TÀI LIỆU DẠY THÊM HÓA HỌC 12 - SÁCH MỚI (BẢN HS+GV) (FORM BÀI TẬP 2025 CHUNG 3 BỘ SÁCH KẾT NỐI TRI THỨC, CHÂN TRỜI SÁNG TẠO, CÁNH DIỀU) (CHƯƠNG 1+2 ESTER - LIPID, CARBOHYDRATE).pdf

TÀI LIỆU DẠY THÊM HÓA HỌC 12 - SÁCH MỚI
(BẢN HS+GV) (FORM BÀI TẬP 2025 CHUNG 3
BỘ SÁCH KẾT NỐI TRI THỨC, CHÂN TRỜI
SÁNG TẠO, CÁNH DIỀU) (CHƯƠNG 1+2
ESTER - LIPID, CARBOHYDRATE)
WORD VERSION | 2024 EDITION
ORDER NOW / CHUYỂN GIAO QUA EMAIL
TAILIEUCHUANTHAMKHAO@GMAIL.COM
T À I L I Ệ U D Ạ Y T H Ê M H Ó A
H Ọ C S Á C H M Ớ I
Ths Nguyễn Thanh Tú
eBook Collection
Hỗ trợ trực tuyến
Fb www.facebook.com/DayKemQuyNhon
Mobi/Zalo 0905779594
Tài liệu chuẩn tham khảo
Phát triển kênh bởi
Ths Nguyễn Thanh Tú
Đơn vị tài trợ / phát hành / chia sẻ học thuật :
Nguyen Thanh Tu Group
vectorstock.com/28062440

CHƯƠNG 1. ESTER – LIPID....................................................................................................................3
A. PHẦN LÍ THUYẾT..................................................................................................................................3
BÀI 1. ESTER – LIPID................................................................................................................................3
1. LÍ THUYẾT CẦN NẮM ESTER.................................................................................................................................3
2. BÀI TẬP VẬN DỤNG ESTER.....................................................................................................................................4
2.1. Trac nghiệm nhieu phương án lư
̣ a chọn .....................................................................................................4
2.2. Trac nghiệm đúng – sai......................................................................................................................................8
2.3. Trac nghiệm trả lơ
̀ i ngan................................................................................................................................ 14
3. LÍ THUYẾT CẦN NẮM LIPID................................................................................................................................ 21
4. BÀI TẬP VẬN DỤNG LIPID ................................................................................................................................... 22
̣ a chọn .................................................................................................. 22
4.2. Trac nghiệm đúng – sai................................................................................................................................... 24
̀ i ngan................................................................................................................................ 27
BÀI 2. XÀ PHÒNG VÀ CHẤT GIẶT RỮA ..........................................................................................31
1. LÍ THUYẾT CẦN NẮM............................................................................................................................................. 31
2. BÀI TẬP VẬN DỤNG................................................................................................................................................. 31
̣ a chọn .................................................................................................. 31
̀ i ngan................................................................................................................................ 38
B. BÀI TẬP PHÂN DẠNG........................................................................................................................40
1. DẠNG 1: BIỆN LUẬN XÁC ĐỊNH CÔNG THỨC CẤU TẠO ESTER........................................................... 40
1.1. Phương pháp ...................................................................................................................................................... 40
̣ a chọn .................................................................................................. 41
̀ i ngan................................................................................................................................ 51
2. DẠNG 2: TÍNH HIỆU SUẤT PHẢN ỨNG ESTER ........................................................................................... 54
2.1. Phương pháp ...................................................................................................................................................... 54
2.2. Bài tập vận dụng................................................................................................................................................ 54
3. DẠNG 3: BÀI TẬP PHẢN ỨNG XÀ PHÒNG HÓA ESTER ĐƠN CHỨC.................................................. 59
3.1. Phương pháp ...................................................................................................................................................... 59
3.2. Bài tập vận dụng................................................................................................................................................ 59
4. DẠNG 4: BÀI TẬP PHẢN ỨNG XÀ PHÒNG HÓA ESTER ĐA CHỨC...................................................... 66
4.1. Phương pháp ...................................................................................................................................................... 66
4.2. Bài tập vận dụng................................................................................................................................................ 66
5. DẠNG 5: BÀI TẬP PHẢN ỨNG XÀ PHÒNG HÓA ESTER PHENOL ....................................................... 71
5.1. Phương pháp ...................................................................................................................................................... 71
5.2. Bài tập vận dụng................................................................................................................................................ 72
6. DẠNG 6: BÀI TẬP LIPID (CHẤT BÉO) TÁC DỤNG VỚI H2 (Br2).......................................................... 77

6.1. Phương pháp ...................................................................................................................................................... 77
6.2. Bài tập vận dụng................................................................................................................................................ 77
7. DẠNG 7: BÀI TẬP PHẢN ỨNG XÀ PHÒNG HÓA LIPID (CHẤT BÉO).................................................. 80
7.1. Phương pháp ...................................................................................................................................................... 80
7.2. Bài tập vận dụng................................................................................................................................................ 80
C. ĐỀ ÔN TẬP CUỐI CHƯƠNG ESTER - LIPID ............................................................................84
1. ĐỀ ÔN TẬP CHƯƠNG SỐ 01 (40 CÂU) ........................................................................................................... 84
̣ a chọn (30 câu)................................................................................ 84
1.2. Trac nghiệm đúng – sai (4 câu).................................................................................................................... 88
̀ i ngan (6 câu)................................................................................................................. 89
2. ĐỀ ÔN TẬP CHƯƠNG SỐ 02 (40 CÂU) ........................................................................................................... 90
̣ a chọn (30 câu)................................................................................ 90
2.2. Trac nghiệm đúng – sai (4 câu).................................................................................................................... 94
̀ i ngan (6 câu)................................................................................................................. 95

CHƯƠNG 1. ESTER – LIPID
A. PHẦN LÍ THUYẾT
BÀI 1. ESTER – LIPID
1. LÍ THUYẾT CẦN NẮM ESTER

2. BÀI TẬP VẬN DỤNG ESTER
̣ a chọn
Câu 1: Chất không phải là ester là
A. HCOOC2H5. B. C2H5CHO.
C. CH3COOCH=CH2. D. CH3-OOC-CH2-CH2-COO-C2H5.
Câu 2: CTPT của ester X mạch hở là C4H6O4. X thuộc loại ester
A. no, hai chức. B. không no, có hai nối đôi C=C, hai chức.
C. no, đơn chức. D. không no, có một nối đôi, đơn chức.
Câu 3: (SGK – Cánh Diều) Hợp chất nào dưới đây thuộc loại ester?
A. HOCH2CH2CHƠ. B. CH3CH2CH2COOH.
C. HOCH2COCH3. D. CH3CH2COOCH3.
Câu 4: Ester no, đơn chức, mạch hở có công thức tổng quát là
A. CnH2nO2 (n ≥ 2). B. CnH2n-2O2 (n ≥ 2).
C. CnH2n+2O2 (n ≥ 2). D. CnH2nO (n ≥ 2).
Câu 5: Công thức phân tử tổng quát của ester tạo bởi alcohol no, đơn chức và carboxylic acid không no,
có một liên kết đôi C=C, đơn chức là:
A. CnH2nO2 (n ≥ 2). B. CnH2n+2O2 (n ≥ 3). C. CnH2n-2O2 (n ≥ 4). D. CnH2nO2 (n ≥ 4).
Câu 6: Benzyl acetate là ester có mùi thơm của hoa nhài. Công thức của benzyl acetate là
A. C2H5COOC6H5. B. CH3COOC6H5. C. C6H5COOCH3. D. CH3COOCH2C6H5.
Câu 7: (Đề TN THPT QG - 2020) Tên gọi của ester CH3COOCH3 là
A. ethyl acetate. B. methyl propionate. C. methyl acetate. D. ethyl formate.
Câu 8: Cho ester có công thức cấu tạo: CH2=C(CH3)COOCH3. Tên gọi của ester là
A. methyl acrylate. B. methyl methacrylate.
C. methyl metacrylic. D. methyl acrylic.
Câu 9: (Đề TN THPT QG - 2020) Tên gọi của ester HCOOCH3 là
A. methyl acetate. B. methyl formate. C. ethyl formate. D. ethyl acetate.
Câu 10: (Đề MH lần I - 2017) Ethyl acetate có công thức hóa học là
A. CH3COOCH3. B. CH3COOC2H5. C. HCOOCH3. D. HCOOC2H5.
Câu 11: (Đề MH - 2019) Ethyl propionate là ester có mùi thơm của dứa. Công thức của ethyl propionate
là
A. HCOOC2H5. B. C2H5COOC2H5. C. C2H5COOCH3. D. CH3COOCH3.
Câu 12: Ester methyl acrylate có công thức là
A. CH3COOCH3. B. CH3COOCH=CH2.
C. CH2=CHCOOCH3. D. HCOOCH3.
Câu 13: (Đề MH – 2022) Số nguyên tử hydrogen trong phân tử methyl formate là
A. 6. B. 8. C. 4. D. 2.
Câu 14: (Đề TN THPT QG – 2023) Công thức của methyl acetate là
A. CH3COOC2H5. B. HCOOC2H5. C. CH3COOCH3. D. HCOOCH3.
Câu 15: (Đề TN THPT QG – 2023) Công thức của ethyl formate là
A. HCOOC2H5. B. CH3COOC2H5. C. HCOOCH3. D. CH3COOCH3.
Câu 16: (Đề MH - 2024) Phân tử khối của ethyl acetate là

A. 86. B. 60. C. 74. D. 88.
Câu 17: So với các acid, alcohol có cùng số nguyên tử carbon thì ester có nhiệt độ sôi
A. thấp hơn do khối lượng phân tử của ester nhỏ hơn nhiều.
B. thấp hơn do giữa các phân tử ester không tồn tại liên kết hydrogen.
C. cao hơn do giữa các phân tử ester có liên kết hydrogen bền vững.
D. cao hơn do khối lượng phân tử của ester lớn hơn nhiều.
Câu 18: (Đề TSCĐ - 2014) Trong số các chất dưới đây, chất có nhiệt độ sôi cao nhất là
A. C2H5OH. B. HCOOCH3. C. CH3COOH. D. CH3CHO.
Câu 19: Cho các chất sau: CH3OH (1); CH3COOH (2); HCOOC2H5 (3). Thứ tự nhiệt độ sôi giảm dần là
A. (1); (2); (3). B. (3); (1); (2). C. (2); (3); (1). D. (2); (1); (3).
Câu 20: Dãy các chất nào sau đây được sắp xếp theo chiều nhiệt độ sôi tăng dần?
A. CH3COOC2H5, CH3CH2CH2OH, CH3COOH.
B. CH3COOH, CH3CH2CH2OH, CH3COOC2H5.
C. CH3COOH, CH3COOC2H5, CH3CH2CH2OH.
D. CH3CH2CH2OH, CH3COOH, CH3COOC2H5.
Câu 21: (Đề THPT QG - 2019) Ester nào sau đây tác dụng với dung dịch NaOH thu được sodium acetate?
A. CH3COOC2H5. B. C2H5COOCH3. C. HCOOCH3. D. HCOOC2H5.
Câu 22: (Đề THPT QG - 2019) Ester nào sau đây tác dụng với dung dịch NaOH thu được sodium
formate?
A. C2H5COOC2H5. B. CH3COOC2H5. C. CH3COOCH3. D. HCOOCH3.
Câu 23: (Đề THPT QG - 2019) Ester nào sau đây tác dụng với NaOH thu được ethyl alcohol?
A. CH3COOC2H5. B. CH3COOC3H7. C. C2H5COOCH3. D. HCOOCH3.
Câu 24: (Đề TSĐH B - 2007) Thuỷ phân ester có công thức phân tử C4H8O2 (với xúc tác acid), thu được
2 sản phẩm X và Y. Từ X có thể điều chế trực tiếp ra Y. Vậy chất X là
A. methyl alcohol. B. ethyl acetate. C. formic acid. D. ethyl alcohol.
Câu 25: (Đề THPT QG - 2018) Ester nào sau đây có phản ứng tráng bạc?
A. HCOOCH3. B. CH3COOCH3. C. CH3COOC2H5. D. C2H5COOCH3.
Câu 26: (Đề TSĐH B - 2013) Ester nào sau đây khi phản ứng với dd NaOH dư, đun nóng không tạo ra
hai muối?
A. C6H5COOC6H5 (phenyl benzoate). B. CH3COO−[CH2]2−OOCCH2CH3.
C. CH3OOC−COOCH3. D. CH3COOC6H5 (phenyl acetate).
Câu 27: (Đề TSĐH A - 2007) Một ester có công thức phân tử C4H6O2, khi thuỷ phân trong môi trường
acid thu được acetaldehyde. Công thức cấu tạo thu gọn của ester đó là
A. CH2=CHCOOCH3. B. CH3COOCH=CH2.
C. HCOOC(CH3)=CH2. D. HCOOCH=CH-CH3.
Câu 28: (Đề TSĐH A - 2013) Chất nào sau đây khi đun nóng với dung dịch NaOH thu được sản phẩm có
aldehyde?
A. CH3–COO–CH2–CH=CH2. B. CH3–COO–C(CH3)=CH2.
C. CH2=CH–COO–CH2–CH3. D. CH3–COO–CH=CH–CH3.
Câu 29: Xà phòng hóa ester nào sau đây thu được cả hai sản phẩm đều có khả năng tham gia phản ứng
tráng bạc?
A. Vinyl acetate B. Allyl formate. C. Ethyl acrylate. D. Vinyl formate.

