เอกสารประกอบการเรียน ระดับปริญญาเอก สาขาเทคโนโลยีและสื่อสารการศึกษา มหาวิทยาลัยนเรศวร 18 ธันวาคม 2555 Ph.D.EdTech&Comm

1. บทที่ 1
บทนํา
ความเปนมาของปญหา
สั ง คมป จ จุ บั น เป น สั ง คมแห ง การเรี ย นรู ยุค โลกไร พ รมแดน การจั ดการเรี ย นรู ยุค ใหม
จึ ง ตอ งเน นให ผู เ รี ย นเกิ ดการเรี ย นรู ได ทุ ก เวลา ทุ ก สถานที่ และยัง ตอ งจั ดการศึก ษาเพื่ อ ส ง เสริ ม
การเรี ยนรู ตลอดชีวิต อี ก ทั้ง หลั กสู ตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้ นฐาน พุ ท ธศัก ราช 2551 มุ งพั ฒ นา
ผู เ รี ย นให มี คุ ณ ลั ก ษณะอั น พึ ง ประสงค ที่ สํ า คัญ คื อ รั ก ชาติ ศาสน กษัต ริ ย ซื่ อ สั ต ย สุ จ ริ ต มี วิ นั ย
ใฝเรียนรู อยูอยางพอเพียง มุงมั่นในการทํางาน รักความเปนไทย และมีจิตสาธารณะ ทั้งนี้ เพื่อใหทุก
คนสามารถอยูรวมกับผูอื่นในสังคมไดอยางมีความสุข ในฐานะเปนพลเมืองไทยและพลโลก หลักสูตร
การศึกษาเปนตัวกําหนดเปาหมายเพื่อความเปนเอกภาพของชาติ มีมาตรฐานการเรียนรูสําหรับพัฒนา
เด็กและเยาวชนใหมีความรู ทักษะ เจตคติ และคุณธรรมบนพื้นฐานของความเปนไทยควบคูกับความ
เปนสากล สื่อการเรียนรูก็มบทบาทสําคัญไมยิ่งหยอนไปกวากันในการนําพาผูเรียนไปสูเปาหมายการจัด
ี
การศึกษาตามที่หลักสูตรกําหนด ดวยความหลากหลายทั้งรูปแบบและประเภทของสื่อการเรียนรูที่มีอยู
ในปจจุบัน จึงเปนสิ่งจําเปนอยางยิ่งที่ครูผูสอนและผูเกี่ยวของกับการจัดการศึกษาพึงตระหนักไวเสมอ
วา “ไมมีสื่อการรูใดที่จะสามารถใชไดดีที่สุดในทุกสถานการณ” ดังนั้น การพิจารณาเลือกใชสื่อจึงเปน
อีก บทบาทหนึ่งของครู ผูส อนที่ ไมอ าจละเลย ตอ งพิ จ ารณาเลื อกสื่ อที่ ดีที่สุ ด เหมาะสมที่ สุด และมี
ประโยชนมากที่สุดสําหรับผูเรียนในแตละเรื่องหรือแตละระดับชั้น (ฟาฏินา วงศเลขา, 2553)
สังคมสมัยใหมที่มเี ทคโนโลยีไอซีทเี ปนพลังขับดัน ทําใหเราหลีกหนีจากเทคโนโลยีเหลานี้ไป
ไมได แตการปรับตัวและทําใหสภาพสังคมดีขึ้นเปนเรื่องที่ตองคิด และชวยกันดําเนินการ การศึกษาใน
โรงเรียนจึงสมควรที่จะตองบูรณาการไอซีทีเขาสูกระบวนการเรียนรูอยางอื่น โดยเฉพาะในทุกวิชาที่มี
การเรียนการสอน เชนวิชาสังคมศึกษา การเรียนรูสภาพสังคม การเปลี่ยนแปลงโครงสรางทางสังคม
สมัยใหม การเรียนรูโลกภายนอกในเรืองโลกาภิวัฒน แมแตการเรียนภาษาอังกฤษก็ใชเทคโนโลยีเปนสื่อ
่
ไดมากมาย การปรับตัวทางดานการศึกษาในยุคนี้ตองกระทําตามอยางรวดเร็ว ครูอ าจารยที่อยูตาม
โรงเรียนตางๆ ตองเขาใจกระแสแรงผลักดัน ทางเทคโนโลยี และจะตองเขาใจการเปลี่ยนแปลงสภาพ
ทางสังคม ความเปนอยู และตองชวยกันแกปญหา ประคับประคองสังคมใหไปในทางที่ถูกที่ควร (ยืน
ภูวรรณ, 2553)
เทคโนโลยี ส มั ยใหม มี บ ทบาทสํ าคั ญ ในการชว ยการจั ด การศึก ษาให บ รรลุ อุ ด มการณ
ทางการศึ ก ษา นโยบายการจั ด การศึ ก ษาของรั ฐ จะต อ งจั ด การศึ ก ษาตลอดชี วิ ต สํ า หรั บ ทุ ก คน
หรือที่เรียกวา การศึกษาเพื่อปวงชนทุกคน ( Education for all อันเปนการลดความเหลื่อมล้ําโอกาส

2. 2
ทางการศึก ษาสร างความเทาเที ยมทางดานการศึก ษา ) (หลั ก สูตรแกนกลางสถานศึก ษา, 2551)
เทคโนโลยีที่ใชในปจจุบันไมวาเปน เทคโนโลยีทางดานสารสนเทศ เทคโนโลยีทางดานสื่อสารมวลชน
เทคโนโลยีทางดานโทรคมนาคม ซึ่งเปนประโยชนในดานการจัดการศึกษาทั้งสิ้น เชนการศึกษาทางไกล
ผานดาวเทียม นักเรียนชนบท ธุรกันดารสามารถเรียนรูไดเทาเทียมกับนักเรียนที่อยูในเมือง ระบบ
อินเตอรนักเรียนก็สามารถเรียนรูไดทั่วโลก หรืออาจเรียกไดวามีหองสมุดโลกอยูที่โรงเรียน หรืออยูที่
บาน โดยที่ไมตองเสียเวลา เสียงบประมาณในการทีจัดซือหาหนังสือใหมากมายเหมือนสมัยกอน ผูเรียน
่ ้
สามารถเรี ยนรู ดวยตนเองไดอ ยางอิ ส ระ นอกจากนี้ ยัง มี สื่ อ ที่ เ ป นวิท ยุ โทรทั ศน ซี ดีร อม สื่ อ
อิเลคทรอนิกส ที่ทําใหประชาชนทุกคนไดเรียนรูไดตลอดชีวิต (สุเมธ รักตะกนิษฐ, 2552)
เพื่อใหการจัดการศึกษาขั้นพื้ นฐานสอดคลองกั บสภาพความเปลี่ ยนแปลงของเศรษฐกิ จ
สังคมและความเจริญกาวหนาทางวิทยาการ จึงจําเปนตองปรับปรุงหลักสูตรเพื่อพัฒนาเด็กและเยาวชน
ใหมีคุณภาพานความรูและทักษะที่จําเปนสําหรับใชเปนเครื่องมือในการดํารงชีวิตสังคม ที่เปลี่ยนแปลง
และแสวงหาความรูเพื่อพัฒนาตนเองอยางตอเนื่องตลอดชีวิต (หลักสูตรแกนกลางสถานศึกษา, 2551)
ในระบบการศึกษาที่มีการกระจายอํานาจใหทองถิ่นและสถานศึกษามีบทบาทในการพัฒนาหลักสูตรนั้น
หนวยงานตางๆ ที่เกี่ยวของ ในแตละระดับ อาทิ ระดับชาติ ระดับทองถิ่น และระดับสถานศึกษา จะมี
บทบาทหนาที่ และความรับผิดชอบในการพัฒนา สนับสนุน สงเสริม การใชและพัฒนาหลักสูตรให
เปนไปอยางมี ประสิทธิภาพ เพื่อใหผลผลิตของการบริหารจัดการหลักสูตรคือผูเรี ยนมีคุณภาพตาม
มาตรฐานการเรียนรู สมรรถนะสําคัญ และคุณลักษณะอันพึงประสงค (หลักสูตรแกนกลางสถานศึกษา,
2551)
สํ า หรั บ การเรี ย นรู ยุ ค ใหม ใ นศตวรรษที่ 21 ทั้ ง ผู ส อนและผู เ รี ย นสามารถเรี ย นรู
ไปดวยกัน การเรียนการสอนไมไดเกิดขึ้น เฉพาะในหองเรียนแตเพียงอยางเดียว การเรียนรูเกิดขึ้นได
ตลอดเวลา ผานทางสื่อ และอุปกรณอิเล็กทรอนิกสที่ทันสมัย ซึ่งสามารถเชื่อมโยงแหลงเรียนรูที่มีอยูทั่ว
โลกผานระบบเครือขายคอมพิวเตอร ทําใหผูเรียนเขาถึงแหลงเรียนรูไดอยางไรขีดจํากัดเรื่องระยะทาง
เวลา และสถานที่ดวยตัวของผูเรียนเอง และไมจําเปนตองคอยรับจากครูแตเพียงฝายเดียว ดังนั้นการ
เรี ยนการสอนยุคใหม ทั้ง บทบาทหนาที่ และกิ จ กรรมการเรี ยนการสอนของผู เ รี ยนและผู ส อนจะ
เปลี่ยนแปลงไปจากเดิม จากหองเรียนสูโลกกวาง การเรียนยุคใหมจะมีรูปแบบกิจกรรมเชิงแลกเปลี่ยน
เรียนรู และการสรางองคความรูดวยตัวของผูเรียน ตลอดจนใชเทคโนโลยีเพื่อการเรียนรูมากยิ่งขึ้น
(ไพฑูรย ศรีฟา, 2555)
เครือขายสัง คมออนไลน (Online Social Network) ไดกลายเปนปรากฎการณของการ
เชื่อมตอการสื่อสารระหวางบุคคลในโลกของอินเตอรเน็ต โดยมุงเนนไปที่การสรางชุมชนออนไลนซึ่งทา
ใหผูคนสามารถที่จะแลกเปลี่ยน แบงปนขอมูล ตามประโยชนกิจกรรมหรือความสนใจเฉพาะเรื่องซึ่งกัน
และกัน

3. 3
เฟสบุค (Facebook) เครือขายสังคมออนไลนที่ไดรับความนิยมมากในปจจุบันนั้นถือกําเนิด
เมื่อวันที่ 4 กุมภาพันธ 2004 โดยมารค ซัคเคอรเบิรก (Mark Zuckerburg) ไดเปดตัวเว็บไซต เฟสบุค
(Facebook) ซึ่งเปนเว็บประเภทเครือขายสังคมออนไลน (social network) ซึ่งในตอนแรกเปดใหเขา
ใชเฉพาะนักศึกษาของมหาวิทยาลัยฮารเวิรดเทานั้น และเว็บนี้ก็ไดรับความนิยมขึ้นมาอยางรวดเร็ว
เพราะแคเพียงเปดตัวไดสองสัปดาห นักศึกษาที่เรียนอยูที่มหาวิทยาลัยฮารเวิรด ก็สนใจสมัครเปน
สมาชิกเพื่อเขาใชงานเปนจานวนมาก จากนั้นมหาวิทยาลัยอื่นๆ ในเขตบอสตัน ก็เริ่มมีความตองการ
และอยากขอเขาใชงานเฟซบุค (Facebook) ดวย มารคจึ งไดชักชวนเพื่อนชื่อดัสติน มอสโควิท ซ
(Dustin Moskowitz) และคริส ฮิวจส (Christ Hughes) เพื่อชวยกันสราง เฟสบุค (Facebook) และ
เพี ยงระยะเวลา 4 เดือ นหลั ง จากนั้น เฟสบุค (Facebook) จึ งไดเพิ่ ม รายชื่อและสมาชิก ของ
มหาวิทยาลัยอีก 30 กวาแหง จากนั้นขยายไปสูระดับมัธยมปลายทั่วประเทศสหรัฐอเมริกา กระทั่งเปด
ใหบริการกับบุคคลทั่วไปในป 2006 และในปจจุบันป 2010 เฟซบุคมีผูใชงานไมตากวา 400 ลานคนตอ
เดือน และกลายเปนเว็บไซต Social Networking ที่ใหญที่สุดในโลกที่มีผูใชเปนประจําเดือนละไมต่ํา
กวา 150 ลานคน (พรรษพล มังกรพิศม, 2553 อางถึงใน วิมลพรรณ อาภาเวท และคณะ. 2554 : 14)
การสื่อสารในสังคมออนไลนจึงแพรหลายมากในสังคมปจจุบัน อาจเนื่องมาจากเว็บไซตเหลานี้
เปนพื้นที่ทางสังคมที่ไมมีระยะทาง ไมมีเวลา แตมีขอบเขตกวางไมมีที่สิ้นสุดและอนุญาต ใหสมาชิกใน
สังคมสามารถเปดเผยอัตลักษณของตนเองเพียงบางสวน หรือสรางอัตลักษณใหมขึ้นมาที่ไมเหมือนกับ
โลกแหงความเปนจริง ซึ่งเหมาะสมกับสังคมของคนรุนใหมที่เปนสังคมที่เรงรีบเปนปจเจกบุคคลมากขึ้น
ที่ไมตองการใหผูอื่นรูจักตัวตนทั้งหมดของตนเอง (วิมลพรรณ อาภาเวท และคณะ. 2554 : 15) ขอดี
ของเฟสบุค คือ เปนการสรางเครือขายและจุดประกายดานการศึกษาไดอยางกวางขวาง หากใชไดอยาง
ถูกวิธี ทําใหไมตกขาว คือทราบความคืบหนา เหตุการณของบุคคล และผูที่ใกลชิด ผูใชสามารถสราง
เครือขายทางสังคม แฟนคลับหรือผูที่มีเปาหมายเหมือนกัน และทํางานใหสําเร็จลุลวงไปได สามารถ
สรางมิตรแท หรือเพื่อนที่รูใจที่แทจริงได และเปนซอฟแวรที่เอื้อตอผูที่มีปญหาในการปรับตัวทางสังคม
ขาดเพื่อน อยูโดดเดี่ยว หรือผูที่ไมสามารถออกจากบานได ใหมีเครือขายทางสังคม และเติมเต็มชีวิต
ทางสังคมไดอยางดี ไมเหงาและปรับตัวไดงายขึ้น สวนขอเสีย คือ เปนการขยายเครือขายทางสังคมใน
โลกอินเตอรเนต ดังนั้นการมีเพิ่มเพื่อนเครือขายที่ไมรูจักดีพอ จะทําใหเกิดการลักลอบขโมยขอมูล หรือ
การแฝงตัวของขบวนการหลอกลวงตางๆ ไดเพื่อนทุกคนในเครือขายสามารถเขียนขอความตางๆ ลง
Wall ของ FaceBook ไดแตหากเปนขอความที่เปนความลับ การใสรายกัน หรือแฝงไวดวยการยั่วยุ
ตางๆ จะทําใหผูอานที่ไมมีวุฒิภาวะพอ หลงเชื่อ เกิดความขัดแยง และปญหาตามมาในภายหลังได เปน
ชองทางในการสรางสังคมแหงการนินทา หรือการยุงเรื่องสวนตัวของผูอื่นโดยใชเหตุ การเปดเผยขอมูล
สวนตัวทั้งหมดใหกับบุคคลภายนอกที่ไมรูจักดีพอ เชนการลงรูปภาพของครอบครัวหรือลูก อาจนํามา
เรื่องปญหาการปลอมตัว หรือการหลอกลวงอื่นๆที่คาดไมถึงได เด็กๆที่ใชเวลาในการเลน Facebook

4. 4
มากเกินไป จะทําใหเสียการเรียน ในการสรางความผูกพันและการปรับตัวทางสังคมเปนการพบปะกัน
ในโลกของความจริง มากกวาในโลกอินเตอรเนต ดังนั้นผูอยูในโลกของไซเบอรมากเกินไปอาจทําใหมี
ปญหาทางจิต หรือ ขาดการปรับตัวทางสัง คมที่ ดี โดยเฉพาะผูที่ชอบเลน FaceBook ตั้ง แตยังเด็ก
FaceBook อาจเปนแรงขับใหมีการพบปะทางสังคมในโลกแหงความเปนจริงที่นอยลงได เนื่องจาก
ทราบความเคลื่ อ นไหวของผู ที่ อ ยู ในเครื อ ข ายอย างตลอดเวลา และนโยบายของบางโรงเรี ย น
บางมหาวิท ยาลั ย บางครอบครัวหรือในบางประเทศมีปญ หามากมายที่เ กิดจาก FaceBook ทํ าให
FaceBook ไมไดรับการอนุญาตใหมีในหลายพื้นที่ (สุพาพร เทพยสุวรรณ. 2555 : ออนไลน)
จากเหตุผลที่กลาวมาขางตน ผูวิจัยจึงสนใจที่จะศึกษาพฤติกรรมการใชเฟสบุค (Facebook)
ของผูใชที่มีชวงอายุและเพศตางกันเพื่อใหสามารถนําขอมูลไปปรับปรุงวางแผนสงเสริมสรางภูมิคุมกัน
และความเขมแข็งใหกับเยาวชนของประเทศ ใหเปนผูที่สามารถดําเนินชีวิตไดอยางปลอดภัย มั่นคง
รวมถึงสามารถใชประโยชนจากเทคโนโลยีและการสื่อสารเพื่อพัฒนาตนเองใหกลายเปนบุคคลากรที่มี
คุณภาพตอไปในอนาคต
จุดมุงหมายของการวิจัย
1. เพื่อศึกษาพฤติกรรมการใชเฟสบุค (Facebook) ของผูใชงานที่มีชวงอายุตางกัน
2. เพื่อศึกษาพฤติกรรมการใชเฟสบุค (Facebook) ของผูใชงานที่มีเพศตางกัน
ความสําคัญของการวิจัย
1) ทราบถึงพฤติกรรมของผูใชเฟสบุคที่มีชวงอายุและเพศแตกตางกัน
ขอบเขตของการวิจัย
1. ขอบเขตดานประชากรและกลุมตัวอยาง
1.1 ประชากรที่ ใ ช ใ นการศึ ก ษาครั้ ง นี้ ได แ ก ผู ใ ช เ ฟสบุ ค (Facebook)
ที่มีสถานนะเปนเพื่อนของผูวิจัย ที่ใชงานในชวงระหวางวันที่ 1-30 กันยายน พ.ศ.2555 จํานวน 254
คน
1.2 กลุ ม ตั ว อย า ง ได แ ก ผู ใ ช เ ฟสบุ ค (Facebook) ที่ มี ส ถานะเป น เพื่ อ น
ของผูวิจัย จํานวน 155 คน โดยการสุมอยางงาย
2. ขอบเขตดานเนื้อหา
มุงศึกษาพฤติกรรมการใชเฟสบุค (Facebook) ของเพื่อนผูวิจัย โดยแบงเปนดาน
ตางๆ ดังนี้
2.1 ตัวแปรตน ไดแก ไดแก เพศ และอายุของผูใชเฟสบุค (Facebook)

5. 5
2.2 ตัว แปรตาม ไดแ ก พฤติ ก รรมการใชเ ฟสบุ ค (Facebook) ของผู ใชง าน
เฟสบุค ในเรื่องของการแสดงเฉพาะเพียงหนึ่งพฤติกรรม การแสดงมากกวาหนึ่งพฤติกรรม และการ
แสดงที่เฟสบุคบังคับเพียงหนึ่งพฤติกรรม
3. ขอบเขตดานระยะเวลา
ศึ ก ษาพฤติ ก รรมการใช เ ฟสบุ ค (Facebook) ของเพื่ อ นผู วิ จั ย ที่ ใ ช ง าน
ในระหวางวันที่ 1 กันยายน ถึง 30 กันยายน พ.ศ.2555
นิยามศัพทเฉพาะ
ผูใช หมายถึง ผูใชงานเฟสบุค (Facebook) ที่มีสถานะเปนเพื่อนของผูวิจัย และใชงานเฟส
บุคในชวงระหวางวันที่ 1-30 กันยายน
พฤติ ก รรมการใช เ ฟสบุ ค (Facebook) หมายถึ ง การที่ ผู ใ ช แสดงออกในด า นต า ง ๆ
ผานเว็บไซตเฟสบุค เชน การแสดงขอความ การแสดงรูปภาพ การแสดงวิดีโอ การแสดงคําถาม การ
แสดงไฟล
การแสดง หมายถึง การโพสต (post) หรือ การแชร (share) ขอมูลตาง ๆ เชน ขอความ
รูปภาพ วิดีโอ คําถาม ไฟล เปนตน โดยไมรวมถึงการแท็ก (tag) เนื่องจากผูอื่นสามารถกระทําแทนผูใช
ได
สมมุติฐานของการวิจัย
1. พฤติกรรมการใชเฟสบุค (Facebook) ไมขึ้นอยูกับเพศ
H0 : = 0
2. พฤติกรรมการใชเฟสบุค (Facebook) ไมขึ้นอยูกับชวงอายุ
H0 : = 0

6. 6
บทที่ 2
เอกสารและงานวิจัยที่เกี่ยวของ
ในการศึกษาสภาพ ปญหา ความตองการ และขอเสนอแนะการใชเครือขายสังคมออนไลน
(Social Network) ในการเรียนของนิสิต นักศึกษา กรณีศึกษา นิสิตมหาวิท ยาลัยนเรศวร ผู วิจัยได
ศึกษา เรียบเรียงจากเอกสาร ตําราและงานวิจัยที่เกี่ยวของ โดยนําเสนอตามลําดับดังนี้
ตอนที่ 1 ความหมายและความสําคัญของเครือขายสังคมออนไลน
ตอนที่ 2 ประเภทของเครือขายสังคมออนไลน
ตอนที่ 3 ทฤษฎีพัฒนาการดานพัฒนาการทางจิตสังคม
ตอนที่ 4 การใชอินเทอรเน็ตเพื่อสนองความตองการ
ตอนที่ 5 การแบงเพศ
ตอนที่ 6 ทฤษฎีและงานวิจัยที่เกี่ยวของ
ตอนที่ 1 ความหมายและความสําคัญของเครือขายสังคมออนไลน
เครือขายสังคมออนไลน (อิทธิพล ปรีติประสงค, 2552) เปนปรากฎการณของการเชื่อมตอ
ระหวางบุคคลในโลกอินเทอรเน็ต และ ยังหมายรวมถึง การเชื่อมตอระหวางเครือขายกับเครือขาย
สังคมออนไลน เขาดวยกัน
Social Network (จุไรรัตน ทองคําชื่นวิวัฒน, 2552) ยังไมมีคําไทยเปนทางการ มี
การใชคําวา “เครือขายสังคม” บาง “เครือขายมิตรภาพบาง” “กลุมสังคมออนไลน” Social Network
นี้ถือวาเปนเทคโนโลยีอีกอันนึง ที่สามารถชวยใหเราไดมามีปฏิสัมพันธกัน ซึ่งวัตถุประสงคที่แทจริงของ
คําวา Social Network นี้จริงๆ แลวก็คือ Participation หรือ การมีสวนรวมดวยกันไดทุก ๆ คน (ซึ่ง
หวังวาผูที่ติดตอกันเหลานั้นจะมีแตความปรารถนาดี สิ่งที่ดีๆ มอบใหแกกันและกัน) ถาพูดถึง Social
Network แลว คนที่อยูในโลกออนไลนคงจะรูจักกันเปนอยางดี และก็คงมีอีกหลายคนที่ไดเขาไปทอง
อยูในโลกของ Social Network มาแลว ถึงแมวา Social Network จะไมใชสิ่งใหมในโลกออนไลน แต
ก็ยังเปนที่นิยมอยางมากในกลุมคนที่ใชอินเตอรเน็ต ทําใหเครือขายขยายวงกวางออกไปเรื่อยๆ และจะ
ยังคงแรงตอไปอีกในอนาคต จากผลการสํารวจจากประเทศสหรัฐอเมริกายืนยันการใชบริการ Social
Network ที่เพิ่มสูงขึ้นอยางตอเนื่องทุกป และมาแรงเปนอันดับตนๆ ของโลกออนไลน สวนเว็บไซตที่มี
จํานวนผูเขาชมสูงสุดทั่วโลก ก็เห็นจะเปน My space, Facebook และ Orkut สําหรับเว็บไซต ที่มี
เปอรเซ็นตเติบโตเพิ่มขึ้นเปนเทาตัวก็เห็นจะเปน Facebook แตสําหรับประเทศไทยที่ฮอตฮิตมากๆ ก็
คงจะหนีไมพน Hi5

