кг х 10= 200кг болно
3-р арга:
2тонн =2000кг 100%-д 10% нь 10, 10 –р багцлагдах
учраас 2000кг : 10=200 кг гарна.
4-р арга :
2тонн =2000кг мэдэгдэхгүй байгаа зүйлээ х
гэе .Тэгвэл дараах тэгшитгэл үүснэ 10 * Х= 2000
Х= 2000:10 Х=200 кг болно
5-р арга:
2000:100Х10= гэсэн илэрхийлэл бичиж болж байна.
Үүнийг илэрхийлэл бодох аргаар бодоход хариу 200
кг гарна
Хүүхдүүд өөрийн бодсон аргаа тайлбарлан
ярина.Өөр өөр аргаар боддогдсон бүх бодлогыг
самбарт бичиж яаж бодогдсоныг ярилцна.
Б/Өөрийн болгох:
Хүүхэд бие даан дээрх бодлоготой адил 3-н бодлого
ХӨВСГӨЛ АЙМАГ БАГШ Ж. ОТГОНЧИМЭГ Page 2

3. ҮНДЭСНИЙ ЛАБОРАТОРИ “ ЭРДМИЙН ДАЛАЙ “ ЦОГЦОЛБОР СУРГУУЛЬ
Найз нөхөдтэй хамтрах буюу
өөрийн идэвхтэй үйл ажиллагааны
үр дүнд арга барилаа өөрийн
болгох.
зохион дээрх аргуудаар бодолт хийж найздаа
тайлбарлан зөвөлгөө өгнө. Жишээ нь:
170-н 14% нь хэдтэй тэнцүү вэ?
78,8-ын 20% нь хэд вэ?
157,9-ын 25% нь хэдтэй тэнцүү вэ?
30км-ын 40% нь хэдэн метр вэ?
Зөвлөмж :
Эдгээр бодлого бодсон аргаа найз нөхөд багшдаа
тайлбарлан ярина.
Хүүхдүүд дээрх аргаар өмнө бодсон бодлоготойгоо
төсөөтэй бодлого даалгаврын сангаас сонгон бодолт
хийнэ.
Бэрхшээл тохиолдвол найз нөхөд багшийн тусламж
дэмжлэгтэй шийдэж засан сайжруулна.
2-Р
үе
Эзэмшсэн арга барилаа чадвар
болгон хөгжүүлэх, бага цагт их
бүтээмжтэй ажиллаж, зорилго,
зорилтоо хэрэгжүүлж сурна.
Хүүхдүүд дээрх аргаар өмнө бодс он бодлоготойгоо
төсөөтэй бодлого даалгаврын сангаас сонгон бодолт
хийнэ.
Бэрхшээл тохиолдвол найз нөхөд багшийн тусламж
дэмжлэгтэй шийдэж засан сайжруулна.
Даалгаврын сангаас:
1.Тоо хэмжээний өгсөн процентод ногдох тоог олох
бодлого бодох Жишээ нь: Зургийн үзэсгэлэнг 1000 хүн
үзэв.Үзэгчдийн 65% нь хүүхдүүд бол хэдэн хүүхэд
үзэсгэлэн үзсэн бэ?
2. Тооны өгсөн процентод ногдох тоог олох:
Жишээ нь Тэмцээн сонирхохоор ирсэн хүүхдүүдийн
40% нь охид байв.320 охин ирсэн бол тэмцээн үзэхээр
ирсэн нийт хүүхдийн тоог хэрхэн олох вэ?
Санамж:
Багш даалгаврын сангаас 60-н хоромын хяналт
бэлтгэн авч ангийн хүүхэд бүрийн сурсан түвшинг
тогтооно.
Багш хүүхэд бүрийн ялгаатай байдалд тохирсон хийх
үйлийн нормчлолыг тогтоон түүний гүйцэтгэлийн тоо
ба чанарыг үнэлж тэмдэглэж явна.
3-р
үе
Эзэмшсэн чадвараа шинэ нөхцөлд
хэрэглэх, тайлбарлах, хамгаалах,
үнэлэх
А/ Чадвараа шинэ нөхцөлд хэрэглэн сайжруулах
 Багшийн санал болгосон ахисан түвшний
даалгаврын сан дээр ажиллана.
 Сурагч бодолтоо математик хэлээр
тайлбарлах, хамгаалах, нотлон ярихыг тухайн
цаг бүр дээр хийнэ.
 Сурагчдын бодсон бодолт бүрийг багш, болон
багшид туслах, “Туслах багш”нарт шалгуулан
үнэлүүлнэ.
