Luận văn thạc sĩ: Thu hút vốn đầu tư để phát triển khu kinh tế mở Chu Lai, tỉnh Quang Nam, cho các bạn tham khảo

1. Luận văn
Thu hút vốn đầu tư để phát
triển khu kinh tế mở Chu
Lai, tỉnh Quang Nam

2. MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Khu kinh tế mở Chu Lai (KKTM )- Khu kinh tế mở đầu tiên của Việt
Nam, được Chính phủ thành lập tại Quyết định số 108/2003/QĐ-TTg ngày
5-6-2003 trên địa bàn tỉnh Quảng Nam nhằm thử nghiệm các thể chế, chính
sách mới, tạo môi trường đầu tư hấp dẫn, phù hợp với các thông lệ quốc tế
qua đó có thêm kinh nghiệm cho hội nhập kinh tế quốc tế và khu vực, khai
thác lợi thế về điều kiện tự nhiên, vị trí địa lý và chính trị trong giao
thương, dịch vụ quốc tế và trong nước để thúc đẩy phát triển kinh tế - xã
hội tỉnh Quảng Nam, góp phần tạo động lực phát triển kinh tế - xã hội cho
toàn khu vực miền Trung.
Hơn 3 năm xây dựng kể từ ngày thành lập, KKTM Chu Lai đã thu hút
được một lượng vốn đầu tư nhất định từ các nguồn vốn trong và ngoài nước.
Tuy nhiên so với yêu cầu thu hút đầu tư để phát triển KKTM Chu Lai thì kết
quả đạt được còn quá thấp, chưa đủ điều kiện để đẩy mạnh phát triển. Vốn
ngân sách nhà nước đầu tư trong hơn 3 năm qua khoảng 900 tỷ đồng, với tiến
độ này thì phải mất trên 20 năm mới có thể tạo ra một cơ sở vật chất ban đầu
cần thiết cho sự phát triển của KKTM.
Các nguồn vốn trong tnước và vốn đầu tư nước ngoài đăng ký khá
nhiều (1,4 tỷ USD) nhưng vốn thực tế triển khai thì còn rất thấp (160 triệu
USD) chiếm 10% vốn đăng ký- đặc biệt thấp hơn nhiều so với khu kinh tế
Dung Quất, tỉnh Quảng Ngãi - khu kinh tế cận kề với KKTM Chu Lai. Đây
chính là điểm yếu, nếu không được khắc phục kịp thời thì việc xây dựng
thành công khu kinh tế mở đầu tiên ở nước ta khó có thể thực hiện được. Làm
thế nào để thu hút được ngày càng nhiều vốn đầu tư, nguồn vốn ấy ở đâu? bao

3. nhiêu? đang là nỗi trăn trở của Đảng bộ, Chính quyền tỉnh Quảng Nam và của
ban Quản lý KKTM Chu Lai.
Vì vậy, đề tài " Thu hút vốn đầu tư để phát triển khu kinh tế mở Chu
Lai, tỉnh Quang Nam " được chọn có ý nghĩa về mặt lý luận, đặc biệt là đối
với việc phát triển KKTM Chu Lai tỉnh Quảng Nam hiện nay.
2. Tình hình nghiên cứu của đề tài
Nghiên cứu thu hút vốn đầu tư để phát triển kinh tế xã hội nói chung và
để phát triển các ngành, các khu công nghiệp, khu chế xuất nói riêng được
nhiều tác giả quan tâm nghiên cứu. Song Khu kinh tế mở - mô hình kinh tế
đầu tiên của Việt Nam được triển khai trên địa bàn Chu Lai thuộc tỉnh Quảng
Nam, cho đến nay chưa có công trình nào nghiên cứu với tư cách là một luận
văn hoặc luận án. Do vậy đề tài luận văn này không trùng lặp với bất kỳ một
công trình nào khác
3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu của đề tài
- Làm rõ các luận cứ khoa học về vốn đầu tư, nhu cầu, khả năng đáp ứng và
các nhân tố ảnh hưởng đến thu hút các nguồn vốn đầu tư vào khu kinh tế mở.
- Tìm hiểu một số kinh nghiệm thu hút vốn đầu tư phát triển khu kinh
tế mở của Trung Quốc.
- Đánh giá, phân tích tình hình thu hút vốn đầu tư taị khu KTM Chu Lai
Tỉnh Quảng Nam.
- Đề xuất những giải pháp, cơ chế, chính sách phù hợp với điều kiện
của khu KTM Chu Lai nhằm thu hút với tốc độ cao hơn vốn đầu tư vào khu
KTM Chu Lai trong thời gian đến.
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của đề tài
4.1. Đối tượng nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu của đề tài là các nguồn vốn trong và ngoài nước có
thể thu hút được để đầu tư phát triển khu kinh tế mở Chu Lai tỉnh Quảng Nam.

4. 4.2. Phạm vi nghiên cứu
- Vốn tồn tại dưới nhiều dạng, đề tài nghiên cứu giới hạn ở phạm vi vốn
tiền tệ.
- Nguồn vốn trong nước được giới hạn ở nguồn vốn ngân sách và có
tính chất ngân sách, vốn của các tổ chức tín dụng và vốn doanh nghiệp thuộc
mọi thành phần kinh tế.
- Nguồn vốn nước ngoài tập trung ở nguồn vốn FDI.
- Thời gian từ khi thành lập KKTM Chu Lai (2003) đến nay.
5. Phương pháp nghiên cứu của đề tài
- Sử dụng phương pháp duy vật biện chứng và duy vật lịch sử làm nền
tảng cơ sở phương pháp luận.
- Sử dụng các phương pháp nghiên cứu cụ thể như: phương pháp phân
tích, tổng hợp, thống kê và các phương pháp khác của khoa học kinh tế.
6. Những đóng góp của luận văn
Về mặt khoa học: Trên cơ sở nghiên cứu về vốn, nhu cầu, khả năng và
các nhân tố ảnh hưởng đến thu hút đầu tư, đề ra các giải pháp thu hút vốn để
phát triển khu kinh tế mở Chu Lai.
7. Kết cấu của luận văn
Ngoài phần mở đầu và kết luận, mục lục và danh mục tài liệu tham
khảo, luận văn được kết cấu thành 3 chương, 8 tiết.

5. Chương 1
VAI TRÒ CỦA VỐN ĐẦU TƯ TRONG VIỆC PHÁT TRIỂN KHU
KINH TẾ MỞ CHU LAI TỈNH QUẢNG NAM
1.1. ĐẶC ĐIỂM KHU KINH TẾ MỞ CHU LAI
Khu kinh tế mở (KKTM) Chu Lai là khu vực có ranh giới địa lý xác
định thuộc lãnh thổ và chủ quyền quốc gia nhưng có không gian kinh tế
riêng biệt, có môi trường đầu tư kinh doanh thuận lợi nhất theo các quy
định hiện hành, bao gồm hạ tầng kỹ thuật-hạ tầng xã hội và cơ chế chính
sách quản lý thuận lợi cho hoạt động kinh doanh, phù hợp với cơ chế thị
trường nhằm khuyến khích đầu tư và khuyến khích xuất khẩu [21, tr.2]. So
với khu công nghiệp và khu chế xuất KKTM có điểm giống nhau là được
áp dụng những chính sách ưu đãi để thu hút đầu tư, các thủ tục hải quan
thuế khoá được nới lỏng và giảm nhẹ, cơ chế quản lý thông thoáng,quyền
tự quyết của các doanh nghiệp được tôn trọng và phát huy ở mức độ cao.
Những quy định này có khác biệt với quy định chung và được Nhà nước
cho phép áp dụng riêng.
Điểm khác nhau ở chỗ, KKTM có nội dung hoạt động kinh tế rộng, đa
dạng hơn, hay còn gọi là mô hình khu trong khu, gồm khu thương mại tự do,
khu chế xuất, khu công nghiệp, khu du lịch, khu đô thị có cả dân cư sinh
sống… Một mô hình kinh tế-xã hội tổng hợp.
+ KKTM là nơi áp dụng các thể chế, cơ chế chính sách mới, tạo môi
trường đầu tư, kinh doanh bình đẳng, phù hợp với thông lệ quốc tế cho các
loại hình kinh doanh của các tổ chức kinh tế trong và ngoài nước, qua đó có
thêm kinh nghiệm cho hội nhập kinh tế quốc tế và khu vực.

6. - Áp dụng các mô hình, động lực mới cho sự phát triển kinh tế, khắc
phục những vướng mắc trong cơ chế và chính sách hiện hành trong khi chưa
có điều kiện thực hiện trong phạm vi cả nước.
- Phát triển sản xuất,tạo ra những sản phẩm có chất lượng và khả năng
cạnh tranh cao, đẩy mạnh xuất khẩu và mở rộng ra thị trường thế giới.
- Tạo việc làm, thúc đẩy việc đào tạo và nâng cao chất lượng nguồn
nhân lực.
- Khai thác các lợi thế về điều kiện tự nhiên, vị trí địa lý kinh tế và
chính trị trong giao thương, dịch vụ quốc tế và trong nước để thúc đẩy phát
triển kinh tế-xã hội cho toàn bộ khu vực miền Trung thu hẹp khoảng cách
phát triển giữa khu vực này với các vùng khác trong cả nước.
+ Tổ chức hoạt động KKTM Chu Lai:
KKTM Chu Lai gồm hai khu: Khu phi thuế quan và khu thuế quan.
- Khu phi thuế quan thuộc KKTM Chu Lai là khu vực được xác định
trong quy hoạch chi tiết gắn với một phần cảng tự do. Khu phi thuế quan có
hàng rào cứng ngăn cách với các khu vực xung quanh. Trong khu phi thuế
quan không có khu dân cư.
- Khu thuế quan là khu vực còn lại của KKTM Chu Lai ngoài khu phi
thuế quan.Trong khu thuế quan có các khu công nghiệp, khu chế xuất, khu đô
thị, khu du lịch, khu dân cư và khu hành chính.
- Hoạt động của khu phi thuế quan gắn với khu cảng tự do thuộc cảng
Kỳ Hà,bao gồm các hoạt động sản xuất hàng xuất khẩu và hàng phục vụ tại
chỗ bao gồm cả gia công và tái chế, thương mại hàng hoá bao gồm cả xuất
khẩu, nhập khẩu, chuyển khẩu,tạm nhập tái xuất, phân phối siêu thị bán lẻ,
thương mại dịch vụ bao gồm phân loại đóng gói,vận chuyển giao nhận hàng
hoá quá cảnh, bảo quản, kho tàng, bưu chính viễn thông, tài chính, ngân
hàng... xúc tiến thương mại, bao gồm giới thiệu sản phẩm, hội chợ triển lãm,

7. đặt chi nhánh văn phòng đại diện các công ty trong và ngoài nước và các hoạt
động thương mại khác.
- Việc quan hệ trao đổi hàng hoá dịch vụ giữa khu phi thuế quan với
nước ngoài và giữa và doanh nghiệp trong khu phi thuế quan với nhau được
xem như việc quan hệ trao đổi giữa nước ngoài với nước ngoài. Các tổ chức
kinh tế hoạt động trong khu phi thuế quan được xuất khẩu ra nước ngoài và
nhập khẩu từ nước ngoài tất cả hàng hoá dịch vụ mà pháp luật Việt Nam
không cấm. Hàng hoá từ nước ngoài nhập khẩu vào khu phi thuế quan hoặc
hàng hoá từ khu phi thuế quan xuất khẩu ra nước ngoài không phải nộp thuế
xuất nhập khẩu.
Không hạn chế thời gian lưu trữ hàng hoá trong khu phi thuế quan.
Đối với khu cảng tự do thuộc cảng Kỳ hà, cho phép tàu nước ngoài
được trực tiếp vào làm hàng, không phải làm thủ tục xuất nhập cảnh đối với
người, chỉ làm thủ tục đối với tàu tại phao số 0.
Hàng hoá ra vào khu thuế quan thuộc KKTM Chu Lai phải tuân theo
các quy định của pháp luật về mặt hàng, thuế xuất nhập khẩu nhưng được áp
dụng các thủ tục hải quan thuận lợi nhất. Hàng hoá được tự do lưu thông giữa
khu thuế quan và nội địa.
Quan hệ trao đổi hàng hoá giữa khu phi thuế quan và khu thuế quan
trong KKTM Chu Lai và nội địa được coi như trao đổi giữa nước ngoài với
Việt Nam, phải tuân theo các quy định của pháp luật Việt Nam về quản lý
hàng hoá xuất nhập khẩu.
Các cá nhân và tổ chức kinh tế trong khu thuế quan và nội địa chỉ được
nhập và xuất từ khu thuế quan và vào khu thuế quan những hàng hóa, dịch vụ
mà pháp luật Việt Nam không cấm
Hàng hoá nhập từ khu phi thuế quan vào khu thuế quan và nội địa hoặc
hàng hoá xuất từ nội địa và khu thuế quan vào khu phi thuế quan phải chịu
thuế xuất nhập khẩu và chịu sự giám sát của hải quan cửa khẩu.

