SlideShare a Scribd company logo
1 of 129
1
ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
KHOA LUẬT
NGUYỄN VĂN SƠN
MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN
VỀ HOÃN THI HÀNH ÁN
TRONG LUẬT THI HÀNH ÁN HÌNH SỰ VIỆT NAM
LUẬN VĂN THẠC SĨ LUẬT HỌC
HÀ NỘI - 2014
2
ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
KHOA LUẬT
NGUYỄN VĂN SƠN
MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN
VỀ HOÃN THI HÀNH ÁN
TRONG LUẬT THI HÀNH ÁN HÌNH SỰ VIỆT NAM
Chuyên ngành: Luật hình sự và tố tụng hình sự
Mã số : 60 38 01 04
LUẬN VĂN THẠC SĨ LUẬT HỌC
Người hướng dẫn khoa học: TS. Nguyễn Khắc Hải
HÀ NỘI - 2014
3
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên
cứu khoa học của riêng tôi. Các số liệu, ví dụ và
trích dẫn trong luận văn đảm bảo độ tin cậy, chính
xác và trung thực. Những kết luận khoa học của
luận văn chưa từng được ai công bố trong bất kỳ
công trình nào khác.
TÁC GIẢ LUẬN VĂN
Nguyễn Văn Sơn
4
MỤC LỤC
Trang
Trang phụ bìa
Lời cam đoan
Mục lục
Danh mục các bảng
MỞ ĐẦU 1
Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ HOÃN THI HÀNH ÁN HÌNH SỰ 9
1.1. Thi hành án hình sự ở Việt Nam 9
1.1.1. Định nghĩa thi hành án hình sự 9
1.1.2. Đối tượng của hoạt động thi hành án 10
1.1.3. Chủ thể thi hành án hình sự 11
1.1.4. Các hoạt động có thể diễn ra trong quá trình thi hành án hình sự 12
1.2. Hoãn thi hành án hình sự ở Việt Nam 12
1.2.1. Khái niệm hoãn thi hành án hình sự 12
1.2.2. Đặc điểm hoãn thi hành án hình sự 14
1.2.3. Đối tượng hoãn thi hành án hình sự 16
1.2.4. Vai trò, ý nghĩa của chế định hoãn thi hành án hình sự 16
1.2.5. So sánh hoãn thi hành án hình sự với tạm đình chỉ thi hành
án hình sự, chậm thi hành án hình sự
22
1.3. Lịch sử hình thành và phát triển chế định hoãn thi hành án
hình sự ở Việt Nam
24
1.3.1. Thời kỳ trước năm 1945 24
1.3.2. Từ năm 1945 đến năm 1985 25
1.3.3. Từ năm 1985 đến năm 2010 26
1.4. Pháp luật về hoãn thi hành án hình sự của một số nước trên
thế giới
29
1.4.1. Pháp luật về hoãn thi hành án hình sự của Trung Quốc 30
5
1.4.2. Pháp luật về hoãn thi hành án hình sự của Liên bang Nga 34
1.4.3. Pháp luật về hoãn thi hành án hình sự của Hoa Kỳ 38
Chương 2: THỰC TRẠNG VÀ THỰC TIỄN ÁP DỤNG PHÁP LUẬT
VỀ HOÃN THI HÀNH ÁN HÌNH SỰ Ở VIỆT NAM
41
2.1. Thực trạng pháp luật về hoãn thi hành án hình sự ở Việt Nam 41
2.1.1. Thực trạng pháp luật về hoãn thi hành đối với trường hợp áp
dụng biện pháp tư pháp ở Việt Nam
42
2.1.2. Thực trạng pháp luật về hoãn thi hành án đối với những hình
phạt không phải là phạt tù ở Việt Nam
45
2.1.3. Thực trạng pháp luật về hoãn thi hành án phạt tù ở Việt Nam 47
2.2. Thực tiễn áp dụng pháp luật về hoãn thi hành án hình sự ở
Việt Nam
73
2.2.1. Thực tiễn áp dụng pháp luật về hoãn thi hành án đối với
trường hợp áp dụng biện pháp tư pháp ở Việt Nam
73
2.2.2. Thực tiễn áp dụng pháp luật về hoãn thi hành án đối với hình
phạt không phải là hình phạt tù ở Việt Nam
73
2.2.3. Thực tiễn áp dụng pháp luật về hoãn thi hành hình phạt tù ở
Việt Nam
74
2.3. Cơ chế thực thi pháp luật về hoãn thi hành án hình sự ở Việt Nam 84
2.4. Một số đánh giá nhận xét về hoãn thi hành án hình sự ở Việt Nam 85
Chương 3: MỘT SỐ KIẾN NGHỊ VÀ HOÀN THIỆN NÂNG CAO HIỆU
QUẢ CỦA CHẾ ĐỊNH HOÃN THI HÀNH ÁN Ở VIỆT NAM
94
3.1. Những định hướng và cơ sở của việc hoàn thiện các quy
định về hoãn thi hành án hình sự ở Việt Nam
94
3.2. Một số kiến nghị hoàn thiện pháp luật về hoãn thi hành án 105
3.3. Một số kiến nghị nhằm nâng cao hiệu quả của việc áp dụng
chế định hoãn thi hành án hình sự
113
KẾT LUẬN 117
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO 119
6
DANH MỤC CÁC BẢNG
Số hiệu
bảng
Tên bảng Trang
1.1 Sự khác nhau giữa hoãn thi hành án hình sự với tạm đình
chỉ thi hành án hình sự
23
1.2 Sự khác nhau giữa hoãn thi hành án hình sự với chậm thi
hành án hình sự
23
2.1 Số liệu hoãn thi hành án các năm từ 2009 - 2013 50
2.2 Số liệu hoãn thi hành án hình sự, tạm đình chỉ thi hành án
hình sự, miễn chấp hành án hình phạt
51
7
MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Trong quá trình phát triển của xã hội, xu thế quốc tế hóa về mọi mặt
ngày càng phát triển không chỉ về kinh tế, văn hóa mà cả pháp luật cũng có xu
thế ngày càng xích lại gần nhau hơn. Và tất cả đều tiến đến một mục tiêu đó là
pháp luật về quyền con người. Tuy rằng mọi quốc gia đều có những điều kiện
kinh tế văn hóa và xã hội riêng dẫn đến hệ thống quy phạm pháp luật cũng có
những đặc thù. Nhưng với xu phát triển của thế giới các quốc gia đều nhận
thức được việc hội nhập và tham gia vào những điều ước quốc tế là điều cần
thiết cho việc quản lý xã hội ngày càng phát triển.
Ở Việt Nam, cùng với việc tham gia ngày càng nhiều vào các điều ước
quốc tế thì việc nghiên cứu và điều chỉnh các quy phạm trong pháp luật quốc
gia để pháp luật vừa điều chỉnh tốt hơn những vấn đề xã hội phát sinh và vừa
đáp ứng được các quy định trong những công ước đã tham gia và ký kết cũng
là vấn đề được các nhà làm luật rất quan tâm. Điều này thể hiện rõ ở những
thay đổi cụ thể trong các quy phạm pháp luật hình sự từ việc giảm dần những
tội và những khung hình phạt còn áp dụng hình phạt tử hình hay việc quy
định cách thức thực hiện hình phạt tử hình sao cho giảm thiểu sự đau đớn cho
tử tù. Ngoài ra trong pháp luật hình sự Việt Nam cũng quy định nhiều hơn các
biện pháp tha miễn trách nhiệm hình sự. Và các đối tượng được áp dụng
những biện pháp tha miễn trách nhiệm hình sự đó cũng được mở rộng hơn.
Quy định về hoãn thi hành hình phạt tù là một điển hình, từ việc không có quy
phạm quy định về việc hoãn thi hành án cho đến việc xuất hiện quy phạm về
hoãn thi hành án đầu tiên được quy định tại Điều 69 Bộ luật hình sự năm
1985. Khi đó đối tượng được hoãn thi hành án chỉ giới hạn đó là những quân
nhân, phạm tội ít nghiêm trọng, và do nhu cầu chiến đấu hoặc phục vụ chiến
đấu. Đến Bộ luật tố tụng hình sự năm 1988 thì đã có sự thay đổi rõ rệt từ đối
8
tượng được xem xét - mọi đối tượng - đến lý do được hoãn (có 4 lý do: Bệnh
tật; có thai hoặc nuôi con dưới 36 tháng tuổi; lao động duy nhất; lý do công
vụ). Sự thay đổi này đã phần nào đáp ứng được nhu cầu thực tế của xã hội
thời điểm đó. Đến Bộ luật hình sự 1999 thì là sự phát triển cao hơn hoàn thiện
hơn so với quy định tại Bộ luật tố tụng hình sự năm 1988. Những sửa đổi này
không chỉ thể hiện tính nhân đạo, tính hợp lý của pháp luật hình sự Việt Nam
mà còn góp phần hoàn thiện hệ thống pháp luật hình sự Việt Nam nói riêng và
hệ thống pháp luật Việt Nam nói chung.
Hơn nữa hoãn thi hành án hình sự hay còn gọi là hoãn chấp hành hình
phạt là việc lùi thời gian bắt đầu thi hành hình phạt đã tuyên của người phải
thi hành án vì lý do cụ thể theo quy định của pháp luật. Đây là một trong
những chế định thể hiện sự khoan hồng của pháp luật hình sự, tạo cho pháp
luật không những mang tính răn đe phòng ngừa mà còn mang tính nhân đạo.
Tính nhân đạo của quy định này được thể hiện ở nội dung của các quy định
này hướng tới bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của con người bảo vệ những
quyền của con người như quyền được sống, quyền của trẻ em và quyền của
phụ nữ. Các quy định này này góp phần vào việc tạo cho luật hình sự không
những đanh thép mà còn mềm mại thấu tình đạt lý, góp phần vào việc đưa
pháp luật hình sự Việt Nam ngày càng hoàn thiện hơn ngày càng tiến gần hơn
với pháp luật thế giới trong quá trình hội nhập quốc tế.
Theo số liệu thống kê từ năm 2009 đến hết năm 2013 đã có 26.580 trường
hợp được hoãn thi hành án và trong số đó đã có 1285 trường hợp được Chủ
tịch Nước đặc xá miễn chấp hành hình phạt. Và theo thống kê tại địa bàn Hà
Nội thì không có trường hợp nào được hoãn thi hành án hình sự sau đó lại
được miễn chấp hành hình phạt tù đến nay họ có hành vi vi phạm bị xử lý
hình sự nữa. Qua thống kê trên ta thấy nếu như thực hiện tốt việc hoãn thi
hành án hình sự không chỉ làm cho pháp luật hình sự mềm mại hơn, nhân đạo
hơn, pháp luật bảo vệ quyền con người tốt hơn. Mà còn là một biện pháp tốt
để giảm bớt gánh nặng cho nhà nước thông qua việc giảm bớt những chi phí
9
đưa người bị kết án đi thi hành án đến việc những người bị kết án đó khi ở
ngoài xã hội họ vẫn có thể có những đóng góp cho xã hội.
Tuy nhiên, trong quá trình thực thi những quy định về hoãn thi hành
án hình sự vẫn còn xuất hiện những khó khăn vướng mắc cần xem xét và giải
quyết dứt điểm như một số đối tượng không thuộc diện được hoãn thi hành án
nhưng vẫn được hoãn hay những trường hợp nên được hoãn thi hành án
nhưng quy định của pháp luật lại không đưa họ vào những trường hợp có thể
được hoãn do đó không có căn cứ để xét hoãn cho họ. Hay như những khó
khăn vướng mắc trong quá trình xem xét giải quyết thủ tục hoãn thi hành án.
Do đó cần có những bổ sung, điều chỉnh căn cứ pháp lý cụ thể để các cơ quan
có thẩm quyền thực thi một cách đồng bộ và thống nhất đảm bảo tính nhân
đạo của chế định nhưng cũng không ảnh hưởng đến tính pháp chế và sự công
bằng của mọi công dân khi áp dụng chế định hoãn thi hành án hình sự.
Với mục đích như vậy chế định hoãn thi hành án hình sự cần có được
một hệ thống những quy phạm quy định từng trường hợp cụ thể, từng điều
kiện cụ thể để được hoãn thi hành án. Để tránh tình trạng những người bị kết
án có đủ điều kiện được hoãn thi hành án, cần được hoãn thi hành án, nên
được hoãn thi hành án thì không được hoãn thi hành án. Còn những trường
hợp không đủ điều kiện thì lại được hoãn thi hành án. Và trong tình hình hội
nhập quốc tế như hiện nay pháp luật về hoãn thi hành án hình sự của Việt
Nam còn một nhiệm vụ nữa đó là đảm bảo tính tương thích của pháp luật Việt
Nam với pháp luật quốc tế về lĩnh vực bảo vệ quyền con người. Nhìn vào quy
phạm pháp luật thi hành án của nước ta trong quá khứ và hiện tại thì thấy rằng
vấn đề hoãn thi hành án đã được quan tâm nhiều hơn rất nhiều nhưng cũng
cần có những nghiên cứu và hoàn thiện hơn nữa.
2. Tình hình nghiên cứu đề tài
Liên quan tới đề tài, ở Việt Nam đã có một số công trình nghiên cứu, tiêu
biểu như: Bảo vệ quyền con người trong trong tố tụng hình sự Việt Nam, Luận
10
án tiến sĩ luật học, của Nguyễn Quan Hiền, 2009; Đảm bảo quyền con người
trong hoạt động tư pháp ở Việt Nam, Luận án tiến sĩ Luật học, của Nguyễn Huy
Hoàn, 2005; Thực hiện pháp luật về quyền con người của phạm nhân, Luận
án tiến sĩ Luật học, của Nguyễn Đức Phúc, 2013; Bảo vệ quyền con người bằng
pháp luật tố tụng hình sự, Nguyễn Ngọc Chí, Tạp chí Khoa học (Kinh tế - Luật),
số 23, 2007. Những công trình nghiên cứu trên đã đi sâu nghiên cứu về vấn đề
quyền con người được thể hiện trong các quy pháp luật trong tố tụng hình sự và
trong hoạt động tư pháp của Việt Nam. Từ đó chỉ ra những điều đã làm được và
chưa làm được của Việt Nam trong việc bảo vệ quyền con người trong những
lĩnh vực trên. Đồng thời các tác giả đã đưa ra những kiến nghị nhằm bảo vệ tốt
hơn nữa quyền con người trong những hoạt động này. Trong đó vai trò của chế
định hoãn thi hành án cũng đã phần nào được nói tới trong các công trình này.
Về thi hành án hình sự thì có: Vũ Trọng Hách: Hoàn thiện về quản lý
nhà nước trong lĩnh vực thi hành án hình sự, Luận án tiến sĩ Luật học, 2004.
Ở luận án này tác giả đã nêu và phân tích rất sâu sắc khái niệm, đặc điểm của
quản lý nhà nước trong lĩnh vực thi hành án hình sự. Nêu rõ tầm quan trọng
của việc quản lý nhà nước trong lĩnh vực này. Từ đó đánh giá những kết quả
đã đạt được và chỉ ra những thiếu sót tồn tại của hoạt động quản lý nhà nước
trong lĩnh vực thi hành án hình sự.
Ngoài ra, còn một số công trình nghiên cứu khác như các báo cáo tổng
kết, tài liệu tập huấn, những bài viết trên các tạp chí chuyên ngành như:
- Báo cáo kết quả công tác thi hành án hình sự năm 2013, của Ban Nội
chính Trung ương. Báo cáo đã chỉ rõ những kết quả công tác thi hành án hình
sự năm 2013, những tồn tại, hạn chế và nguyên nhân và một số giải pháp, kiến
nghị. Theo đó, giao cho cơ quan thi hành án hình sự đề nghị với Tòa án nơi
người bị kết án đủ điều kiện được hưởng thời hiệu, người chấp hành xong hình
phạt đủ điều kiện xóa án tích cư trú ra quyết định, tạo thuận lợi cho người được
hưởng thời hiệu thi hành án hình sự, xóa án tích được thuận tiện và nhanh chóng.
11
- Tài liệu tập huấn về thi hành án hình sự, của Tòa án nhân dân
Thành phố Hồ Chí Minh gồm ba nội dung: Những quy định chung; hoãn thi
hành án phạt, tạm đình chỉ thi hành án phạt.
- Một số bài viết trên các báo, tạp chí chuyên ngành như: Một số ý
kiến về điều kiện hoãn (tạm đình chỉ) thi hành án phạt tù trong trường hợp
người bị kết án bị bệnh nặng, Vũ Văn Tiếu, Tạp chí Tòa án nhân dân, tháng
3-2006; Tham luận của Viện kiểm sát nhân dân tỉnh Hà Tĩnh Về thực trạng
công tác thi hành án hình sự và những kiến nghị đề xuất, năm 2011; Một số
vấn đề về thi hành án hình sự của Tòa án, của Thạc sĩ Nguyễn Quang Lộc,
đăng trên báo điện tử pháp luật Việt Nam ngày 12/09/2009; Kẽ hở lớn trong
vụ tạm hoãn thi hành án và đặc xá ở Hải Dương, đăng trên báo Pháp luật Việt
Nam ngày 16/11/2011. Các bài báo và các tham luận này đã phần nào nêu
được những tồn tại, hạn chế của chế định hoãn thi hành án hình sự và đã đưa
ra một số biện pháp nhằm hạn chế khắc phục những tồn tại hạn chế đó.
Nhìn chung cho đến nay tuy đã có một số công trình nghiên cứu về một
số lĩnh vực có liên quan đến những khía cạnh của chế định hoãn thi hành án hình
sự, thế nhưng chưa có bất kỳ công trình nào nghiên cứu một cách cơ bản và có
hệ thống về chế định hoãn thi hành án hình sự. Và đặc biệt là tính tương thích
của pháp luật về hoãn thi hành án hình sự ở Việt Nam đối với pháp luật quốc tế
về quyền con người. Trước yêu cầu đổi mới xây dựng nhà nước pháp quyền xã
hội chủ nghĩa, nhu cầu hội nhập quốc tế với việc nghiên cứu một cách cơ bản và
có hệ thống chế định hoãn thi hành án hình sự, có thể nói đề tài này sẽ đóng góp
một cách thiết thực vào việc hoàn thiện chế định hoãn thi hành án hình sự nói
riêng và hệ thống các quy phạm pháp luật về thi hành án hình sự nói chung.
3. Mục đích, nhiệm vụ của luâ ̣n văn
* Mục đích nghiên cứu
Phân tích làm rõ thực trạng công tác hoãn thi hành án hình sự ở Việt
Nam. Trên cơ sở đó đưa ra những giải pháp quy phạm pháp luật về hoãn thi
hành án hình sự.
12
* Nhiệm vụ nghiên cứu
- Hệ thống hóa lý luận chung về công tác hoãn thi hành án hình sự.
- Nghiên cứu kinh nghiê ̣m mô ̣t số nước về quy định hoãn thi hành án
hình sự.
- Phân tích đánh giá thực trạng công tác hoãn thi hành án hình sự ở
Việt Nam.
- Đưa ra các giải pháp nâng cao hiê ̣u quả của việc áp dụng chế định
hoãn thi hành án hình sự.
4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu
* Đối tượng nghiên cứu
Một số vấn đề lý luận và thực tiễn về hoãn thi hành án hình sự trong luật
thi hành án hình sự Việt Nam và những văn bản liên quan.
* Phạm vi nghiên cứu
Công tác hoãn thi hành án hình sự ở Việt Nam trong giai đoạn 2009-2013.
5. Cơ sở lý luận và các phƣơng pháp nghiên cứu
* Cơ sở lý luận
Cơ sở lý luận của luận văn là quan điểm của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư
tưởng Hồ Chí Minh về con người, về xây dựng Nhà nước và pháp luật, đấu tranh
phòng, chống tội phạm; quan điểm của Đảng và Nhà nước về đấu tranh chống
tội phạm cũng như thành tựu của các chuyên ngành khoa học pháp lý như li ̣ch sử
pháp luật, xã hội học pháp luật, luâ ̣t hình sự, tô ̣i pha ̣m học, luâ ̣t tố tụng hình sự,
luật thi hành án hình sự, những luâ ̣n điểm khoa học trong cáccông trình nghiên
cứ u, sách chuyên khảo và các bài viết đăng trên tạp chí của một số nhà kh oa
học pháp lý chuyên ngành về thi hành án hình sự và hoãn thi hành án hình sự.
* Các phương pháp nghiên cứu
13
Phương pháp phân tích tổng hợp để làm rõ thực trạng công tác hoãn
thi hành án hình sự ở Việt Nam; Phương pháp nghiên cứu so sánh nhằm làm
sáng tỏ hơn những thành tựu, hạn chế và nguyên nhân của công tác hoãn thi
hành án hình sự; Phương pháp thống kê học để xử lý số liệu.
6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn
Đây là một công trình vừ a có ý nghĩa về mă ̣t lý luâ ̣n , vừ a có ý nghĩa
về mă ̣t thực tiễn trong việc nghiên cứu và thực thi các chế định về hoãn thi
hành án. Để từ đó có những kiến nghị sửa đổi nhằm hoàn thiện hơn hệ thống
pháp luật về hoãn thi hành án hình sự ở nước ta.
* Về mặt lý luận
Luận văn là một công trình nghiên cứu chuyên khảo đề cập một cách có
hệ thống và tương đối toàn diện về hoãn thi hành án hình sự trong Luâ ̣t hình sự
Viê ̣t Nam trên cơ sở thực tiễn áp dụng trong những năm qua ở Việt Nam. Kết
quả nghiên cứu của luận văn góp phần hoàn thiện hơn về chế địnhhoãn thi hành
án hình sự trong luật hình sự Việt Nam. Cụ thể, luâ ̣n văn đã làm rõ các vấ n đề
chung về hoãn thi hành án; phân tích khái quát lịch sử hình thành và phát triển
của chế định này trong luật hình sự nước ta ; làm sáng tỏ các quy định của Bộ
luâ ̣t hình sự năm 1999 Bộ luật tố tụng hình sự và các văn bản quy phạm pháp
luật khác về hoãn thi hành án hình sự. Luận văn còn nghiên cứu một số quy
phạm về quyền con người trong pháp luật quốc tế. Từ đó đánh giá sự tương thích
của chế định hoãn thi hành án - một chế định mang tính nhân đạo trong pháp luật
hình sự- với các chuẩn mực quốc tế về quyền con người. Đồng thời luận văn
cũng nghiên cứu các quy định về hoãn thi hành án của một số quốc gia. Qua đó
chỉ ra những ưu điểm và cả những tồn tại , hạn chế trong những quy định của
pháp luật về hoãn thi hành án hình sự và quá trình thực thi những quy định này;
trên cơ sở đó đưa ra một số giải pháp kiến nghị nhằm hoàn thiện hệ thống pháp
luật về hoãn thi hành án hình sự và nâng cao hiê ̣u quả của những chế định trên.
* Về mặt thực tiễn
14
Luận văn góp phần vào việc chuẩn hóa các thủ tục xem xét đề nghị và
quyết định hoãn thi hành án cũng như đưa ra các kiến nghi ̣hoàn thiê ̣n các quy
phạm pháp luật ở khía cạnh lập pháp và thực ti ễn áp dụng. Những phương
hướng, giải pháp luận văn đưa ra có tính chất định hướng cho hoạt động của
các cơ quan có thẩm quyền trong quá trình giải quyết việc hoãn thi hành án.
Cùng với đó , luận văn còn có ý nghĩa là tài liệu tham khảo cần thiết
cho các nhà khoa học pháp lý , cán bộ thực tiễn đang công tác tại các cơ quan
bảo vệ pháp luật, các sinh viên và ho ̣c viên cao học.
7. Kết cấu của luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận, danh mục tài liệu tham khảo, nội dung
của luận văn gồm 3 chương.
Chương 1: Cơ sở lý luận về hoãn thi hành án hình sự.
Chương 2: Thực trạng và thực tiễn áp dụng pháp luật về hoãn thi hành
án hình sự ở Việt Nam.
Chương 3: Một số kiến nghị hoàn thiện và nâng cao hiệu quả của chế
định hoãn thi hành án hình sự ở Việt Nam.
15
Chương 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ HOÃN THI HÀNH ÁN HÌNH SỰ
1.1. THI HÀNH ÁN HÌNH SỰ Ở VIỆT NAM
1.1.1. Định nghĩa thi hành án hình sự
Sau khi người phạm tội thực hiện hành vi vi phạm pháp luật bị trừng
trị bởi pháp luật bằng những chế tài của luật hình sự. Cơ sở và nền tảng của việc
áp dụng chế tài đối với người phạm tội đó là bản án có hiệu lực của Tòa án
(một người chỉ bị coi là có tội và phải chịu hình phạt khi có bản án có hiệu lực
của Tòa án). Để buộc người bị kết án phải thực thi bản án đó thì cần có một
thủ tục tiếp sau đó là thi hành án hình sự. “Thi hành án hình sự là một khâu có
vai trò quan trọng nhằm đảm bảo đạt được mục đích của hình phạt là không chỉ
nhằm trừng trị người phạm tội mà còn nhằm giáo dục cải tạo họ trở thành công
dân có ích cho xã hội, ngăn ngừa họ phạm tội mới, đồng thời giáo dục mọi
người ý thức tuân theo pháp luật và các quy tắc của cuộc sống xã hội chủ
nghĩa, đấu tranh phòng và chống tội phạm” [19, tr. 7]. Cũng có quan điểm cho
rằng “thi hành án là giai đoạn của tố tụng hình sự nhằm thực hiện bản án và
quyết định có hiệu lực của Tòa án” [56, tr. 436]. Ngoài ra Thi hành án còn
được hiểu một cách đơn giản đó là "việc thực hiện trên thực tế các quyền,
nghĩa vụ đã được bản án, quyết định ghi nhận" [54, tr. 4]. Tuy đây không
được coi là những định nghĩa về thi hành án hình sự nhưng đã phần nào nêu
lên được ý nghĩa của hoạt động thi hành án. Hiện nay trong pháp luật hình sự
chưa có một khái niệm cụ thể về thi hành án hình sự. Tại Điều 1 Luật thi hành
án hình sự quy định về phạm vi điều chỉnh của luật thi hành án hình sự bao
gồm "nguyên tắc, trình tự, thủ tục, tổ chức, nhiệm vụ, quyền hạn của cơ quan
có thẩm quyền trong thi hành bản án, quyết định về hình phạt tù, tử hình, cảnh
cáo, cải tạo không giam giữ, cấm cư trú, quản chế, trục xuất, tước một số
16
quyền công dân, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc
nhất định, án treo, biện pháp tư pháp; quyền, nghĩa vụ của người chấp hành
án hình sự, biện pháp tư pháp; trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, cá nhân có
liên quan trong thi hành án hình sự, biện pháp tư pháp". Qua đây ta có thể đưa
ra một định nghĩa về thi hành án hình sự dưới góc độ khoa học luật hình sự
như sau: Thi hành án hình sự là việc các cơ quan có thẩm quyền tiến hành
các trình tự thủ tục để thực thi các quyết định về hình sự của bản án hình sự
như thi hành hình phạt tù, tử hình, cảnh cáo, cải tạo không giam giữ, cấm cư
trú, quản chế, trục xuất, tước một số quyền công dân, cấm đảm nhiệm chức
vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định, án treo, biện pháp tư pháp.
1.1.2. Đối tƣợng của hoạt động thi hành án
Đầu tiên cần phải khẳng định là thi hành án hình sự là việc đưa ra thi
hành phần hình phạt trong bản án hình sự. Thế nhưng không phải đối với mọi
hình phạt được tuyên trong bản án việc thi hành án hình sự đều diễn ra. Sau
khi bản án có hiệu lực, tùy theo phán quyết của tòa án sẽ quyết định giai đoạn
thi hành án sẽ được diễn ra như thế nào. Trong Bộ luật hình sự tại Điều 28 đã
quy định về hình phạt đối với những người bị kết án hình phạt có thể là những
hình phạt đơn giản như cảnh cáo hoặc phạt tiền và cũng có thể là những hình
phạt có thể ảnh hưởng đến quyền cao nhất của con người đó là quyền được
sống như hình phạt tử hình. Chính vì đặc thù của từng hình phạt dẫn đến có
một số hình phạt hoạt động thi hành án chỉ đơn giản diễn ra ngay tại phiên tòa
do Tòa tuyên như hình phạt cảnh cáo. Và cũng có những hình phạt do đặc thù
của hình phạt đó mà luật đã chuyển giao hình hình phạt đó cho cơ quan thi
hành án dân sự thi hành theo thủ tục như thi hành án dân sự (hình phạt tiền).
Và như vậy trong trường hợp này việc thi hành án hình sự cũng không diễn
ra. Như vậy tùy vào loại hình phạt mà tòa án áp dụng để xác định việc còn
hay không còn hoạt động thi hành án hình sự.
17
1.1.3. Chủ thể thi hành án hình sự
Chủ thể thi hành án hình sự bao gồm chủ thể phải thi hành án hình sự
và chủ thể chịu trách nhiệm thi hành án hình sự.
- Chủ thể phải thi hành án hình sự là chủ thể đã bị Tòa án áp dụng
một hay nhiều hình phạt được quy định trong Bộ luật hình sự để trừng trị vì
đã có hành vi vi phạm pháp luật hình sự. Vậy đó là những chủ thể nào? Theo
pháp luật hình sự Việt Nam thì chủ thể của tội phạm chỉ có thể là cá nhân do
đó chủ thể của hoạt động thi hành án hình sự cũng chỉ có thể là cá nhân mà
không thể là pháp nhân hay tổ chức. Và cá nhân này cũng cần có đủ những
điều kiện sau.
Thứ nhất: Chủ thể này phải có đủ năng lực trách nhiệm hình sự. Có
nghĩa là cá nhân này phải có đủ tuổi chịu trách nhiệm hình sự và không bị hạn
chế về năng lực nhận thức hành vi.
Thứ hai: Chủ thể này bị kết án bởi một hay nhiều bản án đã có hiệu
lực pháp luật. Bản án đã có hiệu lực pháp luật là bản án sơ thẩm không bị
kháng cáo kháng nghị sau một thời gian luật định (thông thường là 30 ngày kể
từ ngày tuyên án), hoặc bản án phúc thẩm không bị xem xét theo thủ tục giám
đốc thẩm hay tái thẩm.
Thứ ba: Hình phạt mà chủ thể đó phải thi hành cần phải có những
trình tự và thủ tục cụ thể để thi hành.
- Chủ thể chịu trách nhiệm thi hành án hình sự: Đó là những cá nhân
tổ chức được luật giao nhiệm vụ thực thi các hoạt động thi hành án. Theo quy
định của luật tố tụng hình sự Việt Nam và luật thi hành án thì Tòa án là cơ
quan có nhiệm vụ ra quyết định thi hành án, cơ quan thi hành án hình sự, các
trại giam, ủy ban nhân dân các cấp cũng có thể là chủ thể trong hoạt động thi
hành án tùy vào từng loại hình phạt cụ thể.
18
1.1.4. Các hoạt động có thể diễn ra trong quá trình thi hành án
hình sự
Giai đoạn thi hành án hình sự bắt đầu từ khi có quyết định thi hành án
và kết thúc khi người bị kết án chấp hành xong phần hình phạt chính trong bản
án đã tuyên. Và việc thi hành án hình sự có nghĩa là việc bắt người phạm tội
phải chấp hành hình phạt của bản án đã có hiệu lực đã áp dụng đối với họ. Bản
chất của hoạt động này là việc cơ quan nhà nước tước bỏ của người phạm tội
một số quyền nhất định quyền đó có thể là quyền được sống, quyền tự do đi lại
hay quyền được làm một công việc nhất định. Chính vì vậy ở giai đoạn này có
thể sẽ có một số trường hợp xảy như theo quyết định của bản án thi người phải
thi hành án chỉ bị tước bỏ một số quyền nhất định nhưng khi thi hành quyết
định đó vào thời điểm nhất định thì lại ảnh hưởng đến một số quyền khác của
người bị kết án dẫn đến cần phải giải pháp để vẫn đảm bảo được tính pháp chế
và tính hiệu lực của bản án nhưng cũng không ảnh hưởng đến những quyền
khác của người bị kết án. Do đó trong quá trình thi hành án có thể xuất hiện
một số hoạt động như hoãn thi hành án hình sự, tạm đình chỉ thi hành án hình
sự, đình chỉ thi hành án hình sự hoặc miễn chấp hành hình phạt. Những hoạt
động này là những hoạt động đặc biệt của thi hành án hình sự. Bởi những giai
đoạn này có thể xảy ra hoặc không xay ra tùy từng trường hợp cụ thể.
1.2. HOÃN THI HÀNH ÁN HÌNH SỰ TRONG LUẬT THI HÀNH ÁN
HÌNH SỰ VIỆT NAM.
1.2.1. Khái niệm hoãn thi hành án hình sự
Cũng như thi hành án hình sự Hoãn thi hành án hình sự là một khái
niệm bao hàm hoãn thi hành án của tất cả các hình phạt. Hiện nay trong pháp
luật hình sự và pháp luật thi hành án hình sự cũng chưa có một khái niệm cụ
thể về hoãn thi hành án hình sự. Nhưng dưới góc độ khoa học thì đã có một số
khái niệm về hoãn chấp hành hình phạt tù và hoãn thi hành hình phạt tử hình
như "Hoãn thi hành hình phạt tù là việc Chánh án Tòa án xét xử sơ thẩm
19
quyết định cho người bị kết án tù đang tại ngoại chưa phải chấp hành hình
phạt tù khi có những điều kiện do luật tố tụng hình sự quy định" [20, tr. 383].
Định nghĩa này được khái quát theo tinh thần của Bộ luật tố tụng hình sự khi
mà quy định hoãn thi hành án hình sự được quy định tại điều 231 Bộ luật tố
tụng hình sự. Cũng có quan điểm cho rằng: "Hoãn chấp hành án hình phạt tù
là chuyển việc thi hành hình phạt tù sang thời điểm muộn hơn" [59, tr. 310].
Đây là một cách nêu khái quát về bản chất của việc hoãn chấp hành hình phạt
tù nó không nêu được một số những đặc điểm cơ bản của việc hoãn thi hành
án hình sự. Ngoài ra còn có định nghĩa khác về hoãn thi hành án như sau:
"Hoãn chấp hành hình phạt tù là việc tạm dừng lại trong một thời hạn nhất
định việc chấp hành hình phạt tù của người bị kết án nếu người này chưa chấp
hành hình phạt tù đó" [6, tr. 794]. Đây có thể được coi là khái niệm tương đối
hoàn chỉnh về hoãn thi hành án hình phạt tù bởi nó đã nêu bật được những
đặc điểm cơ bản của hoãn thi hành án phạt tù để từ đó có căn cứ phân biệt
hoãn thi hành án phạt tù với những biện pháp tha miễn khác. Nhìn chung
những khái niệm trên đã phần nào nêu được những đặc điểm của hoạt động
hoãn thi hành hình phạt tù.
