SlideShare a Scribd company logo
МУ-д жижиг, дунд үйлдвэрлэлийг хөгжүүлэх боломжийн судалгаа
ШУТИС, ҮТДС
Э.Хонгорзул
Khongorzul_en@yahoo.com
Хураангуй. Үндэсний үйлдвэрлэлийн өсөлтийг хангах, дотоодын нийт бүтээгдэхүүний
хэмжээг нэмэгдүүлэх, хүн амын хөдөлмөр эрхлэлтийг сайжруулах зорилтын хүрээнд
жижиг, дунд үйлдвэрийн хөгжлийг дэмжих нь нийгэм, эдийн засгийн бодлогын хувьд
төрөөс нэн тэргүүнд тавих зорилтуудын нэг болоод байна. Нийгэм эдийн засгийн
хөгжилд жижиг, дунд үйлдвэрийн эзлэх байр суурийг бэхжүүлэх, цаашдын хөгжлийн чиг
хандлагыг тодорхойлж, төрөөс тодорхой дэмжлэг үзүүлэх, тэдний эрх ашигт нийцсэн
бизнесийн таатай орчинг бүрдүүлэх зайлшгүй шаардлага байна.

МУ-н эдийн засгийн амьдралд жижиг дунд үйлдвэрийн гүйцэтгэх үүрэг
Олон улсын хэмжээнд ЖДҮ –ний хөгжлийн түвшинг голчлон ДНБ болон ажил
эрхлэлтэнд оруулж байгаа хувь нэмрээр нь үнэлдэг. Дэлхийн банкнаас хийсэн
судалгаанаас харахад ЖДҮ-ийн хөгжил буурай хөгжилтэй орнуудад бага, хөгжингүй
орнуудад илүү сайн хөгжил байна.
70
60
50
40

ДНБ-д ЖДҮ-ийн оруулж
байгаа хувь нэмэр

30

Ажил эрхлэлтийн түвшинд
ЖДҮ-ийн эзлэх хувь

20
10
0
Áóóðàé õº ãæèë òýé Õº ãæèæ áàéãàà óëñ
óëñ î ðí óóä
î ðí óóä

Õº ãæèí ã¿é óëñ
î ðí óóä

Зураг 1 Гадаад улс орнуудын ЖДҮ-ийн хөгжлийн түвшинд хийсэн судалгаа
Эх үүсвэр нь: WB (Дэлхийн банк),2008

Буурай хөгжилтэй улс орнуудад дунджаар ДНБ-ний 18%-ийг, ажил эрхлэлтийн түвшний
30%-ийг ЖДҮ бүрдүүлдэг бол хөгжиж буй орнуудад ДНБ-ий 40%-ийг, ажил эрхлэлтийн
түвшний 60%-ийг, хөгжингүй орнуудад ДНБ-ий 51%-ийг, ажил эрхлэлтийн түвшний 64%ийг бүрдүүлж байна.
Хүснэгт 1. ЖДҮ-ийн эдийн засагт оруулж буй хувь нэмэр /улс орноор/

АНУ
Япон
Энэтэхэг
Тайван
Сингапур
Өмнөд
Солонгос
Малайз
Индонези
Австрали
Герман
Польш
Турк

Нийт аж ахуй ДНБ-ний
Ажил
Экспортын
нэгжийн тоонд хэмжээнд эзлэх эрхлэлтийн
орлогод эзлэх
эзлэх хувь
хувь
түвшинд эзлэх хувь
хувь
98%
53%
99%
52%
72%
13%
95%
40%
45%
35%
97%
81%
79%
48%
97%
32%
58%
16%
90%
33%
51%
40%
92%
99%
-

13%
36%
23%
43%
49%
27%

17%
45%
50%
70%
69%
61%

15%
11%
Эх үүсвэр: MPRA,2008

Дээрх судалгаанаас харахад ЖДҮ нь аль ч улс орны эдийн засагт чухал үүрэг
гүйцэтгэдэг болох нь харагдаж байна. Иймээс улс орон бүр ЖДҮ, бизнес эрхлэгчээ
дэмждэг. Аливаа улс орны ЖДҮ, бизнес эрхлэгчдэд тулгардаг нийтлэг саад, бэрхшээлүүд
байдаг. ЖДҮ-ийн хөгжилд учирч байгаа саад бэрхшээлийн талаар явуулсан дэлхийн
банкны судалгаагаар хөгжингүй орнуудын хувьд хууль эрх зүй, татварын орчин хамгийн
их саад бэрхшээл болдог бол хөгжиж буй орнуудад авилгал, хууль эрх зүйн орчин, буурай
хөгжилтэй орнуудад санхүүжилт, цахилгаан хангамж тус тус хамгийн их бэрхшээл болж
байна.

Хууль эрх з үй
Тээвэр
Ц ах илгаан х ангамж
С анх үү жилт

Áóóðàé õº ãæèëòýé î ðí óóä

А лбан бус с ектор дах өрс өлд өөн

Õº ãæèæ áóé î ðí óóä
Õº ãæèí ã¿é óëñ î ðí óóä

А вилгал
Татвар
0

10

20

30

40

50

Зураг 2. Гадаад улс оронд ЖДҮ-ийн хөгжилд учирч байгаа саад бэрхшээлүүд
Эх үүсвэр: Дэлхийн банк, 2009

Монгол улсын эдийн засагт жижиг, дунд үйлдвэрийн хөгжил нь чухал байр суурийг
эзэлдэг. 2010 онд нийт 15 чиглэлээр 73822 аж ахуй нэгж, байгууллага бүртгэлтэй
байгаагаас 40921 ААН үйл ажиллагаа явуулж байна. Үүнээс 1-9 хүнтэй ААН нь 85.1 %-г
эзэлж байна. 2010 оны байдлаар ЖДҮ эрхлэгчид 9205 ажлын байрыг шинээр бий болгосон
байна.
Хүснэгт 2 ЖДҮ-д ажиллагсдын тоонд хийсэн судалгаа
д/д
1
2
3

Ажиллагсдын тооны бүлэг
1-9 хүртэл
10-49 хүртэл
50-иас дээш
Нийт

ААН-ийн тоо
34827
4918
1176
40921

Эзлэх хувь /%/
85,1%
12,0%
2,9%
100%

Зураг3.Нийт аж ахуйн нэгжид ЖДҮ-ийн эзлэх хувь /ажилчдын тоогоор/
Эх сурвалж: Үндэсний Статистикийн Газар

Улсын хэмжээгээр 50 хүртэлх сая төгрөгийн борлуулалтын орлоготой ААН нийт татвар
төлөгчдийн 86.3 %-г эзэлж байна.
Хүснэгт 3.ААН-үүдийн борлуулалтын орлогын судалгаа
д/д
1
2
3
4
5

Борлуулалтын орлого /төгрөг/
ААН-ийн тоо
Эзлэх хувь /%/
1-50 сая хүртэл
39134
86,3
50 сая-100 сая хүртэл
1950
4,3
100 сая- 1тэрбум хүртэл
3329
7,3
1тэрбум- 2тэрбум хүртэл
404
0,9
2 тэрбумаас дээш
481
1,06
2011 онд нийслэлд 37 тэрбум төгрөг ЖДҮ-дэд хувиарласан. 2011 оны 11 дүгээр
сарын байдлаар нийслэлд дөнгөж 7,8 тэрбум төгрөг үйлдвэрлэгчдээ хүрсэн байна.1 20092010 онд нийт 913,8 тэрбум төгрөгийн 11970 иргэн аж ахуйн нэгжийн хүсэлт ирснээс
6,6% нь хөнгөлөлттэй зээлд хамрагдсан.
Хөдөө, орон нутагт үйлдвэрлэл хөгжүүлэх нөхцел байдал хүнд байгаагаас
шалтгаалан жижиг, дунд үйлдвэр эрхлэгчдийн тоо хот, суурин газруудынхаас харьцангуй
бага байна. 2008 оны байдлаар жижиг, дунд үйлдвэр эрхлэгчдийн 80.0 гаруй хувь нь
Улаанбаатар хотод, 20.0 орчим хувь нь хөдөө, орон нутагт үйл ажиллагаа явуулж байна.
Хөдөө орон нутгаас нийслэл хот руу шилжих хөдөлгөөнийг багасгах, орон нутагт
1

ЖДҮ газрын судалгаа, 2011 он
хөдөлмөр эрхлэлтийг дэмжих зорилгоор жижиг, дунд үйлдвэрийг орон нутгийн онцлог,
нөөц боломжид нийцүүлэн хөгжүүлэх асуудал төрийн бодлогын нэг чухал хэсэг болж
байна. Иймээс сүүлийн жилүүдэд хөдөө, орон нутагт үйл ажиллагаа явуулж буй ЖДҮ
эрхлэгчдэд олгох хөнгөлттэй зээлийн хэмжээ нэмэгдсэн байна.
Хүснэгт 4. Орон нутагт олгосон зээлийн хэмжээ /салбараар /
Салбар

2009 онд олгосон
дүн /сая төг/ хувь

2010 онд олгосон
дүн /сая төг/

хувь

Хүнсний үйлдвэрлэл

10017.8

24.7

7799.12

24.6

Хөдөө аж ахуй

12321.76

30.3

9682.116

30.6

Худалдаа үйлчилгээ

3068.42

7.6

3106.01

9.8

Хөнгөн үйлдвэрлэл

7767.21

19.1

7203.701

22.7

Ахуйн үйлчилгээ

3231.41

8.0

1535.048

4.8

Барилгын материал

3971.83

9.8

2154.624

6.8

Эм био бэлдмэл

248.57

0.6

191.881

0.6

НИЙТ

40627

100.0

31672.5

100.0

Зээлийн олголтын дүнг 2009 онтой харьцуулахад ерөнхийдөө өссөн дүн харагдаж байна.
Дэлхийн банкны “Хувийн хэвшлийг хөгжүүлэх“, Японы ЗГ-н “Байгаль орчин, ЖДҮ-г
хөгжүүлэх” зэрэг олон улсын шинжтэй төслүүд нь аймаг, орон нутгийн хөгжлийн сангаар
дамжуулан өнгөрсөн 2 жилд 55,8 тэрбум төгрөгийн санхүүжилтийг хийсэн байна2.
Монгол улсын Засгийн газраас Жижиг дунд үйлдвэрийг дэмжих бодлого, хөтөлбөрийн
хүрээнд нэлээдгүй олон арга хэмжээ, ажлуудыг авч хэрэгжүүлж байна.
• Жижиг, дунд үйлдвэрлэлийг дэмжих эрх зүйн таатай орчинг бүрдүүлэх ажлын
хүрээнд үйлдвэрийн тоног төхөөрөмж, сэлбэг хэрэгслийг 3 жилийн хугацаатай
“Нэмэгдсэн өртгийн албан татвараас чөлөөлөх тухай”, “Гаалийн албан татвараас
чөлөөлөх тухай ” хуулийн төслийг боловсруулж, 2009 оны 07 дугаар сарын 12-ны өдөр
улсын их хурлаар батлуулсан. Жижиг дунд үйлдвэрийн тухай”, “Зээлийн батлан
даалтын тухай”, “Санхүүгийн түрээс /лизинг/-ийн тухай ” хуульд нэмэлт өөрчлөлт
оруулах санал боловсруулсан.
• Төрийн захиргааны байгууллагаас жижиг, дунд үйлдвэр эрхлэгчдэд үзүүлж байгаа
үйлчилгээг шуурхай чирэгдэлгүй болгох ажлын хүрээнд Улаанбаатар хотод дүүрэг
бүрт “Нэг цэгийн үйлчилгээ” болон www.sme.gov.mn вэб сайт ажиллуулж үйлдвэр
эрхлэгчдийг шаардлагатай мэдээлэлээр хангаж байна.