8. Nguyên liệu, vật tư hàng hoá do doanh nghiệp trong khu phi thuế quan
nhập từ thị trường nước ngoài nhưng không sử dụng hết và các thứ phẩm còn
lại có giá trị thương mại được phép bán tại thị trường nội địa sau khi hoàn tất
thủ tục hải quan [21, tr.7-8].
Các dự án đầu tư sản xuất hàng xuất khẩu và vận chuyển hàng quá cảnh
thực hiện theo các quy định chung.
+ Cơ chế chính sách đối với khu KTM Chu Lai
Cơ chế chính sách có vai trò quyết định trong việc thu hút đầu tư phát
triển khu kinh tế mở Chu Lai, cơ chế thông thoáng với các ưu đãi vượt trội
cho phép các nhà đầu tư tìm thấy các lợi ích kinh tế nhiều hơn so với đầu tư
vào các khu kinh tế khác. Vì vậy, cơ chế ưu đãi đầu tư vào Chu Lai được ưu
đãi trên các mức độ và lĩnh vực sau:
- Về chính sách thuế:
* Tất cả các dự án đầu tư vào khu kinh tế mở Chu Lai được hưởng các
ưu đãi tối đa áp dụng đối với địa bàn có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó
khăn theo quy định của luật đầu tư và các ưu đãi khác theo điều ước quốc tế
mà Việt Nam ký kết hoặc gia nhập. Trường hợp về cùng một vấn đề mà các
văn bản quy phạm pháp luật quy định các mức ưu đãi khác nhau thì áp dụng
mức ưu đãi cao nhất.
* Hàng hoá, dịch vụ sản xuất, tiêu thụ trong khu phi thuế quan và hàng
hoá dịch vụ nhập khẩu từ nước ngoài vào khu phi thuế quan không chịu thuế
giá trị gia tăng.
* Hàng hoá dịch vụ thuộc diện chịu thuế tiêu thụ đặc biệt được sản
xuất, tiêu thụ trong khu phi thuế quan hoặc được nhập khẩu từ nước ngoài vào
khu phi thuế quan không chịu thuế tiêu thụ đặc biệt.
* Hàng hoá dịch vụ từ nội địa và khu thuế quan đưa vào khu phi thuế
quan được áp dụng thuế suất giá trị gia tăng là 0%. Hàng hoá dịch vụ từ khu

9. phi thuế quan đưa vào khu thuế quan và nội địa chịu thuế giá tri gia tăng theo
quy định của pháp luật hiện hành.
* Hàng hoá có xuất xứ từ khu thuế quan và nội địa và hàng hoá nhập
khẩu vào khu phi thuế quan được miễn thuế nhập khẩu.
* Hàng hoá sản xuất, gia công, tái chế, lắp ráp tại khu phi thuế quan có
sử dụng nguyên liệu, linh kiện nhập khẩu từ nước ngoài khi nhập khẩu vào
nội địa Việt Nam chỉ phải nộp thuế nhập khẩu đối với phần nguyên liệu, linh
kiện nhập khẩu cấu thành trong sản phẩm hàng hoá đó.
* Các dự án đầu tư vào khu kinh tế mở Chu Lai được áp dụng mức thuế
ưu đãi cao nhất và thời gian miễn giãm dài nhất trong quyđịnh hiện hành của
luật thuế thu nhập doanh nghiệp cụ thể như sau: Thuế suất 10% trong 15 năm
từ khi có thu nhập chịu thuế. Được miễn 100% trong 4 năm đầu và giảm 50%
cho 9 năm tiếp theo.
* Nhà đầu tư được miễn thuế nhập khẩu đối với máy móc thiết
bị,phương tiện vận tải chuyên dùng nằm trong dây chuyền công nghệ và vật
tư xây dựng mà trong nước chưa sản xuất được, được nhập khẩu để tạo tài sản
cố định, được miễn thuế nhập khẩu đối với nguyên liệu, vật tư linh kiện phục
vụ sản xuất trong 5 năm kể từ khi bắt đầu sản xuất
- Về sử dụng đất và cho thuê mặt bằng:
Toàn bộ diên tích mặt đất, mặt nước đã được quy hoạch dành cho đầu
tư phát triển của khu KTM Chu Lai được giao một lần cho BQLKKTM Chu
Lai. BQLKKTM Chu Lai tổ chức giải phóng mặt bằng theo quy định chung
để giao đất, cho thuê đất đã được đền bù giải toả cho nhà đầu trư.Việc giao và
cho thuê đối với từng dự án cụ thể do BQLKKTM Chu Lai quyết định căn cứ
vào nhu cầu của dự án không phân biệt quy mô diện tích. BQLKKTM Chu
Lai chịu trách nhiệm việc sử dụng có hiệu quả quỹ đất, đã được giao.

10. Các cá nhân, tổ chức kinh tế trong nước được giao đất hoặc thuê đất,
các tổ chức và cá nhân nước ngoài được thuê đất để thực hiện dự án đầu tư.
Gía cho thuê đất do BQLKKTM Chu Lai quyết định theo từng dự án và
từng giai đoạn phù hợp với thực tế và bảo đảm khuyến khích đầu tư trên cơ sở
khung giá quy định của Nhà nước.
Thí điểm đấu giá quyền sử dụng đất, đấu thầu dự án trong đó có quyền
sử dụng đất trong việc giao đất cho thuê đất trong khu KTM Chu Lai đối với
các nhà đầu tư.
Ban quản lý KKTM Chu Lai là cơ quan thực hiện việc giao đất, cho
thuê đất, xác định giá giao, cho thuê đất,miễn giảm tiền thuê đất, giao đất trên
cơ sở khung giá và chế độ miễn giảm đươc UBND tỉnh Quảng Nam quy định.
- Về thủ tục đầu tư.
Thủ tục đầu tư tại KKTM thực hiện theo mô hình “một cửa tại chỗ”
thuận lợi cho nhà đầu tư. Nhà đầu tư đầu tư vào Chu Lai chỉ đến một cửa
duy nhất là BQLKKTM tại đây nhà đầu tư được hướng dẫn mọi thủ tục và
giải quyết trong thời gian nhanh nhất. Đối với các thủ tục thành lập doanh
nghiệp, cấp phép đầu tư, ưu đãi đầu tư thuộc thẩm quyền của ban thì có thể
giải quyết trong ngày, trường hợp không thuộc thẩm quyền thì được hướng
dẫn chu đáo và trợ giúp chi tiết như các thủ tục về đăng ký mã số thuế, cấp
quyền sử dụng đất,...
Cách làm này đã giúp rút ngắn thời gian làm thủ tục cho nhà đầu tư,
tránh phiền hà nhũng nhiễu và tiêu cực trong bộ máy công quyền làm cho nhà
đầu tư yên tâm khi đến với Chu Lai.
Để làm được điều đó các bộ ngành Trung ương đã uỷ quyền và phân
cấp mạnh cho BQL thực hiện các nhiệm vụ quyền hạn như sau: Bộ Kế hoạch
và Đầu tư uỷ quyền cấp giấy chứng nhận ưu đãi đầu tư trong nước và cấp giấy
phép đầu tư nước ngoài. Bộ Thương mại uỷ quyền quản lý hoạt động thương

11. mại và xuất nhập khẩu của các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài, cấp
giấy chứng nhận xuất xứ hàng hoá formD. Bộ Xây dựng uỷ quyền phê duyệt
quy hoạch chi tiết các khu chức năng trong khu KTM Chu Lai. UBND Tỉnh
Quảng Nam uỷ quyền thực hiện một số quyền hạn và nhiệm vụ cuả mình cho
BQLKKTM Chu Lai về quản lý đầu tư xây dựng cơ bản, trên địa bàn kinh tế
mở. Bộ Tài chính đã ban hành thông tư hướng dẫn chế độ tài chính áp dụng
cho KKTM Chu Lai.
KKTM Chu Lai được phát triển bằng các nguồn vốn sau đây:
+ Vốn ngân sách nhà nước hỗ trợ xây dựng cấc công trình kết cấu hạ
tầng quan trọng cấp thiết cho sự vận hành của KKTM Chu Lai.
+ Vốn tín dụng đầu tư phát triển của Nhà nước.
+ Vốn của doanh nghiệp và dân cư trong nước: thông qua các dự án
đầu tư trực tiếp và các hình thức phát hành trái phiếu công trình hoặc các đối
tượng có nhu cầu sử dụng hạ tầng ứng trước một phần vốn. Mở rộng hình
thức tín dụng đồng tài trợ.
+ Vốn nước ngoài: khuyến khích ở mức cao nhất việc thu hút đầu tư
trực tiếp nước ngoài bao gồm các hình thức đầu tư BOT, BT, BTO… vốn của
các tổ chức tín dụng, vốn của các tổ chức cá nhân nước ngoài. Các công trình
kết cấu hạ tầng kỹ thuật và xã hội của khu KTM Chu Lai được đưa vào danh
mục ưu tiên gọi vốn ODA.
Ngân sách nhà nước hỗ trợ đầu tư hạ tầng cho KKTM Chu Lai theo
mục tiêu kế hoạch hằng năm.
Cho phép BQLKKTM Chu Lai được dùng quỹ đất để tạo vốn xây dựng
cơ sở hạ tầng. Ban Quản lý khu KTM Chu Lai được phép phát hành trái phiếu
công trình trong nước để huy động vốn đầu tư. Ban Quản ký KKTM được
phép thu phí hoặc lệ phí các công trình hạ tầng tiện ích công cộng trong khu
KTM Chu Lai [21, tr.8-9].

12. + Quản lý nhà nước đối với khu KTM Chu Lai
BQLKKTM Chu Lai do Thủ tướng Chính phủ quyết định thành lập
nhằm thực hiện việc quản lý tập trung thống nhất hoạt động trên các lĩnh vực
đầu tư, phát triển kinh tế tại khu kinh tế mở Chu Lai
Ban quản lý là cơ quan quản lý nhà nước có tư cách pháp nhân, có con
dấu mang hình quốc huy, có biên chế, có kinh phí hoạt động do ngân sách nhà
nước cấp, là đầu mối kế hoạch được cân đối vốn vây dựng cơ bản từ ngân
sách nhà nước.
Trưởng Ban Quản lý KKTM Chu Lai do Thủ tướng Chính phủ bổ
nhiệm. Các phó trưởng ban do Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam bổ nhiệm.
Các bộ ngành có liên quan ở TW có trách nhiệm phối hợp với UBND
tỉnh Quảng Nam uỷ quyền và hướng dẫn để ban quản lý khu KTM Chu Lai
thực hiện cơ chế quản lý “một cửa tại chỗ” có hiệu quả.
Ban Quản lý KKTM Chu Lai có các nhiệm vụ và quyền hạn sau:
- Xây dựng quy hoạch tổng thể và điều lệ hoạt động của KKTM Chu
Lai trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt; lập các quy hoạch chi tiết và trình
cấp có thẩm quyền phê duyệt, tổ chức phổ biến, hướng dẫn, kiểm tra việc thực
hiện quy hoạch tổng thể, quy hoạch chi tiết và điều lệ hoạt động. Xây dựng
danh mục các dự án đầu tư và kế hoạch đầu tư xây dựng cơ bản hàng năm
trình cơ quan có thẩm quyền phê duyệt và tổ chức thực hiện.
- Cấp giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh, giấy phép đầu tư, giấy
chứng nhận ưu đãi đầu tư, chứng chỉ xuất xứ hàng hoá tại KKTM Chu Lai và
các chứng chỉ khác theo uỷ quyền cuả cơ quan nhà nước có thẩm quyền.
- Giao hoặc cho các nhà đầu tư thuê đất, mặt nước để thực hiện dự án
đầu tư.
- Xây dựng khung giá và lệ phí trình cơ quan thẩm quyền xem xét ban
hành để triển khai thực hiện tại khu kinh tế mở Chu Lai.

13. - Làm đầu mối giải quyết các vấn đề phát sinh trong quá trình hình
thành, triển khai và thực hiện các dự án đầu tư tại khu KTM Chu Lai.
- Phối hợp với chính quyền địa phương và các cơ quan liên quan trong
việc đảm bảo mọi hoạt động trong KKTM phù hợp với quy chế này và điều lệ
hoạt động của KKTM Chu Lai.
- Thực hiện nhiệm vụ quản lý và sử dụng các nguồn thu ngân sách được
đầu tư trở lại trên địa bàn KKTM Chu Lai theo đúng quy định, quản lý các dự án
xây dựng bằng nguồn vốn đầu tư từ ngân sách nhà nước tại khu KTM Chu Lai.
- Tổ chức, triển khai, gíơi thiệu, đàm phán,xúc tiến đầu tư trong và
ngoài nước.
Vai trò khu KTM Chu Lai đối với sự phát triển của tỉnh Quảng Nam:
- Một số định hướng lớn và mục tiêu phát triển tỉnh Quảng Nam đến
năm 2010 và tầm nhìn đến năm 2015:
Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh Quảng Nam lần thứ 19 xác định một
số mục tiêu và chỉ tiêu chủ yếu giai đoạn 2006-2010 như sau:
+ Tốc độ tăng trưởng GDP bình quân đạt 14%/năm. Đến năm 2010,
GDP bình quân đầu người đạt 900USD.
+ Gía trị sản xuất công nghiệp tăng bình quân hằng năm 28%, các
ngành dịch vụ tăng bình quân hằng năm 18%, đến năm 2010 tỷ trọng công
nghiệp và dịch vụ chiếm trên 82% GDP.
+ Tổng kim ngạch xuất khẩu 5 năm đạt 1.150 triệu USD, tăng bình
quân trên 27%/năm.
+ Tăng tỷ lệ thu ngân sách bình quân hàng năm khoảng 20% đến năm
2010 đáp ứng cơ bản nhu cầu chi thường xuyên của tỉnh.
+ Giảm nhanh tỷ lệ hộ nghèo, đến năm 2010 tỷ lệ hộ nghèo còn toàn
tỉnh còn dưới 18% theo tiêu chí mới, hoàn thành chương trình xoá nhà tạm
trên toàn tỉnh.

