SlideShare a Scribd company logo
1 of 12
Download to read offline
МӨРӨН ГУРВАН-ЭРДЭНЭ 1
1
БАТЛАВ:
СУРГАЛТЫН МЕНЕЖЕР: ................... Б. СҮНЖИДМАА
5-Р АНГИЙН МАТЕМАТИК СУДЛАГДАХУУНЫ ХӨТӨЛБӨР
НЭГЖ ХИЧЭЭЛИЙН ХӨТӨЛБӨР
СУРАЛЦАХУЙН ЗОРИЛТ: 5.4.В. ӨГӨГДЛИЙН ДАЛАЙЦ, АРИФМЕТИК ДУНДЖИЙГ ОЛОХ
Суралцахуйн зорилтын шинжилгээ:
• Шалгуур
• Нөхцөл: Өгөгдөл
• Гүйцэтгэл : Өгөгдлүүдийн далайц, арифметик дунджийг олох.
ҮНЭЛГЭЭНИЙ НЭГЖ: ӨГӨГДӨЛТЭЙ АЖИЛЛАХ БА АСУУДАЛ ШИЙДВЭРЛЭХ
Суралцахуйн үр дүн: Сурагч судалсан агуулгын хүрээнд дүрс, тоо, юмсыг нэг, хоёр шинжээр Карролл,
Эйлер-Веннийн диаграмм хэрэглэн ангилах, тодорхой зоригын дагуу өгөгдөл мэдээлэл цуглуулах,
бүртгэх, дүрслэх, дүрслэлийг харьцуулан тайлбарлах, дугуй диаграммыг унших, хялбар график
байгуулах, өгөгдлийн далайц, арифметик дунджийг олж, дүгнэлт гаргах чадвартай болно.
Суралцахуйн үр дүнгийн шалгуур:
✓ 1.2. Сурагч өгсөн асуулт, зааврын дагуу өгөгдөл мэдээлэл цуглуулдаг, бүртгэдэг, өгөгдөл
мэдээллийг баганан диаграммаар илэрхийлдэг, хуваарь нь ялгаатай байх үеийн дүрслэлийг
харьцуулан тайлбарладаг.
✓ 1.3. Сурагч зорилгоо тодорхойлон, асуулт зохиодог, өгөгдлийг бүртгэж, хүснэгт, диаграммаар
илэрхийлдэг, дүгнэлт гарган тайлбарладаг, өгөгдөлд шинжилгээ хийж далайц, арифметик
дунджийг олдог, аргаа тайлбарладаг, асуулт бодлого зохиож, өсөлт бууралтыг харьцуулсан
хялбар график байгуулдаг.
Гүйцэтгэлийн түвшин:
СҮДШ Гүйцэтгэлийн түвшин:
11.3 Сурагч зорилгоо
тодорхойлон, асуулт
зохиодог, өгөгдлийг
бүртгэж, хүснэгт,
диаграммаар
илэрхийлдэг, дүгнэлт
гарган тайлбарладаг,
өгөгдөлд шинжилгээ
хийж далайц,
арифметик дунджийг
олдог, аргаа
тайлбарладаг, асуулт
бодлого зохиож, өсөлт
бууралтыг
I II III IV
Илэрхий
хялбар
нөхцөлд
асуулт
зохиодог,
хариултыг
өгсөн
хүснэгтэд
бүртгэдэг.
Өгөгдлийн
далайц,
арифметик
дунджийн
Хялбар нөхцөлд
асуулт зохиодог,
өгөгдлийг өгсөн
хүснэгтэд
бүртгэж,
дүрслэлийг,
тайлбарладаг
Өгөгдлийг
ажиглан асуулт
зохиох, далайц,
арифметик
дунджийг олдог,
өгсөн графиктай
төсөөтэй график
Танил нөхцөлд
зорилгоо
тодорхойлон,
асуулт зохиодог,
зааврын дагуу
хүснэгтэд
бүртгэж,
диаграммаар
дүрсэлдэг,
дүгнэлт гарган
тайлбарладаг.
Өгөгдөлд
шинжилгээ хийж,
асуулт бодлого
Танил нөхцөлд
зорилгоо
тодорхойлон,
нийцсэн асуулт
зохиодог, өгөгдлийг
хүснэгтэд бүртгэдэг,
диаграммаа сонгон
дүрсэлдэг, дүгнэлт
гарган тайлбарладаг.
Өгөгдлийн
шинжилгээ хийж
далайц, арифметик
дунджийг олсон аргаа
тайлбарладаг, асуулт
МӨРӨН ГУРВАН-ЭРДЭНЭ 2
2
БАТЛАВ:
СУРГАЛТЫН МЕНЕЖЕР: ................... Б. СҮНЖИДМАА
харьцуулсан хялбар
график байгуулдаг.
аль нэгийг
олдог
байгуулах
даалгаврыг
хэсэгчлэн
биелүүлдэг.
зохиодог, далайц,
арифметик
дунджийг бүрэн
олдог, өгөгдөл
өгсөн үед график
байгуулдаг.
бодлого зохион өсөлт
бууралтыг
харьцуулсан хялбар
график байгуулдаг.
Сургалтын хэрэглэгдэхүүн:
✓ Цуглуулсан өгөгдөл
✓ Ахуйн амьдралын агуулгатай асуудал, бодлого
✓ Өгөгдлийн жишээ
Өмнө эзэмшсэн мэдлэг чадвар Одоо эзэмших мэдлэг, чадвар
❑ Өгөгдөл мэдээллийг цуглуулах
❑ Диаграмм байгуулах
❑ Өгөгдлийн моодыг олох,
тайлбарлах
❑ Арифметик дундаж, медианыг олох, ахуй
амьдрал дахь хэрэглээг ойлгох
❑ Өгөгдлүүдийн моод, далайцыг олох, ахуй
амьдрал дахь хэрэглээг ойлгох
❑ Өгөгдөл, мэдээллийг сонгох, хүснэгт,
диаграммаар илэрхийлэх, тайлбарлах
замаар асуудлыг шийдвэрлэх
Өөрийн болон найзаа үнэлэх шалгуур
✓ Найзынхаа чадахгүй байгаа зүйлд туслаж чадсан эсэх
✓ Багш самбарт зааж үед анхаарлаа төвлөрүүлж сурч, ойлгосон эсэх
✓ Өөртөө итгэлтэй тод чанга дуугаар орж байгаа ярьж чадсан эсэх.
Хичээлийн явцын үнэлгээ
Мэдлэг ойлголт Мэдлэгээ хэрэглэх Хандлага
Өгөгдлийг бүртгэх, тайлбарлах
, өгөгдлийн далайц, арифметик
дунджийг олох, олсон аргаа
тайлбарлах , асуулт бодлого
зохиож бодох.
-Асуулт зохиож, бүртгэж, хүснэгт,
диаграммаар илэрхийлдэг, дүгнэлт
гарган тайлбарладаг, өгөгдөлд
шинжилгээ хийж далайц, арифметик
дунджийг олдог, аргаа тайлбарладаг,
асуулт бодлого зохиож боддог эсэх
-Үр дүнгээ шалгах, тайлбарлах
чадвар
o Сонирхол, идэвх
оролцоо, бүтээлчээр
хандах байдал.
o Өөрийн болон
бусдын шийдлийн
талаар эргэцүүлэн
бодож буй байдал
Арга зүй:
✓ Асуулт, даалгаврыг дуурайх санаа авах замаар мэдлэг бүтээх таатай боломжийг бий болгох.
✓ Бодит юмсын зураг, дүрслэл, загвар дээр ажиллах
Хичээлийн зорилго:
o Аливаа өгөгдлийн арифметик дундаж, далайц, медиан олж сурна.
Хичээлийн зорилт:
МӨРӨН ГУРВАН-ЭРДЭНЭ 3
3
БАТЛАВ:
СУРГАЛТЫН МЕНЕЖЕР: ................... Б. СҮНЖИДМАА
o Өгөгдөл мэдээллийг цуглуулах бүртгэх, диаграммаар илэрхийлэх, баганан диаграммын тоон
хуваарь нь ялгаатай байх үеийн дүрслэлийг тайлбарлан дүгнэлт гаргах, дугуйн диаграммыг унших
хялбар график байгуулах
o Өгөгдлүүдийн далайц арифметик дунджийг олох
o Ажиглалт туршилтаар боломжтой, боломжгүй үзэгдлийг тогтоох таамаглал дэвшүүлэн шалгах
Хичээлийн хугацаа: 5 цаг
Хичээлийн төлөвлөлт:
Суралцахуйн зорилт Ээлжит хичээлийн сэдэв цаг Номын хуудас
5.4б
5.4в
5.4г
Арифметик дундаж 40 мин
84-86
Бататгал 40 мин
Далайц 40 мин
Медиан олох 40 мин
Ээлжит хичээлийн хөтөлбөр 1
Хичээлийн сэдэв: “Арифметик дундаж”
Хичээлийн зорилго: 5.4. в Өгөгдлийн арифметик дунджийг олох.
Хичээлийн зорилт:
