ЖИЖИГ ДУНД ҮЙЛДВЭРЛЭЛИЙН СУДАЛГАА СУРГАЛТЫН ТӨВ (ШУТИС - КТМС)

1. ÌÎÍÃÎË ÓËÑÛÍ ØÈÍÆËÝÕ ÓÕÀÀÍ ÒÅÕÍÎËÎÃÈÉÍ ÈÕ ÑÓÐÃÓÓËÜ
ÆÈÆÈà ÄÓÍÄ ¯ÉËÄÂÝÐËÝËÈÉÍ
ÑÓÄÀËÃÀÀ ÑÓÐÃÀËÒÛÍ
ÒªÂÈÉÍ ÌÝÄÝÝËÝË
No3. 2003 îíû 12 äóãààð ñàð
Àãóóëãà
Ä/ Ñýäýâ Õ.
ä Òºâèéí òàíèëöóóëãà
I. Æèæèã äóíä ¿éëäâýðëýëèéí
ñóäàëãàà ñóðãàëòûí òºâèéí Æèæèã äóíä ¿éëäâýðëýëèéí Ñóäàëãàà ñóðãàëòûí
òóõàé òºâ íü ØÓÒÈÑ-èéí Ðåêòîðûí 2003 îíû 1-ð ñàðûí 10-
II. Òºâèéí 2003 îíä õèéæ íû ºäðèéí òóøààëààð áàéãóóëàãäàæ, ÊòÌÑ-èéí
ã¿éöýòãýñýí àæëûí òîâ÷ ¯éëäâýðëýë, á¿òýýìæèéí óäèðäëàãûí ïðîôåññîðûí
òàéëàí áàãèéã ò¿øèãëýí ¿éë àæèëëàãàà ÿâóóëæ áàéíà.
Õýðýãæ¿¿ëñýí òºñºë:
III. Øèíæëýõ óõààí- Áîëîâñðîë- Òºâèéí ýðõýì çîðèëãî:
Áèçíåñèéí áàéãóóëëàãóóäûí
¿éë àæèëëàãààã óÿëäóóëàõ Áèçíåñèéí òààòàé îð÷èí á¿ðä¿¿ëýõ, áèçíåñ
çîõèñòîé õóâèëáàð òºñëèéí ýðõëýã÷äèéã ÷àäâàðæóóëàõ ÷èãëýëýýð ýðäýì
òàëààðõè ìýäýýëýë øèíæèëãýý ñóäàëãàà, ñóðãàëò, èíêóáàöèéí
IV. Ìîíãîëûí õ¿í àìûí äóíä èäýâõèòýé ¿éë àæèëëàãàà ÿâóóëæ, æèæèã äóíä
îðëîãîòîé á¿ëãèéí ÿäóóðëûí ¿éëäâýðëýë, áèçíåñèéã õºãæ¿¿ëýõýä õóâü íýìýð
ýðñäëèéí ñóäàëãàà òºñëèéí îðóóëàõ ÿâäàë þì.
òàëààðõè ìýäýýëýë
Çîõèîí áàéãóóëñàí ýðäýì Òºâèéí ¿éë àæèëëàãààíû çîðèëòóóä:
øèíæèëãýýíèé õóðàë ñåìèíàð:
V. Æį-èéí õºãæèë: Îäîî áà Æį, áèçíåñèéí õ¿ðýýíä ºðãºí õ¿ðýýòýé
èðýýä¿é” ñýäýâò õóðëûí ñóäàëãàà ÿâóóëàõ, ìýäýýëëèéí ñàí á¿ðä¿¿ëýõ,
òàëààðõè ìýäýýëýë ñóðãàëò çîõèîí áàéãóóëàõ, çºâëºë㺺 ºãºõ,
VI. “Çàâõàí àéìãèéí õºãæëèéí áèçíåñèéí èíêóáàöèéí ¿¿ðýã ã¿éöýòãýõ çàìààð
çàðèì àñóóäàë, øèéäâýðëýõ òýäãýýðèéí ºðñºëäºõ ÷àäâàðûã äýýøë¿¿ëýõ;
àðãà çàì” õóðëûí òàëààðõè Òîì êîìïàíè, ¿éëäâýðèéí ãàçðóóä áîëîí Æį,
ìýäýýëýë áèçíåñèéí óÿëäàà õîëáîîã áýõæ¿¿ëýõ, õàìòûí
Õýâëýí íèéòë¿¿ëñýí íîì ñóðàõ àæèëëàãààã õºãæ¿¿ëýõýä äýìæëýã ¿ç¿¿ëýõ;
áè÷èã, ãàðûí àâëàãà Áèçíåñèéí èíêóáàòîðûã áàéãóóëæ àæèëëóóëàõ;
VII. “Àæ àõóéí íýãæ áàéãóóëëàãûí Æį-èéã õºãæ¿¿ëýõ ÷èãëýëýýð òºðººñ
á¿òýýìæèéí óäèðäëàãûã áàðèìòàëæ áàéãàà áîäëîãûã õýðýãæ¿¿ëýõýä
áîëîâñðîíãóé áîëãîõ íü”, “Æį- õóâü íýìýð îðóóëàõ;
èéí òºñëèéí òåõíèê ýäèéí çàñãèéí
¿íäýñëýë áîëîâñðóóëàõ àðãà÷èëñàí Æį, áèçíåñèéí ñóäàëãàà, ñóðãàëòûí òîìîîõîí
çºâëºìæ”, “Çàâõàí àéìãèéí òºâ áîëîí ºñ÷ õºãæèõ;
õºãæëèéí çàðèì àñóóäàë,
øèéäâýðëýõ àðãà çàì” ñýäýâò Òºâèéí ¿éë àæèëëàãààíû ¿íäñýí ÷èãëýë:
íîìíóóäûí òàëààð
Ñóðãàëò: Æį, áèçíåñèéã õºãæ¿¿ëýõ ÷èãëýëýýð òºðººñ
VIII. Æèæèã áèçíåñèéí ìåíåæìåíò áàðèìòàëæ áàéãàà áîäëîãûã ºðãºí õ¿ðýýíä
XIX. Òåõíîëîãèéí ìåíåæìåíò ñóðòàë÷ëàõ, õýðýãæ¿¿ëýõ àæëûã òºðºë á¿ðèéí

2. www.csms.edu.mn/ppmpc
Æèæèã äóíä ¿éëäâýðëýëèéí ñóäàëãàà, ñóðãàëòûí òºâ
àðãà õýëáýðýýð çîõèîí áàéãóóëæ, òºð çàñãèéí àæèë ã¿éöýòãýäýã. 20 ãàðóé ýðäýì øèíæèëãýýíèé
õîëáîãäîõ áàéãóóëëàãóóäòàé õàìòðàí àæèëëàõ; èëòãýë, 10 øàõàì ºã¿¿ëëýã, 7 íîì ãàðûí àâëàãà
Ìîíãîë óëñûí áèçíåñèéí îð÷èí, òåõíîëîãè- áè÷èæ õýâë¿¿ëñýí, 20-èîä òºñºë, ãýðýýò àæèë
áèçíåñèéí èíêóáàöè, æèæèã äóíä ¿éëäâýðëýë, ã¿éöýòãýæ ¿éëäâýðëýëä øèëæ¿¿ëæýý.
áèçíåñ, ýäèéí çàñàã, çàõ çýýë, òåõíîëîãè, Àæèëòàí: Äîêòîðàíò Ä. Áàòöýíãýë
á¿òýýìæ, ÷àíàðûí ìåíåæìåíòèéí ÷èãëýëýýð ¯éëäâýðëýëèéí ìåíåæìåíò,
ñóäàëãàà ÿâóóëàõ, òºñºë ã¿éöýòãýõ; ñèñòåìèéí äèçàéí, áèçíåñèéí
Áèçíåñ ýðõëýã÷äýä çîðèóëñàí ñóðãàëòûí óÿí õàðèëöàà, ëîãèñòèê ìåíåæìåíò,
õàòàí õºòºëáºð áîëîâñðóóëæ, óðò áîãèíî òåõíîëîãèéí ìåíåæìåíò,
õóãàöààò ñóðãàëòóóäûã çîõèîí áàéãóóëàõ; ýêîíîìåòðèê, øèíý÷ëýëèéí
Æį, áèçíåñèéí ñóðãàëò ñóäàëãààíû ìåíåæìåíòèéí ÷èãëýëýýð ýðäýì
ìýäýýëëèéí ñàí á¿ðä¿¿ëýõ; øèíæèëãýýíèé àæèë õèéæ áàéíà.