14. + Giải quyết việc làm mới khoảng 180.000 lao động; chuyển dịch cơ
cấu lao động sang lĩnh vực phi nông nghiệp chiếm trên 45%...
Quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế xã hội tỉnh Quảng Nam đến năm
2015 xác định Quảng Nam phải đạt các tiêu chí cơ bản để đến cuối năm 2015
trở thành tỉnh Công nghiệp [23, tr.3-4].
Để thực hiện mục tiêu xây dựng Quảng Nam trở thành tỉnh công nghiệp
theo quy hoạch tổng thể được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt. Nghị quyết
Đại hội Đảng bộ tỉnh Quảng Nam lần thứ XIX xác định vai trò đầu tàu của
khu kinh tế mở Chu Lai trong sự phát triển của tỉnh Quảng Nam như sau:
“Khu kinh tế mở Chu Lai có vai trò đặc biệt quan trọng, làm đột phá
mở cửa và tạo động lực, cần sớm hình thành khu thương maị tự do, phát
triển cảng biển Kỳ Hà có quy mô đón được tàu từ 2-3 vạn tấn, phát triển
các khu du lịch lớn, các khu dịch vụ,các khu công nghiệp và khu chế xuất,
các ngành dịch vụ hàng hải,hàng không, thúc đẩy phát triển sân bay Chu
Lai thành sân bay trung chuyển hàng hoá quốc tế. Tích cực phát triển các
dịch vụ tài chính, tạo điều kiện tiền đề và từng bước hướng đến hình thành
trung tâm tài chính Chu Lai. Song song với chức năng đầu tàu về kinh tế,
cần tập trung phát triển Chu Lai thành một trung tâm đào tạo nghề và đào
tạo đại học. Quy hoạch, sắp xếp lại dân cư vùng Đông Thăng Bình và Duy
Xuyên để triển khai giai đoạn 2 khu KTM Chu Lai trước mắt là triển khai
các dự án về du lịch” [8, tr. 47-48].
Vì vậy, tập trung đầu tư xây dựng khu KTM Chu Lai là nhiệm vụ chính
trị, kinh tế hàng đầu của tỉnh Quảng Nam trong thời kỳ từ nay đến năm 2010
và 2020. Sự thành công của khu KTM Chu Lai quyết định đến sự thành công
của tỉnh Quảng Nam trong vịêc phát triển kinh tế -xã hội. Mọi sự biểu hiện trì
trệ, không phát triển hoặc chậm phát triển đều làm phương hại đến sự phát
triển kinh tế xã hội của tỉnh Quảng Nam.

15. 1.2. NHU CẦU VỐN ĐỂ XÂY DỰNG VÀ PHÁT TRIỂN KHU KINH TẾ MỞ
CHU LAI
Khác với các yếu tố tài nguyên và lao động, các lọai tài sản như máy
móc, thiết bị, nhà xưởng và các loại nguyên vật liệu, bán thành phẩm dùng
cho sản xuất, mặc dù cũng là yếu tố đầu vào của quá trình sản xuất song bản
thân chúng lại là kết quả đầu ra của các quá trình sản xuất trước đó. Nói cách
khác, đó là những tài sản được sản xuất ra nhằm để tiếp tục sản xuất ra các
loại hàng hoá khác được gọi là tài sản sản xuất.
Để có được tài sản sản xuất đó, cần phải tiến hành các hoạt động đầu
tư. Đối với các loại tài sản như nguyên liệu, bán thành phẩm thì hoạt động
đầu tư đơn giản chỉ là việc bỏ tiền ra để mua sắm chúng. Để tạo ra các sản
phẩm như máy móc thiết bị dây chuyền sản xuất hay cả một nhà máy thì
hoạt động đầu tư là một quá trình lâu dài và phức tạp hơn. Toàn bộ số tiền
và giá trị các tài sản được đưa vào đầu tư để tạo ra các tài sản sản xuất
được gọi là vốn sản xuất.
Trong phạm vi nền kinh tế quốc dân, sau nhiều năm tích luỹ, toàn bộ
vốn cho nền kinh tế là rất lớn và rất đa dạng.
Theo mục đích sử dụng, không chỉ có vốn sản xuất trực tiếp phục vụ
cho việc sản xuất ra các sản phẩm và dịch vụ hàng hoá, mà còn bao gồm khối
lượng đáng kể và phong phú các hệ thống kết cấu hạ tầng, các công trình công
cộng khác phục vụ cho nhu cầu phát triển kinh tế xã hội của đất nước.
Theo hình thức tồn tại cụ thể của vốn, không chỉ có vốn tồn tại dưới
dạng vật thể (máy móc, thiết bị, nguyên vật liệu, công trình kiến trúc) mà
còn bao gồm các loại vốn phi vật thể. Đó là kết quả của các hoạt động đầu
tư cần thiết cho hoạt động của nền kinh tế nhưng sản phẩm của nó không
tồn tại dưới dạng vật thể mà tồn tại dưới dạng phát minh sáng chế, các giải

16. pháp hữu ích hay đơn thuần chỉ là những khoản đầu tư nâng cao chất lượng
nguồn nhân lực.
Ngoài ra, vốn còn tồn tại dưới dạng các tài sản tài chính (tiền, các lọai
cổ phiếu trái phiếu,các loại công nợ khác). Tiền là tài sản tài chính, cần thiết
đảm bảo cho các hoạt động kinh tế diễn ra một cách bình thường, liên tục.
Còn các loại cổ phiếu, trái phiếu các loại công nợ khác là phương thức để
chuyển tiết kiêm thành đầu tư. Tuy nhiên loại vốn này chỉ được xem xét dưới
góc độ doanh nghiệp.
Tóm lại, vốn là kết quả của đầu tư để tạo các tài sản nhằm mục tiêu thu
nhập trong tương lai. Trong phạm vi nền kinh tế quốc dân, vốn chủ yếu tồn tại
dưới hình thức máy móc, thiết bị, nhà xưởng... và hàng tồn kho [11, tr.136-137].
Trong nền kinh tế mở, vốn cho sự đầu tư phát triển của một quốc gia
chủ yếu được cung ứng từ các nguồn lực tài chính sau đây:
+ Các nguồn vốn trong nước:
Nguồn vốn trong nước thể hiện sức mạnh nội lực của một quốc gia.
Nguồn vốn này có ưu điểm là ổn định, bền vững, chi phí thấp, giảm thiểu
được rủi ro và hậu quả xấu đối với nền kinh tế do những tác động từ bên
ngoài. Nguồn vốn trong nước chủ yếu được hình thành từ các nguồn tiết kiệm
trong nền kinh tế. Mặc dù, thời đại ngày nay các dòng vốn nước ngoài ngày
càng trở nên đặc biệt không thể thiếu được đối với các nước đang phát triển,
nhưng nguồn vốn từ tiết kiệm trong nước vẫn giữ vị trí quyết định.
- Tiết kiệm của ngân sách: Là tổng chênh lệch dương giữa tổng các
khoản thu mang tính không hoàn lại (chủ yếu là thuế) với tổng chi tiêu dùng
của ngân sách. Tiết kiệm ở khâu tài chính này sẽ hình thành nên nguồn vốn
đầu tư của Nhà nước.
Đối với các nước đang phát triển, do tiết kiệm của nền kinh tế bị hạn
chế bởi yếu tố thu nhập bình quân đầu người. Cho nên để duy trì sự tăng

17. trưởng kinh tế và mở rộng đầu tư đòi hỏi phải giá tăng tiết kiệm NSNN trên
cơ sở kết hợp chính sách thuế và chi tiêu.
- Tiết kiệm doanh nghiệp: Là số lãi ròng có được từ kết quả kinh
doanh. Đây là nguồn cơ bản để các doanh nghiệp tạo vốn cho đầu tư phát
triển. Quy mô tiết kiệm của doanh nghiệp phụ thuộc vào các yếu tố trực tiếp
như: hiệu quả kinh doanh, chính sách thuế, sự ổn định kinh tế vĩ mô…
- Tiết kiệm dân cư: Là khoản tiền còn lại của thu nhập sau khi đã phân
phối và sử dụng cho mục đích tiêu dùng. Quy mô tiết kiệm khu vực dân cư
chịu ảnh hưởng bởi các nhân tố trực tiếp như: trình độ phát triển kinh tế, thu
nhập bình quân đầu người, chính sách lãi suất, sự ổn định kinh tế vĩ mô…
Trong nền kinh tế thị trường, số tiền tiết kiệm của khu vực dân cư có
thể chuyển hoá thành nguồn vốn đầu tư thông qua các hình thức như: gửi tiết
kiệm vào các tổ chức tín dụng, mua chứng khoán trên thị trường tài chính,
trực tiếp đầu tư kinh doanh. Có thể nói, tiết kiệm khu vực dân cư giữ vị trí rất
quan trọng trong hệ thống tài chính. Nếu tiết kiệm ngân sách không đáp ứng
nhu cầu chi đầu tư thì buộc nhà nước phải tìm đến nguồn vốn của khu vực
này để thoả mãn băng cách phát hành trái phiếu Chính phủ.
+ Các nguồn vốn ngoài nước:
So với nguồn vốn trong nước, nguồn vốn nước ngoài có ưu thế là mang
lại ngoại tệ cho nền kinh tế. Tuy vậy, nguồn vốn này luôn chứa ẩn những
nhân tố tiềm tàng gây bất lợi cho nền kinh tế, đó là sự lệ thuộc, nguy cơ
khủng hoảng nợ sự tháo chạy đầu tư, sự gia tăng tiêu dùng và giảm tiết kiệm
trong nước… Như vậy, vấn đề huy động vốn nước ngoài đặt ra những thử
thách không nhỏ trong chính sách huy động vốn của các nền kinh tế đang
chuyển đổi, đó là: Một mặt phải ra sức huy động vốn nước ngoài để đáp ứng
tối đa nhu cầu vốn cho công nghiệp hoá; mặt khác phải giám sát chặt chẽ việc
sử dụng vốn nước ngoài để ngăn chặn khủng hoảng. Để vượt qua những thách

18. thức đó, đòi hỏi nhà nứơc phải sử dụng tốt các công cụ tài chính trong việc ổn
định môi trường kinh tế vĩ mô, tạo lập môi trường đầu tư thuận lợi cho sự vận
động vốn nước ngoài, điều chỉnh và lựa chọn các hình thức thu hút vốn sao
cho có lợi cho nền kinh tế.
Vốn nước ngoài có thể thu hút được dưới các hình thức sau:
- Tài trợ phát triển chính thức (ODA): Đây là nguồn vốn thuộc chương
trình hợp tác phát triển do Chính phủ các nước ngoài hỗ trợ trực tiếp hoặc
gián tiếp thông qua các tổ chức liên Chính phủ và các tổ chức phi Chính phủ.
Nguồn vốn ODA bao gồm viện trợ không hoàn lại, các khoản cho vay ưu đãi,
- Vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI): Đây là nguòn vốn do các nhà
đầu tư nước ngoài đem vốn vào một nước để đầu tư trực tiếp bằng việc tạo ra
những doanh nghiệp. FDI trong những thập kỷ qua đã tăng rất nhanh, tốc độ
tăng trung bình của toàn thế giới là 24% thời kỳ 1986-1990 và 32% vào đầu
thập kỷ 90. Điều này minh chứng rằng, FDI đã và đang trở thành hình thức
huy vốn đầu tư nước ngoài phổ biến ở nhiều nước đang phát triển khi mà các
luồng dịch chuyển vốn từ các nước phát triển đi tìm cơ hội đầu tư ở nước
ngoài để gia tăng khai thác về lợi thế so sánh [18, tr.15-16].
Mục đích của việc xây dựng các khu kinh tế tự do hay khu kinh tế mở
là nhằm thu hút các nguồn vốn đầu tư để phát triển kinh tế - xã hội tại một
khu vực hay một địa bàn kinh tế được quy hoạch. Nhà nước chủ trương xây
dựng khu KTM Chu Lai nhằm mục đích thu hút vốn đầu tư trong và ngoài
nước để phát triển khu kinh tế này làm điểm tựa lôi kéo và thúc đẩy phát triển
kinh tế của khu vực miền Trung theo yêu cầu hội nhập kinh tế với khu vực và
thế giới. Do vậy, khu KTM Chu Lai là khu kinh tế đặc biệt, đó là khu kinh tế
có tốc độ tăng trưởng kinh tế cao, ổn định sản phẩm sản xuất theo công nghệ
cao, trình độ quản lý tiên tiến, có khả năng cạnh tranh trong nước và quốc tế

