Muros, A Costa

O concello de Muros está situado no norte da ría de Muros e Noia, cunha costa que
alterna áreas protexidas do interior da ría -na que abondan os areais, os esteiros e
as enseadas con amplas zonas rochosas de pouca altura- e zonas expostas no mar
aberto con rochedos e areais.

Vista aérea do litoral de Muros
Muros é un concello que combina un grande atractivo natural cun importante
patrimonio etnográfico e histórico-artístico. As principais actividades son a pesca e os
seus derivados, e o turismo.

Vista aérea do litoral de Muros desde a outra banda da ría

PROTECCIÓNS
-LIC/ZEC “Monte e lagoa de Louro”
-Hai unha proposta de ampliación sen aprobar que inclúe unha faixa de espazo mariño.
-Unha parte da costa está protexida na Reserva Mariña dos Miñarzos.

RÍA DE MUROS E NOIA
Ábrese entre Monte Louro, ao norte e o cabo Corrubedo, ao sur,
seguindo unha fractura con orientación SO-NO. Ten 18 km de lonxitude
e unha superficie de 125 km2.
Os sedimentos dos numerosos ríos que desaugan na ría orixinan
extensos areais e zonas lamacentas que quedan descubertas na
baixamar e dan lugar a ricos bancos marisqueiros.
Ría de Muros desde As Forcadas. Á dereita o seo de Muros e o Monte Louro

3-Illa da Creba. Fronte ao cabo Uhía, os seos de Esteiro e Muros.
Conta a xente maior da zona que noutros tempos houbo unha ermida (a Virxe da Creba)
e unha ponte que unía a illa con terra. Na actualidade é de propiedade privada e está
ocupada por un pazo. Hai moitas lendas sobre mouros e princesas enfeitizadas.

5-Seo de Esteiro. Ábrese entre a punta de Esteiro e a punta do Carreiro. No seu abrigo
atópanse as praias de Somorto, Esteiro, Artón e Parameáns.

RÍO MAIOR. Nace nos montes de Tremuzo (Silvosa-Esteiro) e desemboca na
enseada de Esteiro. É un río de moito caudal que na desembocadura forma
un amplo abrigo protexido por unha frecha de area.

8-Esteiro do río Maior. Na frecha aséntase a praia de Esteiro

Punta Cancelada/de Esteiro. Ao fondo o monte Louro

13-14-Praia de Fontela. Punta Borneira.

Costa de Tal coa
Insuela, O Seixal
e a punta de
Santa Catalina

Praias de Raimundo, Cabanas (O Areal) e do Medio. A Insuela e Punta Pincelo.

Restos de factorías de salga na Insuela

18-Punta e illa de Santa Catalina

Punta e illa de Santa Catalina

Restos do muíño de vento na punta de Santa Catalina

Praia Aldosón, Puntas Romeira e Cerro do Río

23-Praia de Bornalle. Situada non lugar de Bornalle (Abelleira) ocupando a frecha que
se forma na desembocadura do río Rateira. Mide 550 m de lonxitude, tranquila e de
area branca e fina, coa contorna sen urbanizar.

24-Esteiro do río Rateira
RÍO RATEIRA
Nace no monte Lucerna de Seixos Brancos (parroquia de Torea-Muros) e, despois de 9 km de
percorrido, desemboca na enseada de Bornalle, na ría de Muros, formando unha frecha que
serve de abrigo ao porto de Bornalle. O afluente principal é o San Lourenzo.

28-Punta Ostreira, praia do Salto

31-Muíño de Marea Acea do Cachón.

Muíño de Marea Acea do Cachón.

33-Seo de Muros
Ábrese entre o cabo Rebordiño e a punta de Santa Catalina. Ao seu abrigo instálase a vila
de Muros. En realidade dous seos cunha boca común, a de Muros, ao oeste, entre o Cabo e
a Punta Ostreira, e a de Bornalle, entre a Punta Ostreira e a illa de Santa Catalina.

Vista do seo de Muros desde o miradoiro das Forcadas.

Seo de Muros. No primeiro plano a punta do Cabo.

34-MUROS.
A vila conta cun importante
patrimonio artístico e
etnográfico entre os que
destacan as casas
mariñeiras con arcos e
galerías e a igrexa parroquia
de San Pedro dos séculos
XIV a XVI.

O porto de Muros é o máis importante do seu distrito pesqueiro

35-Cabo Rebordiño (seo da Cova)

Faro do Cabo Rebordiño. Construído en 1909.

Praia de San Francisco, con 760 m de lonxitude, e unha das máis concorridas da banda norte da Ría
de Muros e Noia. De area branca e fina e abrigada. Esta zona era coñecida co nome de Lugar de
Fomento, polas tres fábricas de salga que aquí estiveron instaladas. A continuación, cara a Monte
Louro está a praia de Fogareiro, de 460 m de lonxitude, tamén moi abrigada e de area fina.