2

“Арилжааны банк болон төслийн байгууллагуудын санхүүжилт”, ЖДҮГ-н 2010 оны судалгаа
• Жижиг дунд үйлдвэрийг татвар, санхүүгийн бодлогоор дэмжих ажлын хүрээнд
2009-2010 онд нийслэлд 12,04 тэрбум төгрөг, орон нутагт 23,7 тэрбум төгрөг,
арилжааны банкны оролцоотой 10,72 тэрбум төгрөг, нийт 46,45 тэрбум төгрөгийн эх
үүсвэр бүрдсэнээс 2761 төсөлд 45 тэрбум төгрөгийн хөнгөлөлттэй зээлийг 1528 аж
ахуйн нэгж, иргэдэд олгосны үр дүнд 839 үйлдвэр шинээр байгуулагдаж, 1813 аж ахуйн
нэгж техник технологи, тоног төхөөрөмжөө шинэчилсэн.
• Жижиг, дунд үйлдвэрлэлийн хэрэгцээ, шаардлагад нийцсэн сургалт явуулах,
мэдээллээр хангах, зөвөлгөө өгөх ажлын хүрээнд Монгол- Японы төв, Европын
сэргээн босголт банк, Хаан банкны Инкубаторын газар, МУИС, ХААИС, ШУТИС-тай
хамтран чиглэл бүрийн сургалтууд явуулж байна.
Монгол Улсад үйл ажиллагаа явуулж байгаа ЖДҮ-ийн өнөөгийн хөгжил, тулгарч байгаа
саад бэрхшээл болон санхүүжилтийн нөхцөл байдлыг тогтоох зорилготой түүвэр судалгааг
орон даяар явуулсан3. Судалгаанд нийт 2224 ЖДҮ эрхлэгч иргэн, ААН хамрагдсан болно.
Судалгаанд хамрагдсан ЖДҮ эрхлэгчдийн дийлэнх буюу 67% нь манай улсад бизнес
эрхлэх эдийн засгийн таатай орчин хангалттай бус бүрдсэн гэж үзжээ.
2010 оны дэлхийн банкны бизнесийн үйл ажиллагаанд учирч буй бэрхшээл болон
таатай нөлөө үзүүлж байгаа хүчин зүйлийг судалж үзэхэд Монгол улс дэлхийн 183 орноос
бизнес эрхлэх боломжоор 73-т жагсаж, өмнөх оныхоос 10 байраар ухарсан нь бизнес
эрхлэх таатай орчин улам муудсаныг харуулж байна. Судалгаанд оролцогчдын дийлэнх
хувь нь бизнес эрхлэх таатай нөхцөл манай оронд бүрдээгүй гэж хариулсан байна.
Хүснэгт 5. ЖДҮ эрхлэгчдийн бизнесийн орчинд хийсэн судалгаа
/-2-маш муу, -1-муу, 0- боломжийн, 1-сайн, 2-маш сайн/
№
Үзүүлэлтүүд
Индекс
1
Олон улсын байгууллагын хөнгөлөлттэй зээлийн олдоц
-1.01
2
Засгийн газрын хөнгөлөлттэй зээлийн олдоц
-0.97
3
Төрийн байгууллагын үйлчилгээ
-0.66
4
Санхүүжилтийн хүү
-0.65
5
Зам тээврийн хөгжил
-0.58
6
Хөрөнгийн зах зээлээс санхүүжилт авах
-0.58
7
Санхүүжилтийн хугацаа
-0.54
8
Хууль эрх зүйн орчин
-0.54
9
Татварын тогтолцоо
-0.50
10
Санхүүжилтийн хэмжээ
-0.48
11
Санхүүжилтийн барьцаа хөрөнгө
-0.47
12
Гадаад худалдаа хийх нөхцөл
-0.46
13
Газар эзэмших
-0.44
14
Шударга өрсөлдөөн
-0.42
15
Хяналт шалгалтын тогтолцоо
-0.42
16
Өөрийн хөрөнгийн хүрэлцээ
-0.41
17
Хэрэглэгчдийн худалдан авах чадвар
-0.39
18
Бусад банк бус санхүүгийн байгууллагын зээл
-0.39
19
Даатгалын үйлчилгээ
-0.39
20
Зээлийн батлан даалт
-0.38
3

Монгол банк ЖДҮ эрхлэгчдийн түүвэр судалгаа, 2011 он, УБ
21
22
23
24
25
26
27

Зах зээлийн багатаамж
-0.38
Зээл олгох үйл ажиллагаа
-0.33
Дулаан, усан хангамж
-0.31
Технологийн дэвшил
-0.26
Банкны зээл олголт
-0.20
Цахилгаан хангамж
-0.05
Мэдээлэл холбооны хөгжил
0.24
Эх үүсвэр: Монгол банк, ЖДҮ эрхлэгчдийн түүвэр судалгаа, 2011
Дээрх судалгаанаас харахад ихэнх бизнесийн орчны хүчин зүйлсийн индекс хасах утгатай
гарсан байна. Харин мэдээлэл холбооны хөгжлийн үзүүлэлтийн индекс нэмэх 0.24 гэсэн
утгатай байна.
Хөнгөн үйлдвэрийн салбар дахь ЖДҮ-н хөгжил, төлөвшил
Дээрх судалгаанаас харахад Монгол улс ЖДҮ-ээ хөгжүүлэх чиглэлээр нэлээдгүй
ажил хийж байна. Тухайлбал, сүүлийн жилүүдэд ЖДҮ, бизнес эрхлэгчдэд олгох
хөнгөлттэй зээлийн хэмжээ нэмэгдсэн хэдий ч нийт зээл хүсэгчдийн дөнгөж 6.6 %-д зээл
олгожээ. Нийт зээл хүсэгчдэд бүгдэд нь хөнгөлттэй зээл олгох боломжгүйгээс зээл авах
процедурыг энгийн, хялбар, үйл ажиллагаа нь хэвийн байгаа ААН-д зээл авах боломжыг
бүрдүүлэх тал дээр ажиллах нь зүйтэй. Төр, ЗГ-аас ЖДҮ бизнес эрхлэгчдэд зориулж олон
чиглэлийн сургалтууд зохион байгуулж байгаа хэдий ч үйлдвэр эрхлэгчдийн хамрагдалт
хангалтгүй байна. Иймээс сургалтын агуулга, хэлбэрийг өөрчилж, ажлын байран дээр нь
сургах, улмаар орчин үеийн сургалтын хэлбэрүүдийг түлхүү ашиглах, сургалтаа
чанаржуулах тал дээр анхаарах хэрэгтэй.
Дэлхийн банк, Монгол банкнаас бизнесийн орчинд хийсэн судалгаагаар 183 орноос
бизнес эрхлэх боломжоор 73-т орж өмнөх оноос 10 байраар ухарсан төдийгүй, бизнесийн
орчин хангалттай бус, таатай бус гэсэн дүнтэй гарчээ. Энэ нь төр, засгаас хэрэгжүүлж буй
ажлыг өөр нэг талаас нь үнэлсэн үнэлгээ юм. Тухайлбал, Олон улсын байгууллагын
хөнгөлөлттэй зээлийн олдоц-1.01, Засгийн газрын хөнгөлөлттэй зээлийн олдоц-0.97,
Төрийн байгууллагын үйлчилгээ-0.66, Татварын тогтолцоо-0.5, Санхүүжилтийн хэмжээ0.48 гэсэн хасах индекстэй буюу ихэнх үзүүлэлт нь хангалтгүй үнэлгээтэй гарчээ. Иймээс
төр, засгаас авч хэрэгжүүлж буй бодлого, хөтөлбөр нь бизнесийн орчинг сайжрууулах,
бодит үр дүнд чиглэсэн байх нь чухал байна.

Ашигласан ном, материал
[1]
ХХААХҮЯ-ны мэдээлэл, 2010 он, УБ
[2]
Б.Цэцэгмаа , “Жижиг дунд бизнесийн менежмент” сурах бичиг, 2008
[3]
Гаалийн ерөнхий газрын мэдээ, 2010, УБ
[4]
Үндэсний статистикийн газрын мэдээ, 2010
[5]
ЗГ-ын хэрэгжүүлэгч агентлаг, Жижиг дунд үйлдвэрийн газрын мэдээлэл, 2011
[6]
Эрдэм шинжилгээний бүтээлийн эмхэтгэл, 2009
[7]
www.mongolbank.com, 2011
[8]
www.sme.gov.mn, 2011
Удирдагч: П.Жаргалтуяа /ҮТДС-н ТМПБ-ийн дэд проф, доктор (Ph.D)/
21
22
23
24
25
26
27

Зах зээлийн багатаамж
-0.38
Зээл олгох үйл ажиллагаа
-0.33
Дулаан, усан хангамж
-0.31
Технологийн дэвшил
-0.26
Банкны зээл олголт
-0.20
Цахилгаан хангамж
-0.05
Мэдээлэл холбооны хөгжил
0.24
Эх үүсвэр: Монгол банк, ЖДҮ эрхлэгчдийн түүвэр судалгаа, 2011
Дээрх судалгаанаас харахад ихэнх бизнесийн орчны хүчин зүйлсийн индекс хасах утгатай
гарсан байна. Харин мэдээлэл холбооны хөгжлийн үзүүлэлтийн индекс нэмэх 0.24 гэсэн
утгатай байна.
Хөнгөн үйлдвэрийн салбар дахь ЖДҮ-н хөгжил, төлөвшил
Дээрх судалгаанаас харахад Монгол улс ЖДҮ-ээ хөгжүүлэх чиглэлээр нэлээдгүй
ажил хийж байна. Тухайлбал, сүүлийн жилүүдэд ЖДҮ, бизнес эрхлэгчдэд олгох
хөнгөлттэй зээлийн хэмжээ нэмэгдсэн хэдий ч нийт зээл хүсэгчдийн дөнгөж 6.6 %-д зээл
олгожээ. Нийт зээл хүсэгчдэд бүгдэд нь хөнгөлттэй зээл олгох боломжгүйгээс зээл авах
процедурыг энгийн, хялбар, үйл ажиллагаа нь хэвийн байгаа ААН-д зээл авах боломжыг
бүрдүүлэх тал дээр ажиллах нь зүйтэй. Төр, ЗГ-аас ЖДҮ бизнес эрхлэгчдэд зориулж олон
чиглэлийн сургалтууд зохион байгуулж байгаа хэдий ч үйлдвэр эрхлэгчдийн хамрагдалт
хангалтгүй байна. Иймээс сургалтын агуулга, хэлбэрийг өөрчилж, ажлын байран дээр нь
сургах, улмаар орчин үеийн сургалтын хэлбэрүүдийг түлхүү ашиглах, сургалтаа
чанаржуулах тал дээр анхаарах хэрэгтэй.
Дэлхийн банк, Монгол банкнаас бизнесийн орчинд хийсэн судалгаагаар 183 орноос
бизнес эрхлэх боломжоор 73-т орж өмнөх оноос 10 байраар ухарсан төдийгүй, бизнесийн
орчин хангалттай бус, таатай бус гэсэн дүнтэй гарчээ. Энэ нь төр, засгаас хэрэгжүүлж буй
ажлыг өөр нэг талаас нь үнэлсэн үнэлгээ юм. Тухайлбал, Олон улсын байгууллагын
хөнгөлөлттэй зээлийн олдоц-1.01, Засгийн газрын хөнгөлөлттэй зээлийн олдоц-0.97,
Төрийн байгууллагын үйлчилгээ-0.66, Татварын тогтолцоо-0.5, Санхүүжилтийн хэмжээ0.48 гэсэн хасах индекстэй буюу ихэнх үзүүлэлт нь хангалтгүй үнэлгээтэй гарчээ. Иймээс
төр, засгаас авч хэрэгжүүлж буй бодлого, хөтөлбөр нь бизнесийн орчинг сайжрууулах,
бодит үр дүнд чиглэсэн байх нь чухал байна.

Ашигласан ном, материал
[1]
ХХААХҮЯ-ны мэдээлэл, 2010 он, УБ
[2]
Б.Цэцэгмаа , “Жижиг дунд бизнесийн менежмент” сурах бичиг, 2008
[3]
Гаалийн ерөнхий газрын мэдээ, 2010, УБ
[4]
Үндэсний статистикийн газрын мэдээ, 2010
[5]
ЗГ-ын хэрэгжүүлэгч агентлаг, Жижиг дунд үйлдвэрийн газрын мэдээлэл, 2011
[6]
Эрдэм шинжилгээний бүтээлийн эмхэтгэл, 2009
[7]
www.mongolbank.com, 2011
[8]
www.sme.gov.mn, 2011
Удирдагч: П.Жаргалтуяа /ҮТДС-н ТМПБ-ийн дэд проф, доктор (Ph.D)/

More Related Content

What's hot

Маркетингийн үндэс
Маркетингийн үндэсМаркетингийн үндэс
Маркетингийн үндэс
Ikhzasag SEZS
 
Макро эдийн засгийн судлах зүйл, үндсэн зорилго ба асуудал
Макро эдийн засгийн судлах зүйл, үндсэн зорилго ба асуудал Макро эдийн засгийн судлах зүйл, үндсэн зорилго ба асуудал
Макро эдийн засгийн судлах зүйл, үндсэн зорилго ба асуудал
Adilbishiin Gelegjamts
 
Micro l2.2019 2020
Micro l2.2019   2020Micro l2.2019   2020
Micro l2.2019 2020
hicheel2020
 
Монгол орны эдийн засгийн хөгжил
Монгол орны эдийн засгийн хөгжилМонгол орны эдийн засгийн хөгжил
Монгол орны эдийн засгийн хөгжил
nansak08
 
иргэн татвар төлөгч
иргэн татвар төлөгчиргэн татвар төлөгч
иргэн татвар төлөгч
Khongor Bukhtsooj
 
Тѳсвийн Удирдлага
Тѳсвийн Удирдлага Тѳсвийн Удирдлага
Тѳсвийн Удирдлага
The National Defense University
 
Лекц 12
Лекц 12Лекц 12
Лекц 12Etugen
 
Lecture 16
Lecture   16Lecture   16
Lecture 16Tj Crew
 
зах зээл - өрсөлдөөн - зах зээлийн бүтэц - зах зээлийн хэлбэр
зах зээл - өрсөлдөөн - зах зээлийн бүтэц - зах зээлийн хэлбэрзах зээл - өрсөлдөөн - зах зээлийн бүтэц - зах зээлийн хэлбэр
зах зээл - өрсөлдөөн - зах зээлийн бүтэц - зах зээлийн хэлбэр
Bat-Ochir
 
дадлагын тайлан 1
дадлагын тайлан 1дадлагын тайлан 1
дадлагын тайлан 1
Munkhtur Davaanyam
 
