1. โครงสร้า งและ
หน้า ที่ข องลำา ต้น

2. ลำา ต้น ( stem )
Negative
geotropism
ข้อ ปล้อ ง ตา ซึ่ง เป็น
ที่เ กิด ของกิ่ง ใบ ดอก
และผล

3. โครงสร้า งภายนอก
ของลำา(node) เป็น
ต้น
1. ข้อ
ส่ว นของลำา ต้น ที่ม ี
ตา ใบ กิง หรือ ดอก
่
2. ปล้อ ง
(internode) เป็น

4. โครงสร้า งของลำา ต้น จาก
ปลายยอดอ เจริญ ปลาย
1. เนื้อ เยื่
ยอด
(Apical
meristem)
ทำา หน้า ทีแ บ่ง ตัว แล้ว
่
เปลีย นสภาพไป
่

5. ใบเริ่ม เกิด
ใบอ่อ น
เนือ เยื่อ เจริญ ที่ป ลายยอด
้
ตาแรกเกิด
เนือ เยือ เจริญ ตาตาม
้
่

7. 2. ใบเริม เกิด (Leaf
่
primordium)
เป็น จุด กำา เนิด ของใบที่
อยู่ด ้า นข้า งที่อ ยู่ป ลาย
ยอดทั้ง 2 ข้า ง
3. เนื้อ เยื่อ เจริญ ตามซอก
(region of

8. .
4 ตาแรกเกิด
(axillary bud and p
rimordial )
เป็น จุด กำา เนิด ตาข้า ง
ประกอบด้ว ยเซลล์

10. โครงสร้า งภายใน
1.า ต้น เ ดอร์ม ส
เอพิ
ิ
ลำ
( Epidermis )
 อยู่ช ั้น นอกสุด ปกติเ รีย ง
เป็น แถวเดีย ว
 อาจเปลี่ย นเป็น ขน
หนาม หรือ เป็น

11. โครงสร้า งภายใน
ลำา คอร์เ ทกซ์ ( Cortex )
ต้น
2.
 ส่ว นใหญ่เ ป็น เนื้อ เยื่อ
พาเรงคิม า
 เซลล์ช ั้น นอกที่ต ิด กับ เอ
พิเ ดอร์ม ส 2-3 แถว เป็น
ิ
พวกคอลเลงคิม า

12. เอนโดเดอร์ม ิส อยู่ถ ัด จาก
ชั้น ในสุด ของ คอร์
เทกซ์เ ข้า ไป
แต่ใ นลำา ต้น พืช ส่ว นใหญ่
เห็น ไม่ช ัด เจนหรือ ไม่ม ี
ซึ่ง ต่า งจากในรากที่เ ห็น
ได้ช ัด เจน
ในลำา ต้น ที่ย ัง อ่อ นเซลล์

13. โครงสร้า งภายใน
ลำา สตีล ( Stele )
ต้น
3.
ในลำา ต้น ชัน ของสตีล จะ
้
กว้า งกว่า ในราก
แบ่ง แยกจากชั้น ของ
คอร์เ ทกซ์ไ ด้ไ ม่ช ัด เจน

14. 3.1 มัด ท่อ
ลำำ เลีย ง(Vascular
bundle)
ประกอบด้ว ยไซเลมอ
ยูด ้ำ นในและโฟลเอม
่
อยูด ้ำ นนอกเรีย งตัว
่

15. 3.2 พิธ ( Pith )
อยูช ั้น ในสุด เป็น ไส้ใ น
่
ของลำำ ต้น
ประกอบด้ว ยเนื้อ เยือ
่
พวกพำเรงคิม ำมทำำ
หน้ำ ที่ส ะสมแป้ง หรือ

17. ลำำ ต้
น
พืช ใบ
เลี้ย งคู่
พืช ใบเลี้ย ง
เดี่ย ว

18. หน้ำ ที่ข องลำำ ต้น
1. เป็น แกนสำำ หรับ ช่ว ยพยุง
( supporting )
2. เป็น ตัว กลำงสำำ หรับ ลำำ เลีย ง
(transportation)
3. สร้ำ งเนื้อ เยื่อ และส่ว นต่ำ งๆ
ของพืช ขึ้น มำใหม่