Câu 30: Thủy phân hoàn toàn ester dimethyl oxalate bằng dung dịch NaOH vừa đủ thu được
A. 2 muối và 1 alcohol. B. 1 muối và 2 alcohol.C. 1 muối và 1 alcohol.D. 2 muối và 2 alcohol.
Câu 31: Thủy phân hoàn toàn ester có công thức CH3COOCH2COOC2H5 trong dung dịch KOH, thu được
sản phẩm gồm
A. CH3COOH, HOCH2COOH, C2H5OH. B. CH3COOK, HOCH2COOK, C2H5OH.
C. C2H5COOK, HOCH2COOK, CH3OH. D. C2H5COOK, CH3COOK, C2H5OH.
Câu 32: Đun nóng ester phenyl acetate với lượng dư dung dịch NaOH, thu được các sản phẩm hữu cơ là
A. CH3OH và C6H5ONa. B. CH3COOH và C6H5ONa.
C. CH3COOH và C6H5OH. D. CH3COONa và C6H5ONa.
Câu 33: Thủy phân hoàn toàn hỗn hợp methyl formate và ethyl formate trong dung dịch NaOH, thu được
sản phẩm gồm
A. 1 muối và 1 alcohol. B. 2 muối và 2 alcohol.C. 1 muối và 2 alcohol.D. 2 muối và 1 alcohol.
Câu 34: (Đề MH - 2021) Thủy phân hoàn toàn hỗn hợp ethyl propionate và ethyl formate trong dung dịch
NaOH, thu được sản phẩm gồm
A. 1 muối và 1 alcohol. B. 2 muối và 2 alcohol.
C. 1 muối và 2 alcohol. D. 2 muối và 1 alcohol.
Câu 35: (SBT Hóa học 12 NC) Một số ester được dùng trong hương liệu, mĩ phẩm, bột giặt là nhờ các
ester
A. là chất lỏng dễ bay hơi. B. có mùi thơm, an toàn với người.
C. có thể bay hơi nhanh sau khi sử dụng. D. đều có nguồn gốc từ thiên nhiên.
Câu 36: (Đề TN THPT QG - 2021) Ester X được tạo bởi methyl alcohol và acetic acid. Công thức của
X là
A. HCOOC2H5. B. CH3COOC2H5. C. CH3COOCH3. D. HCOOCH3.
Câu 37: (Đề MH lần I - 2017) Sản phẩm của phản ứng ester hóa giữa methyl alcohol và propionic acid
là
A. propyl propionate. B. methyl propionate. C. propyl formate. D. methyl acetate.
Câu 38: (Đề TN THPT QG - 2021) Ester X được tạo bởi ethyl alcohol và formic acid. Công thức của X
là
A. HCOOCH3. B. CH3COOCH3. C. HCOOC2H5. D. CH3COOC2H5.
Câu 39: (Đề TN THPT QG - 2021) Ester X có công thức phân tử C4H8O2. Thủy phân X trong dung dịch
H2SO4 loãng, đun nóng, thu được sản phẩm gồm propionic acid và chất hữu cơ Y. Công thức của
Y là
A. CH3OH. B. C2H5OH. C. CH3COOH. D. HCOOH.
H2SO4 loãng, đun nóng, thu được sản phẩm gồm ethyl alcohol và chất hữu cơ Y. Công thức của
Y là
A. CH3OH. B. CH3COOH. C. C2H5COOH. D. HCOOH.
Câu 41: (Đề MH – 2022) Ester X có công thức phân tử C4H8O2. Thủy phân X trong dung dịch NaOH dư,
thu được sản phẩm gồm sodium propionate và alcohol Y. Công thức của Y là
A. C3H5(OH)3. B. C2H5OH. C. C3H7OH. D. CH3OH.
Câu 42: (Đề MH - 2024) Cho sơ đồ chuyển hóa sau:
X (C4H8O2)
o
NaOH, t

 alcohol Y 2
O (enzyme)
 CH3COOH
Công thức của X là

A. HCOOCH2CH2CH3. B. C2H5COOCH3. C. CH3COOC2H5. D. CH3CH2CH2COOH.
Câu 43: (SGK – KNTT) Ester X có mùi đặc trưng giống mùi táo và có công thức phân tử C5H10O2. Thuỷ
phân X trong dung dịch NaOH, thu được sodium butanoate và một alcohol. Công thức của X là
A. CH3COOCH2CH2CH3. B. CH3CH2COOCH2CH3.
C. CH3CH2CH2COOCH3. D. (CH3)2CHCOOCH2CH3.
Câu 44: (SGK – CTST) Chất X có công thức phân tử C4H8O2. Cho X tác dụng với dung dịch NaOH đun
nóng, thu được chất Y có công thức phân tử C3H5O2Na. X có công thức cấu tạo là
A. HCOOCH2CH2CH3. B. HCOOCH(CH3)2. C. CH3COOC2H5. D. C2H5COOCH3.
Câu 45: (Đề TSĐH B - 2014) Trường hợp nào sau đây không tạo ra CH3CHO?
A. Cho CH≡CH cộng H2O (to
, xúc tác HgSO4, H2SO4).
B. Oxi hoá không hoàn toàn C2H5OH bằng CuO đun nóng.
C. Oxi hoá CH3COOH.
D. Thuỷ phân CH3COOCH=CH2 bằng dung dịch KOH đun nóng.
Câu 46: (Đề TN THPT QG – 2022) Phát biểu nào sau đây sai?
A. Ethyl formate có khả năng tham gia phản ứng tráng bạc.
B. Phân tử methyl methacrylate có một liên kết π trong phân tử.
C. Ethyl acetate có công thức phân tử là C4H8O2.
D. Methyl acrylate có khả năng tham gia phản ứng cộng Br2 trong dung dịch.
Câu 47: (Đề TSĐH A - 2007) Phát biểu nào sau đây không đúng?
A. CH3CH2COOCH=CH2 tác dụng với dung dịch NaOH thu được aldehyde và muối.
B. CH3CH2COOCH=CH2 tác dụng được với nước Br2.
C. CH3CH2COOCH=CH2 có thể trùng hợp tạo polymer.
D. CH3CH2COOCH=CH2 cùng dãy đồng đẳng với CH2=CHCOOCH3.
Câu 48: (Đề TSCĐ - 2012) Phát biểu nào sau đây là đúng?
A. Ester isoamyl acetate có mùi chuối chín.
B. Ethylene glycol là alcohol no, đơn chức, mạch hở.
C. Acid béo là những carboxylic acid đa chức.
D. Ethyl alcohol tác dụng được với dung dịch NaOH.
Câu 49: (SGK – KNTT) Phản ứng hoá học nào sau đây xảy ra thuận nghịch?
A. Đun nóng ethyl acetate với dung dịch H2SO4 loãng.
B. Đun nóng ethyl acetate với dung dịch NaOH.
C. Hydrogen hoá chất béo có gốc acid không no.
D. Đun nóng chất béo với dung dịch NaOH.
Câu 50: (SGK – KNTT) Cho các phát biểu sau:
(1) Một số ester có mùi thơm nên được dùng làm chất tạo hương trong công nghiệp thực phẩm
và mĩ phẩm.
(2) Chất béo là triester của glycerol với acid béo.
(3) Chất béo tan tốt trong nước.
(4) Mỡ động vật, dầu thực vật có thể được dùng làm nguyên liệu để sản xuất xà phòng.
(5) Phản ứng thuỷ phân ester trong môi trường acid luôn là phản ứng một chiều.
Số phát biểu đúng là
A. 2. B. 3. C. 4. D. 5.
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
B A D A C D C B B B

11 12 13 14 15 16 17 18 19 20
B C C C A D B C D A
21 22 23 24 25 26 27 28 29 30
A D A B A C B D B C
31 32 33 34 35 36 37 38 39 40
B D C D B C B C D B
41 42 43 44 45 46 47 48 49 50
D C C D C B D A A B
Câu 50: Chọn B
Phát biểu đúng: (1), (2) và (4).
(3) sai: Chất béo tan ít trong nước.
(5) sai: Phản ứng thuận nghịch.
2.2. Trac nghiệm đúng – sai
Câu 1: (SGK Hóa học 12 – KNTT) Khi thay thế nhóm OH ở nhóm carboxyl (–COOH) của carboxylic
acid bằng nhóm –OR' thì được ester. Trong đó R' là gốc hydrocarbon.
a. Công thức tổng quát của ester đơn chức là RCOOR’ (R là gốc hydrocarbon hoặc H).
b. Công thức tổng quát của ester no, đơn chức, mạch hở là: CnH2nO2 (n ≥ 2).
c. Ester C4H6O2 trong phân tử có 3 liên kết π.
d. Ester C4H8O2 thuộc este không no, đơn chức, mạch hở.
Giải:
a. Đúng
b. Đúng
c. Sai Ester C4H6O2 trong phân tử có 2 liên kết π
d. Sai Ester C4H8O2 thuộc este no, đơn chức, mạch hở
Câu 2: (SGK Hóa học 12 – CTST) Isopropyl formate là một ester có trong cà phê Arabica (còn gọi là
cà phê chè).
a. Công thức của isopropyl formate là HCOOCH(CH3)2.
b. Isopropyl formate là ester không no (có 1C=C), đơn chức, mạch hở.
c. Phần trăm khối lượng oxygen trong isopropyl formate là 37,5%.
d. Isopropyl formate được điều chế từ propyl alcohol và formic acid.
Giải:
a. Đúng
b. Sai Isopropyl formate (C4H8O2) là ester no, đơn chức, mạch hở
c. Sai Phần trăm khối lượng oxygen trong isopropyl formate là 36,36%.
d. Sai Isopropyl formate được điều chế từ isopropyl alcohol và formic acid
Câu 3: (SGK Hóa học 12 – KNTT) Khi thay thế nhóm OH ở nhóm carboxyl (–COOH) của carboxylic
acid bằng nhóm –OR' thì được ester. Trong đó R' là gốc hydrocarbon.
a. Ester tạo bởi carboxylic acid không no (1C=C), đơn chức, mạch hở và alcohol no, đơn chức,
mạch hở là: CnH2n – 2O2 (n ≥ 3).
b. (HCOO)2C2H4 là ester no, hai chức, mạch hở.
c. Ester hai chức, tạo bởi oxalic acid và ethyl alcohol có công thức là: (COOC2H5)2.
d. Có hai đồng phân ester ứng với công thức phân tử C3H6O2.
Giải:
a. Sai
Ester tạo bởi carboxylic acid không no (1C=C), đơn chức, mạch hở và alcohol
no, đơn chức, mạch hở là: CnH2n – 2O2 (n ≥ 4)
b. Đúng
c. Đúng

d. Đúng
Câu 4: (SGK Hóa học 12 – KNTT) Cho các thông tin trong bảng sau:
a. Ester HCOOCH3 có nhiệt độ sôi thấp nhất do không tạo được liên kết hydrogen với nhau.
b. Phân tử CH3COOH có nhiệt độ sôi cao nhất do các phân tử liên kết hydrogen với nhau tạo
thành dạng dimer hoặc dạng liên phân tử bền.
c. Nhiệt độ sôi của các chất tăng dần theo thứ tự như sau: CH3CH2CH2OH < HCOOCH3 <
CH3COOH.
d. Các ester có nhiệt độ sôi cao hơn nhiệt độ sôi của carboxylic acid và alcohol có cùng số nguyên
tử carbon hoặc có khối lượng phân tử tương đương.
Giải:
a. Đúng
b. Đúng
c. Sai
Nhiệt độ sôi của các chất tăng dần theo thứ tự như sau: HCOOCH3 <
CH3CH2CH2OH < CH3COOH
d. Sai
Các ester có nhiệt độ sôi thấp hơn nhiệt độ sôi của carboxylic acid và alcohol có
cùng số nguyên tử carbon hoặc có khối lượng phân tử tương đương
Câu 5: (SGK – KNTT) Propyl ethanoate là ester có mùi đặc trưng của quả lê, còn methyl butanoate là
ester có mùi đặc trưng của quả táo.
a. Tên gọi khác của propyl ethanoate là propyl acetate.
b. Công thức cấu tạo của propyl ethanoate và methyl butanoate lần lượt là:
CH3COOCH2CH2CH3; CH3CH2CH2COOCH3.
c. Propyl ethanoate và methyl butanoate đều là este no, đơn chức và mạch hở.
d. Thủy phân propyl ethanoate và methyl butanoate trong môi trường kiềm thu được 1 muối và
2 alcohol.
Giải:
a. Đúng
b. Đúng
c. Đúng
d. Sai
Thủy phân propyl ethanoate và methyl butanoate trong môi trường kiềm thu được
2 muối và 2 alcohol
Câu 6: (SGK – KNTT) Cho ba hợp chất butan-1-ol, propanoic acid, methyl acetate và các giá trị nhiệt
độ sôi (không theo thứ tự) là: 57 o
C; 118 o
C; 141 o
C).
a. Nhiệt độ sôi (o
C) của các chất trên là: butan-1-ol (141), propanoic acid (118), methyl acetate
(57).
b. Nhiệt độ sôi methyl acetate thấp nhất do không có liên kết hydrogen giữa các phân tử.
c. Nhiệt độ sôi butan-1-ol cao nhất do có liên kết hydrogen giữa các phân tử bền hơn liên kết
hydrogen giữa các phân tử carboxylic acid.
d. Hợp chất có khối lượng phân tử tương đương, nhiệt độ sôi được sắp xếp theo thứ tự tăng dần
như sau: hydrocarbon < aldehyde; ketone; ester < alcohol < carboxylic acid.
Giải:
a. Sai
Nhiệt độ sôi (o
C) của các chất trên là: butan-1-ol (118), propanoic acid (141),
methyl acetate (57).

b. Đúng
c. Sai Liên kết hydrogen trong propanoic aicd bền hơn butan-1-ol
d. Đúng
Câu 7: (SGK Hóa học 12 – Cánh Diều) Cho các ester có công thức như sau: C2H5COOCH3 (1);
CH3CH2CH2COOC2H5 (2); CH3COOCH3 (3); C2H5COOC2H5 (4).
a. Tên gọi của các ester trên là: (1) methyl propionate; (2) ethyl butyrate; (3) methyl acetate; (4)
ethyl propionate.
b. Ester (2) và (4) có mùi dứa chín.
c. Độ tan trong nước của các ester trong nước giảm dần theo thứ tự: (2) > (1) > (3) > (4).
d. Các ester tạo liên kết hydrogen với nước nên chúng tan nhiều trong nước hơn hẳn so với các
alcohol và carboxylic acid có cùng số nguyên tử carbon hoặc khối lượng phân tử.
Giải:
a. Đúng
b. Đúng
c. Sai
Độ tan trong nước của các ester trong nước giảm dần theo thứ tự: (3) > (1) > (4)
> (2)
d. Sai Các ester không tạo được liên kết hydrogen với nước
Câu 8: (SGK Hóa học 12 – KNTT) Tiến hành các thí nghiệm theo các bước sau:
Bước 1: Cho vào hai ống nghiệm (1) và (2) mỗi ống khoảng 1,0 mL ethyl acetate.
Bước 2: Thêm khoảng 2 mL dung dịch H2SO4 20% vào ống nghiệm (1) và khoảng 2 mL dung
dịch NaOH 30% vào ống nghiệm (2).
Bước 3: Đun cách thuỷ ống nghiệm (1) và (2) trong cốc thuỷ tinh ở nhiệt độ 60 – 70 °C.
a. Sau bước 2: Chất lỏng trong cả hai ống nghiệm đều phân thành hai lớp.
b. Sau bước 3: Ở hai ống nghiệm đều thu được sản phẩm giống nhau.
c. Sau bước 3: Ống nghiệm (1) thể tích lớp chất lỏng phía trên giảm. Ống nghiệm (2) tạo thành
hỗn hợp đồng nhất.
d. Phản ứng thuỷ phân ester trong môi trường acid xảy ra tốt hơn môi trường kiềm.
Giải:
Ống (1): CH3COOC2H5 + H2O
o
2 4
H SO , t

 CH3COOH + C2H5OH
Ống (2): CH3COOC2H5 + NaOH
o
t

 CH3COONa + C2H5OH
a. Đúng
b. Sai
Ống (1) thu được: CH3COOH và C2H5OH; ống (2) thu được: CH3COONa và
C2H5OH
c. Đúng
d. Sai
Phản ứng thuỷ phân ester trong môi trường acid là thuận nghịch, trong môi trường
kiềm là 1 chiều
Câu 9: (SGK Hóa học 12 – KNTT) Tiến hành các thí nghiệm theo các bước sau:
Bước 1: Cho vào hai ống nghiệm (1) và (2) mỗi ống khoảng 1,0 mL ethyl acetate.
Bước 2: Thêm khoảng 2 mL dung dịch H2SO4 20% vào ống nghiệm (1) và khoảng 2 mL dung
dịch NaOH 30% vào ống nghiệm (2).
Bước 3: Đun cách thuỷ ống nghiệm (1) và (2) trong cốc thuỷ tinh ở nhiệt độ 60 – 70 °C.
a. Sau bước 2: Chất lỏng trong cả hai ống nghiệm đồng nhất.
b. Sau bước 3: Sản phẩm thu được ở cả ống nghiệm là CH3COOH.
c. Sau bước 3: Ống nghiệm (1) thể tích lớp chất lỏng phía trên giảm. Ống nghiệm (2) tạo thành
hỗn hợp đồng nhất.
d. Phản ứng xảy ra ở ống nghiệm (1) là thuận nghịch, ống nghiệm (2) là 1 chiều.

