2. O Inihanda upang magpaliwanag , magbigay
linaw at bigyang kahulugan ang isang
konsepto, ideya o pormula sa isang malinaw
na paraan.
O Binabanggit nito ang kahalagahan, katangian
(abstrak o konkreto man) sa paraang madaling
maunawaan.
3. O Sa pagpapaliwanag o pagbibigay linaw sa
konsepto, diwa o purmula ay gumagamit tayo
ng iba’t ibang pamamaraan sa pagpapasya ng
mga ideya tulad ng pagbibigay katuturan o
definisyon , paglalarawan , pagkukumpara,
analohiya, pagsasalaysay, pagsusuri,
pagtukoy sa pinagmulan ng terminolohiya ,
ilustrasyon at iba pa.
4. 1. Ilakip lahat ng impormasyon gustong isama sa
definisyon ng konsepto at tanggalin ang mga
detalyeng nais alisin.
2. Ilarawan at ipaliwanag ang konsepto sa malinaw na
wika at gamitan ng mga tiyak na salita upang madali
itong maiugnay sa karanasan ng mambabasa.
3. Kung ang konseptong ipinaliwanag ay masyadong
masalimuot at masaklaw maari itong hatiin sa iba’t
ibang bahagi ayon sa aspekto,elemento o
sangkap,hakbang, uri o antas na bumubuo sa mga
bahagi ng boung konsepto.
5. Laging isaisip na sa
pagpapaliwanag ng definisyon o
kahulugan ng isang konsepto,
ang pagpapaliwanag ay hindi
nakabatay sa kumbensyunal na
kahulugan ng terminolohiya
( kahulugan galing sa
diksyunaryo)kundi ibagay ang
kahulugan nito sa larangan o
kaalamang paggagamitan nito.
6. kung gusto nating
ipaliwanag ang konsepto ng “pag-ibig’’ ang
terminolohiyang ito ay hindi dapat limitado
lamang sa kahulugang ibinibigay ng
diksyunaryo na tumutukoy sa ekspresyon ng
isang tao sa iba batay sa pagkakatugma ng
kanilang mga karanasan o interes batay sa
pagnanasang sekswal .
7. Sa pagsulat ng konseptong papel,
kailangan ang pagbabasa ng iba’t
ibang sanggunian na maaring
mapagkunan ng mga
impormasyon tungkol sa
konseptong pinagpapakahulugan.
8. 1. Panimula(Introduksyon). Dito nagbibigay ng
pahapyaw na pahayag bilang motivesyon ukol sa
ideya o konseptong binibigyang kahulugan.
2. Katawan. Sa bahaging ito isinasagawa ang pagbibigay
kahulugan sa pamamagitan ng tuwirang definisyon,
paghahambing , pagbibigay halimbawa , pagbibigay
katangian at iba pa.
3. Konklusyon. Inilalahad ang kahalagahan o kaugnayan
ng isang konsepto sa iba’t ibang paraan,
9. ni Yolanda C. Valencia
A. Napakahalagang matutuhan ng isang tao ang
pagsulat ng talata . Ang kakayahang ito ang
magiging daan tungo sa ibayong
pagpapaunlad ng kakayahang sumulat nang
mas mahahabang diskurso tulad ng
komposisyon at sanaysay . Isa rin itong
paraan upang maipahayag ang kanyang
damdamin at pag-iisip sa paraan ng panulat.
10. B. Ano nga ba ang talata?
Sa wikang Ingles, ang salitang “paragraph”(talata sa
Filipino) ay nagmula sa salitang Griyego: “para” na
ang ibig sabihin ay “alongside” o magkabilang gilid at
ang “graph” na ang ibig sabihin ay “to write” o
sumulat. Noong unang panahon na ang larangan ng
panunulat ay ginagamitan ng manwal na paraan ,
ang mga eskribano o manunulat ay hindi gumagamit
ng indensyon upang ipakita ang simula ng talata. Sa
halip, naglalagay sila ng mga simbolo sa alin man sa
magkabilang panig ng sinusulatan, kaliwa o kanan
man , upang magsimula ng bagong ideya. Sa
kasalukuyan ang indensyon ay naging konvensyonal
na tuntunin o palatandaan sa pagsisimula ng isang
talata.