19. phù hợp với xu thế hội nhập. Để có thể thu hút được các nguồn vốn đầu tư
trong và ngoài nước đặc biệt là vốn đầu tư nước ngoài, thì ngoài việc có một
cơ chế chính sách đầu tư thông thoáng, hấp đẫn đối với các nhà đầu tư thì việc
xây dựng một kết cấu hạ tầng đồng bộ đảm bảo các tiện ích phục vụ cho các
nhà đầu tư là điều không thể thiếu đối với các khu kinh tế.
Nguồn vốn để đầu tư xây dựng khu KTM Chu Lai được chính phủ xác
định cụ thể như sau:
- Vốn ngân sách nhà nước hỗ trợ xây dựng các công trình kết cấu hạ
tầng quan trọng cấp thiết cho sự vận hành của KKTM. Đây là nguồn vốn có
tính chất kích thích thường không lớn, dùng để đầu tư cho một số ít các công
trình trọng điểm có tính kích nổ cho khu kinh tế
- Vốn tín dụng đầu tư phát triển của Nhà nước. Đây là nguồn vốn ưu
đãi được Nhà nước cho vay với lãi suất thấp, thời gian trả nợ dài thường được
vay để đầu tư xây dụng kết cấu hạ tầng hoặc đầu tư phát triển sản xuất kinh
doanh thông qua quỹ hỗ trợ đầu tư phát triển của Nhà nước hoặc ngân hàng
phát triển. Nguồn vốn này thường không lớn và có các điều kiện đảm bảo khi
vay.
- Vốn doanh nghiệp và dân cư trong nước: Thông qua các dự án đầu tư
trực tiếp và các hình thức phát hành trái phiếu công trình hoặc các đối tượng
có nhu cầu sử dụng kết cấu hạ tầng ứng trước một phần vốn.
- Vốn nước ngoài: Đây là nguồn vốn được khuyến khích ở mức cao
nhất nhằm thu hút đầu tư là nguồn vốn chính,quan trọng nhất, chiếm tỷ trọng
cao nhất, quyết định sự thành công của khu kinh tế, bởi lẽ việc xây dựng khu
kinh tế nhằm mục tiêu thu hút vốn đầu tư nước ngoài để phát triển kinh tế,
đẩy mạnh xuất khẩu. Vốn nước ngoài được thu hút bao gồm vốn đầu tư trực
tiếp, gián tiếp bằng nhiều hình thức như:BOT, BT, BTO….[21, tr.10]
+ Khả năng của tỉnh Quảng Nam về vốn đầu tư cho khu kinh tế mở Chu Lai.

20. Tỉnh Quảng Nam được tái lập từ năm 1997, đến nay vẫn còn là một
trong những tỉnh nghèo, thu nhập bình quân đầu người dưới mức bình quân
chung của cả nước, GDP bình quân đầu người năm 2005 đạt hơn 400USD, kế
hoạch đến năm 2010 là 900USD đạt mức bình quân chung cả nước [8, tr. 43].
Thu ngân sách chưa đảm bảo chi thừơng xuyên, hàng năm phải nhờ trợ cấp
ngân sách của TW và nằm trong khu vực phát triển đầy khó khăn, cho nên
nguồn lực tài chính của Quảng Nam sẽ không đảm bảo để phát triển chính
mình mà chủ yếu phải dựa vào bên ngoài bao gồm các nguồn vốn hỗ trợ từ
ngân sách TW, các nguồn có tính chất ngân sách, đặc biệt là nguồn vốn đầu tư
nước ngoài.
Các loại vốn đầu tư cần thu hút để xây dựng khu kinh tế mở bao gồm:
+ Vốn bồi thường thiệt hại, giải phóng mặt bằng và xây dựng các khu
tái định cư.
Bồi thường thiệt hại, giải phóng mặt bằng là nhiệm vụ vô cùng quan
trọng, có ý nghĩa quyết định trong việc tạo ra mặt bằng phục vụ cho nhu cầu
đầu tư xây dựng các công trình hạ tầng kỹ thuật và xã hội, cũng như các dự án
đầu tư phát triển kinh tế của các nhà đầu tư trong khu kinh tế mở.
Vốn này có đặc điểm là phải dùng tiền mặt với số lượng lớn, thanh toán
một lần và không được chiếm dụng dây dưa, không sinh lợi trực tiếp, khó huy
động.
Nguồn vốn này được đầu tư cho các công việc cụ thể như: chi tiền bồi
thường thiệt hại về đất đai, nhà cửa, công trình kiến trúc của nhân dân, tổ
chức khi có công trình, đất đai bị thu hồi trong các khu kinh tế. Đồng thời,
nguồn vốn này còn dùng để xây dựng các khu tái định cư, hỗ trợ chuyển đổi
nghề nghiệp cho nhân dân trong vùng bị giải toả, xây dựng các công trình hạ
tầng đảm bảo cho nhu cầu thiết yếu của nhân dân trong khu dân cư mới.

21. Với tổng diện tích quy hoạch xây dựng khu kinh tế mở Chu Lai trên
30.000ha trong đó hơn 50% đất đai phải bồi thường thiệt hại cho nhân dân,
hàng chục ngàn hộ dân phải di dời giải toả trắng đến nơi ở mới, đòi hỏi phải
có việc làm ổn định và ổn định đời sống, hàng loạt các khu dân cư mới mang
tính chất đô thị ra đời, các khu dân cư nông thôn, các làng chài mới phải được
hình thành để thay thế cho các làng cũ bị giải toả, các công trình hạ tầng kỹ
thuật- xẫ hội cần phải được xây dựng. Điều đó đòi hỏi Chu Lai cần một lượng
vốn rất lớn để thực hiện công tác quan trọng này
+ Vốn đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng kỹ thuật và xã hội:
Kết cấu hạ tầng là tổng thể các cơ sở vật chất kỹ thuật và kiến trúc đóng
vai trò nền tảng cơ bản cho các hoạt động kinh tế xã hội, được diễn ra một
cách bình thường.
Kết cấu hạ tầng có vai trò to lớn trong sự phát triển khu kinh tế, nó đảm
bảo những điều kiện vật chất thuận lợi nhất để các cơ sở sản xuất và dịch vụ
hoạt động có hiệu quả, không có một kết cấu hạ tầng hoặc có nhưng không
đồng bộ, chất lượng kém thì không thúc đẩy sản xuất phát triển có khi còn tác
dụng ngược lại. Vì vậy, kết cấu hạ tầng là một tiêu chuẩn quan trọng để đánh
giá trình độ phát triển của một quốc gia, một khu kinh tế
Kết cấu hạ tầng có tính chất hệ thống và đầu tư đồng bộ, thì mới phát
huy tác dụng được. Vốn đầu tư cho xây dựng kết cấu hạ tầng thường rất lớn
bao gồm các công trình hạ tầng kỹ thuật và xã hội như: Giao thông, điện, cấp
thoát nước, Bưu chính viễn thông, xử lý môi trường, trường học, bệnh viện
các khu dân cư đô thị, các khu công nghiệp... Vốn đầu tư xây dựng kết cấu hạ
tầng trong khu kinh tế mở Chu Lai nhu cầu hàng tỷ USD
- Nguồn vốn đáp ứng cho phát triển kết cấu hạ tầng phải được huy động
từ nhiều nguồn khác nhau tuỳ thuộc vào tính chất khác nhau của các công
trình. Các công trình kết cấu hạ tầng dùng chung, không trực tiếp sinh lợi,

22. thường được đầu tư từ nguồn ngân sách nhà nước, các công trình hạ tầng có
tính chất riêng lẽ hoặc chỉ có tác dụng trong một pham vi nhất định, có sinh
lợi thì được huy động từ nguồn vố vay, vốn của các doanh nghiệp kinh doanh
kết cấu hạ tầng.
Trong điều kiện mới được thành lập, kết cấu hạ tầng ban đầu còn thiếu,
khả năng tài chính hạn chế trong khi đó yêu cầu xây dựng KKTM đòi hỏi phát
triển nhanh. Vì vậy, nhu cầu vốn đầu tư cho phát triển kết cấu hạ tầng trong
KKTM Chu Lai là một vấn đề vừa mang tính chất cấp bách trước mắt, vừa có
tính chiến lược lâu dài.
+ Vốn phát triển các cơ sở sản xuất kinh doanh, dịch vụ:
Mục tiêu quan trọng hàng đầu của việc đầu tư xây dựng KKTM Chu
Lai là nhằm thu hút ngày càng nhiều vốn đầu tư từ trong và ngoài nước nhằm
đầu tư xây dựng các cơ sở sản xuất, kinh doanh, các loại hình dịch vụ với
nhiều hình thức đầu tư khác nhau nhằm biến khu vực Chu Lai thành nơi phát
triển sôi động, tạo ra ngày càng nhiều sản phẩm hàng hoá có giá trị xuất khẩu
cao. Suy cho cùng việc đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng hoàn thiện và đồng
bộ, việc xây dựng cơ chế chính sách ưu đãi đặc thù, việc thiết lập một bộ máy
hành chính năng động, hoạt động có hiệu quả, việc tạo ra một môi trường đầu
tư, hấp dẫn đều nhằm mục tiêu thu hút ngày càng nhiều vốn đầu tư cho phát
triển kinh tế - xã hội.
Vốn đầu tư thu hút ngày càng nhiều, hiệu quả hoạt động sản xuất kinh
doanh ngày càng cao điều đó càng đánh giá sự thành công của các khu kinh tế.
Với mục tiêu phát triển khu kinh tế theo mô hình khu trong khu, với
nhiều khu chức năng như: khu công nghiệp, khu đô thị, khu du lịch, khu
thương mại tự do, các trung tâm đào tạo,các khu vui chơi giải trí đặc biệt. Vì
vậy, nhu cầu thu hút vốn đầu tư trong khu kinh tế là rất lớn cho giai đoạn
trước mắt và lâu dài. Vốn đầu tư trong lĩnh vực này là vốn đầu tư sinh lợi trực
tiếp, thường được đầu tư từ các nhà đầu tư trong và ngoài nước, họ có thể là

23. các cá nhân hay tổ chức hay pháp nhân khác hình thành theo quy định của
pháp luật hiện hành.
Ngoài ra, trong khu kinh tế mở còn có nhu cầu vốn để xây dựng các
khu đô thị theo quy hoạch,vừa đáp ứng nhu cầu phát triển đô thị, vừa đáp ứng
nhu cầu phát triển các khu dân cư nguồn vốn này được huy động chủ yếu
thông qua các chủ đầu tư kinh doanh đô thị, hoặc là huy động từ các loại trái
phiếu như trái phiếu công trình đô thị.
Tóm lại, nhu cầu vốn đầu tư xây dựng và phát triển khu kinh tế mở Chu
Lai tỉnh Quảng Nam là rất lớn nó bao gồm nhiều chủng loại khác nhau,ứng
với mỗi loại vốn khác nhau thì có các nguồn thu hút đầu tư cũng khác nhau
phù hợp với tính chất và đặc điểm của vốn. Vì vậy, tìm kiếm khả năng thu hút
vốn đầu tư và thực hiện các nhiệm vụ và giải pháp nhằm thu hút vốn đầu tư
xây dựng khu kinh tế mở Chu Lai là nhiệm vụ có ý nghĩa cấp bách chiến lược
cần phải được khẩn trương triển khai thực hiện
1.3. NHỮNG NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN THU HÚT VỐN ĐẦU TƯ VÀO
KHU KINH TẾ MỞ CHU LAI
Thu hút vốn đầu tư nói chung, thu hút vốn đầu tư vào KKTM Chu Lai nói
riêng chịu tác động bởi nhiều nhân tố ảnh hưởng khác nhau, cụ thể như sau:
1.3.1. Môi trường chính trị xã hội
Sự ổn định chính trị xã hội đóng vai trò quyết định đối với việc thu hút
vốn đầu tư. Ổn định chính trị luôn là yếu tố hấp dẫn hàng đầu đối với các nhà
đầu tư nước ngoài, vì có ổn định chính trị thì các cam kết của Chính phủ nước
chủ nhà với các nhà đầu tư về sở hữu vốn,các chính sách ưu tiên định hướng
phát triển mới được thực hiện. Đây là những vấn đề có thể nói, được nhà đầu
tư quan tâm nhất vì nó tác động mạnh đến các yếu tố rủi ro trong đầu tư, tất
nhiên trong hoạt động đầu tư, nhất là hoạt động đầu tư nước ngoài là phải