✓ Арифметик дунджийг олох аргыг хэлэлцэнэ.
✓ Хүснэгт, диаграммыг уншин өгөгдлийн арифметик дунджийг олно.
✓ Арифметик дунджийн ахуй амьдрал дахь хэрэглээ, жишээний талаар ярилцана.
Хичээл төлөвлөлт:
Үе шат Багшийн үйл ажиллагаа Сурагчийн үйл ажиллагаа Анхаарах зүйл
Сэдэлжүүлэх
10 мин
Сурагчидтай мэндэлнэ.
Хичээлийн дэгээ танилцуулна.
• Хичээлдээ идэвхтэй
оролцох
• Өөртөө итгэлтэй ярих
• Бусдыг сонсох
• Багаар хамтарч ажиллах
Үйл ажиллагаа 1:
Сурагчид багштай мэндэлнэ.
Хичээлийн дэгийг баримтлах
Үйл ажиллагаа 1:
Ангийн
сурагчдыг
5 баг болгон
хуваана.
Үнэлгээгээ
танилцуулна.
МӨРӨН ГУРВАН-ЭРДЭНЭ 4
4
БАТЛАВ:
СУРГАЛТЫН МЕНЕЖЕР: ................... Б. СҮНЖИДМАА
Сэдэв :
Зорилго
Зорилтоо танилцуулна.
Сэдэв: “Арифметик дундаж”
Зорилго, зорилттой танилцана.
Эдгээр алимаар
багаа үнэлж
явна
Үнэлгээ
Хүүхэд бүр
өөрийгөө
даалгавруудаа
хийж чадсан
эсэх дээр
үнэлгээ өгнө.
Багаа үнэлнэ.
Шинэ
мэдлэг
олгох
10мин
2 шоог хаяхад буусан нүдний
дунджийг олъё.
https://virtualdiceroll.com/2/en/two-dice
сайтаар шоо хаяж арифметик
дунджийг олох
6+5=11
11÷2=5.5
Багш
Хүүхдүүдийнхээ
суралцахуйг
үнэлэх, идэвх,
оролцоо,
хандлага
бусдад хэлэх
тайлбарлах
чадварыг
үнэлнэ.
Багаараа
ажиллаж, хийж
чадсан эсэх,
бүрэн дууссан
байдлыг хяналт
хийж үнэлж
явна
МӨРӨН ГУРВАН-ЭРДЭНЭ 5
5
БАТЛАВ:
СУРГАЛТЫН МЕНЕЖЕР: ................... Б. СҮНЖИДМАА
Ээлжит хичээл 2
Хичээлийн сэдэв: Арифметик дундаж бататгал
Хичээлийн зорилго:
✓ Арифметик дундажийг олох аргыг эзэмших
Хичээлийн зорилт:
✓ Шилэн савтай уснуудын нийт хэмжээг олох
✓ Нийт усны хэмжээг шилэн саванд тэнцүү хуваах
✓ Арифметик дундажийг яаж олох тодорхойлолт гаргах
Арга зүй
Бататгал
15мин
Бид арифметик дунджийг тооцоолж
сурснаар ахуй амьдрал дээрх ямар,
ямар асуудлыг шийдвэрлэж чадах
вэ?
Жишээ дурдаарай.
80кв.м÷5=16кв.м
96кв.м÷6=16кв.м
16кв.м=16кв.м
Манай ангийн сурагчид гэрийн
даалгавар хийхдээ өдөрт
дунджаар ямар хугацаа
зарцуулж байна вэ? ...
Багш сурагчдын
алдаа гаргаж
байгаа эсэх
дээр хяналт
тавина.
Дүгнэлт
үнэлгээ 4
мин
Өнөөдрийн хичээлээс мэдэж авсан
зүйлээ хэн хэлэх вэ?
Одоо үнэлгээгээ
Бүгд идэвхтэй сайн байлаа. Баяр
хүргэе. Үнэлгээний алимнуудаа
Хичээлээс мэдэж авсан зүйлээ
ярина.
Багшийн чиглүүлгийн дагуу
хамтарч ярилцана.
Багийн үнэлгээгээ хамт тоолно.
Үнэлгээгээ
дүгнэн ярилцаж
идэвх
санаачлага
оролцоотой
оролцсон бүх
хүүхдүүддээ
урамшуулан
баяр хүргэнэ.
Гэрийн
даалгавар
1 мин
Гэрийн даалгавар
Сурах бичгийн дасгал
434-438
МӨРӨН ГУРВАН-ЭРДЭНЭ 6
6
БАТЛАВ:
СУРГАЛТЫН МЕНЕЖЕР: ................... Б. СҮНЖИДМАА
Үе шат Сурагчийн үйл ажиллагаа Багшийн үйл ажиллгагаа
Сэргээн
санах
үе 319.2 : 7 = ?
3.5+3.5=?
319.2 : 7 = 45.6
319.2 : 7 = ?
3.5+3.5=?
Бататгах
үе
шат
✓ Усыг хэмжинэ
1-р сав – 120мл
2-р сав – 110мл
3-р сав – 100мл ус байна.
✓ 120мл + 110мл + 100мл = 330мл
✓ 330мл : 3 = 110мл нэг саванд орох ус
✓ 110 –ийг 120,110,100 тоонуудын арифметик дундаж
гэж нэрлэдэг.
1. Хэд хэдэн тооны нийлбэрийг нэмэгдэхүүний тоонд
хуваасныг арифметик дундаж гэнэ.
5, 7, 9, 11 тоонуудын арифметик дундажийг ол.
6+7+9+11=33
33 3 = 11
2. Сурагч Батаагийн 5 найз 28кг, 34кг, 26кг, 32кг, 30кг
жинтэй бол
а.найзуудын жингийн нийлбэрийг олоорой
б.Дундаж жинг олоорой.
Найзуудын жингийн нийлбэр:
28кг+34кг+26КГ+32КГ+30КГ=150КГ
Дундаж жин:
150КГ:5=30КГ
Шилэн саванд ус хийж
түүнийг сурагчидаар
хэмжүүлэн хэмжээг
тавиулна.
Хэмжсэн усныхаа
хэмжээний нийлбэрийг
олоорой.
Нийт усны хэмжээг гурван
саванд тэнцүү хувааж
хийгээрэй.
Арифметид дундаж олох
тодорхойлолт гаргацгаая
Арифметик дундажийг яаж
олдог вэ? тодорхойлолт
гаргацгаая
Бодлого бодоорой.
Дүгнэлт
 Хэд хэдэн тооны нийлбэрийг ..........................ий
тоонд хуваасныг ...................... дундаж гэнэ.
 4+5+7+3+2+3=24 энэ тэнцэтгэлд .......ширхэг
нэмэгдэхүүн байна.
 Энэ тэнцэтгэлийн арифметик дундаж нь ......
байна.
Гэрийн
даалгавар
Сурах бичгийн 125 дугаар хуудас №139, 140 –ийг бодох
МӨРӨН ГУРВАН-ЭРДЭНЭ 7
7
БАТЛАВ:
СУРГАЛТЫН МЕНЕЖЕР: ................... Б. СҮНЖИДМАА
Ээлжит хичээлийн хөтөлбөр 2, 3
Хичээлийн сэдэв: 5.4. в “Өгөгдлийн далайц, арифметик дундаж”
Хичээлийн зорилго:
• Өгөгдлүүдийн арифметик дундаж ба медианыг олох чадвартай болно.
Хичээлийн зорилт:
✓ Арифметик дундажийг тооцоолох.
✓ Өгөгдлийн медиан, далайц олох
Хичээл төлөвлөлт:
Үе шат Сурагчийн үйл ажиллагаа Багшийн чиглүүлэг
Сэдэлжүүлэх
Эвсэг, эртэч хамт олон болцгооё.
5 5 4 4 8
Давтагдсан хэсэг нь:
8- 1 удаа
4-2 удаа
5-2 удаа давтагдсан байна
Манай ангийн энэ жилийн зорилт юу вэ?
- Үг тус бүрийн үсгийн тоог бичье.
- Давтагдсан хэсгийг олоорой.
Шинэ
мэдлэг
бүтээх
үе
Өгөгдсөн өгөгдлүүдийг уншина.
o 12, 12, 10, 9, 7
-Дараах тоогоо 2,2-оор авч үзье.
12, 12, 10, 8, 7
Далайц: 12-7 = 5 зөрөө  далайц
Арифметик дундаж :
12+12+10+9 +7= 50 хичээл нийт
50 : 5 = 10 хичээл
 нэг долоо хоног
Медиан: 12, 12, 10, 9, 7
Медиан: 31,32,33,34,35,38
Дараах өгөгдлүүдийг уншаарай.
Эрэмбэлэгдсэн тооны хамгийн их ба хамгийн их тооны
зөрөөг “далайц” гэнэ.
✓ Дээрх теле хичээлүүдийн нийлбэрүүдийг
олоорой.
Тоон өгөгдлийн бүх гишүүдийн нийлбэрийг гишүүдийн
тоонд хуваасан ногдворыг “ арифметик дундаж” гэнэ:
Хэрэв өгөгдсөн тоонууд сондгой тоотой байвал дунд