7. 7
เครือขายสังคมออนไลน (Social Network) (อติเทพ บุตราช, 2553) หมายถึง กลุมคนที่
รวมกันเปนสังคมมีการทํากิจกรรมรวมกันบนอินเทอรเน็ต ในรูปแบบของเว็บไซตมีการแผขยายออกไป
เรื่ อ ย ๆ เป น รู ป แบบของการสื่ อ สารข อ มู ล ผ า นอิ น เทอร เ น็ ต ทํ า ให เ ครื อ ข า ยคอมพิ ว เตอร ห รื อ
อิ น เทอร เ น็ ต เป น สั ง คมขึ้ น มา การสร า งชุ ม ชนใหม บ นอิ น เทอร เ น็ ต เป น เครื่ อ งมื อ สํ า คั ญ ในการ
ติดตอสื่อสาร สามารถทํากิจกรรมตางๆ ทั้งเพื่อการศึกษา ธุรกิจ และความบันเทิง
จากความหมายของเครื อ ขายสั งคมออนไลนขางตน สรุ ป ไดวา เครือ ขายสั ง คม
ออนไลน คือ การที่กลุมคนไดมีการทํากิจกรรมรวมกันบนระบบอินเทอรเน็ต ซึ่งเครือขายสังคมออนไลน
นั้น สามารถใชไดอยางหลากหลายวัตถุประสงค อาทิ ใชเพื่อการติดตอสื่อสาร ใชในการเรียนการสอน
ใชในกิจกรรมธุรกิจ อยางการประชาสัมพันธสินคาหรือบริการ
ตอนที่ 2 ประเภทของเครือขายสังคมออนไลน
ประเภทของเครือขายสังคมออนไลน (เศรษฐพงค มะลิสุวรรณ, 2551) มีจํานวน
มากมาย จึงเปนการยากที่จะจําแนก ประเภทของเครือขายสังคมออนไลน ได อยางเจาะจงชัดเจน
หากจะลองจัดเขาหมวดหมูตามที่เราพบเห็นทั่วไป อาจแบงได 6 ประเภท ดังนี้
1. ประเภทแหลงขอมูลหรือความรู (data/knowledge) ที่เห็นไดชัดเจนเชน wikipedia,
google earth, answers, digg, bittorrent ฯลฯ เปนตน
2. ประเภทเกมสอ อนไลน (online games) ที่นิยมมาก เชน SecondLife, Audition,
Ragnarok, Pangya ฯลฯ เปนตน
3. ประเภทสรางเครือขายทางสังคม (community) เพื่อเปนการหาเพื่อนใหม สรางและ
แลกเปลี่ยนประสบการณรวมกัน เชน Hi5, Facebook, MySpace, MyFriend ฯลฯ เปนตน
4. ประเภทฝากภาพ (photo management) สามารถฝากภาพออนไลนไดโดยไมเปลือง
ฮาร ด ดิ ส ส วนตั ว อี ก ทั้ ง ยั ง สามารถแบ ง ป นภาพหรื อ ซื้ อ ขายภาพกั น ไดอ ย างง า ยดาย เชน Flickr,
Photoshop Express, Photobucket ฯลฯ เปนตน
5. ประเภทสื่อ (media) ไมวาจะเปนฝาก โพสทหรือแบงปนภาพ คลิปดโอ ภาพยนตรเพลง
วี
ฯลฯ เชน YouTube, imeem, Bebo, Yahoo Video, Ustream.tv ฯลฯ เปนตน
6. ประเภทซื้อ -ขาย (business/commerce) เปนการทําธุร กิจทางออนไลนที่ไดรั บความ
นิยมมาก เชน Amazon, eBay, Tarad, Pramool ฯลฯ แตเว็บไซตประเภทนี้ยังไมถือวาเปน Social
Network ที่แทจริง เนื่องจากมิไดเปดโอกาสใหผูใชบริการแชรขอมูลกันไดหลากหลาย นอกจากการ
สั่งซื้อและคอมเมนท สินคาเปนสวนใหญ
การแบงหมวดหมูของเครือขายสังคมออนไลน (อิสริยะ ไพรีพายฤทธิ์ อางอิงจาก (อิทธิพล
ปรีติประสงค, 2552) ไดจําแนกหมวดหมู หรื อ ประเภทของเครื อขายสัง คมออนไลนไวใน บทบาท

8. 8
ของ Social Network ในอินเทอรเน็ตยุค 2.0 โดยพิจารณาจากเปาหมายของการเขาเปนสมาชิกใน
เครือขายสังคมออนไลน ไดเปน ๕ กลุมใหญๆ กลาวคือ
(1) Identity Network คือ การแสดงตัวตนและภาพลักษณของตน เชน www.hi5.com,
www.facebook.com
(2) Interested Network เ ป น ก า ร ร ว ม ตั ว กั น โ ด ย อ า ศั ย “ค ว า ม ส น ใ จ ”
ตรงกัน เชน Digg.com, del.icio.us
(3)Collaboration Network เป น กลุ ม เครื อ ข า ยที่ ร ว มกั น “ทํ า งาน” ยกตั ว อย า ง
เชน www.wikipedia.org
(4) Gaming/Virtual Reality หรือ โลกเสมือน ในบางครั้งเราเจอคําวา second life ซึ่งเปน
ลักษณะของเครือขายสังคมออนไลนที่มีลกษณะเปนการสวมบทบาทของผูเลนในชีวิตจริงกับตัวละครใน
ั
เกม และ
(5) Professional Network ใชงานในอาชีพ
ตอนที่ 3 ทฤษฎีพัฒนาการดานพัฒนาการทางจิตสังคม (ความแตกตางทางดานชวงวัย)
จิตวิทยาพัฒนาการเด็กและวัยรุน
พั ฒ นาการทางจิ ต สั ง คม 8 ขั้ น ตามทฤษฎี ข องแอริ ค สั น (The Eight Stages of
Psychosocial Development in Erikson)
สิ่งแวดลอมทั้งทางกายภาพ (Physical) ทางสังคม (Social) ทางวัฒนธรรม (Cultural) และ
ทางความคิด (Ideational) เขามามีอิทธิพลกับพัฒนาการของชีวิตมนุษยตั้งแตแรกเกิดจนชรา ซึ่งสงผล
ตอความคิดริเริ่ม ความสามารถในการปรับตัว บุคลิกภาพและพฤติกรรมตางๆ แอริค ฮอมเบอรเกอร
แอริคสัน (Erik Homburger Erikson) เปนนักจิตวิทยาคลินิก เกิดที่ประเทศเยอรมันพบวาพัฒนาการ
ทางจิตวิทยาของมนุษยมีการเปลี่ยนแปลงเหมือนกับโครงสรางทางกายภาพรางกาย มุมมองของแอริค
สันจึงเนนพัฒนาการทั้งทางดานรางกาย จิตใจ และสังคมรวมกัน นั่นคือ การเจริญเติบโตทางรางกาย
และสิ่งแวดลอมจะมีความสัมพันธกับพัฒนาการทางจิตใจ และบุคลิกภาพ ทําใหบุคคลสามารถปรับตัว
อยูรวมกับผูอื่นในสังคมได ทฤษฎีของแอริคสันนี้มีพื้นฐานจากทฤษฎีจิตวิเคราะหของฟรอยด จุดเดน
ของแอริคสันคือมุมมองพัฒนาการมนุษยตลอดชวงอายุขัย ซึ่งแอริคสันมองพัฒนาการของบุคคลคนหนึ่ง
ในลั ก ษณะองคร วม (Wholeness/Holistic) ตั้ง แตแรกเกิ ดจนกระทั่ ง สิ้ นอายุขัย ซึ่ ง โมเดลนี้แบ ง
พัฒนาการของบุคคลไว 8 ขั้น
พัฒนาการทางจิตสังคม (Psychosocial Development Model) 8 ขั้นที่จะกลาวตอไปนี้
แบ ง ชวงชีวิตของมนุษย จากแรกเกิดถึง ประมาณอายุ 80 ป เ ป น 8 ชวง ตามการเปลี่ ยนแปลงทาง
รางกาย และสมอง จากวัยเด็กจนถึงวัยรุนจะมีการเจริญเติบโตเปลี่ยนแปลงอยางรวดเร็วและชาลง

9. 9
ในชวงวัยผูใหญตอนตน มีความคงที่ในวัยผูใหญ และหลังจากนั้นในวัยผูใหญตอนกลางจนถึงวัยชรา
พัฒนาการในดานตางๆ เริ่มเสื่อมถอยลง แตคงไวซึ่งประสบการณชีวิตที่ผานมา การเปลี่ยนแปลงตาม
ขั้นตางๆ นี้เปนเสมือนบันไดที่แตละบุคคลจะกาวขึ้นไป การประสบกับปญหาอุปสรรคเปนเรื่องปกติ
และอาจเกิดขึ้นไดในทุกชวงพัฒนาการ ซึ่งจะเปนเหมือนการเรียนรู การรูจักแกไขปญหา และเผชิญกับ
วิกฤตในชวงตางๆ การประสบกับความลมเหลวในขั้นหนึ่งๆ จะมีผลกระทําตอพัฒนาการของบุคคลคน
นั้นในขั้นตอๆ ไปดวย เชน การไม ป ระสบผลสํ าเร็จ ในพัฒ นาการขั้นตนๆ จะส งผลตอพฤติกรรมที่
เบี่ยงเบนจากกลุมปกติ ตัวอยางพฤติกรรม เชน การเรียน และการเขาสังคมของบุคคลในชวงวัยเด็ก
ตอนตนประสบปญหา สงผลใหเกิดปญหาพฤติกรรมตางๆ ในชวงวัยรุน และเกิดปญหาอุปสรรคการใช
ชีวิตในชวงวัยผูใหญตามมาเชนกัน
รูปแบบพัฒนาการทางจิตสังคมของแอริคสันมี 8 ขั้น โดยขั้น 1 ถึงขั้น 4 เปนชวงของการสั่ง
สมประสบการณ และการเรียนรูในการแกปญหา ในขั้น 5 เปนเรื่องการปรับตัวเพื่อแสวงหาอัตลักษณ
และขั้น 6 ถึงขั้น 8 เปนการนําเอาอัตลักษณไปใช โดยมีรายละเอียดตามขั้นตางๆ ดังตอไปนี้
ขั้นที่ 1 ความรูสึกไวเนื้อเชื่อใจ กับ ความไมไววางใจ (Trust vs. Mistrust)
พัฒนาการขั้นแรกจะเกิดขึ้นในชวงตั้งแตแรกเกิดจนถึงขวบปแรก ในชวงนี้ทารกจะมีความสุข
ความพึงพอใจบริเวณปาก และกิจกรรมเกี่ยวกับการกลืนกิน ซึ่งเกิดขึ้นในชวงปแรกของชีวิต ทารกที่อยู
ในครรภมารดาจะไดรับการตอบสนองที่เพียบพรอม อยูในอุณหภูมิที่เหมาะสม รับอาหารผานทางสาย
รก อยูในภาวะสงบเงี ยบ ทําให ทารกมีความพึงพอใจรู สึกมั่นคงปลอดภัย ตอ มาเมื่อทารกคลอดจาก
ครรภมารดาจะตองเผชิญกับการเปลี่ยนแปลงสิ่งแวดลอม เชน การเปลี่ยนแปลงของอุณหภูมิ การกลืน
กินทางปาก การขับถายทางทวารหนัก การไดยินเสียง และอื่นๆ
ในขั้นนี้ห ากมารดาให ความรั กและการดูแลแก ทารกอยางสม่ํ าเสมอ ตอบสนองตอความ
ตองการขั้นพื้นฐานทางกายและทางจิตใจอยางตอเนื่อง (เชน เมื่อทารกหิวก็ไดกิน ไดรับการสัมผัสลูบ
คลําดวยความรัก ทนุถนอม ไดนอนหลับอยางสงบพอเพียง เมื่อขับถายก็ไดรับการดูแลความสะอาด) จะ
ทํ าให ท ารกพั ฒ นาความรู สึ ก ไวเ นื้อ เชื่อ ใจขั้นพื้ น ฐาน (Basic Trust) ตอ บุ คคลและสิ่ ง แวดล อ ม
ความสําเร็จของพัฒนาการในขั้นแรกสังเกตุไดจากการที่ทารกไมมีความวิตกกังวลมากจนเกินไป หรือไม
มีอ ารมณรุ นแรง เชน การแสดง พฤติก รรมร อ งไห โ ยเยโดยไม ส มเหตุส มผล หรื อ แสดงความโมโห
หงุดหงิด เพื่อเรี ยกรองความสนใจ เมื่อมารดาหรือผูดูแลคลาดสายตาไปการที่ทารกสามารถอยูตาม
ลําพั ง ในระยะเวลาสั้ นๆ เมื่ อ เวลา ที่ ม ารดาหรื อ ผู ดูแลผละจากทารกไป เพื่ อ ทํ าธุร ะอื่นๆ ลั ก ษณะ
ดังกลาวแสดงวา ทารกเริ่มมีความรูสึกมั่นคงและไววางใจ มีความมั่นใจวามารดาหรือผูดูแลจะกลับมา
ดูแลเชนเดิม ถือเปนจุดพื้นฐานเริ่มตนของการพัฒนาอัตลักษณ (Ego Identity) ของบุคคลซึ่งจะเกิดขึ้น
ชัดเจนในชวงวัยรุน

10. 10
ทารกนอยที่ไดรับการสงเสริมพัฒนาการที่ดี จะสรางความไวเนื้อเชื่อใจตอบุคคลรอบขางและ
สภาพแวดลอม มีความเชื่อมั่นและความหวังในการเริ่มตนพัฒนาการแหงชีวิตในอนาคต เมื่อชีวิตพวก
เขาจะตองเผชิญกับปญหา หรือความกดดัน เขาก็จะมีความเขมแข็งในการฝาฟนปญหา ซึ่งเปนผลจาก
การไดรับประสบการณทางบวกในชวงตนของชีวิตนั่นเอง
สําหรับทารกที่มีความรูสึกไมไววางใจเกิดขึ้นถือเปนความลมเหลวของพัฒนาการขั้นแรกนี้ใน
ตัวบุคคลคนนั้น ความไมไววางใจอาจมาจากมารดาหรือผูดูแลมีปฏิกิริยาตอบสนองไมเหมาะสมตอความ

ตองการของทารก การหางเหิน หรือปฏิเสธบุตร รวมทั้งมารดาที่มีลักษณะพึ่งพาไมได หรือมารดาที่
เลี้ยงดูทารกดวยความหงุดหงิด โกรธ ทารกจะแสดงพฤติกรรมเรียกรองมากเกินควร อยางไมมีเหตุผล
หรืออาจแสดงพฤติกรรมที่ไมเหมาะสมในลักษณะอื่นๆ และพัฒนาความรูสึกไมไววางใจตอบุคคลและ
สิ่งแวดลอม ไมเขาใจสิ่งแวดลอม ไมไววางใจผูอื่นในพัฒนาการขั้นตอๆไป
พัฒนาการทางดานรางกาย
- มีการเจริญเติบโตทางรางกายอยางรวดเร็ว
- มีการเคลื่อนไหวระยะแรก เปนไปโดยปฏิกิริยาสะทอน (Reflexive - ปฏิกิริยาตอบสนองสิ่ง
เราแบบอัตโนมัติ เชน การกระพริบตา การกระตุก น้ําลายไหล เปนตน) แลวคอย ๆ หายไป ตอมาจะ
พัฒนาเปนการเคลื่อนไหวของรางกาย รวมทั้งการเคลื่อนไหวที่มีจุดมุงหมายมากขึ้น ทารกจะสามารถ
ควบคุมการเคลื่อนไหวสวนตางๆของรางกายไดมากขึ้น จากการที่ทารกสามารถชันคอ คว่ําตัว ลุกขึ้นนั่ง
คลานเขา ยึดเกาะดึงตัวเพื่อยืนขึ้นเอง การเกาะเดินจนในที่สุดสามารถลุกขึ้นยืนไดเอง
พัฒนาการทางดานภาษา
- ทารกแรกเกิด แสดงความตองการใหผูเลี้ยงดูเขาใจ ดวยการรองไห
- 2 เดือน ฟงเสียงคุย หันหาเสียง เปลงเสียงออแอ
- 4 เดือน เปลงเสียงไดยาวขึ้น สงเสียงออ แอโ ตตอบ เมื่อ รูสึก พอใจจะสง เสียงเอิ๊ กอากใน
ลําคอ
- 6 เดือน หันหาเสียงเรียก สงเสียงหลายเสียง
- 9 เดือน ฟงรูภาษา เขาใจสีหนา ทาทาง เลียนเสียงพยัญชนะแตไมมีความหมาย
- 12 เดือ น เรี ยกพ อ แม / พู ดคํ าโดดที่ มี ความหมาย 1 คํา ทํ าท าตามคํ าบอกที่ มี ท า ทาง
ประกอบได
พัฒนาการทางดานความคิด
สําหรั บพัฒนาการทางดานความคิดนั้นจะขอกลาวถึงแนวคิดของเพี ยเจท (Piaget) ซึ่งได
ศึกษาเกี่ยวกับพั ฒนาการทางความคิดของมนุษย โดยพัฒนาการทางความคิดในระยะทารกนั้นเป น
ระยะของ Sensori-motor Operation (แรกเกิด – 2 ป) และแบงลําดับขั้นพัฒนาการเปน 6 ระยะ

11. 11
เมื่อเปรียบเทียบพัฒนาการในชวงแรกตามทฤษฎีของแอริคสัน ซึ่งอยูในชวงอายุขวบปแรก จะเทียบกับ
แนวคิดของเพียเจทได 4 ระยะคือ
ระยะ 0 – 2 เดือน (Reflexive) พฤติกรรมตางๆ เปนปฏิกิริยาสะทอน (ปฏิกิริยาตอบสนอง
สิ่งเราแบบอัตโนมัติ เชน การกระพริบตา การกระตุก น้ําลายไหล เปนตน)
ระยะ 1 – 4 เดือน (Primary circular reaction) ประสบการณที่เกิดขึ้นจะเปนสิ่งกระตุน
การเคลื่อนไหวของเด็ก เด็กจะทําซ้ํา ๆ แตยังไมมีจุดมุงหมาย สนใจการเคลื่อนไหว ไมใชสนใจผลของ
การเคลื่อนไหว
ระยะ 4 – 9 เดือน (Secondary circular reaction) เริ่มมีความตั้งใจทําพฤติกรรมการ
เคลื่อนไหว และสนใจผลของพฤติกรรมนั้น ๆ
ระยะ 9 – 12 เดือน (Coordination of secondary reaction) เริ่มแกปญหาอยางงายๆได
ใชพฤติกรรมในอดีตที่ผานมาชวยแกปญหา สามารถแยกสิ่งที่ตองการออกจากสิ่งที่ไมตองการ สามารถ
เลียนแบบการเคลื่อนไหว
ในขั้นนี้ทารกจะมีการเจริญเติบโตทางรางกายอยางรวดเร็ว ในขณะที่พัฒนาการทางความคิด
เปนแบบงายๆ ไมซับซอน และมักเปนปฎิกิริยาสะทอน
ขั้นที่ 2 ความเปนตัวของตัวเอง กับ ความละอายและสงสัย (Autonomy vs. Shame and
Doubt)
ในพัฒนาการขั้นที่ 2 เกิดขึ้นระหวางขวบปที่ 2 – 3 ของชีวิต พั ฒนาการในขั้นนี้เด็กจะมี
พัฒนาการทางรางกาย โดยเฉพาะกล ามเนื้อ มากขึ้น และเริ่ มที่ จะเรี ยนรู การควบคุมส วนตางๆของ
รางกาย เคลื่อนไหวรางกายอยางเปนอิสระมากขึ้น สามารถที่จะเรียนรูอยางรวดเร็ว และเริ่มสํารวจ
สิ่งแวดลอมรอบขาง เด็กในวัยนี้จะเริ่มฝกหัดการขับถาย การควบคุมกลามเนื้อหูรูด
ความรูสึกเปนตัวของตัวเอง (Sense of Autonomy) และการควบคุมตนเอง (Self Control)
จะเกิดขึ้นไดถาผูปกครองใหการอบรมเลี้ยงดูอยางเหมาะสม มีความมั่นคงอดทน ใหโอกาสเด็กไดทําสิ่ง
ตางๆตามความปรารถนาของตนเองโดยอยูในการดูแลของผูปกครอง (เชน การเคลื่อนไหว การเดิน การ

ปนปายการหยิบจับสิ่งของอยางเปนอิสระ โดยที่ ผูปกครองไมแสดงทาทีตื่นตระหนก หรือกังวลมาก
เกินไป) จะทําใหเด็กรูสึกภาคภูมิใจในความสําเร็จของตนเอง มีความรูสึกที่ดีตอผูอื่น ผลดีอีกประการคือ
เด็กจะพัฒนาความรูสึกมุงมั่น (Will) ซึ่งหมายถึง ความมุงมั่นตั้งใจแนวแนในการเลือก และในการยับยั้ง
ตนเอง เด็กจะกลาที่จะแสดงความคิดเห็นและกลาที่จะตัดสินมากขึ้น รวมทั้งมีความมุงมั่นและตั้งใจใน
การทํากิจกรรมตางๆ ในทางตรงขามหากผูปกครองปลอยปละละเลย ดุวา หรือเขมงวดกับเด็กมาก
เกินไป เด็กจะรูสึกละอาย สงสัยในความสามารถของตนเอง ไมมั่นใจในการแสดงความคิดเห็น ไมมั่นใจ
วาจะควบคุมชีวิตตนเองได ผลกระทบหนึ่งที่อาจเกิดขึ้นคือทําใหเด็กมีบุคลิกภาพไมเหมาะสม ขาดความ
เชื่อ มั่ น วิตกกั ง วล หวาดระแวงสงสั ย หรื อมี พ ฤติก รรมย้ําทํ า นอกจากนี้ บุ คคลที่ ไดรั บการพั ฒ นา

12. 12
ความรูสึกเปนตัวของตัวเอง และการควบคุมชีวิตตนเองอยางเหมาะสม เมื่อโตขึ้นเขาจะเปนผูใหญที่จะ
สนับสนุน และเชื่อมั่นสถาบันทางกฎหมายของสังคม มีความเคารพและอยูภายใตกฎหมายของสังคม
พัฒนาการทางดานรางกายและภาษา
- เด็กเปนอิสระทางกาย (Physical Independence) มากขึ้น สามารถเดินวิ่งไดเอง สํารวจ
สิ่งแวดลอมได
- เด็กเริ่มพูดเปนคํา ๆ ไดมากขึ้น เขาใจคําสั่งและภาษาทาทางมากขึ้น เมื่ออายุ 2 ป พูด 2 –
3 คําตอกันไดอยางมีความหมาย
พัฒนาการทางดานความคิด
พัฒนาการทางความคิด ระยะSensori-motor ของ Piaget ระยะ 12 – 18 เดือน (Tertiary
Circular Reaction) เริ่มมีพฤติกรรมลองผิดลองถูก (Trail & Error) สนใจผลที่เกิดขึ้น เปนตัวของ
ตัวเอง เริ่มมีความเขาใจวัตถุภายนอก รับรูการคงอยูของวัตถุแมเมื่อวัตถุนั้นถูกปดบัง หรือซอนเลนลับ
ตาไป หรื อถูก เคลื่อ นยายไปที่อื่น (Object Permanence) ระยะ 18 – 24 เดือน เริ่ม มีความคิด
จินตนาการ มีความสามารถแกปญหาดวยวิธีใหมๆ แตยังเปนลักษณะลองผิดลองถูกอยู (Invention of
new means through mental combination)
ขั้นที่ 3 ความคิดริเริ่มกับความรูสึกผิด (Initiative vs. Guilt)
พัฒนาการในขั้นนี้อยูในชวงอายุ 3 – 5 ป เด็กวัยนี้รางกายมีความสามารถและชวยตัวเองได
มากขึ้นกวาเดิม แตก็ยังอยูในวงจํากัด การพัฒนาความคิดริเริ่มสรางสรรคสําหรับเด็กในชวงวัยนี้ทําได
โดยใหเด็กไดรวมทํากิจกรรมตาง ๆ ที่ทาทายความสามารถของเขา รวมทั้งสิ่งแวดลอมก็มีสวนผลักดัน
และเสริมสรางความคิดสรางสรรคใหกับเด็กได
ระยะนี้เปนระยะที่เด็ก เริ่มเรียนรู บทบาททางเพศ มาตรฐานทางศีลธรรมและการควบคุม
อารมณ ครอบครั วจะเป นแหล ง ชี้แนะถึง สิ่ งตางๆ ในสั งคมให แก เ ด็ก เด็ก เริ่ม สร างบุ คลิ ก ภาพและ
ความรูสึกผิดชอบชั่วดีจากการไดมีกิจกรรมและประสบการณรวมกับสิ่งแวดลอมรอบๆ ตัว การอบรมสั่ง
สอนโดยพอแม หรือผูใหญในครอบครัวจะชวยใหเด็กไดซึมซาบเขาไป เปนการรูสํานึกผิดชอบชั่วดีใน
ความคิด และแสดงออกในพฤติกรรมของเด็ก การเรียนรูนี้เด็กจะไดรับจากตัวแบบ (Role Model) ใน
ครอบครั ว โดยมี ตัวแบบเป นตั วอยาง และให ขอ มู ล แก เ ด็ก เพื่ อ เรี ย นรู วาสิ่ ง ใดถูก สิ่ ง ใดผิ ด ดัง นั้ น
ความรู สึ ก ผิ ด ชอบชั่ ว ดี จึ ง สามารถสร า งขึ้ น โดยการเรี ย นรู จ ากบุ ค คลในครอบครั ว และรวมถึ ง
แนวความคิดคานิยมของสังคม ในระยะนี้ครอบครัวมีบทบาทอยางยิ่งในการปลูกฝงความรูสึกผิดชอบชั่ว
ดีใหแกเด็ก การสรางความสัมพันธในระยะนี้จะเริ่มดวยความสัมพันธระหวางแม-เด็ก ตอมาพอเขามามี
สวนเกี่ยวของดวย และเมื่อสังคมของเด็กกวางขวางขึ้นเด็กจะเริ่มสรางความสัมพันธกับบุคคลอื่น เด็ก
เริ่มเปนตัวของตัวเอง เด็กที่ มีประสบการณมากจะสามารถชวยเหลือตัวเองไดมาก เด็กที่ไมสามารถ

13. 13
พัฒนาผานขั้นความคิดริเริ่มไปไดจะเกิดความรูสึกผิด และไมกลาที่จะเปนผูริเริ่ม เนื่องจากเกิดความ
กลัววาจะทําผิดพลาดอีก
พัฒนาการของเด็กเปนความรับผิดชอบรวมกันทั้งเด็ก พอแม และชุมชน การไดทํากิจกรรม
ตางๆ รวมกัน หรือการมีปฏิสัมพันธ (Interaction) ในสังคมจะเปนการชวยถายทอดความรูสึกนึกคิด
เจตคติ คานิยมของสังคมใหแกเด็กไดทีละนอย โดยมีผูใหญชวยกันประคับประคองใหเด็กพัฒนาไปสู
ความสมบูรณได เด็กวัยนี้ควรไดรับโอกาสทํากิจกรรมตาง ๆ ตามความสามารถอยางอิสระ เชน การเลน
การคิด การประดิษฐ การจินตนาการตางๆ และควรไดรับการสนับสนุนใหเขารวมกิจกรรมทางศาสนา
อยางตอเนื่อง เพื่อใหซึมซับความรูสึกผิดชอบชั่วดี และหลักศีลธรรมจรรยา หากเด็กวัยนี้ไดรับการจํากัด

