LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP NGHIÊN CỨU TỔNG HỢP NƯỚC RỬA CHÉN TỪ THIÊN NHIÊN

1. TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGUYỄN TẤT THÀNH
KHOA MÔI TRƯỜNG – THỰC PHẨM – HÓA

LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP
NGHIÊN CỨU TỔNG HỢP NƯỚC RỬA
CHÉN TỪ THIÊN NHIÊN
Sinh viên thực hiện : Tiết Vản Thảo
Mã số sinh viên :1311524176
Lớp :13DHH01
Chuyên ngành : Công nghệ Kỹ thuật Hoá học
Giáo viên hướng dẫn : ThS. Đỗ Đình Nhật
Tp.HCM, tháng 8 năm 2017

2. ii
NHIỆM VỤ LUẬN VĂN
TRƯỜNG ĐH NGUYỄN TẤT THÀNH
KHOA MÔI TRƯỜNG – THỰC PHẨM - HÓA
CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập - Tự do - Hạnh phúc
Tp. Hồ Chí Minh, ngày 21 tháng 08 năm 2017.
NHIỆM VỤ LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP
Họ và tên sinh viên: Tiết Văn Thảo Mã số sinh viên:1311524176
Chuyên ngành: Công nghệ kỹ thuật Hoá học Lớp:13DHH01
1. Tên đề tài:
NGHIÊN CỨU TỔNG HỢP NƯỚC RỬA CHÉN TỪ THIÊN NHIÊN
2. Nhiệm vụ luận văn
Nghiên cứu tổng hợp nước rửa chén từ nguyên liệu thiên nhiên có tính tẩy rửa cao,
an toàn cho con người và đồng thời thân thiện với môi trường.
3. Ngày giao nhiệm vụ luận văn: 13/02/2017
4. Ngày hoàn thành nhiệm vụ luận văn: 21/08/2017
5. Người hướng dẫn:
Họ và tên Học hàm, học vị Đơn vị Phần hướng dẫn
Đỗ Đình Nhật Thạc sĩ BM Công nghệ kỹ thuật Hoá học 100%
Nội dung và yêu cầu của luận văn đã được thông qua bộ môn.
Trưởng Bộ môn Người hướng dẫn
(Ký và ghi rõ họ tên) (Ký và ghi rõ họ tên)
ThS. Nguyễn Đình Phúc ThS. Đỗ Đình Nhật

3. iii
LỜI CẢM ƠN
Em xin gởi lời cảm ơn chân thành và sự tri ân sâu sắc đối với các Thầy Cô tại
trường Đại học Nguyễn Tất Thành, đặc biệt là các Thầy Cô khoa Môi trường - Thực
phẩm - Hóa của trường đã truyền đạt kiến thức trong những năm em học tập. Với vốn
kiến thức được tiếp thu trong quá trình học không chỉ là nền tảng cho quá trình nghiên
cứu khóa luận mà còn là hành trang quý báu để em bước vào đời một cách vững chắc
và tự tin.
Để hoàn thành khóa luận này, em xin tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến Thầy Đỗ Đình
Nhật. Cảm ơn Thầy đã dành nhiều thời gian, công sức tận tình hướng dẫn và sự động
viên giúp em có nhiều động lực phấn đấu trong suốt quá trình học cũng như làm luận
văn tốt nghiệp hoàn thành tốt.
Ngoài công ơn to lớn của Thầy Cô, em thân gửi lời cảm ơn đến anh Đoàn Quang
Huy đã tạo điều kiện tốt nhất giúp em làm việc tại phòng thí nghiệm.
Trong quá trình làm bài báo cáo do kinh nghiệm thực tiễn còn hạn chế nên bài
báo cáo không thể tránh khỏi những thiếu sót, em rất mong nhận được ý kiến đóng góp
Thầy Cô để em học hỏi thêm được nhiều kiến thức và kinh nghiệm.
Cuối cùng em kính chúc quý Thầy, Cô dồi dào sức khỏe và thành công trong sự
nghiệp.
Em xin chân thành cám ơn!
Tp.Hồ Chí Minh, ngày tháng năm 2017
Sinh viên
Tiết Văn Thảo

