Η ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΑΘΗΝΑ
•
0 likes•168 views
αρχαία ελληνική γλώσσα, 2η ενότητα, α γυμνασίου
Recommended
Recommended
More Related Content
Similar to Η ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΑΘΗΝΑ
Similar to Η ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΑΘΗΝΑ (20)
More from Stauroula Balla
More from Stauroula Balla (20)
Recently uploaded
Recently uploaded (13)
Η ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΑΘΗΝΑ
- 1. Α Ρ Χ Α Ι Α Ε Λ Λ Η Ν Ι Κ Η Γ Λ Ω Σ Σ Α Α Γ Υ Μ Ν Α Σ Ι Ο Υ 2Η ΕΝΟΤΗΤΑ: Η ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΑΘΗΝΑ
- 2. Κ Ε Ι Μ Ε Ν Ο • Ἐν Ἀθήναις τοὺς παῖδας μετ’ ἐπιμελείας διδάσκουσι καὶ νουθετοῦσι. Πρῶτον μὲν καὶ τροφὸς καὶ μήτηρ καὶ παιδαγωγὸς καὶ αὐτὸς ὁ πατὴρ ἐπιμελοῦνται ὅπως βέλτιστος γενήσεται ὁ παῖς, διδάσκοντες ὅτι τὸ μὲν δίκαιον, τὸ δὲ ἄδικον καὶ τόδε μὲν καλόν, τόδε δὲ αἰσχρόν ἐστι. Εἶτα δέ, ἐπειδὰν οἱ παῖδες εἰς ἡλικίαν ἔλθωσιν, οἱ γονεῖς εἰς διδασκάλων πέμπουσιν, ἔνθα οἱ μὲν γραμματισταὶ ἐπιμελοῦνται ὅπως γράμματα μάθωσιν καὶ τὰ γεγραμμένα ἐννοῶσι, οἱ δὲ κιθαρισταὶ τῷ κιθαρίζειν ἡμερωτέρους αὐτοὺς ποιεῖν πειρῶνται καὶ τὰς τῶν παίδων ψυχὰς πρὸς τὸν ῥυθμὸν καὶ τὴν ἁρμονίαν οἰκειοῦσι. Ἔτι οἱ παῖδες ἐν γυμνασίοις καὶ παλαίστραις φοιτῶσιν, ἔνθα οἱ παιδοτρίβαι βελτίω τὰ σώματα αὐτῶν ποιοῦσι, ἵνα μὴ ἀναγκάζωνται ἀποδειλιᾶν διὰ τὴν τῶν σωμάτων πονηρίαν. • Πλάτων, Πρωταγόρας 325c-326c (ελεύθερη διασκευή)
- 3. Ε Ι Σ Α Γ Ω Γ Ι Κ Α Στο πλατωνικό έργο Πρωταγόρας εννέα πρόσωπα συζητούν στην Αθήνα περίπου το 432 πΧ. Κεντρικά πρόσωπα: ο Σωκράτης και ο σοφιστής Πρωταγόρας Θεμελιακό ζήτημα του διαλόγου: ποιος μπορεί να διαπαιδαγωγεί, σε τι, πώς και γιατί. Ο Πλάτων, μαθητής και υποστηρικτής του Σωκράτη, χρησιμοποιεί την τεχνική της αναδρομής ή του αφηγημένου διαλόγου. Ο Σωκράτης επιχειρεί να παρουσιάσει τα διαδραματιζόμενα σε παρελθόντα χρόνο στο σπίτι του πλούσιου Αθηναίου Καλλία.