ในการทํากิจกรรมหรือถูกตําหนิ เมื่อคิดและทดลองทําสิ่งตางๆ จะทําใหเด็กขาดความเชื่อมั่นในตนเอง
มีความคิดคัดคานหรือความรูสึกผิดเกิดขึ้นเนื่องจากเขาไมสามารถทําสิ่งตางๆ ไดสําเร็จดั่งใจและถูก
ลิดรอนหรือขัดขวางความสามารถของตนเอง ทําใหความรูสึกผิดเกิดสะสมในตัวเด็กและมีผลใหเด็กขาด
ความคิดสรางสรรค
พัฒนาการทางดานรางกายและภาษา
เด็กวัยนี้สามารถเดิน วิ่ง กระโดดโลดเตนได เด็กจะมีทัศนคติไปในทางที่ดี ถาไดทํากิจกรรม
ตางๆ อยางมีอิสระ ไดใชความคิดและพลังงานของเขา และการไดสัมผัสกับสิ่งแวดลอม เด็กตองการ
เคลื่อนไหวอยูตลอดเวลา ในระยะแรกๆ ของขั้นนี้เด็กจะมีความกระตือรือรนและเริ่มมีความกาวราว
เกิดขึ้น เพื่อจะเอาชนะ ลักษณะพฤติกรรมของเด็กวัยนี้จะแตกตางกันไปตามเพศ และในที่สุดจะพัฒนา
เปนบุคลิกภาพที่แสดงถึงความเปนชายและหญิงอยางเห็นไดชัด รูปแบบพฤติกรรมของเด็กชาย เด็กชาย
จะชอบกระโดดโลดเตน ตองการมีความรูใหมๆ และชอบยุงเรื่องของคนอื่น ซึ่งเปนเรื่องเกี่ยวกับความ
อยากรูอยากเห็นในสิ่งตางๆ โดยเฉพาะเกี่ยวกับเรื่องเพศ โดยแสดงออกมาในรูปแบบตางๆ เชน การไม
สามารถอยูนิ่งๆ อาการกระวนกระวาย การจูโจมถึงตัวบุคคล ในขณะที่เด็กหญิง รูปแบบที่แสดงออกมา
จะเริ่มตนคลายกับหญิงสาวทั่วไป เชน มีเสนห นารัก มีทีทาขวยเขิน เยายวน จนถึงขั้นที่แสดงออกถึง
ความสงบเสงี่ยมซึ่งเปนลักษณะของสาวๆ ทั้งหมดนี้เปนการเริ่มตนที่แสดงออกถึงเพศแม เด็กหญิงเริ่มมี
บทบาทของความเปนแมตอไปในรูปของทวงทีการพูดคุย การแสดงออกตาง ๆ ในสังคมจะสะทอนให
เห็นถึงพฤติกรรมตางๆ รวมถึงอุปนิสัยสวนลึกที่จะยอมรับใครเขามารวมเกี่ยวของดวย พฤติกรรมตางๆ
เหลานี้ถือวาเปนธรรมชาติของเด็ก สภาพแวดลอมของครอบครัวมีบทบาทสําคัญตอการแสดงออกของ
เด็กเปนอยางมาก เมื่อเด็กผานชวงนี้ไป ความสนใจเรื่องเพศจะเปลี่ยนจากความสนใจในบุคคลอื่นเปน
การคนหาสิ่งใหมๆ ใหกับตัวเอง
เด็ก มีความสามารถทางภาษาและสามารถใชไดดีขึ้นกวาเดิม ชอบพู ดและตั้งคําถามถึงสิ่ ง
ตางๆ รอบตัว และมีจินตนาการทางความคิดตางๆ ในขณะกําลังทํ ากิจกรรมนั้นๆ เด็กในชวงนี้กําลั ง
เรียนรู ในสิ่ง แปลกใหม ผู ใหญ ควรปลอ ยใหเด็กไดพู ดถาม และทํ ากิ จกรรมตางๆ อยางอิส ระภายใน

14. 14
ขอบเขตความสามารถ และจินตนาการของเขา การมีสวนรวมในกิจกรรมตลอดถึงการใชภาษาจะชวย
ใหเด็กเกิดความคิดในการวางแผนและการริเริ่มทํากิจกรรมตางๆ ซึ่งจะเปนการสงเสริมใหเขาตองการที่
จะศึกษาคนควาตอไป เด็กก็จะมีความคิดริเริ่ม แตในทางตรงกันขามถาผูใหญคอยเขมงวด ไมเปดโอกาส
ใหเด็กไดซักถาม หรือตําหนิดุวาพฤติกรรมที่เขาแสดงออกอยูตลอดเวลา เขาก็จะรูสึกผิด และไมกลา
แสดงออกเมื่อคิดจะทําสิ่งใด
ขั้นที่ 4 ความขยันหมั่นเพียรกับความรูสึกต่ําตอย (Industry vs. Inferiority)
ขั้นนี้อยูในชวงอายุ 6 – 12 ป ชวงวัยเด็กตอนปลายเปนระยะที่เด็กมีความเจริญเติบโตและมี
ความอยากรูอยากเห็นในสิ่งแวดลอมตาง ๆ มากขึ้นยิ่งกวาในวัยเด็กตอนตนและวัยเด็กตอนกลาง การ
เสาะแสวงหาสิ่งตางๆ ทําใหเด็กมีประสบการณกับสิ่งใหม ๆ รอบตัวเขามากขึ้น เมื่อเขาคิดวาสิ่งใดที่เขา
ตองการเขาจะตองแสวงหาใหไดตามความปรารถนา เนื่องจากในวัยที่ผานมาเขาไมสามารถทํากิจกรรม
หลายอยางได เพราะมี ผู ใ หญ ค อยบั ง คับ และควบคุม เด็ก ในวัย นี้ตอ งการแสดงความคิดเห็ นและ
แกปญหาตางๆ เพื่อแสดงความเปนผูใหญ จุดสําคัญของพัฒนาการระยะนี้คือการไดแสดงออกวาเขามี
ความคิด และมีความสามารถเหมือนผูใหญคนอื่นๆเชนกัน ในชวงอายุนี้บุคคลรอบขางควรชวยชี้แนะ
แนวทางในการดํ าเนินชีวิตเพราะเป นระยะที่ พ วกเขาเริ่ ม ไตร ตรองถึง อนาคต การที่ ไดพิ สู จ นวา มี
ความสามารถกระทําสิ่งตางๆ ในขอบเขตของเขาไดอยางเหมาะสมทําใหเด็กในวัยนี้มีความเชื่อมั่นวาเขา
จะประสบความสําเร็จในอนาคต
พัฒนาการทางรางกาย
การเจริญเติบโตดานรางกายของเด็กวัยนี้มีลักษณะคอยเปนคอยไปอยางชา ๆ สม่ําเสมอ มี
การเปลี่ยนแปลงของกลามเนื้อและระบบประสาทซึ่งทํางานประสานกันไดดีขึ้น การเจริญเติบโตอยาง
รวดเร็วของอวัยวะภายในเกือบทุกระบบ การเปลี่ยนแปลงดานน้ําหนัก การเจริญเติบโตของกระดูกและ
ฟน และการขยายออกของรางกายซึ่งเปลี่ยนไปในดานสวนสูงมากกวาสวนกวาง โดยความสูงจะเพิ่มขึ้น
2 – 3 นิ้วตอป สัดสวนรางกายใกลเคียงผูใหญมากขึ้น เด็กผูหญิงจะมีการเจริญเติบโตทั้งดานรางกาย
และวุฒิภาวะเร็วกวาเด็กผูชายประมาณ 1 – 2 ป จากลักษณะการเจริญเติบโตทางดานรางกายดังกลาว
ทําใหเด็กวัยนี้เริ่มใหความสนใจกับรูปรางหนาตา มีความอยากรูอยากเห็นในเรื่องราวทางกายของเพศ
ตรงขาม อยางไรก็ตามการเจริญเติบโตที่เกิดขึ้นทุกดานของเด็กวัยนี้ขึ้นอยูกับปจจัยหลายประการ เชน
ลักษณะทางพันธุกรรม การเลี้ยงดูเอาใจใสจากครอบครัว และตัวเด็กเอง เชน รูปแบบการรับประทาน
อาหาร การออกกําลังกายที่เหมาะสม การมีสุขภาพกายและสุขภาพจิตที่สมบูรณแข็งแรง
พัฒนาการทางอารมณ
พัฒนาการทางอารมณของเด็ก วัยนี้คือ การมีความคิดละเอียดออนมากขึ้น สามารถเขาใจ
อารมณของตนเองและผูอื่นไดดีขึ้น ควบคุมอารมณของตนได เรียนรูที่จะแสดงอารมณไดเหมาะสมใน
รูปแบบที่สังคมยอมรับได เด็กวัยนี้สามารถควบคุมและระงับความโกรธไดดีขึ้น ไมมีลักษณะของการ

15. 15
โกรธงายและหายเร็ว พัฒนาการการแสดงออกจะเปลี่ยนไป จากเดิมที่แสดงออกดวยการรองไหดิ้นกับ
พื้นเสียงดัง ทิ้งตัวลงนอนเมื่ออยากไดรับการตอบสนองในสิ่งที่ตองการ จะเปลี่ยนเปนการคิดแกแคนใน
ใจแตไมทําจริงดังที่คิด หรือการหลีกเลี่ยงจากสถานการณที่ไมพึงพอใจในทันที ไมมีพฤติกรรมแบบตอสู
โดยใชกําลัง ดานความรักเด็กวัยนี้แสดงออกดวยการมีน้ําใจชวยเหลือผูอื่น ราเริงแจมใส อารมณดี จะ
ระมัดระวังไมทําใหผูอื่นเสียใจหรือกระทบกระเทือนใจ โดยเฉพาะขณะอยูในกลุมเพื่อน หรือในสังคม
เขาตองการความรัก ความอบอุนมั่นคงในครอบครัวและหมูคณะ นอกจากนี้เด็กจะเลิกกลัวสิ่งที่ไมมี
ตัวตน พิสูจนไมได อารมณกลัวของเด็กวัยนี้เกิดจากประสบการณ และการเรียนรูที่ไดรับมา สิ่งที่เด็กวัย
นี้กลัวมากที่สุดคือ กลัวการไมเปนที่ยอมรับของกลุม กลัวไมมีเพื่อน ไมชอบการแขงขัน ไมตองการเดน
หรือดอยกวากลุม ชอบการยกยองแตไมชอบการเปรียบ- เทียบ นอกจากนี้เด็กยังกลัวอันตรายตาง ๆ ที่
จะเกิดขึ้นกับตนและบุคคลที่รัก การตอบสนองความกลัวจะเปนลักษณะการตอสู การถอยหนี และการ
ทําตัวใหเขากับสิ่งนั้นๆ ความกลัวของเด็กจะเริ่มลดลงเรื่อยๆ พรอมกับการเปลี่ยนแปลงดานรางกาย
เด็กจะเปลี่ยนจากความกลัวเปนความกังวลเรื่องรูปรางของตนเองแทน คือ กังวลจากความตองการให
ตนมีรูปรางที่แข็งแรงในเด็กชาย หรือมีรูปรางหนาตาสวยงามในเด็กหญิง
อยางไรก็ตาม เด็กวัยนี้จะมีการเปลี่ยนแปลงความรูสึกที่เกิดขึ้นเร็ว บางครั้งทําตัวเปนผูใหญ
บางครั้งทําตัวเปนเด็ก ความขัดแยงทางอารมณจึงเกิดขึ้นไดเสมอ พัฒนาการทางอารมณของเด็กวัยนี้จึง
ขึ้นอยูกับลักษณะการเลี้ยงดูของพ อแม ซึ่งมีผลสําคัญอยางยิ่งตอการพัฒนาความรู สึกมั่นคงของเด็ก
ตอไป
พัฒนาการทางดานความคิดและสังคม
เด็กจะสนใจในสิ่งตางๆ แลวพยายามดัดแปลงใหมาสูแบบฉบับของเขา ความสามารถในการ
เลียนแบบจะปรากฏออกมาในรูปของ การเรียนรูภายในขอบเขตความสามารถของตัวเอง ซึ่งมีพื้นฐาน
มาจากสิ่ ง แวดล อ มทางวัฒ นธรรมและสั ง คม เด็ก จะมองเห็ นวาพ อ แม เ ป นตัวแทนของสั ง คม เป น
แบบอยางแกเขา แตเขายังตองการตัวแบบอื่นๆ เพื่อการเปรียบเทียบดวย เชน เพื่อนของพอแม และพอ
แมของเพื่อน เปนบุคคลสําคัญที่ใหมสําหรับเขา นอกจากนี้เพื่อนบาน เพื่อนในโรงเรียน เปนสิ่งสําคัญ
ทางสังคมที่เขาจะพิจารณา และคนแปลกหนากลายเปนสิ่งที่นาสนใจสําหรับเขา เด็กหญิงและเด็กชาย
จะแสวงหาผูใหญและบุคคลอื่นๆ เพื่อการวิเคราะห เขาคิดวาพอแมยังไมสมบูรณพอที่เขาจะเลียนแบบ
ไดครบทุกดาน ในโลกของเด็กมีการสมมติตําแหนงตางๆ ที่สําคัญเหมือนผูใหญ เด็กมีความนับถือตนเอง
เป นเกณฑเ พื่ อ วัดความสําเร็ จหรื อความล ม เหลวของตน เด็ก จะแสวงหาตัวแบบจากครอบครั วที่ มี
ลั ก ษณะพิ เ ศษออกไป ทางด านการปรั บ ตั วของเด็ก ในสั ง คม เด็ ก จะมี ก ารยอมรั บ ตัว เองมากขึ้ น
นอกจากนี้โรงเรียน กลุมเพื่อนรุนเดียวกันและกลุมบุคคลทางศาสนา จะมีสวนชวยสนับสนุนการปรับตัว
ของเด็กไดเปนอยางดี ในชวงวัยนี้เด็กเริ่มเปลี่ยนความผูกพันจากครอบครัวไปสูสถาบันอื่นในสังคม

16. 16
พัฒนาการระยะนี้จะมีผลตอระยะวัยรุน โดยทั่วไปเด็กวัยรุนมักตองการไดรับการยอมรับจาก
ผูอื่น ชอบทํากิจกรรมตางๆ สูงกวาความสามารถตามการรับรูของตนเอง เปนการทดลอง และเรียนรู
ศัก ยภาพ ของตนเอง ในขณะเดียวกั นความกลั วความผิ ดพลาดหรื อความล ม เหลวที่ เ กิ ดขึ้น ก็ เ ป น
แรงผลักดันใหเขาพยายามทํากิจกรรมนั้นๆ ใหสําเร็จ เด็กวัยรุนจะพยายามเอาชนะ เพื่อความสําเร็จซึ่ง
เป นแนวทางไปสู ความเชื่อ มั่ นในตัวเองเมื่ อ เขาเติบ โตเป นผู ใหญ กล าวไดวาเด็ก วัยรุ นมี พ ลั ง อยาง
เพียบพรอมที่จะปรับตัวเพื่อความสําเร็จในการทํางาน มีความขยันขันแข็ง พยายามคิดทํา คิดผลิตสิ่ง
ตางๆ ใหเหมือนผูใหญดวยการทุมเททั้งกําลังกายและกําลังใจ การไดรับคําชมเชย เปนแรงกระตุนให
เกิดกําลังใจ และมีความมานะพยายามมากขึ้น แตในทางตรงกันขามเด็กไมไดรับความสนใจ หรือผูใหญ
แสดงออกวาสิ่งที่เขาทําเปนเรื่องนารําคาญ เขาก็จะรูสึกต่ําตอย
การสงเสริมพัฒนาการดานรางกาย
แนะนําในเรื่อ งการออกกําลังกาย การเลนกีฬา การใชเ วลาวางใหเ กิดประโยชน เพื่ อให มี
สุขภาพรางกายที่แข็งแรง
แนะนําเรื่องการรับประทานอาหารที่มีประโยชนตอการเจริ ญเติบโตของเด็กวัยนี้ เด็กควร
ไดรับสารอาหารครบทุกหมูในปริมาณที่เพียงพอ สิ่งที่ควรคํานึงถึงคือเด็กวัยนี้มักสนใจการเลนกับเพื่อน
มากกวาเรื่องการรับประทานอาหาร
การสงเสริมพัฒนาการดานจิตใจ
แนะนําเรื่องการรูจักตนเอง การมองตนเองตามความเปนจริง ดวยการบริหารจิตใจ การทํา
สมาธิ การเสียสละเพื่อผูอื่นอยางเหมาะสม
ฝกการผ อนคลายความเครียดในลักษณะตางๆ เชน การผ อนคลายกล ามเนื้อ ทุก สวนของ
รางกาย จินตภาพบําบัด หรือการทํางานอดิเรกที่ชอบ เชน ฟงเพลง เลนดนตรี อานหนังสือที่ชอบ วาด
ภาพ เปนตน
การสงเสริมพัฒนาการดานสังคม
แนะนําเรื่องการปรับตัวใหเขากั บเพื่อนไดอยางเหมาะสม ใหรูจั กการยืดหยุน รูจั กการแพ
ชนะ และใหอภัย เขาใจความแตกตางระหวางบุคคลตามสภาพความเปนจริง เพื่อลดความคาดหวังจาก
ผูอื่นในทุกๆ ดาน
ฝก พฤติก รรมการแสดงออกอยางเหมาะสมในสถานการณตาง ๆ ทั้ง พฤติก รรมทางดาน
รางกาย และคําพูด การจัดใหมีการแสดงบทบาทสมมติสถานการณตางๆ เพื่อใหเกิดทักษะนําไปสูการ
ปฏิบัติตอไป
ขั้นที่ 5 ความเปนอัตลักษณกับความสับสนในบทบาท (Identity vs. Role Confusion)
ขั้นนี้อยูในชวงอายุ 13 – 20 ป การแสวงหาอัตลักษณของบุคคล และการเสริมสรางความ
รับผิดชอบถือวาเปนเอกลักษณสําคัญของวัยนี้ ซึ่งความรับผิดชอบดังกลาวมีรากฐานมาจากการอบรม

17. 17
ของพอแม และความรูสึกไววางใจและความมั่นใจในตนเอง องคประกอบสําคัญของการสรางความรูสึก
เปน อัตลักษณ และผานพนความรูสึกสับสนในตนเอง ไดแก ความเขาใจในอัตลักษณและการแสวงหา
สถานภาพทางสังคม ความเขาใจในอัตลักษณชวยใหเด็กวัยรุนเกิดความเขาใจในปญหาตางๆ และชวย
ในการตัดสินใจ วางแผนเรื่องเกี่ยวกับอนาคต เชน การเลือกอาชีพ การเลือกคูครอง เปนตน ในวัยนี้เด็ก
วัยรุนจะเกิดความคิดสงสัยในตัวเอง เชน การคิดถามตนเองวา “ฉันคือใคร?” หรือ “ฉันจะทําอาชีพ
อะไรดี?” เนื่องจากระยะวัยรุนเปนระยะ ที่มีความรูสึกสับสน ขาดความมั่นใจ เพราะมีการเปลี่ยนแปลง
ทั้งทางดานรางกาย และจิตใจเพื่อเตรียมเขาสูวัยผูใหญ ปญหาของเด็กวัยนี้มักเปนไปในทํานองที่วา ฉัน
ไมรูวาฉันควรจะทําอะไร ฉันไมรูวาฉันจะดําเนินชีวิตไปในทิศทางใด และฉันไมรูวาฉันเปนใคร อิทธิพล
จากกลุมเพื่อนวัยเดียวกัน และความรูสึกไดรับการยอมรับจากสังคมแวดลอม ซึ่งรวมถึงกลุมยอยทาง
วัฒนธรรม และศาสนามีผลตอการปรับตัวของวัยรุนอยางยิ่ง เด็กวัยรุนจะคอย ๆ พัฒนาความเปนตัว
ของตัวเองขึ้น เขาจะแสวงหาตนตามอุดมคติ (Ego – ideal) และคนหาอัตลักษณเพื่อปรับตัวใหเขากับ
บทบาทใหมในสังคม เราพบวาเด็กวัยรุนตอนปลายจํานวนมากยังไมสามารถคนพบอัตลักษณของตน
เด็กวัยรุนที่ประสบอุปสรรคในพัฒนาการขั้นนี้จะขาดทักษะที่เหมาะสมในการแกไขสถานการณ คือเมื่อ
เผชิญปญหามักจะหลบเลี่ยงมากกวาที่จะแกไข ในขณะที่สถานการณ หรือปญหาหนึ่งยังไมไดรับการ
แกไข เมื่อปญหาอื่นๆประดังเขามา ก็เกิดการสั่งสม และซับซอนของปญหา กลาวคือเด็กวัยรุนยังไมมี
ทักษะที่ดีในการแกปญหา อยางไรก็ตามวัยรุนแตละคนยอมตองการเวลาในการเรียนรู และปรับตัวเพื่อ
การพัฒนาไปสูความเปนผูใหญและไดรับการยอมรับจากบุคคลรอบขางในสังคม
พัฒนาการทางรางกาย
พัฒนาการทางดานรางกายประกอบดวยการเจริญเติบโต และเปลี่ยนแปลงของรางกายอยาง
มาก รวมถึงพัฒนาการอัตลักษณทางเพศที่ชัดเจน ในวัยนี้ รางกายของเขามีการผลิตฮอรโมนเพศ (Sex
hormone) และฮอรโมนของการเจริญเติบโต (Growth hormone) อยางมากและรวดเร็ว สงผลให
รางกายมีการเปลียนแปลงอยางรวดเร็ว แขนขาจะยาวขึ้นกอนจะเห็นการเปลี่ยนแปลงอื่นประมาณ 2 ป
่
ในเพศหญิงจะมีไขมันมากกวาเพศชาย วัยรุนชายจะมีพัฒนาการของกลามเนื้อมากกวา ทําใหเพศชายดู
แข็งแรงกวา ระหวางวัยรุนเพศชายและวัยรุ นเพศหญิ งจะมี การเปลี่ยนแปลงทางเพศที่ตางกันอยาง
ชัดเจน อาทิเชน วัยรุนชายจะเปนหนุมขึ้น เสียงแตก หนวดเคราขึ้น และเริ่มมีฝนเปยก สวนวัยรุนหญิง
จะเปนสาวขึ้นคือ เตานมมีขนาดโตขึ้น ไขมันที่เพิ่มขึ้นจะทําใหรูปรางมีทรวดทรง สะโพกผายออก และ
เริ่มมีประจําเดือน นอกจากนี้ระดับสติปญญา ความคิดจะพัฒนาสูงขึ้น คือมีความคิดเปนแบบรูปธรรม
มากขึ้นกวาวัยก อ นหนานี้ มี ความสามารถในการคิด วิเ คราะห และสั ง เคราะห สิ่ ง ตางๆไดม ากขึ้น
ตามลําดับ จนเมื่อพนวัยรุนแลวจะมีความสามารถทางสติปญญาไดเหมือนผูใหญ แตในชวงวัยรุนนี้ เด็ก
วัยรุนอาจขาดความยั้งคิด มีความหุนหันพลันแลน ซึ่งการวิจัยพบวาพฤติกรรมและการเปลี่ยนแปลงใน

18. 18
วัยรุนสวนใหญเปนผลมาจาก การเปลี่ยนแปลงภายในรางกาย คือการผลิตฮอรโมนของตอมไรทอตางๆ
ที่เกิดขึ้นทั้งในสมอง และรางกายของวัยรุน
พัฒนาการทางอารมณ
ในชวงวัยนี้อารมณจะปนปวน เปลี่ยนแปลงงาย หงุดหงิดงาย เครียดงาย โกรธงาย อาจเกิด
อารมณซึมเศราโดยไมมีสาเหตุไดงาย อารมณที่ไมดีเหลานี้อาจทําใหเกิดพฤติกรรมเกเร กาวราว มีผลตอ
การเรียนและการดําเนินชีวิต ในวัยรุนตอนตน การควบคุมอารมณยังไมคอยดีนัก บางครั้งยังทําอะไร
ตามอารมณตัวเองอยูบาง แตจะคอยๆ ดีขึ้นเมื่ออายุมากขึ้น อารมณเพศวัยนี้จะมีม าก ทําใหมีความ
สนใจเรื่องทางเพศ หรือมีพฤติกรรมทางเพศ เชน การสําเร็จความใครดวยตนเอง ซึ่งถือวาเปนเรื่องปกติ
ในวัยนี้ แตพฤติกรรมบางอยางอาจเปนปญหา เชน เบี่ยงเบนทางเพศ กามวิปริต หรือการมีเพศสัมพันธ
ในวัยรุน
พัฒนาการทางจริยธรรม
วัยนี้จะมีความคิดเชิงอุดมคติสูง (Idealism) เพราะเขาสามารถแยกแยะความผิดชอบชั่วดีได
มีมโนธรรม ตองการใหมีความถูกตอง ความชอบธรรมในสังคม ชอบชวยเหลือผูอื่น ตองการ
เปนคนดี เปนที่ชื่นชอบของคนอื่น และจะรูสึกอึดอัดคับของใจกับความไมถูกตองในสังคม หรือในบาน
แมแตพอแมของตนเองเขาก็เริ่มรูสึกวาไมไดดีสมบูรณแบบเหมือนเมื่อกอนอีกตอไปแลว บางครั้งเขาจะ
แสดงออก ดวยการวิพากษวิจารณพอแม หรือครู อาจารยตรงๆ การตอตาน ประทวงจึงเกิดไดบอยใน
วัยนี้ เมื่อเขาเห็นการกระทําที่ไมถูกตอง หรือมีการเอาเปรียบ เบียดเบียน ความไมเสมอภาคกัน เมื่อพน
วัยรุนตอนตนไป การควบคุมตนเองจะดีขึ้น จนเปนระบบจริยธรรมที่สมบูรณเหมือนผูใหญ
พัฒนาการทางสังคม
วัยนี้จะเริ่มหางจากทางบาน ไมคอยสนิทสนมคลุกคลีกับพอแมพี่นองเหมือนเดิม แตจะสนใจ
เพื่อนมากกวา จะใชเวลากับเพื่อนนานๆ มีกิจกรรมนอกบานมาก ไมอยากไปไหนกับทางบาน เริ่ม มี
ความสนใจเพศตรงขาม สนใจสังคมสิ่งแวดลอม ปรับตัวเองใหเขากับกฎเกณฑกติกาของกลุม ของสังคม
ไดดีขึ้น มีทักษะทางสังคมมากขึ้น รูจักการสื่อสารเจรจา การแกปญหา การประนีประนอม การยืดหยุน
โอนออน และการทํางานรวมกับผูอื่น พัฒนาการทางสังคมที่ดีจะเปนพื้นฐานมนุษยสัมพันธที่ดี ความ
ภาคภูมิใจในตนเอง และบุคลิกภาพที่ดี
ถาบุคคลไมสามารถปรับตัว หรือพบอุปสรรคในพัฒนาการขั้นนี้ เขาจะเกิดความรูสึกรุนแรง
ซึ่งมีผลตอบุคลิกภาพ และการแสดงออกของเขา การไดพูดหรือไดแสดงความคิดเห็นตอหนาคนหมูมาก
นับวาเปนประโยชนเปนการแสวงหาอัตลักษณของตัวเองอยางหนึ่ง นอกจากนั้นวัยรุนจะเลือกผูใหญที่
ไม ใชพ อ แม มาเป นแบบอยางที่ มี ความหมาย และเป นที่ ไววางใจของเขา วัยรุ นจะมองคุณคาของ
วัฒนธรรม ศาสนา และอุดมคติวา เปนสิ่งที่ดีงาม และเปนสิ่งที่สนับสนุนสงเสริมพัฒนาการและการ
แสวงหาอัตลักษณของเขา ถาเขาประสบความสําเร็จในการแสวงหาตนเอง เขาจะสามารถแสดงบทบาท