Giải:
Ống (1): CH3COOC2H5 + H2O
o
2 4
H SO , t

Ống (2): CH3COOC2H5 + NaOH
o
t

 CH3COONa + C2H5OH
a. Đúng
b. Sai
Ống (1) thu được: CH3COOH và C2H5OH; ống (2) thu được: CH3COONa và
C2H5OH
c. Đúng
d. Đúng
Câu 10: (SGK – KNTT) Cho các phản ứng sau:
(1) CH3COOC2H5 + H2O (trong dung dịch H2SO4, đun nóng).
(2) HCOOCH3 + NaOH (dung dịch, đun nóng).
a. Phản ứng (1) và (2) đều là phản ứng thủy phân.
b. Phản ứng (1) thuận nghịch, phản ứng (2) một chiều.
c. Sản phẩm thủy phân phản ứng (1) và (2) đều thu được CH3OH.
d. Vai trò NaOH trong phản ứng (2) là chất xúc tác.
Giải:
(1): CH3COOC2H5 + H2O
o
2 4
H SO , t

(2): HCOOCH3 + NaOH
o
t

 HCOONa + CH3OH
a. Đúng
b. Đúng
c. Sai Phản ứng (1) thu được C2H5OH; (2) thu được CH3OH
d. Sai HCOOCH3 + NaOH 
 HCOONa + CH3OH
Câu 11: (SGK – KNTT) Ester bị thủy phân trong môi trường acid hoặc môi trường base. Sản phẩm thu
được khác nhau tùy thuộc vào bản chất ester và điều kiện phản ứng.
a. Ester bị thủy phân trong môi trường acid là phản ứng thuận nghịch tạo thành carboxylic acid
và alcohol tương ứng.
b. Ester bị thủy phân trong môi trường base (NaOH, KOH,…) là phản ứng một chiều tạo thành
muối của carboxylic acid và alcohol tương ứng.
c. Thủy phân CH3COOC2H5 trong môi trường NaOH thu được CH3COONa và C2H5OH.
d. Thủy phân CH3COOCH=CH2 trong môi trường acid thu được CH3COOH và alcohol có công
thức CH2=CHOH.
Giải:
a. Sai Sản phẩm thu được carboxylic acid và alcohol hoặc có thể aldehyde, ketone,…
b. Sai
Sản phẩm thu được là muối của carboxylic acid và alcohol hoặc có thể aldehyde,
ketone,…
c. Đúng
d. Sai Thu được CH3COOH và CH3CHO
H2SO4 loãng, đun nóng thu được sản phẩm gồm acetic acid và chất hữu cơ Y.
a. Công thức của Y là C2H5OH.
b. X được điều chế từ acetic acid và methyl alcohol.
c. X có tên gọi là ethyl ethanonate.
d. Thủy phân X trong dd H2SO4 loãng, đun nóng là phản ứng thuận nghịch.
Giải:

CH3COOC2H5 (X) + H2O
o
2 4
H SO , t

 CH3COOH (acetic acid) + C2H5OH (Y)
a. Đúng
b. Sai X được điều chế từ acetic acid và ehtyl alcohol
c. Đúng
d. Đúng
Câu 13: (SGK Hóa học 12 – CTST) Phản ứng hóa học đặc trưng của ester là phản ứng thủy phân. Phản
ứng thủy phân ester trong môi trường acid như HCl, H2SO4,… thường là phản ứng thuận nghịch.
a. Phản ứng thủy phân ester trong môi trường acid luôn thu được carboxylic acid và alcohol.
b. Thủy phân ester X thu được CH3COOH và CH3OH. Công thức của X là: CH3COOCH3.
c. Thủy phân ester HCOOCH2CH3 trong môi trường acid thu được alcohol C2H5OH.
d. Thủy phân ester CH3COOCH=CH2 trong môi trường acid thu được alcohol CH2=CHOH.
Giải:
a. Sai Sản phẩm thu được carboxylic acid và alcohol hoặc có thể aldehyde, ketone,…
b. Đúng
c. Đúng
d. Sai Sản phẩm thu được là CH3COOH và CH3CHO
Câu 14: (SGK Hóa học 12 – CTST) Ester cũng bị thủy phân khi đun nóng với dung dịch kiềm như
NaOH, KOH,… Phản ứng này được gọi là phản ứng xà phòng hóa và xảy ra một chiều.
a. Phản ứng thủy phân ester trong môi trường base luôn thu được muối của carboxylic acid và
alcohol.
b. Thủy phân ester methyl propionate trong dung dịch NaOH thu được muối C2H5COONa.
c. Ester CH3COOC6H5 (C6H5–: phenyl) trong dung dịch NaOH thu được một muối và một
alcohol.
d. Thủy phân ester X trong dung dịch NaOH thu được HCOONa và CH3CHO. Tên gọi của X là:
vinyl formate.
Giải:
a. Sai
Sản phẩm thu được là muối của carboxylic acid và alcohol hoặc có thể aldehyde,
ketone,…
b. Đúng
c. Sai Thu được 2 muối: CH3CHOONa và C6H5ONa
d. Đúng CTCT của X: HCOOCH=CH2 (vinyl formate)
Câu 15: (SGK – Cánh Diều) Cho salicylic acid (hay 2-hydroxybenzoic acid) phản ứng với methyl
alcohol có mặt sulfuric acid làm xúc tác, thu được methyl salicylate (C8H8O3) dùng làm chất
giảm đau (có trong miếng dán giảm đau khi vận động hoặc chơi thể thao).
a. Công thức của salicylic acid là o–HO–C6H4–COOH.
b. Phản ứng giữa salicylic acid với methyl alcohol có mặt sulfuric acid làm xúc tác là phản ứng
thuận nghịch.
c. 1 mol methyl salicylate tác dụng với Na dư thu được 1 mol khí H2.
d. 1 mol methyl salicylate tác dụng tối đa với 1 mol NaOH.
Giải:
CT của salicylic acid: o–HO–C6H4–COOH; methyl salicylate: o–HO–C6H4–COOCH3
a. Đúng
b. Đúng
c. Sai 1 mol methyl salicylate tác dụng với Na dư thu được 0,5 mol khí H2
d. Sai 1 mol methyl salicylate tác dụng tối đa với 2 mol NaOH

Câu 16: (SGK Hóa học 12 – KNTT) Aspirin được sử dụng làm thuốc giảm đau, hạ sốt. Sau khi uống,
aspirin bị thủy phân trong cơ thể tạo thành salicylic acid. Salicylic acid ức chế quá trình sinh tổng
hợp prostaglandin (chất gây đau, sốt và viêm khi nồng độ máu cao hơn mức bình thường).
a. Aspirin là hợp chất tạp chức có công thức phân tử C9H8O4.
b. Tên gọi khác của salicylic acid là p-hydroxybenzoic acid.
c. 1 mol salicylic acid phản ứng tối đa 1 mol Na tạo thành 1 mol H2.
d. Aspirin tác dụng với NaOH dư thu được muối p-NaO–C6H4–COONa.
Giải:
a. Đúng
b. Sai Tên gọi khác của salicylic acid là o-hydroxybenzoic acid
c. Sai 1 mol salicylic acid phản ứng tối đa 2 mol Na tạo thành 1 mol H2
d. Sai Aspirin tác dụng với NaOH dư thu được muối o-NaO–C6H4–COONa
Câu 17: (SGK – CTST) Hoàn thành các phương trình phản ứng theo sơ đồ (X, Y, Z, T, W là các hợp chất
hữu cơ khác nhau; T chỉ chứa một loại nhóm chức):
a. X có tên gọi là ethyl acetate.
b. Công thức của Y và Z lần lượt là: CH3COOH và CH3OH.
c. W có công thức là: HCOOC2H5.
d. Phân tử khối của T là 218.
Giải:
X: CH3COOC2H5 (ethyl acetate); Y: CH3COOH (acetic acid); Z: C2H5OH (ethyl alcohol); T:
(CH3COO)3C3H5; W: HCOOC2H5
a. Đúng
b. Sai Công thức của Y và Z lần lượt là: CH3COOH và C2H5OH
c. Đúng
d. Đúng
Câu 18: (SGK Hóa học 12 – CTST) Ester thường được điều chế bằng cách đun hỗn hợp carboxylic acid,
alcohol và dung dịch sulfuric acid đặc. Khi đó xảy ra phản ứng ester hóa.
a. Dung dịch sulfuric acid đặc đóng vai trò là chất xúc tác cho phản ứng ester hóa.
b. Phản ứng ester hóa là phản ứng 1 chiều.
c. Methyl formate được điều chế từ formic acid và methyl alcohol.
d. Trong phản ứng ester hóa, nguyên tử H (RCOOH) được thế bởi R’ (R’OH).
Giải:
a. Đúng
b. Sai Phản ứng ester hóa là phản ứng thuận nghịch
c. Đúng
d. Sai Trong phản ứng ester hóa, nhóm OH (RCOOH) được thế bởi OR’ (R’OH)

Câu 19: (SGK Hóa học 12 – CTST) Một số ester được điều chế bằng phương pháp khác. Chẳng hạn,
vinyl acetate có thể được tổng hợp từ acetic acid và acetylene, sử dụng zinc acetate làm xúc tác
theo phương trình hóa học sau:
CH3COOH + CH≡CH 
 CH3COOCH=CH2 (1)
a. Phản ứng (1) được gọi là phản ứng ester hóa.
b. Vinyl acetate còn được tổng hợp từ acetic acid và ethanol.
c. Vinyl acetate tác dụng với H2 dư (Ni, to
) thu được ethyl acetate.
d. Vinyl acetate được dùng để tổng hợp poly(vinyl acetate) làm keo dán.
Giải:
a. Sai
b. Sai
c. Đúng
d. Đúng
Câu 20: Ester có nhiều ứng dụng trong công nghiệp. Do có mùi thơm, một số ester được dùng làm hương
liệu trong công nghiệp thực phẩm, mĩ phẩm,… Một số ester có nhóm chức ester được dùng để
sản xuất chất dẻo. Các ester có phân tử khối thấp được dùng làm dung môi để tách, chiết chất
hữu cơ, pha sơn,…
a. Isoamyl acetate có mùi chuối chín, được dùng làm hương liệu cho bánh kẹo.
b. Ethyl acetate được sử dụng để tách caffeine khỏi cà phê.
c. Butyl acetate hòa tan cellulose nitrate tạo sơn mài.
d. Methyl methacrylate được dùng để sản xuất keo dán.
Giải:
a. Đúng
b. Đúng
c. Đúng
d. Sai
̀ i ngan
Câu 1: (SGK – Cánh Diều) Cho các hợp chất có công thức như sau: CH3COOC2H5 (A); HCOOCH3
(B); CH3COOH (C); HCOOC2H5 (D); C6H5COOCH3 (E) và HOCH2CH2CHO (F). Số hợp chất
ester là bao nhiêu?
Giải:
Số hợp chất ester là 4: CH3COOC2H5 (A); HCOOCH3 (B); HCOOC2H5 (D); C6H5COOCH3 (E)
Câu 2: Cho các ester sau: ethyl acetate, ethyl formate, methyl acetate, methyl acrylate. Có bao nhiêu
ester no, đơn chức, mạch hở?
Giải:
Số ester no, đơn chức, mạch hở là 3: ethyl acetate (CH3COOC2H5), ethyl formate (HCOOC2H5),
methyl acetate (CH3COOCH3).
Câu 3: Cho các ester sau: HCOOCH3; CH3COOCH3; (COOCH3)2; (HCOO)2C2H4; CH2=CHCOOCH3;
C2H5COOC2H5; CH3COOC6H5. Có bao nhiêu ester no, đơn chức, mạch hở?
Giải:
Số ester no, đơn chức, mạch hở là 3: HCOOCH3; CH3COOCH3; C2H5COOC2H5
Câu 4: Cho các ester sau: methyl formate; dimethyl oxalate; vinyl acetate; ethyl acrylate; ethyl
propionate; methyl methacrylate; isopropy formate. Số ester có hai liên kết π trong phân tử là
bao nhiêu?