Còn đối với một số hình phạt khác như hình phạt tử hình thì chưa có
một định nghĩa cụ thể nào. Nhưng từ quy định tại điều 58 Luật thi hành án
hình sự và từ thực tiễn thi hành hình phạt tử hình thì thấy rằng việc hoãn thi
hành hình phạt tử hình cũng là việc tạm dừng việc thi hành hình phạt tử hình
khi có một số căn cứ theo luật định. Và thẩm quyền quyết định việc hoãn thi
hành hình phạt tử hình được giao cho Hội đồng thi hành hình phạt tử hình.
Từ quan điểm này đối chiếu với hoạt động hoãn thi hành án trên thực
tế ta cũng có thể đưa ra một khái niệm tổng quát về hoãn thi hành án hình sự
như sau: Hoãn thi hành án hình sự là việc cơ quan có thẩm quyền ra quyết
định tạm dừng trong một thời hạn nhất định việc thi hành án của người bị kết
án nếu người bị kết án này chưa thi hành hình phạt đó và thỏa mãn những
điều kiện theo luật định.
20
1.2.2. Đặc điểm hoãn thi hành án hình sự
- Hoãn thi hành án hình sự là hoạt động thực thi quyền lực công có
liên quan đến quyền nhân thân của con người. Đây là đặc điểm cơ bản để
phân biệt hoãn thi hành án hình sự với hoãn thi hành án dân sự. Bới hoãn thi
hành án dân sự là hoạt động liên quan trực tiếp đến quyền tài sản của một chủ
thể phải thi hành án.
- Đối tượng hoãn thi hành án hình sự chỉ là cá nhân, không có tổ
chức. Đặc điểm này xuất phát từ chủ thể chịu trách nhiệm hình sự được quy
định tại Bộ luật hình sự Việt Nam, đó là chủ thể chịu trách nhiệm hình sự
trong luật hình sự Việt Nam chỉ là cá nhân không có tổ chức. Và đặc điểm
này cũng nêu bật sự khác biệt của hoãn thi hành án hình sự với hoãn thi hành
án dân sự.
- Hoãn thi hành án hình sự chỉ được áp dụng khi người bị kết án chưa
thi hành án. Như vậy nếu người bị kết án đã hoặc đang thi hành án thì không
thể là đối tượng của hoãn thi hành án.
- Hoãn thi hành án chỉ áp dụng đối với một số hình phạt nhất định.
Đặc điểm này cũng xuất phát từ tính chất của từng hình phạt cụ thể vì một số
hình phạt sẽ không thể hoãn được vì ngay sau khi tuyên án hình phạt đó đã
bắt đầu có hiệu lực (hình phạt tù nhưng cho hưởng án treo). Hoặc một số hình
phạt sau khi tuyên án có hiệu lực ngay và chấm dứt hiệu lực ngay (hình phạt
cảnh cáo).
- Hoãn thi hành án chỉ áp dụng đối với một số trường hợp nhất định.
Đặc điểm này thì xuất phát từ ý nghĩa của chế định hoãn thi hành án hình sự.
Hoãn thi hành án hình sự là chế định nhân đạo trong một số trường hợp nhất
định, hiện tại thì theo pháp luật Việt Nam thì chỉ có một số trường hợp có thể
được hoãn thi hành án hình sự đó là đang mang thai hay đang nuôi con dưới
36 tháng tuổi, hiện là lao động duy nhất trong gia đình, đang mắc bệnh nặng
nếu đi thi hành án thì có thể bị ảnh hưởng đến tính mạng của người bị kết án
21
hay trường hợp hoãn thi hành án vì lý do công vụ. Ngoài ra còn một trường
hợp hoãn thi hành án đối với người bị kết án tử hình. Hoãn thi hành án tử hình
có thể xảy ra trong những trường hợp sau:
+ Trong quá trình tiến hành thủ tục thi hành án thì người bị kết án khai
những tình tiết mới liên quan đến hành vi phạm tội và có thể làm sáng tỏ
những hành vi phạm tội khác.
+ Người bị kết án là phụ nữ trước khi thi hành án phát hiện họ đang có
thai hoặc đang nuôi con dưới 36 tháng tuổi.
- Hoãn thi hành án hình sự được thực hiện bởi một số cơ quan có
thẩm quyền. Luật hình sự Việt Nam giao thẩm quyền cho Cơ quan thi hành
hình sự, Viện kiểm sát nhân dân và Tòa án là cơ quan có thẩm quyền xem xét
và ra quyết định hoãn thi hành án hình sự. Còn đối với trường hợp thi hành án
tử hình thì Hội đồng thi hành án tử hình là chủ thể có thẩm quyền được hoãn
thi hành án trong một số trường hợp nhất định.
- Hoãn thi hành án phải tuân thủ theo những trình tự và thủ tục chặt
chẽ. Xuất phát từ việc chế định hoãn thi hành án là một chế định nhân đạo và
chỉ được áp dụng cho một số người bị kết án trong một số trường hợp nhất
định. Để tránh trường hợp lợi dụng chính sách nhân đạo để trốn tránh việc thi
hành án hình sự làm ảnh hưởng đến tính hiệu lực của bản án và tính pháp chế
của pháp luật đảm bảo tính công bằng của xã hội. Pháp luật Việt Nam quy
định những trình tự thủ tục hết sức chặt chẽ để xem xét và quyết định đối với
những trường hợp hoãn thi hành án. Ngoài ra luật Viêt nam cũng đưa ra
những chế định về kiểm tra giám sát hoạt động về hoãn thi hành án cũng hết
sức chặt chẽ.
- Hoãn thi hành án là chế định nhân đạo của luật hình sự Việt Nam và
là chế định nằm trong nhóm những quy phạm bảo vệ quyền con người. Đặc
điểm xuất phát từ bản chất của hoạt động thi hành án hình đó là việc các cơ
quan có thẩm quyền thực hiện các hành vi nhằm hạn chế một số quyền của
22
người phạm tội theo quyết định tại một bản án có hiệu lực. Việc thực thi này
phải đảm bảo việc không ảnh hưởng đến những quyền mà người phạm tội
không bị hạn chế. Chế định hoãn thi hành án được đưa ra chính là để bảo vệ
những quyền này của người bị kết án như quyền được sống của con người,
bảo vệ quyền trẻ em, bảo vệ quyền của phụ nữ.
1.2.3. Đối tƣợng hoãn thi hành án hình sự
Là một trường hợp đặc biệt của giai đoạn thi hành án hình sự nên đối
tượng của hoãn thi hành án hình sự trước tiên phải thuộc đối tượng của thi
hành án hình sự ngoài ra đối tượng của hoãn thi hành án hình sự còn có một
số đặc điểm riêng mà đối tượng của thi hành án hình sự không có. Vậy đối
tượng nào có thể được hoãn thi hành án hình sự. Đó là những người bị kết án
có thể thỏa mãn một số trường hợp sau:
- Người bị kết án đó phải chấp hành những hình phạt nhất định mà cụ
thể ở đây có thể là hình phạt tù, tử hình, trục xuất, tước một số quyền công
dân, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định
và biện pháp tư pháp đưa vào trường giáo dưỡng.
- Người bị kết án đó phải đáp ứng được những điều kiện theo luật định
trong từng trường hợp cụ thể như là phụ nữ có thai hay nuôi con dưới 36 tháng
tuổi, đang mắc bệnh nặng, là lao động duy nhất trong gia đình hay đang thực
hiện một công vụ không thể có người thay thế. Còn trong trường hợp hoãn thi
hành án tử hình thì phải đáp ứng được những yêu cầu tại khoản 1 Điều 58 luật
thi hành án hình sự.
1.2.4. Vai trò, ý nghĩa của chế định hoãn thi hành án hình sự
- Hoàn thiện hệ thống pháp luật
Với vai trò là một chế định trong luật hình sự Việt Nam các quy định
trong chế định Hoãn thi hành án góp phần làm hoàn thiện hệ thống pháp luật
hình sự của Việt Nam. Trên cơ sở điều chỉnh những quan hệ xã hội phát sinh
23
trong quá trình thực thi các chế định về thi hành án đòi hỏi phải giải quyết
những tình huống cụ thể như sau khi có bản án quyết định thi hành án, người
phải thi hành án bị bệnh nặng nếu bắt họ đi thi hành án thì sẽ ảnh hưởng đến
tính mạng của họ, mà điều này thì nhà làm luật không mong muốn vì với mức
độ phạm tội của họ thì họ chỉ phải bị trừng phạt với một mức tù nhất định. Và
nếu tính mạng của họ bị xâm phạm thì kết quả của việc áp dụng hình phạt đối
với họ có thể sẽ có những tác động không mong muốn. Thứ nhất là xâm phạm
đến quyền được sống của con người. Thứ hai là gây bức xúc đối với thân
nhân của người bị kết án. Thứ ba gây tổn thất cho nhà nước vì phải lo những
khâu hậu sự cho họ. Và từ đó có thể gây mất lòng tin của người dân đối với
pháp luật và với nhà nước. Chính vì vậy thay vì việc bắt họ đi thi hành án
ngay lập tức pháp luật quy định việc các cơ quan có thẩm quyền có thể xem
xét cho ngời bị kết án đợc hoãn thi hành án một thời gian để họ có điều kiện
được hoãn thi hành án một thời gian để họ chữa bệnh sau khi điều kiện sức
khỏe của họ có thể đi thi hành án được thì sẽ bắt họ đi thi hành án. Và như
vậy chỉ với một hành vi pháp lý không có vi phạm bất kỳ nguyên tắc nào của
hiến pháp và pháp luật những người thực thi pháp luật đã giải quyết được cơ
bản những vấn đề đặt ra và ngăn ngừa hoàn toàn những vấn đề có thể phát sinh.
- Bảo vệ quyền con người, quyền trẻ em, quyền phụ nữ
Với vai trò là một chế định nhân đạo trong pháp luật hình sự, chế định
hoãn thi hành án hướng tới bảo về quyền trẻ em và quyền phụ nữ và cao hơn
cả là quyền con người. Việt Nam chính thức ký kết và phê chuẩn công ước về
các quyền dân sự chính trị, Tuyên ngôn của thế giới về nhân quyền, Công ước
quốc tế quyền trẻ em, Công ước quốc tế quyền phụ nữ. Còn công ước quốc tế
về người khuyết tật thì Việt Nam đã ký kết và dự kiến đến đầu năm 2014 sẽ
phê chuẩn. Với mục đích xây dựng hệ thống pháp luật vì quyền con người
nên Việt Nam đã nghiên cứu và chọn lọc những công ước để tham gia và ký
kết cùng với đó chuẩn hóa hệ thống pháp luật cho phù hợp với yêu cầu và
mục tiêu đã đặt ra. Và mục tiêu bảo vệ quyền con người bảo vệ phụ nữ và trẻ
24
em đã được thể hiện trong rất nhiều chế định khác nhau trong đó có chế định
hoãn thi hành án. Bằng việc bảo vệ quyền được sống của con người, quyền
được chăm sóc nuôi dưỡng của trẻ em, và quyền được sinh đẻ của phụ nữ các
quy định trong chế định hoãn thi hành án đã tạo một hành lang pháp lý để các
cơ quan có thẩm quyền cũng như những người dân hiểu và cùng hướng tới
bảo vệ những người yếu thế trong xã hội, trẻ em và phụ nữ.
- Bảo vệ pháp chế xã hội chủ nghĩa
Pháp chế xã hội chủ nghĩa là một chế độ và trật tự pháp luật trong đó
tất cả các cơ quan nhà nước, các tổ chức xã hội và mọi công dân đều phải
tôn trọng và thực hiện pháp luật một cách nghiêm chỉnh, triệt để và chính
xác [6, tr. 213] Một nền pháp chế thống nhất, vững chắc là cơ sở cần thiết cho
hệ thống pháp luật điều chỉnh có hiệu quả các quan hệ xã hội, phát huy được
hiệu lực của mình; mặt khác, chỉ khi có một hệ thống pháp luật hoàn chỉnh,
đồng bộ, phù hợp và được sửa đổi, điều chỉnh, bổ sung kịp thời khi cần thiết,
thì nền pháp chế mới được củng cố và tăng cường.
Theo quy định của Hiến pháp năm 2013 thì Tòa án là một trong những
cơ quan có nhiệm vụ bảo vệ pháp chế xã hội chủ nghĩa. Tại Điều 126 quy định:
Tòa án nhân dân và Viện kiểm sát nhân dân nước Cộng hòa
xã hội chủ nghĩa Việt Nam, trong phạm vi chức năng của mình, có
nhiệm vụ bảo vệ pháp chế xã hội chủ nghĩa, bảo vệ chế độ xã hội
chủ nghĩa và quyền làm chủ của nhân dân, bảo vệ tài sản của Nhà
nước, của tập thể, bảo vệ tính mạng, tài sản, tự do, danh dự và nhân
phẩm của công dân [39].
Và Tòa án thực thi nhiệm vụ hiến định của mình bằng việc đưa ra các
quyết định hoặc bản án. Và sau khi có bản án hoặc quyết định của Tòa án thì
việc thực thi các quyết định và bản án đó cũng được pháp luật quy định rất cụ
thể tại Điều 22 Bộ luật tố tụng hình sự:
25
Bảo đảm hiệu lực của bản án và quyết định của Tòa án.
1. Bản án và quyết định của Tòa án đã có hiệu lực pháp luật
phải được thi hành và phải được các cơ quan, tổ chức và mọi công
dân tôn trọng. Cá nhân, cơ quan, tổ chức hữu quan trong phạm vi
trách nhiệm của mình phải chấp hành nghiêm chỉnh bản án, quyết
định của Tòa án và phải chịu trách nhiệm trước pháp luật về việc
chấp hành đó
2. Trong phạm vi trách nhiệm của mình, các cơ quan nhà
nước, chính quyền xã, phường, thị trấn, tổ chức và công dân phải
phối hợp với cơ quan, tổ chức có nhiệm vụ thi hành bản án, quyết
định của Tòa án trong việc thi hành án.
Các cơ quan nhà nước, chính quyền xã, phường, thị trấn có
trách nhiệm tạo điều kiện và thực hiện yêu cầu của cơ quan, tổ chức
có nhiệm vụ thi hành bản án, quyết định của Tòa án trong việc thi
hành án [32].
Điều 256 Bộ luật tố tụng hình sự quy định:
Trong thời hạn bảy ngày, kể từ ngày bản án, quyết định sơ
thẩm có hiệu lực pháp luật hoặc kể từ ngày nhận được bản án, quyết
định phúc thẩm, quyết định giám đốc thẩm, quyết định tái thẩm,
Chánh án Tòa án đã xử sơ thẩm phải ra quyết định thi hành án hoặc
ủy thác cho Tòa án khác cùng cấp ra quyết định thi hành án...
Trong trường hợp người bị kết án đang tại ngoại thì quyết
định thi hành án phạt tù phải ghi rõ trong thời hạn bảy ngày, kể từ
ngày nhận được quyết định, người đó phải có mặt tại cơ quan Công
an để thi hành án [32]
Như vậy là sau khi có bản án, quyết định của Tòa án việc thi hành bản
án phải được thực thi và thời hạn thực thi bản án cũng được luật ấn định.
26
Nhưng khi thực thi các quyết định và bản án của Tòa án đã xuất hiện một số
trường hợp như người phải thi hành án đang mắc bệnh hiểm nghèo cần phải
được chữa trị nếu họ đi thi hành án thì sẽ ảnh hưởng đến tính mạng của họ,
hay người bị kết án đang mang thai hoặc nuôi con nhỏ… Lúc này vấn đề đặt
ra là có thể bắt họ đi thi hành án ngay được không nếu không bắt thi hành án
thì sẽ vi phạm quy tắc pháp chế, còn nếu bắt đi ngay thì có thể ảnh hưởng đến
tính mạng của họ hoặc tính mạng của người thân họ. Chế định hoãn thi hành
án bao gồm những quy phạm để điều chỉnh giải quyết những vướng mắc trên
để đảm bảo tính pháp chế, tính hợp lý của pháp luật.
- Tạo hành lang pháp lý để cơ quan nhà nước thực hiện nhiệm vụ của
mình (tạm hoãn thi hành án để phục vụ điều tra hay xét xử vụ án khác)
Sau khi có bản án có hiệu lực việc thi hành án sẽ được tiến hành trong
thời gian theo luật định để đảm bảo tính hiệu lực của bản án. Đối hình phạt tử
hình cũng vậy tuy rằng có những thủ tục chặt chẽ hơn trong quá trình thi hành
hình phạt tử hình. Vì đặc thù của thi hành hình phạt tử hình là việc cơ quan có
thẩm quyền tước bỏ quyền sống của người chấp hành án đây là quyền cao
nhất và quan trọng nhất của con người. Ngoài những quy định rất chặt chẽ ra
thì pháp luật cũng cho phép người phải thi hành án tử hình có được những cơ
hội để được giữ lại quyền được sống, như quyền được viết đơn đề nghị Chủ
tịch Nước xem xét ân giảm, sau khi họ đã viết đơn xin ân giảm mà không
được Chủ tịch Nước chấp thuận thì việc thi hành hình phạt tử hình của họ sẽ
tiếp tục được tiến hành. Nhưng trong quá trình tiến hành các thủ tục để thi
hành hình phạt tử hình nếu phát hiện một trong những điều kiện tại Điều 58
Luật thi hành án hình sự thì Hội đồng thi hành án tử hình quyết định hoãn
việc thi hành án tử hình đối với người phải thi hành án. Một trong những điều
kiện quy định tại Điều 58 Luật thi hành án hình sự là "Ngay trước khi thi hành
án người chấp hành án khai báo những tình tiết mới về tội phạm" [36]. Theo
quy định tại điều luật này thì người phải thi hành án đã khai ra những tình tiết
27
mới về tội phạm giúp cho các cơ quan chức năng có thể có những chứng cứ
quan trọng trong việc phát hiện điều tra truy tố và xét xử những hành vi phạm
tội khác. Trong trường hợp này người phải thi hành án là nhân chứng, là
nguồn chứng cứ quan trọng vì thông qua lời khai của họ các cơ quan chức
năng sẽ xác định chính xác hơn đối tượng có hành vi vi phạm pháp luật, hành
vi vi phạm pháp luật, địa điểm xảy ra hành vi vi phạm… Để từ đó cơ quan
chức năng có những biện pháp để ngăn chặn và triệt phá hành vi vi phạm
pháp luật đó. Đồng thời trong quá trình điều tra truy tố và xét xử người phải
thi hành án đó sẽ là nhân chứng quan trọng giúp cho các cơ quan tiến hành tố
tụng đấu tranh khai thác để làm rõ hành vi phạm tội. Như vậy với việc bổ
sung quy phạm về hoãn thi hành hình phạt tử hình vào chế định Hoãn thi hành
án đã làm cho chế định hoãn thi hành án thêm hoàn thiện trở thành cơ sở pháp
lý cho các cơ quan tiến hành tố tụng hoàn thành nhiệm vụ của mình.
- Thể hiện tính xã hội, tinh nhân đạo của pháp luật
Pháp luật là hệ thống các quy định (hay các quy tắc xử sự chung và
nguyên tắc, các khái niệm pháp lý) do nhà nước đă ̣t ra hoă ̣c thừ a nhâ ̣n và đảm
bảo thực hiện , thể hiê ̣n ý chí và bảo vê ̣lợi ích của giai cấp thống tri ̣hay lực
lượng cầm quyền cũng như của toàn xã hội và là công cụđiều chỉnh các quan
hê ̣xã hội nhằm thiết lâ ̣p và giữ gìn trâ ̣t tự xã hội.
Thế nào là tính xã hội, nhân đạo của pháp luật: pháp luật không những
bảo vệ quyền lợi của giai cấ p thống tri ̣mà pháp luâ ̣t còn thể hiê ̣n tính xã hội
bằng viê ̣c bảo vê ̣quyền lợi của các giai cấp khác trong xã hội , những người
yếu thế của xã hội [58, tr. 123]. Điều này thể hiê ̣n rõ hơn qua các chế đi ̣nh
hoãn thi hành án. Qua những chế đi ̣nh này pháp luâ ̣t thể hiê ̣n rõ tính nhân đa ̣o
của nó. Điều này được chứ ng minh qua những minh chứ ng cụthể sau:
+ Hoãn thi hành án tử hình sau đó được ân giảm xuống tù chung thân .
Sau khi bi ̣tuyên án tử hình bi ̣á n sẽ phải thi hành án trong thời ha ̣n nhất đi ̣nh
28
và theo những trình tự thủ tục chặt chẽ do pháp luật nhưng do một số điều
kiê ̣n nhất đi ̣nh họđược hoãn thi hành án tử hình . Điều kiê ̣n đó có thể là viê ̣c
họ khai ra những tình tiết mới hay hành vi phạm tội mới tích cực giúp cơ quan
có thẩm quyền đấu tranh phòng chống tội phạm . Từ những đóng góp đó họ
được chủ ti ̣ch nước ân xá giảm hình pha ̣t tử hình xuống còn hình pha ̣t tù
chung thân.
+ Hoãn thi hành án người thi hành án có điều kiện chữa bệnh bảo vệ
sự sống của họ. Theo quy đi ̣nh của điều 61 luâ ̣t hình sựViê ̣t nam thì người bi ̣
bê ̣nh nă ̣ng đến mứ c nếu đi thi hành án thì có thể ảnh hưởng đến tính ma ̣ng của
họ thì có thể được hoãn thi hành án .Viê ̣c quy đi ̣nh như vâ ̣y ta ̣o điều kiê ̣n cho
người bi ̣kết án nếu bi ̣bê ̣nh nă ̣ng có thể được hoãn thi hành án để họcó thể có
điều kiê ̣n tốt nhất để điều tri ̣bê ̣nh tâ ̣t . Khi ho ̣có đủ điều kiê ̣n sứ c khỏe thì lại
bắt họđi thi hành án.
+ Hoãn thi hành án để họ có thể chăm lo tốt hơn cho gia đình họ và
con cái họ.
1.2.5. So sánh hoãn thi hành án hình sự với tạm đình chỉ thi hành
án hình sự, chậm thi hành án hình sự
* Hoãn thi hành án hình sự với tạm đình chỉ thi hành án hình sự
Giống nhau:
- Hoãn thi hành án hình sự và tạm đình chỉ thi hành án hình sự đều
nằm trong nhóm quy phạm về bảo vệ quyền con người.
- Cùng được thực hiện theo những trình tự thủ tục chặt chẽ theo luật định.
- Cũng tạo điều kiện cho người bị kết án được ở ngoài xã hội vì một
số lý do theo luật định.
- Những lý do để người phải thi hành án được hoãn thi hành án và tạm
đình chỉ thi hành án là giống nhau.
29
Khác nhau:
Bảng 1.1: Sự khác nhau giữa hoãn thi hành án hình sự
với tạm đình chỉ thi hành án hình sự
Hoãn thi hành án hình sự Tạm đình chỉ thi hành án hình sự
Thời điểm: Tạm dừng thời điểm bắt đầu
việc thi hành án.
Người bị kết án chưa đi thi hành án.
Thẩm quyền đề nghị hoãn thi hành án
bao gồm:
Thẩm quyền quyết định hoãn thi hành án
bao gồm: Chánh án tòa án nhân dân cấp
huyện và chánh án tòa án nhân dân cấp tỉnh.
Người bị kết án đang đI thi hành án thì
được tạm dừng.
Người bị kết đang đi thi hành án.
Thẩm quyền đề nghị tạm đình chỉ bao
gồm:
Thẩm quyền quyết định tạm đình chỉ thì
chỉ là Chánh án tòa án nhân dân cấp tỉnh.
Nguồ n: Tác giả tổ ng hợ p từ Bộ luậ t hình sự và Bộ
luậ t tố tụ ng hình sự .
* Hoãn thi hành án hình sự với chậm thi hành án hình sự
Giống nhau: Đều đẩy lùi thời điểm bắt đầu thi hành án của người phải
thi hành án
Khác nhau:
Bảng 1.2: Sự khác nhau giữa hoãn thi hành án hình sự
với chậm thi hành án hình sự
Hoãn thi hành án Chậm thi hành án hình sự
Là một trường hợp được pháp luật dự liệu
Được quy định cụ thể rõ ràng về đối
tượng, điều kiện, trình tự và thời gian.
Là một chế định nhằm bảo vệ pháp chế
bảo vệ tính hiệu lực của bản án.
Không được dự liệu trong luật.
Không có
30
Nguồ n: Tác giả tổ ng hợ p từ Bộ luậ t hình sự và Bộ
luậ t tố tụ ng hình sự .
1.3. LỊCH SỬ HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN CHẾ ĐỊNH HOÃN THI
HÀNH ÁN HÌNH SỰ Ở VIỆT NAM
Là một chế định trong luật hình sự Việt Nam nên lịch sử của chế định
Hoãn thi hành án hình sự phụ thuộc vào sự phát triển của Luật hình sự Việt
Nam. Mà luật hình sự thì lại bị chi phối bởi tình hình kinh tế xã hội trong từng
thời kỳ. Chính vì vậy cùng với sự hình thành và phát triển của xã hội pháp
luật hình sự, nói chung và chế định hoãn thi hành án cũng phát triển theo từng
thời kỳ. Căn cứ vào đặc thù của tình hình xã hội của Việt Nam ta có thể chia
sự phát triển đó thành ba thời kỳ.
1.3.1. Thời kỳ trƣớc năm 1945
Đây là thời kỳ đất nước ta chịu sự thống trị của chế độ phong kiến và
sau đó là chế độ thực dân phong kiến. Chế độ phong kiến là một chế độ quân
chủ chuyên chế đứng đầu là vua người nắm giữ tất cả quyền hành, đặc trưng
của nó là: thâu tóm tất cả quyền lực của đất nước, luôn kìm hãm sự phát triển
trong tất cả tư tưởng tiến bộ của nhân dân, luôn đặt tất cả quyền lợi của mình
lên cao, xã hội thường phân chia ra nhiều giai cấp thống trị khác nhau, là nơi
không có sự công bằng về công lí. Điều này được thể hiện trong các văn bản
pháp luật của nhà nước phong kiến. Luật hình sự của nhà nước phong kiến
được xem như công cụ để bảo vệ quyền lực tối cáo của Vua cũng như bảo vệ
sự bất bình đẳng trong xã hội đó. Chính vì vậy tính nhân đạo trong pháp luật
hình sự ở thời kỳ này không được xem trọng và những quy định mang tính
nhân đạo như chế định hoãn thi hành án do đó cũng chưa được hình thành.
Pháp luật về hình sự ở thời kỳ phong kiến của Việt Nam cần nhắc đến hai bộ
luật đó là Luật Hồng Đức và Quốc triều hình luật.
- Theo luật Hồng Đức quy định thì hệ thống các hình phạt bao gồm
ngũ hình và các hình phạt khác.
31
Ngũ hình được quy định tại Điều 1 bao gồm: xuy, trượng, đồ, lưu, tử.
Xuy là đánh bằng doi, trượng là hình thức đánh bằng gậy, đồ là hình thức
trượng kèm theo việc bắt đi làm một công việc nhất định nào đó, lưu là hình
thức bắt đi lưu đày ở một nơi nào đó còn tử là hình thức tước đoạt đi quyền
được sống của người phạm tội.
Hình phạt khác bao gồm: Biếm tư, tịch thu tài sản, phạt tiền, thích chữ
vào cổ hoặc mặt và xung vợ con làm nô tỳ [67].
Trong các hình phạt trên nếu xét về tính chất thì cũng có những hình
phạt thì việc hoãn thi hình phạt đó có thể được đặt ra. Thế nhưng trong Luật Hồng
Đức không có một quy định nào đưa ra vấn đề về hoãn thi hành án hình sự.
- Đến Hoàng Việt luật lệ hay còn được biết đến với tên Hoàng triều
luật lệ, Quốc triều điều luật, Nguyễn triều hình luật, Bộ luật Gia Long là bộ
luật chính thức của Việt Nam thời đầu nhà Nguyễn do Bắc thành Tổng trấn
Nguyễn Văn Thành soạn thảo và vua Gia Long cho ban hành năm 1815. Ở bộ
luật này cũng tồn tại 05 hình phạt là xuy, trượng, đồ, lưu, tử như bộ luật Hồng
Đức [41]. Và cũng giống như Bộ luật Hồng Đức, trong giai đoạn này không
đề cập đến vấn đề hoãn thi hành án.
1.3.2. Từ năm 1945 đến năm 1985
Thời kỳ này do đặc thù đất nước phần lớn thời gian vẫn còn trong
khói lửa chiến tranh do đó những quy định về thi hành án cũng còn rất đơn
giản chỉ nằm trong một số quy phạm của bộ Tư pháp - khi đó có nhiệm vụ
quản lý về việc thi hành án. Ngày 3/6/1946, Bộ Tư pháp đã ban hành Thông
tư số 1735, trong đó nêu rõ vai trò của thi hành án hình sự nói chung, thi hành
án phạt tù nói riêng:
Bản bộ xét việc thi hành án hình là một việc rất cần, vì rằng
nếu Tòa án đã xử phạt tù hoặc tiền một phạm nhân nào mà nếu án
không được thi hành đến triệt để thì e rằng các Tòa án sẽ mất giá trị
32
đối với dân chúng. Vì vậy, bản bộ đề nghị với quý bộ ra chỉ thị cho
các cơ quan hành chính khi nào nhân được trích lục án:
Nếu phạt tù người nào, thì bắt ngay người phạm pháp rồi
giao cho giám đốc đề lao [1, tr. 209].
Qua đây ta thấy tại giai đoạn này việc hoãn thi hành án không được
đưa ra.
1.3.3. Từ năm 1985 đến năm 2010
Đây là giai đoạn đất nước tuy đã giành được độc lập thống nhất đất
nước nhưng về tình hình hình kinh tế xã hội của đất nước trải qua rất nhiều
biến động. Từ việc chuyển đổi từ hình thái kinh tế tập trung bao cấp sang cơ
chế thị trường theo định hướng xã hội chủ nghĩa. Từ việc định hướng quan hệ
theo hình thức đóng cửa chỉ giao lưu với những nước xã hội chủ nghĩa sang
việc chính sách mở cửa quan hệ với tất cả các nước trên phương diện hợp tác
cùng có lợi. Đòi hỏi pháp luật Việt Nam cũng cần có những thay đổi cho phù
hợp với những điều kiện kinh tế xã hội của từng giai đoạn. Cũng chính vì vậy
mà trong thời kỳ này pháp luật hình sự Việt Nam nói chung và pháp luật về
hoãn thi hành án hình sự Việt Nam nói riêng cũng có những thay đổi liên tục
nhằm đáp ứng những yêu cầu của đất nước.
- Luật hình sự năm 1985: Khi Việt Nam có Bộ luật hình sự thì đi cùng
với đó chế đinh hoãn thi hành án cũng được quy định trong phần chung của
Bộ luật hình sự với chỉ duy nhất 01 quy định về hoãn thi hành án tại Điều 69
Bộ luật hình sự đó là hoãn thi hành hình phạt tù. Và theo quy định tại điều
luật này thì đối tượng được xem xét để được quyền hưởng chế định nhân đạo
này chỉ là "Quân nhân" và chỉ trong trường hợp "phạm tội ít nghiêm trọng".
Ngoài những điều kiện này thì còn phải thỏa mãn một số những điều kiện
khác đó là "do nhu cầu chiến đấu hoặc phục vụ chiến đấu" và "được người chỉ
huy từ cấp trung đoàn trở lên đề nghị cho ở lại đơn vị tiếp tục làm nhiệm vụ".
33
Tại thời điểm này luật chỉ giới hạn những đối tượng được hoãn thi hành án là
những quân nhân còn những đối tượng khác thì không phải là đối tượng để
xem xét vấn đề hoãn thi hành án. Không chỉ có thế điều kiện để những quân
nhân được hoãn thi hành án phải là phạm tội ít nghiêm trọng (phạm tội có
khung hình phạt từ 03 năm trở xuống) và do nhu cầu chiến đấu hoặc phục vụ
chiến đấu mới có thể được xem xét hoãn thi hành án.
Nhìn nhận từ hoàn cảnh lịch sử của Việt Nam trong giai đoạn đó, khi
mà đất nước mới trải qua những năm dài chiến tranh. Những dấu tích của
chiến tranh vẫn còn in đậm trong tư duy ý nghĩ của mỗi người. Và các nhà
làm luật của Việt Nam tại thời điểm đó cũng bị ảnh hưởng bởi thời kỳ lịch sử
này và mọi sự khoan hồng của pháp luật vẫn ưu tiên cho việc bảo vệ độc lập
chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của đất nước.
- Đến Bộ luật tố tụng hình sự năm 1988, đến thời điểm này chế định
hoãn thi hành án của Việt Nam đã có những bước phát triển rõ rệt từ việc chỉ
quy định có 01 trường hợp có thể được hoãn thi hành án. Theo quy định tại
Điều 231 Bộ luật tố tụng hình sự thì có 04 trường hợp có thể được hoãn thi
hành án. Đó là trường hợp người bị kết án bị ốm nặng, người bị kết án là phụ
nữ có thai hoặc mới sinh đẻ, người bị kết án là người lao động duy nhất trong
gia đình và quân nhân bị kết án về một tội ít nghiêm trọng, nếu do nhu cầu
chiến đấu hoặc phục vụ chiến đấu. Trong bốn trường hợp trên thì chúng ta
thấy vẫn tồn tại 01 trường hợp đã được quy định tại Điều 69 Bộ luật hình sự
năm 1985.
Đến năm 1993 khi Pháp lệnh thi hành án phạt tù có hiệu lực thì tại
Điều 17 Pháp lệnh thi hành án phạt tù cũng có những quy định bổ sung thêm
cho quy định tại Điều 231 Bộ luật tố tụng hình sự. Trong giai đoạn này cũng
có một số văn bản dưới luật được ban hành để hướng dẫn cụ thể hơn trình tự
thủ tục giải quyết việc hoãn thi hành án và quy định cụ thể cơ quan có trách
nhiệm quản lý người bị kết án phạt tù nhưng được hoãn thi hành án (Thông tư
34
liên tịch số 03 ngày 30/06/1993). Cũng trong thông tư liên tịch này có những
quy định cụ thể để có căn cứ xác định trong trường hợp hoãn thi hành án vì lý
do người bị kết án bị bệnh nặng.
- Luật hình sự năm 1999 và những văn bản kèm theo. Đến Bộ luật
hình sự năm 1999 thì cùng với sự hoãn thiện của các chế định khác trong Bộ
luật hình sự thì chế định hoãn thi hành án cũng đã được sửa đổi bổ sung hoàn
thiện hơn rất nhiều. Điều này được thể hiện trong quy định tại Điều 61 Bộ
luật hình sự. Tại điều luật này cũng quy định có 04 trường hợp được hoãn thi
hành hình phạt tù, đó là: người bị kết án bị bệnh nặng; phụ nữ có thai hoặc
đang nuôi con dưới 36 tháng tuổi; là người lao động duy nhất trong gia đình;
do nhu cầu công vụ. Cùng với quy định về nội dung tại Điều 61 Bộ luật hình
sự thì quy định về trình tự và thủ tục trước trong và sau khi ra quyết định hoãn
thi hành án được quy định tại Điều 261 Bộ luật tố tụng hình sự năm 2003.