19. 19
ของตนเองไดอยางเหมาะสม แตในทางตรงกันขาม ถาเขาไมสามารถฟนฝาอุปสรรค ปญหาตางๆ และ
ไมมั่นใจในอัตลักษณของตน เขาจะเกิดความสับสนและแสดงบทบาทที่ไมเหมาะสม
ประเด็นปญหาที่พบไดบอยในวัยรุน ไดแก ความสัมพันธกับพอแม หรือบุคคลในครอบครัว
การใชสารเสพติด ปญหาเกี่ยวกับประเด็นทางเพศ ปญหาบุคลิกภาพ และพฤติกรรมที่ขัดตอกฎเกณฑ
ตางๆ
ปญหาความสัมพันธกับพอแม
วัยนี้จ ะแสดงพฤติ ก รรมที่ แสดงความเป นตัว ตนของเขาคอ นขางมาก การพู ดจาไม คอ ย
เรียบรอยซึ่งอาจเลียนแบบมาจากกลุมเพื่อน อารมณแปรปรวน ไมมีความสม่ําเสมอตอความรับผิดชอบ
ตาง ๆ เอาแตใจตัวเอง ทําใหพอแม ผูปกครอง หรือครูอาจารยหงุดหงิดไมพอใจไดมากๆ ถาบุคคลรอบ
ขางไมเขาใจ การแสดงออกเหลานี้ และใชวิธีการจัดการที่ไมถูกตอง เชน ใชการดุดาวากลาว บนตําหนิ
หรือลงโทษรุนแรง จะเกิดปฏิกิริยาตอตาน ซึ่งไมชวยเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมเหลานั้น วิธีการจัดการกับ
ปญหาพฤติกรรมเหลานี้ ทําไดโดยเริ่มตนจากการทําความเขาใจความตองการของเขา มีการตอบสนอง
โดยประนีประนอมยืดหยุน แตยังคงขอบเขตที่เหมาะสม ควรใชการจูงใจ ใหวัยรุนไดออกความคิด และ
รวมมือโดยสมัครใจมากกวาการบังคับ หรือการใชความรุนแรง
ปญหาการใชสารเสพติด
ตามธรรมชาติของวัยรุนจะมีความอยากรูอยากเห็นอยากลองมาก การที่อยูใกลชิดกับกลุม
เพื่อนที่ใชสารเสพติด ยอมมีความเสี่ยงสูงที่จะถูก ชักจูงใหใชสารเสพติดตางๆ วัยรุ นสวนใหญไมกล า
ปฏิเสธเพื่อนเพราะกลัวเพื่อนไมคบ หรือถูกเพื่อนทาทาย หรือบางคนใชเพราะอยากใหเหมือนเพื่อนๆ
เพื่อใหไดรับ การยอมรับ เมื่อลองแลวเกิดความพอใจ และติดสารเสพติดเหลานั้นไป
ปญหาทางเพศ
พฤติกรรมรักรวมเพศ (Homosexualism) เปนพฤติกรรมที่จะทําใหเกิดปญหาตามมาไดมาก
คนที่เปนรักรวมเพศมักจะเจอปญหาในการดําเนินชีวิตไดมากกวาคนทั่วไป ในบางสังคมมีการตอตาน
พฤติกรรมรักรวมเพศ มีการรังเกียจ ลอเลียน ไมยอมรับ บางประเทศมีกฎหมายลงโทษผูที่มีเพศสัมพันธ
กับเพศเดียวกัน
รักรวมเพศ คือพฤติกรรมที่พึงพอใจทางเพศกับเพศเดียวกัน อาจมีการแสดงออกภายนอกให
เห็นชัดเจนหรือไมก็ได พฤติกรรมรักรวมเพศอาจมีสาเหตุมาจากหลายปจจัย ขึ้นอยูกับแตละกรณี เชน
เด็กผูชายถูกเลี้ยงดูมาทามกลางญาติพี่นองที่มีแตผูหญิง อาจทําใหอยากมีความเปนผูหญิงเหมือนกัน
และก็เกิดชอบเพศชายดวยกัน เพราะมีความคิดวาตนเองเปนเพศหญิง เปนตน
การรักษาผูที่เปนรักรวมเพศ มักไมไดผล เนื่องจากผูที่เปนรักรวมเพศมักจะพอใจในลักษณะ
แบบนี้อยูแลว การชวยเหลือทําไดโดยการใหคําปรึกษาผูที่เปนพอแม และผูปวย เพื่อใหปรับตัวได ไม
รังเกียจลูกที่เปนแบบนี้ และการพูดคุยเพื่อใหผูปวยไดเขาใจและแสดงออกอยางเหมาะสม ไมมากเกินไป


20. 20
จนเกิดการรังเกียจ และตอตานจากคนใกลชิด หรือเพื่อนบานในชุมชน การปองกันภาวะรักรวมเพศ ทํา
ไดโดยการสงเสริมความสัมพันธระหวางพอแมเพศเดียวกับเด็ก เพื่อใหมีการถายทอดแบบอยางทางเพศ
จากพอหรือแมเพศเดียวกับเด็ก
การสํ าเร็จ ความใครดวยตนเอง (Masturbation) ในวัยรุ นถึงวาเปนพฤติก รรมปกติ ไม มี
อันตราย ไมมีผลเสียตอรางกายหรือจิตใจ แตวาควรแนะนําใหเด็กไดเห็นถึงความเหมาะสมของเวลา
และสถานที่ ไมควรหมกมุนมากจนเป นปญ หาตอการใชเวลา ทําใหขาดการทํ ากิจ กรรมอื่นๆ ที่ เป น
ประโยชนมากกวา
การมีเพศสัมพันธในวัยรุน (Sexual Relationship) มักเกิดจากวัยรุนที่ขาดการยับยั้งชั่งใจ
หรือ มีปญ หาทางอารมณ และใชเพศสัม พันธเปนการทดแทน เพศสั มพันธในวัยรุนมั กไมไดยั้งคิดให
รอบคอบ ขาดการไตรตรอง ทําตามอารมณเพศ หรืออยูภายใตฤทธิ์ของสารเสพติด ทําใหเกิดปญหาการ
ติดโรคติดตอทางเพศสัมพันธ การตั้งครรภเมื่อยังไมพรอม การทําแทง การเลี้ยงลูกที่ไมถูกตอง ปญหา
ครอบครัว และกลายเปนปญหาสังคมในที่สุด
ปญหาบุคลิกภาพ
ชวงวัยรุนจะมีพัฒนาการทางบุคลิกภาพอยางชัดเจน ทั้งนิสัยใจคอ ความคิด การกระทํา มี
รูปแบบที่สม่ําเสมอ จนสามารถคาดการณไดวาในเหตุการณแบบนี้ เขาจะแสดงออกอยางไร ทั้งนี้ขึ้นอยู
กับ ประสบการณ และการเรียนรูที่ผานมา จะทําใหวัยรุนมีบุคลิกภาพดีดวย แตในทางตรงขาม การ
ประสบ อุปสรรคตางๆ เชน การขาดผู ปกครองคอยดูแล สั่ งสอน หรือการเรียนรูแบบผิดๆ จะทําให
วัยรุนมีปญหาบุคลิกภาพได ทําใหเขาปรับตัวเขากับคนอื่นยาก และเอาตัวเองเปนศูนยกลาง ในกรณีที่
เปนปญหามากๆ อาจนําไปสูอาการผิดปกติทางบุคลิกภาพ (Personality Disorders)
อาการพฤติกรรมเกเร (Conduct Disorder)
เปนโรคที่มีปญหาพฤติกรรมกลุมที่ทําใหผูอื่นเดือดรอน โดยตนเองพอใจ ไดแก การละเมิด
สิทธิผูอื่น การขโมย ฉอโกง ตีชิงวิ่งราว ทํารายผูอื่น ทําลายขาวของ เกเร หรือละเมิดกฎเกณฑของหมู
คณะหรือสังคม การหนีเรียน ไมกลับบาน หนีเที่ยว โกหก หลอกลวง ลวงเกินทางเพศ การใชสารเสพ
ติด อาการดังกลาวนี้มักจะเกิดขึ้นตอเนื่องมานานพอสมควร สัมพันธกับปญหาในครอบครัว การเลี้ยงดู
ปญหาอารมณ การรักษาควรรีบทํ าให เร็วที่สุด เพราะการปลอยไวนาน จะยิ่ง เรื้อ รังรั กษายาก และ
กลายเป นบุคลิกภาพแบบอั นธพาล ตและตอ ตานสังคม (Antisocial Personality Disorder) เมื่ อ
เติบโตเปนผูใหญ
การปองกันปญหาวัยรุน
1. การเลี้ยงดูอยางถูกตอง ใหความรักความอบอุน
2. การฝกใหรูจักระเบียบวินัย การควบคุมตัวเอง
3. การฝกทักษะชีวิต ใหแกไขปญหาไดถูกตอง มีทักษะในการปฏิเสธสิ่งที่ไมถูกตอง

21. 21
4. การสอนใหเด็กรูจักคบเพื่อน ทักษะสังคมดี
5. การฝกใหวัยรุนไดเรียนรู และเสริมสรางอัตลักษณ
ขั้นที่ 6 ความใกลชิดสนิทสนมกับความรูสึกโดดเดี่ยวอางวาง (Intimacy vs. Isolation)
บุคคลในขั้นนี้อยูชวงอายุประมาณ 21 – 35 ป เปนวัยผูใหญตอนตน ที่สามารถหาอัตลักษณ
ของตนเองไดจากชวงกอนแลว บุคคลในชวงอายุนี้จะรูจักตนเอง รูวาตนเองมีความเชื่ออยางไร ตองการ
อะไรในชีวิต เกิดความรูสึกตองการมีเพือนสนิทที่จะรับและแลกเปลี่ยนสิ่งตางๆ ที่ตนมีอยู แบงปนความ
่
เชื่อ ถือ ความสุข และความตอ งการของตนแกผู อื่น นั่นคือ คูส มรส หรือ เพื่อ นสนิท จึง มีการพั ฒนา
ความรูสึกผูกพันกับผูอื่น แตถาบุคคลไมสามารถสรางความรูสึกผูกพันใกลชิดกับผูอื่นได มีความตองการ

แขงขันหรือทะเลาะเบาะแวงกับผูอื่น ก็จะนําไปสูความรูสึกโดดเดี่ยวอางวาง
บุคคลในชวงนี้มีความเปนอิสระในสังคมมากกวาวัยกอนๆ ในชวงตน มีความรับผิดชอบตอ
ตนเอง ครอบครัวและสังคม ความสมบูรณของจิตใจในชวงนี้คือ การไดรับการยอมรับ มีความกาวหนา
มีอาชีพที่เหมาะสม มีการสมาคมกับเพศตรงขามเพื่อการเลือกคูครองตอไป การปรับตัวของผูใหญในวัย
นี้คือ การเลือกคูครอง และการมีหนาที่การงานที่เหมาะสม รวมทั้งการเขากันไดดีกับเพื่อนรวมงาน การ
ไมส ามารถปรับ ตัวไดจะทําให บุคคลแยกตัวออกไปจากสัง คมและครอบครั ว ซึ่ง จะสง ผลกระทบตอ
ความสามารถในการเป นผูใหญที่ส มบูรณ แม บางคนที่แตงงานแล ว แตไม สามารถแบงปนชีวิต และ
กิจกรรมกับคูสมรสได จะรูสึกโดดเดี่ยว และสงผลตอการปรับตัวของบุตร เมื่อบุตรเติบโตและ ออกไป
เผชิญ ชีวิตในสั ง คมภายนอก ดัง นั้น งานและความรั ก จึ ง เป น สิ่ ง ที่ ทํ าให บุ คคลในชวงวัยนี้ป ระสบ
ความสําเร็จในชีวิต
องค ป ระกอบที่ ช ว ยให ป ระสบความสํ า เร็ จ ในช ว งวั ย ผู ใ หญ ต อนต น นี้ ป ระกอบด ว ย
ประสิทธิภาพทางรางกาย วัยนี้เปนชวงที่รางกายมีความกระฉับกระเฉงสูง สุด และมีพลั งเต็มที่ และ
จากนั้นก็จะคอยๆ ลดลง ผูที่ทํางานหนักจึงตองคํานึงถึงสุขภาพดวยเชนกัน
ประสิทธิภาพของสมอง คนที่มีสติปญญาดีจะมีความสามารถในการเรียนรู การทํางานและ
การปรับตัวใหเขากับสถานการณใหมๆ มีความคิดสรางสรรค มีเหตุผล มีความมั่นใจในตนเอง และรูจัก
ปรับตัวใหเขากับสถานการณที่ตนทํางานอยูได
สุขภาพจิ ต ผูที่ อยูในวัยนี้ ควรฝก ฝนจิตใจให เขมแข็ง เพื่ อเผชิญ กับ ปญ หาตางๆ ไดอ ยางมี
ประสิทธิภาพ ยอมรับความจริง ผูที่มีสุขภาพจิตดีจะเปนผูที่มีความราเริง เบิกบาน มีผูชอบคบหาดวย
และมักจะมีความกาวหนาในหนาที่การงานเสมอ
การปรับตัวในงานอาชีพ อาจกลาวไดวา ผูที่ประสบความสําเร็จในชีวิตนั้น สวนหนึ่งคือ การ
ประสบความสําเร็จในอาชีพการงานของตน ดังนั้นผูที่ประสบความสําเร็จในงานก็ยอมนําความสุขมาสู
ตนเอง และครอบครัว

22. 22
การปรับตัวในชีวิตครอบครัว หากบุคคลสามารถปรับตัวเขากับคูสมรสไดดี ยอมมีความเปน
อันหนึ่งอันเดียวกัน และรวมกันฝาฟนอุปสรรคปญหา และเปนกําลังใจซึ่งกันและกัน หากไมสามารถ
ปรับตัวเขากันไดก็จะนําไปสูปญหาการทะเลาะเบาะแวง และการหยารางในที่สุด
บทบาทเหลานี้ถือเปนบทบาทใหมที่ตองอาศัยความอดทน ความเขาอกเขาใจซึ่งกันและกัน
และการมีวุฒิภาวะทางจิตใจ ซึ่งผูที่ประสบความสําเร็จในชีวิตครอบครัว สวนใหญก็จะมีความสําเร็จใน
ชีวิตการงานดวยเชนกัน
ขั้นที่ 7 การสื บ ทอดกั บ การคํานึงถึง แตตนเอง (Generativity vs. Self absorption/
Stagnation)
ขั้นนี้อยูในชวงอายุ 36 – 59 ป เริ่มเขาสูวัยกลางคน เปนระยะที่บุคคลมีครอบครัว มีบุตร
และเลี้ยงดูบุตรดวยความเอาใจใส ในระยะนี้บุคคลตองการมีบุตรไวสืบสกุล การจะมีบุตรซึ่งถือวาเปน
สมาชิกใหมในครอบครัวนั้นตองมาจากรากฐานของความรักและความไววางใจซึ่งกันและกัน บุคคลที่ไม
สามารถพัฒ นามาถึงขั้นนี้ยอมเกิ ดความรูสึ กทอถอยและเหนื่อยหนายในชีวิต คิดถึงแตตนเอง เริ่ม มี
ความเจ็บปวยเรื้อรัง และปฏิเสธความรับผิดชอบตอสังคม เชน ไมเตรียมสภาพแวดลอมที่ดีใหแกชนรุน
หลัง ทํางานอยางขาดความรับผิดชอบ ปลอยปละละเลย เปนตน
นอกจากนี้ในชวงวัยนี้ยังเปนวัยที่สนใจและตองการสรางประโยชนใหแกสังคม โดยความรูสึก
ตอสังคมนั้นจะเขามารวมเปนอันหนึ่งอันเดียวกับชีวิตสวนตัว รูจักแกปญหาที่เกิดขึ้นกับตนเอง ปญหา
ครอบครัว และเลี้ยงดูบุตรดวยความเอาใจใส ระยะนี้เปนระยะที่บุคคลตั้งใจทํางานเพื่อใหสิ่งตางๆดีขึ้น
รวมทั้งพัฒนาการทางจริยธรรมก็มีการพัฒนาอยางตอเนื่องดวยเชนกัน
ในวัยนี้จ ะมี ความเปลี่ ยนแปลงในดานตางๆ ที่ เ กิ ดขึ้น ไดแก ความเปลี่ ยนแปลงทางดาน
รางกาย ไดแก รูป ราง หนาตา ทาทาง และประสาทสั ม ผัส ตลอดจนการทํางานของตอมตางๆ ใน
รางกายเสื่อมลง จึงเปนเหตุใหมีการเปลี่ยนแปลงทางดานสภาพอารมณดวย เชน หงุดหงิด กังวล เปน
ตน
ความเปลี่ยนแปลงในหนาที่การงาน ในระยะนี้อาจมีการโยกยายงานไปยังตําแหนงหรือหนาที่
ใหม ซึ่งอาจกอใหเกิดความกังวลใจได
ความเปลี่ยนแปลงดานอารมณ บุคคลในวัยนี้มักมีความกังวลในสุขภาพรางกาย และมีความ
เปนหวงในหนาที่การงาน จึงมีผลกระทบตออารมณ ทําใหมีการแปรเปลี่ยนไปจากเดิม เชน โกรธงาย
เปนตน
ความเปลี่ยนแปลงในดานความสนใจ ในวัยนี้จะมีความสนใจในเรื่องตางๆ ที่ลึกซึ้งเปนพิเศษ
มีการทํางานอดิเรกตางๆ เพื่อหาความสุขใหแกตนเอง

23. 23
โดยสวนใหญความสุขของคนวัยกลางคนคือ การมีความสุขสงบในชีวิตครอบครัว มีคูครอง
และบุตรที่ดี ประสบความสําเร็จในอาชีพ โดยมีงานที่มีเกียรติ มีผูใหความเคารพนับถือ และมีหนาที่การ
งานไมมัวหมอง นอกจากนี้ยังมีการใชเวลาวางและรางกายใหเปนประโยชนแกตนเองและครอบครัวดวย
ขั้นที่ 8 ความมั่นคงสมบูรณในชีวิตกับความสิ้นหวัง (Integrity vs. Despair)
ขั้นนี้อยูในชวงอายุ 60 – 80 ป นั่นคือ เขาสูวัยชรา พัฒนาการขั้นสุดทายนี้มีพื้นฐานจากการ
ปรั บตัวในชวงตนของชีวิต บุ คคลในชวงวัยนี้มั กแสวงหาความมั่ นคงภายในจิ ตใจ ซึ่ ง เกิ ดเมื่ อ บุคคล
สามารถผานพัฒนาการในขั้นตางๆ มาไดอยางดี เปนวัยของการยอมรับความเปนจริง ใชคุณคาจาก
ประสบการณ ที่สั่งสมมา ใหเปนประโยชนตอชนรุนหลัง และเปนชวงของการระลึกถึงความทรงจําใน
อดีต ถาในอดีตที่ผานมาบุคคลมีความสุข ประสบความสําเร็จในพัฒนาการ และสิ่งตางๆ รอบตัว ก็จะมี
ทัศนคติที่ ดีตอ ตนเองและผูอื่ น มี ความมั่ นคงทางจิ ตใจ แตในทางตรงขามถาบุ คคลมีความทรงจํ าที่
ผิดหวังอยูตลอด และพบปญหาอุปสรรคในพัฒนาการของชวงที่ผานมา จะมีความรูสึกทอแท หมดหวัง
เหนื่อยหนายกับชีวิต วิตกกังวลกับอดีตที่ไมดีงามของตนเอง ขาดกําลังใจในการตอสู และไมสามารถ
พัฒนาชีวิตในวัยชราไดอยางมีความสุข
ผูที่สามารถปรับ ตัวไดในชวงเกษียณอายุการทํางานจะเห็นวา ตนไดทําประโยชนแกสังคม
อยางเต็มที่แลว เกิดความภาคภูมิใจในตนเอง มีความพอใจในชีวิต รูจักหาความสุข ความสงบในจิตใจ
ยอมรับกับสภาพความเปนจริง และความเปนอยูของตนเองในปจจุบัน และไมรูสึกเสียใจ หรือเสียดาย
เวลาที่ผานมากับ ประสบการณในอดีตของตนเอง
วัยชราเปนวัยที่มีพัฒนาการทางดานตางๆ ถดถอยลง สมรรถภาพของผูชราในวัยเดียวกันก็
อาจมีความแตกตางกัน ทั้งนี้ขึ้นอยูกับการดูแลรักษาสุขภาพ แตโดยหลักๆ จะพบความเสื่อมถอยของ
พัฒนาการในดานตางๆ ดังนี้
พัฒนาการทางดานรางกาย สภาพรางกายมีการเสื่อมถอย มีความเจ็บไขไดปวยบอยๆ และใช
เวลานานกวาคนหนุมสาวในการฟนจากความเจ็บปวย กลามเนื้อหยอนสมรรถภาพ การทรงตัวไมดี
พัฒนาการทางดานสติปญญา หลงลืมงาย ความจําเลอะเลือน แตเหตุผลยังดี ทักษะในการคิด
ริเริ่มอาจจะไมคลองแคลวเหมือนกอน และความรอบคอบลดลง แตพบวา พัฒนาการทางดานสมองยัง
ดีกวาทางดานรางกาย
พัฒนาการทางดานอารมณ มีอารมณไมคงที่ ชอบบน แตทั้งนี้ขึ้นอยูกับสภาพแวดลอม สังคม
และประสบการณที่ผานมาดวย ความพอใจของวัยชรานี้สวนใหญเกิดจากมิตรภาพและประสบการณที่
ตนเองไดชวยเหลือผูอื่น
พัฒนาการทางดานสังคม วัยชราสวนมากจะใหความสนใจทางศาสนา หรือเปนผูให ความ
สนับสนุนดูแลลูกหลานในครอบครัว

24. 24
ตอนที่ 4 การใชอินเทอรเน็ตเพื่อสนองความตองการ
John Suler (อางอิงใน อรอุมา ศรีสุทธิพันธ, 2545 : 20) นั้นไดทําการศึกษาถึงการบริโภค
อิ นเทอร เ น็ ตวา สื่ อ อิ นเทอร เ น็ ตเดิ ม เติม เต็ม ความตอ งการในลํ า ดับ ความต อ งการของมนุษ ยของ
Maslow ไดอยางไร โดยไดพบวาสื่ออินเทอรเน็ตนั้นสามารถตอบสนองความตองการของมนุษยไดและ
ชวยเติมเต็มชดเชยความตองการที่ขาดหายไปของบุคคลในลําดับขั้นความตองการ ดังนี้
1. Sexual Needs ความตอการในดานเพศ
ฟรอยด กลาววา เรื่องเพศ (Sex) นี้ เปนการตองการพื้นฐานของมนุษยและเปนความตองการ
ลําดับขั้นแรกของ Maslow ซึ่งในปจจุบันเรื่องของเพศนั้นเปนหัวขอที่นิยมมากในสื่ออินเทอรเน็ต เมื่อ
บุคคลถูกครอบงําจากกิจกรรมทางเพศในออนไลน หรือ Cybersex นี้ จะทําใหเขาไดรับความพึงพอใจ
ซึ่งกิจกรรมเกี่ยวกับเรื่องเพศในอินเทอรเน็ตนี้เปนสิ่งเสพติดได เพราะมันงายในการเขาถึง ลักษณะของ
สื่อที่ผูใชไมตองระบุชื่อนั้นก็เปนหนทางที่ปลอดภัย มีทางเลือกสรางอัตลักษณใหมและเปลี่ยนเพศใหม
ซึ่งทําใหอินเทอรเน็ตนี้ สามารถเติมเต็มพลังความตองการได และการใชบุคคลสามารถเขาไปหาคูได
ตามตองการของตน Cybersex นั้นเปนการชดเชยการแสดงออกในเรืองเพศทางกายภาพ เมื่อบุคคลนั้น
่
ยังไมไดรับความพึงพอใจในเรื่องเพศจากชีวิตจริง เขาก็จะมอบสิ่งทดแทนในอินเทอรเน็ต
2. Need for an Altered State of Consciousness ความตองการเขาสูจินตนาการ ความ
เพอฝน
บุ คคลนั้ นมี แนวโนม ต อ งการที่ จ ะเปลี่ ยนแปลงความมี ส ติรู สํ า นึก ของตน เพื่ อ ที่ จ ะไดรั บ
ประสบการณความเปนจริงจากแงมุมที่แตกตางกัน ซึ่งความตองการนี้อาจถูกแสดงผานหลายพฤติกรรม
เชน ทางดานสรางสรรคศิลปะ ทางดานเพศ การเสพติดยาและสื่อมวลชน เนื่องจากสิ่งเหลานี้จะชวยให
บุคคลหลุดจากโลกแหงความจริงเขาสูโลกแหงจินตนาการ ความเพอฝนอินเทอรเน็ตนั้นเปดโอกาสให
บุคคลแสดงออกซึ่งความไรสติ มันใหทางเลือกเพื่อเปลี่ยนแปลงความมีสติ โดยอนุญาตใหบุคคลแสดง
จินตนาการเพื่อปฏิสัมพันธกับคนอื่น และสํารวจโลก และเนื่องจากเวลา สถานที่ และอัตลักษณของคน
นั้นสามารถเปลี่ ยนแปลงได ทํ าให Cyberspace นั้นกลายมาเป น โลกแห ง ความฝ น เช น โลกแห ง
จินตนาการ ใน MUD และ Multimedia Environment
บุคคลจะถูกดึงดูดใหเขาไปในสภาพแวดลอมเสมือนจริง (Virtual Environment) เพราะมัน
เหมือนความฝน เขาจะไดรับ ความตองการที่นาพึงพอใจ โดยจะถูกดึงสู ความไรสติ ที่ ซึ่งเขาสามารถ
แสดงออกไดถึงจินตานการ ซึ่งก็อาจเปนเรืองทีเ่ กี่ยวกับกับเพศ (Sexuality) ความรุนแรง (Aggression)
่
และการจินตนาการในบทบาทสมมติ (Role Playing) ในอินเทอรเน็ต
3. Need for an Achievement and Mastery Altered ความตองการที่จะประสบ
ความสําเร็จ

