O concello de Outes está situado na marxe dereita da ría de Muros e Noia, co Tambre facendo linde polo sur. A costa é abrigada e está ocupada por amplas áreas de marismas nos esteiros dos ríos (Tambre, Entíns, Bendimón...), algúns areais, e zonas de cantís de pouca altura. Acolle importantes bancos marisqueiros. As principais actividades son os servizos, a industria (estaleiros, serradoiros...), a pesca, o marisqueo e a agricultura. Conta con áreas de grande interese natural e conserva un importante patrimonio cultural: castros, mámoas, pontes, hórreos (chamados localmente moas), cruceiros, igrexas...

1. OUTES
A costa

2. 1-Esteiro do Tambre
2-Ponte Nafonso
3-Costa do Piñeirón
4-A Barquiña
5-Punta Seilán a Riba de Mar
6-Punta Espiñeiro
7-Seo do Engano
8-Serra de Outes. Río Entíns
9-Punta do Langaño
10-Praia da Arnela. Punta Albar.
11-Punta Formiño ou da Barquiña
12-Punta Pousadoiro. Seo de
Serantes. Punta do Requeixo.
13-Punta Picouto. Praia Bitureira.
14-Praia de Mallante/Broña.
Outeiro dos Corvos.
15-Punta Carreiroa
16-Seo de Broña.
Río Bendimón.
17-Praia de Siavo
18- Ribeira do Freixo.
Praia de Picouso
19-O FREIXO: porto
20-Punta Corveira
21-Punta Pequena
22-Praia Cotarín
23-Praia da Arnela/Cambrona

3. O concello de Outes está situado na marxe dereita da ría de Muros e Noia, co Tambre
facendo linde polo sur. A costa é abrigada e está ocupada por amplas áreas de marismas
nos esteiros dos ríos (Tambre, Entíns, Bendimón...), algúns areais, e zonas de cantís de
pouca altura. Acolle importantes bancos marisqueiros.
As principais actividades son os servizos, a industria (estaleiros, serradoiros...), a pesca, o
marisqueo e a agricultura.
Conta con áreas de grande interese natural e conserva un importante patrimonio cultural:
castros, mámoas, pontes, hórreos (chamados localmente moas), cruceiros, igrexas...
Vista do concello de Outes desde o Tremuzo, un bo punto panorámico da comarca.

4. Vista do litoral do concello de Outes co Tremuzo detrás

5. PROTECCIÓNS
-LIC/ZEC “Esteiro do Tambre”
Esteiro do Tambre e ría de Muros e Noia

6. RÍA DE MUROS E NOIA
Ábrese entre Monte Louro, ao norte e o cabo Corrubedo, ao sur, seguindo unha fractura
con orientación SO-NO. Ten 18 km de lonxitude e unha superficie de 125 km2.
Os sedimentos dos numerosos ríos que desaugan na ría orixinan extensos areais e zonas
lamacentas que quedan descubertas na baixamar e dan lugar a ricos bancos marisqueiros.

7. Ría de Muros e Noia desde San Cosme

8. 1-Esteiro do Tambre

9. Esteiro do Tambre desde o monte Castelo.
Na banda dereita o litoral de Outes e na esquerda o de Noia

10. O RÍO TAMBRE nace na Serra do Bocelo e percorre a última parte do seu curso entre os
concellos de Noia e Outes, nun tramo encaixado nun fondo canón rochoso. Despois de
124,5 km desemboca en Ponte Nafonso, na ría de Muros e Noia formando un amplo esteiro.
O curso do Tambre está protexido parcialmente nos LIC/ZEC “Esteiro do Tambre”.

11. 2-Ponte Nafonso. Ponte medieval reformada en varias ocasións.
Conserva vinte arcos dos vinte e sete que tivo orixinalmente.

12. 3-Costa do Piñeirón. Paseo pola beira do esteiro do Tambre.

13. 4-A Barquiña

14. 5-A Barquiña e a punta Seilán, coa nova ponte da estrada

15. A Barquiña

16. Riba de Mar

17. 7-Seo do Engano

18. 8-SERRA DE OUTES, capital municipal, e esteiro do río Entíns

19. O RÍO DE ENTÍNS
Nace en Mazaricos e despois de 12 km de percorrido desemboca formando un amplo
esteiro no seo de Langaño, moi preto da desembocadura do Tambre.

20. Esteiro do Entíns, no seo de Langaño

21. Botes no seo de Langaño

22. 9-Punta de Langaño

23. 10-Praia e punta da Arnela

24. Punta Albar

25. 11-Punta Formiño ou da Barquiña

26. O Portiño medieval de San Cosme (Outes)

27. 12-Punta Pousadoiro

28. Seo de Serantes.
Nel desemboca o rego
de Serantes.

29. Punta do Requeixo

30. Punta do Requeixo, con Noia ao Fondo

31. 13-Punta Picouto

32. Punta e monte Picouto

33. Praia Bitureira

34. 14-Praia de Mallante/Broña

35. Praia de Mallante/Broña

36. Praia de Mallante/Broña

37. Praia de Broña e monte Picouto

38. Outeiro dos Corvos

39. 15-Punta Carreiroa

40. Punta Carreiroa

41. 16-Seo de
Broña. Punta
Carreiroa e O
Picouto.
(ao fondo Noia)

42. RÍO BENDIMÓN. Nace serra do Tremuzo e desemboca no seo de Broña.
Todo o seu percorrido (5 km) faino por terreos do concello de Outes.