Giải:
Số ester có hai liên kết π trong phân tử là 4: dimethyl oxalate (COOCH3)2; vinyl acetate
(CH3COOCH=CH2); ethyl acrylate (CH2=CHCOOC2H5); methyl methacrylate
(CH2=C(CH3)COOCH3).
Câu 5: (SGK – CTST) Số đồng phân ester có công thức phân tử C3H6O2 là bao nhiêu?
Giải:
Số đồng phân ester có công thức phân tử C3H6O2 là 2: HCOOC2H5 và CH3COOCH3
Câu 6: (SGK – KNTT) Số đồng phân ester có công thức phân tử C4H8O2 là bao nhiêu?
Giải:
Số đồng phân ester có công thức phân tử C4H8O2 là 4: HCOOC3H7 (02); CH3COOC2H5 và
C2H5COOCH3.
Câu 7: (SBT Hóa học 12 NC) Từ các alcohol C3H8O và các acid C4H8O2 có thể tạo ra bao nhiêu ester
là đồng phân cấu tạo của nhau?
Giải:
Số đồng phân ester là đồng phân cấu tạo là 4:
CH3CH2CH2COOCH2CH2CH3; CH3CH2CH2COOCH(CH3)CH3;
CH3CH(CH3)COOCH2CH2CH3; CH3CH(CH3)COOCH(CH3)CH3.
Câu 8: (SBT Hóa học 12 NC) Có bao nhiêu ester hai chức có công thức phân tử C4H6O4 là đồng phân
cấu tạo của nhau?
Giải:
Số diester có công thức phân tử C4H6O4 là đồng phân cấu tạo là 5:
CH3OOC-COOCH3; HCOO-CH2COOCH3; HCOOCH2CH2OOCH; (HCOO)2CHCH3; HCOO-
COOC2H5.
Câu 9: (Đề TSCĐ - 2007) Số hợp chất đơn chức, đồng phân cấu tạo của nhau có cùng công thức phân
tử C4H8O2, đều tác dụng với dung dịch NaOH là bao nhiêu?
Giải:
C4H8O2 tác dụng NaOH 
 C4H8O2 (ester và carboxylic acid). Số đồng phân cấu tạo phù hợp
với tính chất là 6.
1) HCOOC3H7 (02); 2) CH3COOC2H5 (01);
3) C2H5COOCH3 (01); 4) C3H7COOH (02)
Câu 10: X có công thức phân tử C4H8O2, X tác dụng được với dung dịch NaOH và Na. Số đồng phân X
thỏa mãn tính chất trên là bao nhiêu?
Giải:
X tác dụng được với dung dịch NaOH và Na, vậy X là carboxylic acid. Số đồng phân X thỏa
mãn tính chất trên là 2: C3H7COOH (02)
Câu 11: Cho tất cả các đồng phân đơn chức, mạch hở, có cùng công thức phân tử C2H4O2 lần lượt tác
dụng với: Na, NaOH, NaHCO3. Số phản ứng xảy ra là bao nhiêu?
Giải:
Các đồng phân tương ứng với công thức phân tử C2H4O2 gồm: CH3COOH; HCOOCH3. Số phản
ứng xảy ra là 4.
2CH3COOH + 2Na 
 2CH3COONa + H2
CH3COOH + NaOH 
 CH3COONa + H2O
CH3COOH + NaHCO3 
 CH3COONa + H2O + CO2

HCOOCH3 + NaOH 
 HCOONa + CH3OH
Câu 12: (Đề TSĐH B - 2010) Tổng số hợp chất hữu cơ no, đơn chức, mạch hở, có cùng công thức phân
tử C5H10O2, phản ứng được với dung dịch NaOH nhưng không có phản ứng tráng bạc là bao
nhiêu?
Giải:
C5H10O2 tác dụng NaOH, không tráng bạc 
 C5H10O2 (ester và carboxylic acid) loại
HCOOR. Số công thức cấu tạo phù hợp là 9.
1) CH3COOC3H7 (02); 2) C2H5COOC2H5 (01);
3) C3H7COOCH3 (02); 4) C4H9COOH (04)
Câu 13: (Đề TSCĐ - 2013) Hợp chất X có công thức phân tử C5H8O2, khi tham gia phản ứng xà phòng
hóa thu được một aldehyde và một muối của carboxylic acid. Có bao nhiêu đồng phân cấu tạo
thỏa mãn tính chất trên của X?
Giải:
C5H8O2
NaOH

 1 Muối + 1 aldehyde 
 Dạng RCOO – CH=CR1
R2
. Số đồng phân cấu
tạo thỏa mãn tính chất của X là 4.
1) HCOO-CH=CH-CH2CH3; 2) HCOO-CH=C(CH3)2;
3) CH3COO-CH=CH-CH3; 4) C2H5COO-CH=CH2
Câu 14: (Đề MH - 2018) Cho ester đa chức X (có công thức phân tử C6H10O4) tác dụng với dung dịch
NaOH, thu được sản phẩm gồm một muối của carboxylic acid Y và một alcohol Z. Biết X không
có phản ứng tráng bạc. Số công thức cấu tạo phù hợp của X là bao nhiêu?
Giải:
X NaOH

 carboxylic acid Y và một alcohol Z; X không tráng bạc (loại HCOO).
Vậy, số CTCT phù hợp X là 4: (COOC2H5)2; C2H4(COOCH3)2 (02) và (CH3COO)2C2H4.
Câu 15: (Đề THPT QG - 2017) Ester X có công thức phân tử C8H8O2. Cho X tác dụng với dung dịch
NaOH, thu được sản phẩm có hai muối. Số công thức cấu tạo của X thỏa mãn tính chất trên là
bao nhiêu?
Giải:
X NaOH

 hai muối. Vậy, X là ester của phenol có dạng: RCOOC6H4R’. Số công thức cấu tạo
của X thỏa mãn tính chất X là 4: HCOO – C6H4 – CH3 (03: o, m, p); CH3COOC6H5 (01).
Câu 16: (Đề THPT QG - 2017) Cho a mol ester X (C9H10O2) tác dụng vừa đủ với 2a mol NaOH, thu
được dung dịch không có phản ứng tráng bạc. Có bao nhiêu công thức cấu tạo phù hợp với tính
chất của X?
Giải:
a mol ester X (C9H10O2) + 2a mol NaOH 
 dd không tráng bạc. Vậy, X là ester phenol có
dạng: RCOOC6H4R’ (loại HCOOC6H4R’). Số công thức cấu tạo phù hợp với tính chất của X là
4: CH3COO – C6H4 – CH3 (03: o, m, p); C2H5COOC6H5 (01)
Câu 17: (Đề MH - 2019) Thủy phân ester mạch hở X có công thức phân tử C4H6O2, thu được sản phẩm
có phản ứng tráng bạc. Số công thức cấu tạo phù hợp của X là bao nhiêu?
Giải:
X thủy phân thu được sản phẩm tráng bạc. X có dạng: HCOOR hoặc RCOOCH=CR1
R2
. Số công
thức cấu tạo phù hợp của X là 5: HCOO – CH=CHCH3 (02 ĐPHH); HCOO – C(CH3)=CH2;
HCOO – CH2CH=CH2; CH3COO – CH=CH2

Câu 18: Ester X có công thức phân tử C5H10O2. Thuỷ phân X trong dung dịch NaOH, thu được sodium
của carboxylic acid và methyl alcohol. Số công thức cấu tạo của X thõa mãn tính chất trên là bao
nhiêu?
Giải:
Số công thức cấu tạo của X thõa mãn tính chất trên là 2: C3H7COOCH3 (02 đp)
Câu 19: Cho các ester sau: C2H5COOCH3; CH3COOCH3; CH2(COOCH3)2; (HCOO)2C2H4;
CH2=CHCOOCH3; C6H5COOC2H5; CH3COOC6H5. Có bao nhiêu ester khi thủy phân trong môi
trường kiềm chỉ thu được methyl alcohol?
Giải:
Số ester khi thủy phân trong môi trường kiềm chỉ thu được methyl alcohol là 4: C2H5COOCH3;
CH3COOCH3; CH2(COOCH3)2; CH2=CHCOOCH3
Câu 20: Cho các ester sau: methyl propionate; methyl acetate; propyl acetate; diethyl oxalate; phenyl
acetate; vinyl formate; methyl acrylate. Có bao nhiêu ester khi thủy phân chỉ thu được acetic
acid?
Giải:
Số ester khi thủy phân chỉ thu được acetic acid là 3: methyl acetate (CH3COOCH3); propyl acetate
(CH3COOC3H7); phenyl acetate (CH3COOC6H5.)
Câu 21: Thủy phân hoàn toàn ester X trong môi trường NaOH thu được ethyl alcohol và sodium acrylate.
Phân tử khối của X là bao nhiêu?
Giải:
X NaOH

 CH2=CHCOONa + C2H5OH. Vậy, CTCT của X: CH2=CHCOOC2H5. Phân tử khối
của X là 100.
Câu 22: Ester X có công thức phân tử C5H10O2. Thủy phân X trong môi trường NaOH thu được ethyl
alcohol và muối sodium của carboxylic acid Y. Phần trăm theo khối lượng của oxygen trong Y là
bao nhiêu?
Giải:
C5H10O2
NaOH

 RCOONa (Y) + C2H5OH. Vậy, CTCT của Y là C2H5COONa. Phần trăm
theo khối lượng của oxygen trong Y là 33,33%.
Câu 23: Ester X có công thức phân tử C9H10O2 (chứa vòng benzene). X tác dụng với dung dịch NaOH dư
thu được C2H5COONa và chất hữu cơ Y. Xác định phân tử khối của Y?
Giải:
C9H10O2
NaOH

 C2H5COONa + Y. Vậy, Y chứa vòng benzene. CTCT của Y là C6H5ONa.
Phân tử khối của Y là 116.
Câu 24: Xà phòng hóa hoàn toàn ester X mạch hở trong dung dịch NaOH, thu được hỗn hợp các chất hữu
cơ gồm: (COONa)2, CH3CHO và C2H5OH. Xác định phân tử khối của X?
Giải:
X NaOH

 (COONa)2, CH3CHO và C2H5OH. CTCT của X là C2H5 – OOC – COO – CH=CH2.
Phân tử khối của X là 144.
Câu 25: Xà phòng hóa hoàn toàn ester X mạch hở trong dung dịch NaOH, thu được hỗn hợp các chất hữu
cơ gồm: HCOONa, CH3COONa và C2H4(OH)2. Phần trăm khối lượng oxygen trong X là bao
nhiêu)?

Giải:
X NaOH

 HCOONa, CH3COONa, C2H4(OH)2. CTCT của X là HCOO–CH2CH2–OOCCH3.
Phần trăm khối lượng oxygen trong X là 48,5%.
Câu 26: (Đề MH – 2023) Xà phòng hóa ester X có công thức phân tử C4H8O2 bằng dung dịch NaOH dư
thu được muối Y và alcohol Z (bậc II). Tính phần trăm khối lượng Na trong Y?
Giải:
C4H8O2
NaOH

 muối Y (HCOONa) và alcohol Z (HCOO – CH(CH3)2). Phần trăm khối lượng
Na trong Y là 33,8%.
Câu 27: Ester X mạch hở, có công thức phân tử C4H6O2. Đun nóng 1 mol X trong dung dịch NaOH vừa
đủ, thu được dung dịch Y (trong đó có 1 chất là CH3CH2CHO). Cho toàn bộ Y tác dụng với lượng
dư dung dịch AgNO3 trong NH3, thu được a mol Ag. Giá trị của a là bao nhiêu?
Giải:
Theo bài ra, CTCT của X: HCOO – CH=CH – CH3.
1 mol X NaOH

 Y chứa 1 mol HCOONa và 1 mol CH3CH2CHO.
Toàn bộ Y tác dụng với AgNO3/NH3 
 4 mol Ag
Câu 28: Ester X có công thức phân tử C4H6O2. X tác dụng vừa đủ với dung dịch NaOH, thu được hai chất
Y và Z. Cho Z tác dụng với dung dịch AgNO3 trong NH3 thu được chất hữu cơ T. Cho T tác dụng
với dung dịch NaOH lại thu được Y. Phân tử khối của T là bao nhiêu?
Giải:
Theo bài ra, CTCT của X phù hợp: CH3COOCH=CH2.
CH3COOCH=CH2
NaOH

 Y (CH3COONa) + CH3CHO (Z);
CH3CHO 3 3
AgNO /NH


 T (CH3COONH4);
CH3COONH4
NaOH

 Y (CH3COONa)
Vậy, phân tử khối của T là 77.
Câu 29: Cho sơ đồ phản ứng: Ester X (C4HnO2) o
NaOH
t

 Y 3 3
o
AgNO /NH
t


 Z o
NaOH
t

 C2H3O2Na.
Xác định giá trị của n?
Giải:
Theo bài ra, CTCT của X phù hợp: CH3COOCH=CH2.
CH3COOCH=CH2
NaOH

 CH3COONa + CH3CHO (Y);
CH3CHO 3 3
AgNO /NH


 Z (CH3COONH4);
CH3COONH4
NaOH

 CH3COONa
CTPT của X là C4H6O2. Giá trị n là 6.
Câu 30: Cho các ester sau: C2H5COOCH3; CH3COOCH3; CH2(COOCH3)2; (HCOO)2C2H4;
CH2=CHCOOCH3; C6H5COOC2H5; CH3COOC6H5; HCOOC3H7. Có bao nhiêu ester khi đốt
cháy hoàn toàn trong oxygen thu được 2 2
CO H O
n n
 ?
Giải:
Số ester khi đốt cháy hoàn toàn trong oxygen thu được 2 2
CO H O
n n
 là 3: C2H5COOCH3;
CH3COOCH3; HCOOC3H7
Câu 31: Cho các ester sau: methyl acetate, allyl acetate, ethyl methacrylate, ethyl benzoate. Có bao nhiêu
ester tham gia phản ứng trùng hợp tạo thành polymer?
Giải:

Số bao nhiêu ester tham gia phản ứng trùng hợp tạo thành polymer là 2: allyl acetate (CH3COO
– CH2 – CH=CH2), ethyl methacrylate (CH2=C(CH3)COO – C2H5)
Câu 32: Cho các ester sau: ethyl acetate, propyl acetate, methyl propionate, methyl methacrylate. Có bao
nhiêu ester tham gia phản ứng trùng hợp tạo thành polymer?
Giải:
Số ester tham gia phản ứng trùng hợp tạo thành polymer là 1: methyl methacrylate
(CH2=CH(CH3)COO – CH3)
Câu 33: Cho dãy các chất: CH≡C–CH=CH2; CH3COOH; CH2=CH–CH2–OH; CH3COOCH=CH2;
CH2=CH2. Số chất trong dãy làm mất màu nước bromine là bao nhiêu?
Giải:
Số chất trong dãy làm mất màu nước bromine là 4: CH≡C–CH=CH2; CH2=CH–CH2–OH;
CH3COOCH=CH2; CH2=CH2
Câu 34: (Đề MH - 2018) Cho các chất sau: methane, ethyene, buta-1,3-diene, benzene, toluene, styrene,
phenol, methyl acrylate. Số chất tác dụng được với nước bromine ở điều kiện thường là bao
nhiêu?
Giải:
Số chất tác dụng được với nước bromine là 5: ethyene (CH2=CH2), buta-1,3-diene (CH2=CH –
CH=CH2), styrene (C6H5 – CH=CH2), phenol (C6H5OH), methyl acrylate (CH2=CHCOO – CH3)
Câu 35: (Đề TSĐH A - 2009) Cho các hợp chất hữu cơ: C2H2; C2H4; CH2O; CH2O2 (mạch hở); C3H4O2
(mạch hở, đơn chức). Biết C3H4O2 không làm chuyển màu quỳ tím ẩm. Số chất tác dụng được
với dung dịch AgNO3 trong NH3 tạo ra kết tủa là bao nhiêu?
Giải:
Số chất tác dụng được với dung dịch AgNO3 trong NH3 tạo ra kết tủa là 4: C2H2; CH2O (HCHO);
CH2O2 (HCOOH); C3H4O2 (HCOO – CH=CH2)
Câu 36: Cho các chất sau: HCHO; HCOOH; HCOOCH3; CH3COOC2H5; (HCOO)2C2H4;
CH3COOCH=CH2; CH3CHO; (COOC2H5)2. Có bao nhiêu chất có khả năng tham gia phản ứng
tráng gương (dung dịch AgNO3/NH3)?
Giải:
Số chất có khả năng tham gia phản ứng tráng gương (dung dịch AgNO3/NH3) là 5: HCHO;
HCOOH; HCOOCH3; (HCOO)2C2H4; CH3CHO
Câu 37: Cho các ester sau: C6H5COOC6H5 (phenyl benzoate); CH3COO−[CH2]2−OOCCH2CH3;
CH3COOC6H5 (phenyl acetate); CH3OOC−COOCH3; HCOO–CH2–C6H5? Số ester khi tác dụng
với dung dịch NaOH dư thu được hai muối là bao nhiêu?
Giải:
Số ester khi tác dụng với dung dịch NaOH dư thu được hai muối là 3: C6H5COOC6H5 (phenyl
benzoate); CH3COO−[CH2]2−OOCCH2CH3; CH3COOC6H5 (phenyl acetate)
Câu 38: (Đề TN THPT QG – 2023) Thực hiện phản ứng ester hóa giữa HOOC-COOH với hỗn hợp
CH3OH và C2H5OH thu được tối đa bao nhiêu ester hai chức?
Giải:
Số ester hai chức thu được là 3: (COO – CH3)2; (COO – C2H5)2; CH3 – OOC – COO – C2H5