ХӨВСГӨЛ АЙМАГ БАГШ Ж. ОТГОНЧИМЭГ Page 3

4. ҮНДЭСНИЙ ЛАБОРАТОРИ “ ЭРДМИЙН ДАЛАЙ “ ЦОГЦОЛБОР СУРГУУЛЬ
3-р
үе
Эзэмшсэн чадвараа шинэ нөхцөлд
хэрэглэх, тайлбарлах, хамгаалах,
үнэлэх
Математик хэлээр тайлбарлаж,
нотолж, хамгаалан ярих / хугацаа
25-30 минут/
 Туслах багш нар болон найз нөхдөөсөө
тусламж аван бодох аргаа болон гүйцэтгэлийн
хурдаа сайжруулна.
Б/ Чадвараа үнэлэх, үнэлүүүлэх
Чадваржсанг илрүүлэх даалгавар 3 янз байна.
 Сурсан түвшний даалгавар:
Хугацаа : 5минут
Дараах тоонуудыг буурах эрэмбээр байрлуулаарай.
2/3 ; 0,5; 75%; 0,35; 2/5; 30% ; 4/5 ; 45 %;
Процентийг аравтын бутархайд шилжүүлээд тоог өсөх
эрэмбээр байрлуулаарай.
28% ,90% , 75% , 325% , 14,8%
3000-ийн 5% нь хэдтэй тэнцүү вэ?
Оюун сургууль дээрээ өдрийн 9 цагийг өнгөрүүлдэг
бол тэр сургууль дээрээ хоногийн хэдэн хувийг
зарцуулдаг вэ?
40 тонны 40%, нь хэдэн килограммтай тэнцүү вэ?
Тэнцүү бутархайг холбоорой.
½ 0,6 40% 0,75 50% ¼ 3/6
6/10 ¾ 0,5 2/8 60% 4/10 75%
2/5 25% 35% 5/10 0,4 3/5 0,25
 Чадваржсан түвшний даалгавар
Хугацаа 10 минут
 Нэг ажилчин төлөвлөгөөгөө 32,5% давуулан
биелүүлж, 530 цамц оёсон бол
төлөвлөгөөнөөсөө хэдэн цамц илүү оёсон бэ?
 Тэгш өнцөгт параллелопипед хэлбэртэй савны
урт 12см, өргөн 9см, өндөр нь 5см байв.
Савны 2/3 хэсгийг усаар дүүргэжээ.Уг савны
хэдэн хувийг нь ус эзлэх вэ?
 Тэгш өнцөгтийн уртыг 15%-иар, өргөнийг 10%-
иар нэмэгдүүлэв.Талбай яаж өөрчлөгдөх вэ?
 Ажилчин цалин дээрээ 15%-ийн нэмэгдэл авч
цалин нь сард 552000 төгрөг болов. Тэр хэдэн
төгрөгний цалин авдаг байсан бэ?
 Хөгжсөн түвшний даалгавар
Хугацаа 25-30 минут
 20%-н 400 гр уусмал дээр дэхэн грамм ус
нэмж хийвэл 10% -н уусмал үүсэх вэ?
 200 кг хайлшийн 25%-ийг хөнгөн цагаан
,40%-г зэс ,үлдэх хувийг төмөр
эзэлнэ.Хайлш дотор хэдэн грамм төмөр
агуулагдах вэ?
 9%-н хоолны давсны 300 гр уусмал дээр
15%-ийн 200 гр давсны уусмал нэмбэл
хэдэн процентийн уусмал үүсэх вэ?
 Сүүний жингийн 21% нь цөцгий болох ба
ХӨВСГӨЛ АЙМАГ БАГШ Ж. ОТГОНЧИМЭГ Page 4

5. ҮНДЭСНИЙ ЛАБОРАТОРИ “ ЭРДМИЙН ДАЛАЙ “ ЦОГЦОЛБОР СУРГУУЛЬ
Багшид өгөх зөвлөмж:
цөцгийн жингийн 23% нь цөцгийн тос
болдог. 128,5 кг сүүнээс ямар хэмжээний
цөцгийн тос гаргах вэ?
 Номын санд монгол ба англи хэлний 11040
ном байгаагаас англи хэлний номын 15% нь
болно. Номын санд монгол ба англи
хэлний ном тус бүр хэд байсан вэ?