43. Desembocadura e esteiro do Bendimón no seo de Broña (Outes)

44. Seo de Broña

45. Seo de Broña

46. Seo de Broña

47. Seo de Broña

48. 17-Praia de Siavo

49. 18- Ribeira do Freixo

50. Praia de Picouso

51. Antigo peirao do Freixo

52. Antigo peirao do Freixo

53. Antigo peirao do Freixo e estaleiros

54. 19-O FREIXO
Porto de O Freixo e estaleiros, unha das principais actividades de Outes. Un pequeno
paseo permítenos achegarnos ao remate da localidade onde uns estaleiros impiden seguir
camiño pola beira do mar.

55. O Freixo desde o monte Tremuzo.
Na outra banda da ría o litoral do Porto do Son e a serra da Barbanza.

56. 20-Punta Corveira e Porto Rinles (O Freixo)

57. 21-Punta Pequena

58. Punta Cambrona

59. 23-Praia da Arnela

60. VALOR XEOLÓXICO
A costa de Outes está formada por xistos, gneis e granitos, con dominio de costa rochosa
de pouca altura e amplas zonas sedimentarias, en especial nas desembocaduras do ríos
Tambre, Entins e Bendimón.
MAPA LITOLÓXICO

61. Granitos na punta Carreiroa

62. Seo do Bendimón

63. Praia de Mallante/Broña

64. VALOR BIOLÓXICO
No litoral de Outes podemos atopar unha grande variedade de ecosistemas e hábitats,
esteiros, lameiros, costa rochosa abrigada, areais… o que da lugar a una enorme
biodiversidade.
Esteiro do Tambre

65. ESTEIRO DO TAMBRE
Amplas zonas do esteiro e as marismas están colonizadas por plantas acuáticas que forman
extensos carrizais e xunqueiras.
Os fondos mariños da ría, dos esteiros e marismas son un hábitat excelente para multitude
de invertebrados e para a cría de peixes. Nesta zona concéntranse numerosas aves
acuáticas, especialmente nos pasos invernais. As aves sedentarias máis comúns son a pita
de auga, o mergullón pequeno e o lavanco real.

66. Gaivotas e carrizos

67. Carrizos (Phragmites communis)

68. Os xuncos son as plantas máis comúns das marismas pola súa
capacidade para soportar o mergullo e a salinidade.

69. Estreliña das xunqueiras (Aster tripolium subsp. pannonicus).
Atópase á beira dos esteiros e zonas húmidas do litoral.

70. Nas rochas do litoral e nos fondos mariños hai unha grande variedade de algas e
algunha planta vascular (seba...)
Bocho (Fucus vesiculosus). Son as algas máis
comúns nas rochas das áreas abrigadas.
Soportan ben a desecación e serven de
acobillo a pequenos animais...
Bocho Bravo (Ascophillum nodosum)

71. Seba (Nanozostera noltii)

72. Garza real (Ardea cinerea)
Mazarico chiador (Numenius phaeopus)

73. Gabitas (Haematophus ostralegus) e gaivota chorona (Chroicocephalus ridibundus)

74. Corvos mariños no seo de Broña

75. Muxe (Chelon labrosus)

76. Cagón, cagulo, bichoca (Arenicola marina)

77. Berberechos (Cerastoderma edule), un dos produtos
marisqueiros máis representativos da ría de Muros e Noia.

78. Piñeiros (Pinus pinaster)
da praia de Broña.
O máis grande ten 4 m
de perímetro.

79. LIC “Esteiro do Tambre”
Ocupa o fondo da ría de
Muros e Noia e o tramo baixo
do río Tambre.
CONCELLOS:
Brión, Negreira, Noia, Outes,
Porto do Son.
VALORES NATURAIS:
marismas, esteiro, praias,
flora e fauna

80. USOS/APROVEITAMENTO
-Pesca, marisqueo
-Turismo, lecer e deportes
-Industrias
Punta Formiño ou da Barquiña

81. O Freixo: porto e estaleiros

82. Unha das actividades industriais máis importes en Outes foi a dos serradoiros (houbo ata 20
instalacións) e dos estaleiros e carpintería de ribeira (chegou a ter 36 obradoiros no século
pasado). Un dos serradoiros foi empregado como campo de concentración na guerra civil.
Seo de Broña
Restos dun obradoiro de carpintería de Ribeira

83. A costa de Outes ofrece lugares de
moito interese, en especial nos esteiros
dos ríos. En moitas zonas o litoral está
ocupado por instalacións industriais,
moitas delas abandonadas (estaleiros,
serradoiros...) ou portuarias e por
propiedades privadas, que en xeral
dificultan ou impiden o acceso ao mar.
Propoñemos un percorrido para coñecer os
puntos máis destacados e accesibles,
combinando desprazamentos por estrada
con pequenas camiñadas. No caso de
dispoñer de tempo poderíanse visitar
moitos máis lugares, tendo en conta que
non existen camiños ou os que hai non son
aptos para coches.
24 km (lineal) + camiñadas
Ruta a pé entre
O Freixo e Requeixo

84. Paseo polo seo de Broña

85. PROBLEMAS/AGRESIÓNS
-Construcións na liña de costa, dragados, recheos
-Presión humana nos espazos naturais e sobre as especies
-Especies invasoras
-Contaminación
Os eucaliptos ocupan una boa parte do litoral

87. Adela Leiro, Mon Daporta
marzo 2021