Đến thời điểm này Thông tư liên ngành số 03 ngày 30/06/1993 vẫn
còn hiệu lực trên một số phạm vi nhất định đó là về thủ tục xem xét đối với
trường hợp bị án có đơn xin hoãn thi hành án với lý do đang mắc bệnh nặng.
Đến năm 2007, với sự ra đời của Nghị quyết 01 ngày 02/10/2007 của
Hội đồng thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao và Nghị quyết số 02 ngày
02/10/2007 của Hội đồng thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao những trường
hợp được hoãn thi hành án, trình tự và thủ tục hoãn thi hành án được hướng
dẫn cụ thể và chi tiết đã tạo hành lang pháp lý cho sự thống nhất trong việc áp
dụng các quy phạm về hoãn thi hành án được đồng bộ và thống nhất.
Đến năm 2010 với sự ra đời của Luật thi hành án hình sự - một đạo
luật riêng điều chỉnh hoạt động thi hành án; và tại Điều 23 Luâ ̣t thi hành án
hình sự quy định về thủ tục hoãn chấp hành án phạt tù cũng đã bổ sung thêm
căn cứ pháp lý cho các hoạt động hoãn thi hành án hình sự.
Nhìn từ suốt quá trình hình thành và phát triển của các quy phạm về
hoãn thi hành án hình sự nói chung và hoãn thi hành án phạt tù nói riêng thì
35
thấy rằng với sự ra đời của luật tố tụng hình sự năm 1988 các chế định về
hoãn thi hành án đã được dự liệu khá đầy đủ và chi tiết. Tuy rằng tại thời
điểm đó vẫn còn một số tồn tại hạn chế. Đến Bộ luật hình sự năm 1999 thì ta
thấy rõ sự tiến bộ về nhận thức trong quá trình lập pháp của Việt Nam. Những
đối tượng được hoãn thi hành án những điều kiện để được hoãn thi hành án
cũng mở rộng hơn và ta thấy ở đây bóng dáng của những công ước quốc tế
mà Việt Nam tham gia như công ước về quyền con người, công ước quyền trẻ
em, và công ước về quyền phụ nữ. Và nhận định này sẽ được làm sáng tỏ tại
chương 2 phần thực trạng và thực tiễn áp dụng pháp luật về hoãn thi hành án
hình sự của Việt Nam cùng với những phân tích về các quy phạm pháp luật
hiện tại còn đang được áp dụng.
1.4. PHÁP LUẬT VỀ HOÃN THI HÀNH ÁN HÌNH SỰ CỦA MỘT
SỐ NƢỚC TRÊN THẾ GIỚI
Với mong muốn nghiên cứu những quy phạm về hoãn thi hành án
hình sự của một số nước để từ đó có những so sánh đối chiều rồi rút ra một số
bài học có thể áp dụng cho Việt Nam để có thể giúp Việt Nam xây dựng được
một hệ thống quy phạm về hoãn thi hành án hoàn thiện hơn phù hợp hơn và
có tính chất tiên phát hơn. Tác giả đã chọn nghiên cứu ba hệ thống quy phạm về
hoãn thi hành án của 03 nước đó là Trung Quốc, Liên bang Nga, và Hoa Kỳ.
Tác giả chọn nghiên cứu về các chế định hoãn thi hành án hình sự của
Trung Quốc bởi Trung Quốc tuy không phải là quốc gia có nền lập pháp phát
triển mạnh và hoàn chỉnh nhưng Trung Quốc lại có một số điểm như có sự
tương đồng về điều kiện kinh về văn hóa xã hội và cả chính trị của Việt Nam.
Hơn nữa với một đất nước hơn 1 tỷ người những hoạt động thực tiễn diễn ra
hàng ngày hết sức phong phú và đa dạng giúp cho các nhà nghiên cứu có
những tình huống thực tế cụ thể rất phong phú và đa dạng. Chính từ những
hoạt động thực tế đó sẽ giúp cho nhà làm luật có những ví dụ thực tế để thử
nghiệm cụ thể cho những quy phạm mang tính tiên phát. Việc nghiên cứu về
36
pháp luật của Trung Quốc sẽ giúp chúng ta có thể nhanh chóng rút ra được
tính hợp lý hay không của các quy phạm.
Đối với các chế định hoãn thi hành án của Liên bang Nga thì chúng ta
thấy Liên bang Nga là nước có nền lập pháp tương đối hoàn thiện với xuất
phát điểm của một nền kinh tế phát triển mạnh hơn Việt Nam tương đối
nhiều. Tuy không có sự tương đồng nhiều về nền văn hóa cũng như nền tảng
kinh tế thế nhưng Nga lại có một số điểm chung đối với Việt Nam đó là cung
hệ thống luật civi law. Hơn nữa các nhà làm luật của Việt Nam cũng phần nào
chịu ảnh hưởng của pháp luật Liên bang Nga do phần đông những nhà làm
luật của Việt Nam đều đã từng sang du học ở Nga.
Còn đối với Hoa Kỳ, thì Hoa Kỳ là một đất nước có hệ thống pháp
luật tương đối hoàn chỉnh một nền kinh tế phát triển mạnh ở tầm mức cao. Và
là nước điển hình của hệ thống luật Como Law hệ thống luật được coi là
tương đối mở. Với việc nghiên cứu hệ thống các quy phạm pháp luật về hoãn
thi hành án của Hoa Kỳ ta có thể rút ra một số kinh nghiệm cũng như những
bài học vô cùng quý giá trên con đường phát triển xây dựng đất nước ngày càng
giàu mạnh hơn về kinh tế và đi đôi với nền pháp chế ngày càng hoàn thiện.
Những phân tích trên chính là lý do cụ thể tại sao tác giả chọn phân
tích ba hệ thống quy phạm của ba nước trên mà không chọn nước khác.
1.4.1. Pháp luật về hoãn thi hành án hình sự của Trung Quốc
Tại Điều 50 Luật hình sự cộng hòa nhân dân Trung Hoa quy định
Nếu người bị kết án tử hình được hoãn thi hành, không
phạm tội do cố ý trong thời gian hoãn thi hành án, thì sau khi đủ 02
năm, tử hình được thay bằng tù chung thân; nếu như có biểu hiện
hối cải, lập công, thì sau khi đủ 02 năm tù chung thân được thay
bằng tù có thời hạn từ 15 năm đến 20 năm; nếu có chứng cứ xác
37
đáng cho thấy người bị kết án cố ý phạm tội mới thì theo phê chuẩn
của Tòa án nhân dân tối cao, bản án tử hình được thi hành [15].
Và Bộ luật hình sự của Trung Hoa còn có quy định về trường hợp
hoãn thi hành án đó là những trường hợp bị án bị kết án dưới 03 năm tù căn
cứ tình tiết phạm tội và biểu hiện hối cải thì có thể được cho tạm hoãn thi
hành án. Và trong thời gian nhất định nếu có những điều kiện phù hợp luật
định thì có thể không phải thi hành án nữa. Tình tiết phạm tội và biểu hiện hối
cải phải thỏa mãn những điều kiện sau:
- Không phải là trường hợp phạm tội nhiều lần.
- Tình tiết phạm tội tương đối nhẹ, có biểu hiện hối cải, phù hợp điều
kiện hoãn thi hành án, không nguy hại tiếp cho xã hội.
Ngoài ra tại Điều 214 Bộ luật tố tụng hình sự của Trung Hoa thì lại có
quy định:
Phạm nhân bị kết án tù có thời hạn hoặc tạm giam, nếu có
một trong những điều kiện sau, có thể được phép tạm thời thi hành
án bên ngoài trại giam:
(1) có bệnh nặng và cần trả tự do có điều kiện để điều trị y tế;
(2) Phụ nữ có thai hoặc đang cho con đẻ bú.
Nếu phạm nhân được tạm tha để điều trị y tế có thể gây
nguy hiểm đến cộng đồng hoặc phạm nhân tự gây thương tích cho
mình hoặc tự làm mình tàn tật thì có thể không được trả tự do có
điều kiện để điều trị.
Nếu phạm nhân thực sự là bị bệnh nặng và phải được trả tự
do có điều kiện để điều trị y tế thì phải có tài liệu xác nhận của bệnh
viện do chính quyền nhân dân chỉ định ở cấp tỉnh, và phải chịu sự
kiểm tra và phê chuẩn theo thủ tục pháp luật quy định.
38
Nếu phát hiện thấy phạm nhân được trả tự do có điều kiện
để điều trị y tế không đáp ứng những điều kiện để được tạm tha
hoặc phạm nhân vi phạm nghiêm trọng những quy định liên quan
đến việc tha thì phải buộc đưa vào lại trại giam ngay.
Đối với phạm nhân bị kết án tù có thời hạn hoặc tạm giam
không thể chăm sóc bản thân trong đời sống hàng ngày, nếu việc
chấp hành hình phạt bên ngoài trại giam không gây nguy hiểm cho
cộng đồng thì có thể được phép tạm thời chấp hành hình phạt bên
ngoài trại giam.
Nếu phạm nhân được phép tạm thời chấp hành hình phạt
bên ngoài trại giam, hình phạt phải được thi hành bởi cơ quan công
an tại nơi phạm nhân cư trú, cơ quan thi hành án phải kiểm soát
chặt chẽ và giám sát người này và chính quyền cấp cơ sở hoặc đơn
vị nơi phạm nhân công tác phải hỗ trợ giám sát [62].
Qua đây ta thấy trong hình thức chấp hành án của Trung Hoa có quy
định một hình thức đó là chấp hành hình phạt bên ngoài trại giam (tại cơ quan
hoặc tại địa phương nơi người bị kết án cư trú dưới sự giám sát của cơ quan
công an và chính quyền địa phương hoặc cơ quan công tác). Những đối tượng
có thể được áp dụng cách thức trên thì theo chúng ta hiểu chỉ có thể là những
người bị chấp hành hình phạt tù. Và phải thuộc một trong hai trường hợp sau
(1) có bệnh nặng và cần trả tự do có điều kiện để điều trị y tế; (2) Phụ nữ có
thai hoặc đang cho con đẻ bú. Qua đây ta thấy về những đối tượng được chấp
hành hình phạt ngoài xã hội theo pháp luật Trung Hoa là khá hạn hẹp. Nhưng
thay vào đó là những điều kiện và tính nhân đạo rất cao đối với những người
được cho chấp hành hình phạt ngoài xã hội đó là thời gian họ ở ngoài xã hội
được tính như thời gian họ chấp hành hình phạt trong trại giam.
Tại Điều 215 và Điều 216 Luật tố tụng hình sự quy định thêm về thủ
tục xem xét cho người bị kết án được chấp hành án ở bên ngoài trại giam và
39
nhiệm vụ của các cơ quan trong việc quản lý người bị kết án được chấp hành
án ở bên ngoài trại giam: Cơ quan phê chuẩn việc tạm thời chấp hành án bên
ngoài trại giam phải gửi bản sao quyết định phê chuẩn cho Viện kiểm sát
nhân dân. Nếu Viện kiểm sát nhân dân cho rằng việc tạm thời chấp hành hình
phạt bên ngoài trại giam là không thích hợp thì trong thời hạn 1 tháng kể từ
ngày nhận được thông báo phải đề nghị bằng văn bản với cơ quan phê chuẩn
việc tạm thời chấp hành hình phạt bên ngoài trại giam. Cơ quan này sau khi
nhận được đề nghị bằng văn bản của Viện kiểm sát nhân dân phải kiểm tra lại
quyết định của mình. Điều 216- Ngay khi những điều kiện cho phép phạm
nhân được tạm thời chấp hành hình phạt bên ngoài trại giam không còn, nếu
thời hạn chấp hành hình phạt chưa hết thì phải đưa người này trở lại trại giam
ngay. Nếu phạm nhân chết trong khi đang tạm thời chấp hành hình phạt bên
ngoài trại giam thì trại giam phải được thông báo ngay về việc đó. Điều 217-
Cơ quan công an phải giao phạm nhân bị kết án tù được hoãn thi hành án cho
cơ quan, đơn vị của người đó hoặc chính quyền cấp cơ sở giám sát. Phạm
nhân được trả tự do có điều kiện phải bị cơ quan công an giám sát trong thời
gian thử thách. Qua những quy định trên ta thấy pháp luật của Trung Hoa chỉ
có 01quyết định hoãn - hoãn thi hành án tử hình - theo đúng với ý nghĩa của
việc hoãn thi hành án như chúng ta đang phân tích ở trên - là việc lùi thời gian
bắt đầu thi hành. Còn lại hình phạt khác thì ta thấy không có khái niệm hoãn
thi hành án như pháp luật Việt Nam. Thay vào đó họ có hình thức thay thế đó
là việc cho phép người bị kết án được chấp hành hình phạt tù ở ngoài trại
giam. Điều đặc biệt của hình thức này đó là thời gian người bị kết án không ở
trong trại giam đang ở ngoài xã hội để chữa bệnh hoặc cho con đẻ bú cũng
được tính vào thời gian chấp hành hình phạt tù. Đây là quy định rất nhân đạo
đối với người bị kết án được áp dụng hình phạt này chính vì vậy cần phải có
những quy định hết sức chặt chẽ trong quá trình xét duyệt để đưa ra quyết
định trường hợp nào được áp dụng chế định này. Đồng thời cũng cần có bộ
phận quản lý và giám sát người được áp dụng hình phạt chấp hành hình phạt
40
ngoài xã hội để đảm bảo việc người bị kết án được chấp hành án ngoài trại
giam là để thực hiện theo đúng quy định của pháp luật. Tránh tình trạng
những người không còn điều kiện theo luật định vẫn được chấp hành án ngoài
xã hội.
Qua việc nghiên cứu một số quy định về hoãn thi hành án của Trung
Quốc ta thấy được tính tương thích cao của pháp luật Trung Quốc đối với
pháp luật quốc tế về quyền con người. Điều này thể hiện qua quy định về
hoãn thi hành án tử hình và cơ chế chuyển tiếp sau khi thời gian hoãn thi hành
án hết. Quy định này cho phép một người thi hành án tử hình có thể được
hoãn thi hành án tử hình đến 02 năm và sau đó họ có thể được chuyển hình
phạt tử hình thành tù chung thân. Như vậy một người bị kết án tử hình theo
quyết định của Tòa án thì đã bị tước quyền được sống một quyền quan trọng
nhất của con người. Nhưng nếu họ thỏa mãn một số điều kiện thì họ lại được
pháp luật khôi phục cho họ quyền quan trọng đó và thay vào bằng hình phạt
khác hạn chế ít quyền hơn. Ở Việt Nam những trường hợp người bị kết án cũng
có thể được chuyển từ hình phạt tử hình thành hình phạt chung thân nhưng
không phải là kết quả của việc hoãn thi hành án tử hình. Việc hoãn thi hành án tử
hình ở Việt Nam chỉ đơn thuần là việc đẩy lùi thời gian bắt đầu thi hành hình
phạt mà thôi. Từ đó ta có thể thấy quy định về hoãn thi hành án tử hình ở
Trung Quốc là một giải pháp khá hay mà các quốc gia vẫn còn tồn tại hình
phạt tử hình như Việt Nam cần nghiên cứu và học hỏi để ngày càng bảo vệ tốt
hơn quyền con người. Ngoài ra quy định về quản lý những người được hoãn thi
hành án trong pháp luật của Trung Quốc cũng cần được nghiên cứu và học hỏi.
1.4.2. Pháp luật về hoãn thi hành án hình sự của Liên bang Nga
Theo quy định tại Điều 44 Bộ luật hình sự của Nga thì trong hệ thống
pháp luật hình sự của Nga có 12 loại hình phạt. Nhưng cũng như trong hệ thống
pháp luật Việt Nam cũng có rất nhiều hình phạt do đặc thù của hình phạt đó nên
không đặt ra khả năng cần phải hoãn thi hành hình phạt. Chính vì vậy trong
41
pháp luật của Nga cũng đã có những quy định cụ thể nêu rõ về những diện được
hoãn thi hành án và cả những hình phạt cụ thể nào được hoãn thi hành án.
Tại Điều 82 Luật hình sự của Nga quy định về hoãn chấp hành hình
phạt như sau:
Người bị kết án là phụ nữ đang mang thai, phụ nữ có con
nhỏ dưới 14 tuổi, nam giới có con nhỏ dưới 14 tuổi đồng thời là
người nuôi dưỡng duy nhất thì ngoài việc bị kết án tù trong thời hạn
trên năm năm đối với các tội rất nghiêm trọng và đặc biệt nghiêm
trọng xâm phạm đến cá nhân, tòa án có thể hoãn chấp hành hình
phạt cho tới khi con đủ 14 tuổi [57].
Như vậy theo quy định của điều luật này thì đối tượng có thể được
hoãn thi hành án chỉ có thể là "phụ nữ đang mang thai, phụ nữ có con nhỏ
dưới 14 tuổi, nam giới có con nhỏ dưới 14 tuổi đồng thời là người nuôi dưỡng
duy nhất". Nhưng tuy thuộc một trong hai trường hợp trên họ vẫn có thể
không được hoãn thi hành án nếu họ "bị kết án tù trong thời hạn trên năm năm
đối với các tội rất nghiêm trọng và đặc biệt nghiêm trọng xâm phạm đến cá
nhân". Và tại khoản 2 của điều luật này cũng quy định cụ thể hơn về trường
hợp được hoãn thi hành án:
Trong trường hợp, nếu người bị kết án được quy định tại
khoản 1 điều này, đã từ chối không công nhận con cái hoặc tiếp tục
trốn tránh thực hiện trách nhiệm chăm sóc con cái sau khi bị cơ
quan thực thi việc giám sát hành vi của người phạm tội được hoãn
chấp hành hình phạt cảnh cáo thì tòa án theo đề nghị của cơ quan
này có thể hủy bỏ quyết định hoãn chấp hành hình phạt và chuyển
người phạm tội tới địa điểm chấp hành hình phạt đã ấn định trong
bản án của tòa [57]
Theo quy định tại khoản này thì ta có thể hiểu là không chỉ là người
phụ nữ đang nuôi con, nam giới là người duy nhất nuôi con dưới 14 tuổi thì
42
họ phải là người đang trực tiếp nuôi con. Nếu người bị kết án thuộc diện quy
định tại khoản 1 điều này nhưng họ không trực tiếp nuôi con hoặc trốn tránh
việc nuôi con thì họ có thể sẽ bị bắt đi thi hành án.
Nhưng tại Điều 398 của Luật tố tụng hình sự Nga thì lại quy định về
hoãn thi hành án như sau:
1. Việc thi hành lao động bắt buộc, lao động cải tạo, hạn chế
tự do, bắt buộc hoặc tước tự do có thể được Tòa án cho hoãn trong
một thời gian nhất định khi có một trong những căn cứ sau đây:
1) Nếu người bị kết án bị lâm bệnh cản trở đến việc chấp
hành hình phạt thì được hoãn cho đến khi sức khỏe được phục hồi;
2) Nếu người bị kết án là phụ nữ có thai hoặc có con nhỏ thì
được hoãn cho đến khi con nhỏ đủ 14 tuổi, trừ những người bị kết
án phạt tù với thời hạn trên 5 năm đối với tội rất nghiêm trọng và
tội đặc biệt nghiêm trọng xâm phạm nhân thân;
3) Nếu xảy ra những hậu quả nghiêm trọng hoặc nguy cơ
phát sinh những hậu quả đó đối với người bị kết án hoặc họ hàng
thân thích của người đó do hỏa hoạn, thiên tai, bệnh nặng hoặc do
người lao động duy nhất trong gia đình chết cũng như do những
tình tiết đặc biệt khác thì được hoãn trong thời hạn do Tòa án quy
định nhưng không quá 6 tháng.
2. Việc trả tiền phạt có thể được hoãn hoặc trả dần trong thời
hạn 3 năm nếu người bị kết án không có khả năng trả ngay tiền phạt.
Việc hoãn thi hành án do Tòa án quyết định theo yêu cầu
của người bị kết án, người đại diện hợp pháp của họ, họ hàng thân
thích, người bào chữa hoặc theo đề nghị của Kiểm sát viên [61].
Hệ thống luật của Nga cũng có kết cầu tương tự như pháp luật Việt
Nam ở điểm luật pháp của Nga cũng được chia thành quy phạm nội dung và
43
quy phạm hình thức. Trong lĩnh vực hình sự thì luật hình sự là nơi chứa
những quy phạm về nội dung còn trong luật tố tụng hình sự thì là nơi chứa
các quy phạm về hình thức. Và ở đây ta lại bắt gặp một hiện tượng tương tự
như trong luật tố tụng hình sự năm 1988 của Việt Nam đó là 01 phần của quy
phạm nội dung thấy xuất hiện trong luật tố tụng. Đó là những quy phạm quy
định cụ thể những loại hình phạt nào được hoãn thi hành án.
Tại điều luật này đã quy định cụ thể những loại hình phạt nào có thể
được hoãn thi hành án trong trường hợp nào cụ thể như những hình phạt lao
động bắt buộc, lao động cải tạo, hạn chế tự do, bắt buộc hoặc tước tự do thì
ngoài phụ nữ đang mang thai hoặc đang nuôi con nhỏ dưới 14 tuổi hay nam
giới là người nuôi dưỡng duy nhất đối với trẻ em dưới 14 tuổi còn có cả
"người bị kết án bị lâm bệnh cản trở đến việc chấp hành hình phạt thì được
hoãn cho đến khi sức khỏe được phục hồi" và lý do gia đình khó khăn đặc biệt
cũng có thể được hoãn thi hành án.
Theo quy định tại điều luật này thì phụ nữ đang mang thai hoặc đang
nuôi con nhỏ dưới 14 tuổi hay nam giới là người nuôi dưỡng duy nhất đối với
trẻ em dưới 14 tuổi có thể được hoãn một số hình phạt khác mà các diện khác
không được ví dụ như tù có thời hạn dưới 05 năm.
Ngoài những hình phạt trên ra hình phạt tiền cũng được đưa vào danh
sách những hình phạt được hoãn chấp hành hình phạt nếu như người bị kết án
không có khả năng trả ngay. Đây là một trong điểm khác biệt lớn đối với pháp
luật Việt Nam vì theo pháp luật Việt Nam thì sau khi người bị kết án bị phạt
tiền thì hình phạt đó sẽ được một cơ quan khác đó là hệ thống các cơ quan thi
hành án dân sự thi hành và nó không còn có tính chất là của một hình phạt.
Qua những quy định trên ta thấy pháp luật của Nga về hoãn thi hành
án mang tính nhân đạo rất cao nhưng cũng hết sức chặt chẽ. Tại sao tôi nói
pháp luật của Nga mang tính nhân đạo cao bởi như chúng ta thấy đối với
trường hợp đang nuôi con dưới 14 tuổi thì người mẹ có thể được hoãn thi
44
hành án. Qua đó ta thấy quyền của trẻ em rất được coi bởi pháp luật của Nga.
Và nói pháp luật của Nga rất chặt chẽ đối với quy định hoãn thi hành án bởi
ngoài quy định chặt chẽ về những đối tượng có thể được hoãn thi hành án và quy
định cụ thể những loại hình phạt nào được hoãn thi hành án thì pháp luật của
Nga còn tạo hành lang pháp lý để thành lập một cơ quan quản lý những đối
tượng hoãn thi hành án. Tạo điều kiện để nhanh chóng đưa những người bị kết
án không còn trong diện được hoãn thi hành án ngay lập tức đi thi hành án.
Đây là những bài học mà Việt Nam có thể nghiên cứu và học hỏi để xây dựng
hệ thống quy phạm về hoãn thi hành án được chặt chẽ hơn và hoàn thiện hơn.
1.4.3. Pháp luật về hoãn thi hành án hình sự của Hoa Kỳ
Pháp luật của Mỹ với những đặc thù riêng mang tính lịch sử, sự kết
hợp của các bang và kết hợp những đặc trưng của hệ thống pháp luật Comon
Law đã tạo ra cho pháp luật của Mỹ những đặc điểm rất riêng. Đó là vừa có
sự thống nhất trong hệ thống pháp luật toàn liên bang vừa có sự độc lập của
pháp luật các bang. Đối với lĩnh vực về hoãn thi hành án thì ở Mỹ có những
quy định tương đối thống nhất tại luật của liên bang. Cụ thể đó là tại Luật
kiểm soát toàn diện hình phạt tù năm 1984 đã đưa ra những quy định tương
đối cụ thể về những điều kiện để một người bị kết án được hoãn thi hành án
hình sự, cũng như thẩm quyền cơ quan được quyền ra quyết định này, kèm
theo đó là trình tự thủ tục để thi hành phán quyết về hoãn thi hành án hình sự.
Theo đó Luật này trao quyền cho Tòa án (thẩm phán) nơi ra quyết định thi
hành án có thể cho người bị kết án được hoãn thi hành án. Và điều kiện để
một người có thể được hoãn thi hành án đó là:
- Lần phạm tội này phải là lần đầu
- Phạm tội nhỏ (tội hành vi không nghiêm trọng) [63].
Và theo quy định tại NRS 176A.100 thì pháp luật của Mỹ giới hạn
những trường hợp không được xem xét hoãn thi hành án như:
45
Giết những mức độ đầu tiên hoặc thứ hai, bắt cóc ở mức độ
đầu tiên, tấn công tình dục, cố gắng tấn công tình dục của một đứa
trẻ là những người dưới 16 tuổi, dâm dục với một đứa trẻ theo NRS
201.230, một hành vi phạm tội mà việc hoãn hình phạt hoặc cấp
quản chế rõ ràng bị cấm, hoặc nếu người được tìm thấy là một tội
phạm theo thói quen để NRS 207.010, một tội phạm lừa đảo có thói
quen theo NRS 207.014 hoặc một tội phạm thường xuyên theo NRS
207.012, thì Tòa án không hoãn thi hành hình phạt hoặc cấp quản
chế cho người đó [63].
Đồng thời sau khi quyết định cho người bị kết án được hoãn thi hành
án thì thẩm phán cũng ấn định những điều kiện kèm theo đó chính là hình
thức quản chế. Và pháp luật của Mỹ còn có điều khoản quy định việc nếu
người bị kết án được hoãn thi hành án nếu trong thời gian quản chế người bị
kết án thực hiện tốt các nghĩa vụ mà thẩm phán quy định thì sau một thời gian
nhất định người bị kết án được miễn chấp hành hình phạt.
Ngoài ra trong pháp luật của Mỹ cũng có những quy phạm trao quyền
cho cơ quan quản lý người được hoãn thi hành án rất cụ thể song song với đó
là nghĩa vụ của người được hoãn thi hành án. Những quy định này bao gồm
như trình tự trình báo theo định kỳ của người được hoãn thi hành án, phải
khai báo với cơ quan quản lý mình khi có bất kỳ sự thay đổi nào về nơi ở.
Qua những quy định về hoãn thi hành án hình sự của Mỹ ta thấy được
rằng ngoài việc thể hiện quyền con người bằng việc ra quyết định hoãn thi
hành án cho người bị kết án. Nhưng đi đối với đó pháp luật Mỹ đưa ra những
quy định rất chặt chẽ về quản lý người được hoãn thi hành án. Điều này
không những tạo điều kiện cho người được hoãn thi hành án được hưởng
chính sách nhân đạo cải tạo hoàn lương ngoài xã hội mà còn giúp các cơ quan
tư pháp quản lý tốt hơn những người phạm tội tránh việc người phạm tội lại
có những sai lầm dẫn đến việc vi phạm pháp luật.
Luận văn: Pháp luật về hoãn thi hành án hình sự ở Việt Nam, HOT
Luận văn: Pháp luật về hoãn thi hành án hình sự ở Việt Nam, HOT
Luận văn: Pháp luật về hoãn thi hành án hình sự ở Việt Nam, HOT
Luận văn: Pháp luật về hoãn thi hành án hình sự ở Việt Nam, HOT
Luận văn: Pháp luật về hoãn thi hành án hình sự ở Việt Nam, HOT
Luận văn: Pháp luật về hoãn thi hành án hình sự ở Việt Nam, HOT
Luận văn: Pháp luật về hoãn thi hành án hình sự ở Việt Nam, HOT
Luận văn: Pháp luật về hoãn thi hành án hình sự ở Việt Nam, HOT
Luận văn: Pháp luật về hoãn thi hành án hình sự ở Việt Nam, HOT
Luận văn: Pháp luật về hoãn thi hành án hình sự ở Việt Nam, HOT
Luận văn: Pháp luật về hoãn thi hành án hình sự ở Việt Nam, HOT
Luận văn: Pháp luật về hoãn thi hành án hình sự ở Việt Nam, HOT
Luận văn: Pháp luật về hoãn thi hành án hình sự ở Việt Nam, HOT
Luận văn: Pháp luật về hoãn thi hành án hình sự ở Việt Nam, HOT
Luận văn: Pháp luật về hoãn thi hành án hình sự ở Việt Nam, HOT
Luận văn: Pháp luật về hoãn thi hành án hình sự ở Việt Nam, HOT
Luận văn: Pháp luật về hoãn thi hành án hình sự ở Việt Nam, HOT
Luận văn: Pháp luật về hoãn thi hành án hình sự ở Việt Nam, HOT
Luận văn: Pháp luật về hoãn thi hành án hình sự ở Việt Nam, HOT
Luận văn: Pháp luật về hoãn thi hành án hình sự ở Việt Nam, HOT
Luận văn: Pháp luật về hoãn thi hành án hình sự ở Việt Nam, HOT
Luận văn: Pháp luật về hoãn thi hành án hình sự ở Việt Nam, HOT
Luận văn: Pháp luật về hoãn thi hành án hình sự ở Việt Nam, HOT
Luận văn: Pháp luật về hoãn thi hành án hình sự ở Việt Nam, HOT
Luận văn: Pháp luật về hoãn thi hành án hình sự ở Việt Nam, HOT
Luận văn: Pháp luật về hoãn thi hành án hình sự ở Việt Nam, HOT
Luận văn: Pháp luật về hoãn thi hành án hình sự ở Việt Nam, HOT
Luận văn: Pháp luật về hoãn thi hành án hình sự ở Việt Nam, HOT
Luận văn: Pháp luật về hoãn thi hành án hình sự ở Việt Nam, HOT
Luận văn: Pháp luật về hoãn thi hành án hình sự ở Việt Nam, HOT
Luận văn: Pháp luật về hoãn thi hành án hình sự ở Việt Nam, HOT
Luận văn: Pháp luật về hoãn thi hành án hình sự ở Việt Nam, HOT
Luận văn: Pháp luật về hoãn thi hành án hình sự ở Việt Nam, HOT
Luận văn: Pháp luật về hoãn thi hành án hình sự ở Việt Nam, HOT
Luận văn: Pháp luật về hoãn thi hành án hình sự ở Việt Nam, HOT
Luận văn: Pháp luật về hoãn thi hành án hình sự ở Việt Nam, HOT
Luận văn: Pháp luật về hoãn thi hành án hình sự ở Việt Nam, HOT
Luận văn: Pháp luật về hoãn thi hành án hình sự ở Việt Nam, HOT
Luận văn: Pháp luật về hoãn thi hành án hình sự ở Việt Nam, HOT
Luận văn: Pháp luật về hoãn thi hành án hình sự ở Việt Nam, HOT
Luận văn: Pháp luật về hoãn thi hành án hình sự ở Việt Nam, HOT
Luận văn: Pháp luật về hoãn thi hành án hình sự ở Việt Nam, HOT
Luận văn: Pháp luật về hoãn thi hành án hình sự ở Việt Nam, HOT
Luận văn: Pháp luật về hoãn thi hành án hình sự ở Việt Nam, HOT
Luận văn: Pháp luật về hoãn thi hành án hình sự ở Việt Nam, HOT
Luận văn: Pháp luật về hoãn thi hành án hình sự ở Việt Nam, HOT
Luận văn: Pháp luật về hoãn thi hành án hình sự ở Việt Nam, HOT
Luận văn: Pháp luật về hoãn thi hành án hình sự ở Việt Nam, HOT
Luận văn: Pháp luật về hoãn thi hành án hình sự ở Việt Nam, HOT
Luận văn: Pháp luật về hoãn thi hành án hình sự ở Việt Nam, HOT
Luận văn: Pháp luật về hoãn thi hành án hình sự ở Việt Nam, HOT
Luận văn: Pháp luật về hoãn thi hành án hình sự ở Việt Nam, HOT
Luận văn: Pháp luật về hoãn thi hành án hình sự ở Việt Nam, HOT
Luận văn: Pháp luật về hoãn thi hành án hình sự ở Việt Nam, HOT
Luận văn: Pháp luật về hoãn thi hành án hình sự ở Việt Nam, HOT
Luận văn: Pháp luật về hoãn thi hành án hình sự ở Việt Nam, HOT
Luận văn: Pháp luật về hoãn thi hành án hình sự ở Việt Nam, HOT
Luận văn: Pháp luật về hoãn thi hành án hình sự ở Việt Nam, HOT
Luận văn: Pháp luật về hoãn thi hành án hình sự ở Việt Nam, HOT
Luận văn: Pháp luật về hoãn thi hành án hình sự ở Việt Nam, HOT
Luận văn: Pháp luật về hoãn thi hành án hình sự ở Việt Nam, HOT
Luận văn: Pháp luật về hoãn thi hành án hình sự ở Việt Nam, HOT
Luận văn: Pháp luật về hoãn thi hành án hình sự ở Việt Nam, HOT
Luận văn: Pháp luật về hoãn thi hành án hình sự ở Việt Nam, HOT
Luận văn: Pháp luật về hoãn thi hành án hình sự ở Việt Nam, HOT
Luận văn: Pháp luật về hoãn thi hành án hình sự ở Việt Nam, HOT
Luận văn: Pháp luật về hoãn thi hành án hình sự ở Việt Nam, HOT
Luận văn: Pháp luật về hoãn thi hành án hình sự ở Việt Nam, HOT
Luận văn: Pháp luật về hoãn thi hành án hình sự ở Việt Nam, HOT
Luận văn: Pháp luật về hoãn thi hành án hình sự ở Việt Nam, HOT
Luận văn: Pháp luật về hoãn thi hành án hình sự ở Việt Nam, HOT
Luận văn: Pháp luật về hoãn thi hành án hình sự ở Việt Nam, HOT
Luận văn: Pháp luật về hoãn thi hành án hình sự ở Việt Nam, HOT
Luận văn: Pháp luật về hoãn thi hành án hình sự ở Việt Nam, HOT
Luận văn: Pháp luật về hoãn thi hành án hình sự ở Việt Nam, HOT
Luận văn: Pháp luật về hoãn thi hành án hình sự ở Việt Nam, HOT
Luận văn: Pháp luật về hoãn thi hành án hình sự ở Việt Nam, HOT
Luận văn: Pháp luật về hoãn thi hành án hình sự ở Việt Nam, HOT
Luận văn: Pháp luật về hoãn thi hành án hình sự ở Việt Nam, HOT
Luận văn: Pháp luật về hoãn thi hành án hình sự ở Việt Nam, HOT
Luận văn: Pháp luật về hoãn thi hành án hình sự ở Việt Nam, HOT
Luận văn: Pháp luật về hoãn thi hành án hình sự ở Việt Nam, HOT
Luận văn: Pháp luật về hoãn thi hành án hình sự ở Việt Nam, HOT
Luận văn: Pháp luật về hoãn thi hành án hình sự ở Việt Nam, HOT