 Тайлагнан үнэлэх түвшний даалгавар
Хугацаа 25-30 минут
 Даалгаврын сангаас10-н бодлогыг нэг ижил
хугацаанд ангийн бүх хүүхдүүдээр бодуулан
эцэг эхэд тайлагнах
 Мэргэжил нэгт багш нар болон параллель
ангийн найз нартаа тайлагнах
 Бодсон бодлого бүрээрээ жижиг ном хийж
өөрийн бүтээл болгоно, бүтээлийн үзэсгэлэн
гаргах
 Багш хүүхэд бүрийг түвшнээр нь ангилан
үнэлгээ өгнө.
 Хүүхэд бүр өөрийгөө болон найзыгаа үнэлнэ.
 Бүтээлийг үнэлэхдээ эцэг эхийн сэтгэл
ханамж, хүүхдийн өөртөө итгэх итгэл
нэмэгдсэн,сурах хүсэл эрмэлзлэлийн
өсөлт,бүтээлч сэтгэлгээ хөгжсөн чадвараар
3-н түвшинд нь үнэлгээг өгнө.
 Шинэ чадварыг эзэмшүүлэхдээ хүүхдийнхээ
өмнө нь эзэмшсэн бодлого бодох чадвараа
ашиглан бодлогыг олон аргаар
бодох,харьцуулах дүгнэх,эргэцүүлэн
бодуулах,дүгнэлт гаргуулах замаар ажиллана.
 Ангийнхаа хөгжсөн сурагчдаар дамжуулан
олон аргаар яаж бодож бодох аргыг зааж
ойлгуулах замаар ажиллаж болно.
 Даалгаврын санг эзэмшүүлэх чадвар бүр дээр
төрөлжүүлэн олон хувилбартайгаар хийсэн
байна.
 Багш нар ЗАН, багаараа хамтран даалгаврын
сангаа бэлтгэнэ.
 Процентийн бодлогыг зохион бодохдоо аль
болох амьдралд бодит байдаг жишээн дээр
хувирган хийлгэхэд анхаарах, эцэг эхийн
оролцоо дэмжлэгийг авч болно.
 Багш өөрөө математик хэллэгийг зорилт
болгон тавих.
 Шалгах даалгавар чадварыг илрүүлэхба
үнэлгээний түвшинд илрүүлэх гэж 2 янз байна.
ХӨВСГӨЛ АЙМАГ БАГШ Ж. ОТГОНЧИМЭГ Page 5

6. ҮНДЭСНИЙ ЛАБОРАТОРИ “ ЭРДМИЙН ДАЛАЙ “ ЦОГЦОЛБОР СУРГУУЛЬ
 Шинээр эзэмшсэн чадварын даалгавар бү х
хүүхдэд ижил байна.
 Үнэлгээний түвшинд илрүүлэх даалгавар нь
бүх хүүхдэд ижил байна.
 /сурсан, чадваржсан, хөгжсөн хүүхэд /
Бага боловсролын багш Ж.Отгончимэг.
 Сурсан түвшний даалгавар
Хугацаа : 5минут
1. Дараах тоонуудыг буурах эрэмбээр байрлуулаарай.
2/3 ; 0,5; 75%; 0,35; 2/5; 30% ; 4/5 ; 45 %;
2. Процентийг аравтын бутархайд шилжүүлээд тоог өсөх эрэмбээр байрлуулаарай.
28% ,90% , 75% , 325% , 14,8%
3. 3000-ийн 5% нь хэдтэй тэнцүү вэ?
4. Оюун сургууль дээрээ өдрийн 9 цагийг өнгөрүүлдэг бол тэр сургууль дээрээ хоногийн хэдэн
хувийг зарцуулдаг вэ?
5. 40 тонны 40%, нь хэдэн килограммтай тэнцүү вэ?
Тэнцүү бутархайг холбоорой.
½ 0,6 40% 0,75 50% ¼ 3/6
6/10 ¾ 0,5 2/8 60% 4/10 75%
2/5 25% 35% 5/10 0,4 3/5 0,25
 Чадваржсан түвшний даалгавар
Хугацаа 10 минут
 Нэг ажилчин төлөвлөгөөгөө 32,5% давуулан биелүүлж, 530 цамц оёсон бол
төлөвлөгөөнөөсөө хэдэн цамц илүү оёсон бэ?
 Тэгш өнцөгт параллелопипед хэлбэртэй савны урт 12см, өргөн 9см, өндөр нь 5см байв.
Савны 2/3 хэсгийг усаар дүүргэжээ.Уг савны хэдэн хувийг нь ус эзлэх вэ?
 Тэгш өнцөгтийн уртыг 15%-иар, өргөнийг 10%-иар нэмэгдүүлэв.Талбай яаж өөрчлөгдөх вэ?