- 4. Ε Ι Σ Α Γ Ω Γ Ι Κ Α Ο ιστορικός χρόνος γραφής του διαλόγου τοποθετείται μεταξύ 399 -390 πΧ, ενώ ο δραματικός χρόνος το 433 -432πΧ. Ο Πρωταγόρας και ο Σωκράτης εκφράζουν το νέο πνεύμα του 5ου αιώνα που διακρίνεται από αμφισβήτηση, περιέργεια και ανακαινιστική πνοή
- 5. Ο Π Ο Λ Ι Τ Ι Σ Μ Ο Σ Τ Ο Υ 5 Ο Υ Α Ι Ω Ν Α Έντονη δραστηριότητα σε πολλούς τομείς της πνευματικής ζωής Ανακήρυξη της Αθήνας σε πνευματικό σχολείο της Ελλάδας Ειδικότερα, η φιλοσοφία εμφανίζει ανοδική πορεία με: •Την Ιωνική σχολή και εκπροσώπους τους Μιλήσιους Θαλή, Αναξίμανδρο και Αναξιμένη •Την Πυθαγόρειο σχολή με εκπροσώπους τον Πυθαγόρα τον Σάμιο και τον Φιλόλαο •Την Ελεατική σχολή με εκπροσώπου τον Ξενοφάνη τον Κολοφώνιο και τον Παρμενίδη τον Ελεάτη
- 6. Ο Π Ο Λ Ι Τ Ι Σ Μ Ο Σ Τ Ο Υ 5 Ο Υ Α Ι Ω Ν Α Όλοι αυτοί αποτέλεσαν την αφετηρία νέων θεωριών κατά τον 5ο αιώνα από τους συνεχιστές τους: Εμπεδοκλή τον Ακραγαντίνο Αναξαγόρα τον Κλαζομένιο Λεύκιππο και Δημόκριτο τους Αβδηρίτες Την εποχή αυτή προβάλλει το αίτημα για εκσυγχρονισμό της εκπαίδευσης
- 7. Ο Π Λ ΑΤ Ω Ν Α Σ Ήταν Αθηναίος και γεννήθηκε το 428 πΧ κατά τη διάρκεια του Πελοποννησιακού πολέμου Το όνομά του απεικονίζει τα χαρακτηριστικά της σωματικής του διάπλασης: πλατύ στήθος και μέτωπο Μεγάλωσε σε αριστοκρατικό περιβάλλον που αναμειγνυόταν στα πολιτικά πράγματα της εποχής Δέχτηκε πλούσια πνευματική μόρφωση και ανέπτυξε πνευματικά ενδιαφέροντα.
- 8. Ο Π Λ ΑΤ Ω Ν Α Σ Ορόσημο στη ζωή του ήταν η γνωριμία του με το Σωκράτη. Σύντομα έγινε ο πιστότερος οπαδός του. Μετά την καταδίκη του δασκάλου του εγκατέλειψε την Αθήνα και εγκαταστάθηκε για κάποιο διάστημα στα Μέγαρα Ταξίδεψε πολύ. Επισκέφθηκε την Αίγυπτο, την Κυρήνη, την Κάτω Ιταλία και τη Σικελία. Με την επιστροφή του στην Αθήνα ίδρυσε την Ακαδημία, χώρο φιλοσοφικών ανταλλαγών, πνευματικών αναζητήσεων και φυτώριο εκκολαπτόμενων διανοούμενων Έργα του: Νόμοι, Συμπόσιο, Φαίδων, Πολιτεία, Πρωταγόρας, Γοργίας, Θεαίτητος, Απολογία του Σωκράτους, Κρίτων
- 9. Ο Π Ρ Ω ΤΑ Γ Ο ΡΑ Σ Κ Α Ι Η Σ Ο Φ Ι Σ Τ Ι Κ Η Υπήρξε ο κυριότερος εκπρόσωπος μιας κίνησης που εμφανίστηκε στα μέσα του 5ου αιώνα και σημάδεψε την πνευματική ζωή της εποχής Οι σοφιστές περιόδευαν στις ελληνικές πόλεις και δίδασκαν επί πληρωμή προβάλλοντας τη ρητορική τους δεινότητα σε δημόσιες συζητήσεις («επιδείξεις») Στόχος τους δεν ήταν απλώς η αποκάλυψη της αλήθειας, αλλά η μόρφωση των ακροατών τους Σκοπός της διδασκαλίας τους ήταν η πρακτική εξοικείωση των νέων με την τέχνη της ζωής