24. chấp nhận mạo hiểm, nhiều khi mạo hiểm và độ rủi ro cao lại đi liền với một
tỷ suất lợi nhuận cao.
Ảnh hưởng của môi trường chính trị xã hội thể hiện rõ ràng ở các nước
có nền chính trị ổn định đã thu hút lượng vốn đầu tư nước ngoài ngày càng
tăng như: dòng vốn FDI đổ vào các nước Singapore, Malaisia, trong hai thập
kỷ cuối của thế kỷ 20 nhiều hơn hẳn vào Thái Lan và Philipin, tình hình đầu
tư nước ngoài vào Trung Quốc, Việt Nam trong những năm gần đây cũng
ngày càng tăng lên với tốc độ cao điều đó tiếp tục khẳng định giữ ổn định
chính trị ngày càng trở nên quan trọng hàng đầu trong thu hút đầu tư, đặc biệt
là đầu tư nước ngoài và ngay cả khi đã đầu tư vào một nước nào đó mà tình
hình chính trị mất ổn định thì khả năng các nhà đầu tư phải tính đến là có nên
tiếp tục đầu tư hay chuyển đến một nơi khác an toàn hơn. Kinh nghiệm cho
thấy nhiều quốc gia có lợi thế to lớn về tài nguyên thiên nhiên, về thị trường
rộng lớn song lại gặp khó khăn về thu hút đầu tư do có xung đột về chính trị.
Vì vậy, sự ổn định về chính trị là yếu tố đầu tiên để nhà đầu tư xem xét quyết
định có đầu tư hay không.
1.3.2. Cơ chế chính sách và thủ tục hành chính
Cơ chế chính sách là một bộ phận quan trọng không thể thiếu của môi
trường đầu tư. Cơ chế chính sách tiến bộ, hấp dẫn, có lợi ích cao, phù hợp với
thông lệ quốc tế là một tiêu chí quan trọng để nhà đầu tư lựa chọn quyết định
đầu tư. Cơ chế chính sách chính là hệ thống pháp luật được Nhà nước ban
hành nhằm khuyến khích đầu tư bao gồm các ưu đãi đầu tư và các biện pháp
đảm bảo cho các ưu đãi được thực hiện trên thực tế.
Cùng với hệ thống cơ chế chính sách về đầu tư, đi liền với nó là một
môi trường pháp lý đồng bộ, thể hiện ở các định chế pháp lý hoàn thiện như:
Hiến pháp, toà án kinh tế, trọng tài kinh tế, hệ thống kiểm toán quốc gia...

25. Cùng với phương thức vận hành của chúng,môi trường pháp lý hòan
thiện phù hợp với thông lệ quốc tế, một mặt tạo niềm tin cho các nhà đầu tư
nước ngoài yên tâm trong hoạt động, mặt khác đó cũng chính là căn cứ và
công cụ hữu hiệu để nhà nước kiểm soát các hoạt động đầu tư nước ngoài.
Chính từ các vấn đề có tính nguyên tắc nêu trên yêu cầu đỏi hỏi phải
phát triển hệ thông thông tin, dịch vụ tư vấn pháp lý nhanh chóng và chuẩn
xác, trung thực giúp cho hoạt động đầu tư và quản lý đầu tư nước ngoài vừa
đúng hướng vừa chặt chẽ đồng thời tạo thuận lợi cho các nhà đầu tư.
Cùng với cơ chế chính sách ưu đãi, thông thoáng cần phải có thủ tục
hành chính đơn giản, dễ thực hiện, ít khâu trung gian và thời gian thực hiện
ngắn. Để có được một thủ tục như vậy, ngoài việc có một hệ thống văn bản
pháp luật khoa học quy định rõ ràng rành mạch trách nhiệm của các chủ thể,
cần xây dựng một quy trình làm việc khoa học với một đội ngũ cán bộ công
chức viên chức có trình độ chuyên môn cao, một tinh thần trách nhiệm tận tuỵ
và có chế độ khen thưởng và kỷ luật nghiêm minh.Thủ tục hành chính gọn
nhẹ cho phép giải quyết mọi công việc nhanh chóng vừa tiết kiệm thời gian
vừa tránh được lãng phí và tạo được niềm tin cho nhà đầu tư, điều đó cũng nói
lên trình độ tổ chức và quản lý quốc gia hoặc địa bàn của các cấp chính quyền
từ TW đến địa phương.
Ở các nước phát triển môi trường pháp luật hoàn thiện,nền hành chính
được cải cách và đội ngũ công chức được chuyên nghiệp hoá cao nên thủ tục
hành chính tương thích với trình độ phát triển của nền kinh tế. Trong khi đó ở
các nước đang phát triển, pháp luật chưa đồng bộ, chất lượng chưa cao, nhiều
lĩnh vực chưa có quy định, thậm chí còn có sự chồng chéo nhau. Đội ngũ cán
bộ công chức chưa được đào tạo bài bản. Đặc biệt tinh thần trách nhiệm và tệ
nạn tham nhũng đang còn phổ biến và nghiêm trọng đang là một thách thức
trong tiến trình phát triển của đất nước nói chung và thu hút vốn đầu tư nước

26. ngoài nói riêng. Vì vậy, cải cách thủ tục hành chính thực hiện mô hình “một
cửa tại chỗ" nhằm rút ngắn thời gian giải quyết công việc, là một trong những
tiêu chí đánh giá môi trường đầu tư của các quốc gia và từng địa phương.
Có thể nói rằng cơ chế chính sách và thủ tục nói riêng, môi trường pháp
lý nói chung là điều kiện có tính chất cốt lõi để thu hút các nhà đầu tư.
Kinh nghiệm thành công của nhiều quốc gia trên thế giới trong quá
trình cải cách hội nhập cho thấy: Quốc gia nào có chính sách cởi mở, thông
thoáng,thủ tục hành chính được thuận tiện thì thu hút vốn đầu tư lớn. Trung
Quốc bằng chính sách xây dựng các đặc khu kinh tế ven biển với nhiều ưu
đãi vượt trội nên trong một thời gian các khu kinh tế này đã tạo nên một
sức phát triển thần kỳ làm cơ sở cho Trung Quốc đẩy mạnh cải cách mở
cửa đặc biệt là hội nhập kinh tế quốc tế, tạo nên một Trung Quốc phát triển
nhanh như ngày nay.
1.3.3. Kết cấu hạ tầng kỹ thuật và xã hội
Từ hoạt động FDI, nhiều nhà đầu tư nước ngoài đi đến nhận xét: "ưu
đãi thuế cũng tốt nhưng không tốt bằng cải thiện hệ thống kết cấu hạ tầng
kinh tế -xã hội và đơn giản hoá thủ tục đầu tư”. Bởi lẽ, hoạt động kinh tế, hoạt
động đầu tư bao giờ cũng tồn tại trong một môi trường kinh tế xã hội nhất
định. Môi trường xã hội gắn với một cộng đồng người với những phong tục,
tập quán, lối sống, có thể bao gồm nhiều dân tộc, tôn giáo, tín ngưỡng khác
nhau. Môi trường kinh tế phụ thuộc vào nhiều nhân tố như tài nguyên thiên
nhiên, cơ cấu kinh tế… trong đó kết cấu hạ tầng kinh tế đóng vai trò quan
trọng.
Do vậy, chỉ khi xây dựng được một kết cấu hạ tầng kinh tế- xã hội phù
hợp, thuận lợi cho hoạt động sản xuất kinh doanh, thì mới có thể thu hút vốn
đầu tư nói chung và nguồn vốn FDI nói riêng

27. Hệ thống hạ tầng tác động trực tiếp đến hiệu quả đầu tư, hệ thống hạ
tầng đồng bộ, chất lượng tốt trực tiếp làm giảm chi phí đầu tư, tăng khả năng
cạnh tranh, vì vậy sẽ mang lại lợi nhuận cao đáp ứng được mục tiêu của các
nhà đầu tư.
Kinh nghiệm thực tế cho thấy, nhiều quốc gia quan tâm đến việc xây
dựng không chỉ kết cấu hạ tầng kỹ thuật đồng bộ hiện đại như hệ thống giao
thông, năng lượng, bưu chính viến thông, cấp thoát nước, hệ thống kho tàng,
bến bãi... mà còn quan tâm đến việc xây dựng nhà cửa, trường học cho gia
đình và con em của các nhà đầu tư có nơi sinh hoạt và học tập để các nhà đàu
tư yên tâm làm việc lâu dài. Ở Singapore còn cho phép các nhà đầu tư và gia
đình họ cư trú dài hạn hoặc nhập quốc tịch Singapore khi đầu tư vào đây với
một số vốn theo quy định, coi đó như một chính sách đòn bẩy.
Vì vậy, quan tâm đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng là một trong những
mục tiêu ưu tiên hàng đầu trong việc phát triển kinh tế ở một quốc gia hay
trong một khu kinh tế.
1.3.4. Nguồn nhân lực
Lịch sử loài người đã chứng minh vai trò quyết định của lao động với
sự phát triển kinh tế xã hội. Ngày nay khoa học công nghệ phát triển cao, chi
phối mọi lĩnh vực kinh tế xã hội, nhưng cũng không thể thay thế được vai trò
của con người. Hơn nữa, nguồn lực lao động còn là nhân tố sáng tạo ra công
nghệ, thiết bị và sử dụng chúng trong quá trình phát triển kinh tế. Quá trình
đó, có thể nhấn mạnh vai trò của nguồn lực lao động ở những khía cạnh sau:
+ Lao động là nhân tố quyết định cho việc tổ chức và sử dụng có hiệu
quả các nguồn lực khác. Khi phân tích các bộ phận cấu thành nguồn lực phát
triển kinh tế, hầu hết các quốc gia đều khẳng định các nguồn lực chủ yếu là
lao động, tài nguyên thiên nhiên,vốn và khoa học công nghệ. Nhưng cả lý
luận và thực tiễn đều khẳng định rằng, nguồn lao động là nhân tố quyết định

28. việc tái tạo, sử dụng, phát triển các nguồn lực còn lại. Không dựa trên nền
tảng phát triển cao của nguồn lao động về thể chất, trình độ văn hoá, kỹ thuật,
kinh nghiệm quản lý, lòng nhiệt tình thì không thể sử dụng hợp lý các nguồn
lực trên. Thậm chí thiếu nguồn lực lao dộng chất lượng cao có thể làm lãng
phí, cạn kiệt và huỷ hoại các nguồn lực khác.
+ Lao động là một bộ phận của các yếu tố đầu vào của quá trình sản
xuất. Chi phí lao động, mức tiền công thể hiện sự cấu thành của nguồn lực
trong hàng hoá dịch vụ. Như vậy, chi phí nguồn lực lao động trở thành mhân
tố cấu thành mức tăng trưởng của nền kinh tế.
Hơn nữa, là một bộ phận dân số, nguồn lao động tham gia tiêu dùng
các sản phẩm và dịch vụ xã hội. Như vậy, với tư cách là một bộ phận dân số
thực hiện quá trình tiêu dùng, nguồn lao động trở thành nhân tố tạo cầu của
nền kinh tế.
Nguồn lao động không chỉ có ý nghĩa đối với sự phát triển nền kinh tế
của một quốc gia, mà còn là điều kiện bắt buộc trong quá trình phát triển các
khu kinh tế. Để xây dựng và phát triển khu kinh tế, nguồn lao động tại chỗ
đáp ứng đủ về số lượng, đảm bảo yêu cầu về chất lượng là vô cùng quan trọng
là tiêu chí hàng đầu sau khi nhà đầu tư quyết định đầu tư vào đó. Bởi lẽ, ngoài
việc phải đáp ứng nguồn nhân lực một cách thông thường để vận hành hoạt
động của các nhà máy công ty trong khu kinh tế, vấn đề đặt ra hiện nay là
phải đảm bảo các yếu tố cạnh tranh và nâng cao hiêụ quả đầu tư của các
doanh nghiệp. Cho nên địa bàn nào, khu vực nào có nguồn lao động dồi dào,
đội ngũ cán bộ, công nhân được đào tạo cơ bản, điều kiện sinh hoạt cho công
nhân, cán bộ kỹ thuật càng thuận lợi càng thu hút càng dễ dàng hơn các nhà
đầu tư đến với khu vực đó, đây là tiêu chí cạnh tranh đồng thời cũng là môi
trường đầu tư quan trọng cần phải được hoàn thiện.