38-Punta Seixido. Praia de Fogareiro.

O MONTE LOURO é un pequeno macizo granítico situado no extremo noroccidental da Ría de Muros e
Noia. Remata en dous cumes: Pico da Garita (239 m) e Monte Louro (223 m). Ten interesantes formas
erosivas como pías e cacholas. No pé do monte hai restos de asentamentos prehistóricos.
Segundo a tradición Noé admiraba moito a beleza deste monte e bautizouno co nome da súa filla. No
alto do monte houbo un forte e unha torre de vixianza (levantada en 1520 por orde do arzobispo
Alonso III de Fonseca) para protexer a entrada da ría de piratas e normandos.
Unha pista percorre a contorna pola parte baixa. Para subir aos cumes non hai camiños, pero as vistas
son impresionantes.
39-Monte Louro

Monte Louro desde a praia de San Francisco

Vista de Monte Louro desde a estrada que sobe de Louro a Taxes. Á esquerda a poboación de
Louro e á dereita as dunas e praia de Area Grande e a lagoa das Xarfas.

Faro de Monte Louro.
Monte Louro é o límite norte da ría de Muros e Noia. Na punta Queixal aséntase o faro, construído en
1862. A costa que rodea península de Monte Louro está formada por cantís rochosos de pouca altura e
abondosos illotes e cons: Rochas do Neixón, Pedra do Con, A Ínsua...

40-Praia de Area Maior
Vista da praia co monte Louro ao fondo

Praia de Louro, Area Maior ou Arealonga, de 1.470 m de lonxitude e 50 m de largor medio.
De area fina e branca, pouca ondada e abrigada do vento. Está asentada sobre unha frecha
que pecha case totalmente a desembocadura do rego Longarelo formando a lagoa das
Xarfas. Conserva un bo sistema dunar no que se asentan especies típicas das costas areosas,
entre as que se atopan numerosas especies protexidas. Accedese a pé.

41-Lagoa das Xarfas
A lagoa de Louro ou das Xarfas está alimentada polo río Longarelo, é de auga dóce e non
ten comunicación co mar. So en temporais e épocas de mareas vivas o mar penetra a través
dunha pequena boca. Acolle unha enorme biodiversidade.

Lagoa das Xarfas e Monte Louro

Vista desde As Forcadas: Monte Louro, lagoa das Xarfas e praia de Area Maior

Praia de Ancoradoiro. Na zona do concello de Carnota chámase praia de Lariño.

VALOR XEOLÓXICO
No litoral de Muros dominan as rochas graníticas con pequenas áreas de gneis e xistos.
Nas zonas do fondo da ría e na desembocadura dos ríos xúntanse sedimentos que dan
lugar a lameiros, areais e dunas. Nos cantís podemos atopar numerosas formas creadas
pola erosión sobre as rochas: penedos, bolos, pías...
MAPA LITOLÓXICO

Frecha na desembocadura do río Maior en Esteiro

LUGAR DE INTERESE XEOLÓXICO GM045. Monte Louro, lagoa e marismas. (pendente de
descrición e delimitación definitiva).
Conxunto formando polo monte Louro, a praia as dunas, a lagoa e as marismas.
O monte Louro é un “inselberg” rodeado por unha plataforma de abrasión. Está
constituído principalmente por dous tipos de granito. No noroeste un granito de dúas
micas e gran fino (granito de Muros) e no resto un granito de gran medio (granito do
Barbanza).
Interese principal: xeomorfológico.
Rochas no
Monte Louro

Barra que tapa a desembocadura do rego Longarelo e forma a lagoa de Louro.
Detrás o monte Louro.

LUGAR DE INTERESE XEOLÓXICO GM046. Ría de Muros-Noia (pendente de descrición e
delimitación definitiva).
No litoral da ría combínanse cantís, plataformas litorais, praias-barreira, lagoas,
esteiros... Destaca a importancia das paleoformas que aparecen debido ao retroceso
dos depósitos sedimentarios (paleoacantís rochosos, furnas...).
Interese principal: xeomorfológico.
Frecha na desembocadura do río Maior en Esteiro

VALOR BIOLÓXICO
No litoral de Muros podemos atopar ecosistemas moi variados (cantís, dunas, areais,
marismas, illas e illotes...) que acollen unha grande biodiversidade, con algunhas especies
únicas ou moi raras.
As plantas das praias están adaptadas para soportar os movementos da area

Nos´cantís e rochedos podemos atopar pirixel do mar, herba namoradeira, fento mariño,
Leucanthemum, liques... E na zona mariña unha grande variedade de algas.
Pirixel do mar (Critmum maritimum)
Liques nas rochas

Algas calcárias e Bifurcaria bifurcata

Bocho (Fucus vesiculosus). Son as algas máis comúns nas rochas das áreas abrigadas. Soportan
ben a desecación e serven de acobillo a caramuxos, caracolas, cangrexos...