More Related Content

What's hot

Thi hành án dân sự
Thi hành án dân sựThi hành án dân sự
Thi hành án dân sựTé Lầu
 
Báo Cáo Thực Tập Tại Viện Kiểm Sát Nhân Dân Huyện Thanh Chương, Tỉnh Phú Yên
Báo Cáo Thực Tập Tại Viện Kiểm Sát Nhân Dân Huyện Thanh Chương, Tỉnh Phú YênBáo Cáo Thực Tập Tại Viện Kiểm Sát Nhân Dân Huyện Thanh Chương, Tỉnh Phú Yên
Báo Cáo Thực Tập Tại Viện Kiểm Sát Nhân Dân Huyện Thanh Chương, Tỉnh Phú YênDịch vụ Làm Luận Văn 0936885877
 
Luận văn: Quyền kháng cáo của bị cáo trong Tố tụng hình sự, 9đ - Gửi miễn phí...
Luận văn: Quyền kháng cáo của bị cáo trong Tố tụng hình sự, 9đ - Gửi miễn phí...Luận văn: Quyền kháng cáo của bị cáo trong Tố tụng hình sự, 9đ - Gửi miễn phí...
Luận văn: Quyền kháng cáo của bị cáo trong Tố tụng hình sự, 9đ - Gửi miễn phí...Dịch vụ viết bài trọn gói ZALO: 0909232620
 

What's hot (20)

Luận văn: Kiểm sát hoạt động tư pháp trong khởi tố vụ án hình sự
Luận văn: Kiểm sát hoạt động tư pháp trong khởi tố vụ án hình sựLuận văn: Kiểm sát hoạt động tư pháp trong khởi tố vụ án hình sự
Luận văn: Kiểm sát hoạt động tư pháp trong khởi tố vụ án hình sự
 
Thi hành án dân sự
Thi hành án dân sựThi hành án dân sự
Thi hành án dân sự
 
Luận văn: Thi hành án treo từ thực tiễn tại TPHCM, HAY, 9đ
Luận văn: Thi hành án treo từ thực tiễn tại TPHCM, HAY, 9đLuận văn: Thi hành án treo từ thực tiễn tại TPHCM, HAY, 9đ
Luận văn: Thi hành án treo từ thực tiễn tại TPHCM, HAY, 9đ
 
Luận văn: Tội lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản theo pháp luật
Luận văn: Tội lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản theo pháp luậtLuận văn: Tội lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản theo pháp luật
Luận văn: Tội lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản theo pháp luật
 
Luận văn: Kê biên tài sản trong thi hành án dân sự theo Luật thi hành án dân ...
Luận văn: Kê biên tài sản trong thi hành án dân sự theo Luật thi hành án dân ...Luận văn: Kê biên tài sản trong thi hành án dân sự theo Luật thi hành án dân ...
Luận văn: Kê biên tài sản trong thi hành án dân sự theo Luật thi hành án dân ...
 
Luận văn: Thi hành án phạt tù ở Việt Nam - vấn đề lý luận, thực tiễn
Luận văn: Thi hành án phạt tù ở Việt Nam - vấn đề lý luận, thực tiễnLuận văn: Thi hành án phạt tù ở Việt Nam - vấn đề lý luận, thực tiễn
Luận văn: Thi hành án phạt tù ở Việt Nam - vấn đề lý luận, thực tiễn
 
Luận văn: Hình phạt cải tạo không giam giữ theo pháp luật hình sự
Luận văn: Hình phạt cải tạo không giam giữ theo pháp luật hình sựLuận văn: Hình phạt cải tạo không giam giữ theo pháp luật hình sự
Luận văn: Hình phạt cải tạo không giam giữ theo pháp luật hình sự
 
Luận văn: Xác minh điều kiện thi hành án theo pháp luật, HOT
Luận văn: Xác minh điều kiện thi hành án theo pháp luật, HOTLuận văn: Xác minh điều kiện thi hành án theo pháp luật, HOT
Luận văn: Xác minh điều kiện thi hành án theo pháp luật, HOT
 
Luận văn: Chế độ thi hành án phạt tù ở Việt Nam hiện nay, HAY
Luận văn: Chế độ thi hành án phạt tù ở Việt Nam hiện nay, HAYLuận văn: Chế độ thi hành án phạt tù ở Việt Nam hiện nay, HAY
Luận văn: Chế độ thi hành án phạt tù ở Việt Nam hiện nay, HAY
 
Luận án: Khởi tố vụ án hình sự theo yêu cầu của người bị hại, HAY
Luận án: Khởi tố vụ án hình sự theo yêu cầu của người bị hại, HAYLuận án: Khởi tố vụ án hình sự theo yêu cầu của người bị hại, HAY
Luận án: Khởi tố vụ án hình sự theo yêu cầu của người bị hại, HAY
 
Luận án: Thực hành quyền công tố trong tố tụng hình sự, HAY
Luận án: Thực hành quyền công tố trong tố tụng hình sự, HAYLuận án: Thực hành quyền công tố trong tố tụng hình sự, HAY
Luận án: Thực hành quyền công tố trong tố tụng hình sự, HAY
 
Báo Cáo Thực Tập Tại Viện Kiểm Sát Nhân Dân Huyện Thanh Chương, Tỉnh Phú Yên
Báo Cáo Thực Tập Tại Viện Kiểm Sát Nhân Dân Huyện Thanh Chương, Tỉnh Phú YênBáo Cáo Thực Tập Tại Viện Kiểm Sát Nhân Dân Huyện Thanh Chương, Tỉnh Phú Yên
Báo Cáo Thực Tập Tại Viện Kiểm Sát Nhân Dân Huyện Thanh Chương, Tỉnh Phú Yên
 
Luận văn: Các biện pháp ngăn chặn theo pháp luật TTHS Việt Nam
Luận văn: Các biện pháp ngăn chặn theo pháp luật TTHS Việt NamLuận văn: Các biện pháp ngăn chặn theo pháp luật TTHS Việt Nam
Luận văn: Các biện pháp ngăn chặn theo pháp luật TTHS Việt Nam
 
Luận văn: Bảo đảm quyền bào chữa trong luật tố tụng hình sự
Luận văn: Bảo đảm quyền bào chữa trong luật tố tụng hình sựLuận văn: Bảo đảm quyền bào chữa trong luật tố tụng hình sự
Luận văn: Bảo đảm quyền bào chữa trong luật tố tụng hình sự
 
Đề tài: Vai trò của Kiểm sát viên trong giải quyết vụ án hình sự, HAY
Đề tài: Vai trò của Kiểm sát viên trong giải quyết vụ án hình sự, HAYĐề tài: Vai trò của Kiểm sát viên trong giải quyết vụ án hình sự, HAY
Đề tài: Vai trò của Kiểm sát viên trong giải quyết vụ án hình sự, HAY
 
Luận văn: Pháp luật về hoãn thi hành án hình sự, HAY
Luận văn: Pháp luật về hoãn thi hành án hình sự, HAYLuận văn: Pháp luật về hoãn thi hành án hình sự, HAY
Luận văn: Pháp luật về hoãn thi hành án hình sự, HAY
 
Đề tài: Kê biên quyền sử dụng đất trong thi hành án dân sự, HOT
Đề tài: Kê biên quyền sử dụng đất trong thi hành án dân sự, HOTĐề tài: Kê biên quyền sử dụng đất trong thi hành án dân sự, HOT
Đề tài: Kê biên quyền sử dụng đất trong thi hành án dân sự, HOT
 
Luận văn: Quyền kháng cáo của bị cáo trong Tố tụng hình sự, 9đ - Gửi miễn phí...
Luận văn: Quyền kháng cáo của bị cáo trong Tố tụng hình sự, 9đ - Gửi miễn phí...Luận văn: Quyền kháng cáo của bị cáo trong Tố tụng hình sự, 9đ - Gửi miễn phí...
Luận văn: Quyền kháng cáo của bị cáo trong Tố tụng hình sự, 9đ - Gửi miễn phí...
 
Luận văn: Thi hành án treo từ thực tiễn tỉnh Lâm Đồng, HAY, 9đ
Luận văn: Thi hành án treo từ thực tiễn tỉnh Lâm Đồng, HAY, 9đLuận văn: Thi hành án treo từ thực tiễn tỉnh Lâm Đồng, HAY, 9đ
Luận văn: Thi hành án treo từ thực tiễn tỉnh Lâm Đồng, HAY, 9đ
 
Luận văn: Giáo dục pháp luật cho phạm nhân ở trại giam, HOT
Luận văn: Giáo dục pháp luật cho phạm nhân ở trại giam, HOTLuận văn: Giáo dục pháp luật cho phạm nhân ở trại giam, HOT
Luận văn: Giáo dục pháp luật cho phạm nhân ở trại giam, HOT
 

Similar to Luận văn: Pháp luật về hoãn thi hành án hình sự ở Việt Nam, HOT

Bài mẫu Luận văn: Thời hạn tố tụng trong pháp luật tố tụng hình sự, 9 ĐIỂM
Bài mẫu Luận văn: Thời hạn tố tụng trong pháp luật tố tụng hình sự, 9 ĐIỂMBài mẫu Luận văn: Thời hạn tố tụng trong pháp luật tố tụng hình sự, 9 ĐIỂM
Bài mẫu Luận văn: Thời hạn tố tụng trong pháp luật tố tụng hình sự, 9 ĐIỂMViết Thuê Khóa Luận _ ZALO 0917.193.864 default
 
Áp dụng án treo theo pháp luật hình sự Việt Nam từ thực tiễn tỉnh Quảng Bình
Áp dụng án treo theo pháp luật hình sự Việt Nam từ thực tiễn tỉnh Quảng BìnhÁp dụng án treo theo pháp luật hình sự Việt Nam từ thực tiễn tỉnh Quảng Bình
Áp dụng án treo theo pháp luật hình sự Việt Nam từ thực tiễn tỉnh Quảng BìnhDịch vụ Làm Luận Văn 0936885877
 

Similar to Luận văn: Pháp luật về hoãn thi hành án hình sự ở Việt Nam, HOT (20)

Luận văn: Thời hạn tố tụng trong pháp luật tố tụng hình sự, HOT
Luận văn: Thời hạn tố tụng trong pháp luật tố tụng hình sự, HOTLuận văn: Thời hạn tố tụng trong pháp luật tố tụng hình sự, HOT
Luận văn: Thời hạn tố tụng trong pháp luật tố tụng hình sự, HOT
 
Luận án: Thời hạn tố tụng trong luật tố tụng hình sự tại Việt Nam
Luận án: Thời hạn tố tụng trong luật tố tụng hình sự tại Việt NamLuận án: Thời hạn tố tụng trong luật tố tụng hình sự tại Việt Nam
Luận án: Thời hạn tố tụng trong luật tố tụng hình sự tại Việt Nam
 
Luận văn thạc sĩ: Chế định án treo trong luật hình sự Việt Nam, HOT
Luận văn thạc sĩ: Chế định án treo trong luật hình sự Việt Nam, HOTLuận văn thạc sĩ: Chế định án treo trong luật hình sự Việt Nam, HOT
Luận văn thạc sĩ: Chế định án treo trong luật hình sự Việt Nam, HOT
 
Bài mẫu Luận văn: Thời hạn tố tụng trong pháp luật tố tụng hình sự, 9 ĐIỂM
Bài mẫu Luận văn: Thời hạn tố tụng trong pháp luật tố tụng hình sự, 9 ĐIỂMBài mẫu Luận văn: Thời hạn tố tụng trong pháp luật tố tụng hình sự, 9 ĐIỂM
Bài mẫu Luận văn: Thời hạn tố tụng trong pháp luật tố tụng hình sự, 9 ĐIỂM
 
Đề tài: Tạm đình chỉ chấp hành hình phạt tù trong Luật hình sự
Đề tài: Tạm đình chỉ chấp hành hình phạt tù trong Luật hình sựĐề tài: Tạm đình chỉ chấp hành hình phạt tù trong Luật hình sự
Đề tài: Tạm đình chỉ chấp hành hình phạt tù trong Luật hình sự
 
Luận văn: Xét xử sơ thẩm vụ án hình sự trong Luật tố tụng hình sự
Luận văn: Xét xử sơ thẩm vụ án hình sự trong Luật tố tụng hình sựLuận văn: Xét xử sơ thẩm vụ án hình sự trong Luật tố tụng hình sự
Luận văn: Xét xử sơ thẩm vụ án hình sự trong Luật tố tụng hình sự
 
Quyền hạn của Viện kiểm sát trong kiểm sát thi hành án phạt tù
Quyền hạn của Viện kiểm sát trong kiểm sát thi hành án phạt tùQuyền hạn của Viện kiểm sát trong kiểm sát thi hành án phạt tù
Quyền hạn của Viện kiểm sát trong kiểm sát thi hành án phạt tù
 
Đề tài: Thời hạn tố tụng trước xét xử trong luật tố tụng, HAY
Đề tài: Thời hạn tố tụng trước xét xử trong luật tố tụng, HAYĐề tài: Thời hạn tố tụng trước xét xử trong luật tố tụng, HAY
Đề tài: Thời hạn tố tụng trước xét xử trong luật tố tụng, HAY
 
Quyết định hình phạt nhẹ hơn quy định của Bộ luật Hình sự, HOT
Quyết định hình phạt nhẹ hơn quy định của Bộ luật Hình sự, HOTQuyết định hình phạt nhẹ hơn quy định của Bộ luật Hình sự, HOT
Quyết định hình phạt nhẹ hơn quy định của Bộ luật Hình sự, HOT
 
Luận văn: Án treo và thực tiễn áp dụng tại tỉnh Hải Dương, HAY
Luận văn: Án treo và thực tiễn áp dụng tại tỉnh Hải Dương, HAYLuận văn: Án treo và thực tiễn áp dụng tại tỉnh Hải Dương, HAY
Luận văn: Án treo và thực tiễn áp dụng tại tỉnh Hải Dương, HAY
 
Luận án: Khởi tố vụ án trong tố tụng hình sự Việt Nam, HAY
Luận án: Khởi tố vụ án trong tố tụng hình sự Việt Nam, HAYLuận án: Khởi tố vụ án trong tố tụng hình sự Việt Nam, HAY
Luận án: Khởi tố vụ án trong tố tụng hình sự Việt Nam, HAY
 
Luận văn: Hình phạt tù cho hưởng án treo, cải tạo không giam giữ
Luận văn: Hình phạt tù cho hưởng án treo, cải tạo không giam giữLuận văn: Hình phạt tù cho hưởng án treo, cải tạo không giam giữ
Luận văn: Hình phạt tù cho hưởng án treo, cải tạo không giam giữ
 
Thi hành hình phạt tù cho hưởng án treo, cải tạo không giam giữ, HOT
Thi hành hình phạt tù cho hưởng án treo, cải tạo không giam giữ, HOTThi hành hình phạt tù cho hưởng án treo, cải tạo không giam giữ, HOT
Thi hành hình phạt tù cho hưởng án treo, cải tạo không giam giữ, HOT
 
Luận văn: Thời hạn của các biện pháp ngăn chặn theo luật, HAY
Luận văn: Thời hạn của các biện pháp ngăn chặn theo luật, HAYLuận văn: Thời hạn của các biện pháp ngăn chặn theo luật, HAY
Luận văn: Thời hạn của các biện pháp ngăn chặn theo luật, HAY
 
Áp dụng án treo theo pháp luật hình sự Việt Nam từ thực tiễn tỉnh Quảng Bình
Áp dụng án treo theo pháp luật hình sự Việt Nam từ thực tiễn tỉnh Quảng BìnhÁp dụng án treo theo pháp luật hình sự Việt Nam từ thực tiễn tỉnh Quảng Bình
Áp dụng án treo theo pháp luật hình sự Việt Nam từ thực tiễn tỉnh Quảng Bình
 
Luận văn: Áp dụng án treo theo pháp luật hình sự tại Quảng Bình
Luận văn: Áp dụng án treo theo pháp luật hình sự tại Quảng BìnhLuận văn: Áp dụng án treo theo pháp luật hình sự tại Quảng Bình
Luận văn: Áp dụng án treo theo pháp luật hình sự tại Quảng Bình
 
Luận văn: Hình phạt cải tạo không giam giữ theo luật tại Đà Nẵng
Luận văn: Hình phạt cải tạo không giam giữ theo luật tại Đà NẵngLuận văn: Hình phạt cải tạo không giam giữ theo luật tại Đà Nẵng
Luận văn: Hình phạt cải tạo không giam giữ theo luật tại Đà Nẵng
 
Luận văn: Chế định án tích trong luật hình sự Việt Nam, HOT
Luận văn: Chế định án tích trong luật hình sự Việt Nam, HOTLuận văn: Chế định án tích trong luật hình sự Việt Nam, HOT
Luận văn: Chế định án tích trong luật hình sự Việt Nam, HOT
 
Luận văn: Vấn đề về chế định án tích trong luật hình sự, HAY
Luận văn: Vấn đề về chế định án tích trong luật hình sự, HAYLuận văn: Vấn đề về chế định án tích trong luật hình sự, HAY
Luận văn: Vấn đề về chế định án tích trong luật hình sự, HAY
 
Biện Pháp Điều Tra Khám Xét Theo Luật Tố Tụng Hình Sự.docx
Biện Pháp Điều Tra Khám Xét Theo Luật Tố Tụng Hình Sự.docxBiện Pháp Điều Tra Khám Xét Theo Luật Tố Tụng Hình Sự.docx
Biện Pháp Điều Tra Khám Xét Theo Luật Tố Tụng Hình Sự.docx
 

More from Dịch Vụ Viết Bài Trọn Gói ZALO 0917193864

Quản Lý Hoạt Động Dạy Học Các Môn Khoa Học Tự Nhiên Theo Chuẩn Kiến Thức Và K...
Quản Lý Hoạt Động Dạy Học Các Môn Khoa Học Tự Nhiên Theo Chuẩn Kiến Thức Và K...Quản Lý Hoạt Động Dạy Học Các Môn Khoa Học Tự Nhiên Theo Chuẩn Kiến Thức Và K...
Quản Lý Hoạt Động Dạy Học Các Môn Khoa Học Tự Nhiên Theo Chuẩn Kiến Thức Và K...Dịch Vụ Viết Bài Trọn Gói ZALO 0917193864
 
Quản Lý Thu Thuế Giá Trị Gia Tăng Đối Với Doanh Nghiệp Ngoài Quốc Doanh Trên ...
Quản Lý Thu Thuế Giá Trị Gia Tăng Đối Với Doanh Nghiệp Ngoài Quốc Doanh Trên ...Quản Lý Thu Thuế Giá Trị Gia Tăng Đối Với Doanh Nghiệp Ngoài Quốc Doanh Trên ...
Quản Lý Thu Thuế Giá Trị Gia Tăng Đối Với Doanh Nghiệp Ngoài Quốc Doanh Trên ...Dịch Vụ Viết Bài Trọn Gói ZALO 0917193864
 
Thu Hút Nguồn Nhân Lực Trình Độ Cao Vào Các Cơ Quan Hành Chính Nhà Nước Tỉnh ...
Thu Hút Nguồn Nhân Lực Trình Độ Cao Vào Các Cơ Quan Hành Chính Nhà Nước Tỉnh ...Thu Hút Nguồn Nhân Lực Trình Độ Cao Vào Các Cơ Quan Hành Chính Nhà Nước Tỉnh ...
Thu Hút Nguồn Nhân Lực Trình Độ Cao Vào Các Cơ Quan Hành Chính Nhà Nước Tỉnh ...Dịch Vụ Viết Bài Trọn Gói ZALO 0917193864
 
Quản Trị Rủi Ro Tín Dụng Trong Cho Vay Doanh Nghiệp Tại Ngân Hàng Thương Mại ...
Quản Trị Rủi Ro Tín Dụng Trong Cho Vay Doanh Nghiệp Tại Ngân Hàng Thương Mại ...Quản Trị Rủi Ro Tín Dụng Trong Cho Vay Doanh Nghiệp Tại Ngân Hàng Thương Mại ...
Quản Trị Rủi Ro Tín Dụng Trong Cho Vay Doanh Nghiệp Tại Ngân Hàng Thương Mại ...Dịch Vụ Viết Bài Trọn Gói ZALO 0917193864
 
Quản Lý Hoạt Động Dạy Học Các Trường Thpt Trên Địa Bàn Huyện Sơn Hà Tỉnh Quản...
Quản Lý Hoạt Động Dạy Học Các Trường Thpt Trên Địa Bàn Huyện Sơn Hà Tỉnh Quản...Quản Lý Hoạt Động Dạy Học Các Trường Thpt Trên Địa Bàn Huyện Sơn Hà Tỉnh Quản...
Quản Lý Hoạt Động Dạy Học Các Trường Thpt Trên Địa Bàn Huyện Sơn Hà Tỉnh Quản...Dịch Vụ Viết Bài Trọn Gói ZALO 0917193864
 
Quản Trị Rủi Ro Tín Dụng Trong Cho Vay Ngắn Hạn Tại Ngân Hàng Công Thƣơng Chi...
Quản Trị Rủi Ro Tín Dụng Trong Cho Vay Ngắn Hạn Tại Ngân Hàng Công Thƣơng Chi...Quản Trị Rủi Ro Tín Dụng Trong Cho Vay Ngắn Hạn Tại Ngân Hàng Công Thƣơng Chi...
Quản Trị Rủi Ro Tín Dụng Trong Cho Vay Ngắn Hạn Tại Ngân Hàng Công Thƣơng Chi...Dịch Vụ Viết Bài Trọn Gói ZALO 0917193864
 
Quản Lý Nhà Nước Về Nuôi Trồng Thủy Sản Nước Ngọt Trên Địa Bàn Thành Phố Hải ...
Quản Lý Nhà Nước Về Nuôi Trồng Thủy Sản Nước Ngọt Trên Địa Bàn Thành Phố Hải ...Quản Lý Nhà Nước Về Nuôi Trồng Thủy Sản Nước Ngọt Trên Địa Bàn Thành Phố Hải ...
Quản Lý Nhà Nước Về Nuôi Trồng Thủy Sản Nước Ngọt Trên Địa Bàn Thành Phố Hải ...Dịch Vụ Viết Bài Trọn Gói ZALO 0917193864
 
Quản Lý Hoạt Động Giáo Dục Ngoài Giờ Lên Lớp Ở Các Trường Thcs Huyện Chư Păh ...
Quản Lý Hoạt Động Giáo Dục Ngoài Giờ Lên Lớp Ở Các Trường Thcs Huyện Chư Păh ...Quản Lý Hoạt Động Giáo Dục Ngoài Giờ Lên Lớp Ở Các Trường Thcs Huyện Chư Păh ...
Quản Lý Hoạt Động Giáo Dục Ngoài Giờ Lên Lớp Ở Các Trường Thcs Huyện Chư Păh ...Dịch Vụ Viết Bài Trọn Gói ZALO 0917193864
 
Quản Lý Hoạt Động Dạy Học Ngoại Ngữ Tại Các Trung Tâm Ngoại Ngữ - Tin Học Trê...
Quản Lý Hoạt Động Dạy Học Ngoại Ngữ Tại Các Trung Tâm Ngoại Ngữ - Tin Học Trê...Quản Lý Hoạt Động Dạy Học Ngoại Ngữ Tại Các Trung Tâm Ngoại Ngữ - Tin Học Trê...
Quản Lý Hoạt Động Dạy Học Ngoại Ngữ Tại Các Trung Tâm Ngoại Ngữ - Tin Học Trê...Dịch Vụ Viết Bài Trọn Gói ZALO 0917193864
 
Quản Trị Rủi Ro Tín Dụng Trong Cho Vay Doanh Nghiệp Tại Ngân Hàng Thƣơng Mại ...
Quản Trị Rủi Ro Tín Dụng Trong Cho Vay Doanh Nghiệp Tại Ngân Hàng Thƣơng Mại ...Quản Trị Rủi Ro Tín Dụng Trong Cho Vay Doanh Nghiệp Tại Ngân Hàng Thƣơng Mại ...
Quản Trị Rủi Ro Tín Dụng Trong Cho Vay Doanh Nghiệp Tại Ngân Hàng Thƣơng Mại ...Dịch Vụ Viết Bài Trọn Gói ZALO 0917193864
 
Tạo Việc Làm Cho Thanh Niên Trên Địa Bàn Quận Thanh Khê, Thành Phố Đà Nẵng.doc
Tạo Việc Làm Cho Thanh Niên Trên Địa Bàn Quận Thanh Khê, Thành Phố Đà Nẵng.docTạo Việc Làm Cho Thanh Niên Trên Địa Bàn Quận Thanh Khê, Thành Phố Đà Nẵng.doc
Tạo Việc Làm Cho Thanh Niên Trên Địa Bàn Quận Thanh Khê, Thành Phố Đà Nẵng.docDịch Vụ Viết Bài Trọn Gói ZALO 0917193864
 
Quản Trị Rủi Ro Tín Dụng Trong Cho Vay Trung Và Dài Hạn Tại Ngân Hàng Thương ...
Quản Trị Rủi Ro Tín Dụng Trong Cho Vay Trung Và Dài Hạn Tại Ngân Hàng Thương ...Quản Trị Rủi Ro Tín Dụng Trong Cho Vay Trung Và Dài Hạn Tại Ngân Hàng Thương ...
Quản Trị Rủi Ro Tín Dụng Trong Cho Vay Trung Và Dài Hạn Tại Ngân Hàng Thương ...Dịch Vụ Viết Bài Trọn Gói ZALO 0917193864
 

More from Dịch Vụ Viết Bài Trọn Gói ZALO 0917193864 (20)

Yếu Tố Tự Truyện Trong Truyện Ngắn Thạch Lam Và Thanh Tịnh.doc
Yếu Tố Tự Truyện Trong Truyện Ngắn Thạch Lam Và Thanh Tịnh.docYếu Tố Tự Truyện Trong Truyện Ngắn Thạch Lam Và Thanh Tịnh.doc
Yếu Tố Tự Truyện Trong Truyện Ngắn Thạch Lam Và Thanh Tịnh.doc
 
Từ Ngữ Biểu Thị Tâm Lí – Tình Cảm Trong Ca Dao Người Việt.doc
Từ Ngữ Biểu Thị Tâm Lí – Tình Cảm Trong Ca Dao Người Việt.docTừ Ngữ Biểu Thị Tâm Lí – Tình Cảm Trong Ca Dao Người Việt.doc
Từ Ngữ Biểu Thị Tâm Lí – Tình Cảm Trong Ca Dao Người Việt.doc
 
Quản Lý Hoạt Động Dạy Học Các Môn Khoa Học Tự Nhiên Theo Chuẩn Kiến Thức Và K...
Quản Lý Hoạt Động Dạy Học Các Môn Khoa Học Tự Nhiên Theo Chuẩn Kiến Thức Và K...Quản Lý Hoạt Động Dạy Học Các Môn Khoa Học Tự Nhiên Theo Chuẩn Kiến Thức Và K...
Quản Lý Hoạt Động Dạy Học Các Môn Khoa Học Tự Nhiên Theo Chuẩn Kiến Thức Và K...
 