Æèæèã äóíä áèçíåñèéã õºãæ¿¿ëýõ, òààòàé Àæèëòàí: ìàãèñòð Ä. Ãàíáààòàð
îð÷èíã á¿ðä¿¿ëýõ ÷èãëýëä òºð, îëîí íèéò, Æèæèã áèçíåñèéí ìåíåæìåíò,
øèíæëýõ óõààí, áîëîâñðîë, áèçíåñèéí áèçíåñèéí èíêóáàöèéí ìàðêåòèíã,
áàéãóóëëàãóóäûí õàìòûí àæèëëàãààã îíîâ÷òîé îëîí óëñûí áèçíåñèéí ìåíåæìåíò,
óÿëäóóëàõàä çóó÷ëàã÷èéí ¿¿ðýã ã¿éöýòãýæ ¿íýò öààñíû øèíæèëãýýíèé
àæèëëàõ; ÷èãëýëýýð ñóäàëãàà, øèíæèëãýý
Æį-¿¿äýä ìýðãýæëèéí çºâëºë㺺 ºãºõ, õèéæ áàéíà.
ôóíêöèîíàëü ìýðãýæèëòí¿¿äýýð õàíãàõ
¿éë÷èëãýý ¿ç¿¿ëýõ çàìààð áèçíåñèéí Àæèëòàí: Ñ. Áàÿðáàò:
èíêóáàöèéí ¿¿ðýã ã¿éöýòãýõ; Òåõíîëîãèéí ìåíåæìåíò,
Æèæèã äóíä ¿éëäâýðëýëä òåõíîëîãè äàìæóóëàõ ¿éëäâýðëýë ¿éë àæèëëàãààíû
÷èãëýëýýð ñóäàëãàà ÿâóóëàõ, òåõíîëîãèéí ìåíåæìåíò, ðå-èíæåíåðèíãèéí
¿íýëãýý õèéõ; ÷èãëýëýýð ñóäàëãààíû àæèë
Ýðäýìòýä, ýðäýì øèíæèëãýý,òºð îëîí íèéò, ã¿éöýòãýäýã.
áèçíåñ, ¿éëäâýðëýëèéí áàéãóóëëàãóóäûí õîîðîíä
õýëõýý õîëáîî òîãòîîõ, çóó÷ëàõ;
Îþóòíóóäûí áèçíåñ ñýòãýëãýýã òºëºâø¿¿ëýí
õºãæ¿¿ëýõ, àæëûí äàäëàãà îëãîõ çîðèëãîîð Àæèëòàí: Ì. Çàÿà
îþóòàí ñåðâèñ, îþóòíû èíêóáàòîð çîõèîí Æèæèã äóíä ¿éëäâýðëýëèéí
áàéãóóëæ àæèëëóóëàõ; õºãæèë, òºëºâøèë, àæ ¿éëäâýðèéí
ªºðèéí îðíû áîëîí ãàäààäûí èæèë òºñòýé ïàðê, òåõíîëîãè áèçíåñèéí
áàéãóóëëàãóóäòàé õàðèëöàà õîëáîî òîãòîîæ, èíêóáàöèéí ÷èãëýëýýð ñóäàëãàà
õàìòðàí àæèëëàõ; øèíæèëãýýíèé àæèë õèéæ áàéíà.
Òºâèéí á¿ðýëäýõ¿¿í: Àæèëòàí: Ë. Äýëãýðìàà
¯éëäâýðëýë ¿éë àæèëëàãààíû
Çàõèðàë: Äîêòîð, äýä ïðîôåññîð Ë. Îþóíöýöýã
ìåíåæìåíò, á¿òýýìæèéí
Á¿òýýìæ, ¿éëäâýðëýë, ÷àíàðûí
ìåíåæìåíò, íîîñ íîîëóóðûí
ìåíåæìåíò, æèæèã äóíä
¿éëäâýðëýëèéí ñàëáàðûí
¿éëäâýðëýë, àæ ¿éëäâýðèéí
ºðñºëäºõ ÷àäâàðûí ÷èãëýëýýð
ïàðê, òåõíîëîãè áèçíåñèéí
ñóäàëãààíû àæèë ã¿éöýòãýæ
èíêóáàöè, äýýä áîëîâñðîëûí
áàéíà.
ìåíåæìåíòèéí ÷èãëýëýýð
ñóäàëãààíû àæèë ã¿éöýòãýäýã.
Òºâèéí ýðäýì øèíæèëãýý ñóäàëãààíû ÷èãëýë:
10 ãàðóé íîì, ãàðûí àâëàãà, 20
 Ìèêðî ýäèéí çàñàã, áèçíåñèéí îð÷íû
ãàðóé ýðäýì øèíæèëãýýíèé
ñóäàëãàà;
ºã¿¿ëýë áè÷èæ íèéòë¿¿ëýí, 20
 Áèçíåñ ýðõëýëò, àæèë ýðõëýëò, æèæèã äóíä
ãàðóé èëòãýë áýëòãýæ õýëýëö¿¿ëæýý. 10-ààä òºñºë,
¿éëäâýðëýë, áèçíåñèéí õºãæèë òºëºâøëèéí
ãýðýýò àæëûí ã¿éöýòãýã÷, õàìòðàí ã¿éöýòãýã÷ýýð
àñóóäàë
àæèëëàñàí áàéíà.
 Àæ ¿éëäâýðèéí ñàëáàðûí ºðñºëäºõ ÷àäâàð,
Àæèëòàí: Äîêòîð Ë. Îòãîíöýöýã
á¿òýýìæèéí ñóäàëãàà;
Íîîñ, íîîëóóðûí ñàëáàðûí
 Òåõíîëîãèéí ìåíåæìåíò, õºãæëèéí
òåõíîëîãèéí õºãæëèéí
óäèðäëàãà, òåõíîëîãè äàìæóóëàëò,
ñóäàëãàà, ¿éëäâýðèéí ãàçðûí
òåõíîëîãèéí ò¿âøíèé ¿íýëãýý;
ººð÷ëºëò, øèíý÷ëýëò,
 Àæ ¿éëäâýðèéí ïàðê, Òåõíîëîãè áèçíåñèéí
òåõíîëîãè øèëæ¿¿ëýëò,
èíêóáàöèéí àñóóäàë
òåõíîëîãèéí ¿íýëãýýíèé àðãà
ç¿éí ÷èãëýëýýð ñóäàëãààíû
2

3. www.csms.edu.mn/ppmpc
Æèæèã äóíä ¿éëäâýðëýëèéí ñóäàëãàà, ñóðãàëòûí òºâ
 ¯éëäâýðëýë, ¿éë÷èëãýý , ¿éë àæèëëàãààíû Îëîí óëñûí áàéãóóëëàãóóä (UNDP, JICA,
ìåíåæìåíòèéã áîëîâñðîíãóé áîëãîõ KOICA, GTZ, USAID)
àñóóäàë; ¯éëäâýð Õóäàëäààíû ßàì
 ×àíàðûí óäèðäëàãà, ñòàíäàðò÷èëàë, Ñàíõ¿¿ Ýäèéí Çàñãèéí ßàì
÷àíàðûí áàòàëãààæóóëàëòûí àñóóäàë; Õºäºëìºð Íèéãìèéí Õàìãààëëûí ßàì
Òºâèéí ñóðãàëòûí ¿éë àæèëëàãàà Ìîíãîë áàíê
Óëààíáààòàð õîòûí Çàõèðàã÷èéí Àæëûí Àëáà
 Çýðãèéí ñóðãàëò Ñòàíäàðò÷èëàë õýìæèë ç¿éí ¿íäýñíèé òºâ
¯éëäâýðëýë, á¿òýýìæèéí óäèðäëàãûí Õºäºëìºð ýðõëýëòèéí ãàçàð
ïðîôåññîðûí áàã íü äàðààõè ìýðãýæë¿¿äýýð ØÓÒÈÑ-èéí á¿ðýëäýõ¿¿í ñóðãóóëèóä
áàêàëàâð, ìàãèñòðûí çýðýãòýé ìýðãýæèëòýí ØÓÒÈÑ, Íýõìýëèéí õ¿ðýýëýí
áýëòãýæ áàéíà.¯¿íä: ØÓÒÈÑ, Õóâöàñ ñóäëàëûí òºâ
-- ¯éëäâýðëýëèéí ìåíåæìåíò ØÓÒÈÑ, Ýêîëîãè òîãòâîðòîé õºãæëèéí òºâ