Бүтээгдэхүүний бодлого
Бүтээгдэхүүний бодлогоБүтээгдэхүүний бодлого
Бүтээгдэхүүний бодлого
Uudus Enkhtuyagerel
 
лекц 5, 6, 7
лекц 5, 6, 7лекц 5, 6, 7
лекц 5, 6, 7ariunubu
 
Үндэсний тооцооны систем /Үндэсний нийт бүтээгдэхүүн, Дотоодын нийт бүтээгдэх...
Үндэсний тооцооны систем /Үндэсний нийт бүтээгдэхүүн, Дотоодын нийт бүтээгдэх...Үндэсний тооцооны систем /Үндэсний нийт бүтээгдэхүүн, Дотоодын нийт бүтээгдэх...
Үндэсний тооцооны систем /Үндэсний нийт бүтээгдэхүүн, Дотоодын нийт бүтээгдэх...
Adilbishiin Gelegjamts
 
хөгжлийн индексийг тооцон аргууд
хөгжлийн индексийг тооцон аргуудхөгжлийн индексийг тооцон аргууд
хөгжлийн индексийг тооцон аргууд
Ю. Янжинлхам
 
Хөрөнгө оруулалтын багцын удирдлага
Хөрөнгө оруулалтын багцын удирдлагаХөрөнгө оруулалтын багцын удирдлага
Хөрөнгө оруулалтын багцын удирдлага
Adilbishiin Gelegjamts
 
нийлүүлэлт түүний тухай ойлголт
нийлүүлэлт түүний тухай ойлголтнийлүүлэлт түүний тухай ойлголт
нийлүүлэлт түүний тухай ойлголт
Б. Нямгэрэл
 
зах зээлийн хэлбэр ба өрсөлдөөн /Монополь, төгс өрсөлдөөн, олигополь ... гэх ...
зах зээлийн хэлбэр ба өрсөлдөөн /Монополь, төгс өрсөлдөөн, олигополь ... гэх ...зах зээлийн хэлбэр ба өрсөлдөөн /Монополь, төгс өрсөлдөөн, олигополь ... гэх ...
зах зээлийн хэлбэр ба өрсөлдөөн /Монополь, төгс өрсөлдөөн, олигополь ... гэх ...
Adilbishiin Gelegjamts
 

What's hot (20)

Маркетингийн үндэс
Маркетингийн үндэсМаркетингийн үндэс
Маркетингийн үндэс
 
Макро эдийн засгийн судлах зүйл, үндсэн зорилго ба асуудал
Макро эдийн засгийн судлах зүйл, үндсэн зорилго ба асуудал Макро эдийн засгийн судлах зүйл, үндсэн зорилго ба асуудал
Макро эдийн засгийн судлах зүйл, үндсэн зорилго ба асуудал
 
Micro l2.2019 2020
Micro l2.2019   2020Micro l2.2019   2020
Micro l2.2019 2020
 
Монгол орны эдийн засгийн хөгжил
Монгол орны эдийн засгийн хөгжилМонгол орны эдийн засгийн хөгжил
Монгол орны эдийн засгийн хөгжил
 
иргэн татвар төлөгч
иргэн татвар төлөгчиргэн татвар төлөгч
иргэн татвар төлөгч
 
Lecture 1
Lecture 1Lecture 1
Lecture 1
 
Тѳсвийн Удирдлага
Тѳсвийн Удирдлага Тѳсвийн Удирдлага
Тѳсвийн Удирдлага
 
Лекц 12
Лекц 12Лекц 12
Лекц 12
 
Lecture 16
Lecture   16Lecture   16
Lecture 16
 
зах зээл - өрсөлдөөн - зах зээлийн бүтэц - зах зээлийн хэлбэр
зах зээл - өрсөлдөөн - зах зээлийн бүтэц - зах зээлийн хэлбэрзах зээл - өрсөлдөөн - зах зээлийн бүтэц - зах зээлийн хэлбэр
зах зээл - өрсөлдөөн - зах зээлийн бүтэц - зах зээлийн хэлбэр
 
лекц 13
лекц 13лекц 13
лекц 13
 
дадлагын тайлан 1
дадлагын тайлан 1дадлагын тайлан 1
дадлагын тайлан 1
 
Бүтээгдэхүүний бодлого
Бүтээгдэхүүний бодлогоБүтээгдэхүүний бодлого
Бүтээгдэхүүний бодлого
 
Lecture 3
Lecture 3 Lecture 3
Lecture 3
 
лекц 5, 6, 7
лекц 5, 6, 7лекц 5, 6, 7
лекц 5, 6, 7
 
Үндэсний тооцооны систем /Үндэсний нийт бүтээгдэхүүн, Дотоодын нийт бүтээгдэх...
Үндэсний тооцооны систем /Үндэсний нийт бүтээгдэхүүн, Дотоодын нийт бүтээгдэх...Үндэсний тооцооны систем /Үндэсний нийт бүтээгдэхүүн, Дотоодын нийт бүтээгдэх...
Үндэсний тооцооны систем /Үндэсний нийт бүтээгдэхүүн, Дотоодын нийт бүтээгдэх...
 
хөгжлийн индексийг тооцон аргууд
хөгжлийн индексийг тооцон аргуудхөгжлийн индексийг тооцон аргууд
хөгжлийн индексийг тооцон аргууд
 
Хөрөнгө оруулалтын багцын удирдлага
Хөрөнгө оруулалтын багцын удирдлагаХөрөнгө оруулалтын багцын удирдлага
Хөрөнгө оруулалтын багцын удирдлага
 
нийлүүлэлт түүний тухай ойлголт
нийлүүлэлт түүний тухай ойлголтнийлүүлэлт түүний тухай ойлголт
нийлүүлэлт түүний тухай ойлголт
 
зах зээлийн хэлбэр ба өрсөлдөөн /Монополь, төгс өрсөлдөөн, олигополь ... гэх ...
зах зээлийн хэлбэр ба өрсөлдөөн /Монополь, төгс өрсөлдөөн, олигополь ... гэх ...зах зээлийн хэлбэр ба өрсөлдөөн /Монополь, төгс өрсөлдөөн, олигополь ... гэх ...
зах зээлийн хэлбэр ба өрсөлдөөн /Монополь, төгс өрсөлдөөн, олигополь ... гэх ...
 

Viewers also liked

дипломын ажил 1
дипломын ажил 1дипломын ажил 1
дипломын ажил 1
E-Gazarchin Online University
 
Э. Чанцалдулам - БҮС НУТАГТ ЖИЖИГ ДУНД ҮЙЛДВЭРЛЭЛИЙГ ХӨГЖҮҮЛЭХ ЗАРИМ АСУУДАЛ
Э. Чанцалдулам - БҮС НУТАГТ ЖИЖИГ ДУНД ҮЙЛДВЭРЛЭЛИЙГ ХӨГЖҮҮЛЭХ ЗАРИМ АСУУДАЛЭ. Чанцалдулам - БҮС НУТАГТ ЖИЖИГ ДУНД ҮЙЛДВЭРЛЭЛИЙГ ХӨГЖҮҮЛЭХ ЗАРИМ АСУУДАЛ
Э. Чанцалдулам - БҮС НУТАГТ ЖИЖИГ ДУНД ҮЙЛДВЭРЛЭЛИЙГ ХӨГЖҮҮЛЭХ ЗАРИМ АСУУДАЛbatnasanb
 
Jijig Dund Yildverlel
Jijig Dund YildverlelJijig Dund Yildverlel
Jijig Dund Yildverlel
Jigmee
 
Х.Булга - ЖИЖИГ БИЗНЕС ХӨГЖЛИЙН ГАРЦ
Х.Булга - ЖИЖИГ БИЗНЕС ХӨГЖЛИЙН ГАРЦХ.Булга - ЖИЖИГ БИЗНЕС ХӨГЖЛИЙН ГАРЦ
Х.Булга - ЖИЖИГ БИЗНЕС ХӨГЖЛИЙН ГАРЦbatnasanb
 
Э.Эрдэнэбямба - Хөдөө аж ахуйг хөгжүүлэх
Э.Эрдэнэбямба - Хөдөө аж ахуйг хөгжүүлэхЭ.Эрдэнэбямба - Хөдөө аж ахуйг хөгжүүлэх
Э.Эрдэнэбямба - Хөдөө аж ахуйг хөгжүүлэхbatnasanb
 
эрдэм шинжилгээний ажил бичих заавар
эрдэм шинжилгээний ажил бичих зааварэрдэм шинжилгээний ажил бичих заавар
эрдэм шинжилгээний ажил бичих заавар
Шинэбаяр Найдан
 
งานนำเสนอ จินตนา ปินใจกุล
งานนำเสนอ จินตนา ปินใจกุลงานนำเสนอ จินตนา ปินใจกุล
งานนำเสนอ จินตนา ปินใจกุลjintana pinjaikul
 
Э.АНАРДАРЬ, Г.СОЛОНГО - БҮС НУТАГ ДАХЬ АЖ ҮЙЛДВЭРИЙН ПАРКАД ТҮШИГЛЭН ЛОГИСТИК...
Э.АНАРДАРЬ, Г.СОЛОНГО - БҮС НУТАГ ДАХЬ АЖ ҮЙЛДВЭРИЙН ПАРКАД ТҮШИГЛЭН ЛОГИСТИК...Э.АНАРДАРЬ, Г.СОЛОНГО - БҮС НУТАГ ДАХЬ АЖ ҮЙЛДВЭРИЙН ПАРКАД ТҮШИГЛЭН ЛОГИСТИК...
Э.АНАРДАРЬ, Г.СОЛОНГО - БҮС НУТАГ ДАХЬ АЖ ҮЙЛДВЭРИЙН ПАРКАД ТҮШИГЛЭН ЛОГИСТИК...batnasanb
 
Отгонзаяа, Байгальмаа - МОНГОЛЫН ЭДИЙН ЗАСГИЙН ЭЭДРЭЭТ БАЙДАЛ БА ЭНЭ ХЭСГИЙН...
Отгонзаяа, Байгальмаа - МОНГОЛЫН ЭДИЙН ЗАСГИЙН ЭЭДРЭЭТ БАЙДАЛ БА  ЭНЭ ХЭСГИЙН...Отгонзаяа, Байгальмаа - МОНГОЛЫН ЭДИЙН ЗАСГИЙН ЭЭДРЭЭТ БАЙДАЛ БА  ЭНЭ ХЭСГИЙН...
Отгонзаяа, Байгальмаа - МОНГОЛЫН ЭДИЙН ЗАСГИЙН ЭЭДРЭЭТ БАЙДАЛ БА ЭНЭ ХЭСГИЙН...batnasanb
 
A.bayartsetseg holland uwchin ba mongolyn ediin zasag
A.bayartsetseg   holland uwchin ba mongolyn ediin zasagA.bayartsetseg   holland uwchin ba mongolyn ediin zasag
A.bayartsetseg holland uwchin ba mongolyn ediin zasagbatnasanb
 
งานนำเสนอ อาย
งานนำเสนอ อายงานนำเสนอ อาย
งานนำเสนอ อายjintana pinjaikul
 
Доржийн Солонго - ЦАХИМ КОМПАНИ, ТҮҮНИЙ БИЙ БОЛОХ ҮЗЭГДЭЛ
Доржийн Солонго - ЦАХИМ КОМПАНИ, ТҮҮНИЙ БИЙ БОЛОХ ҮЗЭГДЭЛДоржийн Солонго - ЦАХИМ КОМПАНИ, ТҮҮНИЙ БИЙ БОЛОХ ҮЗЭГДЭЛ
Доржийн Солонго - ЦАХИМ КОМПАНИ, ТҮҮНИЙ БИЙ БОЛОХ ҮЗЭГДЭЛbatnasanb
 
О.Энхбаяр - Магадлалын тусламжтайгаар үнэт цаасны үнийн модыг байгуулах нь
О.Энхбаяр - Магадлалын тусламжтайгаар үнэт цаасны үнийн модыг байгуулах ньО.Энхбаяр - Магадлалын тусламжтайгаар үнэт цаасны үнийн модыг байгуулах нь
О.Энхбаяр - Магадлалын тусламжтайгаар үнэт цаасны үнийн модыг байгуулах ньbatnasanb
 
Х. СҮГЖЛХАМ - МОНГОЛ УЛСЫН ӨМЧИЙН ҮНЭЛГЭЭНИЙ ТҮҮХЭН ЭКСКУРС
Х. СҮГЖЛХАМ - МОНГОЛ УЛСЫН ӨМЧИЙН ҮНЭЛГЭЭНИЙ ТҮҮХЭН ЭКСКУРСХ. СҮГЖЛХАМ - МОНГОЛ УЛСЫН ӨМЧИЙН ҮНЭЛГЭЭНИЙ ТҮҮХЭН ЭКСКУРС
Х. СҮГЖЛХАМ - МОНГОЛ УЛСЫН ӨМЧИЙН ҮНЭЛГЭЭНИЙ ТҮҮХЭН ЭКСКУРСbatnasanb
 
Torquest ’13 elims answers
Torquest ’13 elims answersTorquest ’13 elims answers
Torquest ’13 elims answers
Omkar Yarguddi
 
