14. Mentale Sportbegeleiding
• Gedachten schieten alle kanten op (vooral vervelende)
• Zorgen over of ze wel goed zullen presteren
• Bang fouten te maken tijdens wedstrijd
• Onzeker over zichzelf
• Bang om onder hun kunnen te presteren
• Zorgen over eventueel verlies
• Bang te laten afweten als ze onder druk komen te staan
• Bang dat ze de doelstellingen niet halen
• De druk voelen van de verwachtingen die anderen hebben
Mogelijke ervaringen in het hoofd
15. Mentale Sportbegeleiding
• Ze voelen dat ze gespannen zijn
• Kriebels in hun buik
• Verhoogde hartslag
• Naar gevoel in hun maag
• Klamme handen
• Trillen
• Misselijk
• Rode vlekken in hun nek
• Snelle, oppervlakkige, hoge ademhaling
• Braken voor of tijdens de wedstrijd
• Hoofd- of buikpijn voor wedstrijden
• Spieren zijn zo gespannen dat ze kramp krijgen
Mogelijke ervaringen in het lijf
17. Mentale Sportbegeleiding
Vaardigheden/tools
• Emotie regulatie: positieve herwaardering en afleiding
hebben een positief effect op prestatie onder druk
• Belasting werkgeheugen: laat geen ruimte voor
overconcentratie of het denken aan de gevolgen van
winst/verlies (cirkel ?)
• Bijv. terugtellen van 100 naar 0 in stapjes van 3, een liedje
in je hoofd nemen, bepaalde dingen tellen
• Ontspanningsoefeningen: ademhalingsoefeningen,
Jacobson, bodyscan, yoga, visualiseren, muziek
19. Mentale Sportbegeleiding
• Door bewust te worden van je
ademhaling, kun je hem beter
beheersen
• Rust in hele lichaam
• Ritueel
• Aandacht verplaatst, geen tijd
om te denken aan afleidingen
• Lichaamszwaartepunt naar
beneden
Ademhalingsoefeningen
21. Mentale Sportbegeleiding
• Pre-competitie
– Op tijd naar bed en voldoende eten
– Stretchen, ontspannen bewegen
– Ontspanningsoefeningen, imagery
– Wedstrijd- en trainingsaccommodatie verkennen
– Wedstrijddag indelen, incl. materiaal
• Competitie
– Richten op de taak, datgene wat je te doen hebt
– ‘What if’ scenario’s doornemen
– Richten op datgene waar je controle over hebt
– Routine inbouwen
Wedstrijdvoorbereiding
23. Mentale Sportbegeleiding
• 48% (13/27) van zijn driepunters zijn raak
• in de laatste 24 seconden van een wedstrijd
• wanneer er max 5 punten verschil is tussen teams
• LeBron James: 7% (2/26)
Ray Allen
25. Mentale Sportbegeleiding
Routine/wedstrijdvoorbereiding
At the Olympic games in Seoul, Moses did
more than just walk into the Olympic stadium
and look around when it was opened up to
coaches and athletes before the games.
Moses came in his track suit — ready to run.
He found hurdles and set them up on the
track. He set up hurdles for the entire 400
meters. He sat in the middle of the stadium
and imagined the crowd and the noise. He
went through the process of taking off his
sweats, of adjusting the starting blocks, and
then ran his race at half speed, paying
attention to every detail. Once the games
began, Moses wasn't going to be surprised
or upset by anything. He would have been
there before.
David Moses
29. Mentale Sportbegeleiding
• Belangrijk voor fysiek en mentaal herstel
• Slaap draagt bij aan motorisch leren
• Ontspanningsoefeningen bevorderen rust
• Gedachten waarnemen, afronden en laten gaan
• Powernap maximaal 30 minuten
Slaap
30. Mentale Sportbegeleiding
• Stress van een wedstrijd
• Eisen van een training
• Stress in dagelijks leven
• (Persoonlijke) bronnen om
met deze stress om te gaan
Mentaal/emotioneel herstel
35. Geblesseerde sporters schreven volgende
functies toe aan gebruik van visualisatie:
• Oefenen en daardoor voelen van sportvaardigheid en
bewegen
• Voorkomen dat sportvaardighedend teveel achteruitgaan
• Trainen van oefeningen die als onderdeel van de revalidatie
moeten worden gedaan
• Gemotiveerd blijven voor de revalidatie
• Overwinnen angst opnieuw geblesseerd te raken
• Versterken van zelfvertrouwen
• Omgaan met pijn en het hanteren van pijn
• Herstel bevorderen door ‘Healing Imagery’
(Bakker & Oudejans, 2012)
36. Mentale Sportbegeleiding
• 70-99% van (top)sporters gebruiken verbeelding voor
prestatieverbetering (Ungerleider et al 1989, Orlick&Partington
1988)
• Sneller herstel van blessure (Ievleva & Orlick,1991)
• Toename spierkracht (Lebon, 2010)
• Optimistische houding tijdens revalidatie (Green 1992)
• Minder angst nieuwe blessure (Cupal&Brewer 2007)
• Minder angst voor pijn bij behandeling (Cupal&Brewer 2007)
• Toename uithoudingsvermogen spieren (Christakou 2007).
Factsheet Sport
38. Mentale Sportbegeleiding
• Baal ervan
• Wees realistisch en geduldig
• Stel nieuwe doelen
• Blijf positief
• Oefen (mentaal) je sport
• Zoek een nieuwe uitlaatklep
• Voor de coach: geef sporter een andere rol
Richtlijnen omgaan met blessures
