บทความนำเสนอผลงานด้าน ICT โดยการนำเทคโนโลยี Social Media มาใช้ในการจัดการเรียนรู้

1. 1
สองรางวัลระดับชาติจากการนา Social Media มาใช้เป็นส่วนหนึง
่
ในการจัดการเรียนการสอน
นฤพนธ์ สายเสมา1
ความนา
ด้วยพื้นฐานความเชื่อที่ว่า “ผู้เรียนเรียนรู้ได้เท่ากัน ในเวลาที่ไม่เท่ากัน หน้าที่ของครู คือ ทา
อย่างไรที่จะทาให้ผู้เรียนได้รับการพัฒนาอย่างเต็มตามศักยภาพ และครบถ้วนตามที่หลักสูตรกาหนด”
เพราะการเรียนการสอนในชั้นเรียนเพียงวันละ 1 ถึง 2 คาบ อย่างเดียวคงไม่เพียงพอ เพราะผู้เรียนแต่ละ
คนมีความแตกต่างกัน บางคนเหมือนแก้วเปล่า บางคนเหมือนแก้วที่มีน้าเต็ม และบางคนอาจเหมือนแก้ว
ที่คว่าอยู่ โดยเฉพาะอย่างยิ่งในปัจจุบันเทคโนโลยีสารสนเทศได้พัฒนาไปอย่างรวดเร็ว ทุกคนสามารถ
เข้าถึงระบบอินเทอร์เน็ตได้ง่าย ซึ่งมีผู้ใช้งานที่มีจานวนเพิ่มมากขึ้นทุกวัน ทุกคนมีอิสระที่จะเข้าไปแบ่งปัน
ความรู้ และเลือกเครื่องมือที่ดีที่สุดเพื่อนาไปเผยแพร่ความรู้ที่ตัวเองต้องการสื่อสาร และเสนอความคิด
ใหม่ๆ ได้โดยไม่ถูกปิดกั้น นับเป็นยุค 2.0 ที่นักการศึกษาต้องตระหนักกับการเปลี่ยนถ่ายของ Content
จาก Static Content เข้าสู่ยุคของ Dynamic Content
แนวคิดการนา Social Media มาประยุกต์ใช้ในการจัดการเรียนการสอน นับเป็นกลยุทธ์ ที่สาคัญ
ซึ่งจาเป็นอย่างยิ่งที่สานักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐานควรส่งเสริม และสนับสนุน ให้เกิดเป็น
รูปธรรมที่ชัดเจน เพราะปัจจุบัน Social Media ได้กลายเป็นเครื่องมือที่สาคัญในการสร้างสื่อ ให้เกิดเป็น
เครือข่ายเชื่อมโยงกันในโลกออนไลน์ ที่เปิดโอกาสให้ทุก
คนสามารถใช้เป็นช่องทาง ในการเข้าถึงกลุ่มเป้าหมาย
ได้อย่างง่ายและสะดวกรวดเร็ว
ซึ่งจะทาให้เกิด
ประโยชน์อย่างมาก
โดยไม่เสียค่าใช้จ่ายในการซื้อ
ลิขสิทธิ์แต่อย่างใด ดังนั้น การนาเทคโนโลยี Social
Media มาใช้เป็นเครื่องมือใน การจัดการเรียนการสอน
เป็นการผลักดันบุคลากรครูให้ก้าวทันโลกยุคปัจจุบัน
และสามารถเข้าถึงเยาวชนยุคใหม่ได้อย่างทันท่วงที ซึ่ง
จะทาให้เกิดชุมชนแห่งการเรียนรู้บนเครือข่าย
อินเทอร์เน็ต
1
กศ.บ. (คณิตศาสตร์) ครูชานาญการ กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ โรงเรียนประสาทวิทยาคาร อาเภอปราสาท
จังหวัดสุรินทร์ สานักงานเขตพื้นทีการศึกษามัธยมศึกษา เขต 33
่

2. 2
จากห้องเรียนสี่เหลี่ยมสูห้องเรียนออนไลน์
่
ปลายปีการศึกษา 2552 ข้าพเจ้าได้รับการคัดเลือกให้เข้ารับการประชุมเชิงปฏิบัติการโครงการนา