нь байрлах 1 тоо нь “медиан” юм.
Хэрэв өгөгдсөн тоонууд тэгш тоотой байвал дунд нь
байрлах 2 тооны арифметик дундаж нь уг өгөгдлийн
медиан болно.
12 12 9 10 7
0
20
I II III IV V
теле хичээл
МӨРӨН ГУРВАН-ЭРДЭНЭ 8
8
БАТЛАВ:
СУРГАЛТЫН МЕНЕЖЕР: ................... Б. СҮНЖИДМАА
33+34=33.5
Бататгах
үе
1. Нэг ширхэг жүржийн үгийг олно.
4410: 7 =630 төг арифметик дундаж
Хэд хэдэн тооны нийлбэрийн утгыг
нэмэгдэхүүний тоонд хуваахад гарсан
ногдворыг арифметик дундаж гэнэ.
Судалгаанд өгөгдсөн өгөгдлийн
мэдээллийг уншаад зааврын дагуу
ажиллана.
Өсөх эрэмбэ:
7 ,9,10,11,13,18,18,20 ,20
2. Далайц: 20-7 =13
3. Медиан: 7 ,9,10,11,13,18,18,20
,20
4. Арифметик дундаж:
7+9+10+11+13+18+18+20 +20=
126
126:9= 14
1. Жүржийн дундаж үнийг олоорой.
4410 төг
- Өсөх эрэмбээр байрлуулж, дундах тоог олж
дугуйлаарай.
- Арифметик дундажийг олоорой.
Гэрийн
даалгавар
Өөрийн гэр бүлийн гишүүдийнхээ өндөр ба жинг олж, арифметик дундаж, медианыг олоорой.
Эдгээр нь юуг илэрхийлж байгааг тайлбарлан ярилцаарай.
Ээлжит хичээлийн хөтөлбөр 3
Хичээлийн сэдэв: Бататгал
Хичээлийн зорилго:
• Өгөгдлүүдийн арифметик дундаж ба медианыг олох чадвартай болно.
Хичээлийн зорилт:
✓ Арифметик дундажийг яаж олох тодорхойлолт гаргах
✓ Өгөгдлийн медиан олох.
Хугацаа: 40 мин
Хичээл төлөвлөл
дуулах 13
10%
сэтгэн бодох 9
7%
шүлэг, яруу
найраг 10
8%
жүжиглэх 18
14%
бүжиглэх 7
6%
спорт 20
16%
шатар 11
9%
ном унших 18
14%
урлан бүтээх
20
16%
Судалгаа
МӨРӨН ГУРВАН-ЭРДЭНЭ 9
9
БАТЛАВ:
СУРГАЛТЫН МЕНЕЖЕР: ................... Б. СҮНЖИДМАА
Үе
шат
Сурагчийн үйл ажиллагаа Багшийн чиглүүлэг
Сэргээн
санах
үе
Нийт дараах төгрөгний алим авсан.
8500+7000+10000= 25500
25500:3= 8500 төг  дундаж үнэ 
8500төг 7000 төг 10000 төг
-Алимны дундаж үнийг олоорой.
Бататгах
үе
шат
Дэлхийн хамгийн өндөр ба намхан хүний
тухай ярилцана.
251см-57см=194см
(өндрийн далайц)
ТӨМ. А хэсэг:
- Өгөгдлийг ажиглан, өсөх эрэмбээр
бичээд, медианыг олоорой.
- Далайцыг олоорой.
- Арифметик дундаж
Өсөх эрэмбээр: 2261, 3491, 3791, 3802, 4008,
4008, 4090, 4374
Медиан: 3802+ 4008 = 7810 7810: 2= 3905
Далайц: 2261, 3491, 3791, 3802, 4008, 4008,
4090, 4374
4374 – 2261 = 2113 далайц
Моод 2261, 3491, 3791, 3802, 4008, 4008,
4090, 4374
Моод- 4008
Арифметик дундаж:
2261+3491+3791+3802+4008+4008+4090+43
74= 29825 29825: 8 = 3728.125
ТӨМ. Б хэсэг:
- Өгөгдлийг ажиглан, буурах эрэмбээр
бичээд, медиан, далайцыг олоорой.
Дэлхийн хамгийн өндөр ба намхан хүний
тухай ярилцах
Турк улсын иргэн Султан Косен 251 см,
өндөртэй, 32 настай дэлхийн хамгийн өндөр хүн
юм. Харин Непаль улсаас Лондон ирээд байгаа
Чандра Бахадур Данги 57 см өндөртэй, 74
настай дэлхийн хамгийн намхан хүн.
Зургийг ажиглан ярилцаж дэлхийн хамгийн
өндөр ба намхан хүний өндрийн дунджийг
олоорой.
А. МОНГОЛ ОРНЫ УУЛСЫН ӨНДРИЙН
ХЭМЖЭЭ (м-ээр
Арифметик дундаж нь бутархай тоо гарч болно.
Б. МОНГОЛ ОРНЫ ГОЛ МӨРНИЙ УРТ
(км-ээр)
4008
4374
3491
3791 3802
4008
2261
4090
МӨРӨН ГУРВАН-ЭРДЭНЭ 10
10
БАТЛАВ:
СУРГАЛТЫН МЕНЕЖЕР: ................... Б. СҮНЖИДМАА
Буурах эрэмбээр: 1124, 1090, 992, 819, 568,
445, 452, 291, 233
Медиан: 1124, 1090, 992, 819, 568, 445, 452,
291, 233
568- медиан
Далайц: 1124, 1090, 992, 819, 568, 445, 452,
291, 233
1124 – 233 = 891 далайц
Арифметик дундаж: 1124+ 1090+
992+819+568+445+452+291+233=6014
6014: 9 = 668.2
ТӨМ. В хэсэг:
- Өгөгдлийг ажиглан,
өсөх эрэмбээр бичээд,
медианыг олоорой.
Далайцыг олоорой.
Буурах эрэмбээр: 29, 26, 25, 21, 19, 15, 10
Медиан: 29, 26, 25, 21, 19, 15, 10
21- медиан
Далайц: 29, 26, 25, 21, 19, 15, 10
29 – 10 = 19 далайц
Арифметик дундаж: 29+26+25+21+19+15+
10= 145 145:7= 20.7
В. Шувууд хэд насалдаг вэ
Гэрийн
даалгавар
Бие дааж бодоорой.
1. Хоёр шоог 10 удаа зэрэг орхих бүрд буусан нүдний нийлбэрийг бичиж аваарай. Эдгээр
тоон өгөгдлүүдийн арифметик дундаж, моод, медиан, далайцыг олоорой.
2. Савтай өндөгнөөс 5ш авч хэмжихэд 59г, 58г, 55г, 54г болсон бол 1 өндөг дунджаар хэдэн
грамм болох вэ?
3. Дүрсүүдийн талбайг хэмжихэд 130000см.кв, 256800см.кв, 3м.кв, 4600дм.кв, 38.9 м.кв
бол эдгээр дүрсийн талбайн медиан ба далайцыг олоорой.
4. Өгөгдлөөр бодлого зохиож бодоорой.
65км 53км 78км 49км 12км
5. Ангийнхаа зургаан сурагчийн хичээлдээ ирэхдээ зарцуулдаг хугацааг асууж мэдээд
тэдгээрийн медиан, арифметик дундаж, далайцыг олоорой.
445
1090
233
452
1124
819
568
291
992
Онон гол
Хэрлэн гол
Халхын гол
Идэрийн гол
Орхон гол
Туул гол
Тэсийн гол
Хараа гол
Сэлэнгэ…
МӨРӨН ГУРВАН-ЭРДЭНЭ 11
11
БАТЛАВ:
СУРГАЛТЫН МЕНЕЖЕР: ................... Б. СҮНЖИДМАА
Ээлжит хичээлийн сэдэв: Чадварын сорил
Зорилго: Сурагчдын түвшинг үнэлэх
........анги сурагч.......................................................
МӨРӨН ГУРВАН-ЭРДЭНЭ 12
12
БАТЛАВ:
СУРГАЛТЫН МЕНЕЖЕР: ................... Б. СҮНЖИДМАА
Дүгнэх журам
№ Даалгавар Оноо Тайлбар
1
Хүснэгтийг ажиглан асуулт ойлгох
2 оноо
Өндөр хэмтэй өдөр -0,5
Бага хэмтэй өдөр- 0,5
Далайц олох-1
2 Өгөгдсөн тоонуудаас далайцыг зөв олсон
бол
1 оноо
3 Өгөгдлийн далайцыг зөв тодорхойлсон бол 1 оноо
4
Өгөгдсөн тоонуудаас арифметик дундаж зөв
олсон бол 1 оноо
5
Нэг алим дундажаар ямар жинтэй байсан
бэ? 2 оноо
Бүгд оноо: 8 оноо