Quản Lý Thu Thuế Giá Trị Gia Tăng Đối Với Doanh Nghiệp Ngoài Quốc Doanh Trên ...
Quản Lý Thu Thuế Giá Trị Gia Tăng Đối Với Doanh Nghiệp Ngoài Quốc Doanh Trên ...Quản Lý Thu Thuế Giá Trị Gia Tăng Đối Với Doanh Nghiệp Ngoài Quốc Doanh Trên ...
Quản Lý Thu Thuế Giá Trị Gia Tăng Đối Với Doanh Nghiệp Ngoài Quốc Doanh Trên ...
 
Thu Hút Nguồn Nhân Lực Trình Độ Cao Vào Các Cơ Quan Hành Chính Nhà Nước Tỉnh ...
Thu Hút Nguồn Nhân Lực Trình Độ Cao Vào Các Cơ Quan Hành Chính Nhà Nước Tỉnh ...Thu Hút Nguồn Nhân Lực Trình Độ Cao Vào Các Cơ Quan Hành Chính Nhà Nước Tỉnh ...
Thu Hút Nguồn Nhân Lực Trình Độ Cao Vào Các Cơ Quan Hành Chính Nhà Nước Tỉnh ...
 
Quản Trị Rủi Ro Tín Dụng Trong Cho Vay Doanh Nghiệp Tại Ngân Hàng Thương Mại ...
Quản Trị Rủi Ro Tín Dụng Trong Cho Vay Doanh Nghiệp Tại Ngân Hàng Thương Mại ...Quản Trị Rủi Ro Tín Dụng Trong Cho Vay Doanh Nghiệp Tại Ngân Hàng Thương Mại ...
Quản Trị Rủi Ro Tín Dụng Trong Cho Vay Doanh Nghiệp Tại Ngân Hàng Thương Mại ...
 
Vaporisation Of Single And Binary Component Droplets In Heated Flowing Gas St...
Vaporisation Of Single And Binary Component Droplets In Heated Flowing Gas St...Vaporisation Of Single And Binary Component Droplets In Heated Flowing Gas St...
Vaporisation Of Single And Binary Component Droplets In Heated Flowing Gas St...
 
Quản Lý Hoạt Động Dạy Học Các Trường Thpt Trên Địa Bàn Huyện Sơn Hà Tỉnh Quản...
Quản Lý Hoạt Động Dạy Học Các Trường Thpt Trên Địa Bàn Huyện Sơn Hà Tỉnh Quản...Quản Lý Hoạt Động Dạy Học Các Trường Thpt Trên Địa Bàn Huyện Sơn Hà Tỉnh Quản...
Quản Lý Hoạt Động Dạy Học Các Trường Thpt Trên Địa Bàn Huyện Sơn Hà Tỉnh Quản...
 
Tác Giả Hàm Ẩn Trong Tiểu Thuyết Nguyễn Việt Hà.doc
Tác Giả Hàm Ẩn Trong Tiểu Thuyết Nguyễn Việt Hà.docTác Giả Hàm Ẩn Trong Tiểu Thuyết Nguyễn Việt Hà.doc
Tác Giả Hàm Ẩn Trong Tiểu Thuyết Nguyễn Việt Hà.doc
 
Quản Trị Rủi Ro Tín Dụng Trong Cho Vay Ngắn Hạn Tại Ngân Hàng Công Thƣơng Chi...
Quản Trị Rủi Ro Tín Dụng Trong Cho Vay Ngắn Hạn Tại Ngân Hàng Công Thƣơng Chi...Quản Trị Rủi Ro Tín Dụng Trong Cho Vay Ngắn Hạn Tại Ngân Hàng Công Thƣơng Chi...
Quản Trị Rủi Ro Tín Dụng Trong Cho Vay Ngắn Hạn Tại Ngân Hàng Công Thƣơng Chi...
 
Quản Lý Nhà Nước Về Nuôi Trồng Thủy Sản Nước Ngọt Trên Địa Bàn Thành Phố Hải ...
Quản Lý Nhà Nước Về Nuôi Trồng Thủy Sản Nước Ngọt Trên Địa Bàn Thành Phố Hải ...Quản Lý Nhà Nước Về Nuôi Trồng Thủy Sản Nước Ngọt Trên Địa Bàn Thành Phố Hải ...
Quản Lý Nhà Nước Về Nuôi Trồng Thủy Sản Nước Ngọt Trên Địa Bàn Thành Phố Hải ...
 
Song Song Hóa Các Thuật Toán Trên Mạng Đồ Thị.doc
Song Song Hóa Các Thuật Toán Trên Mạng Đồ Thị.docSong Song Hóa Các Thuật Toán Trên Mạng Đồ Thị.doc
Song Song Hóa Các Thuật Toán Trên Mạng Đồ Thị.doc
 
Ứng Dụng Số Phức Trong Các Bài Toán Sơ Cấp.doc
Ứng Dụng Số Phức Trong Các Bài Toán Sơ Cấp.docỨng Dụng Số Phức Trong Các Bài Toán Sơ Cấp.doc
Ứng Dụng Số Phức Trong Các Bài Toán Sơ Cấp.doc
 
Vai Trò Của Cái Bi Trong Giáo Dục Thẩm Mỹ.doc
Vai Trò Của Cái Bi Trong Giáo Dục Thẩm Mỹ.docVai Trò Của Cái Bi Trong Giáo Dục Thẩm Mỹ.doc
Vai Trò Của Cái Bi Trong Giáo Dục Thẩm Mỹ.doc
 
Quản Lý Hoạt Động Giáo Dục Ngoài Giờ Lên Lớp Ở Các Trường Thcs Huyện Chư Păh ...
Quản Lý Hoạt Động Giáo Dục Ngoài Giờ Lên Lớp Ở Các Trường Thcs Huyện Chư Păh ...Quản Lý Hoạt Động Giáo Dục Ngoài Giờ Lên Lớp Ở Các Trường Thcs Huyện Chư Păh ...
Quản Lý Hoạt Động Giáo Dục Ngoài Giờ Lên Lớp Ở Các Trường Thcs Huyện Chư Păh ...
 
Thu Hút Vốn Đầu Tư Vào Lĩnh Vực Nông Nghiệp Trên Địa Bàn Tỉnh Gia Lai.doc
Thu Hút Vốn Đầu Tư Vào Lĩnh Vực Nông Nghiệp Trên Địa Bàn Tỉnh Gia Lai.docThu Hút Vốn Đầu Tư Vào Lĩnh Vực Nông Nghiệp Trên Địa Bàn Tỉnh Gia Lai.doc
Thu Hút Vốn Đầu Tư Vào Lĩnh Vực Nông Nghiệp Trên Địa Bàn Tỉnh Gia Lai.doc
 
Quản Lý Hoạt Động Dạy Học Ngoại Ngữ Tại Các Trung Tâm Ngoại Ngữ - Tin Học Trê...
Quản Lý Hoạt Động Dạy Học Ngoại Ngữ Tại Các Trung Tâm Ngoại Ngữ - Tin Học Trê...Quản Lý Hoạt Động Dạy Học Ngoại Ngữ Tại Các Trung Tâm Ngoại Ngữ - Tin Học Trê...
Quản Lý Hoạt Động Dạy Học Ngoại Ngữ Tại Các Trung Tâm Ngoại Ngữ - Tin Học Trê...
 
Quản Trị Rủi Ro Tín Dụng Trong Cho Vay Doanh Nghiệp Tại Ngân Hàng Thƣơng Mại ...
Quản Trị Rủi Ro Tín Dụng Trong Cho Vay Doanh Nghiệp Tại Ngân Hàng Thƣơng Mại ...Quản Trị Rủi Ro Tín Dụng Trong Cho Vay Doanh Nghiệp Tại Ngân Hàng Thƣơng Mại ...
Quản Trị Rủi Ro Tín Dụng Trong Cho Vay Doanh Nghiệp Tại Ngân Hàng Thƣơng Mại ...
 
Tạo Việc Làm Cho Thanh Niên Trên Địa Bàn Quận Thanh Khê, Thành Phố Đà Nẵng.doc
Tạo Việc Làm Cho Thanh Niên Trên Địa Bàn Quận Thanh Khê, Thành Phố Đà Nẵng.docTạo Việc Làm Cho Thanh Niên Trên Địa Bàn Quận Thanh Khê, Thành Phố Đà Nẵng.doc
Tạo Việc Làm Cho Thanh Niên Trên Địa Bàn Quận Thanh Khê, Thành Phố Đà Nẵng.doc
 
Quản Trị Rủi Ro Tín Dụng Trong Cho Vay Trung Và Dài Hạn Tại Ngân Hàng Thương ...
Quản Trị Rủi Ro Tín Dụng Trong Cho Vay Trung Và Dài Hạn Tại Ngân Hàng Thương ...Quản Trị Rủi Ro Tín Dụng Trong Cho Vay Trung Và Dài Hạn Tại Ngân Hàng Thương ...
Quản Trị Rủi Ro Tín Dụng Trong Cho Vay Trung Và Dài Hạn Tại Ngân Hàng Thương ...
 

Recently uploaded

GNHH và KBHQ - giao nhận hàng hoá và khai báo hải quan
GNHH và KBHQ - giao nhận hàng hoá và khai báo hải quanGNHH và KBHQ - giao nhận hàng hoá và khai báo hải quan
GNHH và KBHQ - giao nhận hàng hoá và khai báo hải quanmyvh40253
 
PHƯƠNG THỨC VẬN TẢI ĐƯỜNG SẮT TRONG VẬN TẢI
PHƯƠNG THỨC VẬN TẢI ĐƯỜNG SẮT TRONG VẬN TẢIPHƯƠNG THỨC VẬN TẢI ĐƯỜNG SẮT TRONG VẬN TẢI
PHƯƠNG THỨC VẬN TẢI ĐƯỜNG SẮT TRONG VẬN TẢImyvh40253
 
3-BẢNG MÃ LỖI CỦA CÁC HÃNG ĐIỀU HÒA .pdf - ĐIỆN LẠNH BÁCH KHOA HÀ NỘI
3-BẢNG MÃ LỖI CỦA CÁC HÃNG ĐIỀU HÒA .pdf - ĐIỆN LẠNH BÁCH KHOA HÀ NỘI3-BẢNG MÃ LỖI CỦA CÁC HÃNG ĐIỀU HÒA .pdf - ĐIỆN LẠNH BÁCH KHOA HÀ NỘI
3-BẢNG MÃ LỖI CỦA CÁC HÃNG ĐIỀU HÒA .pdf - ĐIỆN LẠNH BÁCH KHOA HÀ NỘIĐiện Lạnh Bách Khoa Hà Nội
 
GIÁO TRÌNH KHỐI NGUỒN CÁC LOẠI - ĐIỆN LẠNH BÁCH KHOA HÀ NỘI
GIÁO TRÌNH  KHỐI NGUỒN CÁC LOẠI - ĐIỆN LẠNH BÁCH KHOA HÀ NỘIGIÁO TRÌNH  KHỐI NGUỒN CÁC LOẠI - ĐIỆN LẠNH BÁCH KHOA HÀ NỘI
GIÁO TRÌNH KHỐI NGUỒN CÁC LOẠI - ĐIỆN LẠNH BÁCH KHOA HÀ NỘIĐiện Lạnh Bách Khoa Hà Nội
 
GIÁO ÁN DẠY THÊM (KẾ HOẠCH BÀI DẠY BUỔI 2) - TIẾNG ANH 7 GLOBAL SUCCESS (2 CỘ...
GIÁO ÁN DẠY THÊM (KẾ HOẠCH BÀI DẠY BUỔI 2) - TIẾNG ANH 7 GLOBAL SUCCESS (2 CỘ...GIÁO ÁN DẠY THÊM (KẾ HOẠCH BÀI DẠY BUỔI 2) - TIẾNG ANH 7 GLOBAL SUCCESS (2 CỘ...
GIÁO ÁN DẠY THÊM (KẾ HOẠCH BÀI DẠY BUỔI 2) - TIẾNG ANH 7 GLOBAL SUCCESS (2 CỘ...Nguyen Thanh Tu Collection
 
powerpoint mẫu họp phụ huynh cuối kì 2 học sinh lớp 7 bgs
powerpoint mẫu họp phụ huynh cuối kì 2 học sinh lớp 7 bgspowerpoint mẫu họp phụ huynh cuối kì 2 học sinh lớp 7 bgs
powerpoint mẫu họp phụ huynh cuối kì 2 học sinh lớp 7 bgsNmmeomeo
 
Campbell _2011_ - Sinh học - Tế bào - Ref.pdf
Campbell _2011_ - Sinh học - Tế bào - Ref.pdfCampbell _2011_ - Sinh học - Tế bào - Ref.pdf
Campbell _2011_ - Sinh học - Tế bào - Ref.pdfTrnHoa46
 
SÁNG KIẾN ÁP DỤNG CLT (COMMUNICATIVE LANGUAGE TEACHING) VÀO QUÁ TRÌNH DẠY - H...
SÁNG KIẾN ÁP DỤNG CLT (COMMUNICATIVE LANGUAGE TEACHING) VÀO QUÁ TRÌNH DẠY - H...SÁNG KIẾN ÁP DỤNG CLT (COMMUNICATIVE LANGUAGE TEACHING) VÀO QUÁ TRÌNH DẠY - H...
SÁNG KIẾN ÁP DỤNG CLT (COMMUNICATIVE LANGUAGE TEACHING) VÀO QUÁ TRÌNH DẠY - H...Nguyen Thanh Tu Collection
 
Các điều kiện bảo hiểm trong bảo hiểm hàng hoá
Các điều kiện bảo hiểm trong bảo hiểm hàng hoáCác điều kiện bảo hiểm trong bảo hiểm hàng hoá
Các điều kiện bảo hiểm trong bảo hiểm hàng hoámyvh40253
 
Danh sách sinh viên tốt nghiệp Đại học - Cao đẳng Trường Đại học Phú Yên năm ...
Danh sách sinh viên tốt nghiệp Đại học - Cao đẳng Trường Đại học Phú Yên năm ...Danh sách sinh viên tốt nghiệp Đại học - Cao đẳng Trường Đại học Phú Yên năm ...
Danh sách sinh viên tốt nghiệp Đại học - Cao đẳng Trường Đại học Phú Yên năm ...hoangtuansinh1
 
Kiểm tra cuối học kì 1 sinh học 12 đề tham khảo
Kiểm tra cuối học kì 1 sinh học 12 đề tham khảoKiểm tra cuối học kì 1 sinh học 12 đề tham khảo
Kiểm tra cuối học kì 1 sinh học 12 đề tham khảohoanhv296
 
1.DOANNGOCPHUONGTHAO-APDUNGSTEMTHIETKEBTHHHGIUPHSHOCHIEUQUA (1).docx
1.DOANNGOCPHUONGTHAO-APDUNGSTEMTHIETKEBTHHHGIUPHSHOCHIEUQUA (1).docx1.DOANNGOCPHUONGTHAO-APDUNGSTEMTHIETKEBTHHHGIUPHSHOCHIEUQUA (1).docx
1.DOANNGOCPHUONGTHAO-APDUNGSTEMTHIETKEBTHHHGIUPHSHOCHIEUQUA (1).docxTHAO316680
 
TÀI LIỆU BỒI DƯỠNG HỌC SINH GIỎI KỸ NĂNG VIẾT ĐOẠN VĂN NGHỊ LUẬN XÃ HỘI 200 C...
TÀI LIỆU BỒI DƯỠNG HỌC SINH GIỎI KỸ NĂNG VIẾT ĐOẠN VĂN NGHỊ LUẬN XÃ HỘI 200 C...TÀI LIỆU BỒI DƯỠNG HỌC SINH GIỎI KỸ NĂNG VIẾT ĐOẠN VĂN NGHỊ LUẬN XÃ HỘI 200 C...
TÀI LIỆU BỒI DƯỠNG HỌC SINH GIỎI KỸ NĂNG VIẾT ĐOẠN VĂN NGHỊ LUẬN XÃ HỘI 200 C...Nguyen Thanh Tu Collection
 
SLIDE - Tu van, huong dan cong tac tuyen sinh-2024 (đầy đủ chi tiết).pdf
SLIDE - Tu van, huong dan cong tac tuyen sinh-2024 (đầy đủ chi tiết).pdfSLIDE - Tu van, huong dan cong tac tuyen sinh-2024 (đầy đủ chi tiết).pdf
SLIDE - Tu van, huong dan cong tac tuyen sinh-2024 (đầy đủ chi tiết).pdfhoangtuansinh1
 
30 ĐỀ PHÁT TRIỂN THEO CẤU TRÚC ĐỀ MINH HỌA BGD NGÀY 22-3-2024 KỲ THI TỐT NGHI...
30 ĐỀ PHÁT TRIỂN THEO CẤU TRÚC ĐỀ MINH HỌA BGD NGÀY 22-3-2024 KỲ THI TỐT NGHI...30 ĐỀ PHÁT TRIỂN THEO CẤU TRÚC ĐỀ MINH HỌA BGD NGÀY 22-3-2024 KỲ THI TỐT NGHI...
30 ĐỀ PHÁT TRIỂN THEO CẤU TRÚC ĐỀ MINH HỌA BGD NGÀY 22-3-2024 KỲ THI TỐT NGHI...Nguyen Thanh Tu Collection
 
30 ĐỀ PHÁT TRIỂN THEO CẤU TRÚC ĐỀ MINH HỌA BGD NGÀY 22-3-2024 KỲ THI TỐT NGHI...
30 ĐỀ PHÁT TRIỂN THEO CẤU TRÚC ĐỀ MINH HỌA BGD NGÀY 22-3-2024 KỲ THI TỐT NGHI...30 ĐỀ PHÁT TRIỂN THEO CẤU TRÚC ĐỀ MINH HỌA BGD NGÀY 22-3-2024 KỲ THI TỐT NGHI...
30 ĐỀ PHÁT TRIỂN THEO CẤU TRÚC ĐỀ MINH HỌA BGD NGÀY 22-3-2024 KỲ THI TỐT NGHI...Nguyen Thanh Tu Collection
 
sách sinh học đại cương - Textbook.pdf
sách sinh học đại cương   -   Textbook.pdfsách sinh học đại cương   -   Textbook.pdf
sách sinh học đại cương - Textbook.pdfTrnHoa46
 
30 ĐỀ PHÁT TRIỂN THEO CẤU TRÚC ĐỀ MINH HỌA BGD NGÀY 22-3-2024 KỲ THI TỐT NGHI...
30 ĐỀ PHÁT TRIỂN THEO CẤU TRÚC ĐỀ MINH HỌA BGD NGÀY 22-3-2024 KỲ THI TỐT NGHI...30 ĐỀ PHÁT TRIỂN THEO CẤU TRÚC ĐỀ MINH HỌA BGD NGÀY 22-3-2024 KỲ THI TỐT NGHI...
30 ĐỀ PHÁT TRIỂN THEO CẤU TRÚC ĐỀ MINH HỌA BGD NGÀY 22-3-2024 KỲ THI TỐT NGHI...Nguyen Thanh Tu Collection
 
Đề cương môn giải phẫu......................
Đề cương môn giải phẫu......................Đề cương môn giải phẫu......................
Đề cương môn giải phẫu......................TrnHoa46
 

Recently uploaded (20)

GNHH và KBHQ - giao nhận hàng hoá và khai báo hải quan
GNHH và KBHQ - giao nhận hàng hoá và khai báo hải quanGNHH và KBHQ - giao nhận hàng hoá và khai báo hải quan
GNHH và KBHQ - giao nhận hàng hoá và khai báo hải quan
 
PHƯƠNG THỨC VẬN TẢI ĐƯỜNG SẮT TRONG VẬN TẢI
PHƯƠNG THỨC VẬN TẢI ĐƯỜNG SẮT TRONG VẬN TẢIPHƯƠNG THỨC VẬN TẢI ĐƯỜNG SẮT TRONG VẬN TẢI
PHƯƠNG THỨC VẬN TẢI ĐƯỜNG SẮT TRONG VẬN TẢI
 
3-BẢNG MÃ LỖI CỦA CÁC HÃNG ĐIỀU HÒA .pdf - ĐIỆN LẠNH BÁCH KHOA HÀ NỘI
3-BẢNG MÃ LỖI CỦA CÁC HÃNG ĐIỀU HÒA .pdf - ĐIỆN LẠNH BÁCH KHOA HÀ NỘI3-BẢNG MÃ LỖI CỦA CÁC HÃNG ĐIỀU HÒA .pdf - ĐIỆN LẠNH BÁCH KHOA HÀ NỘI
3-BẢNG MÃ LỖI CỦA CÁC HÃNG ĐIỀU HÒA .pdf - ĐIỆN LẠNH BÁCH KHOA HÀ NỘI
 
GIÁO TRÌNH KHỐI NGUỒN CÁC LOẠI - ĐIỆN LẠNH BÁCH KHOA HÀ NỘI
GIÁO TRÌNH  KHỐI NGUỒN CÁC LOẠI - ĐIỆN LẠNH BÁCH KHOA HÀ NỘIGIÁO TRÌNH  KHỐI NGUỒN CÁC LOẠI - ĐIỆN LẠNH BÁCH KHOA HÀ NỘI
GIÁO TRÌNH KHỐI NGUỒN CÁC LOẠI - ĐIỆN LẠNH BÁCH KHOA HÀ NỘI
 
GIÁO ÁN DẠY THÊM (KẾ HOẠCH BÀI DẠY BUỔI 2) - TIẾNG ANH 7 GLOBAL SUCCESS (2 CỘ...
GIÁO ÁN DẠY THÊM (KẾ HOẠCH BÀI DẠY BUỔI 2) - TIẾNG ANH 7 GLOBAL SUCCESS (2 CỘ...GIÁO ÁN DẠY THÊM (KẾ HOẠCH BÀI DẠY BUỔI 2) - TIẾNG ANH 7 GLOBAL SUCCESS (2 CỘ...
GIÁO ÁN DẠY THÊM (KẾ HOẠCH BÀI DẠY BUỔI 2) - TIẾNG ANH 7 GLOBAL SUCCESS (2 CỘ...
 
powerpoint mẫu họp phụ huynh cuối kì 2 học sinh lớp 7 bgs
powerpoint mẫu họp phụ huynh cuối kì 2 học sinh lớp 7 bgspowerpoint mẫu họp phụ huynh cuối kì 2 học sinh lớp 7 bgs
powerpoint mẫu họp phụ huynh cuối kì 2 học sinh lớp 7 bgs
 
1 - MÃ LỖI SỬA CHỮA BOARD MẠCH BẾP TỪ.pdf
1 - MÃ LỖI SỬA CHỮA BOARD MẠCH BẾP TỪ.pdf1 - MÃ LỖI SỬA CHỮA BOARD MẠCH BẾP TỪ.pdf
1 - MÃ LỖI SỬA CHỮA BOARD MẠCH BẾP TỪ.pdf
 
Campbell _2011_ - Sinh học - Tế bào - Ref.pdf
Campbell _2011_ - Sinh học - Tế bào - Ref.pdfCampbell _2011_ - Sinh học - Tế bào - Ref.pdf
Campbell _2011_ - Sinh học - Tế bào - Ref.pdf
 
SÁNG KIẾN ÁP DỤNG CLT (COMMUNICATIVE LANGUAGE TEACHING) VÀO QUÁ TRÌNH DẠY - H...
SÁNG KIẾN ÁP DỤNG CLT (COMMUNICATIVE LANGUAGE TEACHING) VÀO QUÁ TRÌNH DẠY - H...SÁNG KIẾN ÁP DỤNG CLT (COMMUNICATIVE LANGUAGE TEACHING) VÀO QUÁ TRÌNH DẠY - H...
SÁNG KIẾN ÁP DỤNG CLT (COMMUNICATIVE LANGUAGE TEACHING) VÀO QUÁ TRÌNH DẠY - H...
 
Các điều kiện bảo hiểm trong bảo hiểm hàng hoá
Các điều kiện bảo hiểm trong bảo hiểm hàng hoáCác điều kiện bảo hiểm trong bảo hiểm hàng hoá
Các điều kiện bảo hiểm trong bảo hiểm hàng hoá
 
Danh sách sinh viên tốt nghiệp Đại học - Cao đẳng Trường Đại học Phú Yên năm ...
Danh sách sinh viên tốt nghiệp Đại học - Cao đẳng Trường Đại học Phú Yên năm ...Danh sách sinh viên tốt nghiệp Đại học - Cao đẳng Trường Đại học Phú Yên năm ...
Danh sách sinh viên tốt nghiệp Đại học - Cao đẳng Trường Đại học Phú Yên năm ...
 
Kiểm tra cuối học kì 1 sinh học 12 đề tham khảo
Kiểm tra cuối học kì 1 sinh học 12 đề tham khảoKiểm tra cuối học kì 1 sinh học 12 đề tham khảo
Kiểm tra cuối học kì 1 sinh học 12 đề tham khảo
 
1.DOANNGOCPHUONGTHAO-APDUNGSTEMTHIETKEBTHHHGIUPHSHOCHIEUQUA (1).docx
1.DOANNGOCPHUONGTHAO-APDUNGSTEMTHIETKEBTHHHGIUPHSHOCHIEUQUA (1).docx1.DOANNGOCPHUONGTHAO-APDUNGSTEMTHIETKEBTHHHGIUPHSHOCHIEUQUA (1).docx
1.DOANNGOCPHUONGTHAO-APDUNGSTEMTHIETKEBTHHHGIUPHSHOCHIEUQUA (1).docx
 
TÀI LIỆU BỒI DƯỠNG HỌC SINH GIỎI KỸ NĂNG VIẾT ĐOẠN VĂN NGHỊ LUẬN XÃ HỘI 200 C...
TÀI LIỆU BỒI DƯỠNG HỌC SINH GIỎI KỸ NĂNG VIẾT ĐOẠN VĂN NGHỊ LUẬN XÃ HỘI 200 C...TÀI LIỆU BỒI DƯỠNG HỌC SINH GIỎI KỸ NĂNG VIẾT ĐOẠN VĂN NGHỊ LUẬN XÃ HỘI 200 C...
TÀI LIỆU BỒI DƯỠNG HỌC SINH GIỎI KỸ NĂNG VIẾT ĐOẠN VĂN NGHỊ LUẬN XÃ HỘI 200 C...
 
SLIDE - Tu van, huong dan cong tac tuyen sinh-2024 (đầy đủ chi tiết).pdf
SLIDE - Tu van, huong dan cong tac tuyen sinh-2024 (đầy đủ chi tiết).pdfSLIDE - Tu van, huong dan cong tac tuyen sinh-2024 (đầy đủ chi tiết).pdf
SLIDE - Tu van, huong dan cong tac tuyen sinh-2024 (đầy đủ chi tiết).pdf
 
30 ĐỀ PHÁT TRIỂN THEO CẤU TRÚC ĐỀ MINH HỌA BGD NGÀY 22-3-2024 KỲ THI TỐT NGHI...
30 ĐỀ PHÁT TRIỂN THEO CẤU TRÚC ĐỀ MINH HỌA BGD NGÀY 22-3-2024 KỲ THI TỐT NGHI...30 ĐỀ PHÁT TRIỂN THEO CẤU TRÚC ĐỀ MINH HỌA BGD NGÀY 22-3-2024 KỲ THI TỐT NGHI...
30 ĐỀ PHÁT TRIỂN THEO CẤU TRÚC ĐỀ MINH HỌA BGD NGÀY 22-3-2024 KỲ THI TỐT NGHI...
 
30 ĐỀ PHÁT TRIỂN THEO CẤU TRÚC ĐỀ MINH HỌA BGD NGÀY 22-3-2024 KỲ THI TỐT NGHI...
30 ĐỀ PHÁT TRIỂN THEO CẤU TRÚC ĐỀ MINH HỌA BGD NGÀY 22-3-2024 KỲ THI TỐT NGHI...30 ĐỀ PHÁT TRIỂN THEO CẤU TRÚC ĐỀ MINH HỌA BGD NGÀY 22-3-2024 KỲ THI TỐT NGHI...
30 ĐỀ PHÁT TRIỂN THEO CẤU TRÚC ĐỀ MINH HỌA BGD NGÀY 22-3-2024 KỲ THI TỐT NGHI...
 
sách sinh học đại cương - Textbook.pdf
sách sinh học đại cương   -   Textbook.pdfsách sinh học đại cương   -   Textbook.pdf
sách sinh học đại cương - Textbook.pdf
 
30 ĐỀ PHÁT TRIỂN THEO CẤU TRÚC ĐỀ MINH HỌA BGD NGÀY 22-3-2024 KỲ THI TỐT NGHI...
30 ĐỀ PHÁT TRIỂN THEO CẤU TRÚC ĐỀ MINH HỌA BGD NGÀY 22-3-2024 KỲ THI TỐT NGHI...30 ĐỀ PHÁT TRIỂN THEO CẤU TRÚC ĐỀ MINH HỌA BGD NGÀY 22-3-2024 KỲ THI TỐT NGHI...
30 ĐỀ PHÁT TRIỂN THEO CẤU TRÚC ĐỀ MINH HỌA BGD NGÀY 22-3-2024 KỲ THI TỐT NGHI...
 