ร่องการพัฒนาศักยภาพบุคลากรและส่งเสริมการใช้ Social Media ในการจัดการเรียนรู้ โดยสานัก
เทคโนโลยีเพื่อการเรียนการสอน สานักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน กระทรวงศึกษาธิการ และ
ได้สร้างและพัฒนาเว็บล็อก หรือบล็อก http://kruaun.wordpress.com (ปัจจุบันจดโดเมนเนม
http://CoolAun.com) โดยอาศัยเครื่องมือ Social Media มาใช้เป็นสื่อการเรียนรู้สาหรับให้ผู้เรียน
เข้าถึงได้ตลอดเวลาที่ต้องการ เช่น Wordpress, Slideshare, Scribd, YouTube, Google Drive,
ShowMe, FaceBook, Twitter เป็นต้น โดยเครื่องมือแต่ละอย่างทาหน้าที่แตกต่างกัน ดังนี้
ตาราง แสดงคุณสมบัติของเครื่องมือ Social Media แต่ละชนิด
เครื่องมือ
คุณสมบัติ
Wordpress ใช้สาหรับการสร้างเว็บไซต์ หรือเว็บล็อก โดยไม่เสียค่าใช้ใช้ โดยใช้พื้นที่ในการสร้างเว็บ
ล็อก 3 GB มีรูปแบบเว็บล็อกให้เลือกได้หลายแบบ สะดวกสาหรับผู้ที่ไม่มีความรู้ด้าน
ภาษาคอมพิวเตอร์มากนัก ทาให้การสร้างเว็บล็อกสะดวกรวดเร็วขึ้น สามารถทาได้ทั้ง
แบบออนไลน์ และออฟไลน์
SlideShare ใช้สาหรับแบ่งปัน (Share) เอกสารได้ทุกประเภท โดยเน้นหนักเอกสารที่เป็นการ
นาเสนอ (Slide, PowerPoint) โดยเอกสารที่แบ่งปันจะอยู่ในรูปไฟล์นามสกุล pdf
เอกสารที่แบ่งปันสามารถดาวน์โหลดมาใช้ได้อย่างสะดวกรวดเร็ว
Scribd
ใช้สาหรับการแบ่งปันเอกสารเช่นเดียวกับ SlideShare แต่เอกสารส่วนใหญ่จะเป็น
เอกสารทั่วไป เช่น ตารา บทความ เอกสารประกอบต่างๆ
Google Drive ใช้สาหรับสร้างเอกสารออนไลน์ คล้ายกับ MicroSoft Office โดยเอกสารที่สร้าง
สามารถสร้างร่วมกันหลายคนได้ ใช้เก็บเอกสารออนไลน์และแบ่งปันได้ สร้างแบบฟอร์ม
สาหรับการบันทึกข้อมูลต่างๆ สร้างแบบทดสอบออนไลน์ได้
YouTube
ใช้ในการแบ่งบันวีดีทัศน์ (Video) สามารถสร้าง Play List โดยการดึงวีดีทัศน์ที่เรา
ต้องการใช้ในการเรียนการสอนมาเป็นหมวดหมู่เพื่อให้ง่ายต่อการใช้การ สามารถอับ
โหลด (Upload) วีดีทัศน์ได้ โดยเบื้องต้นมีความยาวไม่เกิน 15 นาที และตัดต่อวีดีทัศน์
ออนไลน์ได้
ShowMe
เป็น Application บน iPad ใช้ในการสร้างวีดีทัศน์ โดยทาหน้าที่เสมือนกระดานดา
เชื่อมต่อ iPad เข้ากับเครื่องฉายภาพ (Projector) ในเวลาที่ครูสอน พร้อมๆ กับการ
บันทึกการจัดกิจกรรมการเรียนการสอนนั้นไว้ เมื่อเสร็จสิ้นการสอนสามารถอับโหลด
ไฟล์นั้นเก็บไวบนเว็บไซต์ www.showme.com ได้ และนักเรียนสามารถเข้าชมได้
เช่นเดียวกับ YouTube

3. 3
ตาราง แสดงคุณสมบัติของเครื่องมือ Social Media แต่ละชนิด (ต่อ)