- 10. Ο Π Ρ Ω ΤΑ Γ Ο ΡΑ Σ Κ Α Ι Η Σ Ο Φ Ι Σ Τ Ι Κ Η Διαφοροποιήθηκαν από τους Ίωνες φιλοσόφους και τοποθέτησαν ως αντικείμενο έρευνας τον άνθρωπο Πρόσφεραν στους μαθητές τους εκλαϊκευμένες γνώσεις σε επιστήμες όπως τα μαθηματικά, την αστρονομία, την γραμματική Ως μεθόδους χρησιμοποιούσαν: Την εμπειρική επαγωγική παρατήρηση Τον μύθο Τον λόγο
- 11. Μ Ε ΤΑ Φ ΡΑ Σ Η Στην Αθήνα διδάσκουν και νουθετούν τα παιδιά με φροντίδα. Πρώτα και η παραμάνα και η μητέρα και ο παιδαγωγός και ο ίδιος ο πατέρας φροντίζουν πώς θα γίνει το παιδί πολύ καλό διδάσκοντας ότι το ένα είναι δίκαιο, το άλλο άδικο, αυτό μεν ωραίο και το άλλο άσχημο. Έπειτα, όταν φτάσουν τα παιδιά στην κατάλληλη ηλικία οι γονείς στα σπίτια των δασκάλων τα στέλνουν, όπου οι δάσκαλοι της γραφής και της ανάγνωσης φροντίζουν, ώστε να μάθουν γράμματα και όσα είναι γραμμένα να καταλαβαίνουν, ενώ οι κιθαριστές με το να παίζουν λύρα προσπαθούν να τα κάνουν πιο ήμερα και εξοικειώνουν την ψυχή των παιδιών στο ρυθμό και την αρμονία. Επιπλέον, τα παιδιά στα γυμναστήρια και στις παλαίστρες συχνάζουν, όπου οι δάσκαλοι της γυμναστικής κάνουν πιο δυνατά τα σώματά τους, για να μην αναγκάζονται να δειλιάζουν εξαιτίας της κακής σωματικής κατάστασης.
- 12. Ν Ο Η Μ Α Το κείμενο μας πληροφορεί για τη διαπαιδαγώγηση των παιδιών στην αρχαία Αθήνα. Η φροντίδα αρχίζει από μικρή ηλικία από την παραμάνα, την μητέρα, τον παιδαγωγό και τον πατέρα. Η προσπάθεια των γονιών αποβλέπει στη βελτίωση του παιδιού. Κάθε λόγος προς το παιδί ορίζει τι πρέπει να κάνει και τι να αποφεύγει. Αργότερα στέλνουν τα παιδιά σε δασκάλους για να μάθουν να διαβάζουν. Άλλοι δάσκαλοι (της κιθάρας) προσπαθούν να μάθουν στα παιδιά να είναι φρόνιμα και ήρεμα. Θέλουν, επίσης, να τους μάθουν ρυθμό και αρμονία γιατί η ζωή των ανθρώπων έχει ανάγκη από σταθερό ρυθμό και συμφωνία με την αρετή. Οι δάσκαλοι της γυμναστικής διδάσκουν στα παιδιά πώς θα αποκτήσουν γερά σώματα