More Related Content

What's hot

д.о.тест
д.о.тест д.о.тест
д.о.тест bayalag
 
хичээл№30
хичээл№30хичээл№30
хичээл№30delgerya
 
Архангай аймаг Цэцэрлэг сум цахим хичээл
Архангай аймаг Цэцэрлэг сум цахим хичээлАрхангай аймаг Цэцэрлэг сум цахим хичээл
Архангай аймаг Цэцэрлэг сум цахим хичээлtsbmb
 
"Тэгш өнцөгт координатын систем" 6-р анги
"Тэгш өнцөгт координатын систем" 6-р анги"Тэгш өнцөгт координатын систем" 6-р анги
"Тэгш өнцөгт координатын систем" 6-р ангиtsbmb
 
харилцааны ур чадваруудыг хөгжүүлэх аргууд
харилцааны ур чадваруудыг хөгжүүлэх аргуудхарилцааны ур чадваруудыг хөгжүүлэх аргууд
харилцааны ур чадваруудыг хөгжүүлэх аргуудazora14
 
нэгж хичээлийн хөтөлбөр отгоо
нэгж  хичээлийн  хөтөлбөр  отгоонэгж  хичээлийн  хөтөлбөр  отгоо
нэгж хичээлийн хөтөлбөр отгооbilig_01
 
машины оёдол
машины  оёдолмашины  оёдол
машины оёдолudval_zv
 
ээлжит хичээлийн хөтөлбөр
ээлжит хичээлийн хөтөлбөрээлжит хичээлийн хөтөлбөр
ээлжит хичээлийн хөтөлбөрayur
 
эзэлхүүн 2014.04.17
эзэлхүүн 2014.04.17эзэлхүүн 2014.04.17
эзэлхүүн 2014.04.17Baagii Bataa
 
өнгө
өнгө өнгө
өнгө azpurev
 
Nemeh hasah uildel lekts n2
Nemeh hasah uildel lekts n2Nemeh hasah uildel lekts n2
Nemeh hasah uildel lekts n2amartuvshind
 
монгол наадам тоглоом 71
монгол наадам тоглоом 71монгол наадам тоглоом 71
монгол наадам тоглоом 71chimgee_s99
 
Танаас шилжүүлэлт
Танаас шилжүүлэлтТанаас шилжүүлэлт
Танаас шилжүүлэлтotgoo12
 
идэвхитэй суралцах 10 арга
идэвхитэй суралцах 10 арга идэвхитэй суралцах 10 арга
идэвхитэй суралцах 10 арга Haliun53
 

What's hot (20)

д.о.тест
д.о.тест д.о.тест
д.о.тест
 
хичээл№30
хичээл№30хичээл№30
хичээл№30
 
Архангай аймаг Цэцэрлэг сум цахим хичээл
Архангай аймаг Цэцэрлэг сум цахим хичээлАрхангай аймаг Цэцэрлэг сум цахим хичээл
Архангай аймаг Цэцэрлэг сум цахим хичээл
 
"Тэгш өнцөгт координатын систем" 6-р анги
"Тэгш өнцөгт координатын систем" 6-р анги"Тэгш өнцөгт координатын систем" 6-р анги
"Тэгш өнцөгт координатын систем" 6-р анги
 
Baga olimpiad
Baga olimpiadBaga olimpiad
Baga olimpiad
 
харилцааны ур чадваруудыг хөгжүүлэх аргууд
харилцааны ур чадваруудыг хөгжүүлэх аргуудхарилцааны ур чадваруудыг хөгжүүлэх аргууд
харилцааны ур чадваруудыг хөгжүүлэх аргууд
 
нэгж хичээлийн хөтөлбөр отгоо
нэгж  хичээлийн  хөтөлбөр  отгоонэгж  хичээлийн  хөтөлбөр  отгоо
нэгж хичээлийн хөтөлбөр отгоо
 
машины оёдол
машины  оёдолмашины  оёдол
машины оёдол
 
ээлжит хичээлийн хөтөлбөр
ээлжит хичээлийн хөтөлбөрээлжит хичээлийн хөтөлбөр
ээлжит хичээлийн хөтөлбөр
 
БАГА БОЛОВСРОЛ - ДҮРСЛЭХ УРЛАГ, ТЕХНОЛОГИ
БАГА БОЛОВСРОЛ - ДҮРСЛЭХ УРЛАГ, ТЕХНОЛОГИБАГА БОЛОВСРОЛ - ДҮРСЛЭХ УРЛАГ, ТЕХНОЛОГИ
БАГА БОЛОВСРОЛ - ДҮРСЛЭХ УРЛАГ, ТЕХНОЛОГИ
 
Engiin butarhain eeljit
Engiin butarhain eeljitEngiin butarhain eeljit
Engiin butarhain eeljit
 
БАГА БОЛОВСРОЛ - ХҮН БА НИЙГЭМ
БАГА БОЛОВСРОЛ - ХҮН БА НИЙГЭМБАГА БОЛОВСРОЛ - ХҮН БА НИЙГЭМ
БАГА БОЛОВСРОЛ - ХҮН БА НИЙГЭМ
 
эзэлхүүн 2014.04.17
эзэлхүүн 2014.04.17эзэлхүүн 2014.04.17
эзэлхүүн 2014.04.17
 
өнгө
өнгө өнгө
өнгө
 
Nemeh hasah uildel lekts n2
Nemeh hasah uildel lekts n2Nemeh hasah uildel lekts n2
Nemeh hasah uildel lekts n2
 
Багш сурагчдын харилцаа
Багш сурагчдын харилцааБагш сурагчдын харилцаа
Багш сурагчдын харилцаа
 
монгол наадам тоглоом 71
монгол наадам тоглоом 71монгол наадам тоглоом 71
монгол наадам тоглоом 71
 