Т. Оюун-Эрдэнэ - АЖИЛЛАГЧДАД ХУВЬЦАА ЭЗЭМШҮҮЛЭХ ХӨТӨЛБӨР
Т. Оюун-Эрдэнэ - АЖИЛЛАГЧДАД ХУВЬЦАА ЭЗЭМШҮҮЛЭХ ХӨТӨЛБӨРТ. Оюун-Эрдэнэ - АЖИЛЛАГЧДАД ХУВЬЦАА ЭЗЭМШҮҮЛЭХ ХӨТӨЛБӨР
Т. Оюун-Эрдэнэ - АЖИЛЛАГЧДАД ХУВЬЦАА ЭЗЭМШҮҮЛЭХ ХӨТӨЛБӨРbatnasanb
 
Баатар-Очирын Наранцацрал - БАЙГУУЛЛАГАД ЗАН ТӨЛӨВ, ХАРИЛЦААНЫ ДЭВШИЛТЭД ЗАГВ...
Баатар-Очирын Наранцацрал - БАЙГУУЛЛАГАД ЗАН ТӨЛӨВ, ХАРИЛЦААНЫ ДЭВШИЛТЭД ЗАГВ...Баатар-Очирын Наранцацрал - БАЙГУУЛЛАГАД ЗАН ТӨЛӨВ, ХАРИЛЦААНЫ ДЭВШИЛТЭД ЗАГВ...
Баатар-Очирын Наранцацрал - БАЙГУУЛЛАГАД ЗАН ТӨЛӨВ, ХАРИЛЦААНЫ ДЭВШИЛТЭД ЗАГВ...batnasanb
 

Viewers also liked (20)

дипломын ажил 1
дипломын ажил 1дипломын ажил 1
дипломын ажил 1
 
Э. Чанцалдулам - БҮС НУТАГТ ЖИЖИГ ДУНД ҮЙЛДВЭРЛЭЛИЙГ ХӨГЖҮҮЛЭХ ЗАРИМ АСУУДАЛ
Э. Чанцалдулам - БҮС НУТАГТ ЖИЖИГ ДУНД ҮЙЛДВЭРЛЭЛИЙГ ХӨГЖҮҮЛЭХ ЗАРИМ АСУУДАЛЭ. Чанцалдулам - БҮС НУТАГТ ЖИЖИГ ДУНД ҮЙЛДВЭРЛЭЛИЙГ ХӨГЖҮҮЛЭХ ЗАРИМ АСУУДАЛ
Э. Чанцалдулам - БҮС НУТАГТ ЖИЖИГ ДУНД ҮЙЛДВЭРЛЭЛИЙГ ХӨГЖҮҮЛЭХ ЗАРИМ АСУУДАЛ
 
Diplomnii etsii huvilbar
Diplomnii etsii huvilbarDiplomnii etsii huvilbar
Diplomnii etsii huvilbar
 
Дипломын ажил
Дипломын ажилДипломын ажил
Дипломын ажил
 
Jijig Dund Yildverlel
Jijig Dund YildverlelJijig Dund Yildverlel
Jijig Dund Yildverlel
 
Х.Булга - ЖИЖИГ БИЗНЕС ХӨГЖЛИЙН ГАРЦ
Х.Булга - ЖИЖИГ БИЗНЕС ХӨГЖЛИЙН ГАРЦХ.Булга - ЖИЖИГ БИЗНЕС ХӨГЖЛИЙН ГАРЦ
Х.Булга - ЖИЖИГ БИЗНЕС ХӨГЖЛИЙН ГАРЦ
 
Дипломын ажил
Дипломын ажилДипломын ажил
Дипломын ажил
 
Э.Эрдэнэбямба - Хөдөө аж ахуйг хөгжүүлэх
Э.Эрдэнэбямба - Хөдөө аж ахуйг хөгжүүлэхЭ.Эрдэнэбямба - Хөдөө аж ахуйг хөгжүүлэх
Э.Эрдэнэбямба - Хөдөө аж ахуйг хөгжүүлэх
 
эрдэм шинжилгээний ажил бичих заавар
эрдэм шинжилгээний ажил бичих зааварэрдэм шинжилгээний ажил бичих заавар
эрдэм шинжилгээний ажил бичих заавар
 
งานนำเสนอ จินตนา ปินใจกุล
งานนำเสนอ จินตนา ปินใจกุลงานนำเสนอ จินตนา ปินใจกุล
งานนำเสนอ จินตนา ปินใจกุล
 
Э.АНАРДАРЬ, Г.СОЛОНГО - БҮС НУТАГ ДАХЬ АЖ ҮЙЛДВЭРИЙН ПАРКАД ТҮШИГЛЭН ЛОГИСТИК...
Э.АНАРДАРЬ, Г.СОЛОНГО - БҮС НУТАГ ДАХЬ АЖ ҮЙЛДВЭРИЙН ПАРКАД ТҮШИГЛЭН ЛОГИСТИК...Э.АНАРДАРЬ, Г.СОЛОНГО - БҮС НУТАГ ДАХЬ АЖ ҮЙЛДВЭРИЙН ПАРКАД ТҮШИГЛЭН ЛОГИСТИК...
Э.АНАРДАРЬ, Г.СОЛОНГО - БҮС НУТАГ ДАХЬ АЖ ҮЙЛДВЭРИЙН ПАРКАД ТҮШИГЛЭН ЛОГИСТИК...
 
Отгонзаяа, Байгальмаа - МОНГОЛЫН ЭДИЙН ЗАСГИЙН ЭЭДРЭЭТ БАЙДАЛ БА ЭНЭ ХЭСГИЙН...
Отгонзаяа, Байгальмаа - МОНГОЛЫН ЭДИЙН ЗАСГИЙН ЭЭДРЭЭТ БАЙДАЛ БА  ЭНЭ ХЭСГИЙН...Отгонзаяа, Байгальмаа - МОНГОЛЫН ЭДИЙН ЗАСГИЙН ЭЭДРЭЭТ БАЙДАЛ БА  ЭНЭ ХЭСГИЙН...
Отгонзаяа, Байгальмаа - МОНГОЛЫН ЭДИЙН ЗАСГИЙН ЭЭДРЭЭТ БАЙДАЛ БА ЭНЭ ХЭСГИЙН...
 
A.bayartsetseg holland uwchin ba mongolyn ediin zasag
A.bayartsetseg   holland uwchin ba mongolyn ediin zasagA.bayartsetseg   holland uwchin ba mongolyn ediin zasag
A.bayartsetseg holland uwchin ba mongolyn ediin zasag
 
งานนำเสนอ อาย
งานนำเสนอ อายงานนำเสนอ อาย
งานนำเสนอ อาย
 
Доржийн Солонго - ЦАХИМ КОМПАНИ, ТҮҮНИЙ БИЙ БОЛОХ ҮЗЭГДЭЛ
Доржийн Солонго - ЦАХИМ КОМПАНИ, ТҮҮНИЙ БИЙ БОЛОХ ҮЗЭГДЭЛДоржийн Солонго - ЦАХИМ КОМПАНИ, ТҮҮНИЙ БИЙ БОЛОХ ҮЗЭГДЭЛ
Доржийн Солонго - ЦАХИМ КОМПАНИ, ТҮҮНИЙ БИЙ БОЛОХ ҮЗЭГДЭЛ
 
О.Энхбаяр - Магадлалын тусламжтайгаар үнэт цаасны үнийн модыг байгуулах нь
О.Энхбаяр - Магадлалын тусламжтайгаар үнэт цаасны үнийн модыг байгуулах ньО.Энхбаяр - Магадлалын тусламжтайгаар үнэт цаасны үнийн модыг байгуулах нь
О.Энхбаяр - Магадлалын тусламжтайгаар үнэт цаасны үнийн модыг байгуулах нь
 
Х. СҮГЖЛХАМ - МОНГОЛ УЛСЫН ӨМЧИЙН ҮНЭЛГЭЭНИЙ ТҮҮХЭН ЭКСКУРС
Х. СҮГЖЛХАМ - МОНГОЛ УЛСЫН ӨМЧИЙН ҮНЭЛГЭЭНИЙ ТҮҮХЭН ЭКСКУРСХ. СҮГЖЛХАМ - МОНГОЛ УЛСЫН ӨМЧИЙН ҮНЭЛГЭЭНИЙ ТҮҮХЭН ЭКСКУРС
Х. СҮГЖЛХАМ - МОНГОЛ УЛСЫН ӨМЧИЙН ҮНЭЛГЭЭНИЙ ТҮҮХЭН ЭКСКУРС
 
Torquest ’13 elims answers
Torquest ’13 elims answersTorquest ’13 elims answers
Torquest ’13 elims answers
 
Т. Оюун-Эрдэнэ - АЖИЛЛАГЧДАД ХУВЬЦАА ЭЗЭМШҮҮЛЭХ ХӨТӨЛБӨР
Т. Оюун-Эрдэнэ - АЖИЛЛАГЧДАД ХУВЬЦАА ЭЗЭМШҮҮЛЭХ ХӨТӨЛБӨРТ. Оюун-Эрдэнэ - АЖИЛЛАГЧДАД ХУВЬЦАА ЭЗЭМШҮҮЛЭХ ХӨТӨЛБӨР
Т. Оюун-Эрдэнэ - АЖИЛЛАГЧДАД ХУВЬЦАА ЭЗЭМШҮҮЛЭХ ХӨТӨЛБӨР
 
Баатар-Очирын Наранцацрал - БАЙГУУЛЛАГАД ЗАН ТӨЛӨВ, ХАРИЛЦААНЫ ДЭВШИЛТЭД ЗАГВ...
Баатар-Очирын Наранцацрал - БАЙГУУЛЛАГАД ЗАН ТӨЛӨВ, ХАРИЛЦААНЫ ДЭВШИЛТЭД ЗАГВ...Баатар-Очирын Наранцацрал - БАЙГУУЛЛАГАД ЗАН ТӨЛӨВ, ХАРИЛЦААНЫ ДЭВШИЛТЭД ЗАГВ...
Баатар-Очирын Наранцацрал - БАЙГУУЛЛАГАД ЗАН ТӨЛӨВ, ХАРИЛЦААНЫ ДЭВШИЛТЭД ЗАГВ...
 

Similar to Э.Хонгорзул - МУ-д жижиг, дунд үйлдвэрлэлийг хөгжүүлэх боломжийн судалгаа

Дархан үйлдвэрлэл технологийн паркийн хууль, эрх зүй, бодлогын орчинг сайжруу...
Дархан үйлдвэрлэл технологийн паркийн хууль, эрх зүй, бодлогын орчинг сайжруу...Дархан үйлдвэрлэл технологийн паркийн хууль, эрх зүй, бодлогын орчинг сайжруу...
Дархан үйлдвэрлэл технологийн паркийн хууль, эрх зүй, бодлогын орчинг сайжруу...
Ankhbileg Luvsan
 
УИХ-ын гишүүн Д.Хаянхярваа
УИХ-ын гишүүн Д.ХаянхярвааУИХ-ын гишүүн Д.Хаянхярваа
УИХ-ын гишүүн Д.Хаянхярваа
Unuruu Dear
 
Хувийн хэвшлийн саналыг төрийн бодлогод тусгах нь чухал
Хувийн хэвшлийн саналыг төрийн бодлогод тусгах нь чухалХувийн хэвшлийн саналыг төрийн бодлогод тусгах нь чухал
Хувийн хэвшлийн саналыг төрийн бодлогод тусгах нь чухал
The Business Council of Mongolia
 
Хувийн хэвшлийн саналыг төрийн бодлогод тусгах нь чухал
Хувийн хэвшлийн саналыг төрийн бодлогод тусгах нь чухалХувийн хэвшлийн саналыг төрийн бодлогод тусгах нь чухал
Хувийн хэвшлийн саналыг төрийн бодлогод тусгах нь чухал
The Business Council of Mongolia
 
2013.04.19 Гадаадын хөрөнгө оруулалтын өнөөгийн байдал, хэтийн төлөв, С.Болд
2013.04.19 Гадаадын хөрөнгө оруулалтын өнөөгийн байдал, хэтийн төлөв, С.Болд2013.04.19 Гадаадын хөрөнгө оруулалтын өнөөгийн байдал, хэтийн төлөв, С.Болд
2013.04.19 Гадаадын хөрөнгө оруулалтын өнөөгийн байдал, хэтийн төлөв, С.Болд
The Business Council of Mongolia
 
МБЗ Мэдэгдэл
МБЗ МэдэгдэлМБЗ Мэдэгдэл
МБЗ Мэдэгдэл
The Business Council of Mongolia
 
2012.05.23 Монгол улсын гадаадын хөрөнгө оруулалтын орчин, Ё. Мөнхтуяа
2012.05.23 Монгол улсын гадаадын хөрөнгө оруулалтын орчин, Ё. Мөнхтуяа2012.05.23 Монгол улсын гадаадын хөрөнгө оруулалтын орчин, Ё. Мөнхтуяа
2012.05.23 Монгол улсын гадаадын хөрөнгө оруулалтын орчин, Ё. Мөнхтуяа
The Business Council of Mongolia
 