-- ¯éëäâýðëýë áà ìàðêåòèíãèéí ìåíåæìåíò
Ìîíãîëûí ¯íäýñíèé Õóäàëäàà Àæ ¯éëäâýðèéí
-- ¯éëäâýðëýë áà õ¿íèé íººöèéí ìåíåæìåíò
Òàíõèì
-- Æèæèã áèçíåñèéí ìåíåæìåíò
¯íäýñíèé á¿òýýìæ õºãæëèéí òºâ
 Çýðãèéí áóñ ñóðãàëò Ìîíãîëûí Àæèë Îëãîã÷ Ýçäèéí Íýãäñýí Õîëáîî
Ìîíãîëûí Æèæèã Äóíä ¯éëäâýð Ýðõëýã÷äèéí
Ñóðãàëòûí çîðèëãî: Íýãäñýí Õîëáîî
Æèæèã äóíä ¿éëäâýðëýë, áèçíåñ ýðõëýã÷äèéí çàõ Õóâèàðàà õºäºëìºð ýðõëýã÷äèéí õîëáîî
çýýëèéí ýäèéí çàñàã, ìåíåæìåíò, ýðõ ç¿éí ìýäëýã ¯íäýñíèé ¿éëäâýðëýã÷äèéí õîëáîî
áîëîâñðîë, óð ÷àäâàðûã äýýøë¿¿ëýõýä ÷èãëýãäýíý. Íîîñ íîîëóóð ¿éëäâýðëýã÷äèéí õîëáîî
θìîë á¿òýýãäýõ¿¿í ¿éëäâýðëýã÷äèéí õîëáîî
Ñóðãàëòûí ¿íäñýí ÷èãëýë: Ìîíãîëûí ìåíåæìåíòèéí õîëáîî
Á¿òýýìæèéí ìåíåæìåíò Ìîíãîëûí ëîãèñòèêèéí õîëáîî
×àíàðûí ìåíåæìåíò Ìîíãîë øóóäàí ÕÕÊ
Òåõíîëîãèéí ìåíåæìåíò Ýýðìýë ÕÕÊ
Æèæèã äóíä ¿éëäâýðëýëèéí ìåíåæìåíò Ãîâü ÕÊ
¯éëäâýðëýë ¿éë÷èëãýý, ¿éë àæèëëàãààíû Ìèêîì ÕÕÊ
ìåíåæìåíò Ìîíãîë íýõìýë ÕÕÊ
Òºñëèéí ìåíåæìåíò Ñèòè òàêñè ÕÕÊ
Áàéãóóëëàãûí ººð÷ëºëòèéí óäèðäëàãà Óëààíáààòàð õèâñ ÕÕÊ
Áàéãóóëëàãà áà àæëûí ñî¸ë Ýðäýíýò õèâñ ÕÕÊ
Õºäºëìºð çîõèîí áàéãóóëàëò ÁÎÑÀ ÕÕÊ
Ìàðêåòèíãèéí ìåíåæìåíò ÁÀÁ èíâåñò ÕÕÊ
Ñàíõ¿¿ãèéí ìåíåæìåíò
Õ¿íèé íººöèéí ìåíåæìåíò Õàìòûí àæèëëàãààíû ¿íäñýí ÷èãëýë¿¿ä:
Áèçíåñ òºëºâëºëò  Òîäîðõîé ÷èãëýëýýð ñóðãàëò çîõèîí áàéãóóëàõ;
Áèçíåñ, õºäºëìºðèéí ýðõ ç¿é  Õàìòàðñàí ñóäàëãààíû àæèë çîõèîí áàéãóóëàõ;
 Õàìòàðñàí òºñºë õýðýãæ¿¿ëýõ;
Ñóðãàëòûí ¿ð ä¿í:  Áàéãóóëëàãûí çàõèàëãààð ãýðýýò àæèë, òºñºë
ã¿éöýòãýõ;
ØÓÒÈÑ-èéí ñåðòèôèêàò îëãîíî.
 Áàéãóóëëàãûí òóëãàìäñàí àñóóäëààð çºâëºë㺺
ºãºõ;
Òºâèéí õàìòûí àæèëëàãàà  Áàéãóóëëàãûí àæèëòàí, ìýðãýæèëòí¿¿äèéí
ýðäýì øèíæèëãýý, ñóäàëãààíû àæèëä àðãà ç¿éí
Æèæèã äóíä ¿éëäâýðëýëèéí ñóäàëãàà ñóðãàëòûí òºâ òóñëàëöàà ¿ç¿¿ëýõ, çºâëºë㺺 ºãºõ;
íü äàðààõè áàéãóóëëàãóóäòàé õàìòðàí àæèëëàæ  Ýðäýì øèíæèëãýýíèé õóðàë, ñåìèíàð, óóëçàëò,
áàéíà. ¯¿íä: çºâëºë㺺í õàìòðàí çîõèîí áàéãóóëàõ;
Àçè íîìõîí äàëàéí òåõíîëîãèéí òºâ  Áàéãóóëëàãà, ñóðãóóëü ñóðòàë÷èëàõ
Àçèéí á¿òýýìæèéí áàéãóóëëàãà, ò¿¿íèé ãèø¿¿í  Îþóòíóóäûí äóíä ñóðòàë÷èëãààíû àæèë,
îðíóóäûí ¯íäýñíèé á¿òýýìæèéí áàéãóóëëàãóóä óðàëäààí òýìöýýí, õóðàë ñåìèíàð çîõèîí
Äýëõèéí á¿òýýìæèéí øèíæëýõ óõààíû àêàäåìè áàéãóóëàõ;
Àìåðèêèéí ¯íäýñíèé èíêóáàòîðóóäûí õîëáîî
Àçèéí Èíêóáàöèéí õîëáîî Õýðýãæ¿¿ëæ áàéãàà áîëîí õýðýãæ¿¿ëýõýýð
ßïîíû Æį-èéí õºãæëèéã äýìæèõ áàéãóóëëàãà òºëºâëºñºí òºñë¿¿ä
3

4. www.csms.edu.mn/ppmpc
Æèæèã äóíä ¿éëäâýðëýëèéí ñóäàëãàà, ñóðãàëòûí òºâ
 θäëûí ¿éëäâýðëýëèéí ñàëáàðûí ºðñºëäºõ 4. θìîë á¿òýýãäýõ¿¿í ¿éëäâýðëýëèéí ñàëáàðûí
÷àäâàðûã äýýøë¿¿ëýõ àðãà çàì (ã¿éöýòãýã÷) ºðñºëäºõ ÷àäâàðûã äýýøë¿¿ëýõ àðãà çàì
 ÊòÌÑ-èéí ñóðãàëòûí ÷àíàðûã ñàéæðóóëàõ (¯Õß, ØÓÒ-èéí ñàí)
áîëîìæèéí ñóäàëãàà (ã¿éöýòãýã÷) 5. Ãàäààäûí çýýë òóñëàìæèéí àøèãëàëòûí ¿ð
 Óóëûí áàÿæóóëàõ Ýðäýíýò ¿éëäâýðèéí àøèã, öààøèä áàðèìòëàõ ÷èã õàíäëàãà (ÑÝÇß,
Áàÿæóóëàõ ôàáðèêèéí ¿éëäâýðëýëèéí ¿ð ØÓÒ-èéí ñàí)
àøãèéã äýýøë¿¿ëýõ àðãà çàì (2004-2005) 6. Áè÷èë ñàíõ¿¿ãèéí áàéãóóëëàãûí òºñëèéí
¿íäýñëýë (Äýëõèéí çºí, ÎÓÁ)
Òºâèéí 2003 îíä õèéæ ã¿éöýòãýñýí 7. Ìîíãîëûí õ¿í àìûí äóíä îðëîãîòîé á¿ëãèéã
àæëûí òîâ÷ òàéëàí ÿäóóðëûí ýðñäëèéí ñóäàëãàà(ͯÁÕÕ, ÑÝÇß)
/11-ð ñàðûí 30-íû áàéäëààð/ 8. City shop ÕÕÊ-íû àæèëëàã÷äûí ñóðãàëòûí
òºñºë
9. Áàðèëãûí Æį ýðõëýã÷äèéí ìåíåæìåíòèéí
Íýã . Ñóðãàëòûí ¿éë àæèëëàãàà ñóðãàëò (ͯÁÕÕ)
À. Ñóðãàëòûí õºòºëáºð Á. Õýðýãæ¿¿ëñýí òºñºë:
1. Æèæèã áèçíåñèéí ìåíåæìåíò. Áèçíåñèéí Ìîíãîëûí õ¿í àìûí äóíä îðëîãîòîé á¿ëãèéí