25. 25
บุคคลนั้นมีความตองการพื้นฐานในการเรียนรู ไดรับประสบการณความสําเร็จ เปนผูควบคุม
สถานการณ มีอํานาจ และความนับถือ ในตนเองก็เปนหนึ่งในความตองการนี้ บุคคลจะเขาไปเรียนรู
กับการใชโปรแกรมตาง ๆ การคนหาขอมูลขาวสารเพื่อนํามาชวยแกปญหาและตัดสินใจอินเทอรเน็ตทํา
ให บุ คคลไดเ รี ย นรู สั ง คม วัฒ นธรรมต าง ๆ ให ก ารยอมรั บ กั บ ความสํ าเร็ จ ของบุ ค คล แต ชุม ชนใน
อินเทอรเน็ตนั้นก็เปลี่ยนแปลงเร็วมาก ดังนั้น ในการที่จะควบคุมสิ่งตาง ๆ ไดบุคคลจึงใชเวลาบอยมาก
ๆ กับมัน
4. Need to Belong ความตองการมีสวนรวม เปนสวนหนึ่งของสังคมบุคคลจะตองการ
ติดตอระหวางบุคคล การไดรับการยอมรับทางสังคม การมีสวนรวมความรูสึกในการเปนสวนหนึ่งของ
กลุม อินเทอรเน็ตนั้นชวยใหบุคคลเขามาเปนสวนหนึ่งในชุมชนที่เขาพึงพอใจได เมื่อบุคคลรูสึกกดดัน
จากสังคมจริง รูสึกแปลกแยกเขากันไมไดกับสังคมที่ดําเนินอยูเขาจะหันมาหาสังคมในอินเทอรเน็ตที่จะ
ชวยชดเชยความรูสึกนั้น เปดโอกาสใหบุคคลเขามาอยูในสังคมรวมกัน เมื่อมีผูใชเพิ่มมากขึ้น ชุมชนก็จะ
เปลี่ยนเร็วมากกวาในชีวิตจริง ซึ่งถาบุคคลตองการติดตอกับชุมชน เขาจะตองหมั่นเขาไปใชอินเทอรเน็ต
ยิ่งใชเวลามากเทาไหรในโลกออนไลน คนอื่นก็จะรูจักเรามากขึ้นเทานั้น ถาเราตองการไมใชถูกลืมหรือ
สูญเสียสังคมนี้ไป เราก็จะตองหมั่นเขาไปใชอินเทอรเน็ตเพื่อตัวเรายังคงอยูในสังคมออนไลนได
5. Need for Relationship ความตองการมีปฏิสัมพันธกับบุคคลอื่น เปนความตองการ
ติดตอระหวางบุคคล อินเทอรเน็ตนั้นเปนสังคมที่มีพลังและใหโอกาสในการมีสวนรวมแกบุคคล ซึ่งเปน
สิ่งที่ มีอิ ทธิพลที่สุ ดของอินเทอร เน็ต อินเทอร เน็ตนั้นชวยสนองความตอ งการให แก บุคคลที่ไมไดรั บ
ความสัมพันธทางสังคมเพียงพอ สําหรับคนขี้อายหรือคนที่หวาดกลัวที่จะติดตอบุคคลอื่นในชีวิตจริงนั้น
อินเทอรเน็ตจะชวยชดเชยใหคนเขาไปในความสัมพันธในออนไลนไดและดวยความที่ไมมีใครรูวาเราคือ
ใครในสื่ อ อิ นเทอร เน็ตนั้นจะชวยให บุ คคลสามารถแสดงออกมากขึ้น รู สึ ก มั่ นคงและมั่ นใจมากขึ้น
นอกจากนี้ อินเทอรเน็ตยังชวยใหบุคคลสามารถพบปะกับเพื่อนใหมหรือแสวงหาความสัมพันธแบบคูรัก
ได ซึ่งอิ นเทอร เน็ตก็จะสรางความพึง พอใจในความสั มพันธกับ บุคลอื่นได มากกวาในชีวิตจริ ง ทําให
บุคคลนั้นละทิ้งชีวิตจริงเพื่อเขามาติดตอมาหาเพื่อนในอินเทอรเน็ต
Grohol (อางถึงใน อรอุมา ศรีสุทธิพันธ. 2545 : 22) นั้นเห็นวา ความตองการมีปฏิสัมพันธ
กับบุคลอื่น หรือความตองการทางสังคมนี้เปนความตองการที่สําคัญ ที่กอใหเกิดพฤติกรรมการเสพติด
ผูเสียติดนั้นจะแสวงหาความตองการนี้ โดยผานการใชไปรษณียอิเล็กทรอนิกส การ Chat-Room หรือ
การเลนเกมสออนไลน
6. Need for Self-Actualization and the Transcendence of Self เปนความตองการ
เขาถึงความตองการภายใน ทัศนคติและบุคลิกภาพ ซึ่งกอนหนานี้ถูกปดบังเอาไว อินเทอรเน็ตนั้นชวย
ใหบุคคลไดแสวงหาตัวตนในอุดมคติของเขา เขาถึงสิ่งที่เขาอยากจะทํา สิ่งที่เขาอยากจะทํา สิ่งที่เขาจะ
เปนไดอยางแทจริง อินเทอรเน็ตนั้นสามารถเขาถึงและสนองความตองการพื้นฐานของมนุษยไดใหทุก

26. 26
ดานและมันก็ทําใหบุคคลสามารถเสพติดมันไดงาย เนื่องจากความตองการที่หลากหลาย ของแตล ะ
บุคคลสามารถชดเชยไดจากสื่ออินเทอรเน็ต ผูบริโภคอินเทอรเน็ตนั้น ยึดติดการบริโภคอินเทอรเน็ต
เนื่องจากอินเทอรเน็ตนั้นสามารถตอบสนองและเติมเต็มความตองการที่ขาดหายของพวกเขาได และ
ชวยใหพวกเขาสามารถหลบหนีจากปญหาในชีวิตจริง Cooper (1998) (อางถึงใน อรอุมา ศรีสุทธิพันธ.
2545 : 28)
ตอนที่ 5 การแบงเพศ
กระบวนการสร างความเป นเพศชายและความเป นเพศหญิ ง (feminity and
masculity)
คุณลักษณะของแตละเพศที่ปรากฏไมใชสิ่งที่เกิดขึ้นตามธรรมชาติ แตไดถูกสราง
ขึ้นโดยผานกระบวนการขัดเกลาทางสังคมที่ซับซอน และซึมซับเขาไปเปนสวนหนึ่งของความเปนตัวตน
ของคนในสังคม ความเปนเพศเปนตัวกําหนดความเปนตัวตน ทักษะ และความสัมพันธที่มีตอผูอื่นของ
คนในแตละเพศ ในสังคมปจจุบันการขัดเกลาทางเพศที่มีความสําคัญไมนอยกวาครอบครัว โรงเรียน
หรือกลุมเพื่อน คือ สื่อตางๆ ไมวาจะเปนนวนิยาย โฆษณา ภาพยนตร ลวนสรางและเสริมความเปน
หญิงความเปนชายตามประเพณีนิยม ไมวาจะเปนเรื่องคุณคาของสาวบริสุทธิ์ ความเปนแมบานแมเรือน
ผูหญิงกับความสวย ความสาว ในขณะที่ผูชายถูกสะทอนควบคูกับการทํางาน การเปนผูนํา ความเปนผู
กลา ในสังคมที่เปนเชนนี้ จึงไมนาแปลกที่คนในสังคมไมวาเพศหญิงหรือเพศชายยังมีคุณลักษณะที่ดู
แตกตางกัน และยังมีความเชื่อวาสิ่งเหลานี้เปนปรากฏการณตามธรรมชาติที่เปลี่ยนแปลงไมได (วารุณี
ภูริสินสิทธิ์. [มปป].)
พัฒ นาการของบทบาททางเพศของเด็ก หญิ งในสมั ยใหม ยิ่งซั บ ซ อ นมากขึ้น ในดานหนึ่ง
เด็กหญิงจะไปโรงเรียนเพื่อเตรียมตัวอยูในสังคมและวิทยาการที่ซับซอน แตสิ่งที่ยังอยูในจิตไรสํานึก
ของเด็กหญิงที่ไดรับการสอนจากแมคือ ความเปนผูหญิง การรักสวย รักงาม ความเปนแมบานแม
เรือน ผูหญิงที่ดีคือเพศที่ออนแอ ที่สามารถใชน้ําตาลบลางความผิดหรือความรูสึกผิด นอกจากนั้น
ความเปนเมียและเปนแมยังพันธนาการผูหญิ งใหแสดงบทบาทเหล านั้นซ้ําแล วซ้ําอีก ในขณะที่การ
ดําเนินชีวิตของเด็กชายก็ไมตางกันคือการไปโรงเรียน เพื่อออกสูสังคม แตเด็กชายจะสามารถสราง
บทบาทของตัวเอง หรือสามารถกลายเปนชายหนุมที่มีพื้นทีของตัวเอง โดยที่ไมไดผูกโยงหรือยึดติดกับ
่
บทบาทของความเปนพอ หรือสามี เหมือนที่ผูหญิงถูกตรึงดวยวัฒนธรรม (ปรานี วงษเทศ. (2544)
:72-73)
กระบวนการขัดเกลาทางสังคม (Socializations) ที่สรางความเปนเพศชายและเพศหญิง
สะทอนออกมาในทุก พื้นที่ของชีวิตประจําวันและพื้นที่ส าธารณะ ในพื้นที่ของชีวิตประจําวัน เชน
การทําอาหาร ในครัวเรือนนั้นการทําอาหารเปนหนาที่และบทบาทของผูหญิง ในขณะที่การทําอาหาร
ในโรงแรมหรือรานอาหาร (เชฟ) เปนหนาที่ของผูชาย ผูชายมีบทบาทในพื้นที่สาธารณะที่สรางรายได

27. 27
เสมอ (กาญจนา แกวเทพ & สมสุข หินพิมาน, 2551 : 592) ในพื้นที่สาธารณะที่เปนเรื่องของ
การเมือง ผูหญิงถูกกีดกันออกจากพื้นที่เหลานั้นดวยหนาที่ของความเปนแม และภรรยาที่ดี หาก
ภรรยาที่ไมดูแลสามี และลูก ถือเปนภรรยาที่บกพรองตอหนาที่ ดังนั้นผูหญิงเหลานี้ตองตอสูอยาง
มากกับแรงกดดันจากสังคมรอบขางที่คาดหวังกับบทบาทที่เธอตองแสดงตามสถานภาพที่เธอเปนอยู
ซึ่งเปนเรื่องที่รบกวนและทําลายศักยภาพที่เธอมีเทาเทียมกับผูชาย ดังนั้นจารีตและประเพณีจึงมีความ
ขลังที่สามารถสรางใหผูหญิงยุคแลวยุคเลาอยูภายใตกรอบอันเดียวกันนี้
ผูหญิงสวนหนึ่งพยายามจะกาวขามพื้นที่ของการถูกกักขังดวยจารีตและประเพณีเดิม แต
พวกเธอเหลานั้นจะถูกบทลงโทษดวยวิถีประชา เชน ผูหญิงอาจจะไมแตงงานเพราะยังไมเจอคนที่
ถูกใจ หรื อการตองการประสบความสํ าเร็จ ในชีวิตการงาน แตเ ธอจะถูกกล าวหาวาเพราะเธอตอ ง
บกพรองอะไรสักอยางทําใหเธอหาสามีไมได หรือหากไมไดแตงงานกอนอายุ 30 ผูหญิงเหลานี้จะถูก
หาวา “ขึ้นคาน” หรือหากผูหญิงบางคนที่เกงมาก เขามาเลนการเมืองเธอก็จะถูกกลาวหาวา “เกง
เกินงาม” ซึ่ งนาแปลกดวยซ้ําที่วิถีประชาเหลานี้ไมใชเพียงผู ชายเทานั้น ผูหญิงเกือ บทั้งหมดก็ทํ า
เชนเดียวกันกับผูหญิ งดวยกัน ดวยเพราะเธอถูกหลอมจนฝ กลึก ดวยแนวคิดและจารีตของสังคมที่
พื้นที่สาธารณะเปนพื้นที่ของผูชาย และความเปนเพศชายคือความเปนหญิง ยิ่งโดยเฉพาะในสังคมที่
ชายเปนใหญ (Patriarchy) ผูหญิงจะถูกกีดกันจากพื้นที่นี้มากยิ่งขึ้น
สาเหตุที่ผูหญิงเหลานั้นไมสามารถกาวขามพื้นที่เหลานั้นออกมาได ไมใชเพราะ ความเปน
หญิงและความเปนชายที่เปนผลลัพธทางวัฒนธรรมเทานั้น ในความเปนจริงนักวิชาการกลุมหนึ่งบอก
วามั นไม ใชอี ก ตอ ไป นั่น เพราะผู ห ญิ ง เหล านั้ นถูก ตรึ ง ดวย “อํ า นาจ” บทความใน ผู ห ญิ ง
ประสบการณ และการเมืองวาดวยเพศภาวะ (ปนแกว เหลือ งอรามศรี, 2549) ชี้ให เห็นวาแมวา
ขบวนการตอสูเพื่อความเสมอภาคระหวางเพศชายขอบจะเกิดขึ้นแตมโนทัศนความเปนเพศที่มีขอบเขต
แนนอนตายตัวไดห ยั่ง รากลึก ลงไปในวิธีคิด ซึ่ งไมอาจชวยทํ าความเขาใจความเปนเพศที่เ ลื่อนไหล
ซับซอนได ขณะเดียวกันเพศภาวะที่ถูกกดดันใหอยูชายขอบก็ไดมีการตอบโตตอพลังอํานาจที่กดลงมา
ในรูปแบบที่แตกตางกันไป และแมวาในสถานการณที่ผูหญิงมีทางเลือก หรือเสรีภาพแตเสรีภาพนั้นมี
เงื่อนไข มีความซับซอน และแฝงอยูในความในความสัมพันธอันไมเทาเทียมในสังคม เชน การเลือกที่
จะเปนโสเภณีเพื่อความกตัญูของผูหญิงลาว เปนตน นอกจากนั้นยังไดนําเสนอความสัมพันธระหวาง
กระบวนการสรางอัตลักษณของเพศที่รับรูและปฏิบัติตามวาทกรรมความสวยของสังคม ผูหญิงมีสิทธิที่
จะเลื อ กรั บ และปฏิ เ สธ หรื อ สร างวาทกรรมความงามมาตรฐาน สตรี นิย มมั ก เชื่ อ ว าบุ คคลและ
ประสบการณของบุคคลโดยตัวของมันเองเปนนัยยะทางการเมือง โดยลืมไปวา บอยครั้งที่การเมือง
นั้นๆ ถูกสรางอยูบนบริบททางสังคมและวัฒนธรรมที่นอกเหนือตัวประสบการณนั้นๆ เอง เพศภาวะ
และการเมืองของเพศภาวะจึงไมใชสิ่งที่จะสามารถจํากัดนิยมและจํากัดความไดอยางคงที่และถาวรใน
บริบทสังคมและวัฒนธรรมที่มีการเปลี่ยนแปลง

28. 28
ดังนั้นจะเห็นไดวาเพศสภาพ (Gender) ของชาย-หญิงเปนเรื่ องที่ ถูกสรางขึ้นมา ทั้ งจาก
“วัฒนธรรม” และ “อํานาจ” ในการที่จะรักษาสภาพความแตกตางนั้น ซึ่งนั้นหมายถึงวา เพศสภาพ
ดังที่เปนอยูก็มิไดเปนสิ่งที่สถิตย ไมเปลี่ยน แปลง และ "เปนธรรมชาติ" ดังนั้นชาย-หญิง ก็อาจจะมีเพศ
สภาพที่เปลี่ยนแปลงไปได ความเปนเพศชายและความเปนเพศหญิงจะเปนวาทกรรมที่ถูกรื้อถอนและ
สรางขึ้นใหม (Deconstructed and reconstructed) ไดตลอดเวลา นอกจากนั้นวาทกรรมนี้ยัง
เลื่อนไหลตามพื้นที่ (Space) และเวลา (Time) ที่ตางไปออก ขึ้นอยูกับวาผูหญิงในศตวรรษที่ 21 จะ
เขาใจถึงความแตกตางอันเกิดมาจากการสรางทางสังคม (Socializations) และสรางความหมายใหม
ของตัวเธอภายใตสถานการณแหงความเปนจริงไดเพียงใด ซึ่งนั้นมันรวมไปถึงความพรอมทางความคิด
ความรู และการเปดพื้นที่ของการเปลียนแปลงระบบโครงสรางสังคม ซึ่งหากไมเปนความฝนจนเกินไป
่
คงมีโอกาสไดเห็นผูหญิงในพื้นที่สาธารณะที่ความสามารถไมถูกจํากัดแคเพศสภาพ
ตอนที่ 6 งานวิจัยที่เกี่ยวของ
สภาพความตองการและปญหาการใชอินเทอรเน็ตในการเรียนการสอน ในสถาบันอุดมศึกษา
สังกัดทบวงมหาวิทยาลัย โดย พจนารถ ทองคําเจริญ วิทยานิพนธ (ค.ม.)--จุฬาลงกรณมหาวิทยาลัย,
2539
การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงคเพื่อศึกษาสภาพ ความตองการ และปญหาการใชอินเทอรเน็ตใน
การเรียนการสอนในสถาบันอุดมศึกษา สังกัดทบวงมหาวิทยาลัย กลุมตัวอยางคือสมาชิกระบบเครือขาย
อินเทอร เน็ตในสถาบันอุดมศึก ษาของรัฐ สัง กัดทบวงมหาวิทยาลัย ในเขตกรุงเทพมหานคร 7 แห ง
จํานวน 794 คน แบงออกเปน 3 กลุม ไดแก ผูบริหารระดับหัวหนาภาควิชา 155 คน อาจารยผูสอน
306 คน และนิสิตนักศึกษา 333 คน วิเคราะหขอมูลโดย การหาคาความถี่ รอยละ คาเฉลี่ย และสวน
เบี่ยงเบนมาตรฐาน ผลการวิจัยพบวา 1.ประเภทบริการในระบบเครือขายอินเทอรเน็ตที่อาจารยและ
นิสิตนักศึกษาใชประโยชนท างการศึก ษาบ อยที่สุด คือ การสืบ คนขอมู ลแบบเวิลดไวดเว็บ ไปรษณีย
อิเล็กทรอนิกส การถายโอนแฟมขอมูล และการขอเขาใชเครื่องระยะไกล ตามลําดับ 2.นโยบายในการ
นําอินเทอรเน็ตมาใชในการเรียนการสอนในระดับภาควิชา สวนใหญมีนโยบายที่จะผลักดันใหคณะ หรือ
สถาบันมีการขยายหรือปรับปรุงทางดานอุปกรณพื้นฐานใหพรอม โดยเฉพาะคูสายและความเร็วในการ
สื่อสารและมีการปรับปรุงกระบวนการเรียนการสอนในหลักสูตรวิชาตางๆ ใหคนหาทางอินเทอรเน็ต
ดวย 3.ผูบริหารระดับหัวหนาภาควิชา มีความเห็นดวยอยางมาก กับแนวคิดในการนําอินเทอรเน็ตมาใช
ในการเรียนการสอนที่วาควรมีการวางแผนระยะยาวในการนําอินเทอรเน็ตมาใช ควรมีการปรับปรุง
บุคลากร ให มีความรู มีป ระสิ ทธิภาพในการใชอินเทอรเน็ต ควรใหผูเ รียนมีความรู พื้นฐานในการใช
อินเทอรเน็ตโดยสอดแทรกในการเรียน เรื่องของระบบคอมพิวเตอร หรือระบบสารสนเทศและควรจัด
อุปกรณใหเ พียงพอในการใหบริ การเพื่อกระตุนใหมี การใชอยางเต็มที่เ ปนการเพิ่ มทั กษะและความ

29. 29
ชํานาญในการใชมากยิ่งขึ้น 4.อาจารยและนิสิตนักศึกษาสวนใหญมีความตองการใชบริการอินเทอรเน็ต
ในการเรียนการสอนมากที่สดในเรืองการเพิมความเร็วในการสื่อสารกับศูนยบริการ การเพิ่มงบประมาณ
ุ ่ ่
ในการจัดสภาพศูนยบริการ ติดตั้งเครื่องบริการใหเพียงพอกับความตองการ การเพิ่มความเร็วในการ
ถายโอนแฟมขอมูล และการขยายชอ งกวางสั ญญาณให สามารถทํางานไดคลอ งตัวขึ้น 5.ปญหาการ
บริหารจัดการเกี่ยวกับการใชอินเทอรเน็ตในระดับภาควิชา สวนใหญคือเรื่องงบประมาณสนับสนุนมีไม
เพี ยงพอ 6.ป ญ หาการใชบ ริ ก ารอิ น เทอร เ น็ต ในการเรี ยนการสอนของอาจารยที่ พ บมากคือ การ
สนับสนุนจากสถาบันยังมีไมมากพอทั้ งในสวนของการจัดสถานที่ วัสดุอุ ปกรณและบุคลากรที่ จะให
คําแนะนําและไมมีการจัดฝกอบรมการใชหรือมีอยางไมทั่วถึงทําใหผูใชสวนใหญขาดทักษะหรือแนวทาง
ปฏิบัติที่เหมาะสม 7.ปญหาการใชบริการอินเทอรเน็ตในการเรียนการสอนของนิสิตนักศึกษาที่พบมาก
คือ ผูเรียนบางคนยังไมมีเครื่องคอมพิวเตอรสวนตัวทําใหใชงานไดไมเต็มทีและการสนับสนุนจากสถาบัน
 ่
ยังมีไมมากพอทั้งในสวนของการจัดสถานที่ วัสดุอุปกรณและบุคลากรที่จะใหคําแนะ
สภาพและป ญ หาการใช อิ นเตอร เ น็ ตเพื่ อ การศึ ก ษาของอาจารยแ ละนิ สิ ตมหาวิท ยาลั ย
มหาสารคาม โดยนางสาววิรัญชนา จําปกลาง พ.ศ. 2544
1. อาจารยและนิสิตมหาวิทยาลัยมหาสารคาม เห็นวา ดานฮารดแวรเครื่องคอมพิวเตอรและ
ระบบสื่อสารชํารุดบางครั้ง ดานซอฟตแวรใชบริการไปรษณียอิเล็กทรอนิกสมากที่สุด ดานบุคลากรผู
ใหบริการศูนยจัดเจาหนาที่คอยแนะนําชวยเหลือ และองคประกอบสนับสนุนอื่นๆ อาจารยและนิสิต
ศึกษาดวยตนเองจากหนาจอ ใชบ ริการโดยเฉลี่ย 1-2 ครั้งตอสัปดาห ครั้งละ 1-2 ชั่วโมง ชวงเวลา
12.01-15.00 น. เปนเปนชวงเวลาวาง
2. อาจารยและนิสิตระดับปริญญาตรี นิสิตระดับปริญญาโท และจําแนกตามกลุมวิชาและ
สถานที่เรี ยน มี ปญหาการใชอิ นเตอรเน็ตเพื่อ การศึกษาโดยรวมและรายดาน อยูในระดับ ปานกลาง
ยกเวน อาจารยมีปญหาดานฮารดแวร ดานซอฟตแวร และดานบุคลากรผูใหบริการอยูในระดับนอย
และนิสิตปริญญาตรีมีปญหาดานบุคลากรผูใหบริการ และดานองคประกอบอื่นสนับสนุนอื่นๆ อยูใน
ระดับมาก
3. นิสิ ตระดับ ปริญญาตรีและระดับปริญญาโท มีปญ หาการใชอินเตอรเน็ตเพื่อการศึกษา
โดยรวมและรายด า นมากกว า อาจารย ม หาวิ ท ยาลั ย และนิ สิ ต ระดั บ ปริ ญ ญาตรี มี ป ญ หาการใช
อินเตอรเน็ตดานองคประกอบอื่นๆ มากกวานิสิตระดับปริญญาโท อยางมีนัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ
.05
4. อาจารยและนิสิตกลุมวิชามนุษยศาสตรและสังคมศาสตร มีปญหาการใชอินเตอรเน็ตเพื่อ
การศึกษาโดยรวมและรายดาน 3 ดานคือ ดานฮารดแวร ดานซอฟตแวร และดานบุคลากรผูใหบริการ
มากกวาอาจารยและนิสิตกลุมวิชาวิทยาศาสตร อยางมีนัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ .05