Танаас шилжүүлэлт
Танаас шилжүүлэлтТанаас шилжүүлэлт
Танаас шилжүүлэлт
 
Hicheel
HicheelHicheel
Hicheel
 
идэвхитэй суралцах 10 арга
идэвхитэй суралцах 10 арга идэвхитэй суралцах 10 арга
идэвхитэй суралцах 10 арга
 

Similar to Өгөгдлийн-далайц-хичээл.pdf

Физикийн сургалтаар сурагч нэг бүрийг хөгжүүлэх боломж
Физикийн сургалтаар сурагч нэг бүрийг хөгжүүлэх боломжФизикийн сургалтаар сурагч нэг бүрийг хөгжүүлэх боломж
Физикийн сургалтаар сурагч нэг бүрийг хөгжүүлэх боломжЦэвэлмаа
 
Neelttei hicheel eeljit 2018 04-25
Neelttei hicheel eeljit 2018 04-25Neelttei hicheel eeljit 2018 04-25
Neelttei hicheel eeljit 2018 04-25amartuvshind
 
Багш ажлын байран дээрээ хичээлийн судалгаагаар хөгжих нь
Багш ажлын байран дээрээ хичээлийн судалгаагаар хөгжих ньБагш ажлын байран дээрээ хичээлийн судалгаагаар хөгжих нь
Багш ажлын байран дээрээ хичээлийн судалгаагаар хөгжих ньGombojav Oyungerel
 
8 шим ба шим бус бодисыг загварчлах
8 шим ба шим бус бодисыг загварчлах 8 шим ба шим бус бодисыг загварчлах
8 шим ба шим бус бодисыг загварчлах gerelchimeg88
 
цэцгийн бүтэц загварчлах
цэцгийн бүтэц загварчлах цэцгийн бүтэц загварчлах
цэцгийн бүтэц загварчлах gerelchimeg88
 
хүүхдийн төлөө хамтдаа нэгдэцгээе,хөгжицгөөе
хүүхдийн төлөө хамтдаа нэгдэцгээе,хөгжицгөөехүүхдийн төлөө хамтдаа нэгдэцгээе,хөгжицгөөе
хүүхдийн төлөө хамтдаа нэгдэцгээе,хөгжицгөөеschool14
 
баярчимэг илтгэл
баярчимэг илтгэлбаярчимэг илтгэл
баярчимэг илтгэлBadam Nasantogtoh
 
хүүхдийн судлах арга цээгийg,
хүүхдийн судлах арга цээгийg,хүүхдийн судлах арга цээгийg,
хүүхдийн судлах арга цээгийg,Tsekee Tseegii
 

Similar to Өгөгдлийн-далайц-хичээл.pdf (20)

нэг бодлогыг олон аргаар бодох арга зүй
нэг бодлогыг олон аргаар бодох арга зүй нэг бодлогыг олон аргаар бодох арга зүй
нэг бодлогыг олон аргаар бодох арга зүй
 
өгөгдөл ажиллах технологи
өгөгдөл ажиллах технологиөгөгдөл ажиллах технологи
өгөгдөл ажиллах технологи
 
Физикийн сургалтаар сурагч нэг бүрийг хөгжүүлэх боломж
Физикийн сургалтаар сурагч нэг бүрийг хөгжүүлэх боломжФизикийн сургалтаар сурагч нэг бүрийг хөгжүүлэх боломж
Физикийн сургалтаар сурагч нэг бүрийг хөгжүүлэх боломж
 
дүрс ашиглах арга зүй с. эрдэнэцэцэг
дүрс ашиглах арга зүй с. эрдэнэцэцэгдүрс ашиглах арга зүй с. эрдэнэцэцэг
дүрс ашиглах арга зүй с. эрдэнэцэцэг
 
Neelttei hicheel eeljit 2018 04-25
Neelttei hicheel eeljit 2018 04-25Neelttei hicheel eeljit 2018 04-25
Neelttei hicheel eeljit 2018 04-25
 
хэрчмийн аргаар бодох арга зүй
хэрчмийн аргаар бодох арга зүйхэрчмийн аргаар бодох арга зүй
хэрчмийн аргаар бодох арга зүй
 
Biologi
BiologiBiologi
Biologi
 
Багш ажлын байран дээрээ хичээлийн судалгаагаар хөгжих нь
Багш ажлын байран дээрээ хичээлийн судалгаагаар хөгжих ньБагш ажлын байран дээрээ хичээлийн судалгаагаар хөгжих нь
Багш ажлын байран дээрээ хичээлийн судалгаагаар хөгжих нь
 
08 ta oyutan bolloo
08 ta oyutan bolloo08 ta oyutan bolloo
08 ta oyutan bolloo
 
08 ta oyutan bolloo
08 ta oyutan bolloo08 ta oyutan bolloo
08 ta oyutan bolloo
 
8 шим ба шим бус бодисыг загварчлах
8 шим ба шим бус бодисыг загварчлах 8 шим ба шим бус бодисыг загварчлах
8 шим ба шим бус бодисыг загварчлах
 
цэцгийн бүтэц загварчлах
цэцгийн бүтэц загварчлах цэцгийн бүтэц загварчлах
цэцгийн бүтэц загварчлах
 
хүүхдийн төлөө хамтдаа нэгдэцгээе,хөгжицгөөе
хүүхдийн төлөө хамтдаа нэгдэцгээе,хөгжицгөөехүүхдийн төлөө хамтдаа нэгдэцгээе,хөгжицгөөе
хүүхдийн төлөө хамтдаа нэгдэцгээе,хөгжицгөөе
 
Mz lesson study
Mz lesson studyMz lesson study
Mz lesson study
 
нэгж хичээл
нэгж хичээлнэгж хичээл
нэгж хичээл
 
Математикийн хичээлээр хүүхэд бүр чадваржсанаа үнэлэх нь
Математикийн хичээлээр хүүхэд бүр чадваржсанаа үнэлэх ньМатематикийн хичээлээр хүүхэд бүр чадваржсанаа үнэлэх нь
Математикийн хичээлээр хүүхэд бүр чадваржсанаа үнэлэх нь
 
Unshikh chadvar
Unshikh chadvar Unshikh chadvar
Unshikh chadvar
 
баярчимэг илтгэл
баярчимэг илтгэлбаярчимэг илтгэл
баярчимэг илтгэл
 
Iltgegch 11
Iltgegch 11Iltgegch 11
Iltgegch 11
 
хүүхдийн судлах арга цээгийg,
хүүхдийн судлах арга цээгийg,хүүхдийн судлах арга цээгийg,
хүүхдийн судлах арга цээгийg,
 