4. iv
TÓM TẮT LUẬN VĂN
Trong luận văn này, tôi đã nghiên cứu trích ly saponin từ bồ kết, từ đó tiến
hành tổng hợp nước rửa chén có nguồn gốc tự nhiên, thân thiện với môi trường,
không hại cho sức khỏe của người sử dụng. Kết quả trích ly 30g saponin cho thấy
hàm lượng saponin cao nhất đạt được là 7.05g khi tiến hành ly trích ở 75oC, thời
gian 5 ngày với dung môi là methanol. Saponin được dùng làm chất tạo bọt kết
hợp với các thành phần tự nhiên khác để tổng hợp nước rửa chén thiên nhiên. Kết
quả cho thấy nước rửa chén tốt nhất khi sử dụng nguồn kiềm từ tro vỏ chuối
chiếm 0.3%, chất làm đặc CMC chiếm 0.18%, chất tạo bọt saponin chiếm 0.12%,
chất hoạt động bề mặt glucoside chiếm 6.06%, baking soda chiếm 1.21%, muối
Na2SO4 chiếm 1.21% và nước. Nước rửa chén tổng hợp được đánh giá chất lượng
bằng cảm quan màu sắc, độ nhớt, khả năng tạo bọt và khả năng tẩy rửa so với
nước rửa chén hóa học.

5. v
ABSTRACT
In this thesis, Istudied the extract of saponins from Gleditsia, and then synthesize
dishwashers of natural origin, environmentally friendly, no harming the health of
users.Results of 30g saponin extract showed the highest saponin content was 7.05g when
extracted at 85oC, 5 days with solvent methanol. Saponin is used as a foaming agent in
conjunction with other natural ingredients to synthesize natural detergent. The results
show that the best dishwashing liquid using 0.3% asbestos ash, 0.3% CMC thickener,
0.12% CMC thickener, 0.12% saponin foaming agent, 6.06% glucose surfactant, baking
soda accounting for 1.21%, Na2SO4 and water. Synthetic dishwashing detergent is
evaluated for color, viscosity, foaming and washing ability compared to chemical
dishwashers.

6. vi
DANH SÁCH BẢNG
Bảng 1.1 Những thành phần dinh dưỡng trong quả chuối.....................................5
Bảng 2.1 Đánh giá khả năng tẩy rửa của nước rửa chén ....................................12
Bảng 2.2 Đánh giá khả năng tạo đặc của nước rửa chén....................................12
Bảng 2.3 Khảo sát nhiệt độ quá trình trích ly.......................................................15
Bảng 2.4 Khảo sát thời gian quá trình trích ly.....................................................15
Bảng 2.5 Khảo sát dung môi quá trình trích ly ....................................................16
Bảng 2.6 Khảo sát khả năng tạo bọt của saponin ................................................17
Bảng 2.7 Khảo sát chất hoạt động bề mặt glucoside ...........................................18
Bảng 2.8 Khảo sát chất tạo đặc CMC ..................................................................18
Bảng 2.9 Khảo sát khả năng tẩy rửa Baking soda ...............................................19
Bảng 3.1 Khảo sát khối lượng saponin.................................................................23
Bảng 3.2 Kết luận về khối lượng CMC.................................................................23
Bảng 3.3 Kết luận về khối lượng glucoside ..........................................................24
Bảng 3.4 Kết luận về khối lượng banking soda....................................................25
Bảng 3.5 Kết quả của quá trình khảo sát nhiệt độ ...............................................29
Bảng 3.6 Kết quả khảo sát thời gian trích ly saponin ..........................................29
Bảng 3.7 Khảo sát dung môi quá trình trích ly ....................................................29

7. vii
DANH SÁCH HÌNH
Hình 1.1 Một số sản phẩm tẩy rửa ngoài thị trường..............................................2
Hình 1.2 Cây bồ kết.................................................................................................3
Hình 1.3 Cấu trúc của saponin...............................................................................4
Hình 1.4 Một số loại chuối hiện nay.......................................................................5
Hình 1.5 Công thức và sản phẩm decyl glucoside .................................................6
Hình 1.6 Công thức của NaHCO3...........................................................................6
Hình 1.7 Một số sản phẩm tẩy rửa từ thiên nhiên..................................................8
Hình 2.1 Quy trình trích ly dung dịch kiềm từ tro vỏ chuối.................................13
Hình 2.2 Quy trình trích ly saponin từ vỏ bồ kết..................................................14
Hình 2.3 Quy trình làm ra nước rửa chén............................................................16
Hình 3.1 Biểu đồ thể hiện hàm lượng saponin theo nhiệt độ...............................20
Hình 3.2 Biểu đồ thể hiện hàm lượng saponin theo thời gian .............................21
Hình 3.3 Biểu đồ thể hiện hàm lượng saponin theo dung môi............................22
Hình 3.4 Khả năng tạo bọt của saponin...............................................................22
Hình 3.5 Khả năng tạo đặc và tạo bọt của glucoside ..........................................24