เครื่องมือ
คุณสมบัติ
FaceBook
ทาหน้าที่เหมือนกระดานสนทนา (Web Board) เป็นช่องทางในการติดต่อสื่อสารกับ
นักเรียน โดยในที่นี้ใช้กลุ่ม (Group) ในการเรียนการสอน โดยที่นักเรียนส่วนใหญ่มี
FaceBook ของตนเองอยู่แล้ว ครูผู้สอนเพิ่มชื่อนักเรียนเข้ากลุ่ม และพูดคุยสนทนากับ
นักเรียนผ่านกลุ่มได้ตลอดเวลา และอาจจะสร้างหน้า (Page หรือ Fan Page) เพิ่มเป็น
อีกหนึ่งช่องทางในการแจ้งข่าวสาร และสื่อสารกับผู้เรียนได้
Twitter
ใช้เป็นอีกหนึ่งช่องทางในการสื่อสารกับผู้เรียน คล้ายกับ FaceBook
Picasa และ ใช้ในการแบ่งปันเอกสารที่เป็นภาพ
เหมาะสมกับการจัดการเรียนการสอนที่ต้องมี
Flickr
ภาพประกอบบนเว็บล็อกจานวนมาก เช่น ศิลปะ
จากนั้นข้าพเจ้าได้ออกแบบกิจกรรมการเรียนการสอน และเลือกเครื่องมือที่จะนามาใช้เป็นสื่อ
การเรียนการสอนบนเว็บไซต์มาใช้ โดยไม่เน้นให้ผู้เรียนเข้าเรียนในเวลาเรียนปกติ แต่ส่งเสริมให้ผู้เรียนได้
ใช้เว็บล็อกใน 2 ประเด็น คือ
1. สาหรับการเตรียมตัวก่อนเรียน ในเว็บล็อกจะมีเอกสารที่เป็นเนื้อ แบบฝึกหัด ทั้งที่เป็น
แบบฝึกหัดทบทวน และเนื้อหาสาหรับการเรียนในแต่ละคาบ ซึ่งผู้เรียนสามรถอ่านเอกสาร และบาง
เนื้อหาชมวีดีทัศน์ ประกอบได้ด้วย เมื่อเกิดความเข้าใจก็ทาแบบฝึกหัดและตรวจคาตอบได้ การเตรียมตัว
ล่วงหน้าจะเป็นประโยชน์มาก หากผู้เรียนเข้าใจด้วยตนเองก็จะส่งผลต่อการเรียนให้ชั้นเรียนสามารถทาได้
อย่างรวดเร็ว แต่หากไม่เข้าใจ ผู้เรียนก็สามารถมาเรียนในชั้นเรียนได้อีกครั้งหนึ่ง
2. สาหรับการทบทวนหลังเรียน หลังจากเรียนเสร็จแล้ว ข้าพเจ้าได้ทาวีดีทัศน์การเรียน
การสอนในแต่ละคาบ (เริ่มในภาคเรียนที่ 1 ปีการศึกษา 2556 ในระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6) และ
อับโหลดไว้ที่ www.showme.com/kruaun/ และ www.youtube.com/kruaun/ สาหรับนักเรียน
สามารถทบทวนได้ตลอดเวลา อีกทั้งเมื่อข้าพเจ้าติดภารกิจราชการนอกสถานศึกษา นักเรียนก็สามารถ
ใช้ได้เช่นกัน

4. 4
ซึ่งเมื่อมีห้องเรียนออนไลน์เช่นนี้แล้ว
ประกอบกับการที่ผู้เรียนสามารถเข้าถึงระบบเครือข่าย
อินเทอร์เน็ตได้อย่างสะดวกขึ้นในปัจจุบัน การนา Social Media มาใช้เป็นส่วนหนึ่งในการจัดการเรียน
การสอน จึงตอบโจทย์ที่ว่า “จะทาอย่างไรที่จะทาให้ผู้เรียนได้รับการพัฒนาอย่างเต็มตามศักยภาพ และ
ครบถ้วนตามที่หลักสูตรกาหนด” เพราะเมื่อนา Social Media มาใช้ ทาให้ผู้เรียนได้เรียนรู้ตลอดเวลา ใน
เวลาที่ต้องการ จะเรียนกี่ครั้งก็ได้ไม่จากัด เรียน ทบทวนจนกว่าจะเข้าใจ ซึ่งสอดคล้องกับความเชื่อที่ว่า