30. 30
5. นิสิตที่ศึกษาที่ศูนยมหาสารคามมีปญหาการใชอินเตอรเน็ตเพื่อการศึกษาโดยรวมและดาน
องคประกอบสนับสนุนอื่นๆ มากกวานิสตที่ศึกษาที่วิทยาเขตนครพนม อยางมีนัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ
ิ
.05 สวนนิสิตที่ศึกษาที่ศูนยพัฒนาการศึกษาอุดรธานี และนิสิตที่ศึกษาที่วิทยาเขตนครพนม มีปญหา
การใชอินเตอรเน็ตเพื่อการศึกษาไมตางกัน
ศึกษาสภาพ ปญหา และความตองการเกี่ยวกับการใชอินเทอรเน็ตของอาจารย มหาวิทยาลัย
นครพนม โดยนางสาวรสสุคนธ สุวรรณกูฏ วิทยานิพนธ พ.ศ. 2549 ผลการวิจัย พบวา
การศึกษาวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค เพื่อศึกษาสภาพ ปญหา และความตองการเกี่ยวกับการใช
อินเทอรเน็ตของอาจารย มหาวิทยาลัยนครพนม กลุมตัวอยางเปนอาจารย จํานวน 175 คน ที่ไดจาก
การสุมแบบอยางงาย เครื่องมือที่ใชเปนแบบสอบถาม แบงชนิดเปนเลือกตอบจากรายการและมาตรา
สวนประมาณคา สถิติที่ใชในการวิเคราะหขอมูล คือสถิติเชิงพรรณนา รอยละ คาเฉลี่ย สวนเบี่ยงเบน
มาตรฐานและสถิติการวิเคราะหความแปรปรวนแบบทางเดียวผลการศึกษาพบวาอาจารยมหาวิทยาลัย
มีปญหาการใชอินเตอรเน็ตมากที่สุดใน เรื่อง การดาวนโหลดขอมูลตาง ๆ ไดชา เครื่องคอมพิวเตอร
เจาหนาที่ดูแลระบบอินเทอรเน็ตมีจํานวนไมเพียงพอ มีความตองการในการใชอินเตอรเน็ตมากที่สุดใน
เรื่ อ ง การจั ดอบรมเจ าหนาที่ ให มี ความรู เรื่ อ งระบบเครื อ ขายการปรับ ปรุ ง อุป กรณในการเชื่อ มตอ
อินเทอรเน็ตและตองการระบบอินเทอรเน็ตความเร็วสูง ผลการเปรียบเทียบความแตกตางของปญหา
การใชอินเตอรเน็ต และความตองการในการใชอินเทอรเน็ตของอาจารย มหาวิทยาลัยนครพนมในแตละ
สถานศึกษา พบวา สถานศึกษาที่แตกตางกันมีปญหาในการใชอินเตอรเน็ตแตกตางกันอยางมีนัยสําคัญ
ทางสถิติที่ระดับ 0.05 โดยวิทยาลัยเทคนิคนครพนม มีปญหาในการใชอินเตอรเน็ต มากกวาวิทยาลัย
การอาชีพธาตุพนม และวิทยาลัยเกษตรและเทคโนโลยีนครพนม มีปญหาในการใชอินเตอรเน็ตมากกวา
วิท ยาลั ยการอาชีพ ธาตุพ นมส วนความตอ งการในการใชอิ นเตอรเ น็ต พบวา มหาวิท ยาลั ยราชภัฏ
นครพนม มีความตองการในการใชอินเตอรเน็ตมากที่สุด รองลงมาคือวิทยาลัยเทคนิคนครพนม และ
วิทยาลัยเกษตรและเทคโนโลยี
การแสวงหาขาวการประชาสัมพันธและความพึงพอใจการสือสารผานเครือขายสังคมออนไลน
่
ของนิสิ ตนักศึกษา (Public relations message sought and communication satisfaction
through online social network of university student) โดยพัชนีย เชยจรรยา
การวิจัยครั้งนี้ มีวัตถุประสงคเพื่อศึกษาเนื้อหา รูปแบบ ลักษณะของขาวสารประชาสัมพันธที่
ใชในเครื อ ขายสัง คมออนไลน และเพื่ อ ศึก ษาการแสวงหาขาวสารประชาสั ม พั นธ ทั ศนคติ การใช
ประโยชนแ ละความพึ ง พอใจจากเครื อ ข า ยสั ง คมออนไลน ของนิ สิ ต นัก ศึก ษา รวมทั้ ง เพื่ อ ศึก ษา
ความสั มพั นธร ะหวางการแสวงหาขาวสารประชาสั มพั นธกั บทั ศนคติ ที่ มี ตอ การใชเ ครื อ ขายสัง คม
ออนไลนและการใชประโยชนจากเครือขายสังคมออนไลนของนิสิ ต นักศึกษา ประโยชนที่คาดวาจะ
ไดรับ จากการวิจัยครั้ง นี้ คือเพื่ อให ทราบถึง การแสวงหาขาวสารประชาสัม พันธของกลุ ม เป าหมาย

31. 31
ทัศนคติ ประโยชน และความพึงพอใจของการสือสารผานเครือขายสังคมออนไลนของผูใชบริการ ซึ่งจะ
่
เปนประโยชนในการทําการสื่อสารประชาสัมพันธใหเปนไปอยางสอดคลอง ตอบสนองความรูสึกและ
ความตองการของกลุมเปาหมายหรือประชาชน รวมทั้งเพื่อนําผลการวิจัยที่ไดไปใชเปนแนวทางใหแก
ภาครัฐและชน รวมทั้งบริษัทผลิตสินคาและบริการเปนแนวทางในการพัฒนาและปรับปรุงกลยุทธการ
ประชาสัมพันธ ใหมีประสิทธิภาพและประสิทธิผลตอไปในอนาคต
งานวิจัยนี้ มีการศึกษาแนวคิด ทฤษฎีตาง ๆ อาทิ ทฤษฎีการประชาสัมพันธ แนวคิดขาวสาร
ประชาสัมพันธ แนวคิดเรื่องการแสวงหาขาวสาร ทฤษฎีเกี่ยวกับการประชาสัมพันธจากสื่อ และความ
พึงพอใจจากสื่อ ทฤษฎีเกี่ยวกับทัศนคติ ทฤษฎีการจูงใจ แนวคิดการสื่อสารผานตัวกลางคอมพิวเตอร
และทฤษฎีสื่อปฏิสัมพันธ แนวคิดการสื่อสารผานเครือขายสังคมออนไลน
งานวิจัย มุงศึกษากลุมนิสิต นักศึกษาระดับอุดมศึกษาในเขตกรุงเทพมหานคร เนื่องจากเปน
กลุมที่มีผูใชบริการสูงสุดเปนอันดับหนึ่งของประเทศไทย และศึกษาสังคมออนไลนดที่ไดรับความนิยม
สูงสุด คือ เว็บ hi5 และ facebook รวมทั้งศึกษาเฉพาะเนื้อหา รูปแบบและลักษณะของขาวสารที่ใชใน
เครือขายสังคมออนไลน คือ เว็บ hi5 และ facebook ใชรูปแบบการวิจัยเปนเชิงคุณภาพ (Qualitative
Research) ไดแก การวิเคราะห เนื้อ หา ลักษณะรูป แบบและรูปแบบของขาวประชาสัมพั นธที่ ใชใน
เว็บไซตเครือขายสังคมออนไลนที่เกี่ยวของเพื่อนํามาเปนขอมูลเพื่อใชในการศึกษาวิจัย และการวิจัยเชิง
สํารวจ (Survey Research) แบบวัดครั้งเดียว โดยใชแบบสอบถาม (Questionnaire) เปนเครื่องมือใน
การเก็บรวบรวมขอมูล และทําการเก็บรวบรวมขอมูลโดยเลือกศึกษษดานเนื้อหา ลักษณะ และรูปแบบ
ของขาวประชาสัมพันธที่อยูในเว็บไซดเครือขายสังคมออนไลน คือ Hi5 และ facebook ในชวงเดือน
ธันวาคม 2551 ถึงเดือน กุมภาพันธ 2552 การสรางกรอบแนวคิดเกี่ยวกับรูปแบบที่ใชในการสื่อสาร
ผานทางเว็บไซตสังคมออนไลน คือ ประเภทและชนิดของขาว รูปแบบการนําเสนอขาวแบบมัลติมีเดีย
และสรางกรอบแนวคิดเกี่ยวกับลักษณะภาษาที่ใชในขาวประชาสัมพันธผานเว็บไซต
สมมติฐานในการวิจัย คือ
- การแสวงหาขาวสารประชานสั ม พั นธมี ความสั ม พั นธกั บทั ศนคติที่ มี ตอ เครื อ ขายสั ง คม
ออนไลนของนิสิต นักศึกษา
- การแสวงหาขาวสารประชาสั ม พั นธมี ความสั ม พั นธกั บ การใชป ระโยชน ที่ มี ตอ การใช
เครือขายสังคมออนไลนของนิสิต นักศึกษา
- การแสวงหาขาวสารประชาสัมพันธมีความสัมพันธกับความพึงพอใจจากเครือขายสังคม
ออนไลนของนิสิต นักศึกษา
- ทัศนคติมีความสัมพันธการใชประโยชน จากเครือขายสังคมออนไลนของนิสิต นักศึกษา
- การใชประโยชนมีความสัมพันธกับความพึ งพอใจ จากเครือขายสังคมออนไลนของนิสิ ต
นักศึกษา

32. 32
ผลการวิจั ย พบวา รู ป แบบและลั ก ษณะของขาวประชาสั ม พั นธที่ พ บในเครื อ ขา ยสั ง คม
ออนไลน มี ดัง นี้ คือ 1. ขาวประชาสั ม พั นธบุ คคล 2. ขา วประชาสั ม พั นธท างการตลาด 3. ขา ว
ประชาสัมพันธองคกร 4. ขาวประชาสัมพันธกิจกรรม 5. ขาวประชาสัมพันธเพื่อสังคมการกุศล 6.
ภาพกิจ กรรม และยังพบวา นิสิต นักศึก ษาในเขตกรุ งเทพมหานครสวนใหญ มีก ารแสวงหาขาวสาร
ประชาสัมพันธผานเครือขายสังคมออนไลนในระดับปานกลาง และสวนใหญทําการสื่อสารผานเครือขาย
สังคมออนไลนที่บาน ทุกวัน เปนเวลามากกวา 2 ชั่วโมง และใชอินเทอรเน็ตเปนชองทางในการแสวงหา
ขาวสารมากที่สุด
ผลการทดสอบสมมติฐานปรากฏ ดังนี้
- การแสวงหาขาวสารประชาสัมพันธของนิสิต นักศึกษา มีความสัมพันธกับทัศนคติที่มีตอ
สังคมออนไลน
- การแสวงหาขาวประชาสัมพันธของนิสิต นักศึกษา มีความสัมพันธกับการใชประโยชนจาก
เครือขายสังคมออนไลน
- การแสวงหาขาวประชาสัมพันธของนิสิต นักศึกษา มีความสัมพันธกับความพึงพอใจจาก
การสื่อสารผานเครือขายสังคมออนไลน
- ทัศนคติมีความสัมพันธกับการใชประโยชนจากเครือขายสังคมออนไลน
- การใชประโยชนจากเครือ ขายสัง คมออนไลน มีความสัม พันธกับ ความพึ งพอใจจากการ
สื่อสารผานเครือขายสังคมออนไลน
ผูวิจัยไดเสนอแนะวา ควรศึกษากับประชาชนทั่วไปที่อยูในวัยทํางานซึ่งเปนผูมีกําลังซื้อและมี
อํานาจในการตัดสินใจไดดวยตนเอง จะทําใหไดผลการวิจัยที่ครอบคลุมกลุมเปาหมายทุกกลุม และควร
ศึกษาเจาะลึกถึงการประชาสัมพันธในเว็บไซตสังคมออนไลนของบุคคล หนวยงานภาครัฐ หรือเอกชน
วามีกระบวนการคัดเลือกขาวประชาสัมพันธเพื่อที่จะลงเว็บไซตสังคมออนไลนอยางไร มีกลยุทธการ
ประชาสัมพันธอยางไรใหมีความนาสนใจ และเปนที่ดึงดูดใจแกกลุมเปาหมาย เพื่อใหผลที่คุมคาที่สุดใน
การเผยแพรขอมูลขาวสาร และทําใหการประชาสัมพันธนั้นมีประสิทธิภาพและประสิทธิผล และการ
วิจัยครั้งตอไปควรมีการวัดผลพฤติกรรมของกลุมตัวอยางจากการสื่อสารผานเครือขายสังคมออนไลน ก็
จะทําใหไดผลการวิจัยที่ไดครอบคลุมมากขึ้น

33. 33
บทที่ 3
วิธีดําเนินงานวิจัย
ประชากรและกลุมตัวอยาง
ประชากร คือ ผู ใชเฟสบุ คที่มีสถานะในเฟสบุคเป นเพื่อนของผูวิจัย ที่ใชงานในชวง
ระหวางวันที่ 1 กันยายน ถึง 30 กันยายน พ.ศ.2555
กลุ ม ตัวอยาง คือ ผู ใชเ ฟสบุ คที่ มี ส ถานนะในเฟสบุ คเป นเพื่อ นของผู วิจั ย ที่ ใชง าน
ในชวงระหวางวันที่ 1 กันยายน ถึง 30 กันยายน พ.ศ.2555 จํานวน 155 คน โดยการสุมอยางงาย
เครื่องมือที่ใชในการวิจัย
เครื่องมือที่ใชในการเก็บรวบรวมขอมูล คือ แบบบันทึกขอมูลความถี่
การเก็บรวบรวมขอมูล
การศึกษาครั้งนี้ใชการเก็บรวบรวมขอมูลโดยผูวิจัยบันทึกความถี่ของการแสดงพฤติกรรมแต
ละประเภทตอการแสดงหนึ่งครั้ง ผานเฟสบุคของกลุมตัวอยาง
แบบบันทึกขอมูลมีจํานวน 2 สวน ประกอบดวย
1) สวนที่ 1 ขอมูลทั่วไป ประกอบดวย ชวงอายุ และเพศ ของกลุมตัวอยาง

2) สวนที่ 2 ขอมูลพฤติกรรมการใชเฟสบุค จํานวน 2 ดาน ดานละ 5 ประเด็น
ประกอบดวย
1) ดานการแสดงเฉพาะเพียงหนึ่งพฤติกรรม
1.1) การแสดงเฉพาะขอความเทานั้น
1.2) การแสดงเฉพาะรูปภาพเทานั้น
1.3) การแสดงเฉพาะวิดีโอเทานั้น
1.4) การแสดงเฉพาะไฟลเทานั้น
1.5) การแสดงเฉพาะตําแหนงสถานที่เทานั้น
2) ดานการแสดงมากกวาหนึ่งพฤติกรรม
2.1) การแสดงขอความและรูปภาพ
2.2) การแสดงขอความและวิดีโอ
2.3) การแสดงขอความและตําแหนงสถานที่

34. 34
2.4) การแสดงขอความ ตําแหนงสถานที่ และรูปภาพ
2.5) การแสดงขอความและลิงคขาว
การวิเคราะหขอมูล
ในการศึกษานี้ไดกําหนดวิธีการวิเคราะหขอมูลตามวัตถุประสงค โดยใชการวิเคราะห
ขอมูลเชิงพรรณนา คือ คาความถี่ และคารอยละ ดังนี้
1) เพื่อศึกษาพฤติกรรมการใชเฟสบุค (Facebook) ของผูใชงานที่มีชวงอายุตางกัน
1.1) นําขอมูลที่ไดจากการบันทึกสถิติเปนคาความถี่ของพฤติกรรมการใชเฟสบุคของ
ผูใชแยกตามชวงอายุมาหาผลรวมในแตละดาน และหาคารอยละในแตละดาน
1.2) นําคารอยละของผูใชแตละชวงอายุนําเสนอในรูปของตารางเปรียบเทียบรอยละ
และแผนภูมเิ ปรียบเทียบรอยละ
2) เพื่อศึกษาพฤติกรรมการใชเฟสบุค (Facebook) ของผูใชงานที่มีเพศตางกัน
2.1) นําขอมูลที่ไดจากการบันทึกสถิติเปนคาความถี่ของพฤติกรรมการใชเฟสบุคของ
ผูใชแยกตามเพศมาหาผลรวมในแตละดาน และหาคารอยละในแตละดาน
2.2) นําคารอยละของผูใชทั้งเพศชายและเพศหญิงนําเสนอในรูปของตาราง
เปรียบเทียบความถี่ และตารางเปรียบเทียบรอยละ และแผนภูมิเปรียบเทียบความถี่ และแผนภูมิ
เปรียบเทียบรอยละ
2.3) นําขอมูลจากตารางเปรียบเทียบความถี่และตารางเปรียบเทียบรอยละมา
นําเสนอในรูปของแผนภูมิเปรียบเทียบความถี่และแผนภูมิเปรียบเทียบรอยละ

35. 35
บทที่ 4
ผลการวิจัย
ผลการศึกษาเรื่อง “การศึกษาพฤติกรรมการใชเฟสบุคของผูใชที่มีชวงอายุและเพศตางกัน”
ซึ่งเปนการวิจัยเชิงสํารวจ (Survey Research) ซึ่งใชแบบบันทึกขอมูลที่ผูวิจัยสรางขึ้น เปนเครื่องมือใน
การเก็บขอมูล จากการสุมตัวอยาง 155 คน จะนําเสนอเรียงลําดับตอไปนี้
สวนที่ 1 ขอมูลเกี่ยวกับลักษณะประชากรศาสตรของกลุมตัวอยาง
สวนที่ 2 ขอมูลเกี่ยวกับพฤติกรรมการใชเฟสบุค
สวนที่ 3 การทดสอบสมมติฐาน
สวนที่ 1
ขอมูลเกี่ยวกับลักษณะประชากรศาสตรของกลุมตัวอยาง
ผูศึกษาไดวิเคราะหขอมูลลักษณะทางดานประชากรศาสตรของกลุมตัวอยาง ในการศึกษา
ครั้งนี้ ไดแก เพศ และ อายุ ผลการวิเคราะหขอมูลตามตารางที่ 4.1-4.2
ตารางที่ 4.1 แสดงจํานวนและรอยละของกลุมตัวอยาง จําแนกตามเพศ
เพศ จํานวน รอยละ
ชาย 73 47.10
หญิง 82 52.90
รวม 155 100.00
จากตารางที่ 4.1 พบวา กลุมตัวอยางจํานวน 155 คน เปนเพศหญิงมากกวาเพศชาย คือ มีเพศ
หญิงคิดเปนรอยละ 52.90 และเปนเพศชาย 47.10

36. 36
ตารางที่ 4.2 แสดงจํานวนและรอยละของกลุมตัวอยาง จําแนกตามอายุ
อายุ จํานวน รอยละ
ต่ํากวา 13 ปลงไป 0 0.00
ระหวาง 13-20 ป 29 18.71
ระหวาง 21-35 ป 107 69.03
ระหวาง 36-59 ป 18 11.61
59 ปขึ้นไป 1 0.65
รวม 155 100.00
จากตารางที่ 4.2 พบวา กลุมตัวอยางจํานวน 155 คน สวนใหญมีอายุระหวาง 21-35 ป คิด
เปนรอยละ 69.03 รองลงมา คือ กลุมอายุระหวาง 13-20 ป คิดเปนรอยละ 18.71 ซึ่งใกลเคียงกับกลุม
อายุระหวาง 35-59 ป คิดเปนรอยละ 11.61 รองลงมาคือ กลุมอายุ 59 ปขึ้นไป คิดเปนรอยละ 0.65
และนอยที่สุด คือ กลุมอายุต่ํากวา 13 ปลงไป คิดเปนรอยละ 0.0
สวนที่ 2
ขอมูลเกี่ยวกับพฤติกรรมการใชเฟสบุค
จากการศึกษาขอมูลเกี่ยวกับพฤติกรรมการใชเฟสบุคของกลุมตัวอยางในครั้งนี้ ประกอบดวย
ผลการศึกษาความถี่ในการใชบริการเฟสบุครูปแบบใดบอยครั้งที่สุด ภายในเวลา 1 เดือน โดยขอมูลใน
สวนนี้ จะแสดงเปนจํานวนรอยละ ตามตารางที่ 4.3-4.5 ซึ่งผลปรากฏ ดังนี้
ตารางที่ 4.3 แสดงจํานวนความถี่ในการเขาใชบริการเฟสบุค จําแนกตามประเภทการใชงาน
รายการ ชาย หญิง รวม
ดาน 1.1 การแสดงเฉพาะขอความเทานั้น 185 313 498
ดาน 1.2 การแสดงเฉพาะรูปภาพเทานั้น 96 96 192
ดาน 1.3 การแสดงเฉพาะวิดีโอเทานั้น 5 12 17
ดาน 1.4 การแสดงเฉพาะแอพพลิเคชันเทานั้น 25 96 121
ดาน 1.5 การแสดงตําแหนงสถานที่เทานั้น 102 164 266

37. 37
รายการ ชาย หญิง รวม
ดาน 2.1 การแสดงขอความและรูปภาพ 177 229 406
ดาน 2.2 การแสดงขอความและวิดีโอ 98 58 156
ดาน 2.3 การแสดงขอความและตําแหนงสถานที่ 29 35 64
ดาน 2.4 การแสดงขอความ ตําแหนง และรูปภาพ 17 14 31
ดาน 2.5 การแสดงขอความและลิงคขาว 47 17 64
จากตาราง 4.3 พบวา กลุมตัวอยางเขาใชบริการเฟสบุคประเภทแสดงขอความเพียงอยางเดียว
มากที่สุด โดยมีความถี่ เทากับ 498 ครั้ง รองลงมา คือ การแสดงขอความและรูปภาพรวมกัน มีความถี่
เทากับ 406 ครั้ง อันดับที่สามไดแก การแสดงตําแหนงสถานที่เพียงอยางเดียว มีความถี่เทากับ 266
ครั้ง อันดับที่สี่ ไดแก การแสดงเฉพาะรูปภาพเทานั้น มีความถี่เทากับ 192 ครั้ง อันดับที่หา ไดแก การ
แสดงขอความและวิดีโอ มีความถี่เทากับ 156 อันดับที่หก ไดแก การแสดงเฉพาะแอพพลิเคชันเทานั้น
ความถี่เทากับ 121 ครั้ง อันดับที่เจ็ด ไดแก การแสดงขอความและวิดีโอ และการแสดงขอความและ
ลิงคขาว มีความถี่เทากัน คือ 64 ครั้ง อันดับที่ แปด ไดแก การแสดงขอความ ตําแหนง และรูปภาพ
ความถี่เทากับ 31 และเขาใชบริการนอยที่สุดไดแก การแสดงเฉพาะวิดีโอเทานั้น ความถี่เทากับ 17
ครั้ง
ตารางที 4.4 แสดงผลการทดสอบรอยละของกลุมตัวอยาง ในการเขาใชบริการเฟสบุค จําแนกตามเพศ
รายการ เพศชาย หญิง
ดาน 1.1 การแสดงเฉพาะขอความเทานั้น 23.69 30.27
ดาน 1.2 การแสดงเฉพาะรูปภาพเทานั้น 12.29 9.28
ดาน 1.3 การแสดงเฉพาะวิดีโอเทานั้น 0.64 1.16
ดาน 1.4 การแสดงเฉพาะแอพพลิเคชั่นเทานั้น 3.20 9.28
ดาน 1.5 การแสดงตําแหนงสถานที่เทานั้น 13.06 15.86
ดาน 2.1 การแสดงขอความและรูปภาพ 22.66 22.15
ดาน 2.2 การแสดงขอความและวิดีโอ 12.55 5.61
ดาน 2.3 การแสดงขอความและตําแหนงสถานที่ 3.71 3.38
ดาน 2.4 การแสดงขอความ ตําแหนง และรูปภาพ 2.18 1.35
ดาน 2.5 การแสดงขอความและลิงคขาว 6.02 1.64

38. 38
จากตาราง 4.4 พบวา กลุมตัวอยางเขาใชบริการเฟสบุค มีรายละเอียดดังนี้
ดาน 1.1 การแสดงขอความเทานั้น มีสัดสวนการใชงานของเพศหญิง(คิดเปนรอยละ 30.27)
มากกวา เพศชาย (คิดเปนรอยละ 23.69)
ดาน 1.2 การแสดงเฉพาะรูปภาพเทานั้น มีสัดสวนการใชงานของเพศชาย (คิดเปนรอยละ
12.29) มากกวา เพศหญิง (คิดเปนรอยละ 9.28)
ดาน 1.3 การแสดงเฉพาะวิดีโอเทานั้น มีสัดสวนการใชงานของเพศหญิง (คิดเปนรอยละ 1.16)
มากกวา เพศชาย (คิดเปนรอยละ 0.64)
ดาน 1.4 การแสดงเฉพาะแอพพลิเคชั่นเทานั้น มีสัดสวนการใชงานของเพศหญิง (คิดเปนรอย
ละ 9.28) มากกวา เพศชาย (คิดเปนรอยละ 3.20)
ดาน 1.5 การแสดงตําแหนงสถานที่เทานั้น มีสัดสวนการใชงานของเพศหญิง (คิดเปนรอยละ
15.86) มากกวา เพศชาย (คิดเปนรอยละ 13.06)
ดาน 2.1 การแสดงขอความและรูปภาพ มีสัดส วนการใชงานของเพศชาย (คิดเปนร อยละ
22.66) มากกวา เพศหญิง (คิดเปนรอยละ 22.15)
ดาน 2.2 การแสดงขอความและวิดีโอ มีสัดสวนการใชงานของเพศชาย (คิดเปนรอยละ 12.55)
มากกวา เพศหญิง (คิดเปนรอยละ 5.61)
ดาน 2.3 การแสดงขอความและตําแหนงสถานที่ มีสัดสวนการใชงานของเพศชาย (คิดเปนรอย
ละ 3.71) มากกวา เพศหญิง (คิดเปนรอยละ 3.38)
ดาน 2.4 การแสดงขอความ ตําแหนง และรูปภาพ มีสัดสวนการใชงานของเพศชาย (คิดเปน
รอยละ 2.18) มากกวา เพศหญิง (คิดเปนรอยละ 1.35)
และ ดาน 2.5 การแสดงขอความและลิงคขาว มีสัดสวนการใชงานของเพศชาย (คิดเปนรอยละ
6.02) มากกวา เพศหญิง (คิดเปนรอยละ 1.64)
สมมติฐานการวิจัยที่ 2 ผูใชเฟสบุค (Facebook) ที่มีเพศตงกันจะมีพฤติกรรมการใชแตกตางกัน
ตารางที่ 4.5 ผลการทดสอบรอยละของกลุมตัวอยาง ในการเขาใชบริการเฟสบุค จําแนกตามชวงอายุ
ต่ํากวา 13 ระหวาง ระหวาง ระหวาง 60
รายการ
ปลงไป 13-20 21-35 36-59 ปขึ้นไป
ดาน 1.1 การแสดงเฉพาะขอความเทานั้น 0 34.01 24.07 4.8 0
ดาน 1.2 การแสดงเฉพาะรูปภาพเทานั้น 0 12.65 8.06 27.4 0
ดาน 1.3 การแสดงเฉพาะวิดีโอเทานั้น 0 1.36 0.59 1.6 0
ดาน 1.4 การแสดงเฉพาะแอพพลิเคชั่นเทานั้น 0 10.20 4.22 4.8 0