29. Vì vậy, đảm bảo một nguồn lao động dồi dào về số lượng, phù hợp về
cơ cấu ngành nghề và có chất lượng cao là điều kiện không thể thiếu đối với
việc phát triển các khu kinh tế trong điều kiện cạnh tranh ngày càng gay gắt
và nhân tố con người trở thành quyết định hơn bao giờ hết.
1.3.5. Vị trí địa lý, điều kiện tự nhiên, nguồn tài nguyên
Vị trí địa lý, điều kiện tự nhiên, nguồn tàì nguyên thiên nhiên có tầm
quan trọng to lớn trong việc thành công hay thất bại trong việc xây dựng khu
kinh tế. Việc xác định đúng vị trí để xây dựng các khu kinh tế có ý nghĩa
quyết định 50% của sự thành công 50% còn lại phụ thuộc vào vai trò còn lại
của các nhân tố khác.
Dễ dàng nhận thấy vị trí địa lý chính là môi trường đầu tư tự nhiên mà
thiên nhiên tạo ra cho con người, điều kiện ấy thoả mãn các yêu cầu của sự
phát triển, nếu thoả mãn ngày càng nhiều các điều kiện thì sự thuận lợi càng
lớn và ngược lại. Để xác định một vị trí cho một khu kinh tế người ta thường
dựa vào nhiều tiêu chí song về mặt địa lý kinh tế thì đó là nơi phải hội tụ được
các yếu tố cơ bản sau:
- Trước hết đó phải là nơi có điều kiện giao thông thuận lợi nhất là cảng
biển nước sâu, gần với đường hàng hải quốc tế, nơi thông thương với các
quốc gia và vùng lãnh thổ về các quan hệ buôn bán trao đổi. Lịch sử phát triển
việc buôn bán trên thế giới đã khẳng định cảng biển là nơi khởi đầu cho sự
phát triển của nền ngoại thương từ thời kỳ chủ nghĩa trọng thương cho đến
thời kỳ mở cửa hội nhập hiện nay. Cảng biển nước sâu bao giờ cũng là nhân
tố hàng đầu cho sự phát triển, đó không chỉ đơn thuần về mặt giao thương mà
còn là điều kiện để giảm chi phí sản xuất, nâng cao năng suất và tăng lợi
nhuận cho doanh nghiệp.
- Cùng với sự cần thiết của cảng biển, trong điều kiện ngày nay khi
khoa học công nghệ đã trở thành lực lượng sản xuất trực tiếp, khi các quốc gia

30. hình thành ngày càng nhiều các khu kinh tế với các chức năng kinh doanh
tổng hợp như các mô hình các đặc khu kinh tế, các khu kinh tế mở, các khu
kinh tế tự do thì yếu tố sân bay đã trở thành tiêu chí không thể thiếu trong sự
phát triển của các khu kinh tế.
- Đồng thời hệ thống đường bộ nối liền giữa các vùng trong một quốc
gia hoặc nối liền giữa các quốc gia cũng là nhân tố cần thiết cho sự phát triển.
Hệ thống đường bộ bao gồm đường sắt và đường bộ nội vùng và liên vùng.
- Một điều kiện không kém phần quan trọng nơi xây dựng khu kinh tế
phải gần với các trung tâm đô thị phát triển hoặc đầu mối thương mại để vừa
là cơ sở hậu cần cho sự phát triển về các mặt: tiêu thụ hàng hoá, cung cấp
nguyên, nhiên vật liệu, nguồn lao động và các hạ tầng kinh tế - xã hội khác.
Tất nhiên ở những vị trí địa kinh tế thuận lợi như vậy thì bao giờ đi liền với
nó cũng có những khu vực kinh tế phát triển kèm theo.
Thực tế xây dựng các đặc khu kinh tế ở Trung Quốc cho thấy việc chọn
địa điểm cho các đặc khu có tính chất quan trọng đầu tiên. Đặc khu kinh tế
Thẩm Quyến có ưu thế đặc biệt về cảng biển và sân bay quốc tế, hệ thống
giao thông, đặc biệt Thẩm Quyến chỉ cách Kowloon thuộc trung tâm kinh tế
tầm cỡ thế giới của Hồng Kông có 32km, cách Quảng Châu - thủ phủ tỉnh phát
triển hàng đầu Trung Quốc là Quảng Đông chỉ có 145km, các đặc khu kinh tế
khác như Sán Đầu, Hạ Môn, Chu Hải, Hải Nam cũng có các đặc điểm tương
tự.
Tóm lại, vị trí địa lý, điều kiện tự nhiên thuận lợi, nguồn tài nguyên
thiên nhiên phong phú, là yếu tố tác động đến việc sinh lợi nhuận lớn nên
thường được quan tâm khảo sát, chọn lựa kỹ càng trước khi quyết định đầu tư.
Vị trí đầu tư lý tưởng là vị trí đáp ứng được nhiều nhất các yếu tố nêu trên
hoặc ít nhất cũng là các yếu tố cơ bản về: giao thông, thị trường và mặt bằng
bố trí sản xuất.

31. 1.3.6. Chiến lược xúc tiến đầu tư
Xúc tiến đầu tư là hoạt động quảng bá hình ảnh một quốc gia, một địa
phương hay một khu kinh tế, để mọi đối tác quan tâm đến vấn đề đầu tư có
điều kiện tìm hiểu kỹ về cơ chế chính sách ưu đãi đầu tư, về nhu cầu đầu tư,
về điều kiện kết cấu hạ tầng, về nguồn nhân lực về thị trường tiêu thụ và các
vấn đề có liên quan khác. Đó là những nội dung mà các nhà đầu tư nghiên
cứu làm cơ sở cho viêc quyết định đầu tư.
Có thể nói công tác xúc tiến đầu tư chính là hoạt động đối ngoại trong
đầu tư, tức là hoạt động đưa thông tin đầu tư ra bên ngoài và đến với các đối
tượng có nhu cầu đầu tư.
Vì vậy, xúc tiến đầu tư là một trong những chiến lược quan trọng của
mọi quốc gia trong quá trình phát triển. Đặc biệt trong điều kiện toàn cầu hoá
ngày càng diễn ra sâu sắc, đầu tư nước ngoài đang trở thành xu hướng tất yếu,
là một trong những biện pháp quan trọng để các nước đang phát triển thay đổi
cơ cấu đầu tư và tăng trưởng kinh tế.
Ngoài các nhân tố cơ bản trên ảnh hưởng đến việc thu hút các nguồn
vốn đầu tư trong và ngoài nước để đầu tư phát triển. Một số nhân tố có tính
chất nội tại như nguồn vốn đầu tư của ngân sách Nhà nước và có tính chất
ngân sách Nhà nước được quyết định bởi chủ trương đầu tư, khả năng về
nguồn vốn của Nhà nước đầu tư hàng năm cho khu kinh tế... có ý nghĩa to lớn
ảnh hưởng đến việc thu hút vốn đầu tư vào khu KTM Chu Lai.
Làm rõ bản chất của các nhân tố ảnh hưởng đến thu hút vốn đầu tư là
cơ sở lý luận rất quan trọng để phân tích đánh giá tình hình thực tiễn và đề ra
các giải pháp thiết thực để thu hút ngày càng nhiều vốn đầu tư cho phát triển
các khu kinh tế nói riêng, địa phương và quốc gia nói chung.
1.4. MỘT SỐ KINH NGHIỆM VỀ THU HÚT VỐN ĐỂ XÂY DỰNG KHU
KINH TẾ MỞ Ở TRUNG QUỐC

32. Từ đầu những năm 80 thế kỷ XX, Trung Quốc đã lần lượt cho ra đời
nhiều loại hình khu kinh tế mở. Đợt thứ nhất là các đặc khu kinh tế như:
Thẩm quyến, Chu Hải, Sán Đầu, Hạ Môn và Hải Nam. Đợt thứ hai là 15
thành phố ven biển được tuyên bố trở thành các vùng kinh tế mở cửa, với 18
vùng phát triển kinh tế kỹ thuật ở các thành phố đó. Đợt thứ ba, mở rộng các
vùng kinh tế mở cửa ra 61 thành phố thuộc cấp huyện, 43 thành phố thuộc cấp
quận và những vùng rộng lớn thuộc bán đảo Liêu Đông, vùng ven biển Bột
Hải, bán đảo Sơn Đông… Thẩm Quyến là một đặc khu kinh tế được xây dựng
đầu tiên, từ một huyện nằm dọc ven biển, sau đó phát triển ra nơi khác. Hiện
nay Trung Quốc có 5 Đặc khu kinh tế với tổng diện tích trên 35.000km2
, dân
số trên 10 triệu người. Năm 1996 các đặc khu kinh tế của Trung Quốc đã tạo
ra giá trị sản lượng trên 315 tỷ USD, xuất khẩu 30 tỷ USD (bằng 25-30% kim
ngạch xuất khẩu cả nước).
Đặc khu kinh tế Thẩm Quyến được các chuyên gia kinh tế đánh giá là
một đặc khu thành công nhất của Trung Quốc về mọi phương diện. Mới chỉ
thành lập sau 20 năm mà đặc khu kinh tế Thẩm Quyến từ một vùng hoang
vắng dọc ven biển đã trở thành trung tâm kinh tế đứng đầu đất nước Trung
Quốc, có tốc độ tăng trưởng GDP bình quân trên 34%/ năm. Năm 1996 giá trị
sản phẩm công nghiệp của thành phố tăng lên 1500 lần so với lúc chưa xây dựng
(1979) số sản phẩm xuất khẩu trên 60% đã đi đến trên 70 nước trên thế giới.
Kim ngạch xuất khẩu tăng bình quân hằng năm khoảng 1,5 lần [1, tr.28- 29].
Thành công trong việc thu hút vốn đầu tư của đặc khu kinh tế Thẩm
Quyến nói riêng, của các khu KTM ở Trung Quốc nói chung có nhiều nguyên
nhân hợp thành đáng lưu ý:
- Cơ chế chính sách ưu đãi là mối quan tâm hàng đầu, là chìa khoá cho
sự thành công trong thu hút vốn đầu tư ở Trung Quốc. Chỉ thị của Chính phủ
cho đặc khu Thẩm Quyên chỉ rõ: “Chỉ cho chính sách không cho tiền”. Đó là

33. các chính sác ưu đãi về thuế - hệ thống thuế đơn giản và ưu đãi; về tín dụng -
cho phép mở ra nhiều loại hình tín dụng, kể cả ngân hàng nước ngoài, tạo cơ
hội cho phát triển các tổ chức tài chính trung gian; về quản lý ngoại hối- nới
lỏng chính sách quản lý ngoại hối nhằm tự do hoá thương mại...
Đặc biệt, chính sách ưu đãi hợp lý,kết hợp hài hoà lợi ích và mục tiêu
quốc gia và của các nhà đầu tư. Chính cơ chế quản lý gọn nhẹ đơn giản,
thông thoáng đã hấp dẫn các nhà đầu tư nước ngoài, đặc biệt là Hoa kiều ở
nước ngoài, các chính sách ưu đãi cũng phù hợp với thông lệ quốc tế và
luật pháp chung của Trung Quốc và mạnh dạn phân cấp quyền lực và trao
quyền tự chủ cho các đặc khu, tạo môi trường đầu tư thuận lợi cho các nhà
đầu tư nước ngoài.
- Huy động vốn xây dựng kết cấu hạ tầng bằng nhiều hình thức, trong
đó vốn ngân sách tập trung trong những năm đầu cho những công trình trọng
yếu, đồng thời thực hiện mạnh mẽ cơ chế bán quyền sử dụng đất, cơ chế
“mượn gà đẻ trứng”- tức là khi muốn xây dựng một công trình nào đó, chính
quyền công bố quy hoạch, phân tích hiệu quả, rồi kêu gọi mọi người góp vốn
xây dựng, sau này sẽ xem xét ưu tiên khi công trình hoàn thành.
- Không ngừng hoàn thiện môi trường đầu tư, chính quyền Thẩm
Quyến cho rằng để thu hút đầu tư thì ưu đãi về thuế chưa đủ mà cần phải có
một môi trường đầu tư hấp dẫn nhất là cơ sở hạ tầng kể cả hạ tầng cứng và hạ
tầng mềm.
Qua nghiên cứu các đặc khu kinh tế ở Trung Quốc có thể rút ra một số
bài học thực tiễn sau:
+ Phải xây dựng được hành lang pháp lý nhất quán, tạo được các ưu đãi
đặc biệt về tài chính, tín dụng, ngoại hối, đất đai, lao động, cư trú, xuất nhập
cảnh và kết cấu hạ tầng đồng bộ cả về kỹ thuật lẫn xã hội để hấp dẫn các nhà
đầu tư.