8. viii
MỤC LỤC
NHIỆM VỤ LUẬN VĂN.......................................................................................ii
LỜI CẢM ƠN....................................................................................................... iii
TÓM TẮT LUẬN VĂN........................................................................................iv
ABSTRACT............................................................................................................v
DANH SÁCH BẢNG............................................................................................vi
DANH SÁCH HÌNH............................................................................................vii
MỤC LỤC........................................................................................................... viii
LỜI MỞ ĐẦU.........................................................................................................x
Chương 1. TỔNG QUAN......................................................................................1
1.1 TỔNG QUAN VỀ CHẤT TẨY RỬA ..............................................................1
1.1.1 Khái niệm của chất tẩy rửa ......................................................................1
1.1.2 Cơ chế hoạt động của chất tẩy rửa...........................................................1
1.1.3 Phân loại của chất tẩy rửa........................................................................2
1.1.4 Ưu điểm và nhược điểm của chất tẩy rửa................................................2
1.2 TỔNG QUAN VỀ NGUYÊN LIỆU.................................................................3
1.2.1 Giới thiệu về bồ kết và hoạt chất saponin ...............................................3
1.2.2 Tính chất dược lý của quả Bồ Kết...........................................................3
1.2.3 Giới thiệu về chuối và tro vỏ chuối .........................................................5
1.2.4 Chất hoạt động bề mặt coco glucoside (decyl glucoside).......................5
1.2.5 Natri hydrocacbonat (NaHCO3) ..............................................................6
1.3 GIỚI THIỆU VỀ QUÁ TRÌNH TRÍCH LY.....................................................6
1.3.1 Khái niệm.................................................................................................6
1.3.2 Phân loại quá trình trích ly.......................................................................7
1.4 TỔNG QUAN VỀ NƯỚC RỬA CHÉN THIÊN NHIÊN ................................7
1.5 TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU TRONG VÀ NGOÀI NƯỚC............................8
Chương 2. NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU.......................10

9. ix
2.1 MỤC TIÊU ĐỀ TÀI ........................................................................................10
2.2 NỘI DUNG NGHIÊN CỨU............................................................................10
2.3 NGUYÊN LIỆU, DỤNG CỤ THÍ NGHIỆM VÀ HÓA CHẤT ....................10
2.4 PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU QUÁ TRÌNH TỔNG HỢP NƯỚC RỦA
CHÉN TỪ THIÊN NHIÊN ............................................................................................11
2.4.1 Phương pháp phân tích ..........................................................................11
2.4.2 Phương pháp định tính...........................................................................12
2.5. TIẾN HÀNH THÍ NGHIỆM..........................................................................11
2.5.1 Trích ly dung dịch kiềm từ vỏ chuối .....................................................13
2.5.2 Trích ly saponin từ vỏ quả bồ kết ..........................................................14
2.5.3 Tổng hợp nước rửa chén từ thiên nhiên.................................................16
Chương 3. KẾT QUẢ VÀ BÀN LUẬN ............................................................20
3.1 TRÍCH LY DUNG DỊCH KIỀM ....................................................................20
3.2 KHẢO SÁT TRÍCH LY SAPONIN ...............................................................20
3.2.1 Khảo sát nhiệt độ trích ly saponin .........................................................20
3.2.2 Khảo sát thời gian trích ly saponin........................................................21
3.2.3 Khảo sát dung môi quá trình trích ly.....................................................22
3.3 NƯỚC RỬA CHÉN TỪ THIÊN NHIÊN.......................................................22
3.3.1 Khảo sát khối lượng saponin .................................................................22
3.3.2 Khảo sát khối lượng CMC.....................................................................23
3.3.3 Khảo sát khối lượng glucoside ..............................................................24
3.3.4 Khảo sát khối lượng banking soda ........................................................24
Chương 4. KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ.................................................26
4.1 KẾT LUẬN......................................................................................................26
4.2 KHUYẾN NGHỊ..............................................................................................26
TÀI LIỆU KHAM KHẢO ..................................................................................28
PHỤ LỤC..............................................................................................................29