óäèðäëàãûí áàêàëàâð, ìàãèñòðûí çýðýã îëãîõ ÿäóóðëûí ýðñäëèéí ñóäàëãàà(Ýäèéí çàñãèéí
ñóðãàëòûí õºòºëáºð( 2003-2004 îíû õè÷ýýëèéí ïðîôåññîðûí áàãòàé õàìòðàí õýðýãæ¿¿ëñýí)
æèëä 25 îþóòàí ýëñ¿¿ëýí ñóðàëöóóëæ áàéíà). Øèíæëýõ óõààí- Áîëîâñðîë- Áèçíåñèéí
áàéãóóëëàãóóäûí ¿éë àæèëëàãààã óÿëäóóëàõ
2. Òåõíîëîãèéí ìåíåæìåíò. ªìíºä Äàêîòà çîõèñòîé õóâèëáàð(ÁÑØÓß, ØÓÒ-èéí ñàí)
ìóæèéí Óóë óóðõàé, òåõíîëîãèéí ñóðãóóëüòàé
õàìòàðñàí ìàãèñòðûí ñóðãàëòûí õºòºëáºð Â. Çîõèîí áàéãóóëñàí õóðàë, ñåìèíàð,
(áýëòãýë àæëûã çîõèîí áàéãóóëæ áàéíà). çºâëºë㺺í:
“Áîëîâñðîëä îðóóëàõ õºðºí㺠îðóóëàëò”,
Á. Áàéãóóëëàãûí çàõèàëãàò áîëîí áîãèíî ØÓÒÈÑ, ̯ÕÀ¯Ò, ×óóëãà- óóëçàëò, 2003.02.24-
õóãàöààò ñóðãàëò 26
1. “Á¿òýýìæèéí ìåíåæìåíò”, Ýðäýíýòèéí óäèðäàõ “Á¿òýýìæèéí ºäºðëºã”. ØÓÒÈÑ, Ìîíãîëûí
àæèëòíû ìåíåæìåíòèéí ñóðãàëò, 2003.04.01-04 ¿íäýñíèé á¿òýýìæ õºãæëèéí òºâ. 2003.05.05
2. “Òåõíîëîãèéí ìåíåæìåíò”, Õºíãºí ¿éëäâýðèéí “Æèæèã äóíä ¿éëäâýðëýëèéí õºãæèë: îäîî
ìýðãýæèëòí¿¿äèéí ìýðãýæèë äýýøë¿¿ëýõ, áà èðýýä¿é”. Îíîë ïðàêòèêèéí áàãà õóðàë,
ìýðãýæëèéí çýðýã îëãîõ ñóðãàëò, ØÓÒÈÑ, ¯Õß, ÓÁ õîòûí Çàõèðàã÷èéí àæëûí àëáà,
Ñóäàëãàà õºãæëèéí õ¿ðýýëýí, 2003, 5 ñàð ØÓÒÈÑ, Ìîíãîëûí ¿íäýñíèé õóäàëäàà àæ
3. “Òåõíîëîãèéí ìåíåæìåíò”, Ýð÷èì õ¿÷íèé ¿éëäâýðèéí òàíõèì, Ìîíãîëûí àæèë îëãîã÷
ñàëáàðûí óäèðäàõ àæèëòíû ìåíåæìåíòèéí ýçäèéí íýãäñýí õîëáîî, Ìîíãîëûí “Æèæèã äóíä
ñóðãàëò, Äýä á¿òöèéí ÿàì, 2003, 9 ñàð ¿éëäâýð ýðõëýã÷ä”-èéí íýãäñýí õîëáîî,
4. “Á¿òýýìæèéí ìåíåæìåíò”, Ïåòðîâèñ ÕÕÊ-íû 2003.05.16, (Õóðëûí èëòãýë¿¿äèéí ýìõòãýëèéã
ÈÒÀ-óóäûí ñóðãàëò, 2003. 10 ñàð õýâë¿¿ëýâ.)
5. Òåõíîëîãè áèçíåñèéí èíêóáàöèéí õºãæëèéí ÷èã “Òåõíîëîãèéí ìåíåæìåíòèéí ñóðãàëò”
õàíäëàãà”, ØÓÒÈÑ, ÌÈÑ, Ìîíãîëûí ñåìèíàð, ªìíºä Äàêîòàãèéí óóë óóðõàé
Ëîãèñòèêèéí õîëáîî, 2003.10.30 òåõíîëîãèéí ñóðãóóëü(ïðîô. Ñ. Êåëëîãã),
6. “Á¿òýýìæèéí ìýðãýæèëòýí áýëòãýõ ñóðãàëò”, 2003.07.02
¯ÁÕÒ, 2003, 11 ñàð
“Çàâõàí àéìãèéí õºãæëèéí çàðèì àñóóäàë,
Õî¸ð. Ýðäýì øèíæèëãýý ñóäàëãààíû àæèë øèéäâýðëýõ àðãà çàì”, Îíîë ïðàêòèêèéí
áàãà õóðàë. Çàâõàí àéìãèéí Çàñàã äàðãûí
À. Áîëîâñðóóëæ òåíäåðò îðîëöñîí òàìãûí ãàçàð, Óëèàñòàé ñóìûí Çàñàã äàðãûí
ñóäàëãàà, ñóðãàëòûí òºñëèéí ñàíàë: òàìãèéí ãàçàð, Çàâõàí àéìãèéí íóòãèéí çºâëºë,
1. Øèíæëýõ óõààí- Áîëîâñðîë- Áèçíåñèéí Óëèàñòàé ñóìûí íóòãèéí çºâëºë, Î÷èðáàò ñàí,
áàéãóóëëàãóóäûí ¿éë àæèëëàãààã óÿëäóóëàõ ØÓÒÈÑ, Ýêîëîãè òîãòâîðòîé õºãæëèéí òºâ,
çîõèñòîé õóâèëáàð (ÁÑØÓß, ØÓÒ-èéí ñàí) Óëèàñòàé õîò, 2003.07.23, (Õóðëûí èëòãýë¿¿äèéí
2. Ãàäààäûí çýýë òóñëàìæèéí àøèãëàëòûí ¿ð ýìõòãýëèéã õýâë¿¿ëýâ.)
ºãººæèéã äýýøë¿¿ëýõ áîëîìæèéí ñóäàëãàà “Õóâöàñ ¿éëäâýðëýë-Òåõíîëîãèéí
(ÑÝÇß, Ãàäààä õàìòûí àæèëëàãàà, õºðºí㺠èíêóáàöè”, Ýðäýì øèíæèëãýýíèé õóðàë,
îðóóëàëòûí ãàçàð) 2003.10.31
3. Õ¿í àìûí øèëæèëò õºäºë㺺íèé õ¿¿õäèéí àæ
áàéäàëä ¿ç¿¿ëýõ íºëººëºë (Àíãëèéí õ¿¿õäèéã Ãóðàâ. Òºâèéí ñóðãàëò, ñóäàëãààíû
èâýýõ ñàí) ìàòåðèàëàã áààçûã áýõæ¿¿ëýõ àæèë
4

5. www.csms.edu.mn/ppmpc
Æèæèã äóíä ¿éëäâýðëýëèéí ñóäàëãàà, ñóðãàëòûí òºâ
À. Àíãè òàíõèìûí òîõèæèëò: Íýõìýëèéí õ¿ðýýëýí, ÌÓÈÑ, ÕÀÀÈÑ, ÑÝÇÄÑ,
1. “Æį, á¿òýýìæèéí êàáèíåò” áàéãóóëàâ Õ¯ÄÑ, Õàí-Óóë Äýýä ñóðãóóëü, “ÆÀÉÊÀ” Îëîí
(ØÓÒÈÑ, ÊòÌÑ, 307-3 òîîò). óëñûí áàéãóóëëàãà (JICA), Ìîíãîë-ßïîíû òºâ,
2. Æèæèã äóíä ¿éëäâýðëýëèéí ñóäàëãàà ñóðãàëòûí Ãåðìàíû òåõíèêèéí õàìòûí àæèëëàãààíû
òºâèéí àëáàí ºðººã òîõèæóóëñàí (ØÓÒÈÑ, íèéãýìëýã (GTZ), ¯éëäâýðèéí ãàçðûí ººð÷ëºí
ÊòÌÑ, 307-2 òîîò). áàéãóóëàëòûí òºñºë, “Ýðýë” ÕÕÊ çýðýã
áàéãóóëëàãóóäûí 60 îð÷èì òºëººëºã÷èä
Á. Ñóðãàëòûí òåõíèê õýðýãñýë: îðîëöîâ.