39. 39
ดาน 1.5 การแสดงตําแหนงสถานที่เทานั้น 0 2.99 21.91 33.9 0
ดาน 2.1 การแสดงขอความและรูปภาพ 0 17.96 25.34 25.8 0
ดาน 2.2 การแสดงขอความและวิดีโอ 0 14.83 4.62 0.0 0
ดาน 2.3 การแสดงขอความและตําแหนงสถานที่ 0 2.59 4.42 0.0 0
ดาน 2.4 การแสดงขอความ ตําแหนง และรูปภาพ 0 1.22 2.16 0.0 0
ดาน 2.5 การแสดงขอความและลิงคขาว 0 2.18 4.62 1.6 0
จากตาราง 4.5 พบวา การเขาใชบริการเฟสบุค จําแนกตามชวงอายุ มีรายละเอียดดังนี้
ดาน 1.1 การแสดงขอความเทานั้น กลุมตัวอยางชวงอายุระหวาง 13-20 ป มีการใชงานมาก
ที่สุด คิดเปนรอยละ 34.01 รองลงมา คือ ชวงอายุระหวาง 21-35 ป คิดเปนรอยละ 24.07 อันดับที่
สาม คือ ชวงอายุระหวาง 36-59 ป คิดเปนรอยละ 4.8
ดาน 1.2 การแสดงเฉพาะรูปภาพเทานั้น กลุมตัวอยางชวงอายุระหวาง 36-59 ป มีการใชงาน
มากที่สุด คิดเปนรอยละ 27.4 รองลงมา คือ ชวงอายุระหวาง 13-20 ป คิดเปนรอยละ 12.65 อันดับที่
สาม คือ ชวงอายุระหวาง 21-35 ป คิดเปนรอยละ 8.06
ดาน 1.3 การแสดงเฉพาะวิดีโอเทานั้น กลุมตัวอยางชวงอายุระหวาง 36-59 ป มีการใชงาน
มากที่สุด คิดเปนรอยละ 1.6 รองลงมา คือ ชวงอายุระหวาง 13-20 ป คิดเปนรอยละ 1.36 อันดับที่
สาม คือ ชวงอายุระหวาง 21-35 ป คิดเปนรอยละ 0.59
ดาน 1.4 การแสดงเฉพาะแอพพลิเคชั่นเทานั้น กลุมตัวอยางชวงอายุระหวาง 13-20 ป มีการ
ใชงานมากที่สุด คิดเปนรอยละ 10.20 รองลงมา คือ ชวงอายุระหวาง 21-35 ป คิดเปนรอยละ 4.22
อันดับที่สาม คือ ชวงอายุระหวาง 36-59 ป คิดเปนรอยละ 4.8
ดาน 1.5 การแสดงตําแหนงสถานที่เทานั้น กลุมตัวอยางชวงอายุระหวาง 36-59 ป มีการใช
งานมากที่สุด คิดเปนรอยละ 33.9 รองลงมา คือ ชวงอายุระหวาง 21-35 ป คิดเปนร อยละ 21.91
อันดับที่สาม คือ ชวงอายุระหวาง 13-20 ป คิดเปนรอยละ 2.99
ดาน 2.1 การแสดงขอความและรูปภาพ กลุมตัวอยางชวงอายุระหวาง 36-59 ป มีการใชงาน
มากที่สุด คิดเปนรอยละ 25.8 รองลงมา คือ ชวงอายุระหวาง 21-35 ป คิดเปนรอยละ 25.34 อันดับที่
สาม คือ ชวงอายุระหวาง 13-20 ป คิดเปนรอยละ 17.96
ดาน 2.2 การแสดงขอความและวิดีโอ กลุมตัวอยางชวงอายุระหวาง 13-20 ป มีการใชงานมาก
ที่สุด คิดเปนรอยละ 14.83 รองลงมา คือ ชวงอายุระหวาง 21-35 ป คิดเปนรอยละ 4.62
ดาน 2.3 การแสดงขอความและตําแหนงสถานที่ กลุมตัวอยางชวงอายุระหวาง 21-35 ป มี
การใชงานมากที่สุด คิดเปนรอยละ 4.42 รองลงมา คือ ชวงอายุระหวาง 13-20 ป คิดเปนรอยละ 2.59

40. 40
ดาน 2.4 การแสดงขอความ ตําแหนง และรูปภาพ กลุมตัวอยางชวงอายุระหวาง 21-35 ป มี
การใชงานมากที่สุด คิดเปนรอยละ 2.16 รองลงมา คือ ชวงอายุระหวาง 13-20 ป คิดเปนรอยละ 1.22
ดาน 2.5 การแสดงขอความและลิงคขาว กลุมตัวอยางชวงอายุระหวาง 21-35 ป มีการใชงานมากที่สุด
คิดเปนรอยละ 4.62 รองลงมา คือ ชวงอายุระหวาง 13-20 ป คิดเปนรอยละ 2.18 อันดับที่สาม คือ
ชวงอายุระหวาง 36-59 ป คิดเปนรอยละ 1.6
สวนที่ 3
การทดสอบสมมติฐาน
สมมติฐานการวิจัยที่ 1
H0 : = 0
H0 : พฤติกรรมการใชเฟสบุค (Facebook) ไมขึ้นอยูกับเพศ
ตารางที่ 4.6 sex * act Crosstabulation
act
1 2 3 4 5
sex 1 Count 185 96 5 25 102
Expected Count 214.3 82.6 7.3 52.1 114.5
% within sex 23.7% 12.3% .6% 3.2% 13.1%
% within act 37.1% 50.0% 29.4% 20.7% 38.3%
% of Total 10.2% 5.3% .3% 1.4% 5.6%
2 Count 313 96 12 96 164
Expected Count 283.7 109.4 9.7 68.9 151.5
% within sex 30.3% 9.3% 1.2% 9.3% 15.9%
% within act 62.9% 50.0% 70.6% 79.3% 61.7%
% of Total 17.2% 5.3% .7% 5.3% 9.0%

41. 41
act
1 2 3 4 5
T Count 498 192 17 121 266
ot Expected Count 498.0 192.0 17.0 121.0 266.0
al
% within sex 27.4% 10.6% .9% 6.7% 14.7%
% within act 100.0% 100.0% 100.0% 100.0% 100.0%
% of Total 27.4% 10.6% .9% 6.7% 14.7%
ตารางที่ 4.7 sex * act Crosstabulation
act
6 7 8 9 10 Total
sex 1 Count 177 98 29 17 47 781
Expected 174.7 67.1 27.5 13.3 27.5 781.0
Count
% within sex 22.7% 12.5% 3.7% 2.2% 6.0% 100.0%
% within act 43.6% 62.8% 45.3% 54.8% 73.4% 43.0%
% of Total 9.8% 5.4% 1.6% .9% 2.6% 43.0%
2 Count 229 58 35 14 17 1034
Expected 231.3 88.9 36.5 17.7 36.5 1034.0
Count
% within sex 22.1% 5.6% 3.4% 1.4% 1.6% 100.0%
% within act 56.4% 37.2% 54.7% 45.2% 26.6% 57.0%
% of Total 12.6% 3.2% 1.9% .8% .9% 57.0%

42. 42
act
6 7 8 9 10 Total
T Count 406 156 64 31 64 1815
ot Expected 406.0 156.0 64.0 31.0 64.0 1815.0
al Count
% within sex 22.4% 8.6% 3.5% 1.7% 3.5% 100.0%
% within act 100.0% 100.0% 100.0% 100.0% 100.0% 100.0%
% of Total 22.4% 8.6% 3.5% 1.7% 3.5% 100.0%
ตารางที่ 4.8 Chi-Square Tests
Value df Asymp. Sig. (2-sided)
Pearson Chi-Square 90.212a 9 .000
Likelihood Ratio 92.437 9 .000
Linear-by-Linear Association 27.139 1 .000
N of Valid Cases 1815
a. 0 cells (.0%) have expected count less than 5. The minimum expected
count is 7.32.
จากตารางที่ 4.6 4.7 และ 4.8 พบวา คา Chi-square Test คือ คา Pearson-Chi-square
เทากับ 90.212 และคา Asymp. Sig (2-Sigded) เทากับ .000 ซึ่งมีคานอยกวา ระดับนัยสําคัญ ∝ =
.05 จึงปฏิเสธ H0 นั่นคือ พฤติกรรมการใชเฟสบุค (Facebook) ขึ้นอยูกับเพศ

43. 43
สมมติฐานการวิจัยที่ 2
H0 : = 0
H0 : พฤติกรรมการใชเฟสบุค (Facebook) ไมขึ้นอยูกับชวงอายุ
ตารางที่ 4.9 age * act Crosstabulation
act
1 2 3 4 5
age 2 Count 250 93 10 75 22
Expected Count 201.7 77.8 6.9 49.0 107.7
% within age 34.0% 12.7% 1.4% 10.2% 3.0%
% within act 50.2% 48.4% 58.8% 62.0% 8.3%
% of Total 13.8% 5.1% .6% 4.1% 1.2%
3 Count 245 82 6 43 223
Expected Count 279.3 107.7 9.5 67.9 149.2
% within age 24.1% 8.1% .6% 4.2% 21.9%
% within act 49.2% 42.7% 35.3% 35.5% 83.8%
% of Total 13.5% 4.5% .3% 2.4% 12.3%
4 Count 3 17 1 3 21
Expected Count 17.0 6.6 .6 4.1 9.1
% within age 4.8% 27.4% 1.6% 4.8% 33.9%
% within act .6% 8.9% 5.9% 2.5% 7.9%
% of Total .2% .9% .1% .2% 1.2%

44. 44
act
1 2 3 4 5
Total Count 498 192 17 121 266
Expected Count 498.0 192.0 17.0 121.0 266.0
% within age 27.4% 10.6% .9% 6.7% 14.7%
% within act 100.0% 100.0% 100.0% 100.0% 100.0%
% of Total 27.4% 10.6% .9% 6.7% 14.7%
ตารางที่ 4.10 age * act Crosstabulation
act
6 7 8 9 10 Total
age 2 Count 132 109 19 9 16 735
Expected Count 164.4 63.2 25.9 12.6 25.9 735.0
% within age 18.0% 14.8% 2.6% 1.2% 2.2% 100.0%
% within act 32.5% 69.9% 29.7% 29.0% 25.0% 40.5%
% of Total 7.3% 6.0% 1.0% .5% .9% 40.5%
3 Count 258 47 45 22 47 1018
Expected Count 227.7 87.5 35.9 17.4 35.9 1018.0
% within age 25.3% 4.6% 4.4% 2.2% 4.6% 100.0%
% within act 63.5% 30.1% 70.3% 71.0% 73.4% 56.1%
% of Total 14.2% 2.6% 2.5% 1.2% 2.6% 56.1%

45. 45
act
6 7 8 9 10 Total
4 Count 16 0 0 0 1 62
Expected Count 13.9 5.3 2.2 1.1 2.2 62.0
% within age 25.8% .0% .0% .0% 1.6% 100.0%
% within act 3.9% .0% .0% .0% 1.6% 3.4%
% of Total .9% .0% .0% .0% .1% 3.4%
T Count 406 156 64 31 64 1815
o Expected Count 406.0 156.0 64.0 31.0 64.0 1815.0
t
% within age 22.4% 8.6% 3.5% 1.7% 3.5% 100.0%
a
% within act 100.0% 100.0% 100.0% 100.0% 100.0% 100.0%
l
% of Total 22.4% 8.6% 3.5% 1.7% 3.5% 100.0%
ตารางที่ 4.11 Chi-Square Tests
Value df Asymp. Sig. (2-sided)
Pearson Chi-Square 285.228a 18 .000
Likelihood Ratio 316.751 18 .000
Linear-by-Linear Association 23.184 1 .000
N of Valid Cases 1815
a. 5 cells (16.7%) have expected count less than 5. The minimum expected
count is .58.
จากตารางที่ 4.9 4.10 และ 4.11 พบวา คา Chi-square Test คือ คา Pearson-Chi-square
เทากับ 285.228 และคา Asymp. Sig (2-Sigded) เทากับ .000 ซึ่งมีคานอยกวา ระดับนัยสําคัญ ∝
= .05 จึงปฏิเสธ H0 นั่นคือ พฤติกรรมการใชเฟสบุค (Facebook) ขึ้นอยูกับชวงอายุ

46. 46
บทที่ 5
บทสรุป
การวิจัยเรื่อง “ศึก ษาพฤติกรรมการใชเฟสบุค (Facebook) ของผูใชที่มีชวงอายุและเพศ
ตางกัน” มีจุดมุงหมาย คือ
1. เพื่อศึกษาพฤติกรรมการใชเฟสบุค (Facebook) ของผูใชงานที่มีชวงอายุตางกัน
2. เพื่อศึกษาพฤติกรรมการใชเฟสบุค (Facebook) ของผูใชงานที่มีเพศตางกัน
การศึกษาในครั้งนี้ ใชวิธีการวิจัยเชิงสํารวจ (Survey Research) ซึ่ง ใชแบบบันทึกความถี่
(Frequency) เปนเครื่องมือในการเก็บรวบรวมขอมูล จากการสุมกลุมตัวอยาง 155 คน โดยการสุม
ตัวอยางอยางงาย (Sample Random Sampling) ใชวิธีการสุมโดยการจับสลาก จากกลุมเพื่อนของ
ผูวิจัย จํานวน 254 คน โดยเก็บขอมูลตั้งแต วันที่ 1 เดือนกันยายน พ.ศ. 2555 ถึง วันที่ 30 เดือน
กันยายน พ.ศ. 2555
ในสวนการวิเคราะหขอมูล ผูวิจัยใชโปรแกรมสําเร็จรูป Microsoft Excel และ SPSS for
window โดยการวิเคราะหขอมูลเชิงพรรณนา (Descriptive Statistics) โดยใชสถิติแจกแจงคาความถี่
และคารอยละ เพื่ออธิบายลักษณะทางประชากรศาสตร และพฤติกรรมของกลุมผูใชบริการ และใชสถิติ
เชิงอนุมาน (Inferential Statistics) และไคสแควร (Chi – Square Test) เพื่ออธิบายความสัมพันธ
ระหวางตัวแปรอิสระและตัวแปรตาม ผลการวิเคราะห สรุปไดดังนี้
สรุปผลการวิจัย
สวนที่ 1 ขอมูลเกี่ยวกับลักษณะประชากรศาสตรของกลุมตัวอยาง
จากการศึกษากลุมตัวอยางจํานวน 155 คน พบวา เปนเพศหญิงมากกวาเพศชาย คือ
มีเพศหญิงคิดเปนรอยละ 52.90 และเปนเพศชาย 47.10 โดยสวนใหญมีอายุระหวาง 21-35 ป คิดเปน
รอยละ 69.03 รองลงมา คือ กลุมอายุระหวาง 13-20 ป คิดเปนรอยละ 18.71 ซึ่งใกลเคียงกับกลุมอายุ
ระหวาง 35-59 ป คิดเปนรอยละ 11.61 รองลงมาคือ กลุมอายุ 59 ปขึ้นไป คิดเปนรอยละ 0.65 และ
นอยที่สุด คือ กลุมอายุต่ํากวา 13 ปลงไป คิดเปนรอยละ 0.0
สวนที่ 2 ขอมูลเกี่ยวกับพฤติกรรมการใชเฟสบุค
จากการศึกษากลุมตัวอยางจํานวน 155 คน พบวา กลุมตัวอยางเขาใชบริการเฟสบุ
คประเภทแสดงขอความเพียงอยางเดียวมากที่สุด โดยมีความถี่ เทากับ 498 ครั้ง รองลงมา คือ การ

47. 47
แสดงขอความและรูปภาพรวมกัน มีความถี่เทากับ 406 ครั้ง และเขาใชบริการนอยที่สุดไดแก การแสดง
เฉพาะวิดีโอเทานั้น ความถี่เทากับ 17 ครั้ง
พฤติกรรมของ กลุมตัวอยางการใชงานเฟสบุคแตละดานจําแนกตามเพศ ดาน 1.1
การแสดงขอความเทานั้น มีสัดสวนการใชงานของเพศหญิง(คิดเปนรอยละ 30.27) มากกวา เพศชาย
(คิดเปนรอยละ 23.69) ดาน 1.2 การแสดงเฉพาะรูปภาพเทานั้น มีสัดสวนการใชงานของเพศชาย (คิด
เปนรอยละ 12.29) มากกวา เพศหญิง (คิดเปนรอยละ 9.28) ดาน 1.3 การแสดงเฉพาะวิดีโอเทานั้น มี
สัดสวนการใชงานของเพศหญิง (คิดเปนรอยละ 1.16) มากกวา เพศชาย (คิดเปนรอยละ 0.64) ดาน
1.4 การแสดงเฉพาะแอพพลิเคชั่นเท านั้น มีสั ดสวนการใชงานของเพศหญิง (คิดเป นรอยละ 9.28)
มากกวา เพศชาย (คิดเปนรอยละ 3.20) ดาน 1.5 การแสดงตําแหนงสถานที่เทานั้น มีสัดสวนการใช
งานของเพศหญิง (คิดเปนรอยละ 15.86) มากกวา เพศชาย (คิดเป นรอ ยละ 13.06) ดาน 2.1 การ
แสดงขอความและรูปภาพ มีสัดสวนการใชงานของเพศชาย (คิดเปนรอยละ 22.66) มากกวา เพศหญิง
(คิดเปนรอยละ 22.15) ดาน 2.2 การแสดงขอความและวิดีโอ มีสัดสวนการใชงานของเพศชาย (คิดเปน
รอยละ 12.55) มากกวา เพศหญิง (คิดเปนรอยละ 5.61) ดาน 2.3 การแสดงขอ ความและตําแหนง
สถานที่ มีสัดสวนการใชงานของเพศชาย (คิดเปนรอยละ 3.71) มากกวา เพศหญิง (คิดเปนรอยละ
3.38) ดาน 2.4 การแสดงขอความ ตําแหนง และรูปภาพ มีสัดสวนการใชงานของเพศชาย (คิดเปนรอย
ละ 2.18) มากกวา เพศหญิง (คิดเปนรอยละ 1.35) และ ดาน 2.5 การแสดงขอความและลิงคขาว มี
สัดสวนการใชงานของเพศชาย (คิดเปนรอยละ 6.02) มากกวา เพศหญิง (คิดเปนรอยละ 1.64)
พฤติกรรมของกลุมตัวอยางในการใชงานเฟสบุคแตละดานจําแนกตามชวงอายุ ดาน
1.1 การแสดงขอความเทานั้น กลุมตัวอยางชวงอายุระหวาง 13-20 ป มีการใชงานมากที่สุด คิดเปน
รอยละ 34.01 รองลงมา คือ ชวงอายุระหวาง 21-35 ป คิดเปนรอยละ 24.07 อันดับที่สาม คือ ชวง
อายุระหวาง 36-59 ป คิดเปนรอยละ 4.8 ดาน 1.2 การแสดงเฉพาะรูปภาพเทานั้น กลุมตัวอยางชวง
อายุระหวาง 36-59 ป มีการใชงานมากที่สุด คิดเปนรอยละ 27.4 รองลงมา คือ ชวงอายุระหวาง 13-
20 ป คิดเปนรอยละ 12.65 อันดับที่สาม คือ ชวงอายุระหวาง 21-35 ป คิดเปนรอยละ 8.06 ดาน 1.3
การแสดงเฉพาะวิดีโอเทานั้น กลุมตัวอยางชวงอายุระหวาง 36-59 ป มีการใชงานมากที่สุด คิดเปนรอย
ละ 1.6 รองลงมา คือ ชวงอายุระหวาง 13-20 ป คิดเป นรอ ยละ 1.36 อันดับที่ สาม คือ ชวงอายุ
ระหวาง 21-35 ป คิดเปนรอยละ 0.59 ดาน 1.4 การแสดงเฉพาะแอพพลิเคชั่นเทานั้น กลุมตัวอยาง
ชวงอายุระหวาง 13-20 ป มีการใชงานมากที่สุด คิดเปนรอยละ 10.20 รองลงมา คือ ชวงอายุระหวาง
21-35 ป คิดเปนรอยละ 4.22 อันดับที่สาม คือ ชวงอายุระหวาง 36-59 ป คิดเปนรอยละ 4.8 ดาน 1.5
การแสดงตําแหนงสถานที่เทานั้น กลุมตัวอยางชวงอายุระหวาง 36-59 ป มีการใชงานมากที่สุด คิดเปน
รอยละ 33.9 รองลงมา คือ ชวงอายุระหวาง 21-35 ป คิดเปนรอยละ 21.91 อันดับที่สาม คือ ชวงอายุ
ระหวาง 13-20 ป คิดเปนรอยละ 2.99 ดาน 2.1 การแสดงขอความและรูปภาพ กลุมตัวอยางชวงอายุ

48. 48
ระหวาง 36-59 ป มีการใชงานมากที่สุด คิดเปนรอยละ 25.8 รองลงมา คือ ชวงอายุระหวาง 21-35 ป
คิดเปนรอยละ 25.34 อันดับที่สาม คือ ชวงอายุระหวาง 13-20 ป คิดเปนรอยละ 17.96 ดาน 2.2 การ
แสดงขอความและวิดีโอ กลุมตัวอยางชวงอายุระหวาง 13-20 ป มีการใชงานมากที่สุด คิดเปนรอยละ
14.83 รองลงมา คือ ชวงอายุระหวาง 21-35 ป คิดเปนรอยละ 4.62 ดาน 2.3 การแสดงขอความและ
ตําแหนงสถานที่ กลุมตัวอยางชวงอายุระหวาง 21-35 ป มีการใชงานมากที่สุด คิดเปนรอยละ 4.42
รองลงมา คือ ชวงอายุระหวาง 13-20 ป คิดเปนรอยละ 2.59 ดาน 2.4 การแสดงขอความ ตําแหนง
และรูปภาพ กลุมตัวอยางชวงอายุระหวาง 21-35 ป มีการใชงานมากที่สุด คิดเปนรอยละ 2.16 รองลงมา
คือ ชวงอายุระหว าง 13-20 ป คิดเปนร อยละ 1.22 ดาน 2.5 การแสดงขอความและลิ งคขาว กลุม
ตัวอยางชวงอายุระหว าง 21-35 ป มีการใชงานมากที่สุ ด คิดเปนร อยละ 4.62 รองลงมา คือ ชวงอายุ
ระหวาง 13-20 ป คิดเปนรอยละ 2.18 อันดับที่สาม คือ ชวงอายุระหวาง 36-59 ป คิดเปนรอยละ 1.6
สวนที่ 3 การทดสอบสมมติฐาน
ตารางที่ 5.1 ผลการทดสอบสมมุติฐาน
สมมุติฐานการวิจัยและสมมุติฐานทางสถิติ ผลการทดสอบ
สมมุติฐานการวิจัยที่ 1 พฤติกรรมการใชเฟสบุค (Facebook) ปฏิเสธสมมุติฐานการวิจัย
ไมขึ้นอยูกับเพศ
สมมุติฐานการวิจัยที่ 2 พฤติกรรมการใชเฟสบุค (Facebook) ปฏิเสธสมมุติฐานการวิจัย
ไมขึ้นอยูกับชวงอายุ
อภิปรายผล
1. ดานประชากรศาสตรของกลุมตัวอยาง
จากการศึกษาและสรุปผล พบวา กลุมตัวอยางสวนใหญเปนเพศหญิงมากกวาเพศชาย
และมีชวงอายุระหวาง 21 – 35 ป มากที่สุด
2. ดานพฤติกรรมการใชเฟสบุค (Facebook)
จากผลสรุปการวิจัยพบวา กลุมตัวอยางสวนใหญเปนเพศหญิง ดังกลาว สอดคลองกับ
กระบวนการขัดเกลาทางสังคม (Socializations) (กาญจนา แกวเทพ & สมสุข หินพิมาน, 2551 :
592) ที่กลาววา ผูชายมีบทบาทในพื้นที่สาธารณะที่สรางรายไดเสมอ ที่เปนเรื่องของการเมือง ผูหญิงถูกกีด
กันออกจากพื้นที่เหลานั้นดวยหนาที่ของความเปนแม และภรรยาที่ดี หากภรรยาที่ไมดูแลสามี และลูก ถือ
เปนภรรยาที่บกพรองตอหนาที่ ดังนั้น ผูหญิงจึงตองการพื้นที่สาธารณะในการแสดงออกใหเปนที่ยอมรับของ
สังคม โดยผานชองทางเครือขายสังคมออนไลน เชน เฟสบุค เปนตน