Câu 39: (Đề TN THPT QG – 2023) Thực hiện phản ứng ester hóa giữa HOCH2CH2OH với hỗn hợp
CH3COOH và C2H5COOH thu được tối đa bao nhiêu ester hai chức?
Giải:
Số ester hai chức thu được là 3: (CH3COO)2C2H4; (C2H5COO)2C2H4; CH3COO – CH2CH2 –
OOCC2H5
Câu 40: Ester thường được điều chế bằng cách đun hỗn hợp carboxylic acid, alcohol và dung dịch sulfuric
acid đặc. Khi đó xảy ra phản ứng ester hóa. Cho các ester sau: C2H5COOCH3; CH3COOCH3;
CH2(COOCH3)2; (HCOO)2C2H4; CH2=CHCOOCH3; C6H5COOC2H5; CH3COOC6H5;
CH3COOCH=CH2? Có bao nhiêu ester được điều chế bằng phản ứng ester hóa?
Giải:
Số ester được điều chế bằng phản ứng ester hóa là 6: C2H5COOCH3; CH3COOCH3;
CH2(COOCH3)2; (HCOO)2C2H4; CH2=CHCOOCH3; C6H5COOC2H5

3. LÍ THUYẾT CẦN NẮM LIPID

4. BÀI TẬP VẬN DỤNG LIPID
̣ a chọn
Câu 1: Phát biểu nào sau đây đúng?
A. Chất béo là triester của glycerol với acid.
B. Chất béo là triester của glycerol với acid vô cơ.
C. Chất béo là triester của glycerol với acid béo
D. Chất béo là triester của alcohol với acid béo.
Câu 2: (Đề MH - 2021) Chất nào sau đây là acid béo?
A. Palmitic acid. B. Acetic acid. C. Formic acid. D. Propionic acid.
Câu 3: (Đề THPT QG - 2019) Công thức stearic acid là
A. C2H5COOH. B. CH3COOH. C. C17H35COOH. D. HCOOH.
Câu 4: (Đề TN THPT QG - 2021) Số nguyên tử carbon trong phân tử palmitic acid là
A. 17. B. 18. C. 19. D. 16.
Câu 5: (Đề THPT QG - 2019) Công thức phân tử của oleic acid là
A. C2H5COOH. B. HCOOOH. C. CH3COOH. D. C17H33COOH.
Câu 6: (Đề TN THPT QG - 2021) Số nguyên tử hydrogen trong phân tử stearic acid là
A. 33. B. 36. C. 34. D. 31.
Câu 7: (Đề MH - 2024) Số nguyên tử hydrogen trong phân tử oleic acid là
A. 33. B. 34. C. 35. D. 36.
Câu 8: (Đề TN THPT QG – 2022) Chất nào sau đây là chất béo?
A. Triolein. B. Methyl acetate. C. Cellulose. D. Glycerol.
Câu 9: (Đề THPT QG - 2019) Công thức của tristearin là
A. (C2H5COO)3C3H5. B. (C17H35COO)3C3H5.
C. (CH3COO)3C3H5. D. (HCOO)3C3H5.
Câu 10: (Đề THPT QG - 2019) Công thức của triolein là
A. (C17H33COO)3C3H5. B. (HCOO)3C3H5.
C. (C2H5COO)3C3H5. D. (CH3COO)3C3H5.
Câu 11: (Đề TN THPT QG – 2022) Số nguyên tử oxygen có trong phân tử triolein là
A. 6. B. 2 C. 3. D. 4.
Câu 12: Chất béo động vật hầu hết ở thể rắn do chứa
A. chủ yếu gốc acid béo không no. B. glycerol trong phân tử.
C. chủ yếu gốc acid béo no. D. gốc acid béo.
Câu 13: Chất béo có công thức nào sau đây là chất rắn ở điều kiện thường?
A. (C17H31COOH)3C3H5. B. (C17H29COOH)3C3H5.
C. (C15H31COO)3C3H5. D. (C17H33COOH)3C3H5.
Câu 14: Đặc điểm chung của phản ứng thủy phân chất béo trong môi trường acid là
A. phản ứng xà phòng hóa. B. phản ứng không thuận nghịch.
C. phản ứng cho - nhận electron. D. phản ứng thuận nghịch.
Câu 15: Thủy phân hoàn toàn một lượng chất béo trong dung dịch NaOH (vừa đủ), thu được 1 mol
glycerol và
A. 3 mol muối của acid béo. B. 1 mol sodium acetate.
C. 1 mol muối của acid béo. D. 3 mol sodium acetate.

Câu 16: (Đề TN THPT QG - 2020) Thủy phân tripalmitin ((C15H31COO)3C3H5) trong dung dịch NaOH
thu được alcohol có công thức là
A. C2H4(OH)2. B. C2H5OH. C. CH3OH. D. C3H5(OH)3.
Câu 17: (Đề TN THPT QG - 2020) Thủy phân tristearin ((C17H35COO)3C3H5) trong dung dịch NaOH,
thu được muối có công thức là
A. C2H3COONa. B. HCOONa. C. C17H33COONa. D. C17H35COONa.
Câu 18: (Đề THPT QG - 2016) Xà phòng hóa chất nào sau đây thu được glycerol?
A. Benzyl acetate. B. Tristearin. C. Methyl formate. D. Methyl acetate.
Câu 19: (Đề TN THPT QG – 2022) Đun nóng triglyceride trong dung dịch NaOH dư đến phản ứng hoàn
toàn luôn thu được chất nào sau đây?
A. Glycerol. B. Ethylene glycol. C. Methanol. D. Ethanol.
Câu 20: (Đề TN THPT QG – 2023) Thủy phân hoàn toàn triglyceride X trong dung dịch NaOH thu được
C15H31COONa và C3H5(OH)3. Công thức của X là
A. (C17H31COO)3C3H5. B. (C15H31COO)3C3H5.C. (C17H33COO)3C3H5.D. (C17H35COO)3C3H5.
Câu 21: (Đề THPT QG - 2017) Chất nào sau đây không phản ứng với H2 (xúc tác Ni, to
)?
A. Vinyl acetate. B. Triolein. C. Tripalmitin. D. Glucose.
Câu 22: Chất nào sau đây không làm mất màu nước bromine?
A. Triolein. B. Phenol. C. Palmitic acid. D. Vinyl acetate.
Câu 23: (Đề TSĐH B - 2011) Triolein không tác dụng với chất (hoặc dung dịch) nào sau đây?
A. H2O (xúc tác H2SO4 loãng, đun nóng). B. Cu(OH)2 (ở điều kiện thường).
C. Dung dịch NaOH (đun nóng). D. H2 (xúc tác Ni, đun nóng).
Câu 24: Từ dầu thực vật làm thế nào để sản xuất được bơ nhân tạo?
A. Hydrogen hóa acid béo. B. Đề hydrogen hóa chất béo lỏng.
C. Hydrogen hóa chất béo lỏng. D. Xà phòng hóa chất béo lỏng.
Câu 25: Cho sơ đồ chuyển hóa giữa các hợp chất hữu cơ:
Tripalmitin
0
NaOH, t


 X HCl


 Y 3
0
2 4(d )
CH OH
H SO , t

 Z
Tên gọi của Z là
A. methyl palmitate. B. methyl linoleate. C. methyl stearate. D. methyl oleate.
Câu 26: Cho sơ đồ chuyển hóa:
Triolein
0
2
H (du), t

 E
0
NaOH, t


 T HCl


 G
Tên gọi của G là
A. oleic acid. B. linoleic acid. C. stearic acid. D. palmitic acid.
Câu 27: (Đề TSCĐ - 2009) Phát biểu nào sau đây sai?
A. Trong công nghiệp có thể chuyển hoá chất béo lỏng thành chất béo rắn.
B. Số nguyên tử hydrogen trong phân tử ester đơn và đa chức luôn là một số chẵn.
C. Sản phẩm của phản ứng xà phòng hoá chất béo là acid béo và glycerol.
D. Nhiệt độ sôi của ester thấp hơn hẳn so với alcohol có cùng phân tử khối.
Câu 28: (SBT Hóa học 12 CB) Phát biểu nào sau đây không đúng?
A. Chất béo là triester của glycerol và các monocarboxylic acid có mạch carbon dài, không phân
nhánh.
B. Chất béo chứa chủ yếu các gốc no của acid thường là chất rắn ở nhiệt độ phòng.

C. Chất béo chứa chủ yếu các gốc không no của acid thường là chất lỏng ở nhiệt độ phòng và
được gọi là dầu.
D. Phản ứng thuỷ phân chất béo trong môi trường kiềm là phản ứng thuận nghịch.
Câu 29: (SBT Hóa học 12 CB) Chất béo có đặc điểm chung nào sau đây?
A. Không tan trong nước, nặng hơn nước, có trong thành phần chính của dầu, mỡ động, thực vật.
B. Không tan trong nước, nhẹ hơn nước, có trong thành phần chính của dầu, mỡ động, thực vật.
C. Là chất lỏng, không tan trong nước, nhẹ hơn nước, có trong thành phần chính của dầu, mỡ
động, thực vật.
D. Là chất rắn, không tan trong nước, nhẹ hơn nước, có trong thành phần chính của dầu, mỡ
động, thực vật.
Câu 30: (SBT Hóa học 12 NC) Cho các phát biểu sau đây:
a) Các triglyceride đều có phản ứng cộng hydrogen.
b) Chỉ có các chất béo ở thể lỏng mới có phản ứng cộng hydrogen.
c) Các triglyceride có gốc acid béo no thường là chất rắn ở điều kiện thường.
d) Có thể dùng nước để phân biệt ester với alcohol hoặc với acid tạo nên chính ester đó.
A. 1. B. 2. C. 3. D. 4.
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
C A C D D B B A B A
11 12 13 14 15 16 17 18 19 20
A C C D A D D B A B
21 22 23 24 25 26 27 28 29 30
C C B C A C C D B C
Câu 30: Chọn C
Phát biểu đúng: (b), (c) và (d)
(a) sai: Triglyceride có gốc acid béo không no mới tham gia phản ứng cộng hydrogen.
Câu 1: (SGK Hóa học 12 – Cánh Diều) Chất béo là các triester (ester ba chức) của glycerol với acid
béo, gọi chung là các triglyceride.
a. Công thức chung của chất béo là: (RCOO)3C3H5.
b. Chất béo là thành phần chính của dầu thực vật và mỡ động vật.
c. Acid béo là các monocarboxylic acid no, có mạch carbon không phân nhánh với số nguyên tử
carbon trong phân tử là số chẵn (12 – 14 nguyên tử C).
d. Hợp chất (CH3COO)3C3H5 thuộc loại chất béo.
Giải:
a. Đúng
b. Đúng
c. Sai
Acid béo là các monocarboxylic acid no hoặc không no, có mạch carbon không
phân nhánh với số nguyên tử C trong phân tử là số chẵn (12 – 14 nguyên tử C).
d. Sai
Câu 2: (SGK Hóa học 12 – KNTT) Acid béo là carboxylic acid đơn chức. Hầu hết có mạch carbon dài,
không phân nhánh và có số nguyên tử carbon chẵn. Gốc hydrocarbon trong phân tử acid béo có
thể là gốc no hoặc gốc không no chứa một hay nhiều liên kết đôi.
a. Palmitic acid (C15H31COOH) và stearic acid (C17H35COOH) là acid béo no.
b. Oleic acid (C17H33COOH) là acid béo, không no, phân tử chứa hai liên kết π.
c. Linoleic acid là acid béo, không no có công thức phân tử C17H31COOH.