Өгөгдлийн-далайц-хичээл.pdf

  • 1. МӨРӨН ГУРВАН-ЭРДЭНЭ 1 1 БАТЛАВ: СУРГАЛТЫН МЕНЕЖЕР: ................... Б. СҮНЖИДМАА 5-Р АНГИЙН МАТЕМАТИК СУДЛАГДАХУУНЫ ХӨТӨЛБӨР НЭГЖ ХИЧЭЭЛИЙН ХӨТӨЛБӨР СУРАЛЦАХУЙН ЗОРИЛТ: 5.4.В. ӨГӨГДЛИЙН ДАЛАЙЦ, АРИФМЕТИК ДУНДЖИЙГ ОЛОХ Суралцахуйн зорилтын шинжилгээ: • Шалгуур • Нөхцөл: Өгөгдөл • Гүйцэтгэл : Өгөгдлүүдийн далайц, арифметик дунджийг олох. ҮНЭЛГЭЭНИЙ НЭГЖ: ӨГӨГДӨЛТЭЙ АЖИЛЛАХ БА АСУУДАЛ ШИЙДВЭРЛЭХ Суралцахуйн үр дүн: Сурагч судалсан агуулгын хүрээнд дүрс, тоо, юмсыг нэг, хоёр шинжээр Карролл, Эйлер-Веннийн диаграмм хэрэглэн ангилах, тодорхой зоригын дагуу өгөгдөл мэдээлэл цуглуулах, бүртгэх, дүрслэх, дүрслэлийг харьцуулан тайлбарлах, дугуй диаграммыг унших, хялбар график байгуулах, өгөгдлийн далайц, арифметик дунджийг олж, дүгнэлт гаргах чадвартай болно. Суралцахуйн үр дүнгийн шалгуур: ✓ 1.2. Сурагч өгсөн асуулт, зааврын дагуу өгөгдөл мэдээлэл цуглуулдаг, бүртгэдэг, өгөгдөл мэдээллийг баганан диаграммаар илэрхийлдэг, хуваарь нь ялгаатай байх үеийн дүрслэлийг харьцуулан тайлбарладаг. ✓ 1.3. Сурагч зорилгоо тодорхойлон, асуулт зохиодог, өгөгдлийг бүртгэж, хүснэгт, диаграммаар илэрхийлдэг, дүгнэлт гарган тайлбарладаг, өгөгдөлд шинжилгээ хийж далайц, арифметик дунджийг олдог, аргаа тайлбарладаг, асуулт бодлого зохиож, өсөлт бууралтыг харьцуулсан хялбар график байгуулдаг. Гүйцэтгэлийн түвшин: СҮДШ Гүйцэтгэлийн түвшин: 11.3 Сурагч зорилгоо тодорхойлон, асуулт зохиодог, өгөгдлийг бүртгэж, хүснэгт, диаграммаар илэрхийлдэг, дүгнэлт гарган тайлбарладаг, өгөгдөлд шинжилгээ хийж далайц, арифметик дунджийг олдог, аргаа тайлбарладаг, асуулт бодлого зохиож, өсөлт бууралтыг I II III IV Илэрхий хялбар нөхцөлд асуулт зохиодог, хариултыг өгсөн хүснэгтэд бүртгэдэг. Өгөгдлийн далайц, арифметик дунджийн Хялбар нөхцөлд асуулт зохиодог, өгөгдлийг өгсөн хүснэгтэд бүртгэж, дүрслэлийг, тайлбарладаг Өгөгдлийг ажиглан асуулт зохиох, далайц, арифметик дунджийг олдог, өгсөн графиктай төсөөтэй график Танил нөхцөлд зорилгоо тодорхойлон, асуулт зохиодог, зааврын дагуу хүснэгтэд бүртгэж, диаграммаар дүрсэлдэг, дүгнэлт гарган тайлбарладаг. Өгөгдөлд шинжилгээ хийж, асуулт бодлого Танил нөхцөлд зорилгоо тодорхойлон, нийцсэн асуулт зохиодог, өгөгдлийг хүснэгтэд бүртгэдэг, диаграммаа сонгон дүрсэлдэг, дүгнэлт гарган тайлбарладаг. Өгөгдлийн шинжилгээ хийж далайц, арифметик дунджийг олсон аргаа тайлбарладаг, асуулт
  • 2. МӨРӨН ГУРВАН-ЭРДЭНЭ 2 2 БАТЛАВ: СУРГАЛТЫН МЕНЕЖЕР: ................... Б. СҮНЖИДМАА харьцуулсан хялбар график байгуулдаг. аль нэгийг олдог байгуулах даалгаврыг хэсэгчлэн биелүүлдэг. зохиодог, далайц, арифметик дунджийг бүрэн олдог, өгөгдөл өгсөн үед график байгуулдаг. бодлого зохион өсөлт бууралтыг харьцуулсан хялбар график байгуулдаг. Сургалтын хэрэглэгдэхүүн: ✓ Цуглуулсан өгөгдөл ✓ Ахуйн амьдралын агуулгатай асуудал, бодлого ✓ Өгөгдлийн жишээ Өмнө эзэмшсэн мэдлэг чадвар Одоо эзэмших мэдлэг, чадвар ❑ Өгөгдөл мэдээллийг цуглуулах ❑ Диаграмм байгуулах ❑ Өгөгдлийн моодыг олох, тайлбарлах ❑ Арифметик дундаж, медианыг олох, ахуй амьдрал дахь хэрэглээг ойлгох ❑ Өгөгдлүүдийн моод, далайцыг олох, ахуй амьдрал дахь хэрэглээг ойлгох ❑ Өгөгдөл, мэдээллийг сонгох, хүснэгт, диаграммаар илэрхийлэх, тайлбарлах замаар асуудлыг шийдвэрлэх Өөрийн болон найзаа үнэлэх шалгуур ✓ Найзынхаа чадахгүй байгаа зүйлд туслаж чадсан эсэх ✓ Багш самбарт зааж үед анхаарлаа төвлөрүүлж сурч, ойлгосон эсэх ✓ Өөртөө итгэлтэй тод чанга дуугаар орж байгаа ярьж чадсан эсэх. Хичээлийн явцын үнэлгээ Мэдлэг ойлголт Мэдлэгээ хэрэглэх Хандлага Өгөгдлийг бүртгэх, тайлбарлах , өгөгдлийн далайц, арифметик дунджийг олох, олсон аргаа тайлбарлах , асуулт бодлого зохиож бодох. -Асуулт зохиож, бүртгэж, хүснэгт, диаграммаар илэрхийлдэг, дүгнэлт гарган тайлбарладаг, өгөгдөлд шинжилгээ хийж далайц, арифметик дунджийг олдог, аргаа тайлбарладаг, асуулт бодлого зохиож боддог эсэх -Үр дүнгээ шалгах, тайлбарлах чадвар o Сонирхол, идэвх оролцоо, бүтээлчээр хандах байдал. o Өөрийн болон бусдын шийдлийн талаар эргэцүүлэн бодож буй байдал Арга зүй: ✓ Асуулт, даалгаврыг дуурайх санаа авах замаар мэдлэг бүтээх таатай боломжийг бий болгох. ✓ Бодит юмсын зураг, дүрслэл, загвар дээр ажиллах Хичээлийн зорилго: o Аливаа өгөгдлийн арифметик дундаж, далайц, медиан олж сурна. Хичээлийн зорилт:
  • 3. МӨРӨН ГУРВАН-ЭРДЭНЭ 3 3 БАТЛАВ: СУРГАЛТЫН МЕНЕЖЕР: ................... Б. СҮНЖИДМАА o Өгөгдөл мэдээллийг цуглуулах бүртгэх, диаграммаар илэрхийлэх, баганан диаграммын тоон хуваарь нь ялгаатай байх үеийн дүрслэлийг тайлбарлан дүгнэлт гаргах, дугуйн диаграммыг унших хялбар график байгуулах o Өгөгдлүүдийн далайц арифметик дунджийг олох o Ажиглалт туршилтаар боломжтой, боломжгүй үзэгдлийг тогтоох таамаглал дэвшүүлэн шалгах Хичээлийн хугацаа: 5 цаг Хичээлийн төлөвлөлт: Суралцахуйн зорилт Ээлжит хичээлийн сэдэв цаг Номын хуудас 5.4б 5.4в 5.4г Арифметик дундаж 40 мин 84-86 Бататгал 40 мин Далайц 40 мин Медиан олох 40 мин Ээлжит хичээлийн хөтөлбөр 1 Хичээлийн сэдэв: “Арифметик дундаж” Хичээлийн зорилго: 5.4. в Өгөгдлийн арифметик дунджийг олох. Хичээлийн зорилт: ✓ Арифметик дунджийг олох аргыг хэлэлцэнэ. ✓ Хүснэгт, диаграммыг уншин өгөгдлийн арифметик дунджийг олно. ✓ Арифметик дунджийн ахуй амьдрал дахь хэрэглээ, жишээний талаар ярилцана. Хичээл төлөвлөлт: Үе шат Багшийн үйл ажиллагаа Сурагчийн үйл ажиллагаа Анхаарах зүйл Сэдэлжүүлэх 10 мин Сурагчидтай мэндэлнэ. Хичээлийн дэгээ танилцуулна. • Хичээлдээ идэвхтэй оролцох • Өөртөө итгэлтэй ярих • Бусдыг сонсох • Багаар хамтарч ажиллах Үйл ажиллагаа 1: Сурагчид багштай мэндэлнэ. Хичээлийн дэгийг баримтлах Үйл ажиллагаа 1: Ангийн сурагчдыг 5 баг болгон хуваана. Үнэлгээгээ танилцуулна.