19. ชนิด ของลำำ ต้น
พิจำรณำตำมลักษณะ
ของลำำต้น
ต้น ไม้ใ หญ่ห รือ ไม้
ยืน ต้น (Tree)
ต้น ไม้พ ุ่ม (Shrub)


20. ชนิด ของลำำ ต้น
พิจ ำรณำตำมแหล่ง ที่
อยู่
1. ลำำ ต้น เหนือ ดิน
(aerial stem)
2. ลำำ ต้น ใต้ด น
ิ

21. ลำำ ต้น เหนือ ดิน มีก ำรเปลี่ย น
รูป เพื่อ ทำำ หน้ำ ที่พ ิเ ศษ
1. ลำำ ต้น เลื้อ ยขนำนไป
กับ ผิว ดิน หรือ ผิว นำ้ำ

(Creeping stem ,
Prostate stem)
เป็น กำรแพร่พ ัน ธุ์ข องพืช
ได้

23. 2. ลำำ ต้น ไต่ (Climbing stem)
เป็น ลำำ ต้น ทีเ ลื้อ ยหรือ ไต่ข ึ้น ที่
่
สูง มัก มีล ำำ ต้น อ่อ นเป็น พวกไม้
เลื้อ ย ได้แ ก่
2.1 ทไวเนอร์ (Twiner)

24. 2.2 มือ เกำะ (Stem
tendril)

25. 2.3 ลำำ ต้น ใช้ร ำกพัน (Root
climber)

26. 2.4 หนำม (Stem spine
or Stem thorn)

27. 3. แคลโดฟิล ล์
( Cladophyll )
 ลำำ ต้น ที่เ ปลี่ย นไปมีล ัก ษณะ
คล้ำ ยใบ
 ทำำ หน้ำ ที่แ ทนใบโดยมีส ี
เขีย วและสัง เครำะห์แ สงได้

29. ลำำ ต้น ใต้ด ิน
( Underground )
1. ไรโซม ( Rhizome
stem )

30. 2. ทูเ บอร์ (Tuber)

31. 3. คอร์ม (Corm)

32. 4. บัล บ์ (Bulb)

33. กำรเจริญ
เติบ โตของ
ลำำ ต้น

34. พืช เป็น สิ่ง มีช ว ิต ทีม ก ำรเจริญ
ี
่ ี
เติบ โต 2 ขั้น ตอน
☺ กำรเจริญ เติบ โตใน
ระยะแรก
(Primary growth)
☺ กำรเจริญ เติบ ขัน ที่
้
สอง

35. กำรเจริญ ขั้น ที่ส องของ
ลำำ ต้น
 เกิด จำกกำรแบ่ง เซลล์อ อก
ทำงด้ำ นข้ำ งของvascular
cambium ซึง แบ่ง ได้ 2
่
ทิศ ทำง

36.  กำรแบ่ง เข้ำ ด้ำ นในของ
วำสคิว ลำร์แ คมเบีย มเจริญ
เป็น เนื้อ เยื่อ ลำำ เลีย งนำ้ำ และ
แร่ธ ำตุ เรีย กว่ำ เนื้อ เยื่อ
ลำำ เลีย งนำ้ำ และแร่ธ ำตุข ั้น ที่
สอง (Secondary Xylem,
๐
2 Xylem)

37.  กำรแบ่ง ออกทำงด้ำ นนอก
เจริญ ไปเป็น เนื้อ เยื่อ
ลำำ เลีย งอำหำรเรีย กว่ำ
เนื้อ เยื่อ ลำำ เลีย งอำหำรขั้น
ที่ส อง (Secondary
๐
phloem, 2 Phloem)