Đề cương môn giải phẫu......................
Đề cương môn giải phẫu......................Đề cương môn giải phẫu......................
Đề cương môn giải phẫu......................
 

Luận văn: Pháp luật về hoãn thi hành án hình sự ở Việt Nam, HOT

  • 1. 1 ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI KHOA LUẬT NGUYỄN VĂN SƠN MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ HOÃN THI HÀNH ÁN TRONG LUẬT THI HÀNH ÁN HÌNH SỰ VIỆT NAM LUẬN VĂN THẠC SĨ LUẬT HỌC HÀ NỘI - 2014
  • 2. 2 ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI KHOA LUẬT NGUYỄN VĂN SƠN MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ HOÃN THI HÀNH ÁN TRONG LUẬT THI HÀNH ÁN HÌNH SỰ VIỆT NAM Chuyên ngành: Luật hình sự và tố tụng hình sự Mã số : 60 38 01 04 LUẬN VĂN THẠC SĨ LUẬT HỌC Người hướng dẫn khoa học: TS. Nguyễn Khắc Hải HÀ NỘI - 2014
  • 3. 3 LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu khoa học của riêng tôi. Các số liệu, ví dụ và trích dẫn trong luận văn đảm bảo độ tin cậy, chính xác và trung thực. Những kết luận khoa học của luận văn chưa từng được ai công bố trong bất kỳ công trình nào khác. TÁC GIẢ LUẬN VĂN Nguyễn Văn Sơn
  • 4. 4 MỤC LỤC Trang Trang phụ bìa Lời cam đoan Mục lục Danh mục các bảng MỞ ĐẦU 1 Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ HOÃN THI HÀNH ÁN HÌNH SỰ 9 1.1. Thi hành án hình sự ở Việt Nam 9 1.1.1. Định nghĩa thi hành án hình sự 9 1.1.2. Đối tượng của hoạt động thi hành án 10 1.1.3. Chủ thể thi hành án hình sự 11 1.1.4. Các hoạt động có thể diễn ra trong quá trình thi hành án hình sự 12 1.2. Hoãn thi hành án hình sự ở Việt Nam 12 1.2.1. Khái niệm hoãn thi hành án hình sự 12 1.2.2. Đặc điểm hoãn thi hành án hình sự 14 1.2.3. Đối tượng hoãn thi hành án hình sự 16 1.2.4. Vai trò, ý nghĩa của chế định hoãn thi hành án hình sự 16 1.2.5. So sánh hoãn thi hành án hình sự với tạm đình chỉ thi hành án hình sự, chậm thi hành án hình sự 22 1.3. Lịch sử hình thành và phát triển chế định hoãn thi hành án hình sự ở Việt Nam 24 1.3.1. Thời kỳ trước năm 1945 24 1.3.2. Từ năm 1945 đến năm 1985 25 1.3.3. Từ năm 1985 đến năm 2010 26 1.4. Pháp luật về hoãn thi hành án hình sự của một số nước trên thế giới 29 1.4.1. Pháp luật về hoãn thi hành án hình sự của Trung Quốc 30
  • 5. 5 1.4.2. Pháp luật về hoãn thi hành án hình sự của Liên bang Nga 34 1.4.3. Pháp luật về hoãn thi hành án hình sự của Hoa Kỳ 38 Chương 2: THỰC TRẠNG VÀ THỰC TIỄN ÁP DỤNG PHÁP LUẬT VỀ HOÃN THI HÀNH ÁN HÌNH SỰ Ở VIỆT NAM 41 2.1. Thực trạng pháp luật về hoãn thi hành án hình sự ở Việt Nam 41 2.1.1. Thực trạng pháp luật về hoãn thi hành đối với trường hợp áp dụng biện pháp tư pháp ở Việt Nam 42 2.1.2. Thực trạng pháp luật về hoãn thi hành án đối với những hình phạt không phải là phạt tù ở Việt Nam 45 2.1.3. Thực trạng pháp luật về hoãn thi hành án phạt tù ở Việt Nam 47 2.2. Thực tiễn áp dụng pháp luật về hoãn thi hành án hình sự ở Việt Nam 73 2.2.1. Thực tiễn áp dụng pháp luật về hoãn thi hành án đối với trường hợp áp dụng biện pháp tư pháp ở Việt Nam 73 2.2.2. Thực tiễn áp dụng pháp luật về hoãn thi hành án đối với hình phạt không phải là hình phạt tù ở Việt Nam 73 2.2.3. Thực tiễn áp dụng pháp luật về hoãn thi hành hình phạt tù ở Việt Nam 74 2.3. Cơ chế thực thi pháp luật về hoãn thi hành án hình sự ở Việt Nam 84 2.4. Một số đánh giá nhận xét về hoãn thi hành án hình sự ở Việt Nam 85 Chương 3: MỘT SỐ KIẾN NGHỊ VÀ HOÀN THIỆN NÂNG CAO HIỆU QUẢ CỦA CHẾ ĐỊNH HOÃN THI HÀNH ÁN Ở VIỆT NAM 94 3.1. Những định hướng và cơ sở của việc hoàn thiện các quy định về hoãn thi hành án hình sự ở Việt Nam 94 3.2. Một số kiến nghị hoàn thiện pháp luật về hoãn thi hành án 105 3.3. Một số kiến nghị nhằm nâng cao hiệu quả của việc áp dụng chế định hoãn thi hành án hình sự 113 KẾT LUẬN 117 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO 119
  • 6. 6 DANH MỤC CÁC BẢNG Số hiệu bảng Tên bảng Trang 1.1 Sự khác nhau giữa hoãn thi hành án hình sự với tạm đình chỉ thi hành án hình sự 23 1.2 Sự khác nhau giữa hoãn thi hành án hình sự với chậm thi hành án hình sự 23 2.1 Số liệu hoãn thi hành án các năm từ 2009 - 2013 50 2.2 Số liệu hoãn thi hành án hình sự, tạm đình chỉ thi hành án hình sự, miễn chấp hành án hình phạt 51
  • 7. 7 MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Trong quá trình phát triển của xã hội, xu thế quốc tế hóa về mọi mặt ngày càng phát triển không chỉ về kinh tế, văn hóa mà cả pháp luật cũng có xu thế ngày càng xích lại gần nhau hơn. Và tất cả đều tiến đến một mục tiêu đó là pháp luật về quyền con người. Tuy rằng mọi quốc gia đều có những điều kiện kinh tế văn hóa và xã hội riêng dẫn đến hệ thống quy phạm pháp luật cũng có những đặc thù. Nhưng với xu phát triển của thế giới các quốc gia đều nhận thức được việc hội nhập và tham gia vào những điều ước quốc tế là điều cần thiết cho việc quản lý xã hội ngày càng phát triển. Ở Việt Nam, cùng với việc tham gia ngày càng nhiều vào các điều ước quốc tế thì việc nghiên cứu và điều chỉnh các quy phạm trong pháp luật quốc gia để pháp luật vừa điều chỉnh tốt hơn những vấn đề xã hội phát sinh và vừa đáp ứng được các quy định trong những công ước đã tham gia và ký kết cũng là vấn đề được các nhà làm luật rất quan tâm. Điều này thể hiện rõ ở những thay đổi cụ thể trong các quy phạm pháp luật hình sự từ việc giảm dần những tội và những khung hình phạt còn áp dụng hình phạt tử hình hay việc quy định cách thức thực hiện hình phạt tử hình sao cho giảm thiểu sự đau đớn cho tử tù. Ngoài ra trong pháp luật hình sự Việt Nam cũng quy định nhiều hơn các biện pháp tha miễn trách nhiệm hình sự. Và các đối tượng được áp dụng những biện pháp tha miễn trách nhiệm hình sự đó cũng được mở rộng hơn. Quy định về hoãn thi hành hình phạt tù là một điển hình, từ việc không có quy phạm quy định về việc hoãn thi hành án cho đến việc xuất hiện quy phạm về hoãn thi hành án đầu tiên được quy định tại Điều 69 Bộ luật hình sự năm 1985. Khi đó đối tượng được hoãn thi hành án chỉ giới hạn đó là những quân nhân, phạm tội ít nghiêm trọng, và do nhu cầu chiến đấu hoặc phục vụ chiến đấu. Đến Bộ luật tố tụng hình sự năm 1988 thì đã có sự thay đổi rõ rệt từ đối
  • 8. 8 tượng được xem xét - mọi đối tượng - đến lý do được hoãn (có 4 lý do: Bệnh tật; có thai hoặc nuôi con dưới 36 tháng tuổi; lao động duy nhất; lý do công vụ). Sự thay đổi này đã phần nào đáp ứng được nhu cầu thực tế của xã hội thời điểm đó. Đến Bộ luật hình sự 1999 thì là sự phát triển cao hơn hoàn thiện hơn so với quy định tại Bộ luật tố tụng hình sự năm 1988. Những sửa đổi này không chỉ thể hiện tính nhân đạo, tính hợp lý của pháp luật hình sự Việt Nam mà còn góp phần hoàn thiện hệ thống pháp luật hình sự Việt Nam nói riêng và hệ thống pháp luật Việt Nam nói chung. Hơn nữa hoãn thi hành án hình sự hay còn gọi là hoãn chấp hành hình phạt là việc lùi thời gian bắt đầu thi hành hình phạt đã tuyên của người phải thi hành án vì lý do cụ thể theo quy định của pháp luật. Đây là một trong những chế định thể hiện sự khoan hồng của pháp luật hình sự, tạo cho pháp luật không những mang tính răn đe phòng ngừa mà còn mang tính nhân đạo. Tính nhân đạo của quy định này được thể hiện ở nội dung của các quy định này hướng tới bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của con người bảo vệ những quyền của con người như quyền được sống, quyền của trẻ em và quyền của phụ nữ. Các quy định này này góp phần vào việc tạo cho luật hình sự không những đanh thép mà còn mềm mại thấu tình đạt lý, góp phần vào việc đưa pháp luật hình sự Việt Nam ngày càng hoàn thiện hơn ngày càng tiến gần hơn với pháp luật thế giới trong quá trình hội nhập quốc tế. Theo số liệu thống kê từ năm 2009 đến hết năm 2013 đã có 26.580 trường hợp được hoãn thi hành án và trong số đó đã có 1285 trường hợp được Chủ tịch Nước đặc xá miễn chấp hành hình phạt. Và theo thống kê tại địa bàn Hà Nội thì không có trường hợp nào được hoãn thi hành án hình sự sau đó lại được miễn chấp hành hình phạt tù đến nay họ có hành vi vi phạm bị xử lý hình sự nữa. Qua thống kê trên ta thấy nếu như thực hiện tốt việc hoãn thi hành án hình sự không chỉ làm cho pháp luật hình sự mềm mại hơn, nhân đạo hơn, pháp luật bảo vệ quyền con người tốt hơn. Mà còn là một biện pháp tốt để giảm bớt gánh nặng cho nhà nước thông qua việc giảm bớt những chi phí
  • 9. 9 đưa người bị kết án đi thi hành án đến việc những người bị kết án đó khi ở ngoài xã hội họ vẫn có thể có những đóng góp cho xã hội. Tuy nhiên, trong quá trình thực thi những quy định về hoãn thi hành án hình sự vẫn còn xuất hiện những khó khăn vướng mắc cần xem xét và giải quyết dứt điểm như một số đối tượng không thuộc diện được hoãn thi hành án nhưng vẫn được hoãn hay những trường hợp nên được hoãn thi hành án nhưng quy định của pháp luật lại không đưa họ vào những trường hợp có thể được hoãn do đó không có căn cứ để xét hoãn cho họ. Hay như những khó khăn vướng mắc trong quá trình xem xét giải quyết thủ tục hoãn thi hành án. Do đó cần có những bổ sung, điều chỉnh căn cứ pháp lý cụ thể để các cơ quan có thẩm quyền thực thi một cách đồng bộ và thống nhất đảm bảo tính nhân đạo của chế định nhưng cũng không ảnh hưởng đến tính pháp chế và sự công bằng của mọi công dân khi áp dụng chế định hoãn thi hành án hình sự. Với mục đích như vậy chế định hoãn thi hành án hình sự cần có được một hệ thống những quy phạm quy định từng trường hợp cụ thể, từng điều kiện cụ thể để được hoãn thi hành án. Để tránh tình trạng những người bị kết án có đủ điều kiện được hoãn thi hành án, cần được hoãn thi hành án, nên được hoãn thi hành án thì không được hoãn thi hành án. Còn những trường hợp không đủ điều kiện thì lại được hoãn thi hành án. Và trong tình hình hội nhập quốc tế như hiện nay pháp luật về hoãn thi hành án hình sự của Việt Nam còn một nhiệm vụ nữa đó là đảm bảo tính tương thích của pháp luật Việt Nam với pháp luật quốc tế về lĩnh vực bảo vệ quyền con người. Nhìn vào quy phạm pháp luật thi hành án của nước ta trong quá khứ và hiện tại thì thấy rằng vấn đề hoãn thi hành án đã được quan tâm nhiều hơn rất nhiều nhưng cũng cần có những nghiên cứu và hoàn thiện hơn nữa. 2. Tình hình nghiên cứu đề tài Liên quan tới đề tài, ở Việt Nam đã có một số công trình nghiên cứu, tiêu biểu như: Bảo vệ quyền con người trong trong tố tụng hình sự Việt Nam, Luận
  • 10. 10 án tiến sĩ luật học, của Nguyễn Quan Hiền, 2009; Đảm bảo quyền con người trong hoạt động tư pháp ở Việt Nam, Luận án tiến sĩ Luật học, của Nguyễn Huy Hoàn, 2005; Thực hiện pháp luật về quyền con người của phạm nhân, Luận án tiến sĩ Luật học, của Nguyễn Đức Phúc, 2013; Bảo vệ quyền con người bằng pháp luật tố tụng hình sự, Nguyễn Ngọc Chí, Tạp chí Khoa học (Kinh tế - Luật), số 23, 2007. Những công trình nghiên cứu trên đã đi sâu nghiên cứu về vấn đề quyền con người được thể hiện trong các quy pháp luật trong tố tụng hình sự và trong hoạt động tư pháp của Việt Nam. Từ đó chỉ ra những điều đã làm được và chưa làm được của Việt Nam trong việc bảo vệ quyền con người trong những lĩnh vực trên. Đồng thời các tác giả đã đưa ra những kiến nghị nhằm bảo vệ tốt hơn nữa quyền con người trong những hoạt động này. Trong đó vai trò của chế định hoãn thi hành án cũng đã phần nào được nói tới trong các công trình này. Về thi hành án hình sự thì có: Vũ Trọng Hách: Hoàn thiện về quản lý nhà nước trong lĩnh vực thi hành án hình sự, Luận án tiến sĩ Luật học, 2004. Ở luận án này tác giả đã nêu và phân tích rất sâu sắc khái niệm, đặc điểm của quản lý nhà nước trong lĩnh vực thi hành án hình sự. Nêu rõ tầm quan trọng của việc quản lý nhà nước trong lĩnh vực này. Từ đó đánh giá những kết quả đã đạt được và chỉ ra những thiếu sót tồn tại của hoạt động quản lý nhà nước trong lĩnh vực thi hành án hình sự. Ngoài ra, còn một số công trình nghiên cứu khác như các báo cáo tổng kết, tài liệu tập huấn, những bài viết trên các tạp chí chuyên ngành như: - Báo cáo kết quả công tác thi hành án hình sự năm 2013, của Ban Nội chính Trung ương. Báo cáo đã chỉ rõ những kết quả công tác thi hành án hình sự năm 2013, những tồn tại, hạn chế và nguyên nhân và một số giải pháp, kiến nghị. Theo đó, giao cho cơ quan thi hành án hình sự đề nghị với Tòa án nơi người bị kết án đủ điều kiện được hưởng thời hiệu, người chấp hành xong hình phạt đủ điều kiện xóa án tích cư trú ra quyết định, tạo thuận lợi cho người được hưởng thời hiệu thi hành án hình sự, xóa án tích được thuận tiện và nhanh chóng.
  • 11. 11 - Tài liệu tập huấn về thi hành án hình sự, của Tòa án nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh gồm ba nội dung: Những quy định chung; hoãn thi hành án phạt, tạm đình chỉ thi hành án phạt. - Một số bài viết trên các báo, tạp chí chuyên ngành như: Một số ý kiến về điều kiện hoãn (tạm đình chỉ) thi hành án phạt tù trong trường hợp người bị kết án bị bệnh nặng, Vũ Văn Tiếu, Tạp chí Tòa án nhân dân, tháng 3-2006; Tham luận của Viện kiểm sát nhân dân tỉnh Hà Tĩnh Về thực trạng công tác thi hành án hình sự và những kiến nghị đề xuất, năm 2011; Một số vấn đề về thi hành án hình sự của Tòa án, của Thạc sĩ Nguyễn Quang Lộc, đăng trên báo điện tử pháp luật Việt Nam ngày 12/09/2009; Kẽ hở lớn trong vụ tạm hoãn thi hành án và đặc xá ở Hải Dương, đăng trên báo Pháp luật Việt Nam ngày 16/11/2011. Các bài báo và các tham luận này đã phần nào nêu được những tồn tại, hạn chế của chế định hoãn thi hành án hình sự và đã đưa ra một số biện pháp nhằm hạn chế khắc phục những tồn tại hạn chế đó. Nhìn chung cho đến nay tuy đã có một số công trình nghiên cứu về một số lĩnh vực có liên quan đến những khía cạnh của chế định hoãn thi hành án hình sự, thế nhưng chưa có bất kỳ công trình nào nghiên cứu một cách cơ bản và có hệ thống về chế định hoãn thi hành án hình sự. Và đặc biệt là tính tương thích của pháp luật về hoãn thi hành án hình sự ở Việt Nam đối với pháp luật quốc tế về quyền con người. Trước yêu cầu đổi mới xây dựng nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa, nhu cầu hội nhập quốc tế với việc nghiên cứu một cách cơ bản và có hệ thống chế định hoãn thi hành án hình sự, có thể nói đề tài này sẽ đóng góp một cách thiết thực vào việc hoàn thiện chế định hoãn thi hành án hình sự nói riêng và hệ thống các quy phạm pháp luật về thi hành án hình sự nói chung. 3. Mục đích, nhiệm vụ của luâ ̣n văn * Mục đích nghiên cứu Phân tích làm rõ thực trạng công tác hoãn thi hành án hình sự ở Việt Nam. Trên cơ sở đó đưa ra những giải pháp quy phạm pháp luật về hoãn thi hành án hình sự.
  • 12. 12 * Nhiệm vụ nghiên cứu - Hệ thống hóa lý luận chung về công tác hoãn thi hành án hình sự. - Nghiên cứu kinh nghiê ̣m mô ̣t số nước về quy định hoãn thi hành án hình sự. - Phân tích đánh giá thực trạng công tác hoãn thi hành án hình sự ở Việt Nam. - Đưa ra các giải pháp nâng cao hiê ̣u quả của việc áp dụng chế định hoãn thi hành án hình sự. 4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu * Đối tượng nghiên cứu Một số vấn đề lý luận và thực tiễn về hoãn thi hành án hình sự trong luật thi hành án hình sự Việt Nam và những văn bản liên quan. * Phạm vi nghiên cứu Công tác hoãn thi hành án hình sự ở Việt Nam trong giai đoạn 2009-2013. 5. Cơ sở lý luận và các phƣơng pháp nghiên cứu * Cơ sở lý luận Cơ sở lý luận của luận văn là quan điểm của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh về con người, về xây dựng Nhà nước và pháp luật, đấu tranh phòng, chống tội phạm; quan điểm của Đảng và Nhà nước về đấu tranh chống tội phạm cũng như thành tựu của các chuyên ngành khoa học pháp lý như li ̣ch sử pháp luật, xã hội học pháp luật, luâ ̣t hình sự, tô ̣i pha ̣m học, luâ ̣t tố tụng hình sự, luật thi hành án hình sự, những luâ ̣n điểm khoa học trong cáccông trình nghiên cứ u, sách chuyên khảo và các bài viết đăng trên tạp chí của một số nhà kh oa học pháp lý chuyên ngành về thi hành án hình sự và hoãn thi hành án hình sự. * Các phương pháp nghiên cứu
  • 13. 13 Phương pháp phân tích tổng hợp để làm rõ thực trạng công tác hoãn thi hành án hình sự ở Việt Nam; Phương pháp nghiên cứu so sánh nhằm làm sáng tỏ hơn những thành tựu, hạn chế và nguyên nhân của công tác hoãn thi hành án hình sự; Phương pháp thống kê học để xử lý số liệu. 6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn Đây là một công trình vừ a có ý nghĩa về mă ̣t lý luâ ̣n , vừ a có ý nghĩa về mă ̣t thực tiễn trong việc nghiên cứu và thực thi các chế định về hoãn thi hành án. Để từ đó có những kiến nghị sửa đổi nhằm hoàn thiện hơn hệ thống pháp luật về hoãn thi hành án hình sự ở nước ta. * Về mặt lý luận Luận văn là một công trình nghiên cứu chuyên khảo đề cập một cách có hệ thống và tương đối toàn diện về hoãn thi hành án hình sự trong Luâ ̣t hình sự Viê ̣t Nam trên cơ sở thực tiễn áp dụng trong những năm qua ở Việt Nam. Kết quả nghiên cứu của luận văn góp phần hoàn thiện hơn về chế địnhhoãn thi hành án hình sự trong luật hình sự Việt Nam. Cụ thể, luâ ̣n văn đã làm rõ các vấ n đề chung về hoãn thi hành án; phân tích khái quát lịch sử hình thành và phát triển của chế định này trong luật hình sự nước ta ; làm sáng tỏ các quy định của Bộ luâ ̣t hình sự năm 1999 Bộ luật tố tụng hình sự và các văn bản quy phạm pháp luật khác về hoãn thi hành án hình sự. Luận văn còn nghiên cứu một số quy phạm về quyền con người trong pháp luật quốc tế. Từ đó đánh giá sự tương thích của chế định hoãn thi hành án - một chế định mang tính nhân đạo trong pháp luật hình sự- với các chuẩn mực quốc tế về quyền con người. Đồng thời luận văn cũng nghiên cứu các quy định về hoãn thi hành án của một số quốc gia. Qua đó chỉ ra những ưu điểm và cả những tồn tại , hạn chế trong những quy định của pháp luật về hoãn thi hành án hình sự và quá trình thực thi những quy định này; trên cơ sở đó đưa ra một số giải pháp kiến nghị nhằm hoàn thiện hệ thống pháp luật về hoãn thi hành án hình sự và nâng cao hiê ̣u quả của những chế định trên. * Về mặt thực tiễn
  • 14. 14 Luận văn góp phần vào việc chuẩn hóa các thủ tục xem xét đề nghị và quyết định hoãn thi hành án cũng như đưa ra các kiến nghi ̣hoàn thiê ̣n các quy phạm pháp luật ở khía cạnh lập pháp và thực ti ễn áp dụng. Những phương hướng, giải pháp luận văn đưa ra có tính chất định hướng cho hoạt động của các cơ quan có thẩm quyền trong quá trình giải quyết việc hoãn thi hành án. Cùng với đó , luận văn còn có ý nghĩa là tài liệu tham khảo cần thiết cho các nhà khoa học pháp lý , cán bộ thực tiễn đang công tác tại các cơ quan bảo vệ pháp luật, các sinh viên và ho ̣c viên cao học. 7. Kết cấu của luận văn Ngoài phần mở đầu, kết luận, danh mục tài liệu tham khảo, nội dung của luận văn gồm 3 chương. Chương 1: Cơ sở lý luận về hoãn thi hành án hình sự. Chương 2: Thực trạng và thực tiễn áp dụng pháp luật về hoãn thi hành án hình sự ở Việt Nam. Chương 3: Một số kiến nghị hoàn thiện và nâng cao hiệu quả của chế định hoãn thi hành án hình sự ở Việt Nam.
  • 15. 15 Chương 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ HOÃN THI HÀNH ÁN HÌNH SỰ 1.1. THI HÀNH ÁN HÌNH SỰ Ở VIỆT NAM 1.1.1. Định nghĩa thi hành án hình sự Sau khi người phạm tội thực hiện hành vi vi phạm pháp luật bị trừng trị bởi pháp luật bằng những chế tài của luật hình sự. Cơ sở và nền tảng của việc áp dụng chế tài đối với người phạm tội đó là bản án có hiệu lực của Tòa án (một người chỉ bị coi là có tội và phải chịu hình phạt khi có bản án có hiệu lực của Tòa án). Để buộc người bị kết án phải thực thi bản án đó thì cần có một thủ tục tiếp sau đó là thi hành án hình sự. “Thi hành án hình sự là một khâu có vai trò quan trọng nhằm đảm bảo đạt được mục đích của hình phạt là không chỉ nhằm trừng trị người phạm tội mà còn nhằm giáo dục cải tạo họ trở thành công dân có ích cho xã hội, ngăn ngừa họ phạm tội mới, đồng thời giáo dục mọi người ý thức tuân theo pháp luật và các quy tắc của cuộc sống xã hội chủ nghĩa, đấu tranh phòng và chống tội phạm” [19, tr. 7]. Cũng có quan điểm cho rằng “thi hành án là giai đoạn của tố tụng hình sự nhằm thực hiện bản án và quyết định có hiệu lực của Tòa án” [56, tr. 436]. Ngoài ra Thi hành án còn được hiểu một cách đơn giản đó là "việc thực hiện trên thực tế các quyền, nghĩa vụ đã được bản án, quyết định ghi nhận" [54, tr. 4]. Tuy đây không được coi là những định nghĩa về thi hành án hình sự nhưng đã phần nào nêu lên được ý nghĩa của hoạt động thi hành án. Hiện nay trong pháp luật hình sự chưa có một khái niệm cụ thể về thi hành án hình sự. Tại Điều 1 Luật thi hành án hình sự quy định về phạm vi điều chỉnh của luật thi hành án hình sự bao gồm "nguyên tắc, trình tự, thủ tục, tổ chức, nhiệm vụ, quyền hạn của cơ quan có thẩm quyền trong thi hành bản án, quyết định về hình phạt tù, tử hình, cảnh cáo, cải tạo không giam giữ, cấm cư trú, quản chế, trục xuất, tước một số
  • 16. 16 quyền công dân, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định, án treo, biện pháp tư pháp; quyền, nghĩa vụ của người chấp hành án hình sự, biện pháp tư pháp; trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan trong thi hành án hình sự, biện pháp tư pháp". Qua đây ta có thể đưa ra một định nghĩa về thi hành án hình sự dưới góc độ khoa học luật hình sự như sau: Thi hành án hình sự là việc các cơ quan có thẩm quyền tiến hành các trình tự thủ tục để thực thi các quyết định về hình sự của bản án hình sự như thi hành hình phạt tù, tử hình, cảnh cáo, cải tạo không giam giữ, cấm cư trú, quản chế, trục xuất, tước một số quyền công dân, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định, án treo, biện pháp tư pháp. 1.1.2. Đối tƣợng của hoạt động thi hành án Đầu tiên cần phải khẳng định là thi hành án hình sự là việc đưa ra thi hành phần hình phạt trong bản án hình sự. Thế nhưng không phải đối với mọi hình phạt được tuyên trong bản án việc thi hành án hình sự đều diễn ra. Sau khi bản án có hiệu lực, tùy theo phán quyết của tòa án sẽ quyết định giai đoạn thi hành án sẽ được diễn ra như thế nào. Trong Bộ luật hình sự tại Điều 28 đã quy định về hình phạt đối với những người bị kết án hình phạt có thể là những hình phạt đơn giản như cảnh cáo hoặc phạt tiền và cũng có thể là những hình phạt có thể ảnh hưởng đến quyền cao nhất của con người đó là quyền được sống như hình phạt tử hình. Chính vì đặc thù của từng hình phạt dẫn đến có một số hình phạt hoạt động thi hành án chỉ đơn giản diễn ra ngay tại phiên tòa do Tòa tuyên như hình phạt cảnh cáo. Và cũng có những hình phạt do đặc thù của hình phạt đó mà luật đã chuyển giao hình hình phạt đó cho cơ quan thi hành án dân sự thi hành theo thủ tục như thi hành án dân sự (hình phạt tiền). Và như vậy trong trường hợp này việc thi hành án hình sự cũng không diễn ra. Như vậy tùy vào loại hình phạt mà tòa án áp dụng để xác định việc còn hay không còn hoạt động thi hành án hình sự.
  • 17. 17 1.1.3. Chủ thể thi hành án hình sự Chủ thể thi hành án hình sự bao gồm chủ thể phải thi hành án hình sự và chủ thể chịu trách nhiệm thi hành án hình sự. - Chủ thể phải thi hành án hình sự là chủ thể đã bị Tòa án áp dụng một hay nhiều hình phạt được quy định trong Bộ luật hình sự để trừng trị vì đã có hành vi vi phạm pháp luật hình sự. Vậy đó là những chủ thể nào? Theo pháp luật hình sự Việt Nam thì chủ thể của tội phạm chỉ có thể là cá nhân do đó chủ thể của hoạt động thi hành án hình sự cũng chỉ có thể là cá nhân mà không thể là pháp nhân hay tổ chức. Và cá nhân này cũng cần có đủ những điều kiện sau. Thứ nhất: Chủ thể này phải có đủ năng lực trách nhiệm hình sự. Có nghĩa là cá nhân này phải có đủ tuổi chịu trách nhiệm hình sự và không bị hạn chế về năng lực nhận thức hành vi. Thứ hai: Chủ thể này bị kết án bởi một hay nhiều bản án đã có hiệu lực pháp luật. Bản án đã có hiệu lực pháp luật là bản án sơ thẩm không bị kháng cáo kháng nghị sau một thời gian luật định (thông thường là 30 ngày kể từ ngày tuyên án), hoặc bản án phúc thẩm không bị xem xét theo thủ tục giám đốc thẩm hay tái thẩm. Thứ ba: Hình phạt mà chủ thể đó phải thi hành cần phải có những trình tự và thủ tục cụ thể để thi hành. - Chủ thể chịu trách nhiệm thi hành án hình sự: Đó là những cá nhân tổ chức được luật giao nhiệm vụ thực thi các hoạt động thi hành án. Theo quy định của luật tố tụng hình sự Việt Nam và luật thi hành án thì Tòa án là cơ quan có nhiệm vụ ra quyết định thi hành án, cơ quan thi hành án hình sự, các trại giam, ủy ban nhân dân các cấp cũng có thể là chủ thể trong hoạt động thi hành án tùy vào từng loại hình phạt cụ thể.
  • 18. 18 1.1.4. Các hoạt động có thể diễn ra trong quá trình thi hành án hình sự Giai đoạn thi hành án hình sự bắt đầu từ khi có quyết định thi hành án và kết thúc khi người bị kết án chấp hành xong phần hình phạt chính trong bản án đã tuyên. Và việc thi hành án hình sự có nghĩa là việc bắt người phạm tội phải chấp hành hình phạt của bản án đã có hiệu lực đã áp dụng đối với họ. Bản chất của hoạt động này là việc cơ quan nhà nước tước bỏ của người phạm tội một số quyền nhất định quyền đó có thể là quyền được sống, quyền tự do đi lại hay quyền được làm một công việc nhất định. Chính vì vậy ở giai đoạn này có thể sẽ có một số trường hợp xảy như theo quyết định của bản án thi người phải thi hành án chỉ bị tước bỏ một số quyền nhất định nhưng khi thi hành quyết định đó vào thời điểm nhất định thì lại ảnh hưởng đến một số quyền khác của người bị kết án dẫn đến cần phải giải pháp để vẫn đảm bảo được tính pháp chế và tính hiệu lực của bản án nhưng cũng không ảnh hưởng đến những quyền khác của người bị kết án. Do đó trong quá trình thi hành án có thể xuất hiện một số hoạt động như hoãn thi hành án hình sự, tạm đình chỉ thi hành án hình sự, đình chỉ thi hành án hình sự hoặc miễn chấp hành hình phạt. Những hoạt động này là những hoạt động đặc biệt của thi hành án hình sự. Bởi những giai đoạn này có thể xảy ra hoặc không xay ra tùy từng trường hợp cụ thể. 1.2. HOÃN THI HÀNH ÁN HÌNH SỰ TRONG LUẬT THI HÀNH ÁN HÌNH SỰ VIỆT NAM. 1.2.1. Khái niệm hoãn thi hành án hình sự Cũng như thi hành án hình sự Hoãn thi hành án hình sự là một khái niệm bao hàm hoãn thi hành án của tất cả các hình phạt. Hiện nay trong pháp luật hình sự và pháp luật thi hành án hình sự cũng chưa có một khái niệm cụ thể về hoãn thi hành án hình sự. Nhưng dưới góc độ khoa học thì đã có một số khái niệm về hoãn chấp hành hình phạt tù và hoãn thi hành hình phạt tử hình như "Hoãn thi hành hình phạt tù là việc Chánh án Tòa án xét xử sơ thẩm