Хөрөнгө оруулалтын байнкны тухай хуулийн төсөлтэй холбоотой Монголын Бизнеёий...
Хөрөнгө оруулалтын байнкны тухай хуулийн төсөлтэй холбоотой Монголын Бизнеёий...Хөрөнгө оруулалтын байнкны тухай хуулийн төсөлтэй холбоотой Монголын Бизнеёий...
Хөрөнгө оруулалтын байнкны тухай хуулийн төсөлтэй холбоотой Монголын Бизнеёий...
The Business Council of Mongolia
 
МБЗ-ийн Анхдугаар Чуулганаас Гарсан Санал-2016
МБЗ-ийн Анхдугаар Чуулганаас Гарсан Санал-2016МБЗ-ийн Анхдугаар Чуулганаас Гарсан Санал-2016
МБЗ-ийн Анхдугаар Чуулганаас Гарсан Санал-2016
The Business Council of Mongolia
 
шинэ иргэншил дээд сургу уль
шинэ иргэншил дээд сургу ульшинэ иргэншил дээд сургу уль
шинэ иргэншил дээд сургу уль
OsKe Itely
 
бизнес эрхлэлтийн орчин дахь авлигын нөхцөл байдлын судалгаа (2013 1)
бизнес эрхлэлтийн орчин дахь авлигын нөхцөл байдлын судалгаа (2013 1)бизнес эрхлэлтийн орчин дахь авлигын нөхцөл байдлын судалгаа (2013 1)
бизнес эрхлэлтийн орчин дахь авлигын нөхцөл байдлын судалгаа (2013 1)
Bilguun Jargalsaikhan
 
Б. Нармандах - БИЧИЛ БИЗНЕСИЙГ АЖИЛЛАГААГ ДЭМЖИХ НЬ
Б. Нармандах - БИЧИЛ БИЗНЕСИЙГ АЖИЛЛАГААГ ДЭМЖИХ НЬБ. Нармандах - БИЧИЛ БИЗНЕСИЙГ АЖИЛЛАГААГ ДЭМЖИХ НЬ
Б. Нармандах - БИЧИЛ БИЗНЕСИЙГ АЖИЛЛАГААГ ДЭМЖИХ НЬbatnasanb
 
бичил бизнесийг дэмжих, ядуурлыг бууруулах нийслэлийн хөтөлбөр, бичил бизнеси...
бичил бизнесийг дэмжих, ядуурлыг бууруулах нийслэлийн хөтөлбөр, бичил бизнеси...бичил бизнесийг дэмжих, ядуурлыг бууруулах нийслэлийн хөтөлбөр, бичил бизнеси...
бичил бизнесийг дэмжих, ядуурлыг бууруулах нийслэлийн хөтөлбөр, бичил бизнеси...
Buka King
 
Tusviin il tod bdal 2013
Tusviin il tod bdal 2013Tusviin il tod bdal 2013
Tusviin il tod bdal 2013Batka Ayush
 
С.Мягмарсүрэн П.Давгадорж Г.Гүнбилиг Ч.Отгонжаргал - Төгрөгийн хадгаламжинд н...
С.Мягмарсүрэн П.Давгадорж Г.Гүнбилиг Ч.Отгонжаргал - Төгрөгийн хадгаламжинд н...С.Мягмарсүрэн П.Давгадорж Г.Гүнбилиг Ч.Отгонжаргал - Төгрөгийн хадгаламжинд н...
С.Мягмарсүрэн П.Давгадорж Г.Гүнбилиг Ч.Отгонжаргал - Төгрөгийн хадгаламжинд н...batnasanb
 
Жижиг дунд бизнесийн хүний нөөцийн менежментийн зарим асуудал
Жижиг дунд бизнесийн хүний нөөцийн менежментийн зарим асуудалЖижиг дунд бизнесийн хүний нөөцийн менежментийн зарим асуудал
Жижиг дунд бизнесийн хүний нөөцийн менежментийн зарим асуудал
Ankhbileg Luvsan
 
Хөрөнгө оруулалтын орчин
Хөрөнгө оруулалтын орчинХөрөнгө оруулалтын орчин
Хөрөнгө оруулалтын орчин
Adilbishiin Gelegjamts
 
Inv fin mkt_2
Inv fin mkt_2Inv fin mkt_2
Inv fin mkt_2
Adilbishiin Gelegjamts
 
П.Мөнхтулга - Хөрөнгө оруулалт , Орчин, Хөрөнгө оруулалтын нөхцөл, Тулгарах б...
П.Мөнхтулга - Хөрөнгө оруулалт , Орчин, Хөрөнгө оруулалтын нөхцөл, Тулгарах б...П.Мөнхтулга - Хөрөнгө оруулалт , Орчин, Хөрөнгө оруулалтын нөхцөл, Тулгарах б...
П.Мөнхтулга - Хөрөнгө оруулалт , Орчин, Хөрөнгө оруулалтын нөхцөл, Тулгарах б...batnasanb
 
А.Баярцэцэг М.Монголжин - АЖ ҮЙЛДВЭРИЙН САЛБАРЫН ӨРСӨЛДӨХ ЧАДВАРЫН ҮНЭЛГЭЭ
А.Баярцэцэг М.Монголжин - АЖ ҮЙЛДВЭРИЙН САЛБАРЫН ӨРСӨЛДӨХ ЧАДВАРЫН ҮНЭЛГЭЭА.Баярцэцэг М.Монголжин - АЖ ҮЙЛДВЭРИЙН САЛБАРЫН ӨРСӨЛДӨХ ЧАДВАРЫН ҮНЭЛГЭЭ
А.Баярцэцэг М.Монголжин - АЖ ҮЙЛДВЭРИЙН САЛБАРЫН ӨРСӨЛДӨХ ЧАДВАРЫН ҮНЭЛГЭЭbatnasanb
 

Similar to Э.Хонгорзул - МУ-д жижиг, дунд үйлдвэрлэлийг хөгжүүлэх боломжийн судалгаа (20)

Дархан үйлдвэрлэл технологийн паркийн хууль, эрх зүй, бодлогын орчинг сайжруу...
Дархан үйлдвэрлэл технологийн паркийн хууль, эрх зүй, бодлогын орчинг сайжруу...Дархан үйлдвэрлэл технологийн паркийн хууль, эрх зүй, бодлогын орчинг сайжруу...
Дархан үйлдвэрлэл технологийн паркийн хууль, эрх зүй, бодлогын орчинг сайжруу...
 
УИХ-ын гишүүн Д.Хаянхярваа
УИХ-ын гишүүн Д.ХаянхярвааУИХ-ын гишүүн Д.Хаянхярваа
УИХ-ын гишүүн Д.Хаянхярваа
 
Хувийн хэвшлийн саналыг төрийн бодлогод тусгах нь чухал
Хувийн хэвшлийн саналыг төрийн бодлогод тусгах нь чухалХувийн хэвшлийн саналыг төрийн бодлогод тусгах нь чухал
Хувийн хэвшлийн саналыг төрийн бодлогод тусгах нь чухал
 
Хувийн хэвшлийн саналыг төрийн бодлогод тусгах нь чухал
Хувийн хэвшлийн саналыг төрийн бодлогод тусгах нь чухалХувийн хэвшлийн саналыг төрийн бодлогод тусгах нь чухал
Хувийн хэвшлийн саналыг төрийн бодлогод тусгах нь чухал
 
2013.04.19 Гадаадын хөрөнгө оруулалтын өнөөгийн байдал, хэтийн төлөв, С.Болд
2013.04.19 Гадаадын хөрөнгө оруулалтын өнөөгийн байдал, хэтийн төлөв, С.Болд2013.04.19 Гадаадын хөрөнгө оруулалтын өнөөгийн байдал, хэтийн төлөв, С.Болд
2013.04.19 Гадаадын хөрөнгө оруулалтын өнөөгийн байдал, хэтийн төлөв, С.Болд
 
МБЗ Мэдэгдэл
МБЗ МэдэгдэлМБЗ Мэдэгдэл
МБЗ Мэдэгдэл
 
2012.05.23 Монгол улсын гадаадын хөрөнгө оруулалтын орчин, Ё. Мөнхтуяа
2012.05.23 Монгол улсын гадаадын хөрөнгө оруулалтын орчин, Ё. Мөнхтуяа2012.05.23 Монгол улсын гадаадын хөрөнгө оруулалтын орчин, Ё. Мөнхтуяа
2012.05.23 Монгол улсын гадаадын хөрөнгө оруулалтын орчин, Ё. Мөнхтуяа
 
Хөрөнгө оруулалтын байнкны тухай хуулийн төсөлтэй холбоотой Монголын Бизнеёий...
Хөрөнгө оруулалтын байнкны тухай хуулийн төсөлтэй холбоотой Монголын Бизнеёий...Хөрөнгө оруулалтын байнкны тухай хуулийн төсөлтэй холбоотой Монголын Бизнеёий...
Хөрөнгө оруулалтын байнкны тухай хуулийн төсөлтэй холбоотой Монголын Бизнеёий...
 
МБЗ-ийн Анхдугаар Чуулганаас Гарсан Санал-2016
МБЗ-ийн Анхдугаар Чуулганаас Гарсан Санал-2016МБЗ-ийн Анхдугаар Чуулганаас Гарсан Санал-2016
МБЗ-ийн Анхдугаар Чуулганаас Гарсан Санал-2016
 
шинэ иргэншил дээд сургу уль
шинэ иргэншил дээд сургу ульшинэ иргэншил дээд сургу уль
шинэ иргэншил дээд сургу уль
 
бизнес эрхлэлтийн орчин дахь авлигын нөхцөл байдлын судалгаа (2013 1)
бизнес эрхлэлтийн орчин дахь авлигын нөхцөл байдлын судалгаа (2013 1)бизнес эрхлэлтийн орчин дахь авлигын нөхцөл байдлын судалгаа (2013 1)
бизнес эрхлэлтийн орчин дахь авлигын нөхцөл байдлын судалгаа (2013 1)
 
Б. Нармандах - БИЧИЛ БИЗНЕСИЙГ АЖИЛЛАГААГ ДЭМЖИХ НЬ
Б. Нармандах - БИЧИЛ БИЗНЕСИЙГ АЖИЛЛАГААГ ДЭМЖИХ НЬБ. Нармандах - БИЧИЛ БИЗНЕСИЙГ АЖИЛЛАГААГ ДЭМЖИХ НЬ
Б. Нармандах - БИЧИЛ БИЗНЕСИЙГ АЖИЛЛАГААГ ДЭМЖИХ НЬ
 
бичил бизнесийг дэмжих, ядуурлыг бууруулах нийслэлийн хөтөлбөр, бичил бизнеси...
бичил бизнесийг дэмжих, ядуурлыг бууруулах нийслэлийн хөтөлбөр, бичил бизнеси...бичил бизнесийг дэмжих, ядуурлыг бууруулах нийслэлийн хөтөлбөр, бичил бизнеси...
бичил бизнесийг дэмжих, ядуурлыг бууруулах нийслэлийн хөтөлбөр, бичил бизнеси...
 
Tusviin il tod bdal 2013
Tusviin il tod bdal 2013Tusviin il tod bdal 2013
Tusviin il tod bdal 2013
 
С.Мягмарсүрэн П.Давгадорж Г.Гүнбилиг Ч.Отгонжаргал - Төгрөгийн хадгаламжинд н...
С.Мягмарсүрэн П.Давгадорж Г.Гүнбилиг Ч.Отгонжаргал - Төгрөгийн хадгаламжинд н...С.Мягмарсүрэн П.Давгадорж Г.Гүнбилиг Ч.Отгонжаргал - Төгрөгийн хадгаламжинд н...
С.Мягмарсүрэн П.Давгадорж Г.Гүнбилиг Ч.Отгонжаргал - Төгрөгийн хадгаламжинд н...
 
Жижиг дунд бизнесийн хүний нөөцийн менежментийн зарим асуудал
Жижиг дунд бизнесийн хүний нөөцийн менежментийн зарим асуудалЖижиг дунд бизнесийн хүний нөөцийн менежментийн зарим асуудал
Жижиг дунд бизнесийн хүний нөөцийн менежментийн зарим асуудал
 
Хөрөнгө оруулалтын орчин
Хөрөнгө оруулалтын орчинХөрөнгө оруулалтын орчин
Хөрөнгө оруулалтын орчин
 
Inv fin mkt_2
Inv fin mkt_2Inv fin mkt_2
Inv fin mkt_2
 
П.Мөнхтулга - Хөрөнгө оруулалт , Орчин, Хөрөнгө оруулалтын нөхцөл, Тулгарах б...
П.Мөнхтулга - Хөрөнгө оруулалт , Орчин, Хөрөнгө оруулалтын нөхцөл, Тулгарах б...П.Мөнхтулга - Хөрөнгө оруулалт , Орчин, Хөрөнгө оруулалтын нөхцөл, Тулгарах б...
П.Мөнхтулга - Хөрөнгө оруулалт , Орчин, Хөрөнгө оруулалтын нөхцөл, Тулгарах б...
 