10. x
LỜI MỞ ĐẦU
Chất tẩy rửa là chất không chỉ được sử dụng trong gia đình mà còn được sử dụng
trong nhà, máy xí nghiệp… nhờ khả năng làm sạch vết bẩn, diệt vi khuẩn. Trên thị
trường hiện nay các chất tẩy rửa rất đa dạng, phong phú và nhiều loại có mặt trên thị
trường: Nước giặt và nước xả quần áo, nước lau sàn, nước tẩy rửa nhà tắm, nước tẩy vết
bẩn…
Nước rửa chén được tổng hợp từ các chất hóa học phần lớn đáp ứng được độ tẩy
rửa cao cho mỗi gia đình nhưng sau khi sử dụng xong da tay thường bị khô, bong tróc
da và còn bị ngứa tay. Nước rửa chén là một sản phẩm thể thiếu trong chuyện bếp núc
của các bà nội trợ. Tuy nhiên, nó lại là một hóa chất mà nếu sử dụng không kĩ càng sẽ
rất dễ gây ra bệnh cho các thành viên trong gia đình. Nước rửa chén thông thường họ
dùng khiến da tay bị khô sau mỗi lần rửa, thậm chí là gây dị ứng, nổi mẩn đỏ vàng ngứa,
chén bát rửa không sạch hẳn mà lại rất trơn rít, rất khó để tẩy sạch hoàn toàn nước rửa
chén bám trên đó. Nước rửa chén được kết hợp giữa nước và nhiều loại hóa chất gồm
chất tẩy rửa, chất làm đặc, chất hoạt động bề mặt, chất bảo quản, chất tạo màu, hương
nhân tạo… Trong số đó, có những chất không nên xuất hiện vì có thể gây ảnh hưởng
xấu tới sức khỏe. Thế nên hiển nhiên người tiêu dùng đã nhận thức được tác hại của các
loại nước tẩy rửa hóa học. Với tiêu chí an toàn sức khỏe là trên hết, nước rửa chén từ
thiên nhiên sẽ khắc phục được những nhược điểm và tác hại của các loại nước rửa chén
thông thường. Nước rửa chén từ thiên nhiên được sử dụng các thành phần từ thiên nhiên
hoàn toàn vô hại, bảo vệ bàn tay, nhẹ dịu với làn da, vết dầu mỡ, khử sạch mùi hôi tanh
trên chén dĩa, hương thơm dịu nhẹ, dễ dàng rửa sạch và không gây độc hại khi sử dụng.
Chính vì lý do đó nên tôi chọn đề tài “nghiên cứu tổng hợp nước rửa chén từ thiên
nhiên” để thực hiện quá trình nghiên cứu khóa luận tốt nghiệp.

11. 1
Chương 1. TỔNG QUAN
1.1 TỔNG QUAN VỀ CHẤT TẨY RỬA
1.1.1 Khái niệm của chất tẩy rửa
Chất tẩy rửa là chất hoạt động bề mặt có thể là chất vô cơ hay hữu cơ có tác dụng
làm giảm sức căng bề mặt của nước. Mỗi phân tử của chất hoạt động bề mặt có một đầu
ưa nước, và một đầu kị nước.
Chất tẩy rửa là chất được dùng để làm tăng tác dụng tẩy rửa với các chất bẩn có
tính dầu (không tan trong nước), nhờ đó làm cho chất bẩn dễ thấm ướt và dễ bị lôi kéo
ra khỏi bề mặt vật liệu và đi vào môi trường nước làm cho bề mặt dính bẩn được tẩy rửa
sạch.
Chất tẩy rửa thông dụng là muối natri của axit béo (xà phòng) hoặc các chất hoạt
động bề mặt tổng hợp có hoạt tính ion và phi ion như natri lauryl sunfat, natri đođexyl
benzensunfonat, ankylamit[1]. Để tăng hiệu quả tẩy rửa của các chất hoạt động bề mặt,
trong các chất tẩy rửa thương phẩm (kem giặt, bột giặt) người ta còn đưa thêm vào các
chất phụ gia vô cơ như natri tripoliphotphat, natri sunfat, natri cacbonat.
1.1.2 Cơ chế hoạt động của chất tẩy rửa
Chất tẩy rửa hòa tan các chất bẩn không tan trong nước (như dầu mỏ...) vào
dung dịch nước. Phần kỵ nước (gốc hyđrôcacbon) "hấp thụ" hay "hòa tan" lên các hạt
dầu mỏ, còn phần ưa nước của các phân tử chất tẩy rửa hướng ra ngoài với nước, tương
tác này tạo thành hạt keo tích điện âm, các hạt keo này cùng dấu không kết hợp với nhau
được & cũng không trở lại bề mặt ban đầu được chúng tạo thành dung dịch nhủ tương
bền vững, chất bẩn không tan tập trung lên bề mặt bọt và bị đẩy ra ngoài.
Chất hoạt động bề mặt bao gồm:
+ Phần phân cực ưa nước gồm các nhóm – OH, ONa, - COOH...
+ Phần không phân cực: kị nước là các gốc hydro cacbon, có thể là gốc alkyl,
aryl.
Khả năng hoạt động bề mặt của chúng phụ thuộc vào:
5370402