- 13. Ε Ρ Μ Η Ν Ε Υ Τ Ι Κ Α - Π ΡΑ Γ Μ ΑΤ Ο Λ Ο Γ Ι Κ Α • «Ἐν Ἀθήναις τούς παῖδας μετ’ἐπιμελείας διδάσκουσι και νουθετοῦσι: Η εκπαίδευση στην αρχαία Αθήνα διακρίνεται σε νηπιακή (που γινόταν στο σπίτι), τη μέση (ή στοιχειώδη) και την ανώτερη. Η επίσημη εκπαίδευση που άρχιζε στην ηλικία των έξι ετών δεν ήταν υποχρεωτική ούτε δωρεάν. Η εκπαίδευση του παιδιού ήταν ανάλογη της νοοτροπίας και της οικονομικής κατάστασης των γονιών. Οι κυριότερες κατηγορίες μαθημάτων ήταν τα γράμματα (ανάγνωση, γραφή), η μουσική ( και η ποίηση) και η σωματική αγωγή. Μεγάλη σημασία έδιναν στην καλή συμπεριφορά και την αυτοπειθαρχία. Η στοιχειώδης εκπαίδευση ήταν απαραίτητη προϋπόθεση για την ανάπτυξη των ιδιοτήτων του καλού πολίτη. Η στρατιωτική εκπαίδευση γινόταν στις ομάδες εφήβων από την ηλικία των 18 έως 20 ετών
- 14. Ε Ρ Μ Η Ν Ε Υ Τ Ι Κ Α - Π ΡΑ Γ Μ ΑΤ Ο Λ Ο Γ Ι Κ Α • Η διδασκαλία της γυμναστικής γινόταν στην παλαίστρα, που ήταν χώρος εκγύμνασης. Στα αθλήματα που διδάσκονταν περιλαμβάνονταν η ρίψη ακοντίου, η πυγμαχία, η δισκοβολία, το άλμα, ο δρόμος, η πάλη, το παγκράτιον. Τα κορίτσια έπρεπε να μάθουν τις οικιακές τέχνες (μαγείρεμα, υφαντική, γνέσιμο) και θεωρείται ότι η εκπαίδευση των κοριτσιών πραγματοποιείται κυρίως στο σπίτι
- 15. • Πρῶτον καί τροφός καί μήτηρ καί παιδαγωγός καί αὐτός ὁ πατήρ ἐπιμελοῦνται: Η πρώτη αγωγή δίνεται μέσα στην οικογένεια. Η τροφός, η μητέρα, ο παιδαγωγός και ο πατέρας φροντίζουν πώς το παιδί θα γίνει καλύτερο διδάσκοντάς το σε κάθε ευκαιρία πράξης ή λόγου. Το παιδί εισάγεται στον κόσμο των αξιών από μικρή ηλικία. Η τροφός αναφέρεται ως ο πρώτος δάσκαλος. Η τροφός συνήθως ήταν γυναίκα δούλα ή ελεύθερη , αλλά φτωχή που βοηθούσε την μητέρα στην περιποίηση του μωρού. Υπήρχαν δύο ειδών τροφοί:η τίτθη, που θήλαζε το παιδί και η τιθήνη που περιποιούνταν το παιδί μέχρι την ηλικία των έξι ετών. Ο παιδαγωγός ήταν συνήθως άντρας δούλος. Ο ρόλος του ήταν κατ’αρχήν εκπαιδευτικός. Μετέφερε το παιδί σε περιπάτους και από τα έξι χρόνια στο σχολείο. Οδηγούσε το παιδί στο σπίτι του δασκάλου, του κρατούσε τις πλάκες, τη γραφίδα, τα βιβλία, την κιθάρα/αυλό. Παρακολουθούσε την επίδοση του παιδιού και το βοηθούσε να μάθει τα μαθήματά του. Φρόντιζε επίσης και για την συμπεριφορά του παιδιού και γι’ αυτό χρησιμοποιούσε και το ραβδί