Æį-èéí ñóäàëãàà ñóðãàëòûí òºâ, ¯éëäâýðëýë, Õóðëààð Æį, áèçíåñèéã õºãæ¿¿ëýõ òàëààð
á¿òýýìæèéí óäèðäëàãûí ïðîôåññîðûí áàãèéí Ìîíãîë óëñûí Çàñãèéí ãàçðààñ áàðèìòàëæ áàéãàà
ìàòåðèàëëàã áààçûã áýõæ¿¿ëýõýä ¿ç¿¿ëñýí JICA – áîäëîãî, àâ÷ õýðýãæ¿¿ëæ áóé àðãà õýìæýý,
èéí òåõíèêèéí òóñëàìæ: òýäãýýðèéí õýðýãæèëòèéí áàéäàë, öààøäûí ÷èãëýë,
Æį, áèçíåñ ýðõëýëòèéí îð÷èí, ìåíåæìåíòèéí
òóëãàìäñàí àñóóäëóóä, òåõíîëîãè äàìæóóëàëò,
1. Ïðîåêòîð – LCD, CANON áèçíåñèéí èíêóáàöèéí ìºí ÷àíàð, à÷ õîëáîãäîë,
2. Èæ á¿ðýí êîìïüþòåð ãàäààä îðíóóäûí îëîëò òóðøëàãà, ýðõ ç¿éí
3. /Pentium4/- 2 ø. çîõèöóóëàëòûí ìåõàíèçì çýðýã ñýäâýýð 10 ãàðóé
4. Scanner Acer 3800. èëòãýë õýëýëöýãäýæ, òºëººëºã÷èä ñàíàë áîäëîî
5. CD writer. ñîëèëöîí, çºâëºìæ ãàðãàëàà.
Îíîë ïðàêòèêèéí áàãà õóðëûí èëòãýë¿¿ä,
Íèéò ¿íý ºðòºã: 4000 àì.äîë. (4150.0 ìÿí.òºã.) ñàíàë çºâëºìæèéã ÊòÌÑ-èéí ¯éëäâýðëýëèéí
çîõèîí áàéãóóëàëò, á¿òýýìæèéí ïðîôåññîðûí áàã,
Á. Ñóðãàëòûí ìàòåðèàë, íîì ñóðàõ áè÷èã: Æèæèã äóíä ¿éëäâýðëýëèéí Ñóäàëãàà ñóðãàëòûí
JICA –èéí òóñëàìæààð Æį-èéí ñóäàëãàà, òºâººñ ýðõëýí ýíýõ¿¿ ýðäýì øèíæèëãýýíèé áè÷èãò
ñóðãàëòûí òºâä çîðèóëñàí êîìïüþòåðèéí ïðîãðàìì, ýìõòãýí íèéòë¿¿ëæ áàéíà.
íîì ñóðàõ áè÷ãèéã çàõèàëæ áýëòãýâ. Îíîë ïðàêòèêèéí áàãà õóðàëä îðîëöñîí
1. Accware Icide SW (ÐÑ ïðîãðàìì) òºðèéí áà òºðèéí áóñ áàéãóóëëàãûí òºëººëºë, îëîí
2. Æèæèã áèçíåñèéí ìåíåæìåíòèéí ñóðàõ óëñûí áîëîí ýðäýì øèíæèëãýýíèé áàéãóóëëàãóóä,
áè÷èã èõ äýýä ñóðãóóëèéí òºëººëºã÷èä, áèçíåñ ýðõëýã÷èä,
ñàíàë íýãòýéãýýð òýìäýãëýõäýý æèæèã, äóíä
Íèéò ¿íý ºðòºã: 2000 àì.äîë. (2150.0 ìÿí.òºã.) ¿éëäâýðëýëèéã õºãæ¿¿ëýõ ÿâäàë Ìîíãîë óëñàä
ÿäóóðëûã áóóðóóëàí, õºäºëìºð ýðõëýëòèéã
íýìýãä¿¿ëýõ, õ¿í àìûí àìüæèðãààíû ò¿âøèíã
“Æèæèã äóíä ¿éëäâýðëýëèéí õºãæèë: äýýøë¿¿ëýõ óëìààð íèéãýì-ýäèéí çàñãèéí õºãæëèéã
îäîî áà èðýýä¿é” ýð÷èìæ¿¿ëýõýä øèéäâýðëýõ à÷ õîëáîãäîëòîé
Îíîë ïðàêòèêèéí áàãà õóðëààñ ãàðãàñàí áºãººä öààøèä ýíý ÷èãëýëä íèéòýýðýý íÿãò õàìòðàí
ñàíàë çºâëºìæ àæèëëàõ íü ç¿éòýé ãýæ ¿çýâ.
Ò¿¿í÷ëýí ìàíàé îðîíä æèæèã, äóíä
“Æèæèã äóíä ¿éëäâýðëýëèéí õºãæèë: îäîî
áà èðýýä¿é” ñýäýâò îíîë ïðàêòèêèéí áàãà õóðëûã ¿éëäâýðëýëèéã ýð÷èìæ¿¿ëýõýä ýäèéí çàñàã, áèçíåñ,
ýðõ ç¿éí òààòàé îð÷èíã á¿ðä¿¿ëýõ íü òýðã¿¿í
ØÓÒÈÑ-èéí ÊòÌÑ-èéí Æèæèã äóíä ¿éëäâýðëýëèéí
Ñóäàëãàà ñóðãàëòûí òºâººñ ñàíàà÷èëàí Ìîíãîë çýðãèéí à÷ õîëáîãäîëòîé áºãººä ýíý õ¿ðýýíä
óëñûí ¯éëäâýð õóäàëäààíû ÿàì, Óëààíáààòàð õîòûí àøèãëàæ áîëîõ äýëõèé äàõèíä ¿ð ºãººæòýé íü
íîòëîãäñîí àðãà ìåõàíèçì íü òåõíîëîãè áèçíåñèéí
Çàõèðàã÷èéí àæëûí àëáà, Ìîíãîëûí ¿íäýñíèé
õóäàëäàà àæ ¿éëäâýðèéí òàíõèì, Ìîíãîëûí àæèë èíêóáàöè ìºí áîëîõ òàëààð õóðàëä îðîëöîã÷èä
íýãäìýë îéëãîëòòîé áàéíà.