12. 2
- Bản chất của nhóm phân cực.
- Phụ thuộc vào vị trí của nhóm phân cực trong mạch cacbon: nhóm phân cực ở
đầu mạch thường có khả năng tẩy rửa tốt hơn ở giữa mạch; nhóm phân cực thông dụng
là -COONa, SO3Na...
1.1.3 Phân loại của chất tẩy rửa
 Các chất tẩy rửa có tính kiềm
Chất tẩy rửa có tính kiềm là chất tẩy rửa có nguồn gốc từ hóa chất kềm có độ
pH lớn hơn hoặc bằng 8. Sodium hydroxide (NaOH) là một chất tẩy rửa có tính kềm
mạnh với độ pH của nó là 14, loại này là một hóa chất làm sạch với hiệu quả trong việc
làm sạch dầu mỡ từ công nghiệp, được sử dụng rộng rãi trong việc làm sạch hệ thống
ống dẫn nước và hệ thống cống nước thãi của thành phố.
 Các chất tẩy rửa có tính acid
Các chất tẩy rửa có tính acid là chất tẩy rửa mạnh được làm từ các loại axít
như: acid sulfuric (H2SO4), acid hydrochloric (HCl) hoặc acid hydrofluoric (HF) chúng
rất hiệu quả trong việc làm sạch các chất cặn bã khoáng sản, nhưng lại là chất tẩy cực
kỳ ăn mòn. Chất tẩy có tính acid nhẹ rất tốt trong việc điều chỉnh và làm mềm nước.
1.1.4 Ưu điểm và nhược điểm của chất tẩy rửa
 Ưu điểm
Chất tẩy rửa góp phần vệ sinh cá nhân tốt, làm giảm các loại vi khuẩn có hại. Kéo
dài thêm thời gian bảo quản quần áo và một số đồ dùng trong gia đình đồ đạc, bàn ghế.
 Nhược điểm
Sử dụng lâu dài sẽ ảnh hưởng đến sức khỏe của con người và trách để các chất tẩy
rửa đó bắn vào mắt hoặc nuốt phải vì nó có thể gây tử vong. Gây ô nhiễm môi trường.
Hình 1.1 Một số sản phẩm tẩy rửa ngoài thị trường

13. 3
1.2 TỔNG QUAN VỀ NGUYÊN LIỆU
1.2.1 Giới thiệu về bồ kết và hoạt chất saponin
Cây bồ kết có tên khoa học: Gleditschia australis Hemsley; thuộc họ Vang
(Caesalpiniaceae)
Trong đề tài này, quả bồ kết được sử dụng như là thành phần chất tạo bọt trong
nước rửa chén có chứa hàm lượng saponin. Quả có chứa hỗn hợp flavonoid và chất
saponaretin có tác dụng kháng virut, chống trùng roi, tẩy rửa; hỗn hợp saponin và
flavonoid có tác dụng giảm đau. Quả hơi cong hình lưỡi liềm hay thẳng dài 10-12cm,
rộng 1,5-2cm. Trái mỏng và nổi phình lên ở những nơi có hột. Khi còn tươi, mặt ngoài
có một lớp phấn màu lam, chứa 10-12 hột bao bọc bởi một lớp cơm màu vàng. Quả khi
chín có màu vàng nâu, để lâu quả màu đen.
Ở Việt Nam, Bồ Kết được trồng ở khắp nơi từ vùng núi thấp đến Trung du và đồng
bằng, ở các tỉnh miền bắc.
Hình 1.2 Cây bồ kết
1.2.2 Tính chất dược lý của quả Bồ Kết
Quả Bồ kết có thể sử dụng để nấu làm nước gội đầu, trị gầu rất tốt. Mặt khác, nó
còn có tác dụng kích thích da đầu mọc tóc. Nước nấu quả Bồ kết bôi lên da trong khi
tắm sẽ làm sạch lớp ghét bám trên da một cách rất hữu hiệu, làm cho da sạch sẽ, mịn
màng. Giá trị đa dạng được sử dụng để: tổng hợp xà bông, dùng trong y học chữa trị
những bệnh như: thuốc nhuận trường, cảm lạnh, tai biến mạch máu não hay đột quỵ,
những trường hợp ngộ độc thực phẩm, hóa sẹo làm lành vết thương và chữa lành những
vết thương. Nước nấu bồ kết dùng như dung dịch tẩy rửa để giặt sạch quần áo len, dạ,
không làm phai màu hay hoen ố.