34. + Phải xây dựng cơ chế đặc biệt với thủ tục hành chính đơn giản, thuận
lợi, giảm bớt sự can thiệp của Nhà nước và phù hợp với các thông lệ quốc tế.
Song phải có cơ chế giám sát các hoạt động kinh tế trong khu để đảm bảo chủ
quyền quốc gia.
+ Phải xây dựng một kết cấu hạ tầng đồng bộ cả về kỹ thuật lẫn xã hội
với chất lượng cao để tạo môi trường hấp dẫn thu hút đầu tư
+ Sử dụng linh hoạt nhiều hình thức để thu hút vốn cho đầu tư phát
triển, đặc biệt là cho xây dựng kết cấu hạ tầng.
Kết kuận chương 1
KKTM Chu Lai là KKTM đầu tiên của Việt Nam, được Chính phủ
thành lập được thực hiện các cơ chế chính sách hấp dẫn và thông thoáng, thu
hút các nhà đầu tư trong và ngoài nước, tạo ra vùng kinh tế động lực cho sự
phát triển của tỉnh Quảng Nam nói riêng và của khu vực miền Trung nói
chung, qua đó rút kinh nghiệm cho mở cửa và hội nhập kinh tế quốc tế.
KKTM Chu Lai được thành lập nhằm thu hút vốn đầu tư. Vốn đầu tư
lại có vai trò quan trọng có tính chất quyết định đến sự hình thành và phát
triển của KKTM Chu Lai.
Vốn đầu tư phát triển KKTM Chu Lai bao gồm nhiều chủng loại khác
nhau, được hình thành từ các nguồn khác nhau trong và ngoài nước bao gồm
vốn của ngân sách nhà nước và các nguồn có tính chất ngân sách, vốn của các
tổ chức tín dụng, vốn của các doanh nghiệp, vốn của dân cư...
Nhu cầu vốn cho đầu tư phát triển KKTM Chu Lai rất lớn không chỉ
cho xây dựng kết cấu hạ tầng mà còn chính là để phát triển sản xuất kinh
doanh. Việc thu hút vốn đầu tư chịu tác động của nhiều nhân tố khác nhau
nhưng lại có mối quan hệ tác động biện chứng với nhau. Đó là các nhân tố về

35. môi trường chính trị xã hội; cơ chế chính sách; kết cấu hạ tầng; nguồn nhân
lực, các điệu kiện về vị trí địa lý, nguồn tài nguyên…
Xác định đúng đắn vai trò, vị trí của KKTM Chu Lai, làm rõ tầm quan
trọng và nhu cầu vốn đầu tư, phân tích có hệ thống các nguồn hình thành cùng
với các nhân tố ảnh hưởng và tìm hiểu kinh nghiệm thu hút vốn đầu tư ở các
khu kinh tế mở của Trung Quốc là cơ sở lý luận và thực tiễn cần thiết cho
việc phân tích đánh giá tình hình thu hút đầu tư và đề ra các giải pháp khả thi
để thu hút ngày càng nhiều vốn đầu tư để xây dựng thành công KKTM Chu
Lai tỉnh Quảng Nam.

36. Chương 2
THỰC TRẠNG THU HÚT CÁC NGUỒN VỐN ĐẦU TƯ VÀO KHU
KINH TẾ MỞ CHU LAI THỜI KỲ 2003-2006
2.1 TÌNH HÌNH THU HÚT VỐN ĐẦU TƯ VÀO KHU KINH TẾ MỞ CHU
LAI TRONG 4 NĂM 2003 - 2006
2.1.1. Về số lượng
+ Nguồn vốn ngân sách
Nguồn ngân sách nhà nước đầu tư cho khu kinh tế mở Chu Lai được
thực hiện theo chương trình hỗ trợ có mục tiêu hàng năm trên cơ sở danh
mục các dự án được cấp có thẩm quyền phê duyệt. Đồng thời, Nhà nước
cho phép BQLKTM Chu Lai dùng quỹ đất để tạo vốn phát triển hạ tầng,
được phép phát hành trái phiếu công trình trong nước để huy động vốn đầu
tư ngoài mức khống chế đối với mức huy động của tỉnh Quảng Nam, được
thu phí hoặc lệ phí sử dụng các công trình hạ tầng, tiện ích công cộng trong
khu KTM Chu Lai.
Kết quả đầu tư từ nguồn vốn ngân sách hàng năm cho khu KTM Chu
Lai mặc dù tăng lên trong 2004, 2005 song đến năm 2006 thì nguồn đầu tư
bắt đầu giảm dần, năm 2003: 40 tỷ, năm 2004: 140 tỷ, năm 2005: 410 tỷ năm
2006: 234 tỷ [28, tr.9-10].
Với tổng vốn đầu tư trong các năm qua 824 tỷ một mức đầu tư còn quá
thấp chưa đủ để xây dựng các công trình lớn. Nguồn vốn này tập trung cho
một số hạ tầng chủ yếu như giao thông chính, công trình cầu cảng số 2, hạ
tầng một số khu công nghiệp, hạ tầng một số khu dân cư.
Ngoài nguồn thu từ ngân sách nhà nước đầu tư tập trung. Các nguồn
thu khác được Chính phủ cho phép như: nguồn thu từ tài nguyên khoáng sản,
nguồn thu từ quỹ đất, thu phí, lệ phí chưa được tập trung khai thác. Vì vậy,

37. nguồn thu này không đáng kể. Trong 4 năm qua các nguồn thu này chỉ thu
được trên 1 tỷ đồng nên chỉ sử dụng để hỗ trợ ngân sách tại địa bàn trong việc
xây dựng các công trình hạ tầng nhỏ, hỗ trợ cho công tác quản lý hiện trạng
về xây dựng.
+ Vốn đầu tư phát triển sản xuất:
Tháng 6-2003 ngay sau khi Thủ tướng Chính phủ quyết định thành lập
khu KTM, UBND tỉnh Quảng Nam đã tổ chức lễ công bố thành lập KKTM,
tại hội nghị này đã có 20 nhà đầu tư trong và ngoài nước đăng ký đầu tư vào
khu KTM với tổng vốn đầu tư khoảng 160 triệu USD, ngoài ra Ban Quản lý
KKTM và UBND tỉnh Quảng Nam cũng đã tổ chức nhiều chương trình xúc
tiến đầu tư trong và ngoài nước như tổ chức xúc tiến đầu tư tại Trung Quốc,
Singapore, Malaisia, Hàn Quốc,Thái Lan. Ngoài ra kết hợp các chuyến công
tác, lãnh đạo tỉnh đã tổ chức giới thiệu về KKTM tại Mỹ, Nhật Bản, Pháp,
Ucraina...
Với những cố gắng nỗ lực như trên hơn 3 năm qua KTTM Chu Lai đã
thu hút được 130 dự án đăng ký đầu tư với tổng vốn đăng ký khoảng 1,4 tỷ
USD trong đó có 84 dự án được cấp phép đầu tư với tổng vốn đăng ký là:772
triệu USD, trong đó có 39 dự án đang hoạt động với tổng vốn đầu tư là:155
triệu USD [3, tr.8-9].
2.1.2. Về cơ cấu
a) Phân theo nguồn vốn đầu tư, có 43 dự án đầu tư nước ngoài với tổng
vốn đăng ký là 636 triệu USD chiếm tỷ trọng 45,5% bao gồm các quốc gia và
vùng lãnh thổ như: Trung Quốc, Hàn Quốc, Đài Loan, Mỹ, Pháp, Italia, Nhật
Bản, Thuỵ Điển, Hồng Kông... vốn đầu tư trong nước là 795 triệu USD chiếm
tỷ trọng 54,5% [3, tr.7].
Tuy vậy, trong tổng số 130 dự án nêu trên có một số dự án không có
khả năng triển khai thực hiện đầu tư. Vì vậy, đến thời điểm 31-12-2006, trên

38. địa bàn KKTM Chu Lai có tổng cộng 56 dự án đầu tư với tổng vốn đăng ký
khoảng 531 triệu USD. Được phân chia cụ thể như sau:
- Dự án đăng ký đầu tư: 13 dự án, tổng vốn đăng ký 200 triệu USD.
- Dự án được cấp phép đầu tư: 43 dự án, tổng vốn đăng ký 331 triệu
USD trong đó có 14 dự án đang hoạt động với tổng vốn 148 triệu USD.
- Trong tổng số dự án đó thì dự án có vốn đầu tư nước ngoài là 28
dự án, tổng vốn đăng ký 271 triệu USD chiếm tỷ trọng 51%, dự án trong
nước 28 dự án, tổng vốn đăng ký 4160 tỷ đồng bằng260 triệu USD chiếm
tỷ trọng 49% [3, tr.9].
b) Phân theo ngành nghề đầu tư: Dự án công nghiệp: 31, tổng vốn:
354,2 triệu USD chiếm tỷ trọng 66,66%.
Dự án du lịch:19, vốn đăng ký 123,2 triệu USD chiếm tỷ trọng 24,85%.
Dự án thương mại dịch vụ:3, vốn đăng ký 16,1 triệu USD chiếm tỷ
trọng 4%.
Dự án nông lâm thuỷ sản: 1, vốn đăng ký: 1,15 triệu USD.
Dự án xây dựng cơ sở hạ tầng: 2, vốn đăng ký: 14,6 triệu USD [3, tr.9].
Các dự án đầu tư vào KKTM Chu Lai đi vào hoạt động đã thu hút gần
3000 lao động tại chỗ với thu nhập bình quân khoảng trên 1 triệu đồng/ tháng,
hàng năm đóng góp cho ngân sách nhà nước hàng trăm tỷ đồng, trong đó
đáng kể nhất là máy lắp ráp ôtô Chu Lai- Trường Hải mỗi năm đóng góp trên
100 tỷ đồng, Công ty Đầu tư và phát triển Kỳ Hà- Chu Lai bình quân 3 năm
qua mỗi năm đóng góp cho ngân sách khoảng 300 tỷ đồng thuế xuất nhập
khẩu qua Cảng Kỳ Hà [28, tr.8].
Hơn 3 năm qua, trong điều kiện KKTM đầu tiên mới ra đời, cùng một
lúc vừa phải thực hiện nhiều nhiệm vụ nặng nề chưa có tiền lệ trong lịch sử
phát triển kinh tế của Việt Nam như: Vừa xây dựng cơ chế chính sách, triển
khai thực hiện công tác quy hoạch, xây dựng một số công trình hạ tầng thiết

39. yếu, vừa phải thu hút vốn đầu tư để phát triển, nên những kết quả đạt được
nêu trên trong thu hút đầu tư thể hiện nỗ lực to lớn của tỉnh Quảng Nam và
khu KTM Chu Lai.
Kết quả ấy góp phần tạo ra diện mạo ban đầu cho khu KTM, bước đầu
giải quyết công ăn việc làm cho nhân dân, tăng nguồn thu cho ngân sách nhà
nước, tạo điều kiện tiền đề và kinh nghiệm cho sự phát triển giai đoạn sau.
Tuy nhiên so với nhu cầu phát triển khu KTM Chu Lai thì những kết
quả ấy còn nhỏ bé, chưa khẳng định được sức mạnh và lợi thế của khu KTM
đầu tiên của Việt Nam. Do vậy, phân tích làm rõ các vấn đề tồn tại trong xây
dựng và phát triển khu KTM, nhất là trong thu hút đầu tư, xác định rõ các
nguyên nhân, tìm ra các lợi thế và hướng đi mới phù hợp với xu thế hội nhập
và đặc thù của của Chu Lai là việc làm hết sức cần thiết vừa mang ý nghĩa cấp
bách trước mắt vừa có tính chất chiến lược lâu dài đối với sự phát triển khu
kinh tế mở Chu Lai.
2.2. NHỮNG TỒN TẠI TRONG THU HÚT VỐN ĐẦU TƯ PHÁT TRIỂN
KHU KINH TẾ MỞ CHU LAI
2.2.1. Đối với nguồn vốn đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng
+ Từ nguồn thu ngân sách nhà nước
Nguồn thu từ ngân sách nhà nước đầu tư cho kết cấu hạ tầng được xác
định ban đầu bằng cơ chế tài chính khá hấp dẫn. Nhà nước để lại toàn bộ
nguồn thu phát sinh trên địa bàn khu KTM để đầu tư xây dựng kết cấu hạ
tầng, đồng thời cũng cho phép khu KTM Chu Lai được huy động các nguồn
vốn khác từ trong và ngoài nước. Song cơ chế nguồn thu không được thực
hiện một cách nhất quán mà thực chất là cơ chế này không thực hiện trên thực
tế. Vì vậy, nguồn thu không ổn định, thiếu vững chắc trong cân đối đầu tư dẫn
đến bố trí vốn không tập trung cho các công trình trọng điểm, cho nên tình

40. trạng công trình dàn trải rộng khắp trên địa bàn, công trình hoàn thành đưa
vào sử dụng ít, công trình dở dang chiếm trên 80% vốn đầu tư.
+ Từ các nguồn thu khác có tính chất ngân sách
Nguồn vốn xây dựng KKTM Chu Lai được xác định không chỉ từ
nguồn ngân sách tập trung của TW mà còn là các nguồn thu khác có tính chất
ngân sách như: nguồn tín dụng ưu đãi, nguồn vay tồn ngân kho bạc nhà nước,
nguồn trái phiếu công trình hoặc nguồn trái phiếu chính phủ. Các nguồn vốn
này thường sử dụng để hỗ trợ cho các dự án đầu tư thuộc diện đặc biệt ưu đãi
đầu tư hoặc bổ sung cho các dự án đầu tư kết cấu hạ tầng.
Tuy vậy, trong thời gian qua do chưa chú trọng khai thác nguồn vốn
này, nên khu KTM Chu Lai không huy động được một lượng vốn nào cả, mà
chỉ dựa vào nguồn ngân sách vì thế việc thu hút vốn đầu tư cho xây dựng vốn
đã khó lại càng thêm khó khăn hơn.
Tóm lại: Các nguồn vốn đầu tư có tính chất ngân sách hoặc vay ưu đãi
đầu tư còn là một điểm yếu mà trong thời gian đến Chu Lai cần quan tâm khai
thác nhiều hơn nữa nhằm bổ sung nguồn vốn cho đầu tư phát triển.
+ Từ nguồn vốn viện trợ phát triển chính thức (ODA)
Đây là một nguồn vốn có tiềm năng lớn được Thủ tướng Chính phủ cho
phép KTTM Chu Lai đưa vào danh mục kêu gọi đầu tư nhằm xây dựng các
công trình hạ tầng vừa thiết yếu cho nhu cầu phát triển, vừa có khả năng thanh
toán vốn vay này, như các công trình giao thông trong các khu đô thị, đường
trục chính nối các khu chức năng, các công trình hạ tầng xã hội như trường
dạy nghề, bệnh viện...
Tuy vậy, nguồn vốn này do chưa được quan tâm,nên trong thời gian
qua chưa thu hút được, kể cả công tác chuẩn bị danh mục dự án đầu tư để
đăng ký cũng chưa được chú ý, đây là một thiếu sót cần nghiêm túc rút kinh