îëãîã÷ ýçäèéí íýãäñýí õîëáîî, Ìîíãîëûí æèæèã
äóíä ¿éëäâýð ýðõëýã÷äèéí íýãäñýí õîëáîî çýðýã
áàéãóóëëàãóóäòàé õàìòðàí çîõèîí áàéãóóëëàà. Øèíæëýõ óõààí- Áîëîâñðîë- Áèçíåñèéí
Îíîë ïðàêòèêèéí áàãà õóðàë 2003 îíû 5-ð áàéãóóëëàãóóäûí ¿éë àæèëëàãààã óÿëäóóëàõ
ñàðûí 16-íä ØÓÒÈÑ-èéí ýðäìèéí çºâëºëèéí çîõèñòîé õîñëîëûã áèé áîëãîõ õóâèëáàð
õóðëûí òàíõèìä ÿâàãäàâ. òºñºë
Õóðàëä ¯éëäâýð õóäàëäààíû ÿàì,
Ñàíõ¿¿ ýäèéí çàñãèéí ÿàì, Óëààíáààòàð õîòûí
Ìîíãîë óëñàä æèæèã äóíä ¿éëäâýðëýë,
Çàõèðàã÷èéí àæëûí àëáà, Ìîíãîëûí ¿íäýñíèé áèçíåñèéã õºãæ¿¿ëýõýä òºðèéí áà òºðèéí áóñ
õóäàëäàà àæ ¿éëäâýðèéí òàíõèì, Ìîíãîëûí áàéãóóëëàãà, áèçíåñèéí áîëîí ýðäýì øèíæèëãýýíèé
àæèë îëãîã÷ ýçäèéí íýãäñýí õîëáîî, Ìîíãîëûí áàéãóóëëàãóóä, èõ äýýä ñóðãóóëèóä ñóðãàëò-
æèæèã äóíä ¿éëäâýð ýðõëýã÷äèéí íýãäñýí ñóäàëãàà-¿éëäâýðëýëèéã óÿëäóóëàõ çàìààð íÿãò
õîëáîî, ¯íäýñíèé á¿òýýìæ õºãæëèéí òºâ, õàìòðàí àæèëëàõûí çýðýãöýý ººðñäèéí ÷èãëýëýýð
ØÓÒÈÑ-èéí Ìåõàíèê èíæåíåðèéí ñóðãóóëü, òîäîðõîé ¿¿ðýã õàðèóöëàãà õ¿ëýýæ èäýâõè
¯éëäâýðëýëèéí òåõíîëîãè äèçàéíû ñóðãóóëü, ñàíàà÷ëàãàòàé àæèëëàñíààð çîõèõ ¿ð ä¿íä õ¿ðíý
5

6. www.csms.edu.mn/ppmpc
Æèæèã äóíä ¿éëäâýðëýëèéí ñóäàëãàà, ñóðãàëòûí òºâ
ãýæ ¿çýæ õóðëààñ äàðààõè ñàíàë, çºâëºìæ¿¿äèéã áàéãóóëëàãà, èõ äýýä ñóðãóóëèóäàä çàõèàëãà ºã÷,
ãàðãàâ. ¯¿íä: Øèíæëýõ óõààí òåõíîëîãèéí ñàíãààñ
1. Ýäèéí çàñãèéí á¿òöýä æèæèã, äóíä ¿éëäâýðëýë, ñàíõ¿¿æ¿¿ëýõ çàìààð áîëîí áóñàä áîëîìæèò
áèçíåñ äàâàìãàéëàõ õàíäëàãàòàé áîëñîí ìàíàé õýëáýýðýýð æèæèã äóíä ¿éëäâýðëýë, áèçíåñèéí
ºíººãèéí íºõöºëä áèçíåñèéí òààòàé îð÷èíã ºíººãèéí áàéäàëä èæ á¿ðýí ¿íýëýëò ºãºõ¿éö
á¿ðä¿¿ëýõ çàìààð, òýäãýýðèéã õºãæ¿¿ëýí, ñóäàëãààíû òîìîîõîí òºñºë õýðýãæ¿¿ëýõ
ºñºëòèéã õàíãàõ ¿ð ºãººæòýé àðãà õýðýãñýë øààðäëàãàòàé áºãººä ýíä ØÓÒÈÑ-èéí Æèæèã
áîëîõ òåõíîëîãè áèçíåñèéí èíêóáàöèéã ¿¿ñãýí äóíä ¿éëäâýðëýëèéí Ñóäàëãàà ñóðãàëòûí òºâ
õºãæ¿¿ëýõ, îíîâ÷òîé òîãòîëöîî, ìåõàíèçìèéã ãîëëîõ ¿¿ðýãòýé îðîëöîõûã õóðàëä îðîëöîã÷èä
á¿ðä¿¿ëýõ øààðäëàãàòàé áºãººä ýíý õ¿ðýýíä ñàíàë áîëãîâ.
ñóðãàëò, ýðäýì øèíæèëãýýíèé áàéãóóëëàãóóäûí Æèæèã äóíä ¿éëäâýðëýë, áèçíåñèéí
õ¿÷ ÷àðìàéëòûã òºâëºð¿¿ëæ, õàìòûí õºãæëèéí àñóóäëûã ñóäëàõäàà äýëõèé äàõèíû
àæèëëàãààã ÷èãë¿¿ëýõ øààðäëàãàòàé áàéíà. íèéòëýã õàíäëàãà, ç¿é òîãòëûã õàðãàëçàí,
2. Óëñ îðíû ìàêðî ýäèéí çàñãèéí îð÷èí ãëîáàëü÷ëàëûí ¿éë ÷âö, ãëîáàëü îð÷íû õ¿÷èí
òîãòâîðæèæ áàéãàà ºíºº ¿åä æèæèã äóíä ç¿éëñèéí íºëººëëèéã òóñãàõûí çýðýãöýý ìàíàé
¿éëäâýðëýë, áèçíåñèéã õºãæ¿¿ëýõ òºðèéí îðîíä ÿâàãäñàí ºì÷èéí çàäðàë, õóâü÷ëàëòàé
áîäëîãûí õ¿ðýýíä áèçíåñèéí òààòàé îð÷èíã õîëáîîòîéãîîð ¿¿ññýí ºì÷èéí õàðèëöàà òàëààñ
á¿ðä¿¿ëýõ ÷èãëýëä ãîë àíõààðëûã õàíäóóëæ, íü áàéãóóëëàãûí õýìæýý, á¿òýö, õîëèìîã
îíîâ÷òîé àðãà ìåõàíèçìûã á¿ðä¿¿ëýõ òàëààð áèçíåñ äàâàìãàéëñàí áàéäàë çýðýã îíöëîãèéã
õîëáîãäîõ áàéãóóëëàãóóäûí õàìòûí àæèëëàãààã àâ÷ ¿çýõ øààðäëàãàòàé áàéíà.
õºãæ¿¿ëýõ, íààøòàé ¿¿ñãýë ñàíàà÷ëàãûã á¿õ 5. Æèæèã äóíä ¿éëäâýðëýë, áèçíåñèéã
òàëààð äýìæèõ, áîäëîãî, ¿éë àæèëëàãààíû õºãæ¿¿ëýõýä õ¿íèé õ¿÷èí ç¿éë, ÿëàíãóÿà áèçíåñ
õýðýãæèëòèéí áàéäëûí ä¿í øèíæèëãýý, ýðõëýã÷äèéí ìýäëýã ÷àäâàðûí õàíãàëòã¿é
õÿíàëòûã òîãòìîëæóóëæ, ¿ð ºãººæèéã ò¿âøèí ýöñèéí ¿ð ä¿íä ñºð㺺ð íºëººëæ
äýýøë¿¿ëýõ ÷èãëýëýýð òºð çàñãààñ äîðâèòîé áàéãààã õàðãàëçàí ¿çýýä ñóðãàëòûã ÷èãëýñýí
àðãà õýìæýý àâàõ íü íèéãìèéí øóóä õýðýãöýý çîðèëãîòîé áîãèíî õóãàöààíû õýëáýðýýð
áîëîîä áàéíà. Ò¿¿í÷ëýí òåõíîëîãè áèçíåñèéí ÿâóóëñàíû äàðàà çýýë, äýìæëýãò õàìààðóóëàõ,
èíêóáàöèéã ¿¿ñãýí õºãæ¿¿ëýõýä øààðäàãäàõ æèæèã äóíä ¿éëäâýðëýë, áèçíåñèéí çàð
õóóëü ýðõ ç¿éí áàðèìò áè÷ã¿¿äèéã íýí äàðóé ñóðòàë÷èëãààã íýãäñýí áàéäëààð ñàíõ¿¿æ¿¿ëýõ
áîëîâñðóóëæ áàòëóóëàí, ýðõ ç¿éí çîõèñòîé çýðãýýð øèíýëýã áàéäëààð õàíäàõ, á¿õ øàòíû
îð÷èíã á¿ðä¿¿ëýõ àñóóäëûã öàã àëäàëã¿é ñóðãàëòûã àãóóëãà, õýëáýð, çîõèîí
øèéäâýðëýõ íü ÷óõàë ãýæ ¿çýæ áàéíà. áàéãóóëàëòûí õóâüä øèíý øàòàíä ãàðãàõ
3. Ìàíàé îðîíä æèæèã äóíä ¿éëäâýðëýë, øààðäëàãà òàâèãäàæ áàéíà. ¯¿íòýé óÿëäóóëàí
áèçíåñèéí àëáàí ¸ñíû òîãòñîí àíãèëàë áàéõã¿é, áèçíåñ ýðõëýã÷äýä çîðèóëñàí ñóðãàëòûã
æèæèã, äóíä, òîì áèçíåñò ÷óõàì ÿìàð îíîâ÷òîé àðãà õýëáýðýýð çºâ çîõèîí áàéãóóëàõ,
áàéãóóëàãóóäûã õàìðóóëàõ õýìæ¿¿ð, øàëãóóð òýäíèé àæèë òºðëèéã ÷èãë¿¿ëýõ òàëààð áèçíåñ,
òîäîðõîéã¿é áàéãààãààñ øàëòãààëàí óã ñåêòîð ìåíåæìåíò, ýðõ ç¿éí çºâëºë㺺 ºãºõ ¿éë
äàõü òºðèéí áîäëîãî, çîõèöóóëàëòûí ÷èãëýñýí àæèëëàãààã òîãòìîëæóóëàõ, çºâëºã÷, ñóðãàã÷
çîðèëòîò áàéäàë õýðýãæèõã¿é áàéõ, á¿õ òàëûí íàðûã òîäîðõîé áîäëîãî, ñèñòåìòýéãýýð ñóðãàæ
äýìæëýãèéí õ¿ðòýýìæèéã îíîâ÷ã¿é áîëãîõ, áýëòãýõ ÿâäàë ÷óõàë áàéíà. ¯¿íèéã õýðýãæ¿¿ëýõ
æèæèã äóíä ¿éëäâýðëýëèéã õºãæ¿¿ëýõ àæëûã îðîí äàÿàð áèçíåñèéí ñóðãàëòûí ñ¿ëæýý
çîðèëãîîð îðæ èðñýí ãàäààäûí çýýë áàéãóóëàõ, òýíä àæèëëàõ ñóðãàã÷ íàðûã
òóñëàìæèéí àøèãëàëòûí ¿ð ºãººæ õàíãàëòã¿é áýëòãýõýýñ ýõëýõ íü ç¿éòýé.