“ผู้เรียนเรียนรู้ได้เท่ากัน ในเวลาที่ไม่เท่ากัน” เรียนรู้ได้เร็ว ก็เรียนน้อยครั้ง เรียนรู้ได้ช้าก็เรียนมากครั้ง
หน่อย แต่ผลที่ได้ คือ ผู้เรียนเรียนรู้ได้เต็มตามศักยภาพ และครบถ้วนตามที่หลักสูตรกาหนดไว้ด้วยเช่นกัน
ผลตอบรับและรางวัลตอบแทน
สามปีที่ผ่านมาตั้งแต่ข้าพเจ้าได้นา Social Media มาใช้เป็นส่วนหนึ่งในการจัดการเรียนการสอน
มีปัญหาอุปสรรคหลายอย่างที่ต้องแก้ไขเสมอๆ ปัญหาหลักๆ ในช่วงแรกๆ ของการพัฒนา คือ นักเรียน
เข้าถึงเครือข่ายอินเทอร์เน็ตได้น้อย บางคนแทบเข้าไม่ถึงเลยด้วยซ้า ข้าพเจ้าถึงกับท้อแท้และถอดใจ
เพราะเหมือนกับสิ่งที่เราทา ผู้เรียนของเรากลับเข้าไม่ถึง ไม่ได้ใช้ประโยชน์ แต่วันหนึ่งข้าพเจ้าได้รับ
ข้อความจากนักเรียนคนหนึ่งว่า “ไม่คิดเลยครับ ว่าจะเป็นเว็บของคุณครู นึกว่าครูที่กรุงเทพซะแล้ว ที่ไหน
ได้ อยู่สุรินทร์นี่เอง..จาก สุรวิทยาคาร ครับ ขอบคุณข้อสอบเลขยกกาลังมากเลยครับ เป็นประโยชน์มาก”
จึงคิดได้ว่า นักเรียนของเราอาจจะไม่ใช่นักเรียนในโรงเรียน แต่ถ้ามันจะมีประโยชน์ต่อนักเรียนทั่วประเทศ
ไทย ในฐานะครู แบ่งปันให้นักเรียนคนอื่นก็ไม่เห็นจะเสียหายตรงไหน เหมือนกับที่คุณอัจฉรา จันทพลา
บูรณ์ กล่าวไว้ว่า “ยิ่งให้ เรายิ่งได้” นับจากวันนี้จึงได้พัฒนาเว็บล็อกต่อมาอย่างต่อเนื่อง และได้รับการ
ประกาศเกียรติคุณ และเชิญเป็นวิทยากรในการอบรมเกี่ยวกับการนา Social Media มาใช้ในการจัดการ
เรียนการสอนหลายครั้ง โดยการประกาศเกียรติคุณที่สาคัญๆ มีดังนี้
1. สานักเทคโนโลยีเพื่อการเรียนการสอนมอบเกียรติบัตร “เป็นผู้เชี่ยวชาญในการพัฒนาสื่อการ
สอนออนไลน์ และมีผลงานเชิงประจักษ์ระดับประเทศ” ให้ไว้ ณ วันที่ 24 มิถุนายน 2554
2. สานักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐานมอบรางวัลเว็บไซต์ที่มีสื่อการสอนรูปแบบ
อิเล็กทรอนิกส์ออนไลน์ (OBEC Web Media) ประจาปี 2554 ให้ไว้ ณ วันที่ 6 มีนาคม 2555 (หนึ่งใน
รางวัล/ผลงานเชิงประจักษ์ระดับประเทศ ที่ กคศ. รับรอง เพื่อใช้ในการเลื่อนวิทยฐานะ)

5. 5
3. บริษัท เนชั่น บรอดแคสติ้ง คอร์ปอเรชั่น จากัด (มหาชน) มอบรางวัลรองชนะเลิศอันดับ 1
Thailand Blog Awards 2012 ประเภท Science Blog ให้ไว้ ณ วันที่ 31 ตุลาคม 2555
4. สานักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน มอบรางวันประเภทกลุ่มสาระการเรียนรู้ ใน
การประกวด Thailand Social Media Awards 2013 ระดับประเทศ ให้ไว้ ณ วันที่ 3 กันยายน 2556
