1. Trafność testów
psychologicznych
Karol Wolski

2. Trafność testów
• Stopień w jakim interpretacja wyników
danego testu zgodna jest ze stanem
faktycznym
– Odpowiada na pytanie: czy test faktycznie mierzy
to, do czego został skonstruowany
• Np. czy podskala Neurotyzmu w NEO-FFI faktycznie
mierzy nasilenie tej cechy?
• Czy test Ravena faktycznie mierzy inteligencję płynną?

3. Warunki trafności
• Rzetelność
• Normalizacja
• Standaryzacja
• Obiektywizm pomiaru
• Trafny test musi być przede wszystkim
dobrym wskaźnikiem badanej zmiennej
latentnej

4. Rodzaje trafności
• Trafność treściowa
• Trafność teoretyczna
• Trafność kryterialna
• Trafność fasadowa???

5. Trafność treściowa
• Odnosi się do zgodności treści pozycji
testowych z definicją mierzonej cechy
• Badanie zgodności treści testu z definicją
mierzonej cechy to de facto badanie trafności
treściowej
– Np.. Testy wiedzy z określonego przedmiotu
powinny zawierać pytania dot. wiedzy z tego
przedmiotu i NIE zawierać pytań z innych dziedzin
wiedzy

6. Trafność treściowa
• Wszystkie pozycje testowe zawarte w danym
teście powinny należeć do zakresu wybranej
definicji
• Test powinien pokrywać swoimi itemami
wszystkie elementy składające się na definicję
danej cechy
• Test, który jest trafny dla ekstrawersji w teorii
Eysencka nie musi być trafny dla ekstrawersji
w teorii BIG V

7. Trafność treściowa
• Trafny treściowo test powinien również
reprezentować definiowany konstrukt w
proporcjonalny sposób.
Teoria Trafny test Zły test
Składnik 1 – 10% Składnik 1 – 10% Składnik 1 – 20%
Składnik 2 – 50 % Składnik 2 – 50 % Składnik 2 – 40 %
Składnik 3 – 20% Składnik 3 – 20% Składnik 3 – 20%
Składnik 4 – 20% Składnik 4 – 20% Składnik 4 – 20%

8. Trafność teoretyczna
• Zgodność wyniku w teście z prawdziwą wartością cechy
latentnej
• Najważniejszy rodzaj trafności
• 5 metod szacowania trafności teoretycznej
– Analiza korelacji z innymi testami lub zmiennymi
– Badanie wewnętrznej struktury testu
– Ocena różnic międzygrupowych
– Metoda zmian nieprzypadkowych
– Analiza procesu rozwiązywania testu
• Aby oszacować ten rodzaj trafności niezbędne jest
przeprowadzenie badań i sprawdzenie ich rezultatów z
teoretycznymi założeniami

9. Trafność teoretyczna
• Analiza korelacji z innymi testami lub zmiennymi
– Korelacja Skali Aprobaty Społecznej ze skalą K Eysencka.
• Trafność teretyczna
– Konwergencyjna czyli zbieżna (korelacja testu z innymi
miarami, z którymi według teorii, test powinien korelować)
– Dywergencyjna czyli różnicowa (brak korelacji testu z
innymi miarami, z którymi NIE powinien on korelować)
• Wykorzystanie macierzy wielu cech wielu metod
(Campbell i Fiske), pozwala na jednoczesną ocenę obu
aspektów trafności teretycznej

10. Trafność kryterialna (zewnętrzna)
• To zgodność wyników testu z kryterium
zewnętrznym
– Trafność diagnostyczna
– Trafność prognostyczna