1. BMM3109 MORFOLOGI BAHASA MELAYU
PEMBENTUKAN KATA NAMA
BAHASA MELAYU
PISMP SEM 5 BAHASA MELAYU C
AHLI KUMPULAN:
Nur Afifah Binti Ahmad
Nor Azrina Binti Mohd Zainol
Fitri Norlida Binti Ibrahim
Farah Fazriyana Binti Basri

2. PEMBENTUKAN KATA NAMA
Kata Nama Tunggal
Kata Nama Terbitan
Kata Nama Majmuk
Kata Nama Ganda

3. KATA NAMA TUNGGAL
ialah perkataan yang terdiri daripada satu morfem
bebas dan tidak mengalami pengimbuhan,
pergandaan, dan pemajmukan.
Contohnya:
dunia zoo wanita Kampung
Keris garam tudung belantara
keldai negeri pagar Demokrasi
gong dam lengkuas malaikat

4. JENIS KATA TUNGGAL
Kata Tunggal
Satu Suku Kata
Kata Tunggal
Dua Suku Kata
Kata Tunggal
Tiga Suku Kata
Kata Tunggal
Empat Suku
Kata dan Lebih
Kata Akronim

5. BENTUK KATA TUNGGAL SATU SUKU
KATA
1. KV={yu,ru,ya}
2. VK={am}
3. KVK={cat,wang,bah}
4. KKVK={stor,gred,skor}
5. KVKK={teks,bank,zink}
6. KKKV={skru}
7. KKKVK={skrip,spring,straw

6. BENTUK KATA TUNGGAL DUA SUKU
KATA
1. V + KV = { aku,apa, ubi}
2. V +VK= {air,aur,ais}
3. V + KVK= {adik,emas,ubat}
4. VK+ KV= {undi,impi ,angkan}
5. VK + KVK={ambil,umpan,angkat}
6. KV + V= {Dua,doa,tua}
7. KV + VK= {jauh,tuah,buah}
8. KV +KV= {jala,pasu,buku}
9. KV +KVK= {kapal,telur,sikat}
10. KVK + KV= {lampu,binti,tunggu}
11. KVK +KVK= {bangsal,bintang,tampung}

7. BENTUK KATA TUNGGAL TIGA SUKU
KATA
1. KV+ V+KV= {cuaca,suara,tuala}
2. KV+V+KVK= {biawak,piutang,ziarah}
3. V+KV+V= {usia,idea,urea}
4. KV+KV+V={semua,mulia,kaedah}
5. KVK+KV+V={{tempua,mentua,sempua}
6. KV+KV+VK={keruan,seluar,haluan}
7. KVK+KV+VK={mengkuang,mendiang, berlian}
8. V+KV+KV={udara,utama,irama}
9. V+KV+KVK={ijazah,amanah,akidah}
10. VK+KV+KV={asmara,antara,isteri}
11. KV+KV+KV={keliru,budaya,sutera}
12. KVK+KV+KV={menteri,bendera,mentega
13. VK+KV+VK={ilmiah,ikhtiar}
14. V+KV+VK={akaun,elaun,amaun}
15. KV+KV+KVK={belalang,senapang, senangin}
16. KVK+KV+KVK={tempurung,matlamat,cendawan}
17. KV+KVK+KV={belanja,kerengga,keranda
18. KVK+KVK+KV={sempurna}
19. KV+KVK+KVK={kelongsong,belimbing}

8. BENTUK KATA TUNGGAL EMPAT SUKU
KATA ATAU LEBIH
1. KV+KV+VK+KV={keluarga,biduanda}
2. KV+KVK+KV+KV={sederhana,sayembara}
3. KVK+KV+KV+KV+{laksamana,sandiwara}
4. KVK+KV+V=KV={sentiasa}
5. KV+KV+KV+KV={bidadari,serigala}
6. KV+KV+KV+KVK={munasabah,hulubalang}
7. KVK+KV+KV+KVK={sentimeter}
8. KVK+KVK+KV+KV={singgahsana,
9. KV+KV+V+KVK={mesyuarat,nasional}
10. V+KV+KVK+KV+KV={universiti}
11. KVK+KV+KV+KV+KVK={cenderawasih}
12. KV+KV+KV+KV+KV+KV={maharajalela}

9. BENTUK KATA AKRONIM
– Tergolong dalam kata tunggal
– Akronim boleh ditulis dalam 3 cara.
Gabungan beberapa huruf awal
rangkai kata
Gabungan suku kata dengan huruf
awal/gabungan suku kata dengan
suku kata
Gabungan suku kata dengan suku
kata (ditulis dengan huruf kecil
kesemuanya)

10. Gabungan beberapa huruf awal
rangkai kata
– Contoh:
ABIM-Angkatan Belia Islam Malaysia
IKIM-Institut Kemahiran Islam Malaysia
ADUN- Ahli Dewan Undangan Negeri

11. Gabungan suku kata dengan huruf
awal/gabungan suku kata dengan
suku kata
– Contoh:
Mara-Majlis Amanah Rakyat
Perkim-Pertubuhan Kebajikan Islam Malaysia
Bernama-Berita Nasional Malaysia