14. 4
 Tính chất saponin trong quả Bồ Kết
Saponin là một Glycoside tự nhiên là chất hoạt động bề mặt và có tính tạo bọt
thường gặp trong nhiều loài thực vật và trong một số loài sinh vật biển. Năm 1927,
Kofler đã liệt kê ra 472 loại saponin có chứa trong thực vật và có hơn 90 họ khác có
chứa saponin[2].
 Cấu trúc hóa học của saponin
Cấu trúc của saponin được phân loại theo sự kết hợp nghiêm cứu của một hoặc
nhiều phân tử glycoside hydrophilic với một dẫn xuất lipiter.
Saponin có mặt trong một loạt các loài thực vật Saponin được chia thành hai nhóm
chính: triterpenoid và saponin steroid.[4]
Hình 1.3 Cấu trúc của saponin
 Công dụng của Saponin trong quả Bồ Kết
Saponin có một số công dụng: Làm giảm sức căng bề mặt, tạo bọt nhiều khi lắc
với nước, có tác dụng nhũ hóa và tẩy sạch. Làm tăng sự thẩm thấu của tế bào: sự có mặt
của saponin sẽ làm cho các hoạt chất khác dễ hòa tan và hấp thu. Saponin tan trong
nước, alcol, rất ít tan trong aceton, ether, hexan do đó người ta dùng ba dung môi này
để tủa saponin. Ứng dụng trong dược phẩm như tăng khả năng miễn dịch, chất chống
oxi hóa, bệnh đái tháo đường[6]. Một số saponin có tác dụng chống viêm. Một số có tác
dụng kháng khuẩn, kháng nấm, ức chế viruts[7].

15. 5
1.2.3 Giới thiệu về chuối và tro vỏ chuối
Chuối (musa) có nguồn gốc từ vùng Châu Á nhiệt đới và được thuần hóa rất sớm
ở vùng Đông Nam Á. Hiện nay trên thế giới có rất nhiều quốc gia trồng chuối với nhiều
mục đích khác nhau: chủ yếu làm thức ăn và sản xuất rượu chuối.
Hình 1.4 Một số loại chuối hiện nay
Thành phần dinh dưỡng của chuối[8]:
Bảng 1.1 Những thành phần dinh dưỡng trong quả chuối.
Thành phần Chuối thô Bột chuối khô
Nước (g) 74,91 3
Năng lượng(kcal) 89 346
Protein (g) 1,09 3,89
Calcium(mg) 5 22
Iron(mg) 0,26 1,15
Phosphor(mg) 22 74
Kali(mg) 358 1491
Natri(mg) 1 3
Ascorbic acid(mg) 8,7 7
Vitamin B6(mg) 0,367 0,44
1.2.4 Chất hoạt động bề mặt coco glucoside (decyl glucoside)
Coco glucoside còn gọi là decyl glucoside là chất lỏng màu vàng nhạt, tan trong
dầu và có pH từ 11.5 – 12.5[9]. Decyl glucoside được tạo ra bởi phản ứng glucose hóa
các acid béo trong phần cơm trái dừa, bắp và đường trái cây. Đặc tính của nó là hoàn
toàn có thể phân hủy sinh học và không gây kích ứng da.