d. Acid béo omega-3 và omega-6 là các acid béo không no với số liên kết đôi (C=C) trong phân
tử lần lượt là 3 và 6.
Giải:
a. Đúng
b. Đúng
c. Đúng
d. Sai
Acid béo omega-3 và omega-6 là các acid béo không no với liên kết đôi (C=C)
đầu tiên ở vị trí số 3 và 6 khi đánh số từ nhóm methyl
Câu 3: (SGK Hóa học 12 – CTST) Với acid béo không no, số thứ tự chỉ vị trí liên kết đôi (C=C) đầu
tiên tính từ đuôi CH3 là n thì acid béo thuộc nhóm omega-n.
a. Acid béo omega-3 và omega-6 là các acid béo không no với liên kết đôi (C=C) đầu tiên ở vị
trí số 3 và 6 khi đánh số từ nhóm methyl.
b. Linoleic acid (CH3[CH2]4CH=CHCH2CH=CH[CH2]7COOH) thuộc nhóm omega-3.
c. Các loại dầu thực vật (dầu mè, dầu đậu nành,…) chứa nhiều acid béo omega-6.
d. Acid béo omega-3 và omega-6 đều có lợi cho sức khỏe tim mạch, ngăn ngừa các bệnh về tim,
động mạch vành.
Giải:
a. Đúng
b. Sai Linoleic acid thuộc nhóm omega-6
c. Đúng
d. Đúng
Câu 4: (SGK Hóa học 12 – KNTT) Chất béo là ester nên có phản ứng thủy phân trong môi trường acid
hoặc trong môi trường kiềm giống như các ester khác.
a. Phản ứng thủy phân chất béo trong môi trường acid là phản ứng thuận nghịch, trong môi trường
kiềm là một chiều.
b. Thủy phân chất béo trong môi trường kiềm luôn thu được carboxylic acid và glycerol.
c. Thủy phân chất béo X thu được C17H35COONa và glycerol. Tên của X là tristearin.
d. Cho 1 mol triglyceride X tác dụng với dung dịch NaOH dư, thu được 1 mol glycerol, 1 mol
sodium palmitate và 2 mol sodium stearate. Công thức của X là C52H96O6.
Giải:
a. Đúng
b. Sai
Thủy phân chất béo trong môi trường kiềm thu được muối của carboxylic acid và
glycerol
c. Đúng
d. Sai CTCT X: [(C15H31COO)(C17H35COO)2]C3H5; CTPT: C55H106O6
Câu 5: (SGK Hóa học 12 – CTST) Chất hữu cơ G được dùng phổ biến trong lĩnh vực mĩ phẩm và phụ
gia thực phẩm. Khi thuỷ phân hoàn toàn bất kì chất béo nào đều thu được G.
a. G là tristearin có công thức (C17H35COO)3C3H5.
b. G là glycerol có công thức C3H5(OH)3.
c. Thủy phân hoàn toàn 1 mol tristearin trong môi trường NaOH thu được 3 mol glycerol.
d. 1 mol G phản ứng hoàn toàn với Na dư thu được 3 mol H2.
Giải:
a. Sai G là glycerol: C3H5(OH)3
b. Đúng
c. Sai
Thủy phân hoàn toàn 1 mol tristearin trong môi trường NaOH thu được 1 mol
glycerol

d. Sai 1 mol G phản ứng hoàn toàn với Na dư thu được 1,5 mol H2
Câu 6: (Đề TN THPT QG – 2023) Thủy phân hoàn toàn triglyceride X trong dung dịch NaOH thu được
C17H33COONa và C3H5(OH)3
a. X là triolein có công thức (C17H33COO)3C3H5.
b. 1 mol X tác dụng với NaOH dư thu được 3 mol C17H33COONa.
c. X là chất béo no ở trạng thái rắn (điều kiện thường).
d. 1 mol X tác dụng tối đa với 3 mol H2 (Ni, to
) thu được Y. Y tác dụng với NaOH dư thu được
muối C17H33COOH.
Giải:
a. Đúng
b. Đúng
c. Sai X là chất béo không no, ở trạng thái lỏng (điều kiện thường)
d. Sai Y: (C17H35COO)3C3H5; Y + NaOH thu được muối: C17H35COONa
Câu 7: (Đề MH lần I - 2017) Cho 1 mol triglyceride X tác dụng với dung dịch NaOH dư, thu được 1
mol glycerol, 1 mol sodium palmitate và 2 mol sodium oleate.
a. Phân tử X có 5 liên kết π.
b. Có 2 đồng phân cấu tạo thỏa mãn tính chất của X.
c. Công thức phân tử chất X là C52H96O6.
d. 1 mol X làm mất màu tối đa 2 mol Br2 trong dung dịch.
Giải:
a. Đúng
b. Đúng
c. Sai CTCT X: [(C15H31COO)(C17H33COO)2]3C3H5; CTPT: C55H102O6
d. Đúng
Câu 8: (SBT Hóa học 12 CB) Khi thuỷ phân chất béo X trong dung dịch NaOH, thu được hỗn hợp hai
muối C17H35COONa, C15H31COONa có khối lượng hơn kém nhau 1,817 lần và glycerol.
a. Phản ứng thủy phân X trong dung dịch NaOH là phản ứng xà phòng hóa.
b. Tên của hai muối C17H35COONa, C15H31COONa lần lượt là: sodium stearate và sodium
palmitate.
c. Trong X chứa 2 gốc C17H35COO và 1 gốc C15H31COO.
d. Công thức cấu tạo X là: [(C17H35COO)(C15H31COO)2]C3H5.
Giải:
- Trường hợp 1:
17 35 17 35 17 35
15 31 15 31 15 31
C H COONa C H COONa C H COONa
m 306.n n
= 1,817 = 1,817 = 1,65
m 278.n n
 
 (loại)
- Trường hợp 2:
17 35 17 35 17 35
15 31 15 31 15 31
m 306.n n
1 1 1
= = =
m 1,817 278.n 1,817 n 2
 
 (nhận)
Vậy, CTCT X: [(C17H35COO)(C15H31COO)2]C3H5
a. Đúng
b. Đúng
c. Sai X chứa 1 gốc C17H35COO và 2 gốc C15H31COO
d. Đúng
Câu 9: (SGK Hóa học 12 – KNTT) Nhiều loại bơ thực vật (chất béo no ở dạng rắn) được tạo ra bởi quá
trình hydrogen hóa một phần dầu thực vật (chất béo no ở dạng lỏng).

a. Trong công nghiệp, người ta sử dụng phản ứng này để chuyển hóa chất béo lỏng thành chất
béo rắn và ngược lại.
b. 1 mol triolein (chất béo dạng lỏng) phản ứng tối đa với 3 mol H2 (Ni, to
) tạo thành tristearin
(chất béo dạng rắn).
c. Do chứa các liên kết đôi (C=C) trong phân tử, nên chất béo không no bị oxi hóa chậm bởi
oxygen trong không khí tạo ra các chất có mùi khó chịu, làm cho dầu mỡ bị ôi.
d. 1 mol triglyceride X phản ứng tối đa với 4 mol H2 (Ni, to
). Phân tử X chứa 4 liên kết π.
Giải:
a. Sai
Trong công nghiệp, người ta sử dụng phản ứng này để chuyển hóa chất béo lỏng
thành chất béo rắn
b. Đúng
c. Đúng
d. Sai Phân tử X chứa 7 liên kết π
Câu 10: (SGK Hóa học 12 – Cánh Diều) Acid béo omega-3 và omega-6 là những acid béo không no,
trong phân tử chứa nhóm C=C đầu tiên ở vị trí carbon số 3 và 6 (tính từ nhóm –CH3).
a. Một số chất béo là nguồn cung cấp acid béo omega-3 và omega-6 cho cơ thể.
b. Omega-3 và omega-6 có tác dụng giảm huyết áp, giảm chlolesterol trong máu, gảm nguy cơ
gây xơ vữa động mạch.
c. Docosahexaenoic acid (DHA) C21H31COOH và arachidomic acid (ARA) C19H31COOH thuộc
nhóm acid béo omega-3.
d. Dầu cá biển chứa nhiều acid béo omega-3. Các loại dầu thực vật (dầu mè, dầu đậu nành, dầu
hướng dương,…) chứa nhiều acid béo omega-6.
Giải:
a. Đúng
b. Đúng
c. Sai
C21H31COOH (DHA) thuộc nhóm omega-3; C19H31COOH (ARA) thuộc nhóm
omega-6.
d. Đúng
̀ i ngan
Câu 1: (SBT Hóa học 12 NC) Trong thành phần của một loại sơn có các triglyceride là triester của
glycerol với linoleic acid C17H31COOH và linolenic acid C17H29COOH. Có bao nhiêu công thức
cấu tạo có thể có của các triester trên?
Giải:
Số công thức cấu tạo có thể có của các triester trên là 4:
[(C17H31COO)(C17H29COO)2]C3H5 (02 CTCT);
[(C17H31COO)2(C17H29COO)]C3H5 (02 CTCT).
Câu 2: (Đề TSĐH B - 2012) Số triester khi thủy phân đều thu được sản phẩm gồm glycerol, acid
CH3COOH và acid C2H5COOH là bao nhiêu?
Giải:
Số triester phù hợp là 4:

[(CH3COO)(C2H5COO)2]C3H5 (02 CTCT); [(CH3COO)2(C2H5COO)]C3H5 (02 CTCT).
Câu 3: (SBT Hóa học 12 NC) Đun hỗn hợp glycerol và stearic acid, oleic acid (có acid H2SO4 làm xúc
tác) có thể thu được tối đa mấy loại triester?
Giải:
Số triester thu được là 6:
(C17H35COO)3C3H5; (C17H33COO)3C3H5;
[(C17H33COO)2(C17H35COO)]C3H5 (02 CTCT); [(C17H33COO)2(C17H35COO)]C3H5 (02 CTCT)
Câu 4: (Đề TSCĐ - 2013) Khi xà phòng hóa triglyceride X bằng dung dịch NaOH dư, đun nóng, thu
được sản phẩm gồm glycerol, sodium oleate, sodium stearate và sodium palmitate. Số đồng phân
cấu tạo thỏa mãn tính chất trên của X là bao nhiêu?
Giải:
Số đồng phân cấu tạo thỏa mãn tính chất trên của X là 3:
15 31 2
|
17 33
|
17 35 2
C H COO CH
C H COO CH
C H COO CH
 
 
 
;
15 31 2
|
17 35
|
17 33 2
C H COO CH
C H COO CH
C H COO CH
 
 
 
;
17 33 2
|
15 31
|
17 35 2
C H COO CH
C H COO CH
C H COO CH
 
 
 
Câu 5: (SGK Hóa học 12 – KNTT) Cho biết hàm lượng phần trăm về khối lượng các gốc acid béo
trong một số loại dầu thực vật và mỡ động vật như hình dưới đây:
Trong hình trên, ở điều kiện thường, có bao nhiêu chất béo ở trạng thái rắn?
Giải:
Số chất béo ở trạng thái rắn là 3: Mỡ lợn, mỡ bò và chất béo từ bơ động vật.
Câu 6: Xà phòng hóa hoàn toàn triglixerit X trong dung dịch NaOH dư, thu được glycerol, sodium
oleate, sodium stearate và sodium palmitate. Phân tử khối của X là bao nhiêu?
Giải:
CTCT của X: [(C15H31COO)(C17H33COO)(C17H35COO)]C3H5. Phân tử khối của X là 860.
Câu 7: Cho triolein lần lượt vào mỗi ống nghiệm chứa riêng biệt: Na, Cu(OH)2, CH3OH, nước Br2, dung
dịch NaOH. Trong điều kiện thích hợp, số phản ứng xảy ra là bao nhiêu?
Giải:
Số phản ứng xảy ra là 2: nước Br2 và dung dịch NaOH
Câu 8: (Đề TSCĐ - 2012) Cho các ester: ethyl formate (1), vinyl acetate (2), triolein (3), methyl acrylate
(4), phenyl acetate (5). Có bao nhiêu ester đều phản ứng được với dung dịch NaOH (đun nóng)
sinh ra alcohol?
Giải:
Số ester đều phản ứng được với dung dịch NaOH (đun nóng) sinh ra alcohol là 3:

ethyl formate (HCOOC2H5) 
 alcohol C2H5OH
triolein 
 alcohol C3H5(OH)3
methyl acrylate (CH2=CHCOOCH3) 
 alcohol CH3OH
Câu 9: (Đề TSĐH B - 2011) Cho dãy các chất: phenyl acetate, allyl acetate, methyl acetate, ethyl
formate, tripalmitin. Có bao nhiêu ester khi thủy phân trong dung dịch NaOH (dư), đun nóng
sinh ra alcohol?
Giải:
Số ester đều phản ứng được với dung dịch NaOH (đun nóng) sinh ra alcohol là 4:
allyl acetate (CH3COOCH2CH=CH2) 
 alcohol CH2=CHCH2OH
methyl acetate (CH3COOCH3) 
 alcohol CH3OH
ethyl formate (HCOOC2H5) 
 alcohol C2H5OH
tripalmitin 
 alcohol C3H5(OH)3
Câu 10: (SGK Hóa học 12 - KNTT) Cho một số acid béo thường gặp dưới đây:
1)
2)
3)
4)
Có bao nhiêu acid béo thuộc nhóm omega-6?
Giải:
Số acid béo thuộc nhóm omega-6 là 3: (2), (3) và (4)
Câu 11: Khi xà phòng hóa 1 mol triglyceride X bằng dung dịch NaOH dư, đun nóng, thu được sản phẩm
gồm glycerol, 2 mol sodium oleate và 1 mol sodium palmitate. Hydrogen hóa hoàn toàn 1 mol
X cần tối đa a mol H2 (Ni, to
). Tính giá trị của a?
Giải:
Theo bài ra X, CTCT của X: [(C15H31COO)(C17H33COO)2]C3H5. Vậy, hudrogen hóa hoàn toàn
1 mol X cần 2 mol H2.
Câu 12: Hydrogen hóa hoàn toàn triolein thu được chất hữu cơ Y. Thủy phân hoàn toàn Y bằng dung dịch
NaOH, đun nóng thu được glycerol và chất hữu cơ Z. Tính phần trăm khối lượng oxygen trong
Z?
Giải:
Triolein [(C17H33COO)3C3H5] 2
H


 Y [(C17H35COO)3C3H5]
(C17H35COO)3C3H5
NaOH

 C3H5(OH)3 + Z (C17H35COONa)
Vậy, phần trăm khối lượng oxygen trong Z là 10,5%.
Câu 13: Khi xà phòng hóa hoàn toàn triglyceride X bằng dung dịch NaOH, đun nóng, thu được sản phẩm
gồm glycerol và chất hữu cơ Y. Cho Y tác dụng với dung dịch HCl dư thu được palmitic acid.
Xác định phân tử khối của X?
Giải:
X NaOH

 C3H5(OH)3 + Y (RCOONa)

RCOONa HCl


 C15H31COOH
Vậy, CTCT X là (C15H31COO)3C3H5. Phân tử khối của X là 806.
Câu 14: Khi xà phòng hóa hoàn toàn triglyceride X bằng dung dịch NaOH dư, đun nóng, thu được sản
phẩm gồm glycerol, sodium oleate và sodium stearate. Biết 1 mol X làm mất màu tối đa 2 mol
Br2 trong dung dịch. Tính phần trăm khối lượng oxygen trong X?
Giải:
X NaOH

 C3H5(OH)3 + C17H33COONa + C17H35COONa
1 mol X + 2 mol Br2 
 X chứa 2C=C (2 gốc C17H33COO).
Vậy, CTCT của X thỏa mãn: [(C17H35COO)(C17H33COO)2]C3H5.
Phần trăm khối lượng oxygen trong X là 7,2%.
Câu 15: Hydrogen hóa hoàn toàn 1 mol triglyceride X cần 6 mol H2 (Ni, to
) thu được chất hữu cơ Y. Thủy
phân hoàn toàn Y bằng dung dịch NaOH, đun nóng thu được glycerol và sodium stearate. Xác
định phân tử khối của X?
Giải:
1 mol X + 6 mol H2 
 Y. Vậy, X chứa 6C=C;
Y NaOH

 C3H5(OH)3 + C17H35COONa.
Vậy CTCT X: (C17H31COO)3C3H5. Phân tử khối của X là 878.

BÀI 2. XÀ PHÒNG VÀ CHẤT GIẶT RỮA
1. LÍ THUYẾT CẦN NẮM
2. BÀI TẬP VẬN DỤNG
̣ a chọn
Câu 1: Thành phần chính của chất giặt rửa tổng hợp là
A. C15H31COONa. B. (C17H35COO)2Ca.