  • 4. МӨРӨН ГУРВАН-ЭРДЭНЭ 4 4 БАТЛАВ: СУРГАЛТЫН МЕНЕЖЕР: ................... Б. СҮНЖИДМАА Сэдэв : Зорилго Зорилтоо танилцуулна. Сэдэв: “Арифметик дундаж” Зорилго, зорилттой танилцана. Эдгээр алимаар багаа үнэлж явна Үнэлгээ Хүүхэд бүр өөрийгөө даалгавруудаа хийж чадсан эсэх дээр үнэлгээ өгнө. Багаа үнэлнэ. Шинэ мэдлэг олгох 10мин 2 шоог хаяхад буусан нүдний дунджийг олъё. https://virtualdiceroll.com/2/en/two-dice сайтаар шоо хаяж арифметик дунджийг олох 6+5=11 11÷2=5.5 Багш Хүүхдүүдийнхээ суралцахуйг үнэлэх, идэвх, оролцоо, хандлага бусдад хэлэх тайлбарлах чадварыг үнэлнэ. Багаараа ажиллаж, хийж чадсан эсэх, бүрэн дууссан байдлыг хяналт хийж үнэлж явна
  • 5. МӨРӨН ГУРВАН-ЭРДЭНЭ 5 5 БАТЛАВ: СУРГАЛТЫН МЕНЕЖЕР: ................... Б. СҮНЖИДМАА Ээлжит хичээл 2 Хичээлийн сэдэв: Арифметик дундаж бататгал Хичээлийн зорилго: ✓ Арифметик дундажийг олох аргыг эзэмших Хичээлийн зорилт: ✓ Шилэн савтай уснуудын нийт хэмжээг олох ✓ Нийт усны хэмжээг шилэн саванд тэнцүү хуваах ✓ Арифметик дундажийг яаж олох тодорхойлолт гаргах Арга зүй Бататгал 15мин Бид арифметик дунджийг тооцоолж сурснаар ахуй амьдрал дээрх ямар, ямар асуудлыг шийдвэрлэж чадах вэ? Жишээ дурдаарай. 80кв.м÷5=16кв.м 96кв.м÷6=16кв.м 16кв.м=16кв.м Манай ангийн сурагчид гэрийн даалгавар хийхдээ өдөрт дунджаар ямар хугацаа зарцуулж байна вэ? ... Багш сурагчдын алдаа гаргаж байгаа эсэх дээр хяналт тавина. Дүгнэлт үнэлгээ 4 мин Өнөөдрийн хичээлээс мэдэж авсан зүйлээ хэн хэлэх вэ? Одоо үнэлгээгээ Бүгд идэвхтэй сайн байлаа. Баяр хүргэе. Үнэлгээний алимнуудаа Хичээлээс мэдэж авсан зүйлээ ярина. Багшийн чиглүүлгийн дагуу хамтарч ярилцана. Багийн үнэлгээгээ хамт тоолно. Үнэлгээгээ дүгнэн ярилцаж идэвх санаачлага оролцоотой оролцсон бүх хүүхдүүддээ урамшуулан баяр хүргэнэ. Гэрийн даалгавар 1 мин Гэрийн даалгавар Сурах бичгийн дасгал 434-438
  • 6. МӨРӨН ГУРВАН-ЭРДЭНЭ 6 6 БАТЛАВ: СУРГАЛТЫН МЕНЕЖЕР: ................... Б. СҮНЖИДМАА Үе шат Сурагчийн үйл ажиллагаа Багшийн үйл ажиллгагаа Сэргээн санах үе 319.2 : 7 = ? 3.5+3.5=? 319.2 : 7 = 45.6 319.2 : 7 = ? 3.5+3.5=? Бататгах үе шат ✓ Усыг хэмжинэ 1-р сав – 120мл 2-р сав – 110мл 3-р сав – 100мл ус байна. ✓ 120мл + 110мл + 100мл = 330мл ✓ 330мл : 3 = 110мл нэг саванд орох ус ✓ 110 –ийг 120,110,100 тоонуудын арифметик дундаж гэж нэрлэдэг. 1. Хэд хэдэн тооны нийлбэрийг нэмэгдэхүүний тоонд хуваасныг арифметик дундаж гэнэ. 5, 7, 9, 11 тоонуудын арифметик дундажийг ол. 6+7+9+11=33 33 3 = 11 2. Сурагч Батаагийн 5 найз 28кг, 34кг, 26кг, 32кг, 30кг жинтэй бол а.найзуудын жингийн нийлбэрийг олоорой б.Дундаж жинг олоорой. Найзуудын жингийн нийлбэр: 28кг+34кг+26КГ+32КГ+30КГ=150КГ Дундаж жин: 150КГ:5=30КГ Шилэн саванд ус хийж түүнийг сурагчидаар хэмжүүлэн хэмжээг тавиулна. Хэмжсэн усныхаа хэмжээний нийлбэрийг олоорой. Нийт усны хэмжээг гурван саванд тэнцүү хувааж хийгээрэй. Арифметид дундаж олох тодорхойлолт гаргацгаая Арифметик дундажийг яаж олдог вэ? тодорхойлолт гаргацгаая Бодлого бодоорой. Дүгнэлт  Хэд хэдэн тооны нийлбэрийг ..........................ий тоонд хуваасныг ...................... дундаж гэнэ.  4+5+7+3+2+3=24 энэ тэнцэтгэлд .......ширхэг нэмэгдэхүүн байна.  Энэ тэнцэтгэлийн арифметик дундаж нь ...... байна. Гэрийн даалгавар Сурах бичгийн 125 дугаар хуудас №139, 140 –ийг бодох
  • 7. МӨРӨН ГУРВАН-ЭРДЭНЭ 7 7 БАТЛАВ: СУРГАЛТЫН МЕНЕЖЕР: ................... Б. СҮНЖИДМАА Ээлжит хичээлийн хөтөлбөр 2, 3 Хичээлийн сэдэв: 5.4. в “Өгөгдлийн далайц, арифметик дундаж” Хичээлийн зорилго: • Өгөгдлүүдийн арифметик дундаж ба медианыг олох чадвартай болно. Хичээлийн зорилт: ✓ Арифметик дундажийг тооцоолох. ✓ Өгөгдлийн медиан, далайц олох Хичээл төлөвлөлт: Үе шат Сурагчийн үйл ажиллагаа Багшийн чиглүүлэг Сэдэлжүүлэх Эвсэг, эртэч хамт олон болцгооё. 5 5 4 4 8 Давтагдсан хэсэг нь: 8- 1 удаа 4-2 удаа 5-2 удаа давтагдсан байна Манай ангийн энэ жилийн зорилт юу вэ? - Үг тус бүрийн үсгийн тоог бичье. - Давтагдсан хэсгийг олоорой. Шинэ мэдлэг бүтээх үе Өгөгдсөн өгөгдлүүдийг уншина. o 12, 12, 10, 9, 7 -Дараах тоогоо 2,2-оор авч үзье. 12, 12, 10, 8, 7 Далайц: 12-7 = 5 зөрөө далайц Арифметик дундаж : 12+12+10+9 +7= 50 хичээл нийт 50 : 5 = 10 хичээл нэг долоо хоног Медиан: 12, 12, 10, 9, 7 Медиан: 31,32,33,34,35,38 Дараах өгөгдлүүдийг уншаарай. Эрэмбэлэгдсэн тооны хамгийн их ба хамгийн их тооны зөрөөг “далайц” гэнэ. ✓ Дээрх теле хичээлүүдийн нийлбэрүүдийг олоорой. Тоон өгөгдлийн бүх гишүүдийн нийлбэрийг гишүүдийн тоонд хуваасан ногдворыг “ арифметик дундаж” гэнэ: Хэрэв өгөгдсөн тоонууд сондгой тоотой байвал дунд нь байрлах 1 тоо нь “медиан” юм. Хэрэв өгөгдсөн тоонууд тэгш тоотой байвал дунд нь байрлах 2 тооны арифметик дундаж нь уг өгөгдлийн медиан болно. 12 12 9 10 7 0 20 I II III IV V теле хичээл