16. 6
Coco glucoside được dùng như một chất hoạt động bề mặt, thành phần tạo bọt,
điều hòa và nhũ hóa, làm tăng tính tẩy rửa cho sản phẩm. Coco glucoside giúp làm sạch
bằng cách giúp nước trộn lẫn với dầu và chất bẩn để dễ dàng rửa trôi.
Coco glucoside còn được dùng trong nhiều sản phẩm như: dầu gội, sữa tắm, sữa
rửa mặt, dầu xả…
Hình 1.5 Công thức và sản phẩm decyl glucoside
1.2.5 Natri hydrocacbonat (NaHCO3)
Baking soda là tên được phổ biến natri hiđrocacbonat hay natri bicacbonat được
sử dụng rộng rãi trong thực phẩm. Baking soda là một chất rắn màu trắng có dạng tinh
thể và trông giống như bột, hơi mặn và có tính kiềm tương tự như loại soda dùng trong
tẩy rửa (natri cacbonat, tức E500 (i), công thức hóa học Na2CO3) do đó nếu muốn cũng
có thể dùng baking soda như một chất tẩy rửa.
Hình 1.6 Công thức của NaHCO3
1.3 GIỚI THIỆU VỀ QUÁ TRÌNH TRÍCH LY
1.3.1 Khái niệm
Trích ly là quá trình hòa tan chọn lọc một hay nhiều cấu tử trong mẫu nguyên liệu
bằng cách cho nguyên liệu tiếp xúc với dung môi. Động lực của quá trình trích ly là sự
chênh lệch nồng độ của cấu tử ở trong nguyên liệu và ở trong dung môi.

17. 7
1.3.2 Phân loại quá trình trích ly
 Trích ly lỏng – lỏng
Quá trình trích ly lỏng-lỏng là quá trình tách một phần hay hoàn toàn một hay một
vài cấu tử hòa tan trong một hỗn hợp lỏng đồng thể bằng một dung môi lỏng khác có
khả năng hòa tan chọn lọc cấu tử mà không hòa tan (hay hòa tan hạn chế) các cấu tử
khác. Thường được ứng dụng trong lĩnh vực xăng dầu.
Ví dụ: Trích ly dầu neem trong hạt neem, trích ly rotenone trong cây thuốc cá…
 Trích ly rắn – lỏng
Quá trình hòa tan chọn lọc một hay một số cấu tử của chất rắn bằng một chất lỏng
được gọi là quá trình trích ly rắn-lỏng. Tốc độ của quá trình này phụ thuộc vào nhiều
yếu tố như: hình dạng, kích thước, thành phần, cấu trúc bên trong vật thể rắn, tính chất
hóa lý và chế độ thủy động của dung môi, kiểu thiết bị, phương pháp tiến hành trích ly,
ngoài ra còn phụ thuộc vào tỉ lệ rắn và lỏng…
Ví dụ: tinh dầu bưởi, trích ly saponin trong vỏ bồ kết.
1.4 TỔNG QUAN VỀ NƯỚC RỬA CHÉN THIÊN NHIÊN
Nước rửa chén được sản xuất từ các chất hóa học ngày càng đa dạng về thành phần,
mẫu mã, mùi hương, chủng loại, giá cả khiến người tiêu dùng không khỏi lo sợ ảnh
hưởng của nó đến an toàn sức khỏe của họ.
Nước rửa chén có nhiều ưu điểm như có độ tẩy rửa tốt. Tuy nhiên, bên cạnh những
ưu điểm đó nó còn những tác hại ảnh hưởng đến sức khỏe như nước rửa chén có độ tẩy
quá cao khi sử dụng lâu ngày sẽ ảnh hưởng đến da tay, làm da tay bị khô, dễ bị nức nẻ
và lượng nước rửa chén sau khi sử dụng đưa ra môi trường bên ngoài ảnh hưởng rất
nhiều đến môi trường. Nước rửa chén thiên nhiên có thể khắc phục những hạn chế đó
của nước rửa chén hóa học.
Nước rửa chén thiên nhiên cũng là mội loại nước rửa chén trên thị trường hiện nay.
Nước rửa chén thiên nhiên được làm từ những chất tự nhiên như bồ kết, vỏ chuối, CMC.
Những thành phần được tổng hợp từ thiên nhiên để thay thế cho những thành phần trong
nước rửa chén ngoài thì trường vừa giúp người sử dụng không bị khô da hay bị nức nẻ
Tải bản FULL (39 trang): bit.ly/2Ywib4t