11. C. Ang talata ay nangangahulugang isang klaster
, isang grupo o serye ng magkakaugnay na
pangungusap na bumubou ng isang diwa. Ang
magkakaugnay na pangungusap ay bunga ng
nauna o sinusundan nito at tungo sa susunod pa
at lahat ay tumutulong bumou ng isang
pangunahing ideya, kapag sinabing ang mga
pangungusap ay bumubou ng isang paksa,
nangangahulugan ito na ang mga pangungusap
ay naglalahad ng sapat na nilalaman at may
kakayahang ipaliwanag ang paksa sa isang
malinaw na paraan.
12. D. Ang pagsulat ng talata ay maihahalintulad sa
paglikha ng larawan. Ang ideyang nagkukubli
sa isipan ay tila mga imaheng nakatago sa
hindi pa nabubuong film. Kung ang kemikal
ang unti unting nagpapakita ng mga imahe sa
larawan , ang kemistri naman ng mga salita
,parirala at pangungusap ang naglalahad ng
mga nakatagong ideya ng manunulat sa pag
–unawa ng mambabasa.
E. Ang mga nabanggit ay sapat na dahilan
upang bigyang halaga ang pagkakaroon ng
kasanayan sa pagsulat ng talata.
13. I. Panimula o introduksyon( Talata A )
II. Katawan
A. Etimolohiya o pinagmulan ng konsepto
( Talata B )
B. Kahulugan o Katuturan ng talata batay sa
pag-aaral( Talata C)
C. Paghahalintulad ng pagsulat ng talata sa
pagbuo ng larawan (Talata D )
III. Konklusyon o Wakas
pagkilala sa kahalagahan ng pagkakaroon ng
ng kasanayan sa pagsulat ng talata(Talata E)
14. MUNGKAHING GAWAIN
Pumili ng isa sa mga konseptong nakatala sa ibaba. Sumulat ng isang konseptong
papel tunkol dito.
1. Kagandahan
2. Kalinisan
3. Kapayapaan
4. Dakilang pag-ibig
5. Kalusugan
6. Tahanan
7. Musika
8. Pamilya
9. Pag-asa
10. terorismo
15. Halimbawa
ni Nestor C. De Guzman
Ugali ko di n’ya matant’ya
Hindi raw ako nagsa-smile pero tawa ng tawa
Minsan parati akong tulala
Sumpungin , hindi matimpla
Pare ko beer nalang tayo
Magpakalunod na tayo sa kalasingan
Ugali ko di n’ya matant’ya
Hindi raw ako nagsa-smile pero tawa nang tawa
16. Minsan parati akong tulala
Sumpungin, hindi matimpla
Pare ko, jutes nalang tayo
Magpakalunod na tayo sa kapraningan
kailangan remedyuhan
Kung hindi , matutuluyan
Papunta na ako sa doctor ako’y io-opera
17. Sapagkat ang sumpong ay bahagi ng nararamdaman ng
tao , mas makabubuting talakayin muna ang ukol sa
konsepto ng damdam.
Ayon kay Mercado(2000), ang damdam ay anumang
nararamdaman sa kalooban. Samakatwid , ang saya, tuwa,
galit, lungkot at iba pa ay masasabing isang
damdam,sapagkat nararamdaman ito ng kalooban ng
isang tao. Iba’t ibang salita ang ikinakabit sa salitang
damdam gaya ng magdamdam, karamdaman,
karamdamanin, damdamin, madamdamin, maramdamin,
pakiramdam, paramdam, at magpakiramdam. iba;’t ibang
diwa ang ipinapahiwatig ng mga ito batay sa panlaping
ikinakabit sa salitang ito.
18. Samantala ang salitang dama ay sinasabi ring
sinonim ng salitang damdam na ma’y iba’t iba
ring diwang ipinahahayag batay sa panlaping
ikinakabit dito gaya ng damhin, madama,
pandama at nadarama na nakapatungkul rin sa
kalooban ng isang tao.
Ang damdam ay maaring fisikal, intelekwal at
emosyonal. Makikita ang pagkaklasipika sa mga
ito:
19.
20. Ang ibinigay na salita ay ilan lamang
halimbawa upang ipakita ang pagkakaiba ng
tatlo. Kung pagbabatayan ang mga
impormasyon sa itaas, masasabing ang
sumpong ay isang damdam sapagkat
nagaganap ito sa kalooban ng tao. Isa itong
emosyon na nararamdaman ng isang tao sa
kanyang kalooban.