  • 19. 19 quyết định cho người bị kết án tù đang tại ngoại chưa phải chấp hành hình phạt tù khi có những điều kiện do luật tố tụng hình sự quy định" [20, tr. 383]. Định nghĩa này được khái quát theo tinh thần của Bộ luật tố tụng hình sự khi mà quy định hoãn thi hành án hình sự được quy định tại điều 231 Bộ luật tố tụng hình sự. Cũng có quan điểm cho rằng: "Hoãn chấp hành án hình phạt tù là chuyển việc thi hành hình phạt tù sang thời điểm muộn hơn" [59, tr. 310]. Đây là một cách nêu khái quát về bản chất của việc hoãn chấp hành hình phạt tù nó không nêu được một số những đặc điểm cơ bản của việc hoãn thi hành án hình sự. Ngoài ra còn có định nghĩa khác về hoãn thi hành án như sau: "Hoãn chấp hành hình phạt tù là việc tạm dừng lại trong một thời hạn nhất định việc chấp hành hình phạt tù của người bị kết án nếu người này chưa chấp hành hình phạt tù đó" [6, tr. 794]. Đây có thể được coi là khái niệm tương đối hoàn chỉnh về hoãn thi hành án hình phạt tù bởi nó đã nêu bật được những đặc điểm cơ bản của hoãn thi hành án phạt tù để từ đó có căn cứ phân biệt hoãn thi hành án phạt tù với những biện pháp tha miễn khác. Nhìn chung những khái niệm trên đã phần nào nêu được những đặc điểm của hoạt động hoãn thi hành hình phạt tù. Còn đối với một số hình phạt khác như hình phạt tử hình thì chưa có một định nghĩa cụ thể nào. Nhưng từ quy định tại điều 58 Luật thi hành án hình sự và từ thực tiễn thi hành hình phạt tử hình thì thấy rằng việc hoãn thi hành hình phạt tử hình cũng là việc tạm dừng việc thi hành hình phạt tử hình khi có một số căn cứ theo luật định. Và thẩm quyền quyết định việc hoãn thi hành hình phạt tử hình được giao cho Hội đồng thi hành hình phạt tử hình. Từ quan điểm này đối chiếu với hoạt động hoãn thi hành án trên thực tế ta cũng có thể đưa ra một khái niệm tổng quát về hoãn thi hành án hình sự như sau: Hoãn thi hành án hình sự là việc cơ quan có thẩm quyền ra quyết định tạm dừng trong một thời hạn nhất định việc thi hành án của người bị kết án nếu người bị kết án này chưa thi hành hình phạt đó và thỏa mãn những điều kiện theo luật định.
  • 20. 20 1.2.2. Đặc điểm hoãn thi hành án hình sự - Hoãn thi hành án hình sự là hoạt động thực thi quyền lực công có liên quan đến quyền nhân thân của con người. Đây là đặc điểm cơ bản để phân biệt hoãn thi hành án hình sự với hoãn thi hành án dân sự. Bới hoãn thi hành án dân sự là hoạt động liên quan trực tiếp đến quyền tài sản của một chủ thể phải thi hành án. - Đối tượng hoãn thi hành án hình sự chỉ là cá nhân, không có tổ chức. Đặc điểm này xuất phát từ chủ thể chịu trách nhiệm hình sự được quy định tại Bộ luật hình sự Việt Nam, đó là chủ thể chịu trách nhiệm hình sự trong luật hình sự Việt Nam chỉ là cá nhân không có tổ chức. Và đặc điểm này cũng nêu bật sự khác biệt của hoãn thi hành án hình sự với hoãn thi hành án dân sự. - Hoãn thi hành án hình sự chỉ được áp dụng khi người bị kết án chưa thi hành án. Như vậy nếu người bị kết án đã hoặc đang thi hành án thì không thể là đối tượng của hoãn thi hành án. - Hoãn thi hành án chỉ áp dụng đối với một số hình phạt nhất định. Đặc điểm này cũng xuất phát từ tính chất của từng hình phạt cụ thể vì một số hình phạt sẽ không thể hoãn được vì ngay sau khi tuyên án hình phạt đó đã bắt đầu có hiệu lực (hình phạt tù nhưng cho hưởng án treo). Hoặc một số hình phạt sau khi tuyên án có hiệu lực ngay và chấm dứt hiệu lực ngay (hình phạt cảnh cáo). - Hoãn thi hành án chỉ áp dụng đối với một số trường hợp nhất định. Đặc điểm này thì xuất phát từ ý nghĩa của chế định hoãn thi hành án hình sự. Hoãn thi hành án hình sự là chế định nhân đạo trong một số trường hợp nhất định, hiện tại thì theo pháp luật Việt Nam thì chỉ có một số trường hợp có thể được hoãn thi hành án hình sự đó là đang mang thai hay đang nuôi con dưới 36 tháng tuổi, hiện là lao động duy nhất trong gia đình, đang mắc bệnh nặng nếu đi thi hành án thì có thể bị ảnh hưởng đến tính mạng của người bị kết án
  • 21. 21 hay trường hợp hoãn thi hành án vì lý do công vụ. Ngoài ra còn một trường hợp hoãn thi hành án đối với người bị kết án tử hình. Hoãn thi hành án tử hình có thể xảy ra trong những trường hợp sau: + Trong quá trình tiến hành thủ tục thi hành án thì người bị kết án khai những tình tiết mới liên quan đến hành vi phạm tội và có thể làm sáng tỏ những hành vi phạm tội khác. + Người bị kết án là phụ nữ trước khi thi hành án phát hiện họ đang có thai hoặc đang nuôi con dưới 36 tháng tuổi. - Hoãn thi hành án hình sự được thực hiện bởi một số cơ quan có thẩm quyền. Luật hình sự Việt Nam giao thẩm quyền cho Cơ quan thi hành hình sự, Viện kiểm sát nhân dân và Tòa án là cơ quan có thẩm quyền xem xét và ra quyết định hoãn thi hành án hình sự. Còn đối với trường hợp thi hành án tử hình thì Hội đồng thi hành án tử hình là chủ thể có thẩm quyền được hoãn thi hành án trong một số trường hợp nhất định. - Hoãn thi hành án phải tuân thủ theo những trình tự và thủ tục chặt chẽ. Xuất phát từ việc chế định hoãn thi hành án là một chế định nhân đạo và chỉ được áp dụng cho một số người bị kết án trong một số trường hợp nhất định. Để tránh trường hợp lợi dụng chính sách nhân đạo để trốn tránh việc thi hành án hình sự làm ảnh hưởng đến tính hiệu lực của bản án và tính pháp chế của pháp luật đảm bảo tính công bằng của xã hội. Pháp luật Việt Nam quy định những trình tự thủ tục hết sức chặt chẽ để xem xét và quyết định đối với những trường hợp hoãn thi hành án. Ngoài ra luật Viêt nam cũng đưa ra những chế định về kiểm tra giám sát hoạt động về hoãn thi hành án cũng hết sức chặt chẽ. - Hoãn thi hành án là chế định nhân đạo của luật hình sự Việt Nam và là chế định nằm trong nhóm những quy phạm bảo vệ quyền con người. Đặc điểm xuất phát từ bản chất của hoạt động thi hành án hình đó là việc các cơ quan có thẩm quyền thực hiện các hành vi nhằm hạn chế một số quyền của
  • 22. 22 người phạm tội theo quyết định tại một bản án có hiệu lực. Việc thực thi này phải đảm bảo việc không ảnh hưởng đến những quyền mà người phạm tội không bị hạn chế. Chế định hoãn thi hành án được đưa ra chính là để bảo vệ những quyền này của người bị kết án như quyền được sống của con người, bảo vệ quyền trẻ em, bảo vệ quyền của phụ nữ. 1.2.3. Đối tƣợng hoãn thi hành án hình sự Là một trường hợp đặc biệt của giai đoạn thi hành án hình sự nên đối tượng của hoãn thi hành án hình sự trước tiên phải thuộc đối tượng của thi hành án hình sự ngoài ra đối tượng của hoãn thi hành án hình sự còn có một số đặc điểm riêng mà đối tượng của thi hành án hình sự không có. Vậy đối tượng nào có thể được hoãn thi hành án hình sự. Đó là những người bị kết án có thể thỏa mãn một số trường hợp sau: - Người bị kết án đó phải chấp hành những hình phạt nhất định mà cụ thể ở đây có thể là hình phạt tù, tử hình, trục xuất, tước một số quyền công dân, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định và biện pháp tư pháp đưa vào trường giáo dưỡng. - Người bị kết án đó phải đáp ứng được những điều kiện theo luật định trong từng trường hợp cụ thể như là phụ nữ có thai hay nuôi con dưới 36 tháng tuổi, đang mắc bệnh nặng, là lao động duy nhất trong gia đình hay đang thực hiện một công vụ không thể có người thay thế. Còn trong trường hợp hoãn thi hành án tử hình thì phải đáp ứng được những yêu cầu tại khoản 1 Điều 58 luật thi hành án hình sự. 1.2.4. Vai trò, ý nghĩa của chế định hoãn thi hành án hình sự - Hoàn thiện hệ thống pháp luật Với vai trò là một chế định trong luật hình sự Việt Nam các quy định trong chế định Hoãn thi hành án góp phần làm hoàn thiện hệ thống pháp luật hình sự của Việt Nam. Trên cơ sở điều chỉnh những quan hệ xã hội phát sinh
  • 23. 23 trong quá trình thực thi các chế định về thi hành án đòi hỏi phải giải quyết những tình huống cụ thể như sau khi có bản án quyết định thi hành án, người phải thi hành án bị bệnh nặng nếu bắt họ đi thi hành án thì sẽ ảnh hưởng đến tính mạng của họ, mà điều này thì nhà làm luật không mong muốn vì với mức độ phạm tội của họ thì họ chỉ phải bị trừng phạt với một mức tù nhất định. Và nếu tính mạng của họ bị xâm phạm thì kết quả của việc áp dụng hình phạt đối với họ có thể sẽ có những tác động không mong muốn. Thứ nhất là xâm phạm đến quyền được sống của con người. Thứ hai là gây bức xúc đối với thân nhân của người bị kết án. Thứ ba gây tổn thất cho nhà nước vì phải lo những khâu hậu sự cho họ. Và từ đó có thể gây mất lòng tin của người dân đối với pháp luật và với nhà nước. Chính vì vậy thay vì việc bắt họ đi thi hành án ngay lập tức pháp luật quy định việc các cơ quan có thẩm quyền có thể xem xét cho ngời bị kết án đợc hoãn thi hành án một thời gian để họ có điều kiện được hoãn thi hành án một thời gian để họ chữa bệnh sau khi điều kiện sức khỏe của họ có thể đi thi hành án được thì sẽ bắt họ đi thi hành án. Và như vậy chỉ với một hành vi pháp lý không có vi phạm bất kỳ nguyên tắc nào của hiến pháp và pháp luật những người thực thi pháp luật đã giải quyết được cơ bản những vấn đề đặt ra và ngăn ngừa hoàn toàn những vấn đề có thể phát sinh. - Bảo vệ quyền con người, quyền trẻ em, quyền phụ nữ Với vai trò là một chế định nhân đạo trong pháp luật hình sự, chế định hoãn thi hành án hướng tới bảo về quyền trẻ em và quyền phụ nữ và cao hơn cả là quyền con người. Việt Nam chính thức ký kết và phê chuẩn công ước về các quyền dân sự chính trị, Tuyên ngôn của thế giới về nhân quyền, Công ước quốc tế quyền trẻ em, Công ước quốc tế quyền phụ nữ. Còn công ước quốc tế về người khuyết tật thì Việt Nam đã ký kết và dự kiến đến đầu năm 2014 sẽ phê chuẩn. Với mục đích xây dựng hệ thống pháp luật vì quyền con người nên Việt Nam đã nghiên cứu và chọn lọc những công ước để tham gia và ký kết cùng với đó chuẩn hóa hệ thống pháp luật cho phù hợp với yêu cầu và mục tiêu đã đặt ra. Và mục tiêu bảo vệ quyền con người bảo vệ phụ nữ và trẻ
  • 24. 24 em đã được thể hiện trong rất nhiều chế định khác nhau trong đó có chế định hoãn thi hành án. Bằng việc bảo vệ quyền được sống của con người, quyền được chăm sóc nuôi dưỡng của trẻ em, và quyền được sinh đẻ của phụ nữ các quy định trong chế định hoãn thi hành án đã tạo một hành lang pháp lý để các cơ quan có thẩm quyền cũng như những người dân hiểu và cùng hướng tới bảo vệ những người yếu thế trong xã hội, trẻ em và phụ nữ. - Bảo vệ pháp chế xã hội chủ nghĩa Pháp chế xã hội chủ nghĩa là một chế độ và trật tự pháp luật trong đó tất cả các cơ quan nhà nước, các tổ chức xã hội và mọi công dân đều phải tôn trọng và thực hiện pháp luật một cách nghiêm chỉnh, triệt để và chính xác [6, tr. 213] Một nền pháp chế thống nhất, vững chắc là cơ sở cần thiết cho hệ thống pháp luật điều chỉnh có hiệu quả các quan hệ xã hội, phát huy được hiệu lực của mình; mặt khác, chỉ khi có một hệ thống pháp luật hoàn chỉnh, đồng bộ, phù hợp và được sửa đổi, điều chỉnh, bổ sung kịp thời khi cần thiết, thì nền pháp chế mới được củng cố và tăng cường. Theo quy định của Hiến pháp năm 2013 thì Tòa án là một trong những cơ quan có nhiệm vụ bảo vệ pháp chế xã hội chủ nghĩa. Tại Điều 126 quy định: Tòa án nhân dân và Viện kiểm sát nhân dân nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, trong phạm vi chức năng của mình, có nhiệm vụ bảo vệ pháp chế xã hội chủ nghĩa, bảo vệ chế độ xã hội chủ nghĩa và quyền làm chủ của nhân dân, bảo vệ tài sản của Nhà nước, của tập thể, bảo vệ tính mạng, tài sản, tự do, danh dự và nhân phẩm của công dân [39]. Và Tòa án thực thi nhiệm vụ hiến định của mình bằng việc đưa ra các quyết định hoặc bản án. Và sau khi có bản án hoặc quyết định của Tòa án thì việc thực thi các quyết định và bản án đó cũng được pháp luật quy định rất cụ thể tại Điều 22 Bộ luật tố tụng hình sự:
  • 25. 25 Bảo đảm hiệu lực của bản án và quyết định của Tòa án. 1. Bản án và quyết định của Tòa án đã có hiệu lực pháp luật phải được thi hành và phải được các cơ quan, tổ chức và mọi công dân tôn trọng. Cá nhân, cơ quan, tổ chức hữu quan trong phạm vi trách nhiệm của mình phải chấp hành nghiêm chỉnh bản án, quyết định của Tòa án và phải chịu trách nhiệm trước pháp luật về việc chấp hành đó 2. Trong phạm vi trách nhiệm của mình, các cơ quan nhà nước, chính quyền xã, phường, thị trấn, tổ chức và công dân phải phối hợp với cơ quan, tổ chức có nhiệm vụ thi hành bản án, quyết định của Tòa án trong việc thi hành án. Các cơ quan nhà nước, chính quyền xã, phường, thị trấn có trách nhiệm tạo điều kiện và thực hiện yêu cầu của cơ quan, tổ chức có nhiệm vụ thi hành bản án, quyết định của Tòa án trong việc thi hành án [32]. Điều 256 Bộ luật tố tụng hình sự quy định: Trong thời hạn bảy ngày, kể từ ngày bản án, quyết định sơ thẩm có hiệu lực pháp luật hoặc kể từ ngày nhận được bản án, quyết định phúc thẩm, quyết định giám đốc thẩm, quyết định tái thẩm, Chánh án Tòa án đã xử sơ thẩm phải ra quyết định thi hành án hoặc ủy thác cho Tòa án khác cùng cấp ra quyết định thi hành án... Trong trường hợp người bị kết án đang tại ngoại thì quyết định thi hành án phạt tù phải ghi rõ trong thời hạn bảy ngày, kể từ ngày nhận được quyết định, người đó phải có mặt tại cơ quan Công an để thi hành án [32] Như vậy là sau khi có bản án, quyết định của Tòa án việc thi hành bản án phải được thực thi và thời hạn thực thi bản án cũng được luật ấn định.
  • 26. 26 Nhưng khi thực thi các quyết định và bản án của Tòa án đã xuất hiện một số trường hợp như người phải thi hành án đang mắc bệnh hiểm nghèo cần phải được chữa trị nếu họ đi thi hành án thì sẽ ảnh hưởng đến tính mạng của họ, hay người bị kết án đang mang thai hoặc nuôi con nhỏ… Lúc này vấn đề đặt ra là có thể bắt họ đi thi hành án ngay được không nếu không bắt thi hành án thì sẽ vi phạm quy tắc pháp chế, còn nếu bắt đi ngay thì có thể ảnh hưởng đến tính mạng của họ hoặc tính mạng của người thân họ. Chế định hoãn thi hành án bao gồm những quy phạm để điều chỉnh giải quyết những vướng mắc trên để đảm bảo tính pháp chế, tính hợp lý của pháp luật. - Tạo hành lang pháp lý để cơ quan nhà nước thực hiện nhiệm vụ của mình (tạm hoãn thi hành án để phục vụ điều tra hay xét xử vụ án khác) Sau khi có bản án có hiệu lực việc thi hành án sẽ được tiến hành trong thời gian theo luật định để đảm bảo tính hiệu lực của bản án. Đối hình phạt tử hình cũng vậy tuy rằng có những thủ tục chặt chẽ hơn trong quá trình thi hành hình phạt tử hình. Vì đặc thù của thi hành hình phạt tử hình là việc cơ quan có thẩm quyền tước bỏ quyền sống của người chấp hành án đây là quyền cao nhất và quan trọng nhất của con người. Ngoài những quy định rất chặt chẽ ra thì pháp luật cũng cho phép người phải thi hành án tử hình có được những cơ hội để được giữ lại quyền được sống, như quyền được viết đơn đề nghị Chủ tịch Nước xem xét ân giảm, sau khi họ đã viết đơn xin ân giảm mà không được Chủ tịch Nước chấp thuận thì việc thi hành hình phạt tử hình của họ sẽ tiếp tục được tiến hành. Nhưng trong quá trình tiến hành các thủ tục để thi hành hình phạt tử hình nếu phát hiện một trong những điều kiện tại Điều 58 Luật thi hành án hình sự thì Hội đồng thi hành án tử hình quyết định hoãn việc thi hành án tử hình đối với người phải thi hành án. Một trong những điều kiện quy định tại Điều 58 Luật thi hành án hình sự là "Ngay trước khi thi hành án người chấp hành án khai báo những tình tiết mới về tội phạm" [36]. Theo quy định tại điều luật này thì người phải thi hành án đã khai ra những tình tiết
  • 27. 27 mới về tội phạm giúp cho các cơ quan chức năng có thể có những chứng cứ quan trọng trong việc phát hiện điều tra truy tố và xét xử những hành vi phạm tội khác. Trong trường hợp này người phải thi hành án là nhân chứng, là nguồn chứng cứ quan trọng vì thông qua lời khai của họ các cơ quan chức năng sẽ xác định chính xác hơn đối tượng có hành vi vi phạm pháp luật, hành vi vi phạm pháp luật, địa điểm xảy ra hành vi vi phạm… Để từ đó cơ quan chức năng có những biện pháp để ngăn chặn và triệt phá hành vi vi phạm pháp luật đó. Đồng thời trong quá trình điều tra truy tố và xét xử người phải thi hành án đó sẽ là nhân chứng quan trọng giúp cho các cơ quan tiến hành tố tụng đấu tranh khai thác để làm rõ hành vi phạm tội. Như vậy với việc bổ sung quy phạm về hoãn thi hành hình phạt tử hình vào chế định Hoãn thi hành án đã làm cho chế định hoãn thi hành án thêm hoàn thiện trở thành cơ sở pháp lý cho các cơ quan tiến hành tố tụng hoàn thành nhiệm vụ của mình. - Thể hiện tính xã hội, tinh nhân đạo của pháp luật Pháp luật là hệ thống các quy định (hay các quy tắc xử sự chung và nguyên tắc, các khái niệm pháp lý) do nhà nước đă ̣t ra hoă ̣c thừ a nhâ ̣n và đảm bảo thực hiện , thể hiê ̣n ý chí và bảo vê ̣lợi ích của giai cấp thống tri ̣hay lực lượng cầm quyền cũng như của toàn xã hội và là công cụđiều chỉnh các quan hê ̣xã hội nhằm thiết lâ ̣p và giữ gìn trâ ̣t tự xã hội. Thế nào là tính xã hội, nhân đạo của pháp luật: pháp luật không những bảo vệ quyền lợi của giai cấ p thống tri ̣mà pháp luâ ̣t còn thể hiê ̣n tính xã hội bằng viê ̣c bảo vê ̣quyền lợi của các giai cấp khác trong xã hội , những người yếu thế của xã hội [58, tr. 123]. Điều này thể hiê ̣n rõ hơn qua các chế đi ̣nh hoãn thi hành án. Qua những chế đi ̣nh này pháp luâ ̣t thể hiê ̣n rõ tính nhân đa ̣o của nó. Điều này được chứ ng minh qua những minh chứ ng cụthể sau: + Hoãn thi hành án tử hình sau đó được ân giảm xuống tù chung thân . Sau khi bi ̣tuyên án tử hình bi ̣á n sẽ phải thi hành án trong thời ha ̣n nhất đi ̣nh
  • 28. 28 và theo những trình tự thủ tục chặt chẽ do pháp luật nhưng do một số điều kiê ̣n nhất đi ̣nh họđược hoãn thi hành án tử hình . Điều kiê ̣n đó có thể là viê ̣c họ khai ra những tình tiết mới hay hành vi phạm tội mới tích cực giúp cơ quan có thẩm quyền đấu tranh phòng chống tội phạm . Từ những đóng góp đó họ được chủ ti ̣ch nước ân xá giảm hình pha ̣t tử hình xuống còn hình pha ̣t tù chung thân. + Hoãn thi hành án người thi hành án có điều kiện chữa bệnh bảo vệ sự sống của họ. Theo quy đi ̣nh của điều 61 luâ ̣t hình sựViê ̣t nam thì người bi ̣ bê ̣nh nă ̣ng đến mứ c nếu đi thi hành án thì có thể ảnh hưởng đến tính ma ̣ng của họ thì có thể được hoãn thi hành án .Viê ̣c quy đi ̣nh như vâ ̣y ta ̣o điều kiê ̣n cho người bi ̣kết án nếu bi ̣bê ̣nh nă ̣ng có thể được hoãn thi hành án để họcó thể có điều kiê ̣n tốt nhất để điều tri ̣bê ̣nh tâ ̣t . Khi ho ̣có đủ điều kiê ̣n sứ c khỏe thì lại bắt họđi thi hành án. + Hoãn thi hành án để họ có thể chăm lo tốt hơn cho gia đình họ và con cái họ. 1.2.5. So sánh hoãn thi hành án hình sự với tạm đình chỉ thi hành án hình sự, chậm thi hành án hình sự * Hoãn thi hành án hình sự với tạm đình chỉ thi hành án hình sự Giống nhau: - Hoãn thi hành án hình sự và tạm đình chỉ thi hành án hình sự đều nằm trong nhóm quy phạm về bảo vệ quyền con người. - Cùng được thực hiện theo những trình tự thủ tục chặt chẽ theo luật định. - Cũng tạo điều kiện cho người bị kết án được ở ngoài xã hội vì một số lý do theo luật định. - Những lý do để người phải thi hành án được hoãn thi hành án và tạm đình chỉ thi hành án là giống nhau.
  • 29. 29 Khác nhau: Bảng 1.1: Sự khác nhau giữa hoãn thi hành án hình sự với tạm đình chỉ thi hành án hình sự Hoãn thi hành án hình sự Tạm đình chỉ thi hành án hình sự Thời điểm: Tạm dừng thời điểm bắt đầu việc thi hành án. Người bị kết án chưa đi thi hành án. Thẩm quyền đề nghị hoãn thi hành án bao gồm: Thẩm quyền quyết định hoãn thi hành án bao gồm: Chánh án tòa án nhân dân cấp huyện và chánh án tòa án nhân dân cấp tỉnh. Người bị kết án đang đI thi hành án thì được tạm dừng. Người bị kết đang đi thi hành án. Thẩm quyền đề nghị tạm đình chỉ bao gồm: Thẩm quyền quyết định tạm đình chỉ thì chỉ là Chánh án tòa án nhân dân cấp tỉnh. Nguồ n: Tác giả tổ ng hợ p từ Bộ luậ t hình sự và Bộ luậ t tố tụ ng hình sự . * Hoãn thi hành án hình sự với chậm thi hành án hình sự Giống nhau: Đều đẩy lùi thời điểm bắt đầu thi hành án của người phải thi hành án Khác nhau: Bảng 1.2: Sự khác nhau giữa hoãn thi hành án hình sự với chậm thi hành án hình sự Hoãn thi hành án Chậm thi hành án hình sự Là một trường hợp được pháp luật dự liệu Được quy định cụ thể rõ ràng về đối tượng, điều kiện, trình tự và thời gian. Là một chế định nhằm bảo vệ pháp chế bảo vệ tính hiệu lực của bản án. Không được dự liệu trong luật. Không có
  • 30. 30 Nguồ n: Tác giả tổ ng hợ p từ Bộ luậ t hình sự và Bộ luậ t tố tụ ng hình sự . 1.3. LỊCH SỬ HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN CHẾ ĐỊNH HOÃN THI HÀNH ÁN HÌNH SỰ Ở VIỆT NAM Là một chế định trong luật hình sự Việt Nam nên lịch sử của chế định Hoãn thi hành án hình sự phụ thuộc vào sự phát triển của Luật hình sự Việt Nam. Mà luật hình sự thì lại bị chi phối bởi tình hình kinh tế xã hội trong từng thời kỳ. Chính vì vậy cùng với sự hình thành và phát triển của xã hội pháp luật hình sự, nói chung và chế định hoãn thi hành án cũng phát triển theo từng thời kỳ. Căn cứ vào đặc thù của tình hình xã hội của Việt Nam ta có thể chia sự phát triển đó thành ba thời kỳ. 1.3.1. Thời kỳ trƣớc năm 1945 Đây là thời kỳ đất nước ta chịu sự thống trị của chế độ phong kiến và sau đó là chế độ thực dân phong kiến. Chế độ phong kiến là một chế độ quân chủ chuyên chế đứng đầu là vua người nắm giữ tất cả quyền hành, đặc trưng của nó là: thâu tóm tất cả quyền lực của đất nước, luôn kìm hãm sự phát triển trong tất cả tư tưởng tiến bộ của nhân dân, luôn đặt tất cả quyền lợi của mình lên cao, xã hội thường phân chia ra nhiều giai cấp thống trị khác nhau, là nơi không có sự công bằng về công lí. Điều này được thể hiện trong các văn bản pháp luật của nhà nước phong kiến. Luật hình sự của nhà nước phong kiến được xem như công cụ để bảo vệ quyền lực tối cáo của Vua cũng như bảo vệ sự bất bình đẳng trong xã hội đó. Chính vì vậy tính nhân đạo trong pháp luật hình sự ở thời kỳ này không được xem trọng và những quy định mang tính nhân đạo như chế định hoãn thi hành án do đó cũng chưa được hình thành. Pháp luật về hình sự ở thời kỳ phong kiến của Việt Nam cần nhắc đến hai bộ luật đó là Luật Hồng Đức và Quốc triều hình luật. - Theo luật Hồng Đức quy định thì hệ thống các hình phạt bao gồm ngũ hình và các hình phạt khác.
  • 31. 31 Ngũ hình được quy định tại Điều 1 bao gồm: xuy, trượng, đồ, lưu, tử. Xuy là đánh bằng doi, trượng là hình thức đánh bằng gậy, đồ là hình thức trượng kèm theo việc bắt đi làm một công việc nhất định nào đó, lưu là hình thức bắt đi lưu đày ở một nơi nào đó còn tử là hình thức tước đoạt đi quyền được sống của người phạm tội. Hình phạt khác bao gồm: Biếm tư, tịch thu tài sản, phạt tiền, thích chữ vào cổ hoặc mặt và xung vợ con làm nô tỳ [67]. Trong các hình phạt trên nếu xét về tính chất thì cũng có những hình phạt thì việc hoãn thi hình phạt đó có thể được đặt ra. Thế nhưng trong Luật Hồng Đức không có một quy định nào đưa ra vấn đề về hoãn thi hành án hình sự. - Đến Hoàng Việt luật lệ hay còn được biết đến với tên Hoàng triều luật lệ, Quốc triều điều luật, Nguyễn triều hình luật, Bộ luật Gia Long là bộ luật chính thức của Việt Nam thời đầu nhà Nguyễn do Bắc thành Tổng trấn Nguyễn Văn Thành soạn thảo và vua Gia Long cho ban hành năm 1815. Ở bộ luật này cũng tồn tại 05 hình phạt là xuy, trượng, đồ, lưu, tử như bộ luật Hồng Đức [41]. Và cũng giống như Bộ luật Hồng Đức, trong giai đoạn này không đề cập đến vấn đề hoãn thi hành án. 1.3.2. Từ năm 1945 đến năm 1985 Thời kỳ này do đặc thù đất nước phần lớn thời gian vẫn còn trong khói lửa chiến tranh do đó những quy định về thi hành án cũng còn rất đơn giản chỉ nằm trong một số quy phạm của bộ Tư pháp - khi đó có nhiệm vụ quản lý về việc thi hành án. Ngày 3/6/1946, Bộ Tư pháp đã ban hành Thông tư số 1735, trong đó nêu rõ vai trò của thi hành án hình sự nói chung, thi hành án phạt tù nói riêng: Bản bộ xét việc thi hành án hình là một việc rất cần, vì rằng nếu Tòa án đã xử phạt tù hoặc tiền một phạm nhân nào mà nếu án không được thi hành đến triệt để thì e rằng các Tòa án sẽ mất giá trị
  • 32. 32 đối với dân chúng. Vì vậy, bản bộ đề nghị với quý bộ ra chỉ thị cho các cơ quan hành chính khi nào nhân được trích lục án: Nếu phạt tù người nào, thì bắt ngay người phạm pháp rồi giao cho giám đốc đề lao [1, tr. 209]. Qua đây ta thấy tại giai đoạn này việc hoãn thi hành án không được đưa ra. 1.3.3. Từ năm 1985 đến năm 2010 Đây là giai đoạn đất nước tuy đã giành được độc lập thống nhất đất nước nhưng về tình hình hình kinh tế xã hội của đất nước trải qua rất nhiều biến động. Từ việc chuyển đổi từ hình thái kinh tế tập trung bao cấp sang cơ chế thị trường theo định hướng xã hội chủ nghĩa. Từ việc định hướng quan hệ theo hình thức đóng cửa chỉ giao lưu với những nước xã hội chủ nghĩa sang việc chính sách mở cửa quan hệ với tất cả các nước trên phương diện hợp tác cùng có lợi. Đòi hỏi pháp luật Việt Nam cũng cần có những thay đổi cho phù hợp với những điều kiện kinh tế xã hội của từng giai đoạn. Cũng chính vì vậy mà trong thời kỳ này pháp luật hình sự Việt Nam nói chung và pháp luật về hoãn thi hành án hình sự Việt Nam nói riêng cũng có những thay đổi liên tục nhằm đáp ứng những yêu cầu của đất nước. - Luật hình sự năm 1985: Khi Việt Nam có Bộ luật hình sự thì đi cùng với đó chế đinh hoãn thi hành án cũng được quy định trong phần chung của Bộ luật hình sự với chỉ duy nhất 01 quy định về hoãn thi hành án tại Điều 69 Bộ luật hình sự đó là hoãn thi hành hình phạt tù. Và theo quy định tại điều luật này thì đối tượng được xem xét để được quyền hưởng chế định nhân đạo này chỉ là "Quân nhân" và chỉ trong trường hợp "phạm tội ít nghiêm trọng". Ngoài những điều kiện này thì còn phải thỏa mãn một số những điều kiện khác đó là "do nhu cầu chiến đấu hoặc phục vụ chiến đấu" và "được người chỉ huy từ cấp trung đoàn trở lên đề nghị cho ở lại đơn vị tiếp tục làm nhiệm vụ".