41. nghiệm để khai thác có hiệu quả nguồn vốn này nhằm đẩy nhanh tiến độ xây
dựng các công trình hạ tầng thiết yếu trong khu KTM Chu Lai.
+ Từ các nguồn thu tại chỗ:
Các nguồn thu tại chỗ trên địa bàn khu KTM có tiềm năng rất lớn như
nguồn thu từ khai thác tài nguyên khoáng sản (cát, titan), nguồn thu từ đất bao
gồm đất nguyên liệu phục vụ san lấp mặt bằng cho các công trình xây dựng,
nguồn thu tiền sử dụng đất trong việc xây dựng các khu dân cư, nguồn khai
thác quỹ đất trong các khu đô thị, nguồn thu từ phí, lệ phí được phép để lại
theo quy định. Có thể nói các nguồn thu này tuy không có ý nghĩa quyết
định,song có vai trò bổ sung và góp phần làm tăng nguồn vốn cho đầu tư phát
triển, nếu tổ chức khai thác tốt, nguồn thu này thì trong giai đoạn đầu xây
dựng, hằng năm có thể thu được hàng chục tỷ đồng, trong đó nguồn thu từ
quỹ đất có ý nghĩa to lớn, nhất là trong giai đoạn nhu cầu đất ở tăng lên.
Ngoài các nguồn vốn đầu tư nói trên, nếu biết tổ chức tốt việc thu hút
đầu tư thì cũng có thể bổ sung một lượng vốn ứng trước từ các nhà đầu tư
xây dựng kết cấu hạ tầng trên địa bàn nhất là các nhà đầu tư kinh doanh kết
cấu hạ tầng.
Tóm lại, việc huy động vốn đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng trong khu
kinh tế mở Chu Lai trong thời gian qua có nhiều nỗ lực to lớn, đã thu hút trên
800 tỷ đồng để đầu tư xây dựng các công trình hạ tầng thiết yếu, song cũng
bộc lộ nhiều thiếu sót, khuyết điểm cần phải rút kinh nghiệm để khắc phục
trong thời gian đến.
2.2.2. Đối với nguồn vốn đầu tư phát triển sản xuất kinh doanh
+ Vốn đăng ký nhiều, vốn cấp phép tương đối khá, vốn triển khai
trên thực tế còn rất thấp:
Qua 2 năm hoạt động số vốn đăng ký đầu tư đã lên đến 1,4 tỷ USD,
vốn đầu tư theo cấp phép đạt 50% so với vốn đăng ký. Tuy vậy, đến nay trên

42. thực tế nhiều dự án đăng ký nhưng không thực hiện đầu tư, có những dự án
đã hết thời hạn nghiên cứu nhưng không có thông tin phản hồi, có những
dự án sau khi cấp thoả thuận địa điểm, đã quá thời hạn nghiên cứu nhưng
các nhà đầu tư hoàn toàn không có thông tin gì đối với Ban Quản lý
KKTM. Vì thế ở thời điểm này, trên địa bàn KKTM Chu Lai chỉ có 56 dự
án đầu tư với tổng vốn đăng ký 437,4 triệuUSD, với 43 dự án được cấp
phép đầu tư, với tổng vốn 253 triệu USD và hiện có 19 dự án đang hoạt
động với tổng vốn đầu tư 148,8 triệu USD [28, tr.7].
Rõ ràng so với vốn đăng ký đầu tư ban đầu, thì mức độ triển khai trên
thực tế là quá thấp, chỉ đạt khoảng 30% so với vốn đăng ký ban đầu có tính
khả thi, vốn cấp phép đầu tư chỉ còn 15% và vốn triển khai trên thực tế chỉ
khoảng 10% so với tổng vốn đăng ký ban đầu.
+ Vốn tập trung chủ yếu là các doanh nghiệp vừa và nhỏ, không có
doanh nghiệp lớn và các tập đoàn kinh tế lớn. Trong số các doanh nghiệp
đăng ký đầu tư vào khu kinh tế, phần lớn là các doanh nghiệp có quy mô vừa
và nhỏ có vốn đăng ký dưới 5 triệu USD, với tỷ lệ trên 80% danh mục dự án,
các dự án có vốn đăng ký hàng chục triệu đô la rất ít và triển khai trên thực tế
chỉ có một dự án có vốn trên 40 triệu USD đang triển khai thực hiện là nhà
máy lắp ráp ô tô Chu Lai- Trường Hải.
+ Vốn tập trung chủ yếu ở một số nước và vùng lãnh thổ châu Á là
chủ yếu:
Vốn đăng ký đầu tư nước ngoài vào Chu Lai chủ yếu là các quốc gia và
vùng lãnh thổ châu Á như: Trung Quốc, Đài Loan, Hàn Quốc, Hồng Kông.
Malaisia, Philipin... Các nước châu Âu, Mỹ cũng có đăng ký đầu tư nhưng số
lượng bé và chưa thực hiện đầu tư. Điều đáng nói là hầu hết các dự án đầu tư
của các nhà đầu tư nước ngoài đang triển khai ở Chu Lai lại tập trung vào các

43. ngành không thuộc danh mục khuyến khích đầu tư như: khai thác tận thu
khoáng sản, khai thác cát thô xuất khẩu, khai thác đá xây dựng. Trong số các
dự án đang hoạt động tại Chu Lai hiện nay thì các dự án loại này chiếm trên
50% về mặt số lượng.
+ Chưa thu hút được nhà đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng:
Thu hút vốn đầu tư vào Chu Lai trong thời gian qua mới chỉ tập trung
cho các nhà đầu tư thứ cấp, song lại là các nhà đầu tư nhỏ, với các ngành nghề
kinh doanh không được định hướng và chọn lọc mà không chú ý đến việc kêu
gọi các nhà đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng, đây mới chính là các nhà đầu tư
chiến lược cần tìm, chính họ mới là người tạo ra hạ tầng để thu hút đầu tư,
đồng thời là người tổ chức thu hút đầu tư có hiệu quả nhất.
Nhận thức chưa đúng vấn đề này và triển khai thực hiện xúc tiến đầu tư
chưa đúng mục tiêu, chưa có định hướng, đặc biệt chưa tìm ra các nhà đầu tư
hạ tầng là nguyên nhân rất quan trọng có ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu quả thu
hút vốn đầu tư vào khu kinh tế mở trong thời gian qua.
Nhìn chung, trong 4 năm qua thu hút đầu tư phát triển khu KTM Chu
Lai mặc dầu bước đầu đạt được một số kết quả rất đáng ghi nhận trong điều
kiện còn hết sức khó nhăn, vừa làm, vừa rút kinh nghiệm, cơ chế chính sách
chưa đồng bộ, bộ máy còn non trẻ. Tuy vậy, so với yêu cầu phát triển khu
kinh tế mở thì những kết quả đạt được còn rất nhỏ, tồn tại đã nêu và phân tích
trên đang là trở ngại đồng thời cũng là thách thức ro lớn mà chúng ta cần phải
tập trung giải quyết, tất nhiên đây là những vấn đề đòi hỏi phải được giải
quyết một cách đồng bộ với sự tham gia của nhiều cấp nhiều ngành và cũng
cần có thời gian nhất định.
Để làm được việc đó, điều quan trọng hàng đầu là phải tìm ra nguyên
nhân khách quan và chủ quan, đặt nó trong mối quan hệ nội tại và trong mối
liên hệ vùng, lãnh thổ, mối quan hệ đầu tư quốc tế trong điều kiện mở cửa, hội

44. nhập nhất là khi Việt Nam đã trở thành thành viên của tổ chức WTO, để từ đó
có các giải pháp khắc phục nhằm phát triển khu kinh tế mở theo mục tiêu đặt
ra của Bộ Chính trị và theo quyết định thành lập của Thủ tướng Chính phủ.
2.23. Những nguyên nhân hạn chế thu hút vốn đầu tư vào khu kinh
tế mở Chu Lai, tỉnh Quảng Nam
2.2.3.1. Nguyên nhân chủ quan
* Kết cấu hạ tầng chưa đồng bộ và còn nhiều yếu kém
+ Hệ thống cảng biển chưa được quy hoạch và đầu tư để có thể đón tàu
có tải trọng lớn vào làm hàng nên yếu tố “mở” về đường biển chưa được khai
thông, chưa có đủ điều kiện để mở rộng quan hệ kinh tế quốc tế. Thực vậy,
cảng Kỳ Hà với độ sâu hiện có của luồng vào cảng có đoạn chỉ 6m, nếu chỉ
duy tu nạo vét hàng năm thì cũng chỉ có thể đón tàu công suất dưới
7000DWT vào làm hàng. Trong khi đó yêu cầu vận tải biển phục vụ cho xuất
nhập khẩu hàng hoá thì cần phải có cảng container cho tàu tải trọng ít nhất từ
10.000 đến 20.000 DWT vào cảng thì chi phí vận chuyển mới có điều kiện hạ
thấp. Việc cảng Kỳ Hà chưa được đầu tư nâng cấp mở rộng để tiếp nhận tàu
có công suất lớn là một trong những yếu tố bất lợi về hạ tầng trong việc thu
hút vốn đầu tư vào khu KTM. Trên thực tế nhiều nhà đầu tư nước ngoài khi
nghiên cứu các cơ hội đầu tư vào Chu Lai họ đều thấy sự hấp dẫn của cơ chế
vượt trội song khi nghiên cứu về vận tải biển thì quy mô nhỏ của cảng chính
là lý do để trong một số trường hợp họ không quyết định đầu tư.
+ Các trục giao thông chính kết nối giữa các khu chức năng chưa được
đầu tư và lưu thông thuận lợi trực tiếp làm cho môi trường đầu tư kém hấp
dẫn nên chưa thu hút được nhiều các nhà đầu tư đến với Chu Lai.
Một số khu công nghiệp đang trong quá trình triển khai thi công thiếu
các hạ tầng cơ bản như hệ thống xử lý nước thải công nghiệp, các trục giao
thông liên khu... Điều này chưa đảm bảo cho các nhà đầu tư vào Chu Lai, một

45. số nhà đầu tư đã thực hiện dự án thì họ phàn nàn về điều kiện hạ tầng và việc
cung cấp các tiện ích.
+ Sân bay Chu Lai được xem là linh hồn của khu KTM, là lợi thế duy
nhất có trong các khu kinh tế ở Việt Nam là điều kiện tối quan trọng đểTW
chọn Chu Lai làm nơi xây dựng khu KTM đầu tiên ở nước ta, song cho đến
nay mới chỉ là sân bay vận chuyển hành khách nội địa, một tuần 2 chuyến từ
Thành phố HCM đến và ngược lại, hiện chưa có đường bay đi Hà Nội. Lợi
thế cuả nó về trung chuyển hàng hoá và hành khách quốc tế đang còn là tiềm
năng nên chưa có sức hấp dẫn đối với các nhà đầu tư. Việc đầu tư và khai thác
sân bay Chu Lai gắn liền với sự phát triển của KKTM Chu Lai và khu kinh tế
Dung Quất. Song vấn đề đặt ra là phải có chủ trương và kế hoạch đầu tư cho
sân bay một cách khả thi bởi nó là kết cấu hạ tầng cần phải được đầu tư trước,
làm cơ sở cho các nhà đầu tư thuộc các ngành và lĩnh vực tiếp tục thực hiện
theo định hướng phát triển của khu KTM Chu lai.
+ Hạ tầng một số khu công nghiệp đang đầu tư chưa đồng bộ cả về mặt
bằng, điện, nước và các yếu tố khác:
Đến nay Chu Lai đã đầu tư xây dựng 2 khu công nghiệp với tổng diện
tích khoảng trên 250 ha, đây là một sự cố gắng lớn trong điều kiện chưa có
nhà đầu tư kinh doanh kết cấu hạ tầng, chính nhờ vậy mới có điều kiện để thu
hút các nhà đầu tư vào khu kinh tế như đã nêu trong phần đánh giá thu hút
đầu tư. Song đầu tư xây dựng các khu công nghiệp ở Chu Lai trong thời gian
qua còn quá nhiều bất cập, chưa đảm bảo cấp điện một cách nhanh chóng và
thuận lợi cho nhà đầu tư. Việc đảm bảo nguồn nước cho sản xuất hiện đang
rất khó khăn. Một mặt, công suất nhà máy nước tại Chu Lai chưa đảm bảo
đáp ứng cho nhà đầu tư, mặt khác nhà máy nước hiện nay mới chỉ đảm bảo
nước sinh hoạt, nước phục vụ sản xuất chưa được lắp đặt và cung ứng kịp thời