А.Баярцэцэг М.Монголжин - АЖ ҮЙЛДВЭРИЙН САЛБАРЫН ӨРСӨЛДӨХ ЧАДВАРЫН ҮНЭЛГЭЭ
А.Баярцэцэг М.Монголжин - АЖ ҮЙЛДВЭРИЙН САЛБАРЫН ӨРСӨЛДӨХ ЧАДВАРЫН ҮНЭЛГЭЭА.Баярцэцэг М.Монголжин - АЖ ҮЙЛДВЭРИЙН САЛБАРЫН ӨРСӨЛДӨХ ЧАДВАРЫН ҮНЭЛГЭЭ
А.Баярцэцэг М.Монголжин - АЖ ҮЙЛДВЭРИЙН САЛБАРЫН ӨРСӨЛДӨХ ЧАДВАРЫН ҮНЭЛГЭЭ
 

More from batnasanb

Red arrow international company presentation
Red arrow international company presentationRed arrow international company presentation
Red arrow international company presentation
batnasanb
 
Mtvf panel on piracy and copyright mr final
Mtvf panel on piracy and copyright mr finalMtvf panel on piracy and copyright mr final
Mtvf panel on piracy and copyright mr final
batnasanb
 
Bei Bei Fan - Warner Bros
Bei Bei Fan - Warner BrosBei Bei Fan - Warner Bros
Bei Bei Fan - Warner Bros
batnasanb
 
Saskia van Lier - Endemol Asia
Saskia van Lier - Endemol AsiaSaskia van Lier - Endemol Asia
Saskia van Lier - Endemol Asia
batnasanb
 
Jargalan.B - Hollywood movie supply in Mongolian Market
Jargalan.B - Hollywood movie supply in Mongolian MarketJargalan.B - Hollywood movie supply in Mongolian Market
Jargalan.B - Hollywood movie supply in Mongolian Market
batnasanb
 
Final overview img mongolia v2
Final overview img mongolia v2Final overview img mongolia v2
Final overview img mongolia v2
batnasanb
 
Dai Huang - Sony Pictures Television
Dai Huang - Sony Pictures TelevisionDai Huang - Sony Pictures Television
Dai Huang - Sony Pictures Television
batnasanb
 
Delgertsoo.D - Legal regulation of Intellectual Property Rights
Delgertsoo.D - Legal regulation of Intellectual Property RightsDelgertsoo.D - Legal regulation of Intellectual Property Rights
Delgertsoo.D - Legal regulation of Intellectual Property Rightsbatnasanb
 
Khishigsuren Yadamsuren - Current Overview of Mongolian Television Industry
Khishigsuren Yadamsuren - Current Overview of Mongolian Television IndustryKhishigsuren Yadamsuren - Current Overview of Mongolian Television Industry
Khishigsuren Yadamsuren - Current Overview of Mongolian Television Industrybatnasanb
 
David Kao - Television Industry Technologies
David Kao - Television Industry TechnologiesDavid Kao - Television Industry Technologies
David Kao - Television Industry Technologies
batnasanb
 
Peter Markey - Building success in the digital era
Peter Markey - Building success in the digital eraPeter Markey - Building success in the digital era
Peter Markey - Building success in the digital era
batnasanb
 
Б.БАЛГАНСҮРЭН - Өргөн нэвтрүүлгийн зохицуулалт
Б.БАЛГАНСҮРЭН - Өргөн нэвтрүүлгийн зохицуулалтБ.БАЛГАНСҮРЭН - Өргөн нэвтрүүлгийн зохицуулалт
Б.БАЛГАНСҮРЭН - Өргөн нэвтрүүлгийн зохицуулалтbatnasanb
 
Ц.ЖАДАМБАА - Телевизийн шинэчлэл улсын хөгжилд
Ц.ЖАДАМБАА - Телевизийн шинэчлэл улсын хөгжилдЦ.ЖАДАМБАА - Телевизийн шинэчлэл улсын хөгжилд
Ц.ЖАДАМБАА - Телевизийн шинэчлэл улсын хөгжилдbatnasanb
 
А.Анхбаяр - Алтны үнийн хэтийн төлөв хандлага
А.Анхбаяр - Алтны үнийн хэтийн төлөв хандлагаА.Анхбаяр - Алтны үнийн хэтийн төлөв хандлага
А.Анхбаяр - Алтны үнийн хэтийн төлөв хандлагаbatnasanb
 
М.Маргадмөн Х.Нямжаргал - ВАЛЮТЫН ОНОВЧТОЙ БАГЦ БҮРДҮҮЛЖ, ИРЭЭДҮЙН ТААМАГЛАЛЫ...
М.Маргадмөн Х.Нямжаргал - ВАЛЮТЫН ОНОВЧТОЙ БАГЦ БҮРДҮҮЛЖ, ИРЭЭДҮЙН ТААМАГЛАЛЫ...М.Маргадмөн Х.Нямжаргал - ВАЛЮТЫН ОНОВЧТОЙ БАГЦ БҮРДҮҮЛЖ, ИРЭЭДҮЙН ТААМАГЛАЛЫ...
М.Маргадмөн Х.Нямжаргал - ВАЛЮТЫН ОНОВЧТОЙ БАГЦ БҮРДҮҮЛЖ, ИРЭЭДҮЙН ТААМАГЛАЛЫ...batnasanb
 
Б.ЗАМАНДИЙЖАВ - КОМПАНИЙ ҮНЭ ЦЭНЭД НӨЛӨӨЛӨХ ХҮЧИН ЗҮЙЛСИЙН ШИНЖИЛГЭЭ
Б.ЗАМАНДИЙЖАВ - КОМПАНИЙ ҮНЭ ЦЭНЭД НӨЛӨӨЛӨХ ХҮЧИН ЗҮЙЛСИЙН ШИНЖИЛГЭЭБ.ЗАМАНДИЙЖАВ - КОМПАНИЙ ҮНЭ ЦЭНЭД НӨЛӨӨЛӨХ ХҮЧИН ЗҮЙЛСИЙН ШИНЖИЛГЭЭ
Б.ЗАМАНДИЙЖАВ - КОМПАНИЙ ҮНЭ ЦЭНЭД НӨЛӨӨЛӨХ ХҮЧИН ЗҮЙЛСИЙН ШИНЖИЛГЭЭbatnasanb
 
Э.Энхжаргал Г. Энхзаяа - БАГАНУУР ХУВЬЦААТ КОМПАНИЙ ХӨДӨЛМӨРИЙН БҮТЭЭМЖИЙН ШИ...
Э.Энхжаргал Г. Энхзаяа - БАГАНУУР ХУВЬЦААТ КОМПАНИЙ ХӨДӨЛМӨРИЙН БҮТЭЭМЖИЙН ШИ...Э.Энхжаргал Г. Энхзаяа - БАГАНУУР ХУВЬЦААТ КОМПАНИЙ ХӨДӨЛМӨРИЙН БҮТЭЭМЖИЙН ШИ...
Э.Энхжаргал Г. Энхзаяа - БАГАНУУР ХУВЬЦААТ КОМПАНИЙ ХӨДӨЛМӨРИЙН БҮТЭЭМЖИЙН ШИ...batnasanb
 
Ч.Сосорбарам С.Дашзэвэг - Валютын ханшинд нөлөөлөгч хүчин зүйлсийг тодорхойло...
Ч.Сосорбарам С.Дашзэвэг - Валютын ханшинд нөлөөлөгч хүчин зүйлсийг тодорхойло...Ч.Сосорбарам С.Дашзэвэг - Валютын ханшинд нөлөөлөгч хүчин зүйлсийг тодорхойло...
Ч.Сосорбарам С.Дашзэвэг - Валютын ханшинд нөлөөлөгч хүчин зүйлсийг тодорхойло...batnasanb
 
С.Сарангэрэл - Технологийн түвшний үнэлгээний арга зүйг уул уурхайн салбарт ...
С.Сарангэрэл - Технологийн түвшний үнэлгээний арга зүйг уул уурхайн  салбарт ...С.Сарангэрэл - Технологийн түвшний үнэлгээний арга зүйг уул уурхайн  салбарт ...
С.Сарангэрэл - Технологийн түвшний үнэлгээний арга зүйг уул уурхайн салбарт ...batnasanb
 
Г.Мөнгөнцэцэг - CAPM ЗАГВАР ба ӨРГӨТГӨЛ
Г.Мөнгөнцэцэг - CAPM ЗАГВАР ба ӨРГӨТГӨЛГ.Мөнгөнцэцэг - CAPM ЗАГВАР ба ӨРГӨТГӨЛ
Г.Мөнгөнцэцэг - CAPM ЗАГВАР ба ӨРГӨТГӨЛbatnasanb
 

More from batnasanb (20)

Red arrow international company presentation
Red arrow international company presentationRed arrow international company presentation
Red arrow international company presentation
 
Mtvf panel on piracy and copyright mr final
Mtvf panel on piracy and copyright mr finalMtvf panel on piracy and copyright mr final
Mtvf panel on piracy and copyright mr final
 
Bei Bei Fan - Warner Bros
Bei Bei Fan - Warner BrosBei Bei Fan - Warner Bros
Bei Bei Fan - Warner Bros
 
Saskia van Lier - Endemol Asia
Saskia van Lier - Endemol AsiaSaskia van Lier - Endemol Asia
Saskia van Lier - Endemol Asia
 
Jargalan.B - Hollywood movie supply in Mongolian Market
Jargalan.B - Hollywood movie supply in Mongolian MarketJargalan.B - Hollywood movie supply in Mongolian Market
Jargalan.B - Hollywood movie supply in Mongolian Market
 
Final overview img mongolia v2
Final overview img mongolia v2Final overview img mongolia v2
Final overview img mongolia v2
 
Dai Huang - Sony Pictures Television
Dai Huang - Sony Pictures TelevisionDai Huang - Sony Pictures Television
Dai Huang - Sony Pictures Television
 
Delgertsoo.D - Legal regulation of Intellectual Property Rights
Delgertsoo.D - Legal regulation of Intellectual Property RightsDelgertsoo.D - Legal regulation of Intellectual Property Rights
Delgertsoo.D - Legal regulation of Intellectual Property Rights
 
Khishigsuren Yadamsuren - Current Overview of Mongolian Television Industry
Khishigsuren Yadamsuren - Current Overview of Mongolian Television IndustryKhishigsuren Yadamsuren - Current Overview of Mongolian Television Industry
Khishigsuren Yadamsuren - Current Overview of Mongolian Television Industry
 
David Kao - Television Industry Technologies
David Kao - Television Industry TechnologiesDavid Kao - Television Industry Technologies
David Kao - Television Industry Technologies
 
Peter Markey - Building success in the digital era
Peter Markey - Building success in the digital eraPeter Markey - Building success in the digital era
Peter Markey - Building success in the digital era
 
Б.БАЛГАНСҮРЭН - Өргөн нэвтрүүлгийн зохицуулалт
Б.БАЛГАНСҮРЭН - Өргөн нэвтрүүлгийн зохицуулалтБ.БАЛГАНСҮРЭН - Өргөн нэвтрүүлгийн зохицуулалт
Б.БАЛГАНСҮРЭН - Өргөн нэвтрүүлгийн зохицуулалт
 
Ц.ЖАДАМБАА - Телевизийн шинэчлэл улсын хөгжилд
Ц.ЖАДАМБАА - Телевизийн шинэчлэл улсын хөгжилдЦ.ЖАДАМБАА - Телевизийн шинэчлэл улсын хөгжилд
Ц.ЖАДАМБАА - Телевизийн шинэчлэл улсын хөгжилд
 
А.Анхбаяр - Алтны үнийн хэтийн төлөв хандлага
А.Анхбаяр - Алтны үнийн хэтийн төлөв хандлагаА.Анхбаяр - Алтны үнийн хэтийн төлөв хандлага
А.Анхбаяр - Алтны үнийн хэтийн төлөв хандлага
 
М.Маргадмөн Х.Нямжаргал - ВАЛЮТЫН ОНОВЧТОЙ БАГЦ БҮРДҮҮЛЖ, ИРЭЭДҮЙН ТААМАГЛАЛЫ...
М.Маргадмөн Х.Нямжаргал - ВАЛЮТЫН ОНОВЧТОЙ БАГЦ БҮРДҮҮЛЖ, ИРЭЭДҮЙН ТААМАГЛАЛЫ...М.Маргадмөн Х.Нямжаргал - ВАЛЮТЫН ОНОВЧТОЙ БАГЦ БҮРДҮҮЛЖ, ИРЭЭДҮЙН ТААМАГЛАЛЫ...
М.Маргадмөн Х.Нямжаргал - ВАЛЮТЫН ОНОВЧТОЙ БАГЦ БҮРДҮҮЛЖ, ИРЭЭДҮЙН ТААМАГЛАЛЫ...
 
Б.ЗАМАНДИЙЖАВ - КОМПАНИЙ ҮНЭ ЦЭНЭД НӨЛӨӨЛӨХ ХҮЧИН ЗҮЙЛСИЙН ШИНЖИЛГЭЭ
Б.ЗАМАНДИЙЖАВ - КОМПАНИЙ ҮНЭ ЦЭНЭД НӨЛӨӨЛӨХ ХҮЧИН ЗҮЙЛСИЙН ШИНЖИЛГЭЭБ.ЗАМАНДИЙЖАВ - КОМПАНИЙ ҮНЭ ЦЭНЭД НӨЛӨӨЛӨХ ХҮЧИН ЗҮЙЛСИЙН ШИНЖИЛГЭЭ
Б.ЗАМАНДИЙЖАВ - КОМПАНИЙ ҮНЭ ЦЭНЭД НӨЛӨӨЛӨХ ХҮЧИН ЗҮЙЛСИЙН ШИНЖИЛГЭЭ
 
Э.Энхжаргал Г. Энхзаяа - БАГАНУУР ХУВЬЦААТ КОМПАНИЙ ХӨДӨЛМӨРИЙН БҮТЭЭМЖИЙН ШИ...
Э.Энхжаргал Г. Энхзаяа - БАГАНУУР ХУВЬЦААТ КОМПАНИЙ ХӨДӨЛМӨРИЙН БҮТЭЭМЖИЙН ШИ...Э.Энхжаргал Г. Энхзаяа - БАГАНУУР ХУВЬЦААТ КОМПАНИЙ ХӨДӨЛМӨРИЙН БҮТЭЭМЖИЙН ШИ...
Э.Энхжаргал Г. Энхзаяа - БАГАНУУР ХУВЬЦААТ КОМПАНИЙ ХӨДӨЛМӨРИЙН БҮТЭЭМЖИЙН ШИ...
 