  • 33. 33 Tại thời điểm này luật chỉ giới hạn những đối tượng được hoãn thi hành án là những quân nhân còn những đối tượng khác thì không phải là đối tượng để xem xét vấn đề hoãn thi hành án. Không chỉ có thế điều kiện để những quân nhân được hoãn thi hành án phải là phạm tội ít nghiêm trọng (phạm tội có khung hình phạt từ 03 năm trở xuống) và do nhu cầu chiến đấu hoặc phục vụ chiến đấu mới có thể được xem xét hoãn thi hành án. Nhìn nhận từ hoàn cảnh lịch sử của Việt Nam trong giai đoạn đó, khi mà đất nước mới trải qua những năm dài chiến tranh. Những dấu tích của chiến tranh vẫn còn in đậm trong tư duy ý nghĩ của mỗi người. Và các nhà làm luật của Việt Nam tại thời điểm đó cũng bị ảnh hưởng bởi thời kỳ lịch sử này và mọi sự khoan hồng của pháp luật vẫn ưu tiên cho việc bảo vệ độc lập chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của đất nước. - Đến Bộ luật tố tụng hình sự năm 1988, đến thời điểm này chế định hoãn thi hành án của Việt Nam đã có những bước phát triển rõ rệt từ việc chỉ quy định có 01 trường hợp có thể được hoãn thi hành án. Theo quy định tại Điều 231 Bộ luật tố tụng hình sự thì có 04 trường hợp có thể được hoãn thi hành án. Đó là trường hợp người bị kết án bị ốm nặng, người bị kết án là phụ nữ có thai hoặc mới sinh đẻ, người bị kết án là người lao động duy nhất trong gia đình và quân nhân bị kết án về một tội ít nghiêm trọng, nếu do nhu cầu chiến đấu hoặc phục vụ chiến đấu. Trong bốn trường hợp trên thì chúng ta thấy vẫn tồn tại 01 trường hợp đã được quy định tại Điều 69 Bộ luật hình sự năm 1985. Đến năm 1993 khi Pháp lệnh thi hành án phạt tù có hiệu lực thì tại Điều 17 Pháp lệnh thi hành án phạt tù cũng có những quy định bổ sung thêm cho quy định tại Điều 231 Bộ luật tố tụng hình sự. Trong giai đoạn này cũng có một số văn bản dưới luật được ban hành để hướng dẫn cụ thể hơn trình tự thủ tục giải quyết việc hoãn thi hành án và quy định cụ thể cơ quan có trách nhiệm quản lý người bị kết án phạt tù nhưng được hoãn thi hành án (Thông tư
  • 34. 34 liên tịch số 03 ngày 30/06/1993). Cũng trong thông tư liên tịch này có những quy định cụ thể để có căn cứ xác định trong trường hợp hoãn thi hành án vì lý do người bị kết án bị bệnh nặng. - Luật hình sự năm 1999 và những văn bản kèm theo. Đến Bộ luật hình sự năm 1999 thì cùng với sự hoãn thiện của các chế định khác trong Bộ luật hình sự thì chế định hoãn thi hành án cũng đã được sửa đổi bổ sung hoàn thiện hơn rất nhiều. Điều này được thể hiện trong quy định tại Điều 61 Bộ luật hình sự. Tại điều luật này cũng quy định có 04 trường hợp được hoãn thi hành hình phạt tù, đó là: người bị kết án bị bệnh nặng; phụ nữ có thai hoặc đang nuôi con dưới 36 tháng tuổi; là người lao động duy nhất trong gia đình; do nhu cầu công vụ. Cùng với quy định về nội dung tại Điều 61 Bộ luật hình sự thì quy định về trình tự và thủ tục trước trong và sau khi ra quyết định hoãn thi hành án được quy định tại Điều 261 Bộ luật tố tụng hình sự năm 2003. Đến thời điểm này Thông tư liên ngành số 03 ngày 30/06/1993 vẫn còn hiệu lực trên một số phạm vi nhất định đó là về thủ tục xem xét đối với trường hợp bị án có đơn xin hoãn thi hành án với lý do đang mắc bệnh nặng. Đến năm 2007, với sự ra đời của Nghị quyết 01 ngày 02/10/2007 của Hội đồng thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao và Nghị quyết số 02 ngày 02/10/2007 của Hội đồng thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao những trường hợp được hoãn thi hành án, trình tự và thủ tục hoãn thi hành án được hướng dẫn cụ thể và chi tiết đã tạo hành lang pháp lý cho sự thống nhất trong việc áp dụng các quy phạm về hoãn thi hành án được đồng bộ và thống nhất. Đến năm 2010 với sự ra đời của Luật thi hành án hình sự - một đạo luật riêng điều chỉnh hoạt động thi hành án; và tại Điều 23 Luâ ̣t thi hành án hình sự quy định về thủ tục hoãn chấp hành án phạt tù cũng đã bổ sung thêm căn cứ pháp lý cho các hoạt động hoãn thi hành án hình sự. Nhìn từ suốt quá trình hình thành và phát triển của các quy phạm về hoãn thi hành án hình sự nói chung và hoãn thi hành án phạt tù nói riêng thì
  • 35. 35 thấy rằng với sự ra đời của luật tố tụng hình sự năm 1988 các chế định về hoãn thi hành án đã được dự liệu khá đầy đủ và chi tiết. Tuy rằng tại thời điểm đó vẫn còn một số tồn tại hạn chế. Đến Bộ luật hình sự năm 1999 thì ta thấy rõ sự tiến bộ về nhận thức trong quá trình lập pháp của Việt Nam. Những đối tượng được hoãn thi hành án những điều kiện để được hoãn thi hành án cũng mở rộng hơn và ta thấy ở đây bóng dáng của những công ước quốc tế mà Việt Nam tham gia như công ước về quyền con người, công ước quyền trẻ em, và công ước về quyền phụ nữ. Và nhận định này sẽ được làm sáng tỏ tại chương 2 phần thực trạng và thực tiễn áp dụng pháp luật về hoãn thi hành án hình sự của Việt Nam cùng với những phân tích về các quy phạm pháp luật hiện tại còn đang được áp dụng. 1.4. PHÁP LUẬT VỀ HOÃN THI HÀNH ÁN HÌNH SỰ CỦA MỘT SỐ NƢỚC TRÊN THẾ GIỚI Với mong muốn nghiên cứu những quy phạm về hoãn thi hành án hình sự của một số nước để từ đó có những so sánh đối chiều rồi rút ra một số bài học có thể áp dụng cho Việt Nam để có thể giúp Việt Nam xây dựng được một hệ thống quy phạm về hoãn thi hành án hoàn thiện hơn phù hợp hơn và có tính chất tiên phát hơn. Tác giả đã chọn nghiên cứu ba hệ thống quy phạm về hoãn thi hành án của 03 nước đó là Trung Quốc, Liên bang Nga, và Hoa Kỳ. Tác giả chọn nghiên cứu về các chế định hoãn thi hành án hình sự của Trung Quốc bởi Trung Quốc tuy không phải là quốc gia có nền lập pháp phát triển mạnh và hoàn chỉnh nhưng Trung Quốc lại có một số điểm như có sự tương đồng về điều kiện kinh về văn hóa xã hội và cả chính trị của Việt Nam. Hơn nữa với một đất nước hơn 1 tỷ người những hoạt động thực tiễn diễn ra hàng ngày hết sức phong phú và đa dạng giúp cho các nhà nghiên cứu có những tình huống thực tế cụ thể rất phong phú và đa dạng. Chính từ những hoạt động thực tế đó sẽ giúp cho nhà làm luật có những ví dụ thực tế để thử nghiệm cụ thể cho những quy phạm mang tính tiên phát. Việc nghiên cứu về
  • 36. 36 pháp luật của Trung Quốc sẽ giúp chúng ta có thể nhanh chóng rút ra được tính hợp lý hay không của các quy phạm. Đối với các chế định hoãn thi hành án của Liên bang Nga thì chúng ta thấy Liên bang Nga là nước có nền lập pháp tương đối hoàn thiện với xuất phát điểm của một nền kinh tế phát triển mạnh hơn Việt Nam tương đối nhiều. Tuy không có sự tương đồng nhiều về nền văn hóa cũng như nền tảng kinh tế thế nhưng Nga lại có một số điểm chung đối với Việt Nam đó là cung hệ thống luật civi law. Hơn nữa các nhà làm luật của Việt Nam cũng phần nào chịu ảnh hưởng của pháp luật Liên bang Nga do phần đông những nhà làm luật của Việt Nam đều đã từng sang du học ở Nga. Còn đối với Hoa Kỳ, thì Hoa Kỳ là một đất nước có hệ thống pháp luật tương đối hoàn chỉnh một nền kinh tế phát triển mạnh ở tầm mức cao. Và là nước điển hình của hệ thống luật Como Law hệ thống luật được coi là tương đối mở. Với việc nghiên cứu hệ thống các quy phạm pháp luật về hoãn thi hành án của Hoa Kỳ ta có thể rút ra một số kinh nghiệm cũng như những bài học vô cùng quý giá trên con đường phát triển xây dựng đất nước ngày càng giàu mạnh hơn về kinh tế và đi đôi với nền pháp chế ngày càng hoàn thiện. Những phân tích trên chính là lý do cụ thể tại sao tác giả chọn phân tích ba hệ thống quy phạm của ba nước trên mà không chọn nước khác. 1.4.1. Pháp luật về hoãn thi hành án hình sự của Trung Quốc Tại Điều 50 Luật hình sự cộng hòa nhân dân Trung Hoa quy định Nếu người bị kết án tử hình được hoãn thi hành, không phạm tội do cố ý trong thời gian hoãn thi hành án, thì sau khi đủ 02 năm, tử hình được thay bằng tù chung thân; nếu như có biểu hiện hối cải, lập công, thì sau khi đủ 02 năm tù chung thân được thay bằng tù có thời hạn từ 15 năm đến 20 năm; nếu có chứng cứ xác
  • 37. 37 đáng cho thấy người bị kết án cố ý phạm tội mới thì theo phê chuẩn của Tòa án nhân dân tối cao, bản án tử hình được thi hành [15]. Và Bộ luật hình sự của Trung Hoa còn có quy định về trường hợp hoãn thi hành án đó là những trường hợp bị án bị kết án dưới 03 năm tù căn cứ tình tiết phạm tội và biểu hiện hối cải thì có thể được cho tạm hoãn thi hành án. Và trong thời gian nhất định nếu có những điều kiện phù hợp luật định thì có thể không phải thi hành án nữa. Tình tiết phạm tội và biểu hiện hối cải phải thỏa mãn những điều kiện sau: - Không phải là trường hợp phạm tội nhiều lần. - Tình tiết phạm tội tương đối nhẹ, có biểu hiện hối cải, phù hợp điều kiện hoãn thi hành án, không nguy hại tiếp cho xã hội. Ngoài ra tại Điều 214 Bộ luật tố tụng hình sự của Trung Hoa thì lại có quy định: Phạm nhân bị kết án tù có thời hạn hoặc tạm giam, nếu có một trong những điều kiện sau, có thể được phép tạm thời thi hành án bên ngoài trại giam: (1) có bệnh nặng và cần trả tự do có điều kiện để điều trị y tế; (2) Phụ nữ có thai hoặc đang cho con đẻ bú. Nếu phạm nhân được tạm tha để điều trị y tế có thể gây nguy hiểm đến cộng đồng hoặc phạm nhân tự gây thương tích cho mình hoặc tự làm mình tàn tật thì có thể không được trả tự do có điều kiện để điều trị. Nếu phạm nhân thực sự là bị bệnh nặng và phải được trả tự do có điều kiện để điều trị y tế thì phải có tài liệu xác nhận của bệnh viện do chính quyền nhân dân chỉ định ở cấp tỉnh, và phải chịu sự kiểm tra và phê chuẩn theo thủ tục pháp luật quy định.
  • 38. 38 Nếu phát hiện thấy phạm nhân được trả tự do có điều kiện để điều trị y tế không đáp ứng những điều kiện để được tạm tha hoặc phạm nhân vi phạm nghiêm trọng những quy định liên quan đến việc tha thì phải buộc đưa vào lại trại giam ngay. Đối với phạm nhân bị kết án tù có thời hạn hoặc tạm giam không thể chăm sóc bản thân trong đời sống hàng ngày, nếu việc chấp hành hình phạt bên ngoài trại giam không gây nguy hiểm cho cộng đồng thì có thể được phép tạm thời chấp hành hình phạt bên ngoài trại giam. Nếu phạm nhân được phép tạm thời chấp hành hình phạt bên ngoài trại giam, hình phạt phải được thi hành bởi cơ quan công an tại nơi phạm nhân cư trú, cơ quan thi hành án phải kiểm soát chặt chẽ và giám sát người này và chính quyền cấp cơ sở hoặc đơn vị nơi phạm nhân công tác phải hỗ trợ giám sát [62]. Qua đây ta thấy trong hình thức chấp hành án của Trung Hoa có quy định một hình thức đó là chấp hành hình phạt bên ngoài trại giam (tại cơ quan hoặc tại địa phương nơi người bị kết án cư trú dưới sự giám sát của cơ quan công an và chính quyền địa phương hoặc cơ quan công tác). Những đối tượng có thể được áp dụng cách thức trên thì theo chúng ta hiểu chỉ có thể là những người bị chấp hành hình phạt tù. Và phải thuộc một trong hai trường hợp sau (1) có bệnh nặng và cần trả tự do có điều kiện để điều trị y tế; (2) Phụ nữ có thai hoặc đang cho con đẻ bú. Qua đây ta thấy về những đối tượng được chấp hành hình phạt ngoài xã hội theo pháp luật Trung Hoa là khá hạn hẹp. Nhưng thay vào đó là những điều kiện và tính nhân đạo rất cao đối với những người được cho chấp hành hình phạt ngoài xã hội đó là thời gian họ ở ngoài xã hội được tính như thời gian họ chấp hành hình phạt trong trại giam. Tại Điều 215 và Điều 216 Luật tố tụng hình sự quy định thêm về thủ tục xem xét cho người bị kết án được chấp hành án ở bên ngoài trại giam và
  • 39. 39 nhiệm vụ của các cơ quan trong việc quản lý người bị kết án được chấp hành án ở bên ngoài trại giam: Cơ quan phê chuẩn việc tạm thời chấp hành án bên ngoài trại giam phải gửi bản sao quyết định phê chuẩn cho Viện kiểm sát nhân dân. Nếu Viện kiểm sát nhân dân cho rằng việc tạm thời chấp hành hình phạt bên ngoài trại giam là không thích hợp thì trong thời hạn 1 tháng kể từ ngày nhận được thông báo phải đề nghị bằng văn bản với cơ quan phê chuẩn việc tạm thời chấp hành hình phạt bên ngoài trại giam. Cơ quan này sau khi nhận được đề nghị bằng văn bản của Viện kiểm sát nhân dân phải kiểm tra lại quyết định của mình. Điều 216- Ngay khi những điều kiện cho phép phạm nhân được tạm thời chấp hành hình phạt bên ngoài trại giam không còn, nếu thời hạn chấp hành hình phạt chưa hết thì phải đưa người này trở lại trại giam ngay. Nếu phạm nhân chết trong khi đang tạm thời chấp hành hình phạt bên ngoài trại giam thì trại giam phải được thông báo ngay về việc đó. Điều 217- Cơ quan công an phải giao phạm nhân bị kết án tù được hoãn thi hành án cho cơ quan, đơn vị của người đó hoặc chính quyền cấp cơ sở giám sát. Phạm nhân được trả tự do có điều kiện phải bị cơ quan công an giám sát trong thời gian thử thách. Qua những quy định trên ta thấy pháp luật của Trung Hoa chỉ có 01quyết định hoãn - hoãn thi hành án tử hình - theo đúng với ý nghĩa của việc hoãn thi hành án như chúng ta đang phân tích ở trên - là việc lùi thời gian bắt đầu thi hành. Còn lại hình phạt khác thì ta thấy không có khái niệm hoãn thi hành án như pháp luật Việt Nam. Thay vào đó họ có hình thức thay thế đó là việc cho phép người bị kết án được chấp hành hình phạt tù ở ngoài trại giam. Điều đặc biệt của hình thức này đó là thời gian người bị kết án không ở trong trại giam đang ở ngoài xã hội để chữa bệnh hoặc cho con đẻ bú cũng được tính vào thời gian chấp hành hình phạt tù. Đây là quy định rất nhân đạo đối với người bị kết án được áp dụng hình phạt này chính vì vậy cần phải có những quy định hết sức chặt chẽ trong quá trình xét duyệt để đưa ra quyết định trường hợp nào được áp dụng chế định này. Đồng thời cũng cần có bộ phận quản lý và giám sát người được áp dụng hình phạt chấp hành hình phạt
  • 40. 40 ngoài xã hội để đảm bảo việc người bị kết án được chấp hành án ngoài trại giam là để thực hiện theo đúng quy định của pháp luật. Tránh tình trạng những người không còn điều kiện theo luật định vẫn được chấp hành án ngoài xã hội. Qua việc nghiên cứu một số quy định về hoãn thi hành án của Trung Quốc ta thấy được tính tương thích cao của pháp luật Trung Quốc đối với pháp luật quốc tế về quyền con người. Điều này thể hiện qua quy định về hoãn thi hành án tử hình và cơ chế chuyển tiếp sau khi thời gian hoãn thi hành án hết. Quy định này cho phép một người thi hành án tử hình có thể được hoãn thi hành án tử hình đến 02 năm và sau đó họ có thể được chuyển hình phạt tử hình thành tù chung thân. Như vậy một người bị kết án tử hình theo quyết định của Tòa án thì đã bị tước quyền được sống một quyền quan trọng nhất của con người. Nhưng nếu họ thỏa mãn một số điều kiện thì họ lại được pháp luật khôi phục cho họ quyền quan trọng đó và thay vào bằng hình phạt khác hạn chế ít quyền hơn. Ở Việt Nam những trường hợp người bị kết án cũng có thể được chuyển từ hình phạt tử hình thành hình phạt chung thân nhưng không phải là kết quả của việc hoãn thi hành án tử hình. Việc hoãn thi hành án tử hình ở Việt Nam chỉ đơn thuần là việc đẩy lùi thời gian bắt đầu thi hành hình phạt mà thôi. Từ đó ta có thể thấy quy định về hoãn thi hành án tử hình ở Trung Quốc là một giải pháp khá hay mà các quốc gia vẫn còn tồn tại hình phạt tử hình như Việt Nam cần nghiên cứu và học hỏi để ngày càng bảo vệ tốt hơn quyền con người. Ngoài ra quy định về quản lý những người được hoãn thi hành án trong pháp luật của Trung Quốc cũng cần được nghiên cứu và học hỏi. 1.4.2. Pháp luật về hoãn thi hành án hình sự của Liên bang Nga Theo quy định tại Điều 44 Bộ luật hình sự của Nga thì trong hệ thống pháp luật hình sự của Nga có 12 loại hình phạt. Nhưng cũng như trong hệ thống pháp luật Việt Nam cũng có rất nhiều hình phạt do đặc thù của hình phạt đó nên không đặt ra khả năng cần phải hoãn thi hành hình phạt. Chính vì vậy trong
  • 41. 41 pháp luật của Nga cũng đã có những quy định cụ thể nêu rõ về những diện được hoãn thi hành án và cả những hình phạt cụ thể nào được hoãn thi hành án. Tại Điều 82 Luật hình sự của Nga quy định về hoãn chấp hành hình phạt như sau: Người bị kết án là phụ nữ đang mang thai, phụ nữ có con nhỏ dưới 14 tuổi, nam giới có con nhỏ dưới 14 tuổi đồng thời là người nuôi dưỡng duy nhất thì ngoài việc bị kết án tù trong thời hạn trên năm năm đối với các tội rất nghiêm trọng và đặc biệt nghiêm trọng xâm phạm đến cá nhân, tòa án có thể hoãn chấp hành hình phạt cho tới khi con đủ 14 tuổi [57]. Như vậy theo quy định của điều luật này thì đối tượng có thể được hoãn thi hành án chỉ có thể là "phụ nữ đang mang thai, phụ nữ có con nhỏ dưới 14 tuổi, nam giới có con nhỏ dưới 14 tuổi đồng thời là người nuôi dưỡng duy nhất". Nhưng tuy thuộc một trong hai trường hợp trên họ vẫn có thể không được hoãn thi hành án nếu họ "bị kết án tù trong thời hạn trên năm năm đối với các tội rất nghiêm trọng và đặc biệt nghiêm trọng xâm phạm đến cá nhân". Và tại khoản 2 của điều luật này cũng quy định cụ thể hơn về trường hợp được hoãn thi hành án: Trong trường hợp, nếu người bị kết án được quy định tại khoản 1 điều này, đã từ chối không công nhận con cái hoặc tiếp tục trốn tránh thực hiện trách nhiệm chăm sóc con cái sau khi bị cơ quan thực thi việc giám sát hành vi của người phạm tội được hoãn chấp hành hình phạt cảnh cáo thì tòa án theo đề nghị của cơ quan này có thể hủy bỏ quyết định hoãn chấp hành hình phạt và chuyển người phạm tội tới địa điểm chấp hành hình phạt đã ấn định trong bản án của tòa [57] Theo quy định tại khoản này thì ta có thể hiểu là không chỉ là người phụ nữ đang nuôi con, nam giới là người duy nhất nuôi con dưới 14 tuổi thì
  • 42. 42 họ phải là người đang trực tiếp nuôi con. Nếu người bị kết án thuộc diện quy định tại khoản 1 điều này nhưng họ không trực tiếp nuôi con hoặc trốn tránh việc nuôi con thì họ có thể sẽ bị bắt đi thi hành án. Nhưng tại Điều 398 của Luật tố tụng hình sự Nga thì lại quy định về hoãn thi hành án như sau: 1. Việc thi hành lao động bắt buộc, lao động cải tạo, hạn chế tự do, bắt buộc hoặc tước tự do có thể được Tòa án cho hoãn trong một thời gian nhất định khi có một trong những căn cứ sau đây: 1) Nếu người bị kết án bị lâm bệnh cản trở đến việc chấp hành hình phạt thì được hoãn cho đến khi sức khỏe được phục hồi; 2) Nếu người bị kết án là phụ nữ có thai hoặc có con nhỏ thì được hoãn cho đến khi con nhỏ đủ 14 tuổi, trừ những người bị kết án phạt tù với thời hạn trên 5 năm đối với tội rất nghiêm trọng và tội đặc biệt nghiêm trọng xâm phạm nhân thân; 3) Nếu xảy ra những hậu quả nghiêm trọng hoặc nguy cơ phát sinh những hậu quả đó đối với người bị kết án hoặc họ hàng thân thích của người đó do hỏa hoạn, thiên tai, bệnh nặng hoặc do người lao động duy nhất trong gia đình chết cũng như do những tình tiết đặc biệt khác thì được hoãn trong thời hạn do Tòa án quy định nhưng không quá 6 tháng. 2. Việc trả tiền phạt có thể được hoãn hoặc trả dần trong thời hạn 3 năm nếu người bị kết án không có khả năng trả ngay tiền phạt. Việc hoãn thi hành án do Tòa án quyết định theo yêu cầu của người bị kết án, người đại diện hợp pháp của họ, họ hàng thân thích, người bào chữa hoặc theo đề nghị của Kiểm sát viên [61]. Hệ thống luật của Nga cũng có kết cầu tương tự như pháp luật Việt Nam ở điểm luật pháp của Nga cũng được chia thành quy phạm nội dung và
  • 43. 43 quy phạm hình thức. Trong lĩnh vực hình sự thì luật hình sự là nơi chứa những quy phạm về nội dung còn trong luật tố tụng hình sự thì là nơi chứa các quy phạm về hình thức. Và ở đây ta lại bắt gặp một hiện tượng tương tự như trong luật tố tụng hình sự năm 1988 của Việt Nam đó là 01 phần của quy phạm nội dung thấy xuất hiện trong luật tố tụng. Đó là những quy phạm quy định cụ thể những loại hình phạt nào được hoãn thi hành án. Tại điều luật này đã quy định cụ thể những loại hình phạt nào có thể được hoãn thi hành án trong trường hợp nào cụ thể như những hình phạt lao động bắt buộc, lao động cải tạo, hạn chế tự do, bắt buộc hoặc tước tự do thì ngoài phụ nữ đang mang thai hoặc đang nuôi con nhỏ dưới 14 tuổi hay nam giới là người nuôi dưỡng duy nhất đối với trẻ em dưới 14 tuổi còn có cả "người bị kết án bị lâm bệnh cản trở đến việc chấp hành hình phạt thì được hoãn cho đến khi sức khỏe được phục hồi" và lý do gia đình khó khăn đặc biệt cũng có thể được hoãn thi hành án. Theo quy định tại điều luật này thì phụ nữ đang mang thai hoặc đang nuôi con nhỏ dưới 14 tuổi hay nam giới là người nuôi dưỡng duy nhất đối với trẻ em dưới 14 tuổi có thể được hoãn một số hình phạt khác mà các diện khác không được ví dụ như tù có thời hạn dưới 05 năm. Ngoài những hình phạt trên ra hình phạt tiền cũng được đưa vào danh sách những hình phạt được hoãn chấp hành hình phạt nếu như người bị kết án không có khả năng trả ngay. Đây là một trong điểm khác biệt lớn đối với pháp luật Việt Nam vì theo pháp luật Việt Nam thì sau khi người bị kết án bị phạt tiền thì hình phạt đó sẽ được một cơ quan khác đó là hệ thống các cơ quan thi hành án dân sự thi hành và nó không còn có tính chất là của một hình phạt. Qua những quy định trên ta thấy pháp luật của Nga về hoãn thi hành án mang tính nhân đạo rất cao nhưng cũng hết sức chặt chẽ. Tại sao tôi nói pháp luật của Nga mang tính nhân đạo cao bởi như chúng ta thấy đối với trường hợp đang nuôi con dưới 14 tuổi thì người mẹ có thể được hoãn thi
  • 44. 44 hành án. Qua đó ta thấy quyền của trẻ em rất được coi bởi pháp luật của Nga. Và nói pháp luật của Nga rất chặt chẽ đối với quy định hoãn thi hành án bởi ngoài quy định chặt chẽ về những đối tượng có thể được hoãn thi hành án và quy định cụ thể những loại hình phạt nào được hoãn thi hành án thì pháp luật của Nga còn tạo hành lang pháp lý để thành lập một cơ quan quản lý những đối tượng hoãn thi hành án. Tạo điều kiện để nhanh chóng đưa những người bị kết án không còn trong diện được hoãn thi hành án ngay lập tức đi thi hành án. Đây là những bài học mà Việt Nam có thể nghiên cứu và học hỏi để xây dựng hệ thống quy phạm về hoãn thi hành án được chặt chẽ hơn và hoàn thiện hơn. 1.4.3. Pháp luật về hoãn thi hành án hình sự của Hoa Kỳ Pháp luật của Mỹ với những đặc thù riêng mang tính lịch sử, sự kết hợp của các bang và kết hợp những đặc trưng của hệ thống pháp luật Comon Law đã tạo ra cho pháp luật của Mỹ những đặc điểm rất riêng. Đó là vừa có sự thống nhất trong hệ thống pháp luật toàn liên bang vừa có sự độc lập của pháp luật các bang. Đối với lĩnh vực về hoãn thi hành án thì ở Mỹ có những quy định tương đối thống nhất tại luật của liên bang. Cụ thể đó là tại Luật kiểm soát toàn diện hình phạt tù năm 1984 đã đưa ra những quy định tương đối cụ thể về những điều kiện để một người bị kết án được hoãn thi hành án hình sự, cũng như thẩm quyền cơ quan được quyền ra quyết định này, kèm theo đó là trình tự thủ tục để thi hành phán quyết về hoãn thi hành án hình sự. Theo đó Luật này trao quyền cho Tòa án (thẩm phán) nơi ra quyết định thi hành án có thể cho người bị kết án được hoãn thi hành án. Và điều kiện để một người có thể được hoãn thi hành án đó là: - Lần phạm tội này phải là lần đầu - Phạm tội nhỏ (tội hành vi không nghiêm trọng) [63]. Và theo quy định tại NRS 176A.100 thì pháp luật của Mỹ giới hạn những trường hợp không được xem xét hoãn thi hành án như:
  • 45. 45 Giết những mức độ đầu tiên hoặc thứ hai, bắt cóc ở mức độ đầu tiên, tấn công tình dục, cố gắng tấn công tình dục của một đứa trẻ là những người dưới 16 tuổi, dâm dục với một đứa trẻ theo NRS 201.230, một hành vi phạm tội mà việc hoãn hình phạt hoặc cấp quản chế rõ ràng bị cấm, hoặc nếu người được tìm thấy là một tội phạm theo thói quen để NRS 207.010, một tội phạm lừa đảo có thói quen theo NRS 207.014 hoặc một tội phạm thường xuyên theo NRS 207.012, thì Tòa án không hoãn thi hành hình phạt hoặc cấp quản chế cho người đó [63]. Đồng thời sau khi quyết định cho người bị kết án được hoãn thi hành án thì thẩm phán cũng ấn định những điều kiện kèm theo đó chính là hình thức quản chế. Và pháp luật của Mỹ còn có điều khoản quy định việc nếu người bị kết án được hoãn thi hành án nếu trong thời gian quản chế người bị kết án thực hiện tốt các nghĩa vụ mà thẩm phán quy định thì sau một thời gian nhất định người bị kết án được miễn chấp hành hình phạt. Ngoài ra trong pháp luật của Mỹ cũng có những quy phạm trao quyền cho cơ quan quản lý người được hoãn thi hành án rất cụ thể song song với đó là nghĩa vụ của người được hoãn thi hành án. Những quy định này bao gồm như trình tự trình báo theo định kỳ của người được hoãn thi hành án, phải khai báo với cơ quan quản lý mình khi có bất kỳ sự thay đổi nào về nơi ở. Qua những quy định về hoãn thi hành án hình sự của Mỹ ta thấy được rằng ngoài việc thể hiện quyền con người bằng việc ra quyết định hoãn thi hành án cho người bị kết án. Nhưng đi đối với đó pháp luật Mỹ đưa ra những quy định rất chặt chẽ về quản lý người được hoãn thi hành án. Điều này không những tạo điều kiện cho người được hoãn thi hành án được hưởng chính sách nhân đạo cải tạo hoàn lương ngoài xã hội mà còn giúp các cơ quan tư pháp quản lý tốt hơn những người phạm tội tránh việc người phạm tội lại có những sai lầm dẫn đến việc vi phạm pháp luật.