39.  กำรแบ่ง เซลล์เ พิ่ม จำำ นวนของ
วำสคิว ลำร์แ คมเบีย มเพือ เจริญ
่
ไปเป็น เนือ เยื่อ ลำำ เลีย งนัน ทำำ ให้
้
้
เซลล์ท ี่เ กิด มำใหม่ด ัน ให้โ ฟล
เอ็ม ขั้น แรกรวมถึง เนือ เยื่อ ในชั้น
้
คอร์เ ท็ก ซ์ ถูก เบีย ดให้ต ำยและ
สลำยไปเรื่อ ยๆ จนกระทัง เหลือ
่
เนือ เยื่อ พำเรงคิม ำ ประมำณ 1้
2 แถว

40.  คอร์แ คมเบีย มจะแบ่ง เซลล์
เพิ่ม จำำ นวนเพิ่ม ขึ้น กำร
แบ่ง เซลล์ข องคอร์ก แคมเบี
ยมแบ่ง ได้ สองทิศ ทำง
 กำรแบ่ง เข้ำ ด้ำ นในของ
คอร์ก แคมเบีย ม จะแบ่ง ได้
เฟลโลเดิร ์ม

41.  กำรแบ่ง ตัว ออกทำงด้ำ น
นอกแบ่ง ตัว เพื่อ สร้ำ งเนื้อ
เยื่อ คอร์ก

กำรเพิ่ม จำำ นวนของเนื้อ เยื่อ
คอร์ก ทำำ ให้เ นื้อ เยื่อ เอพิเ ด
อร์ม ิส ถูก เบีย ดให้ต ำยและ
สลำยไป

42.  ส่ว นของเปลือ กไม้
ประกอบด้ว ยเนื้อ เยื่อ เรีย ง
จำกชั้น นอกสุด เข้ำ ไปข้ำ ง
ใน
cork
cork cambium
phelloderm (ถ้ำ ยัง เหลือ
อยู่)
cortex


43.  ใน
1 ปี วำสคิว ลำร์แ คมเบี
ยมจะมีก ำรแบ่ง เซลล์เ พิ่ม
ขึ้น ตำมจำำ นวนมำกน้อ ย
ต่ำ งกัน
ในแต่ล ะฤดู
 ขึ้น อยู่ก ับ ปริม ำณนำ้ำ และ

44.  เซลล์ช ั้น ไซเลมที่ส ร้ำ งขึ้น
ในฤดูฝ นจะเจริญ เร็ว มี
ขนำดใหญ่ท ำำ ให้ไ ซเลมก
ว้ำ งและมัก มีส ีจ ำง
 ฤดูแ ล้ง จะได้เ ซลล์ข นำด
เล็ก มีส เ ข้ม ลัก ษณะดัง
ี
กล่ำ วทำำ ให้เ นื้อ ไม้ม ส ีจ ำง
ี

46.  แก่น ไม้
(heart wood) มำ
จำกไซเล็ม ขั้น ต้น ที่ด ้ำ นที่
อยู่ใ นสุด ของลำำ ต้น หรือ
รำกที่ม อ ำยุม ำกแล้ว อุด ตัน
ี
 กระพี้ไ ม้ (sapwood) คือ
ไซเล็ม ที่อ ยู่ร อบนอกซึ่ง มีส ี
จำงกว่ำ ชั้น ในทำำ หน้ำ ที่

47.  เนื้อ ไม้
(wood) คือ
เนื้อ เยื่อ ไซเล็ม ทั้ง หมด
(กระพี้ไ ม้+ แก่น ไม้)
 เปลือ กไม้ (bark) คือ ส่ว นที่
อยูถ ด จำกวำสคิว ลำร์แ คมเบี
่ ั
ยมออกมำ ประกอบด้ว ย เอ

48. ส่ว นลำำ ต้น ที่อ ำยุม ำกๆ
เนื้อ เยื่อ บำงชั้น ก็ต ำย
ไป ทำำ ให้ม ี คอร์ก
คอร์ก แคมเบีย ม และ
โฟลเอ็ม ขั้น ที่ 2 ทำำ