áàéõ çýðýã ñºðºã íºëºº ãàð÷ áàéíà. Èéìä äýëõèé 6. Ìàíàé óëñàä æèæèã äóíä ¿éëäâýðëýëèéã
äàõèíû íèéòëýã õàíäëàãà áîëîí Ìîíãîë óëñûí äýìæèõ ÷èãëýëä òºðèéí áà òºðèéí áóñ ìºí îëîí
íèéãýì ýäèéí çàñãèéí õºãæëèéí îíöëîãèéã óëñûí àðàâ øàõàì áàéãóóëëàãà àæèëëàäàã
õàðãàëçàí æèæèã äóíä ¿éëäâýðëýë, áèçíåñèéí áîëîâ÷ òýäãýýðèéí ¿éë àæèëëàãàà ñàëàíãèä
àíãèëàëûí øàëãóóðûã òîãòîîæ, ò¿¿íèé ÿâàãäàæ, õàìòûí àæèëëàãàà øààðäàãäàõ
ñòàòóñûã òîäîðõîéëîõ øààðäëàãàòàé áàéíà. ò¿âøèíä õ¿ð÷ ÷àäààã¿é áàéíà. Øèíýýð
4. Ìàíàé óëñàä æèæèã äóíä ¿éëäâýðëýë, áàéãóóëàãäàí àæèëëàæ áàéãàà Æèæèã äóíä
áèçíåñèéí õºãæèë, òºëºâøëèéí òàëààð ºíººã ¿éëäâýðëýëèéí Ñóäàëãàà ñóðãàëòûí òºâèéí ¿éë
õ¿ðòýë äîðâèòîé ñóäàëãàà õèéãäýýã¿éãýýñ óã àæèëëàãààíû àíõààðàë äýýðõ áàéãóóëàãóóäûí
ñåêòîðûí òºëºâ áàéäëûã áîäèòîéãîîð ¿íýëæ, õàìòûí àæèëëàãààã óÿëäóóëæ, õºãæ¿¿ëýõýä
öààøäûí õàíäëàãûã çºâ òîäîðõîéëîõîä ÷èãëýãäýæ áàéãààã ç¿éòýé ãýæ ¿íýëýýä, ýíý
áýðõøýýë ó÷èð÷ áàéíà. Òºðèéí áà òºðèéí áóñ ìàÿãèéí õóðàë çºâëºë㺺íèéã æèë á¿ð
õîëáîãäîõ áàéãóóëëàãóóäûí òîî áàðèìò, óëàìæëàë áîëãîí çîõèîí áàéãóóëæ áàéõààð
ìýäýýëýë çºð¿¿òýé áàéãàà íü íèéòèéã õàìàðñàí òîãòîâ.
ºðãºí õ¿ðýýòýé ñóäàëãàà ÿâóóëàõ øààðäëàãàòàéã
èëòãýæ áàéíà. Èéìýýñ òºð çàñãèéí õîëáîãäîõ
áàéãóóëëàãóóäààñ ýðäýì øèíæèëãýýíèé
6

7. www.csms.edu.mn/ppmpc
Æèæèã äóíä ¿éëäâýðëýëèéí ñóäàëãàà, ñóðãàëòûí òºâ
Íèéò 10 õè÷ýýë ñóäàëíà (ªÄÓÓÒÑ-èàñ 8 õè÷ýýë,
ØÓÒÈÑ-èàñ 5 õè÷ýýë çààãäàíà);
Õºòºëáºðèéã õàðèóöàí çîõèîí áàéãóóëàã÷:
ØÓÒÈÑ, ÊòÌÑ, ¯éëäâýðëýëèéí çîõèîí
áàéãóóëàëò, á¿òýýìæèéí ïðîôåññîðûí áàã
Ñóðãàëò ÊòÌÑ-èéí Çàéí ñóðãàëòûí òºâ äýýð
Æį, áèçíåñ ýðõëýã÷äýä çîðèóëñàí ÿâàãäàíà.
ìîäóëèéí ñóðãàëò Ñóðãàëòûí õºòºëáºðò õàìðàãäàõ áîëîìæ:
Ýëñýã÷ íü 4-ººñ äîîøã¿é æèëèéí ñóðãàëòòàé,
Çîðèëãî: Æį, áèçíåñ ýðõëýã÷äýä çàõ çýýëèéí ìàãàäëàí èòãýìæëýãäñýí Èõ äýýä ñóðãóóëèéã
ýäèéí çàñàã, ìåíåæìåíò, ýðõ ç¿éí ìýäëýã îëãîæ, àæ áàêàëàâðûí çýðýãòýé òºãññºí áàéõ;
àõóé ýðõëýõ óð ÷àäâàðûã äýýøë¿¿ëýõýä ÷èãëýãäýíý. Ìàòåìàòèêèéí õè÷ýýëèéã 1 áà ò¿¿íýýñ äýýø
æèë ñóäàëñàí áàéõ;
Ìîäóëü 1. 6 êðåäèò áàéãàëûí øèíæëýõ óõààíû õè÷ýýë
Æèæèã äóíä ¿éëäâýðëýëèéí ìåíåæìåíò, ñóäàëñàí, ýäãýýðýýñ 3 êðåäèò íü õèìè, ôèçèêèéí
áàéãóóëëàãûí ººð÷ëºëòèéí óäèðäëàãà õè÷ýýë áàéõ;
Ìîäóëü 2. 3 êðåäèò ìàãàäëàë, ñòàòèñòèêèéí õè÷ýýë
Á¿òýýìæ, ÷àíàðûí ìåíåæìåíò ñóäàëñàí áàéõ;
Ìîäóëü 3. Õºòºëáºðèéí õè÷ýýë¿¿äèéí ºìíºõ õîëáîîã
Õ¿íèé íººöèéí ìåíåæìåíò, õºäºëìºð ñóäàëñàí áàéõ;
çîõèîí áàéãóóëàëò, àæëûí ñî¸ë Àíãëè õýëýýð ñóðàëöàõ ÷àäâàðòàé áàéõ;
Ìîäóëü 4.
¯éëäâýðëýë, ¿éë àæèëëàãàà, ¿éë÷èëãýý, Ñóðãàëòûí çîõèîí áàéãóóëàëòûí õóâèëáàðóóäûã
òåõíîëîãèéí ìåíåæìåíò ñ¿¿ëèéí õóóäàñíààñ õàðíà óó?
Ìîäóëü 5.
Íÿãòëàí áîäîõ á¿ðòãýë, ñàíõ¿¿ãèéí
Áèçíåñ ýðõëýã÷äýä çîðèóëñàí áÿöõàí
ìåíåæìåíò
çºâëºìæ¿¿ä
Ìîäóëü 6.