แนวทางการพัฒนา
หลังจากจดโดเมนเนม http://CoolAun.com ซึ่งเป็นหนึ่งในแนวทางการพัฒนาเว็บล็อกที่
ข้าพเจ้าได้วางแผนไว้แล้ว และทาสาเร็จแล้วประการหนึ่ง ในอนาคตข้าพเจ้ามีแนวทางในการพัฒนา
เว็บล็อกต่อไป ดังนี้
1. ออกแบบกิจกรรมการเรียนการสอนโดยใช้ Social Media ให้ครอบคลุมทุกเนื้อหาที่สอน
โดยใช้เครื่องมือที่หลากหลายมาขึ้น อีกทั้งปรับปรุงเนื้อหาสาระ และกิจกรรมการเรียนการสอนที่มีอยู่แล้ว
ให้มีความสมบูรณ์มาขึ้น แก้ไขจุดบกพร่องต่างๆ ทั้งที่ตรวจสอบด้วยตนเองและบุคคลอื่น เพื่อให้เนื้อหา
และกิจกรรมในเว็บล็อกมีความสมบูรณ์มากขึ้น และเกิดประโยชน์ต่อผู้เรียนได้อย่างเต็มที่
2. หาเครื่องมือ หรือ Application ที่สนับสนุนการจัดการเรียนการสอน และการเรียนรู้ของ
ผู้เรียนเพิ่มเติมขึ้น เพื่อนามาใช้ให้ตอบสนอง และตรงกับความต้องการของผู้เรียนมากขึ้น
3. ส่งเสริมให้ครูใช้ Social Media ในการจัดการเรียนการสอน
ทั้งนี้ ทุกสิ่งทุกอย่างในโลกนี้ ต่างก็มีทั้งด้านมืด และด้านสว่าง มีทั้งคุณประโยชน์ และโทษมหันต์
Social Media ก็เช่นกัน หลายคนมักจะมองเห็นว่าเป็นเรื่องไร้สาระ ไม่มีประโยชน์ ทาให้เด็กเสียเวลาใน
การเรียนหนังสือ และทบทวนตารับตารา ซึ่งก็อาจจะจริงตามนั้น ถ้าใช้เพียงเพื่อความบันเทิง แต่หากเรา
มองเห็นคุณประโยชน์ของมันบ้าง และดึงมาใช้ในเกิดประโยชน์กับการเรียนการสอนแล้ว ดึงนักเรียน
ออกมาจากเรื่องไร้สาระได้บ้างทีละนิดทีละหน่อย จากสิ่งไร้สาระ ก็อาจจะกลายเป็นเริ่มมาสาระขึ้นมาบ้าง
เพราะครูอย่างเรา ห้ามไม่ให้เขาเข้าถึงสื่อเหล่านี้ได้ แต่หน้าที่ของเรา คือ ทาอย่างไร เขาจะอยู่กับมันได้
อย่างชาญฉลาด
ซึ่งเป็นหน้าที่ของครูโดยตรง
ดังพระราชดารัสของสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ
สยามบรมราชกุมารี ที่พระราชทานเนื่องในพระราชวโรกาสเสด็จพระราชดาเนินทรงเป็นประธานเปิดงาน
วันครูโลก 5 ตุลาคม 2547 ณ หอประชุมคุรุสภา ความตอนหนึ่งว่า
“แม้ในปัจจุบัน เทคโนโลยีจะก้าวหน้า ข้อมูลข่าวสารไร้พรมแดน แต่ก็
ไม่สามารถทดแทนครูได้ เพราะการศึกษามิใช่เป็นเพียงการรับรู้ รับข้อมูลข่าวสารเท่านั้น
สิ่งสาคัญกว่าคือการฝึกคิด การบ่มนิสัยให้แต่ละคนสามารถพึ่งพาตนเอง และมีน้าใจ
เอื้อเฟื้อเผื่อแผ่ต่อผู้อื่น ส่วนนี้ต้องใช้คนสอนเท่านั้น ยิ่งเทคโนโลยีก้าวไกลเพียงใด ก็ยิ่ง
ต้องการครูที่มีความสามารถมากขึ้นเพียงนั้น ครูต้องพัฒนาตนเองให้รู้เท่าทันโลก จึงจะ
สามารถอบรมบ่มนิสัยคนในยุคใหม่ได้”
-------------------------