 Ажилчин цалин дээрээ 15%-ийн нэмэгдэл авч цалин нь сард 552000 төгрөг болов. Тэр
хэдэн төгрөгний цалин авдаг байсан бэ?
 Хөгжсөн түвшний даалгавар
 20%-н 400 гр уусмал дээр дэхэн грамм ус нэмж хийвэл 10% -н уусмал үүсэх вэ?
ХӨВСГӨЛ АЙМАГ БАГШ Ж. ОТГОНЧИМЭГ Page 6

7. ҮНДЭСНИЙ ЛАБОРАТОРИ “ ЭРДМИЙН ДАЛАЙ “ ЦОГЦОЛБОР СУРГУУЛЬ
 200 кг хайлшийн 25%-ийг хөнгөн цагаан ,40%-г зэс ,үлдэх хувийг төмөр эзэлнэ.Хайлш
дотор хэдэн грамм төмөр агуулагдах вэ?
 9%-н хоолны давсны 300 гр уусмал дээр 15%-ийн 200 гр давсны уусмал нэмбэл
хэдэн процентийн уусмал үүсэх вэ?
 Сүүний жингийн 21% нь цөцгий болох ба цөцгийн жингийн 23% нь цөцгийн тос
болдог. 128,5 кг сүүнээс ямар хэмжээний цөцгийн тос гаргах вэ?
 Номын санд монгол ба англи хэлний 11040 ном байгаагаас англи хэлний номын 15%
нь болно. Номын санд монгол ба англи хэлний ном тус бүр хэд байсан вэ?
Үйл ажиллагаа-1
Хүүхэд бүрт бодлого өгөн 10 минутын хугацаа харан бодолт хийлгэнэ.
Самбар төлөвлөлт:
Бодлого бодсон сурагчдын тоо бодлогын хариу
1 бодлого бодсон-
2 бодлого бодсон
3 бодлого бодсон
4 бодлого бодсон
5 бодлого бодсон
6 бодлого бодсон
1-р бодлого-
2-р бодлогын хариу
3-р боддогын хариу
4-р бодлогын хариу
5-р бодлогын хариу
6-р бодлогын хариу
Үйл ажиллагаа -2
Бодлогыг чээжээр бичүүлнэ. Багш самбарт бодлогоо байрлуулсан байна.
Энэ бодлогыг хүүхэд бүр аль болох олон аргаар бодно бодолтоо хамгаалан ярина.
Үйл ажиллагаа -3
1 түвшин 2түвшин 3 түвшин
Хэд хэдэн
бодлогыг бодох
Нэг бодлогыг олон
аргаар бодох нь
Хөгжсөн түвшин
Чадваржсан
түвшин
Сурсан түвшин
ХӨВСГӨЛ АЙМАГ БАГШ Ж. ОТГОНЧИМЭГ Page 7

8. ҮНДЭСНИЙ ЛАБОРАТОРИ “ ЭРДМИЙН ДАЛАЙ “ ЦОГЦОЛБОР СУРГУУЛЬ
Эхний гараа :
Эхлээд энэ аргаар хичээл заахад ангийн 37
хүүхдийн 5-н сурагч буюу 13% нь 2 аргаар, 25-н
сурагч буюу 67,5% нь үндсэн нэг аргаар, үлдсэн 7
сурагчид буюу 19% нь үндсэн аргаараа ч бодож
чадаагүй алдсан байв.
Гарсан үр дүн:
• Энэ технологиор олон удаа
давтан орсноор хүүхэд бүр
чадваржин 2 сурагч нэг
бодлогыг 4-н аргаар боддог
,бусад 35 сурагчид буюу 94,5%
нь 6-с дээш аргаар нэг
бодлогыг боддог болж сурсан
.Ингэж чадваржиж байгаа нь 5-
р анги төгсөх шалгалтаар
өгөгдсөн бодлогыг 96% нь
бүрэн зөв бодож чадсан
амжилтыг үзүүллээ.
Даалгаврыы сан: Процентийн бодлогууд
1. 100гр 20%-ийн давсны уусмал дээр 300гр 10%-йин давсны уусмал нэмсэн бол
шинээр үүссэн давсны уусмалын хэмжээг ол.
2. Барааны үнэ эхлээд 20%-аар хорогдож, дараа нь 20%-аар нэмэгдэв. Барааны үнэ
хэрхэн өөрчлөгдёөн бэ?