Breixos en flor (Erica cinerea)
A vexetación dominante nas partes altas dos cantís e no monte é o mato de toxo, xestas,
fentos, abrótegas, carrascas, codesos, queirugas..., algunhas manchas de rebolo e piñeiro de
repoboación e exemplares illados de carballos e salgueiros.
Abrótega (Asphodelus albus)

Na lagoa hai carrizos, espadana amarela, espiga de auga, herba dóce, eleocaris, xunco de
lagoa, marrubio acuático, buño, escirpo, xunco pinchudo, xunca bastarda, sombreiriño de
auga... Nas beiras hai ameneiros e salgueiros.

Carrizos (Phragmites australis)
Espadanas (Typha latifolia)

Nas praias e dunas atopamos arenaria do mar, eiruga mariña, polígono da praia, barriña,
grama mariña, cardo da ribeira, feo, leiteira, herba algodoeira, alhelí das praias, correola da
praia, cebola das gaivotas, espigadiña do mar, tomelo bravo, carraspique...
Arenaria (Honkenya peploides). A planta das
dunas que vive máis achegada ao mar.
O alhelí mariño (Mathiola sinuata) florece
durante a primavera e o verán nos areais
costeiros.

Feos (Ammophila arenaria) suxeitando as dunas. Unha planta perfectamente adaptada á vida
nos areas, con longos e profundos talos subterráneos que deteñen a area que arrastra o vento
e contribúen a formar e fixar as dunas.

Anagallis foemina,
unha planta de terreos
cultivados que tamén
florece nos areais
marítimos.

Linaria arenaria, unha
planta incluída no
Catálogo Galego de
Especies Ameazadas

A lagoa de Louro ou das Xarfas é unha importante zona de invernada de aves: lavanco real,
pato cullerete, parrulo cristado, parrulo chupón, pato asubión, cerceta real, pato cincento,
garza, garzota, demo negro, corvo mariño cristado, gaivotas, bilurico (común e pativerde),
mazaricos (rabipinto, rabinegro e curlí), pilro curlibico, píllara (cincenta e real), gabita... e
ocasionalmente gaivotóns ou cisnes. Entre maio e xullo crían o lavanco real, a galiñola
negra, o mergullón pequeno e o rascón.
O ciño (Cignus olor) visita
ocasionalmente a lagoa de Louro,
especialmente nos invernos duros.

Os muxes son peixes comúns nas augas costeiras abrigadas.
Gostan das augas mornas e penetran polos esteiros dos ríos.

Galiñola negra (Fulica atra). É común en lagoas, encoros e ata en ríos de corrente lenta.
Construé un curioso niño que aboia ancorado na vexetación.

Eirugas da avelaíña Brithys crini que se
alimenta unicamente de cebola das gaivotas
(Pancratium maritimum), unha planta común
das dunas fixadas.

Picaxuncos (Cisticola juncidis)
Carran cristado
(Thalasseus sandvicensis)

LIC “Monte e Lagoa de Louro”.
Inclúe o litoral desde Os Forcados e a punta
dos Remedios ata o monte Louro e una
pequen faixa mariña.
CONCELLOS: Carnota e Muros
VALORES NATURAIS: fondos mariños, dunas,
lagoa litoral, flora e fauna...
Proposta de ampliación sen aprobar que inclúe
unha faixa de espazo mariño.

Monte Louro, lagoa das Xarfas e praia de Area Maior

USOS/APROVEITAMENTO
-Pesca, marisqueo e acuicultura
-Navegación
-Turismo, lecer e deportes
-Industrias
Porto de Esteiro

Bateas na ría. Punta e illa de Santa Catalina

A costa de Muros ofrece lugares de moito interese, en
especial na boca da ría e nas enseadas de Muros,
Bornalle e Esteiro. En moitas zonas o litoral está
ocupado por instalacións industriais (conserveiras,
depuradoras, estaleiros...) ou portuarias e por
propiedades privadas, que en xeral dificultan ou
impiden o acceso ao mar.
Podemos percorrer a pé todo o litoral ou facer un
primeiro achegamento para coñecer os puntos máis
destacados e accesibles, combinando desprazamentos
por estrada con pequenas camiñadas. No caso de
dispoñer de tempo pederíanse visitar moitos máis
lugares, tendo en conta que non existen camiños ou
non son aptos para coches.

PROBLEMAS/AGRESIÓNS
-Construcións na liña de costa, dragados, recheos
-Presión humana nos espazos naturais e sobre as especies
-Especies invasoras
-Contaminación, incendios forestais

O monte Louro despois do incendio do verán de 2006

Protección da entrada da lagoa das Xarfas durante a marea negra do Prestige

Adela Leiro, Mon Daporta
febreiro 2021

Muros, A Costa

Recommended

Recommended

More Related Content

What's hot

What's hot (20)

Similar to Muros, A Costa

Similar to Muros, A Costa (20)

More from MonContos

More from MonContos (20)

Muros, A Costa