- 16. Ε Ρ Μ Η Ν Ε Υ Τ Ι Κ Α - Π ΡΑ Γ Μ ΑΤ Ο Λ Ο Γ Ι Κ Α • Εἶτα δέ, ἐπειδάν οἱ παῖδες εἰς ἡλικίαν ἔλθωσιν, οἱ γονεῖς εἰς διδασκάλων πέμπουσιν, ἔνθα οἱ μέν γραμματισταί ἐπιμελοῦνται ὅπως γράμματα μάθωσιν καί τά γεγραμμένα ἐννοῶσι, οἱ δέ κιθαρισταί τῷ κιθαρίζειν ἡμερωτέρους αὐτούς ποιεῖν πειρῶνται καί τάς τῶν παίδων ψυχάς πρός τον ῥυθμόν καί τήν ἁρμονίαν οἰκειοῦσι: Το παιδί αρχίζει μαθήματα από τον 6ο χρόνο. Φοιτά κοντά σε δάσκαλο και μαθαίνει ανάγνωση, γραφή και αριθμητική. Οι δάσκαλοι είναι τριών ειδών: α) ο γραμματιστής: επιφορτισμένος με το έργο της ανάγνωσης και της γραφής, αλλά και της ψυχοπνευματικής διάπλασης του παιδιού
- 17. Ε Ρ Μ Η Ν Ε Υ Τ Ι Κ Α - Π ΡΑ Γ Μ ΑΤ Ο Λ Ο Γ Ι Κ Α β) ο κιθαριστής: επιφορτισμένος με τη διδασκαλία της μουσικής και των οργάνων όπως ο αυλός, η λύρα και η κιθάρα. Η διδασκαλία της μουσικής και της λυρικής ποίησης ήταν εμπειρική γ) ο παιδοτρίβης: ήταν ο δάσκαλος της γυμναστικής και της πάλης. Συνήθως είχε εμπειρικές γνώσεις. Η διδασκαλία γινόταν σε ειδικούς χώρους, δημόσιους ή ιδιωτικούς Όλοι οι δάσκαλοι ήταν ιδιωτικοί , αμείβονταν από τους γονείς και διατηρούσαν μικρά ιδρύματα, τα «διδασκαλεῖα», «παλαῖστραι», «γυμνάσια». Στην εποχή του Σόλωνα η εκπαίδευση έγινε υποχρεωτική αλλά με τη φροντίδα της οικογένειας
- 18. Ε Ρ Μ Η Ν Ε Υ Τ Ι Κ Α - Π ΡΑ Γ Μ ΑΤ Ο Λ Ο Γ Ι Κ Α • Οἱ δέ κιθαρισταί τῷ κιθαρίζειν ἡμερωτέρους αὐτούς ποιεῖν πειρῶνται καί τάς τῶν παίδων ψυχάς πρός τον ῥυθμόν καί τήν ἁρμονίαν οἰκειοῦσι: Φαίνεται η αξία που έδιναν οι αρχαίοι στη μουσική. Η μουσική αγωγή καλλιεργεί αρμονικό χαρακτήρα και ημερώνει τους νέους, τους βοηθά να αποβάλλουν τα πάθη, τα άγρια ένστικτα, τους εκπολιτίζει • Βελτίω τά σώματα αὐτῶν ποιοῦσι: Για τους αρχαίους το σώμα ήταν ο ναός του πνεύματος. Για αυτό φρόντιζαν να έχουν το σώμα υγιές γιατί πίστευαν ότι το ιδεώδες της παιδεύσεως ήταν η σύμμετρη ανάπτυξη ψυχής και σώματος (νοῦς ὑγιής ἐν σώματι»ὑγιεῖ)
- 19. Π Ω Σ Ε Γ ΡΑ Φ Α Ν Ο Ι Α Ρ Χ Α Ι Ο Ι Ε Λ Λ Η Ν Ε Σ ; Αρχικά έγραφαν όπως και οι Φοίνικες αριστερόστροφα, δηλαδή από τα δεξιά προς τα αριστερά («ἐπί τά λαιά») Έτσι είναι γραμμένη η αρχαιότερη ελληνική επιγραφή του Διπύλου Αργότερα, επινόησαν το σύστημα γραφής βουστροφηδόν, δηλαδή ο πρώτος στίχος από τα δεξιά προς τα αριστερά, ο δεύτερος από τα αριστερά προς τα δεξιά κοκ Λίγο πριν από την κλασική εποχή κυριάρχησε στον ελληνικό κόσμο το δεξιόστροφο σύστημα Η ορθογραφία της αρχαίας ελληνικής ήταν φωνητική, δηλαδή ακολουθούσε πιστά την προφορά