  • 8. МӨРӨН ГУРВАН-ЭРДЭНЭ 8 8 БАТЛАВ: СУРГАЛТЫН МЕНЕЖЕР: ................... Б. СҮНЖИДМАА 33+34=33.5 Бататгах үе 1. Нэг ширхэг жүржийн үгийг олно. 4410: 7 =630 төг арифметик дундаж Хэд хэдэн тооны нийлбэрийн утгыг нэмэгдэхүүний тоонд хуваахад гарсан ногдворыг арифметик дундаж гэнэ. Судалгаанд өгөгдсөн өгөгдлийн мэдээллийг уншаад зааврын дагуу ажиллана. Өсөх эрэмбэ: 7 ,9,10,11,13,18,18,20 ,20 2. Далайц: 20-7 =13 3. Медиан: 7 ,9,10,11,13,18,18,20 ,20 4. Арифметик дундаж: 7+9+10+11+13+18+18+20 +20= 126 126:9= 14 1. Жүржийн дундаж үнийг олоорой. 4410 төг - Өсөх эрэмбээр байрлуулж, дундах тоог олж дугуйлаарай. - Арифметик дундажийг олоорой. Гэрийн даалгавар Өөрийн гэр бүлийн гишүүдийнхээ өндөр ба жинг олж, арифметик дундаж, медианыг олоорой. Эдгээр нь юуг илэрхийлж байгааг тайлбарлан ярилцаарай. Ээлжит хичээлийн хөтөлбөр 3 Хичээлийн сэдэв: Бататгал Хичээлийн зорилго: • Өгөгдлүүдийн арифметик дундаж ба медианыг олох чадвартай болно. Хичээлийн зорилт: ✓ Арифметик дундажийг яаж олох тодорхойлолт гаргах ✓ Өгөгдлийн медиан олох. Хугацаа: 40 мин Хичээл төлөвлөл дуулах 13 10% сэтгэн бодох 9 7% шүлэг, яруу найраг 10 8% жүжиглэх 18 14% бүжиглэх 7 6% спорт 20 16% шатар 11 9% ном унших 18 14% урлан бүтээх 20 16% Судалгаа
  • 9. МӨРӨН ГУРВАН-ЭРДЭНЭ 9 9 БАТЛАВ: СУРГАЛТЫН МЕНЕЖЕР: ................... Б. СҮНЖИДМАА Үе шат Сурагчийн үйл ажиллагаа Багшийн чиглүүлэг Сэргээн санах үе Нийт дараах төгрөгний алим авсан. 8500+7000+10000= 25500 25500:3= 8500 төг дундаж үнэ 8500төг 7000 төг 10000 төг -Алимны дундаж үнийг олоорой. Бататгах үе шат Дэлхийн хамгийн өндөр ба намхан хүний тухай ярилцана. 251см-57см=194см (өндрийн далайц) ТӨМ. А хэсэг: - Өгөгдлийг ажиглан, өсөх эрэмбээр бичээд, медианыг олоорой. - Далайцыг олоорой. - Арифметик дундаж Өсөх эрэмбээр: 2261, 3491, 3791, 3802, 4008, 4008, 4090, 4374 Медиан: 3802+ 4008 = 7810 7810: 2= 3905 Далайц: 2261, 3491, 3791, 3802, 4008, 4008, 4090, 4374 4374 – 2261 = 2113 далайц Моод 2261, 3491, 3791, 3802, 4008, 4008, 4090, 4374 Моод- 4008 Арифметик дундаж: 2261+3491+3791+3802+4008+4008+4090+43 74= 29825 29825: 8 = 3728.125 ТӨМ. Б хэсэг: - Өгөгдлийг ажиглан, буурах эрэмбээр бичээд, медиан, далайцыг олоорой. Дэлхийн хамгийн өндөр ба намхан хүний тухай ярилцах Турк улсын иргэн Султан Косен 251 см, өндөртэй, 32 настай дэлхийн хамгийн өндөр хүн юм. Харин Непаль улсаас Лондон ирээд байгаа Чандра Бахадур Данги 57 см өндөртэй, 74 настай дэлхийн хамгийн намхан хүн. Зургийг ажиглан ярилцаж дэлхийн хамгийн өндөр ба намхан хүний өндрийн дунджийг олоорой. А. МОНГОЛ ОРНЫ УУЛСЫН ӨНДРИЙН ХЭМЖЭЭ (м-ээр Арифметик дундаж нь бутархай тоо гарч болно. Б. МОНГОЛ ОРНЫ ГОЛ МӨРНИЙ УРТ (км-ээр) 4008 4374 3491 3791 3802 4008 2261 4090
  • 10. МӨРӨН ГУРВАН-ЭРДЭНЭ 10 10 БАТЛАВ: СУРГАЛТЫН МЕНЕЖЕР: ................... Б. СҮНЖИДМАА Буурах эрэмбээр: 1124, 1090, 992, 819, 568, 445, 452, 291, 233 Медиан: 1124, 1090, 992, 819, 568, 445, 452, 291, 233 568- медиан Далайц: 1124, 1090, 992, 819, 568, 445, 452, 291, 233 1124 – 233 = 891 далайц Арифметик дундаж: 1124+ 1090+ 992+819+568+445+452+291+233=6014 6014: 9 = 668.2 ТӨМ. В хэсэг: - Өгөгдлийг ажиглан, өсөх эрэмбээр бичээд, медианыг олоорой. Далайцыг олоорой. Буурах эрэмбээр: 29, 26, 25, 21, 19, 15, 10 Медиан: 29, 26, 25, 21, 19, 15, 10 21- медиан Далайц: 29, 26, 25, 21, 19, 15, 10 29 – 10 = 19 далайц Арифметик дундаж: 29+26+25+21+19+15+ 10= 145 145:7= 20.7 В. Шувууд хэд насалдаг вэ Гэрийн даалгавар Бие дааж бодоорой. 1. Хоёр шоог 10 удаа зэрэг орхих бүрд буусан нүдний нийлбэрийг бичиж аваарай. Эдгээр тоон өгөгдлүүдийн арифметик дундаж, моод, медиан, далайцыг олоорой. 2. Савтай өндөгнөөс 5ш авч хэмжихэд 59г, 58г, 55г, 54г болсон бол 1 өндөг дунджаар хэдэн грамм болох вэ? 3. Дүрсүүдийн талбайг хэмжихэд 130000см.кв, 256800см.кв, 3м.кв, 4600дм.кв, 38.9 м.кв бол эдгээр дүрсийн талбайн медиан ба далайцыг олоорой. 4. Өгөгдлөөр бодлого зохиож бодоорой. 65км 53км 78км 49км 12км 5. Ангийнхаа зургаан сурагчийн хичээлдээ ирэхдээ зарцуулдаг хугацааг асууж мэдээд тэдгээрийн медиан, арифметик дундаж, далайцыг олоорой. 445 1090 233 452 1124 819 568 291 992 Онон гол Хэрлэн гол Халхын гол Идэрийн гол Орхон гол Туул гол Тэсийн гол Хараа гол Сэлэнгэ…
  • 11. МӨРӨН ГУРВАН-ЭРДЭНЭ 11 11 БАТЛАВ: СУРГАЛТЫН МЕНЕЖЕР: ................... Б. СҮНЖИДМАА Ээлжит хичээлийн сэдэв: Чадварын сорил Зорилго: Сурагчдын түвшинг үнэлэх ........анги сурагч.......................................................
  • 12. МӨРӨН ГУРВАН-ЭРДЭНЭ 12 12 БАТЛАВ: СУРГАЛТЫН МЕНЕЖЕР: ................... Б. СҮНЖИДМАА Дүгнэх журам № Даалгавар Оноо Тайлбар 1 Хүснэгтийг ажиглан асуулт ойлгох 2 оноо Өндөр хэмтэй өдөр -0,5 Бага хэмтэй өдөр- 0,5 Далайц олох-1 2 Өгөгдсөн тоонуудаас далайцыг зөв олсон бол 1 оноо 3 Өгөгдлийн далайцыг зөв тодорхойлсон бол 1 оноо 4 Өгөгдсөн тоонуудаас арифметик дундаж зөв олсон бол 1 оноо 5 Нэг алим дундажаар ямар жинтэй байсан бэ? 2 оноо Бүгд оноо: 8 оноо