Ч.Сосорбарам С.Дашзэвэг - Валютын ханшинд нөлөөлөгч хүчин зүйлсийг тодорхойло...
Ч.Сосорбарам С.Дашзэвэг - Валютын ханшинд нөлөөлөгч хүчин зүйлсийг тодорхойло...Ч.Сосорбарам С.Дашзэвэг - Валютын ханшинд нөлөөлөгч хүчин зүйлсийг тодорхойло...
Ч.Сосорбарам С.Дашзэвэг - Валютын ханшинд нөлөөлөгч хүчин зүйлсийг тодорхойло...
 
С.Сарангэрэл - Технологийн түвшний үнэлгээний арга зүйг уул уурхайн салбарт ...
С.Сарангэрэл - Технологийн түвшний үнэлгээний арга зүйг уул уурхайн  салбарт ...С.Сарангэрэл - Технологийн түвшний үнэлгээний арга зүйг уул уурхайн  салбарт ...
С.Сарангэрэл - Технологийн түвшний үнэлгээний арга зүйг уул уурхайн салбарт ...
 
Г.Мөнгөнцэцэг - CAPM ЗАГВАР ба ӨРГӨТГӨЛ
Г.Мөнгөнцэцэг - CAPM ЗАГВАР ба ӨРГӨТГӨЛГ.Мөнгөнцэцэг - CAPM ЗАГВАР ба ӨРГӨТГӨЛ
Г.Мөнгөнцэцэг - CAPM ЗАГВАР ба ӨРГӨТГӨЛ
 