C. CH3[CH2]11-C6H4-SO3Na. D. C17H35COOK.
Câu 2: Hợp chất nào dưới đây được sử dụng làm xà phòng?
A. CH3COONa. B. CH3(CH2)14COONa.
C. CH3(CH2)12COOCH3. D. CH3(CH2)5O(CH2)5CH3.
Câu 3: (SBT Hóa học 12 CB) Trong thành phần của xà phòng và của chất giặt rửa thường có một số
ester. Vai trò của các ester này là
A. làm tăng khả năng giặt rửa.
B. tạo hương thơm mát, dễ chịu.
C. tạo màu sắc hấp dẫn.
D. làm giảm giá thành của xà phòng và chất giặt rửa.
Câu 4: (SBT Hóa học 12 CB) Xà phòng và chất giặt rửa có điểm chung là
A. chứa muối sodium có khả năng làm giảm sức căng bề mặt của các chất bẩn.
B. các muối được lấy từ phản ứng xà phòng hoá chất béo.
C. sản phẩm của công nghệ hoá dầu.
D. có nguồn gốc từ động vật hoặc thực vật.
Câu 5: Nguyên nhân nào làm cho bồ kết có khả năng giặt rửa vì
A. trong bồ kết có chất khử mạnh.
B. bồ kết có thành phần là ester của glycerol.
C. trong bồ kết có những chất oxi hóa mạnh.
D. bồ kết có những chất có cấu tạo kiểu đầu phân cực gắn với đuôi dài không phân cực.
Câu 6: (SGK – Cánh Diều) Để tẩy vết dầu, mỡ bám trên quần áo, sử dụng chất nào sau đây là phù
hợp nhất?
A. Nước cất. B. Dung dịch sodium hydroxide.
C. Dung dịch nước Javel. D. Dung dịch xà phòng.
Câu 7: Từ tristearin, người ta dùng phản ứng nào để điều chế ra xà phòng?
A. Phản ứng ester hoá.
B. Phản ứng thuỷ phân ester trong môi trường acid.
C. Phản ứng cộng hydrogen.
D. Phản ứng thủy phân ester trong môi trường kiềm.
Câu 8: (SGK – CTST) Hoá chất chủ đạo trong ngành công nghiệp sản xuất xà phòng là
A. K2SO4. B. NaCl. C. Mg(NO3)2. D. NaOH.
Câu 9: Xà phòng được điều chế bằng cách nào trong các cách sau đây?
A. Thủy phân saccharose. B. Thủy phân mỡ trong kiềm.
C. Phản ứng của acid với kim loại. D. Đề hydrogen hóa mỡ tự nhiên.
Câu 10: (SBT Hóa học 12 CB) Không nên dùng xô, chậu bằng nhôm để đựng quần áo ngâm xà phòng
vì
A. quần áo bị mục nhanh.
B. xô chậu nhanh hỏng do trong xà phòng có kiềm.
C. quần áo bị bạc màu nhanh.
D. quần áo không sạch.
Câu 11: Không nên dùng xà phòng khi giặt rửa với nước cứng vì
A. xuất hiện kết tủa làm giảm tác dụng giặt rửa và ảnh hưởng đến chất lượng sợi vải.
B. gây ô nhiễm môi trường.
C. tạo ra kết tủa CaCO3, MgCO3 bám lên sợi vải.

D. gây hại cho da tay.
Câu 12: (SBT Hóa học 12 NC) Chất giặt rửa tổng hợp có ưu điểm
A. dễ kiếm. B. rẻ tiền hơn xà phòng.
C. có thể dùng để giặt rửa cả trong nước cứng. D. có khả năng hoà tan tốt trong nước.
Câu 13: (SGK Hóa học 12 NC) Phát biểu nào sau đây đúng?
A. Chất giặt rửa là những chất có tác dụng giống như xà phòng nhưng được tổng hợp từ dầu mỏ.
B. Chất giặt rửa là những chất có tác dụng làm sạch các vết bẩn trên bề mặt vật rắn.
C. Chất giặt rửa là những chất khi dùng cùng với nước thì có tác dụng làm sạch các vết bẩn bám
trên các vật rắn.
D. Chất giặt rửa là những chất khi dùng cùng với nước thì có tác dụng làm sạch các vết bẩn bám
trên các vật rắn mà không gây ra phản ứng hóa học với các chất đó.
Câu 14: (SGK Hóa học 12 CB) Cho các phát biểu sau:
a) Xà phòng là sản phẩm của phản ứng xà phòng hóa chất béo với dung dịch NaOH hoặc KOH.
b) Muối sodium hoặc potassium của acid hữu cơ là thành phần chính của xà phòng.
c) Khi đun nóng chất béo với dung dịch NaOH hoặc KOH ta được xà phòng.
d) Từ dầu mỏ có thể sản xuất được chất giặt rửa tổng hợp.
A. 1. B. 2. C. 3. D. 4.
Câu 15: Cho các phát biểu sau:
(1) Chất giặt rửa tổng hợp có thể dùng để giặt rửa cả trong nước cứng.
(2) Các triglyceride đều có phản ứng cộng hydrogen.
(3) Phản ứng thuỷ phân chất béo trong môi trường kiềm là phản ứng một chiều.
(4) Có thể dùng nước và quỳ tím để phân biệt các chất lỏng glycerol, formic acid, triolein.
A. 1. B. 2. C. 3. D. 4.
(a) Xà phòng là muối sodium hoặc potassium của các acid béo.
(b) Các triglyceride đều có phản ứng cộng hydrogen.
(c) Phản ứng thủy phân chất béo trong môi trường kiềm là phản ứng một chiều.
(d) Chất béo nhẹ hơn nước và không tan trong nước.
A. 1. B. 2. C. 3. D. 4.
a) Chất ưa nước là những chất tan tốt trong nước như methanol, muối sodium acetate,…
b) Chất kị nước là những chất không tan trong dầu mỡ, dung môi hữu cơ,…
c) Xà phòng là hỗn hợp các muối sodium hoặc potassium của các acid béo.
d) Chất tẩy rửa tổng hợp là muối sodium của acid béo.
e) Phân tử chất giặt rửa gồm 1 đầu ưu dầu mỡ gắn với 1 đầu dài ưa nước.
f) Ưu điểm của xà phòng là dùng được với nước cứng.
A. 2. B. 3. C. 4. D. 5.
a) Xà phòng bị giảm hoặc mất tác dụng tẩy rửa khi dùng nước cứng vì tạo các muối kết tủa với
cation Ca2+
, Mg2+
.

b) Bột giặt tổng hợp vẫn có thể sử dụng với nước cứng được vì muối sulfonate có độ tan lớn nên
không bị kết tủa với ion Ca2+
, Mg2+
.
c) Các chế phẩm như bột giặt, kem giặt,… bao gồm các thành phần chất giặt rửa tổng hợp các
phụ gia chất thơm, mất màu, còn có thể có chất tẩy trắng như sodium hypoclhorite.
d) Những chất giặt rửa tổng hợp có chứa gốc hydrocarbon phân nhánh không gây ô nhiễm môi
trường vì chúng dễ bị các vi sinh vật phân hủy.
e) Chất ưa nước là những chất tan tốt trong dầu mỏ, alkane,…
Số phát biểu sai là
A. 1. B. 2. C. 3. D. 4.
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
C B B A D D D D B B
11 12 13 14 15 16 17 18 19 20
A C D C C C A B
Câu 14: Chọn C
Phát biểu đúng: (a), (c) và (d)
(b) sai: Muối sodium hoặc potassium của acid béo là thành phần chính của xà phòng.
Câu 15: Chọn C
Phát biểu đúng: (1), (3) và (4)
(2) sai: Tripalmitin, tristearin không tham gia phản ứng cộng hydrogen.
Câu 16: Chọn C
Phát biểu đúng: (a), (c) và (d)
(b) sai: Tripalmitin, tristearin không tham gia phản ứng cộng hydrogen.
Câu 17: Chọn A
Phát biểu đúng: (a) và (c)
(b) sai, những chất kị nước là những chất tan tốt trong dầu mỡ, dung mỗi hữu cơ.
(d) sai, chất tẩy rửa tổng hợp là muối RO-SO3Na, R-C6H4-SO3Na,…
(f) sai, xà phòng không nên dùng trong nước cứng vì chúng tạo muối kết tủa với ion Ca2+
và
Mg2+
bết lên vải và làm vải chóng mục.
Câu 18: Chọn B
Phát biểu sai:
d) Sai vì chúng khó bị vi sinh vật phân hủy.
e) Sai vì chất ưu nước là những chất tan tốt trong nước.
Câu 1: (SGK – KNTT) Xà phòng là hỗn hợp muối sodium và potassium của các acid béo và các chất
phụ gia. Thành phần chủ yếu của xà phòng thường là muối sodium của palmitic acid hoặc stearic
acid.
a. Công thức của sodium palmitate và sodium stearate lần lượt là: C15H31COONa và
C17H33COONa.
b. Muối của acid béo được cấu tạo gồm một phần ưa nước nối với một phần kị nước. Phần ưa
nước (tan được trong nước) là nhóm carboxylate –COO–
; phần kị nước (không tan trong nước)
là các gốc hydrocarbon mạch dài, như C15H31–, C17H35–,…
c. Phần kị nước (muối của acid béo) không tan trong nước và các dung môi hữu cơ.
d. Phân tử xà phòng có khả năng xâm nhập vào vết bẩn dầu mỡ nhờ gốc ưa nước (–COO–
). Kết
quả là các phân tử dầu mỡ bị xà phòng cuốn khỏi vết bẩn.
Giải:

a. Đúng
b. Đúng
c. Sai
Phần kị nước (muối của acid béo) không tan trong nước, tan được trong các dung
môi hữu cơ
d. Sai
Phân tử xà phòng có khả năng xâm nhập vào vết bẩn dầu mỡ nhờ gốc kị nước
(C15H31–, C17H35–,…)
Câu 2: (SGK – KNTT) Chất giặt rửa tổng hợp là các chất được tổng hợp hóa học, có tác dụng giặt rửa
như xà phòng nhưng không phải muối sodium, potassium của các acid béo. Những chất này
thường là muối sodium alkylsulfate hoặc alkylbenzene sulfonate.
a. Các muối CH3[CH2]14COONa và CH3[CH2]10CH2OSO3Na là thành phần chính của chất giặt
rửa tổng hợp.
b. Thành phần chính của chất giặt rửa tổng hợp điển hình là các muối: CH3[CH2]10CH2OSO3Na
hoặc CH3[CH2]11 – C6H4 – SO3Na.
c. Saponin trong bồ hòn và quả bồ kết là chất giặt rửa tự nhiên. Khi tiếp xúc với nước, saponin
tạo ra lớp bọt nhẹ tương tự xà phòng.
d. Cấu tạo chung của xà phòng và chất giặt rửa phổ biến gồm hai phần: phần ưa nước và phần kị
nước. Trong đó phần ưa nước của xà phòng và chất giặt rửa tổng hợp là các gốc hydrocarbon
mạch dài (R); phần này tan nhiều trong nước.
Giải:
a. Sai
CH3[CH2]14COONa (xà phòng) và CH3[CH2]10CH2OSO3Na (chất giặt rửa tổng
hợp)
b. Đúng
c. Đúng
d. Sai
Phần ưa nước: là nhóm carboxylate (của xà phòng) hoặc nhóm sulfate, sulfonate
(chất giặt rửa tổng hợp)
Câu 3: (SGK – KNTT) Cấu tạo chung của xà phòng và chất giặt rửa phổ biến gồm hai phần: phần ưa
nước và phần kị nước. Trong đó phần ưa nước: là nhóm carboxylate (của xà phòng) hoặc nhóm
sulfate, sulfonate (chất giặt rửa tổng hợp); phần kị nước: là các gốc hydrocarbon mạch dài (R).
a. Chất giặt rửa tổng hợp sodium laurylsulfate (CH3[CH2]10CH2OSO3Na), phần ưa nước là
CH3[CH2]10CH2–; phần kị nước là –OSO3Na.
b. Xà phòng và chất giặt rửa tổng hợp tan nhiều trong nước do có phần kị nước là các gốc
hydrocarbon mạch dài R (tan trong nước).
c. Sodium acetate có tác dụng giặt rửa như xà phòng.
d. Khi xà phòng (chất giặt rửa tổng hợp) tan vào nước, đuôi kị nước trong xà phòng (chất giặt
rửa tổng hợp) thâm nhập vào vết bẩn, phân chia vết bẩn thành những hạt rất nhỏ có phần ưa nước
quay ra ngoài, các hạt này phân tán vào nước và bị rửa trôi.
Giải:
a. Sai
Chất giặt rửa tổng hợp sodium laurylsulfate (CH3[CH2]10CH2OSO3Na), phần ưa
nước là –OSO3Na; phần kị nước là CH3[CH2]10CH2–
b. Đúng
c. Sai
d. Đúng
Câu 4: (SGK – Cánh Diều) Trong công nghiệp, để sản xuất xà phòng, người ta thường đun chất béo
(mỡ động vật, dầu thực vật) với dung dịch kiềm đặc ở nhiệt độ cao:
(RCOO)3C3H5 + 3NaOH
o
t

 3RCOONa + C3H5(OH)3
a. Thành phần chủ yếu muối RCOONa là sodium palmitate và sodium stearate.

b. Để tách hỗn hợp muối của các acid béo, người ta cho vào hỗn hợp sản phẩm dung dịch muối
NaCl bảo hòa, các muối của acid béo nổi lên.
c. Trong phòng thí nghiệm, để điều chế lượng nhỏ xà phòng, người ta có thể đựng hỗn hợp chất
béo và NaOH vào bát nhôm (hoặc xoong nhôm) để làm thí nghiệm.
d. Xà phòng còn được sản xuất từ dầu mỏ theo sơ đồ: Alkane 
 acid béo 
 muối
sodium/potassium của acid béo.
Giải:
a. Đúng
b. Đúng
c. Sai
Không sử dụng bát nhôm hoặc xoong nhôm vì nhôm có phản ứng với dung dịch
NaOH tạo muối NaAlO2
d. Đúng
Câu 5: (SGK – Cánh Diều) Có hai ống nghiệm được đánh số (1) và (2). Ống nghiệm (1) chứa 3 mL
nước cất và 3 giọt dung dịch calcium chloride bão hoà. Ống nghiệm (2) chứa 3 mL nước xà
phòng và 3 giọt dung dịch calcium chloride bão hoà. Lắc đều các ống nghiệm.
a. Sau thí nghiệm: ống nghiệm (1) trong suốt, ống nghiệm (2) xuất hiện vẩn đục.
b. Ống nghiệm (2) vẫn đục do phần ưa nước kết hợp với ion chloride (Cl–
) tạo kết tủa.
c. Cũng làm thí nghiệm như trên nhưng thay nước xà phòng bằng chất giặt rửa tổng hợp thì hiện
tượng xảy ra tương tự.
d. Ưu điểm của chất giặt rữa so với xà phòng là dùng được trong nước cứng.
Giải:
a. Đúng
b. Sai Ống nghiệm (2) vẫn đục do phần ưa nước kết hợp với ion Ca2+
tạo kết tủa
c. Sai Chất giặt rữa tổng hợp không tạo kết rủa với ion Ca2+
d. Đúng
Câu 6: (SGK Hóa học 12 – KNTT) Tiến hành thí nghiệm theo các bước sau:
Bước 1: Cho khoảng 2 gam chất béo và khoảng 4 mL dung dịch NaCl 40% vào bát sứ. Đun hỗn
hợp trong khoảng 10 phút và liên tục khuấy bằng đũa thuỷ tinh. Nếu thể tích nước giảm cần bổ
sung thêm nước.
Bước 2: Kết thúc phản ứng đổ hỗn hợp vào cốc thuỷ tinh chứa khoảng 30 mL dung dịch NaCl
bão hoà, khuấy nhẹ. Để nguội hỗn hợp. Quan sát hiện tượng của phản ứng xảy ra.
a. Sau bước 2 thấy có lớp chất rắn màu trắng chứa muối sodium của acid béo nổi lên.
b. Vai trò của dung dịch NaCl bão hòa ở bước 2 là để tách muối sodium của acid béo ra khỏi hỗn
hợp.
c. Ở bước 1, nếu thay mỡ lợn bằng dầu nhớt thì hiện tượng thí nghiệm sau bước 2 vẫn xảy ra
tương tự.
d. Trong công nghiệp, phản ứng ở thí nghiệm trên được ứng dụng để sản xuất xà phòng và
glycerol.
Giải:
(RCOO)3C3H5 + 3NaOH
o
t

a. Đúng
b. Đúng
c. Sai
Dầu nhớt thành phần chính là hydrocarbon nên không xảy ra phản ứng xà phòng
hóa.
d. Đúng