3. Эхний өдөр даавууны 20%-ийг хайчлав. Дараа өдөр нь эхний үлдэгдлийн
хайчилсан ба гурав дах өдөр 72м үлдсэн бол даавууны уртыг ол.
ХӨВСГӨЛ АЙМАГ БАГШ Ж. ОТГОНЧИМЭГ Page 8

9. ҮНДЭСНИЙ ЛАБОРАТОРИ “ ЭРДМИЙН ДАЛАЙ “ ЦОГЦОЛБОР СУРГУУЛЬ
4. Варенье бэлтгэхийн тулд 2,5кг алим, 2кг улаан лооль, 0,5кг майонез хийв. Варенье
дахь хольц тус бүрийг процентоор илэрхийл.
5. Ээж сард 300000 төгрөгний цалинтай. Эхний удаа 120000 төгрөг авдаг бол нийт
цалингийн хэдэн хувийг авдаг вэ?
6. Аялагч явах замынхаа 30%-ийг завиар, 60%-ийг машинаар, үлдсэн замыг явганаар
туулжээ. Аялагч явганаар 15км явсан бол бүгд хэдэн км явсан бэ?
7. Хүүхдийн хувцас эхлээд 20%, дараа нь дахин 15% хямдарчээ. Шинэ үнэ 3400 төг
бол анхны үнийг олоорой.
8. Усан үзэм 1кг нь 1400 төгрөгний үнэтэй байснаа эхний удаа 5%-аар дараа нь 20%-
аар хямдарсан бол үзэм ямар үнэтэй болсон бэ?
9. 2005 онд Монгол улсын хүн ам 2,5 сая байсан бол 2006 онд 0,7%-аар өсчээ. Хэдэн
хүнтэй болсон бэ?
10. Мобиком хэрэглэгчиддээ 20%-ийн урамшуулал зарлав. 2500, 5000, 10000 төгрөгөөр
нэгж авахад урамшууллын хэдэн нэгж нэмж авах вэ?
11. 400кг хайлшийн 25%-ийг хөнгөн цагаан, 40%-ийг зэс, үлдэх хувийг төмөр эзэлнэ.
Хайлш дотор хэдэн кг төмөр агуулагдах вэ?
12. Кино үзэж байгаа хүмүүсийн 1% нь 7 хүнтэй тэнцэж байв. Нийт хэдэн хүн кино үзсэн
бэ?
13. Сурагч номын бүх хуудасны 23% болох 138 хуудас уншив. Ном хэдэн хуудастай вэ?
14. Сургууль 700 сурагчтай. Сурагчдын 357 нь эрэгтэй сурагчид бол эрэгтэй сурагчийн
эзлэх хувийг ол.
15. Ажилчин сард 35 ширээ хийх төлөвлөгөөтэй байв. Энэ сард ажилчин 42 ширээ хийсэн
бол төлөвлөгөөгөө хэдэн хувиар биелүүлсэн бэ?
16. 165гр ус, 35гр давсыг холиход үүссэн уусмалын процентыг тодорхойлоорой.
17. Аравтын бутархайг процентоор илэрхийлээрэй.
6,51 2,3 0,095
18. Дараах процентийг аравтын бутархайгаар илэрхийлээрэй.
42%, 8%, 7,25%, 56,8%
19. Засварчин өөрийн туслах ажилчны хамт 1200 бүтээгдэхүүн хийв. Хэрэв туслах нь бүх
бүтээгдэхүүний 30%-ийг хийсэн бол туслах ажилчин хэдэн бүтээгдэхүүн хийсэн бэ?
20. Авто аялагчид эхний өдөр бүх замын 15% болох 120км зам туулав. Нийт замын уртыг
ол.
21. Буудайн 80% нь гурил болдог. Хэдэн тн буудайгаас 2,4 тн гурил гарах вэ?
22. Бүх алимны 16% нь муудаагүй алим байдаг. Хэчнээн тн алим авбал 4тн муудаагүй
алим байх вэ? 4,5 тн алимнаас хэчнээн тн муудаагүй алим гарах вэ?
23. Сувилалын газар амарсан амрагчдын 40% нь эрэгтэйчүүд байв. Бүх амрагчдын хэдэн
хувь нь эмэгтэйцүүд вэ?
24. Ажилчин төлөвлөгөө ёсоор 450 бүтээгдэхүүн хийх ёстой. Эхний өдөр ажилчин бүх
бүтээгдэхүүний 60%-ийг 2 дахь
ХӨВСГӨЛ АЙМАГ БАГШ Ж. ОТГОНЧИМЭГ Page 9