49. 49
และ กลุมตัวอยางสวนใหญจะอยูในชวงอายุระหวาง 21 – 35 ป สอดคลองกับ พัฒนาการทาง
จิตสังคม 8 ขั้น ตามทฤษฎีของแอริคสัน (The Eight Stages of Psychosocial Development in
Erikson) เนื่องจาก ชวงอายุนี้เปนวัยผูใหญตอนตน บุคคลในชวงอายุนี้จะรูจักตนเอง รูวาตนเองมีความ
เชื่ออยางไร ตองการอะไรในชีวิต เกิดความรูสึกตองการมีเพื่อนสนิทที่จะรับและแลกเปลี่ยนสิ่งตางๆ ที่
ตนมีอยู แบงปนความเชื่อถือ ความสุข และความตองการของตนแกผูอื่น
3. การทดสอบสมมุติฐาน
สมมุติฐานการวิจัยที่ 1 พฤติกรรมการใชเฟสบุค (Facebook) ไมขึ้นอยูกับเพศ
จากการศึกษาพบวา พฤติกรรมการใชเฟสบุค (Facebook) ขึ้นอยูกับเพศ เนื่องจาก สื่ออินเทอรเน็ตนั้น
สามารถตอบสนองความตองการของมนุษยไดและชวยเติมเต็มชดเชยความตองการที่ขาดหายไปของ
บุคคลในลําดับขั้นความตองการ (John Suler อางอิงใน อรอุมา ศรีสุทธิพันธ, 2545 : 20) โดยแบง
ตามขั้น Sexual Needs ความตองการในดานเพศ (อางถึงใน ฟรอยด) กลาววา เรื่องเพศ (Sex) นี้ เปน
การตองการพื้นฐานของมนุษยและเปนความตองการลําดับขั้นแรกของ Maslow ซึ่งในปจจุบันเรื่องของ
เพศนั้นเปนหัวขอที่นิยมมากในสื่ออินเทอรเน็ต เมื่อบุคคลถูกครอบงําจากกิจกรรมทางเพศในออนไลน
หรือ Cybersex นี้ จะทําใหเขาไดรับความพึงพอใจ ซึ่งกิจกรรมเกี่ยวกับเรืองเพศในอินเทอรเน็ตนี้เปนสิง
่ ่
เสพติดได เพราะมันงายในการเขาถึง ลักษณะของสื่อที่ผูใชไมตองระบุชื่อนั้นก็เปนหนทางที่ปลอดภัย มี
ทางเลือกสรางอัตลักษณใหมและเปลี่ยนเพศใหม ซึ่งทําใหอินเทอรเน็ตนี้ สามารถเติมเต็มพลังความ
ตองการได และการใชบุคคลสามารถเขาไปหาคูไดตามตองการของตน Cybersex นั้นเปนการชดเชย
การแสดงออกในเรื่องเพศทางกายภาพ เมื่อบุคคลนั้นยังไมไดรับความพึงพอใจในเรื่องเพศจากชีวิตจริง
เขาก็จ ะมอบสิ่งทดแทนในอินเทอรเ น็ต พัฒ นาการของบทบาททางเพศของเด็กหญิงในสมัยใหมยิ่ง
ซับซอนมากขึ้น ในดานหนึ่งเด็กหญิงจะไปโรงเรียนเพื่อเตรียมตัวอยูในสังคมและวิทยาการที่ซับซอน
แตสิ่งที่ยังอยูในจิตไรสํานึกของเด็กหญิงที่ไดรับการสอนจากแมคือ ความเปนผูหญิง การรักสวย รัก
งาม ความเปนแมบานแมเรือน ผูหญิงที่ดีคือเพศที่ออนแอ ที่สามารถใชน้ําตาลบลางความผิดหรือ
ความรูสึกผิด นอกจากนั้นความเปนเมียและเปนแมยังพันธนาการผูหญิงใหแสดงบทบาทเหลานั้นซ้ํา
แลวซ้ําอีก ในขณะที่การดําเนินชีวิตของเด็กชายก็ไมตางกันคือการไปโรงเรียน เพื่อออกสูสังคม แต
เด็กชายจะสามารถสรางบทบาทของตัวเอง หรือสามารถกลายเปนชายหนุมที่มีพื้นที่ของตัวเอง โดยที่
ไมไดผูกโยงหรือยึดติดกับบทบาทของความเปนพอ หรือสามี เหมือนที่ผูหญิงถูกตรึงดวยวัฒนธรรม
(ปรานี วงษเทศ. (2544) :72-73) และกระบวนการขัดเกลาทางสังคม (Socializations) (กาญจนา
แกวเทพ & สมสุข หินพิมาน, 2551 : 592) กลาววา การสรางความเปนเพศชายและเพศหญิงสะทอน
ออกมาในทุ กพื้ นที่ ของชีวิตประจํ าวันและพื้นที่ ส าธารณะ ในพื้ นที่ ของชีวิตประจํ าวัน เชน การ
ทําอาหาร ในครัวเรือนนั้นการทําอาหารเปนหนาที่และบทบาทของผูหญิง ในขณะที่การทําอาหารใน

50. 50
โรงแรมหรือรานอาหาร (เชฟ) เปนหนาที่ของผูชาย ผูชายมีบทบาทในพื้นที่สาธารณะที่สรางรายได
เสมอ
สมมุ ติฐ านการวิจัยที่ 2 พฤติกรรมการใชเ ฟสบุ ค (Facebook) ไมขึ้นอยูกับ ชวงอายุ จาก
การศึกษาพบวา พฤติกรรมการใชเฟสบุค (Facebook) ขึ้นอยูกับชวงอายุ บุคคลในขั้นนี้อยูชวงอายุ
ประมาณ 21 – 35 ป เปนวัยผูใหญตอนตน ตามพัฒนาการทางจิตสังคม 8 ขั้น ตามทฤษฎีของแอริคสัน
(The Eight Stages of Psychosocial Development in Erikson) กลาววา ที่สามารถหาอัตลักษณ
ของตนเองไดจากชวงกอนแลว บุคคลในชวงอายุนี้จะรูจักตนเอง รูวาตนเองมีความเชื่ออยางไร ตองการ
อะไรในชีวิต เกิดความรูสึกตองการมีเพือนสนิทที่จะรับและแลกเปลี่ยนสิ่งตางๆ ที่ตนมีอยู แบงปนความ
่
เชื่อ ถือ ความสุข และความตอ งการของตนแกผู อื่น นั่นคือ คูส มรส หรือ เพื่อ นสนิท จึง มีการพั ฒนา
ความรูสึกผูกพันกับผูอื่น แตถาบุคคลไมสามารถสรางความรูสึกผูกพันใกลชิดกับผูอื่นได มีความตองการ

แขงขันหรือทะเลาะเบาะแวงกับผูอื่น ก็จะนําไปสูความรูสึกโดดเดี่ยวอางวาง
บุคคลในชวงนี้มีความเปนอิสระในสังคมมากกวาวัยกอนๆ ในชวงตน มีความรับผิดชอบตอ
ตนเอง ครอบครัวและสังคม ความสมบูรณของจิตใจในชวงนี้คือ การไดรับการยอมรับ มีความกาวหนา
มีอาชีพที่เหมาะสม มีการสมาคมกับเพศตรงขามเพื่อการเลือกคูครองตอไป การปรับตัวของผูใหญในวัย
นี้คือ การเลือกคูครอง และการมีหนาที่การงานที่เหมาะสม รวมทั้งการเขากันไดดีกับเพื่อนรวมงาน การ
ไมส ามารถปรับ ตัวไดจะทําให บุคคลแยกตัวออกไปจากสัง คมและครอบครั ว ซึ่ง จะสง ผลกระทบตอ
ความสามารถในการเป นผูใหญที่ส มบูรณ แม บางคนที่แตงงานแล ว แตไม สามารถแบงปนชีวิต และ
กิจกรรมกับคูสมรสได จะรูสึกโดดเดี่ยว และสงผลตอการปรับตัวของบุตร เมื่อบุตรเติบโตและ ออกไป
เผชิญ ชีวิตในสั ง คมภายนอก ดัง นั้น งานและความรั ก จึ ง เป น สิ่ ง ที่ ทํ าให บุ คคลในชวงวัยนี้ป ระสบ
ความสําเร็จในชีวิต
ขอเสนอแนะ
ขอเสนอแนะทางการวิจัย
จากการศึกษาการวิจัย เรื่อง “พฤติกรรมการใชเฟสบุค (Facebook) ของผูใชที่มีชวงอายุและ
เพศตางกัน” พบวา
1. ในการศึกษาคนควาครั้งตอไปเห็นควรใหมีการสัมภาษณและตอบแบบสอบถามจากกลุม
ตัวอยาง ซึ่งจะทําใหไดขอมูลในเชิงลึกมากขึ้น
2. ใหขยายกลุมประชากรและกลุมตัวอยางของผูใชเฟสบุค เพื่อใหได ขอมูลที่หลากหลาย
มากขึ้น
3. ควรศึกษาพฤติกรรมการใชเฟสบุคทางดานการเรียนการสอนเพื่อเปนประโยชนในดาน
การศึกษาตอไป

51. 51
ภาคผนวก

52. 52
ภาคผนวก ก แบบบันทึกความถี่
ชวง แบบ แบบ แบบ แบบ แบบ แบบ แบบ แบบ แบบ แบบ
ที่ ชื่อ เพศ
อายุ 1.1 1.2 1.3 1.4 1.5 2.1 2.2 2.3 2.4 2.5
1
2
3
4
5
6
7

53. 53
ภาคผนวก ข รูปแบบพฤติกรรมการใชเฟสบุค (Facebook)
1) ดานการแสดงเฉพาะเพียงหนึ่งพฤติกรรม
1.1) การแสดงเฉพาะขอความเทานั้น
1.2) การแสดงเฉพาะรูปภาพเทานั้น

54. 54
1.3) การแสดงเฉพาะวิดีโอเทานั้น

55. 55
1.4) การแสดงเฉพาะไฟลเทานั้น
1.5) การแสดงเฉพาะตําแหนงสถานที่เทานั้น

56. 56
2) ดานการแสดงมากกวาหนึ่งพฤติกรรม
2.1) การแสดงขอความและรูปภาพ
2.2) การแสดงขอความและวิดีโอ

57. 57
2.3) การแสดงขอความและตําแหนงสถานที่
2.4) การแสดงขอความ ตําแหนงสถานที่ และรูปภาพ

58. 58
2.5) การแสดงขอความและลิงคขาว

59. 59
บรรณานุกรม

60. 60
บรรณานุกรม
กระทรวงศึกษาธิการ. 2551. หลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551.
กรุงเทพมหานคร : โรงพิมพชุมนุมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย จํากัด, 2551.
ทิศนา แขมณี. 2545. ศาสตรการสอน : องคความรูเพื่อการจัดกระบวนการเรียนรูที่มีประสิทธิภาพ.
สํานักพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย. กรุ งเทพมหานคร.
ปรมะ สตะเวทิน. 2552. Facebook ทุกมุม. กรุงเทพฯ : จูปตัส.
พนา ทองมีอาคม. 2536. พฤติกรรมการสื่อสารในตลาด. ใน พฤติกรรมศาสตรการสือสาร ่
(หนวยที่ 9-15, น.629-634). นนทบุรี : มหิวทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช.
ไพฑูรย ศรีฟา. 2555. เอกสารประกอบการบรรยายแท็บเล็ต (Tablet) กับการจัดการศึกษา
ในยุคศตวรรษที่ 21. มหาวิทยาลัยนเรศวร.
ฟาฏินา วงศเลขา. 2553. สื่อการเรียนรู : ปจจัยสําคัญนําผูเรียนกาวถึงเปาหมาย.
(ออนไลน). สืบคนจาก http://social.obec.go.th/node/98 (13 กันยายน 2555).
วิมลพรรณ อาภาเวท และคณะ. 2554. พฤติกรรมการสื่อสารในเฟซบุค (Facebook) ของ
นักศึกษามหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลพระนคร. มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราช
มงคลพระนคร.
ยืน ภูวรรณ. 2553. เอกสารประกอบการบรรยาย Social Media กับการศึกษายุคไอซีที.
มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร.
สุพาพร เทพยสุวรรณ. 2555. ขอดีและขอเสียของfacebookกับลูกในชวงวัยรุน.(ออนไลน).
สืบคนจาก
http://www.manager.co.th/Family/ViewNews.aspx?NewsID=9530000133569
(13 กันยายน 2555).
สุเมธ รักตะกนิษฐ. 2552. เทคโนโลยีสมัยใหมกับการศึกษาในปจจุบัน. (ออนไลน). สืบคน
จาก http://www.gotoknow.org/blogs/posts/242611 (13 กันยายน 2555).
สุรางค โควตระกูล. 2544. จิตวิทยาการศึกษา, พิมพครั้งที่ 8. จุฬาลงกรณมหาวิทยาลัย.
กรุงเทพมหานคร. หนา 240-242.

61. 61
ประวัตผูวิจัย
ิ

62. 62
ประวัตผูวิจัย
ิ
ชื่อ – ชื่อสกุล วณิชชา แมนยํา
วัน เดือน ป เกิด 16 กรกฎาคม 2523
ที่อยูปจจุบัน เลขที่ 96 หมู 4 ต.พระหลวง อ.สูงเมน จ.แพร 54130
ที่ทํางานปจจุบัน โรงเรียนพิริยาลัยจังหวัดแพร
เลขที่ 151 ถ.ยันตรกิจโกศล ต.ในเวียง อ.เมือง จ.แพร 54000
ตําแหนงหนาที่ปจจุบัน ครู คศ.2 วิทยฐานะ ชํานาญการ
ประสบการณการทํางาน
พ.ศ. 2552 โรงเรียนสรอยเสรีวิทยา ต.สรอย อ.วังชิ้น จ.แพร 54160
พ.ศ. 2548 วิทยาลัยอาชีวศึกษาแพร อ.เมือง จ.แพร 54000
ประวัติการศึกษา
พ.ศ. 2555 กําลังศึกษา กศด. (เทคโนโลยีและสื่อสารการศึกษา)
มหาวิทยาลัยนเรศวร
พ.ศ. 2550 วท.ม. (เทคโนโลยีอินเทอรเน็ตและสารสนเทศ) มหาวิทยาลัยนเรศวร
พ.ศ. 2547 วท.บ. (วิทยาการคอมพิวเตอร) มหาวิทยาลัยราชภัฏอุตรดิตถ

63. 63
ประวัตผูวิจัย
ิ
ชื่อ – ชื่อสกุล วิลาวัลย สมยาโรน
วัน เดือน ป เกิด 21 มีนาคม 2524
ที่อยูปจจุบัน 99/20 หมู 1 ตําบลบานคลอง อําเภอเมือง จังหลัดพิษณุโลก
ที่ทํางานปจจุบัน คณะเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร มหาวิทยาลัยพะเยา ตําบล
แมกา อําเภอเมือง จังหวัดพะเยา
ตําแหนงหนาที่ปจจุบัน ครู
ประสบการณการทํางาน
พ.ศ. 2554 คณะเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร มหาวิทยาลัยพะเยา
พ.ศ. 2552 กองกลาง สํานักงานอธิการบดี มหาวิทยาลัยนเรศวร
พ.ศ. 2546 ศูนยบริการเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร มหาวิทยาลัยนเรศวร
ประวัติการศึกษา
พ.ศ. 2555 กําลังศึกษา กศด. (เทคโนโลยีและสื่อสารการศึกษา) มหาวิทยาลัย
นเรศวร
พ.ศ. 2551 กศม. (เทคโนโลยีและสือสารการศึกษา) มหาวิทยาลัยนเรศวร
่
พ.ศ. 2546 ศศบ. (ภาษาอังกฤษ) มหาวิทยาลัยนเรศวร

64. 64
ประวัตผูวิจัย
ิ
ชื่อ – ชื่อสกุล นายศรัณยู หมื่นเดช
วัน เดือน ป เกิด 3 พฤษภาคม 2525
ที่อยูปจจุบัน โรงเรียนเอื้ออังกูรวิทยา 102 หมู 7 ต.สักหลง อ.หลมสัก
จ.เพชรบูรณ 67110
ที่ทํางานปจจุบัน โรงเรียนเอื้ออังกูรวิทยา
โรงเรียนเอื้ออังกูรวิทยา 102 หมู 7 ต.สักหลง อ.หลมสัก
จ.เพชรบูรณ 67110
ตําแหนงหนาที่ปจจุบัน ผูอํานวยการโรงเรียนเอกชน
ประสบการณการทํางาน
พ.ศ. 2548 โรงเรียนเอื้ออังกูรวิทยา 102 หมู 7 ต.สักหลง อ.หลมสัก
จ.เพชรบูรณ 67110
ประวัติการศึกษา
พ.ศ. 2555 กําลังศึกษา กศด. (เทคโนโลยีและสื่อสารการศึกษา)
มหาวิทยาลัยนเรศวร
พ.ศ. 2550 ปริญญาโท (ศษ.ม.) บริหารการศึกษา มหาวิทยาลัยรามคําแหง
พ.ศ. 2548 ปริญญาตรี (วศ.บ.) ปโตรเคมีฯ มหาวิทยาลัยศิลปากร

65. 65
ประวัตผูวิจัย
ิ
ชื่อ – ชื่อสกุล นางสาวชไมพร ศรีสุราช
วัน เดือน ป เกิด 16 กรกฎาคม 2523
ที่อยูปจจุบัน วิทยาลัยนานาชาติ มหาวิทยาลัยนเรศวร ตําบลทาโพธิ์
อําเภอเมือง จังหวัดพิษณุโลก 65000
ที่ทํางานปจจุบัน วิทยาลัยนานาชาติ มหาวิทยาลัยนเรศวร ตําบลทาโพธิ์
อําเภอเมือง จังหวัดพิษณุโลก 65000
ตําแหนงหนาที่ปจจุบัน นักวิชาการศึกษา
ประสบการณการทํางาน
พ.ศ. 2550 วิทยาลัยนานาชาติ มหาวิทยาลัยนเรศวร ตําบลทาโพธิ์
อําเภอเมือง จังหวัดพิษณุโลก 65000
ประวัติการศึกษา
พ.ศ. 2555 กําลังศึกษา กศ.ด. (เทคโนโลยีและสื่อสารการศึกษา)
มหาวิทยาลัยนเรศวร
พ.ศ. 2553 ปริญญาโท (กศ.ม.) สาขาเทคโนโลยีและสื่อสารการศึกษา
พ.ศ. 2550 ปริญญาตรี (บธ.บ.) สาขาการจัดการทองเที่ยว
(หลักสูตรนานาชาติ) เกียรตินิยม อันดับ 2

66. 66
ศึกษาพฤติกรรมการใชเฟสบุค (Facebook) ของผูใชที่มีชวงอายุและเพศตางกัน

นางสาววณิชชา แมนยํา
นางสาววิลาวัลย สมยาโรน
นายศรัญู หมื่นเดช
นางสาวชไมพร ศรีสุราช
งานวิจัยเสนอมหาวิทยาลัยนเรศวร เพื่อเปนสวนหนึ่งของการศึกษา
หลักสูตรปริญญาการศึกษาดุษฎีบัณฑิต
สาขาวิชาเทคโนโลยีและสื่อสารการศึกษา
พฤศจิกายน 2555
ลิขสิทธิ์เปนของมหาวิทยาลัยนเรศวร

67. 67
ชื่อเรือง
่ ศึกษาพฤติกรรมการใชเฟสบุค (Facebook) ของผูใชที่มีชวงอายุและ
เพศตางกัน
ผูศึกษาคนควา นางสาววณิชชา แมนยํา, นางสาววิลาวัลย สมยาโรน,
นายศรัญู หมื่นเดช, นางสาวชไมพร ศรีสุราช
ที่ปรึกษา รองศาสตราจารย ดร. สําราญ มีแจง
ประเภทสารนิพนธ การศึกษาคนควาดวยตนเอง กศ.ด.
สาขาวิชาเทคโนโลยีและสือสารการศึกษา มหาวิทยาลัยนเรศวร, 2555
่
คําสําคัญ เพศ อายุ เฟสบุค
บทคัดยอ
การศึกษาพฤติกรรมการใชเฟสบุค (Facebook) ของผูใชที่ มีชวงอายุและเพศตางกัน วัตถประสงค เพื่อ 1) เพื่อศึกษา
พฤติกรรมการใชเฟสบุค (Facebook) ของผูใชงานที่มีชวงอายุตางกัน 2) เพื่อศึกษาพฤติกรรมการใช
เฟสบุค (Facebook) ของผูใชงานที่มีเพศตางกัน เพื่อใหสามารถนําขอมูลไปปรับปรุงวางแผนสงเสริมสรางภูมิคุมกัน และ
ความเขมแข็งใหกับเยาวชนของประเทศ ใหเปนผูที่สามารถดําเนินชีวิตไดอยางปลอดภัย มั่นคง รวมถึงสามารถใชประโยชนจากเทคโนโลยี
และการสื่อสารเพื่อพัฒนาตนเองใหกลายเปนบุคคลากรที่มีคุณภาพตอไปในอนาคต
การศึก ษาในครั้ งนี้ ใชวิธีก ารวิจั ยเชิง สํารวจ (Survey Research) ซึ่ งใชแบบบันทึก ความถี่
(Frequency) เปนเครื่องมือในการเก็บ รวบรวมขอมู ล จากการสุม กลุมตัวอยาง โดยการสุมตัวอยาง
อยางงาย (Sample Random Sampling) ใชวิธีการสุมโดยการจับสลาก จากกลุมเพื่อนของผูวิจัย ใช
การวิเคราะหขอมูลเชิงพรรณนา (Descriptive Statistics) โดยใชสถิติแจกแจงคาความถี่ และคารอย
ละ เพื่ออธิบายลักษณะทางประชากรศาสตร และพฤติกรรมของกลุมผูใชบริการ และใชสถิติเชิงอนุมาน
(Inferential Statistics) และไคสแควร (Chi – Square Test)
ผลการศึก ษา พบวา กลุ ม ตัวอยางส วนใหญ เป นเพศหญิ ง มากกวาเพศชาย และมี ชวงอายุ
ระหวาง 21 – 35 ป จากการศึก ษาพบวา พฤติก รรมการใชเฟสบุ ค (Facebook) ขึ้นอยูกั บเพศ
เนื่องจาก สื่ออินเทอรเน็ตนั้นสามารถตอบสนองความตองการของมนุษยไดและชวยเติมเต็มชดเชยความ
ตองการที่ขาดหายไปของบุคคลในลําดับขั้นความตองการ และ พฤติกรรมการใชเฟสบุค (Facebook)
ขึ้นอยูกับชวงอายุ บุคคลในขั้นนี้อยูชวงอายุประมาณ 21 – 35 ป เปนวัยผูใหญตอนตน ตามพัฒนาการ
ทางจิตสังคม 8 ขั้น

68. 68
สารบัญ
บทที่ หนา
1 บทนํา…………………………………………………………….……................................…..…… 1
ความเปนมาของปญหา..................……………………….........…………….......……… 1
จุดมุงหมายของการวิจัย.................……………………….........…………….......……… 4
ความสําคัญของการวิจัย.................……………………….........……………....…...…… 4
ขอบเขตของการวิจัย......................……………………….........…………….......……… 4
นิยามศัพทเฉพาะ…………………...........................…….........……………....…...…… 5
สมมติฐานการวิจัย.........................……………………….........…………...…....……… 5
2 เอกสารและงานวิจัยที่เกี่ยวของ........................................................................... 6
ความหมายและความสําคัญของเครือขายสังคมออนไลน.......…....…………...… 6
ประเภทของเครือขายสังคมออนไลน...………………….........……………...………… 7
ทฤษฎีพัฒนาการทางจิตสังคม........……………………….........………………………… 8
การใชอินเทอรเน็ตเพื่อสนองความตองการ…………….........……………...………… 24
การแบงเพศ....................................……………………….........……………...………… 26
ทฤษฎีและงานวิจัยทีเ่ กี่ยวของ.......……………………….........……………....……...… 28
3 วิธีดําเนินการวิจัย................................................................................................... 33
ประชากรและกลุมตัวอยาง..............……………………….........………….……..………
 33
เครื่องมือที่ใชในการวิจัย.................……………………….........…………….......……… 33
การเก็บรวบรวมขอมูล……………...................………….........……………....…...…… 33
การวิเคราะหขอมูล.......................……………………….........……………....……...… 34

69. 69
สารบัญ (ตอ)
บทที่ หนา
4 ผลการวิจัย…………………......…………………………………………......………………………….. 35
สวนที่ 1 ขอมูลเกี่ยวกับลักษณะประชากรศาสตรและกลุมตัวอยาง....…………… 35
สวนที่ 2 ขอมูลเกี่ยวกับพฤติกรรมการใชเพสบุค..............……………....…………… 36
สวนที่ 3 การทดสอบสมมติฐาน……………………….........……………....………………. 40
5 บทสรุป.................................................................................................................... 47
สรุปผลการวิจัย……………………....…………….....................…….….................……. 47
อภิปรายผลการวิจัย……………………………....………………...….………………………. 48
ขอเสนอแนะ……………………………………....…………………....………………………… 50
บรรณานุกรม......................................................................................................................... 51
ภาคผนวก ................................................................................................................... 53
ประวัติผูวิจัย………………………………………………………….……………………………….…................ 61

70. 70
สารบัญตาราง
ตาราง หนา
1 แสดงจํานวนและรอยละของกลุมตัวอยาง จําแนกตามเพศ......…......…...…………
 35
2 แสดงจํานวนและรอยละของกลุมตัวอยาง จําแนกตามอายุ..…….........…………....
 36
3 แสดงจํานวนความถี่ในการเขาใชบริการเฟสบุค
จําแนกตามประเภทการใชงาน………………....…..………...................................…... 37
4 แสดงแสดงผลการทดสอบรอยละของกลุมตัวอยาง
ในการเขาใชบริการเฟสบุค จําแนกตามเพศ………...………………....….........…….... 37
5 แสดงผลการทดสอบรอยละของกลุมตัวอยาง ในการเขาใชบริการเฟสบุค

จําแนกตามชวงอายุ…………………………………….................................……….......... 39
6 แสดงการทดสอบสมมุติฐานการวิจัยที่ 1 sex*act Crosstablation 1-5 40
7 แสดงการทดสอบสมมุติฐานการวิจัยที่ 1 sex*act Crosstablation 6-10 41
8 แสดงการทดสอบสมมุติฐานการวิจัยที่ 1 Chi-Square Tests 42
9 แสดงการทดสอบสมมุติฐานการวิจัยที่ 2 age*act Crosstablation 1-5 43
10 แสดงการทดสอบสมมุติฐานการวิจัยที่ 2 age*act Crosstablation 6-10 44
11 แสดงการทดสอบสมมุติฐานการวิจัยที่ 2 Chi-Square Tests 44
12 แสดงผลการทดสอบสมมุติฐาน 48

71. 71