Çàõ çýýë ñóäëàë, ìàðêåòèíãèéí ìåíåæìåíò
Ìîäóëü 7. Ñóóòíû ìýðãýí ñóðãààëààñ:
Áèçíåñ òºëºâëºëò, òºñëèéí ìåíåæìåíò 1. Õýí öàã õóãàöààã õîæíî, òýð á¿ãäèéã õîæíî
Ìîäóëü 8. (Ìîëüåð).
Ìýäýýëëèéí òåõíîëîãè, îëîí íèéòèéí 2. Àìæèëòûí íóóö íü çîðèëãîäîî õ¿ðýõèéí òóëä
õàðèëöàà òóóøòàé áàéõ ÿâäàë þì (Á.Äèçðàýëè).
Ìîëóëü 9. 3. Ýõëýë - á¿õ ¿éë õýðãèéí òýí õàãàñòàé òýíöýíý
Áèçíåñ, õºäºëìºðèéí ýðõ ç¿é (Àðèñòîòåëü).
4. Àíõíû àëõàì ÿìàãò áóñäààñ õýö¿¿, àéìøèãòàé
áàéäàã (Ä.Ïèñàðåâ).
ÀÍÓ-ûí ªìíºä Äàêîòà ìóæèéí Óóë óóðõàé, 5. Òîëãîéäîî ìàø îëîí ãàéõàìøèãòàé ñàíàà
òåõíîëîãèéí ñóðãóóëü, ØÓÒÈÑ-òàé õàìòàðñàí àãóóëæ áàéæ íýã ñàéíûã òºð¿¿ëíý (Ë.Ìåðñüå).
òåõíîëîãèéí ìåíåæìåíòèéí ìàãèñòðûí çýðýã 6. Ó÷èð øàëòãààíûã îëæ õàðäàãã¿é íýãíèé õóâüä
îëãîõ ñóðãàëòûí õºòºëáºð á¿õ ç¿éë ãýíýòèéí áàéäàã (Î.Áàëüçàê).
7. Õóâü çàÿàíààñ çóãòàõ àðãàã¿é - ªºðººð õýëâýë
ººðèéí ¿éë àæèëëàãààíû çàéëøã¿é ¿ð äàãàâðààñ
Õºòºëáºðèéí îíöëîã: ìóëòðàõ áîëîìæã¿é (Ô.Ýíãåëüñ).
Àìåðèêèéí èõ ñóðãóóëèéí Ìàãèñòðûí äèïëîì 8. Åðòºíöèéã õýí óõààëãààð õàðíà, ò¿¿íä åðòºíö
îëãîíî. ìºí òýãæ õàíäàíà (Ãåãåëü).
Ñóðãàëòûí õýëáýð: òàíõèìûí áîëîí çàéí 9. Áèä öàã ¿ðãýëæ ººðñäèéí àëäààíààñàà áîëæ
ñóðãàëò çîâæ øàíàëæ áàéäàã (À.Ôðàíñ).
10. Àëèâàà ¿éë àæèëëàãààã ÿâóóëàõàä õóâèéí àøèã
Ñóðàëöàõ õóãàöàà: 4 ñåìåñòð
ñîíèðõîë ¿ã¿é áîë àìæèëòàíä õ¿ðýõã¿é
Ñóðãàëòûí òºëáºð: 50 %-èéí õºíãºëºëòòýé (Ë.Òîëñòîé).
Ñóðãàëòàíä ¿ç¿¿ëýõ äýìæëýã: ñóðãàëòûí 11. Óäààí áîäñîí õ¿í òýð á¿ð îíîâ÷òîé øèéäâýð
òýòãýëýãèéí õºòºëáºðò õàìðóóëàõ áîëîìæòîé. ãàðãàäàãã¿é (È.øòå).
12. ªºðòºº èòãýëòýé õ¿ì¿¿ñò àòààðõàæ áîëíî, ó÷èð
Õºòºëáºðèéí àãóóëãà: íü òýä ¿ðãýëæ èõ ç¿éëä õ¿ðäýã(Â.Âåðíàäñêèé).
Çààâàë ñóäëàõ õè÷ýýë 7 (22 êðåäèò); 13. Àæëûã õèéõýýð áàðüæ àâñàí õ¿í ò¿¿íèéã ÿàæ
Ñîíãîí ñóðàëöàõ õè÷ýýë 3 (12 êðåäèò); õèéõýý ìýääýã (Ìàðöèàë).
7

8. www.csms.edu.mn/ppmpc
Æèæèã äóíä ¿éëäâýðëýëèéí ñóäàëãàà, ñóðãàëòûí òºâ
14. Èõ ÿðüäàã õ¿íä áîäîõ õóãàöàà ¿ëääýãã¿é 11. Õàéðòàé õ¿íòýéãýý ìàðãàëäàæ çºðºõ ¿åä çºâõºí
(Ä.Ëèõà÷åâ). ºíººäðèéí áàéäëûã àâ÷ ¿ç. ªíãºðñºí àìüäðàëûã
15. Óõààíòàíä óäèðäàã÷ õýðýãòýé áàéõààñàà, á¿¿ ñºõ.
óäèðäàã÷èä óõààíòàí õýðýãòýé áàéõ íü îëîíòàà 12. ªºðèéí ìýäñýíýý áóñàäòàé õóâààëö. Ýíý íü
(Àáóëü-Ôàðàæ). ìºíõèéí àëäðûã îëîõ çàì.
13. Ãàçàð äýëõèéòýéãýý ýåëäýã 纺ëºí õàðüö. Òýãâýë
Øèíý ìÿíãàíû ýõýíä èëãýýñýí ýõ äýëõèé ÷àìàéã àÿíäàà õàéðëàíà.
Äàëàé ëàìûí ñóðãààëààñ: 14. Ǻâõºí áèå áèåíýý õàéðëàñàí õàéð íü õî¸ð
1. Èõ õàéð èõ ýðñäýëèéã äàãóóëæ ÿâäãèéã ñàíà. áèåíèé õýðýãöýýíýýñ äàâæ ãàðñàí òýð
2. Àëèâààã àëäñàí ÷ õè÷ýýë ñóðãóóëèéã á¿¿ ìàðò. òîõèîëäîëä ë õàìãèéí ñàéí õàðèëöàà áèé
3. ªºðèé㺺 õ¿íäýëíý. Áóñäûã õ¿íäýëíý. áîëäîã ãýäãèéã ñàíà.
ªºðèéíõºº á¿õ ¿éëäýëä ýçýí áîëíî ãýñýí ãóðâàí 15. Þóã îðõèæ, þóã îëæ àâñíàà𠺺ðèéíõºº
çàð÷ìûã ìºðä. àìæèëòûã ä¿ãíý.
4. Õ¿ññýí á¿õíýý àâ÷ ÷àäàõã¿é áàéíà ãýäýã íü
çàðèìäàà ãàéõàìøèãò àç äàéðàëò áîëäãèéã ñàíà.
5. Æèæèã ìàðãààíààñ áîëæ òîì íºõºðëºëºº á¿¿ Òºâèéí õàÿã
ñ¿éòãý. Óëààíáààòàð –49
6. Àëäàà õèéñíýý ìýäñýí äàðóéäàà çàñàõ àëõàìûã ØÕ-313
õèéæ ýõýë. ØÓÒÈÑ, ÊòÌÑ
7. ªäºð á¿ð õýäýí ìº÷èéã ãàíöààðàà ºíãºðººæ Äîê., äýä ïðîô. Ë. Îþóíöýöýã
áàé. Õàðèëöàõ óòàñ: 453380, 450167, 99165175
8. Áóñàäòàé íýýëòòýé áàé, ãýõäýý ººðèéíõºº ¿íý Ôàêñ: 976-11-458151
öýíèéã á¿¿ àëä. E-mail õàÿã: loyun@csms.edu.mn
9. ×èìýýã¿é áàéíà ãýäýã íü çàðèìäàà õàìãèéí ñàéí loyun2001@yahoo.com
õàðèóëò ãýäãèéã ñàíà.
10. Íýð òºðòýé ñàéõàí àìüäàð. Òýãâýë íàñ àõèàä
ýðãýæ áîäîõûí öàãò õî¸ð äàõü óäààãàà
àìüäàðñàí ìýò ñýòãýë õàíàõ áîëíî.
www.csms.edu.mn/ppmpc
8