18. 8
ở tay mà nó còn phân hủy được nên không sợ nó làm ảnh hưởng đến môi trường bên
ngoài.
Hình 1.7 Một số sản phẩm tẩy rửa từ thiên nhiên
1.5 TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU TRONG VÀ NGOÀI NƯỚC
Onyegbado, C.O. Iyagba và cộng sự đã nghiên cứu tại trường Đại học Port
Harcourt, Nigeria vào năm 2002 về quá trình sản xuất xà phòng sử dụng tro vỏ chuối
như nguồn kiềm[10].
Đánh giá chất tẩy rửa ANIONIC (ABS) tại Malaysia do hai ông người Malaysia
thực hiện là H. F. Ludwig and A.S.Sekaran[11].
Choon Yoong Cheok, Hanaa Abdel Karim Salman, Rabiha Sulaiman vào năm
2014 đã tìm ra nguồn gốc của saponin và các ứng dụng của nó trong dược phẩm và đời
sống[6].
Cơ chế hòa tan trong dung dịch tẩy rửa do J.A.Shaeiwitz, A.F-C.Chan, E.L.
Cussler, and D.F.Evans thực hiện việc hòa tan axit lauric, acid palmitic, stearic acid và
monopalmitin đã được nghiên cứu trong các dung dịch tẩy rửa như là một hàm của nồng
độ, nhiệt độ, và dòng chất lỏng[13].
H.D.Hess, M.Kreuzer, T.E.D´ıaz, C.E.Lascano, J.E.Carulla, CarlaR.Soliva,
Andrea Machmüller đã khảo sát 3 loại trái cây giàu saponin là Enterolobium
cyclocarpum (điệp phèo heo), Pithecellobium saman (me tây) và Sapindus
saponaria[14].
Hiện nay, trong nước ta có một số công ty chuyên sản suất về các chất tẩy rửa
như: Kinh doanh doanh các chất hoạt động bề mặt DBSA, LABS, LAS, LEOS. Mua

19. 9
bán các thiết bị máy móc công nghệ hóa học, các nguyên liệu phụ vụ cho sản xuất hóa
chất và các mặt hàng tẩy rửa của công ty cổ phần Tico.
Trải qua nhiều thời gian, các sản phẩm giặt rửa đã có những thay đổi do tập đoàn
hóa chất Viêt Nam VINACHEM đã nghiên cứu được:
- 1950: Bột rửa bát cho máy rửa bát tự động; Các sản phẩm làm sạch đa năng,
nước rửa bát; Chất làm mềm vải; Chất giặt rửa có chất tẩy trắng chứa oxy.
- 1960: Thuốc tẩy vết bẩn; Bột giặt có enzym.
- 1970: Xà phòng nước; Chất làm mềm vải loại mới; Các sản phẩm giặt rửa đa
chức năng (ví dụ, chất giặt rửa có chất làm mềm vải).
- 1980: Chất giặt rửa có thể giặt với nước lạnh; Nước rửa bát cho máy rửa bát tự
động; Bột giặt đậm đặc.
- 1990: Các chất giặt rửa dạng lỏng và bột siêu đậm đặc; Chất siêu mềm vải; Gel
cho máy rửa bát tự động; Sản phẩm giặt tẩy quần áo.
Tải bản FULL (39 trang): bit.ly/2Ywib4t

20. 10
Chương 2. NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
2.1 MỤC TIÊU ĐỀ TÀI
Nghiên cứu tổng hợp nước rửa chén từ nguyên liệu thiên nhiên có tính tẩy rửa cao,
an toàn cho con người và đồng thời thân thiện với môi trường.
2.2 NỘI DUNG NGHIÊN CỨU
Xác định trích ly nguồn kiềm từ tro vỏ chuối, quy trình trích ly saponin từ bồ kết
bằng phương pháp soxhlet, quy trình trích ly nước rửa chén từ thiên nhiên.
Khảo sát các yếu tố ảnh hưởng đến quá trình trích ly saponin từ vỏ quả bồ kết như
thời gian phản ứng, hàm lượng xúc tác, tỉ lệ các chất. Các yếu tố ảnh hưởng quy trình
tổng hợp nước rửa chén thiên nhiên.
Đánh giá, khảo sát các chỉ tiêu của sản phẩm theo các yếu tố tối ưu về: độ nhớt, độ
pH, ảnh hưởng màu, khả năng tạo bọt, khả năng tẩy rửa.
2.3 NGUYÊN LIỆU, DỤNG CỤ THÍ NGHIỆM VÀ HÓA CHẤT
 Nguyên liệu
Quả bồ kết được mua tại chi nhánh chợ An Nhơn.
Vỏ chuối cũng được thu mua tại vựa chuối chợ An Nhơn.
Bồ hòn, coco glucoside được mua từ của hàng các chất được làm từ thiên nhiên.
CMC, muối Na2SO4 được cung cấp bởi phòng thí nghiệm trường ĐH Nguyễn Tất
Thành.
 Dụng cụ
Bộ trích ly soxhlet
Bếp, giá đỡ, cá từ
Cốc 250ml và cốc 100ml
Cân điện tử
Đũa khuấy, máy đo pH
Phễu lọc, giấy lọc
5370402