- 20. Π Ω Σ Ε Γ ΡΑ Φ Α Ν Ο Ι Α Ρ Χ Α Ι Ο Ι Ε Λ Λ Η Ν Ε Σ ; Οι αρχαίοι Έλληνες έγραφαν μόνο με κεφαλαία γράμματα, συνήθως δεν χωρίζονταν οι λέξεις και δεν είχαν σημεία στίξης Η μικρογράμματη γραφή διαμορφώθηκε αργότερα στην αλεξανδρινή εποχή και περιοριζόταν σε ανεπίσημα κείμενα μέχρι τον 8ο -10 ο αιώνα μΧ, οπότε αντικατέστησε την κεφαλαιογράμματη γραφή
- 21. Φ Θ Ο Γ Γ Ο Ι Κ Α Ι Γ ΡΑ Μ Μ ΑΤΑ Διαίρεση γραμμάτων: Φωνήεντα: α, ε,η, ι , ο , υ, ω Σύμφωνα: β, γ, δ, ζ, θ, κ, λ, μ, ν, ξ, π, ρ, σ, τ, φ, χ, ψ Διαίρεση φωνηέντων: Μακρόχρονα:η και ω, γιατί προφέρονται σε μακρύτερο χρόνο Βραχύχρονα: ε και ο, γιατί προφέρονταν σε σύντομο χρόνο Δίχρονα: α,ι , υ γιατί σε άλλες περιπτώσεις προφέρονταν ως μακρά και σε άλλες ως βραχέα
- 22. Φ Θ Ο Γ Γ Ο Ι Κ Α Ι Γ ΡΑ Μ Μ ΑΤΑ Δίφθογγοι: Κύριες: αι, ει, οι, υι, αυ, ευ, ηυ, ου Καταχρηστικές: ᾲ, ῂ, ῲ Όλες οι δίφθογγοι είναι μακρόχρονες εκτός από τις διφθόγγους αι και οι στο τέλος ασυναίρετης κλιτής λέξης, όπου θεωρούνται βραχύχρονες. Εξαιρούνται και είναι μακρόχρονες: -στις καταλήξεις της ευκτικής πχ τιμήσοι -στα τοπικά επιρρήματα και σε κάποια επιφωνήματα πχ οἴκοι -Όταν προέρχονται από συναίρεση πχ αἰδοῖ -στην κλητική πρωτόκλιτων ονομάτων που λήγουν σε –ω πχ Λητοῖ -στην δοτική ενικού της προσωπικής αντωνυμίας οἷ -στα σύνθετα οἵμοι, ἤτοι -η διφθογγος υι μπροστά από φωνήεν πχ υἱός
- 24. Α Σ Κ Η Σ Ε Ι Σ • Να σημειώσετε επάνω από τις συλλαβές των παρακάτω λέξεων το σημείο ˉ για τις μακρόχρονες και το σημείο ˘ για τις βραχύχρονες • α) ζω-ή, β) ἥ-βη, γ) ἡ-δέ-ως, δ) κοι-νός, ε) κρό-τος, στ) νω-θρός, ζ) νό-μος, η)οἰ-ω-νός, θ) μή-τηρ, ι) παῖ-δες, ια)γο-νεῖς, ιβ) πρῶ- τον
- 25. Α Σ Κ Η Σ Ε Ι Σ • Να σημειώσετε επάνω από τις συλλαβές των παρακάτω λέξεων το σημείο ˉ για τις μακρόχρονες και το σημείο ˘ για τις βραχύχρονες • α) ὅ-πως, β)αὐ-τούς, γ) ποι-εῖν, δ)πει-ρῶ-νται, ε)παί-δων, στ) πό-λει, ζ) μο-λών, η) δε-σμός, θ) ναύ-κλη- ρος, ι)σο-φοῦ, ια) πλεῖ-στος, ιβ)δοῦ-λος
- 26. Α Σ Κ Η Σ Ε Ι Σ • Να χαρακτηρίσετε τα φωνήεντα των παρακάτω φράσεων: γνῶθι σαυτόν, ἆρον ἆρον • Να χαρακτηρίσετε τις μακρόχρονες και βραχύχρονες συλλαβές των παρακάτω λέξεων: • Ἀθήναις, νουθετοῦσι, τροφός, δίκαιον, πειρῶνται