Câu 7: (SBT Hóa học 12 CB) Khi cho một ít mỡ lợn (sau khi rán, giả sử là tristearin) vào bát sứ đựng
dung dịch NaOH, sau đó đun nóng và khuấy đều hỗn hợp một thời gian. Quan sát hiện tượng của
phản ứng xảy ra.
a. Công thức của tristearin là: (C17H33COO)3C3H5.
b. Khi khuấy đều và đun sôi hỗn hợp một thời gian thì thu được hỗn hợp đồng nhất.
c. Sản phẩm của phản ứng trên là stearic acid và glycerol.
d. Sau khi phản ứng kết thúc, thêm vào một ít muối ăn, khuấy cho tan hết thấy hỗn hợp tách
thành hai lớp: phía trên là chất rắn màu trắng là sodium stearate.
Giải:
a. Đúng
b. Đúng
c. Sai Sản phẩm của phản ứng trên là sodium stearate và glycerol
d. Đúng
Câu 8: (SGK Hóa học 12 – CTST) Xà phòng và chất giặt rửa tổng hợp đều có khả năng làm sạch bụi
bẩn, dầu mỡ bám trên bề mặt.
a. Xà phòng dễ tan trong nước hơn chất giặt rửa tổng hợp, do đó được sử dụng phổ biến.
b. Có thể sử dụng chất giặt rửa tổng hợp với cả nước cứng, do chất giặt rửa tổng hợp không tạo
muối khó tan với Ca2+
. Mg2+
.
c. Chất giặt rửa tổng hợp và xà phòng khó bị phân hủy sinh học bởi các vi sinh vật, do đó gây ô
nhiễm môi trường.
d. Không nên dùng xà phòng giặt rửa trong nước cứng (chứa nhiều ion Ca2+
, Mg2+
) do muối của
các kim loại này với acid béo ít tan,… và gây hại cho áo, quần sau khi giặt.
Giải:
a. Sai Chất giặt rửa tổng hợp dễ tan trong nước hơn xà phòng
b. Đúng
c. Sai
Chất giặt rửa tổng hợp khó phân hủy sinh học, xà phòng có thể bị phân hủy bởi
vi sinh vật
d. Đúng
Câu 9: (SGK Hóa học 12 – CTST) Xà phòng là hỗn hợp muối sodium hoặc potassium của acid béo và
một số chất phụ gia. Chất giặt rửa tổng hợp có tính năng giặt rửa tương tự xà phòng. Chất giặt
rửa tổng hợp thường là các muối sodium alkyl sulfate, sodim alkylbenzene sulfonate,…
a. Cấu tạo của xà phòng và chất giặt rửa phổ biến gồm hai phần: Phần phân cực (‘‘đầu’’ ưa nước)
và phần không phân cực (‘‘đuôi’’ kị nước).
b. CH3[CH2]16COONa là xà phòng; CH3[CH2]10CH2OSO3Na là chất giặt rửa tổng hợp.
c. Xà phòng và chất giặt rửa tổng hợp được sản xuất bằng cách đun chất béo với dung dịch NaOH
đặc hoặc KOH đặc (phản ứng xà phòng hóa).
d. Có thể dùng xà phòng giặt rửa trong nước cứng (chứa nhiều ion Ca2+
, Mg2+
) do muối của các
kim loại này với acid béo tan nhiều trong nước.
Giải:
a. Đúng
b. Đúng
c. Sai Chất giặt rửa tổng hợp được sản xuất từ paraffin dầu mỏ
d. Sai
Không nên dùng xà phòng giặt rửa trong nước cứng (chứa nhiều ion Ca2+
, Mg2+
)
do muối của các kim loại này với acid béo ít tan
Câu 10: (SGK Hóa học 12 – Cánh Diều) Thành phần chính của chất giặt rửa tổng hợp điển hình là các
muối: CH3[CH2]10CH2OSO3Na (1) hoặc CH3[CH2]11 – C6H4 – SO3Na (2).

a. Chất giặt rửa tổng hợp được sản xuất từ paraffin dầu mỏ theo sơ đồ như sau: Dầu mỏ 

[R – SO3H; R – OSO3H] 
 [R – SO3Na; R – OSO3Na].
b. Phần ưa nước trong phân tử chất giặt rửa tổng hợp (1) và (2) là: –SO3Na và –OSO3Na.
c. Ưu điểm của chất giặt rửa tổng hợp và dùng được với nước cứng vì không bị kết tủa bởi các
ion Ca2+
và Mg2+
. Giá thành thấp.
d. Các chất giặt rửa tổng hợp có gốc hydrocarbon phân nhánh hoặc chứa vòng benzene ít gây ô
nhiễm môi trường do chúng bị vi sinh vật phân hủy.
Giải:
a. Đúng
b. Đúng
c. Đúng
d. Sai Chất giặt rửa tổng hợp khó phân hủy sinh học
̀ i ngan
Câu 1: Cho các chất sau: CH3[CH2]10CH2OSO3Na; CH3[CH2]14COONa; CH3[CH2]11 – C6H4 – SO3Na;
CH3CH2COONa; CH3[CH2]16COOK. Số chất có thể là thành phần chính của xà phòng là bao
nhiêu?
Giải:
Số chất có thể là thành phần chính của xà phòng là 2: CH3[CH2]14COONa; CH3[CH2]16COOK.
Câu 2: Xà phòng hóa hoàn toàn 0,1 mol tristearin (C17H35COO)3C3H5 bằng dung dịch NaOH dư, đun
nóng, thu được m gam glixerol. Tính giá trị của m?
Giải:
(C17H35COO)3C3H5 + 3NaOH 
 3C17H35COONa + C3H5(OH)3
3 5 3 3 5 3
PTHH
C H (OH) tristearin C H (OH)
n = n = 0,1 mol m = 9,2 gam

 

Câu 3: Xà phòng hóa hoàn toàn 17,8 gam chất béo X cần vừa đủ dung dịch chứa 0,06 mol NaOH. Cô
cạn dung dịch sau phản ứng, thu được m gam muối khan. Tính giá trị của m?
Giải:
(RCOO)3C3H5 + 3NaOH 
3 5 3
PTHH
C H (OH)
n = 0,02 mol


BTKL
RCOONa
m = 17,8 + 0,06 40 0,02 92 = 18,36 gam

   
Câu 4: Thủy phân hoàn toàn m gam chất béo bằng dung dịch NaOH, đun nóng, thu được 9,2 gam
glycerol và 91,8 gam muối. Tính giá trị của m?
Giải:
 3RCOONa + C3H5(OH)3 (0,1 mol)
PTHH
NaOH
n = 0,3 mol


3 3 5
BTKL
(RCOO) C H
m = 91,8 + 9,2 0,3 40 = 89 gam

  
Câu 5: (SCĐ Hóa học 11 – CTST) Lượng NaOH cần dùng trong một thí nghiệm điều chế xà phòng là
60 gam. Nếu thay NaOH bằng KOH thì khối lượng KOH cần dùng là bao nhiêu?
Giải:
(RCOO)3C3H5 + 3MOH 
 3RCOOM + C3H5(OH)3
PTHH
KOH NaOH KOH
n = n = 1,5 mol m = 84 gam

 

Câu 6: (SBT Hóa học 12 CB) Tính khối lượng muối dùng để sản xuất xà phòng thu được khi cho 100
kg một loại mỡ chứa 50% tristearin; 30% triolein và 20% tripalmitin tác dụng với sodium
hydroxide vừa đủ (giả thiết hiệu suất phản ứng đạt 100%).

Giải:
3 3 3 3
tristearin triolein tripalmitin
50% 100 10 2 10 25 10 15 10
n = = (mol); n = (mol); n = (mol)
890 89 442 403
    
3 3 5 3 3 5
PTHH
NaOH (RCOO) C H glycerol (RCOO) C H
n = 3 n = 0,3488 (kmol); n = n = 0,1163 (kmol)

 
BTKL
RCOONa
m = 100 + 40 0,3488 0,1163 92 = 103,25 kg

   
Câu 7: (SGK Hóa học 12 CB) Một loại mỡ động vật chứa 20% tristearin, 30% tripalmitin và 50%
triolein (về khối lượng). Tính khối lượng muối thu được khi xà phòng hóa 1 tấn mỡ trên bằng
dung dịch NaOH, giả sử hiệu suất của quá trình đạt 90%.
Giải:
%
tristearin tripalmitin triolein
m = 200 kg; m = 300 kg; m = 500 kg


17 35
PTHH
C H COONa
200 966
m = = 217,08 kg
890



15 31
PTHH
C H COONa
300 882
m = = 328,29 kg
806



17 33
PTHH
C H COONa
500 960
m = = 542,97 kg
884



RCOONa
m = (217,08 + 328,29 + 542,97) 90% = 979,51 kg

 
Câu 8: (SGK Hóa học 12 CB) Cần bao nhiêu kg chất béo chứa 89% khối lượng tristearin (còn 11% tạp
chất trơ bị loại bỏ trong quá trình nấu xà phòng) để sản xuất được 1 tấn xà phòng chứa 72% khối
lượng sodium stearate?
Giải:
(C17H35COO)3C3H5 + 3NaOH 
 3C17H35COONa + C3H5(OH)3
17 35 17 35
3
C H COONa C H COONa
m = 1 10 72% = 720 kg n = (40/17) (kmol)
  

17 35
PTHH
tristearin C H COONa tristearin
n = (1/ 3) n = (40/51) (kmol) m = 698,04 kg

  

CB
698,04 100
m = = 784,3 kg
89



Câu 9: (SCĐ Hóa học 11 – CTST) Cho các thông tin trong bảng sau:
Một nhóm học sinh tiến hành thí nghiệm điều chế xà phòng từ nguyên liệu ban đầu là mỡ lợn.
Dựa vào thông tin ở bảng trên, nếu nhóm đã dùng là 500 gam mỡ lợn thì lượng NaOH cần lấy để
xà phòng hóa hoàn toàn mỡ lợn là bao nhiêu?
Giải:
3
KOH(500 gam CB) KOH
m = 198 500 10 = 99 gam n = 1,77 (mol)

  


NaOH KOH NaOH
n = n m = 40,66 gam


Câu 10: (SCĐ Hóa học 11 – CTST) Cho các thông tin trong bảng sau:
Tiến hành thí nghiệm điều chế xà phòng từ nguyên liệu ban đầu là mỡ lợn và dung dịch KOH.
Dựa vào thông tin ở bảng trên, nếu dùng a gam dầu dừa thì lượng NaOH cần lấy là 80 gam. Tính
giá trị của a?
Giải:
KOH NaOH KOH
n = n = 2,0 mol m = 112 gam


3
112 10
a = = 435,8 gam
257



B. BÀI TẬP PHÂN DẠNG
1. DẠNG 1: BIỆN LUẬN XÁC ĐỊNH CÔNG THỨC CẤU TẠO ESTER
1.1. Phương pháp
Để xác định công thức cấu tạo của các ester, chúng ta cần nằm một số kiến thức cơ bản sau

TÀI LIỆU DẠY THÊM HÓA HỌC 12 - SÁCH MỚI (BẢN HS+GV) (FORM BÀI TẬP 2025 CHUNG 3 BỘ SÁCH KẾT NỐI TRI THỨC, CHÂN TRỜI SÁNG TẠO, CÁNH DIỀU) (CHƯƠNG 1+2 ESTER - LIPID, CARBOHYDRATE).pdf

TÀI LIỆU DẠY THÊM HÓA HỌC 12 - SÁCH MỚI (BẢN HS+GV) (FORM BÀI TẬP 2025 CHUNG 3 BỘ SÁCH KẾT NỐI TRI THỨC, CHÂN TRỜI SÁNG TẠO, CÁNH DIỀU) (CHƯƠNG 1+2 ESTER - LIPID, CARBOHYDRATE).pdf

Recommended

Recommended

More Related Content

What's hot

What's hot (20)

Similar to TÀI LIỆU DẠY THÊM HÓA HỌC 12 - SÁCH MỚI (BẢN HS+GV) (FORM BÀI TẬP 2025 CHUNG 3 BỘ SÁCH KẾT NỐI TRI THỨC, CHÂN TRỜI SÁNG TẠO, CÁNH DIỀU) (CHƯƠNG 1+2 ESTER - LIPID, CARBOHYDRATE).pdf

Similar to TÀI LIỆU DẠY THÊM HÓA HỌC 12 - SÁCH MỚI (BẢN HS+GV) (FORM BÀI TẬP 2025 CHUNG 3 BỘ SÁCH KẾT NỐI TRI THỨC, CHÂN TRỜI SÁNG TẠO, CÁNH DIỀU) (CHƯƠNG 1+2 ESTER - LIPID, CARBOHYDRATE).pdf (20)

More from Nguyen Thanh Tu Collection

More from Nguyen Thanh Tu Collection (20)

Recently uploaded

Recently uploaded (20)

TÀI LIỆU DẠY THÊM HÓA HỌC 12 - SÁCH MỚI (BẢN HS+GV) (FORM BÀI TẬP 2025 CHUNG 3 BỘ SÁCH KẾT NỐI TRI THỨC, CHÂN TRỜI SÁNG TẠO, CÁNH DIỀU) (CHƯƠNG 1+2 ESTER - LIPID, CARBOHYDRATE).pdf