12. Gabungan suku kata dengan suku
kata (ditulis dengan huruf kecil
kesemuanya)
– Contoh:
tabika- taman bimbingan Kanak-kanak
kugiran-Kumpulan gitar rancak
cerpen-cerita pendek

13. KATA NAMA TERBITAN
Kata nama Terbitan wujud apabila kata nama am
diberi imbuhan.
Imbuhan yang membentuk kata nama terbitan
boleh diletakkan
di awal kata ( awalan )
di akhir kata ( akhiran )
di awal dan di akhir kata ( apitan )
di pertengahan kata (sisipan)

14. contoh-contoh imbuhan :
di awal kata pe- , pem-, pen-, peng-, penge-,
per-, dan ke-
di akhir kata
di akhir kata -ita, -man, -wati, -an, dan -wan
di awal dan di akhir kata per- … -an, penge-…-an, peng-….-
an, pen-…-an, pem-….-an, pe-….-
an, dan ke-…-an

15. Kata dasar yang diberi imbuhan untuk
dijadikan kata nama terbitan terdiri
daripada beberapa kelas iaitu :-

16. Kelas Kata Kata Dasar Kata Terbitan
Kata Kerja Peraga
Latih
Bawa
Lawan
Peragawati
Latihan
Pembawaan
Perlawanan
Kata Sendi Oleh
Untuk
Perolehan
Peruntukan
Kata Nama Lombong
Rumah
Guru
Perlombongan
Perumahan
Perguruan
Kata Adjektif Cantik
Besar
tinggi
Kecantikan
Pembesar
ketinggian

17. KATA TERBITAN BERSISIPAN
– Wujud dalam Kata Nama, Kata Adjektif dan Kata
Kerja
– Contoh:
i. Sisipan kata nama
-el- (kelengkeng,telunjuk,kelabut)
-er- (keruping,seruling,serabut)

18. ii. Sisipan kata adjektif
-el- (kelebek,selerak,gelembung)
-er- (gerodak)
-em- (gemilang,semerbak,gemerlap)
-in- (sinambung)
iii. Sisipan kata kerja
-el- (jelajah,gelegak)

19. KATA MAJMUK
• Perkataan yang dibentuk dengan
merangkaikan dua kata dasar atau lebih
• Perkataan yang terhasil membawa makna
tertentu, bertindak sebagai satu unit dan
lazimnya dieja terpisah.
Contoh:
kerusi malas
terima kasih
biru laut
telefon dail terus

20. Kata majmuk hendaklah dibezakan daripada
frasa.
• Dua perkataan digabungkan menjadi kata
majmuk bertindak sebagai satu unit dengan
maksud tidak boleh menerima sebarang
penyisipan.
Contoh: Antara rumah batu, tidak dapat
disisipkan perkataan yang
(*rumah yang batu) atau
perkataan dan (*rumah dan batu).

21. Bentuk Kata Majmuk
Kata majmuk istilah
khusus
Kata majmuk rangkai
kata bebas
Kata majmuk
simpulan bahasa atau
kiasan

22. Contoh
Alat tulis
Jalan raya
Penolong
Pengarah
Terima
kasih
Timbalan
Pengarah
Jam tangan
Kata majmuk rangkai
kata bebas

23. Contoh
Keratan
rentas
Garis lurus
Jangka
lukis
Tabung uji
Kata majmuk istilah
khusus

24. Contoh
Batu api
Duit kopi
Senyum simpul
Buah hati
Makan hati
Cepat tangan
Kata majmuk
simpulan bahasa atau
kiasan

25. Kekecualian Bentuk Kata Majmuk
• Kata ini dieja sebagai satu perkataan walaupun
sebenarnya terdiri daripada dua kata dasar.
• Bentuk ini dianggap sudah mantap dan disenaraikan
seperti berikut:
apabila apahal apakala
antarabangsa beritahu bagaimana
bumiputra darihal daripada
dukacita jawatankuasa kakitangan
kerjasama kadangkala padahal

26. persuruhjaya manalagi manakala
matahari setiausaha sukarela
sukacita suruhanjaya tanggungjawab
warganegara olahraga ubahsuai
sukaneka tandatangan pribadi
pribahasa prikemanusiaan kepada

27. Penggandaan Kata Majmuk
• Apabila kata majmuk digandakan hanya
melibatkan unsur pertama sahaja.
• Bagi kata majmuk yang terdiri daripada simpulan
bahasa dan bentuk yang telah mantap,
penggandaan melibatkan seluruh unsurnya
seperti yang berikut:
jam-jam tangan
persuruhjaya-persuruhjaya
jalan-jalan raya
warganegara-warganegara
timbalan-timbalan pengarah

28. KATA GANDA
• Kata dasar yang mengalami proses
pengulangan
• Berlaku dalam dua cara, iaitu yang
melibatkan seluruh kata dasar dan
pengulangan yang melibatkan sebahagian
kata dasar sahaja.
• Semua golongan kata yang terdiri daripada
kata nama, kata kerja, kata adjektif dan
kata tugas dapat membentuk kata ganda.

29. Jenis Kata Ganda
JENIS KATA
GANDA