Э.Хонгорзул - МУ-д жижиг, дунд үйлдвэрлэлийг хөгжүүлэх боломжийн судалгаа

  • 1. МУ-д жижиг, дунд үйлдвэрлэлийг хөгжүүлэх боломжийн судалгаа ШУТИС, ҮТДС Э.Хонгорзул Khongorzul_en@yahoo.com Хураангуй. Үндэсний үйлдвэрлэлийн өсөлтийг хангах, дотоодын нийт бүтээгдэхүүний хэмжээг нэмэгдүүлэх, хүн амын хөдөлмөр эрхлэлтийг сайжруулах зорилтын хүрээнд жижиг, дунд үйлдвэрийн хөгжлийг дэмжих нь нийгэм, эдийн засгийн бодлогын хувьд төрөөс нэн тэргүүнд тавих зорилтуудын нэг болоод байна. Нийгэм эдийн засгийн хөгжилд жижиг, дунд үйлдвэрийн эзлэх байр суурийг бэхжүүлэх, цаашдын хөгжлийн чиг хандлагыг тодорхойлж, төрөөс тодорхой дэмжлэг үзүүлэх, тэдний эрх ашигт нийцсэн бизнесийн таатай орчинг бүрдүүлэх зайлшгүй шаардлага байна. МУ-н эдийн засгийн амьдралд жижиг дунд үйлдвэрийн гүйцэтгэх үүрэг Олон улсын хэмжээнд ЖДҮ –ний хөгжлийн түвшинг голчлон ДНБ болон ажил эрхлэлтэнд оруулж байгаа хувь нэмрээр нь үнэлдэг. Дэлхийн банкнаас хийсэн судалгаанаас харахад ЖДҮ-ийн хөгжил буурай хөгжилтэй орнуудад бага, хөгжингүй орнуудад илүү сайн хөгжил байна. 70 60 50 40 ДНБ-д ЖДҮ-ийн оруулж байгаа хувь нэмэр 30 Ажил эрхлэлтийн түвшинд ЖДҮ-ийн эзлэх хувь 20 10 0 Áóóðàé õº ãæèë òýé Õº ãæèæ áàéãàà óëñ óëñ î ðí óóä î ðí óóä Õº ãæèí ã¿é óëñ î ðí óóä Зураг 1 Гадаад улс орнуудын ЖДҮ-ийн хөгжлийн түвшинд хийсэн судалгаа Эх үүсвэр нь: WB (Дэлхийн банк),2008 Буурай хөгжилтэй улс орнуудад дунджаар ДНБ-ний 18%-ийг, ажил эрхлэлтийн түвшний 30%-ийг ЖДҮ бүрдүүлдэг бол хөгжиж буй орнуудад ДНБ-ий 40%-ийг, ажил эрхлэлтийн түвшний 60%-ийг, хөгжингүй орнуудад ДНБ-ий 51%-ийг, ажил эрхлэлтийн түвшний 64%ийг бүрдүүлж байна.
  • 2. Хүснэгт 1. ЖДҮ-ийн эдийн засагт оруулж буй хувь нэмэр /улс орноор/ АНУ Япон Энэтэхэг Тайван Сингапур Өмнөд Солонгос Малайз Индонези Австрали Герман Польш Турк Нийт аж ахуй ДНБ-ний Ажил Экспортын нэгжийн тоонд хэмжээнд эзлэх эрхлэлтийн орлогод эзлэх эзлэх хувь хувь түвшинд эзлэх хувь хувь 98% 53% 99% 52% 72% 13% 95% 40% 45% 35% 97% 81% 79% 48% 97% 32% 58% 16% 90% 33% 51% 40% 92% 99% - 13% 36% 23% 43% 49% 27% 17% 45% 50% 70% 69% 61% 15% 11% Эх үүсвэр: MPRA,2008 Дээрх судалгаанаас харахад ЖДҮ нь аль ч улс орны эдийн засагт чухал үүрэг гүйцэтгэдэг болох нь харагдаж байна. Иймээс улс орон бүр ЖДҮ, бизнес эрхлэгчээ дэмждэг. Аливаа улс орны ЖДҮ, бизнес эрхлэгчдэд тулгардаг нийтлэг саад, бэрхшээлүүд байдаг. ЖДҮ-ийн хөгжилд учирч байгаа саад бэрхшээлийн талаар явуулсан дэлхийн банкны судалгаагаар хөгжингүй орнуудын хувьд хууль эрх зүй, татварын орчин хамгийн их саад бэрхшээл болдог бол хөгжиж буй орнуудад авилгал, хууль эрх зүйн орчин, буурай хөгжилтэй орнуудад санхүүжилт, цахилгаан хангамж тус тус хамгийн их бэрхшээл болж байна. Хууль эрх з үй Тээвэр Ц ах илгаан х ангамж С анх үү жилт Áóóðàé õº ãæèëòýé î ðí óóä А лбан бус с ектор дах өрс өлд өөн Õº ãæèæ áóé î ðí óóä Õº ãæèí ã¿é óëñ î ðí óóä А вилгал Татвар 0 10 20 30 40 50 Зураг 2. Гадаад улс оронд ЖДҮ-ийн хөгжилд учирч байгаа саад бэрхшээлүүд Эх үүсвэр: Дэлхийн банк, 2009 Монгол улсын эдийн засагт жижиг, дунд үйлдвэрийн хөгжил нь чухал байр суурийг эзэлдэг. 2010 онд нийт 15 чиглэлээр 73822 аж ахуй нэгж, байгууллага бүртгэлтэй
  • 3. байгаагаас 40921 ААН үйл ажиллагаа явуулж байна. Үүнээс 1-9 хүнтэй ААН нь 85.1 %-г эзэлж байна. 2010 оны байдлаар ЖДҮ эрхлэгчид 9205 ажлын байрыг шинээр бий болгосон байна. Хүснэгт 2 ЖДҮ-д ажиллагсдын тоонд хийсэн судалгаа д/д 1 2 3 Ажиллагсдын тооны бүлэг 1-9 хүртэл 10-49 хүртэл 50-иас дээш Нийт ААН-ийн тоо 34827 4918 1176 40921 Эзлэх хувь /%/ 85,1% 12,0% 2,9% 100% Зураг3.Нийт аж ахуйн нэгжид ЖДҮ-ийн эзлэх хувь /ажилчдын тоогоор/ Эх сурвалж: Үндэсний Статистикийн Газар Улсын хэмжээгээр 50 хүртэлх сая төгрөгийн борлуулалтын орлоготой ААН нийт татвар төлөгчдийн 86.3 %-г эзэлж байна. Хүснэгт 3.ААН-үүдийн борлуулалтын орлогын судалгаа д/д 1 2 3 4 5 Борлуулалтын орлого /төгрөг/ ААН-ийн тоо Эзлэх хувь /%/ 1-50 сая хүртэл 39134 86,3 50 сая-100 сая хүртэл 1950 4,3 100 сая- 1тэрбум хүртэл 3329 7,3 1тэрбум- 2тэрбум хүртэл 404 0,9 2 тэрбумаас дээш 481 1,06 2011 онд нийслэлд 37 тэрбум төгрөг ЖДҮ-дэд хувиарласан. 2011 оны 11 дүгээр сарын байдлаар нийслэлд дөнгөж 7,8 тэрбум төгрөг үйлдвэрлэгчдээ хүрсэн байна.1 20092010 онд нийт 913,8 тэрбум төгрөгийн 11970 иргэн аж ахуйн нэгжийн хүсэлт ирснээс 6,6% нь хөнгөлөлттэй зээлд хамрагдсан. Хөдөө, орон нутагт үйлдвэрлэл хөгжүүлэх нөхцел байдал хүнд байгаагаас шалтгаалан жижиг, дунд үйлдвэр эрхлэгчдийн тоо хот, суурин газруудынхаас харьцангуй бага байна. 2008 оны байдлаар жижиг, дунд үйлдвэр эрхлэгчдийн 80.0 гаруй хувь нь Улаанбаатар хотод, 20.0 орчим хувь нь хөдөө, орон нутагт үйл ажиллагаа явуулж байна. Хөдөө орон нутгаас нийслэл хот руу шилжих хөдөлгөөнийг багасгах, орон нутагт 1 ЖДҮ газрын судалгаа, 2011 он
  • 4. хөдөлмөр эрхлэлтийг дэмжих зорилгоор жижиг, дунд үйлдвэрийг орон нутгийн онцлог, нөөц боломжид нийцүүлэн хөгжүүлэх асуудал төрийн бодлогын нэг чухал хэсэг болж байна. Иймээс сүүлийн жилүүдэд хөдөө, орон нутагт үйл ажиллагаа явуулж буй ЖДҮ эрхлэгчдэд олгох хөнгөлттэй зээлийн хэмжээ нэмэгдсэн байна. Хүснэгт 4. Орон нутагт олгосон зээлийн хэмжээ /салбараар / Салбар 2009 онд олгосон дүн /сая төг/ хувь 2010 онд олгосон дүн /сая төг/ хувь Хүнсний үйлдвэрлэл 10017.8 24.7 7799.12 24.6 Хөдөө аж ахуй 12321.76 30.3 9682.116 30.6 Худалдаа үйлчилгээ 3068.42 7.6 3106.01 9.8 Хөнгөн үйлдвэрлэл 7767.21 19.1 7203.701 22.7 Ахуйн үйлчилгээ 3231.41 8.0 1535.048 4.8 Барилгын материал 3971.83 9.8 2154.624 6.8 Эм био бэлдмэл 248.57 0.6 191.881 0.6 НИЙТ 40627 100.0 31672.5 100.0 Зээлийн олголтын дүнг 2009 онтой харьцуулахад ерөнхийдөө өссөн дүн харагдаж байна. Дэлхийн банкны “Хувийн хэвшлийг хөгжүүлэх“, Японы ЗГ-н “Байгаль орчин, ЖДҮ-г хөгжүүлэх” зэрэг олон улсын шинжтэй төслүүд нь аймаг, орон нутгийн хөгжлийн сангаар дамжуулан өнгөрсөн 2 жилд 55,8 тэрбум төгрөгийн санхүүжилтийг хийсэн байна2. Монгол улсын Засгийн газраас Жижиг дунд үйлдвэрийг дэмжих бодлого, хөтөлбөрийн хүрээнд нэлээдгүй олон арга хэмжээ, ажлуудыг авч хэрэгжүүлж байна. • Жижиг, дунд үйлдвэрлэлийг дэмжих эрх зүйн таатай орчинг бүрдүүлэх ажлын хүрээнд үйлдвэрийн тоног төхөөрөмж, сэлбэг хэрэгслийг 3 жилийн хугацаатай “Нэмэгдсэн өртгийн албан татвараас чөлөөлөх тухай”, “Гаалийн албан татвараас чөлөөлөх тухай ” хуулийн төслийг боловсруулж, 2009 оны 07 дугаар сарын 12-ны өдөр улсын их хурлаар батлуулсан. Жижиг дунд үйлдвэрийн тухай”, “Зээлийн батлан даалтын тухай”, “Санхүүгийн түрээс /лизинг/-ийн тухай ” хуульд нэмэлт өөрчлөлт оруулах санал боловсруулсан. • Төрийн захиргааны байгууллагаас жижиг, дунд үйлдвэр эрхлэгчдэд үзүүлж байгаа үйлчилгээг шуурхай чирэгдэлгүй болгох ажлын хүрээнд Улаанбаатар хотод дүүрэг бүрт “Нэг цэгийн үйлчилгээ” болон www.sme.gov.mn вэб сайт ажиллуулж үйлдвэр эрхлэгчдийг шаардлагатай мэдээлэлээр хангаж байна. 2 “Арилжааны банк болон төслийн байгууллагуудын санхүүжилт”, ЖДҮГ-н 2010 оны судалгаа
  • 5. • Жижиг дунд үйлдвэрийг татвар, санхүүгийн бодлогоор дэмжих ажлын хүрээнд 2009-2010 онд нийслэлд 12,04 тэрбум төгрөг, орон нутагт 23,7 тэрбум төгрөг, арилжааны банкны оролцоотой 10,72 тэрбум төгрөг, нийт 46,45 тэрбум төгрөгийн эх үүсвэр бүрдсэнээс 2761 төсөлд 45 тэрбум төгрөгийн хөнгөлөлттэй зээлийг 1528 аж ахуйн нэгж, иргэдэд олгосны үр дүнд 839 үйлдвэр шинээр байгуулагдаж, 1813 аж ахуйн нэгж техник технологи, тоног төхөөрөмжөө шинэчилсэн. • Жижиг, дунд үйлдвэрлэлийн хэрэгцээ, шаардлагад нийцсэн сургалт явуулах, мэдээллээр хангах, зөвөлгөө өгөх ажлын хүрээнд Монгол- Японы төв, Европын сэргээн босголт банк, Хаан банкны Инкубаторын газар, МУИС, ХААИС, ШУТИС-тай хамтран чиглэл бүрийн сургалтууд явуулж байна. Монгол Улсад үйл ажиллагаа явуулж байгаа ЖДҮ-ийн өнөөгийн хөгжил, тулгарч байгаа саад бэрхшээл болон санхүүжилтийн нөхцөл байдлыг тогтоох зорилготой түүвэр судалгааг орон даяар явуулсан3. Судалгаанд нийт 2224 ЖДҮ эрхлэгч иргэн, ААН хамрагдсан болно. Судалгаанд хамрагдсан ЖДҮ эрхлэгчдийн дийлэнх буюу 67% нь манай улсад бизнес эрхлэх эдийн засгийн таатай орчин хангалттай бус бүрдсэн гэж үзжээ. 2010 оны дэлхийн банкны бизнесийн үйл ажиллагаанд учирч буй бэрхшээл болон таатай нөлөө үзүүлж байгаа хүчин зүйлийг судалж үзэхэд Монгол улс дэлхийн 183 орноос бизнес эрхлэх боломжоор 73-т жагсаж, өмнөх оныхоос 10 байраар ухарсан нь бизнес эрхлэх таатай орчин улам муудсаныг харуулж байна. Судалгаанд оролцогчдын дийлэнх хувь нь бизнес эрхлэх таатай нөхцөл манай оронд бүрдээгүй гэж хариулсан байна. Хүснэгт 5. ЖДҮ эрхлэгчдийн бизнесийн орчинд хийсэн судалгаа /-2-маш муу, -1-муу, 0- боломжийн, 1-сайн, 2-маш сайн/ № Үзүүлэлтүүд Индекс 1 Олон улсын байгууллагын хөнгөлөлттэй зээлийн олдоц -1.01 2 Засгийн газрын хөнгөлөлттэй зээлийн олдоц -0.97 3 Төрийн байгууллагын үйлчилгээ -0.66 4 Санхүүжилтийн хүү -0.65 5 Зам тээврийн хөгжил -0.58 6 Хөрөнгийн зах зээлээс санхүүжилт авах -0.58 7 Санхүүжилтийн хугацаа -0.54 8 Хууль эрх зүйн орчин -0.54 9 Татварын тогтолцоо -0.50 10 Санхүүжилтийн хэмжээ -0.48 11 Санхүүжилтийн барьцаа хөрөнгө -0.47 12 Гадаад худалдаа хийх нөхцөл -0.46 13 Газар эзэмших -0.44 14 Шударга өрсөлдөөн -0.42 15 Хяналт шалгалтын тогтолцоо -0.42 16 Өөрийн хөрөнгийн хүрэлцээ -0.41 17 Хэрэглэгчдийн худалдан авах чадвар -0.39 18 Бусад банк бус санхүүгийн байгууллагын зээл -0.39 19 Даатгалын үйлчилгээ -0.39 20 Зээлийн батлан даалт -0.38 3 Монгол банк ЖДҮ эрхлэгчдийн түүвэр судалгаа, 2011 он, УБ
  • 6. 21 22 23 24 25 26 27 Зах зээлийн багатаамж -0.38 Зээл олгох үйл ажиллагаа -0.33 Дулаан, усан хангамж -0.31 Технологийн дэвшил -0.26 Банкны зээл олголт -0.20 Цахилгаан хангамж -0.05 Мэдээлэл холбооны хөгжил 0.24 Эх үүсвэр: Монгол банк, ЖДҮ эрхлэгчдийн түүвэр судалгаа, 2011 Дээрх судалгаанаас харахад ихэнх бизнесийн орчны хүчин зүйлсийн индекс хасах утгатай гарсан байна. Харин мэдээлэл холбооны хөгжлийн үзүүлэлтийн индекс нэмэх 0.24 гэсэн утгатай байна. Хөнгөн үйлдвэрийн салбар дахь ЖДҮ-н хөгжил, төлөвшил Дээрх судалгаанаас харахад Монгол улс ЖДҮ-ээ хөгжүүлэх чиглэлээр нэлээдгүй ажил хийж байна. Тухайлбал, сүүлийн жилүүдэд ЖДҮ, бизнес эрхлэгчдэд олгох хөнгөлттэй зээлийн хэмжээ нэмэгдсэн хэдий ч нийт зээл хүсэгчдийн дөнгөж 6.6 %-д зээл олгожээ. Нийт зээл хүсэгчдэд бүгдэд нь хөнгөлттэй зээл олгох боломжгүйгээс зээл авах процедурыг энгийн, хялбар, үйл ажиллагаа нь хэвийн байгаа ААН-д зээл авах боломжыг бүрдүүлэх тал дээр ажиллах нь зүйтэй. Төр, ЗГ-аас ЖДҮ бизнес эрхлэгчдэд зориулж олон чиглэлийн сургалтууд зохион байгуулж байгаа хэдий ч үйлдвэр эрхлэгчдийн хамрагдалт хангалтгүй байна. Иймээс сургалтын агуулга, хэлбэрийг өөрчилж, ажлын байран дээр нь сургах, улмаар орчин үеийн сургалтын хэлбэрүүдийг түлхүү ашиглах, сургалтаа чанаржуулах тал дээр анхаарах хэрэгтэй. Дэлхийн банк, Монгол банкнаас бизнесийн орчинд хийсэн судалгаагаар 183 орноос бизнес эрхлэх боломжоор 73-т орж өмнөх оноос 10 байраар ухарсан төдийгүй, бизнесийн орчин хангалттай бус, таатай бус гэсэн дүнтэй гарчээ. Энэ нь төр, засгаас хэрэгжүүлж буй ажлыг өөр нэг талаас нь үнэлсэн үнэлгээ юм. Тухайлбал, Олон улсын байгууллагын хөнгөлөлттэй зээлийн олдоц-1.01, Засгийн газрын хөнгөлөлттэй зээлийн олдоц-0.97, Төрийн байгууллагын үйлчилгээ-0.66, Татварын тогтолцоо-0.5, Санхүүжилтийн хэмжээ0.48 гэсэн хасах индекстэй буюу ихэнх үзүүлэлт нь хангалтгүй үнэлгээтэй гарчээ. Иймээс төр, засгаас авч хэрэгжүүлж буй бодлого, хөтөлбөр нь бизнесийн орчинг сайжрууулах, бодит үр дүнд чиглэсэн байх нь чухал байна. Ашигласан ном, материал [1] ХХААХҮЯ-ны мэдээлэл, 2010 он, УБ [2] Б.Цэцэгмаа , “Жижиг дунд бизнесийн менежмент” сурах бичиг, 2008 [3] Гаалийн ерөнхий газрын мэдээ, 2010, УБ [4] Үндэсний статистикийн газрын мэдээ, 2010 [5] ЗГ-ын хэрэгжүүлэгч агентлаг, Жижиг дунд үйлдвэрийн газрын мэдээлэл, 2011 [6] Эрдэм шинжилгээний бүтээлийн эмхэтгэл, 2009 [7] www.mongolbank.com, 2011 [8] www.sme.gov.mn, 2011 Удирдагч: П.Жаргалтуяа /ҮТДС-н ТМПБ-ийн дэд проф, доктор (Ph.D)/
  • 7. 21 22 23 24 25 26 27 Зах зээлийн багатаамж -0.38 Зээл олгох үйл ажиллагаа -0.33 Дулаан, усан хангамж -0.31 Технологийн дэвшил -0.26 Банкны зээл олголт -0.20 Цахилгаан хангамж -0.05 Мэдээлэл холбооны хөгжил 0.24 Эх үүсвэр: Монгол банк, ЖДҮ эрхлэгчдийн түүвэр судалгаа, 2011 Дээрх судалгаанаас харахад ихэнх бизнесийн орчны хүчин зүйлсийн индекс хасах утгатай гарсан байна. Харин мэдээлэл холбооны хөгжлийн үзүүлэлтийн индекс нэмэх 0.24 гэсэн утгатай байна. Хөнгөн үйлдвэрийн салбар дахь ЖДҮ-н хөгжил, төлөвшил Дээрх судалгаанаас харахад Монгол улс ЖДҮ-ээ хөгжүүлэх чиглэлээр нэлээдгүй ажил хийж байна. Тухайлбал, сүүлийн жилүүдэд ЖДҮ, бизнес эрхлэгчдэд олгох хөнгөлттэй зээлийн хэмжээ нэмэгдсэн хэдий ч нийт зээл хүсэгчдийн дөнгөж 6.6 %-д зээл олгожээ. Нийт зээл хүсэгчдэд бүгдэд нь хөнгөлттэй зээл олгох боломжгүйгээс зээл авах процедурыг энгийн, хялбар, үйл ажиллагаа нь хэвийн байгаа ААН-д зээл авах боломжыг бүрдүүлэх тал дээр ажиллах нь зүйтэй. Төр, ЗГ-аас ЖДҮ бизнес эрхлэгчдэд зориулж олон чиглэлийн сургалтууд зохион байгуулж байгаа хэдий ч үйлдвэр эрхлэгчдийн хамрагдалт хангалтгүй байна. Иймээс сургалтын агуулга, хэлбэрийг өөрчилж, ажлын байран дээр нь сургах, улмаар орчин үеийн сургалтын хэлбэрүүдийг түлхүү ашиглах, сургалтаа чанаржуулах тал дээр анхаарах хэрэгтэй. Дэлхийн банк, Монгол банкнаас бизнесийн орчинд хийсэн судалгаагаар 183 орноос бизнес эрхлэх боломжоор 73-т орж өмнөх оноос 10 байраар ухарсан төдийгүй, бизнесийн орчин хангалттай бус, таатай бус гэсэн дүнтэй гарчээ. Энэ нь төр, засгаас хэрэгжүүлж буй ажлыг өөр нэг талаас нь үнэлсэн үнэлгээ юм. Тухайлбал, Олон улсын байгууллагын хөнгөлөлттэй зээлийн олдоц-1.01, Засгийн газрын хөнгөлөлттэй зээлийн олдоц-0.97, Төрийн байгууллагын үйлчилгээ-0.66, Татварын тогтолцоо-0.5, Санхүүжилтийн хэмжээ0.48 гэсэн хасах индекстэй буюу ихэнх үзүүлэлт нь хангалтгүй үнэлгээтэй гарчээ. Иймээс төр, засгаас авч хэрэгжүүлж буй бодлого, хөтөлбөр нь бизнесийн орчинг сайжрууулах, бодит үр дүнд чиглэсэн байх нь чухал байна. Ашигласан ном, материал [1] ХХААХҮЯ-ны мэдээлэл, 2010 он, УБ [2] Б.Цэцэгмаа , “Жижиг дунд бизнесийн менежмент” сурах бичиг, 2008 [3] Гаалийн ерөнхий газрын мэдээ, 2010, УБ [4] Үндэсний статистикийн газрын мэдээ, 2010 [5] ЗГ-ын хэрэгжүүлэгч агентлаг, Жижиг дунд үйлдвэрийн газрын мэдээлэл, 2011 [6] Эрдэм шинжилгээний бүтээлийн эмхэтгэл, 2009 [7] www.mongolbank.com, 2011 [8] www.sme.gov.mn, 2011 Удирдагч: П.Жаргалтуяа /ҮТДС-н ТМПБ-ийн дэд проф, доктор (Ph.D)/