SlideShare a Scribd company logo
НЭЭЛТТЭЙ ЭДИЙН ЗАСАГ
1.Нээлттэй эдийн засагт үндэсний орлогыг тооцоолох
нь
2.Капиталын хөдөлгөөний тооцоо ба урсгал
ажиллагааны тооцоо.
3.Нээлттэй жижиг эдийн засгийн загвар
4. Капиталын хөдөлгөөний тооцоо ба урсгал
ажиллагааны тооцоонд эдийн засгийн бодлого
нөлөөлөх нь
1.Нээлттэй эдийн засагт үндэсний орлогыг
тооцоолох нь
Нээлттэй эдийн засгийн үйл ажиллагааны
талаархи макро эдийн засгийн онолыг шинжилэхдээ
юуны өмнө үндэсний орлогын тооцоонд анхаарлаа
хандуулъя.
Цэвэр экспортын үүрэг .
Эдийн засагт үйлдвэрлэгдсэн бараа
үйлчилгээний зардлыг эхлээд авч үзье. Хаалттай
эдийн засагт бүх зүйл улс орны дотоодод худалдан
борлогдох бөгөөд бүх зардал нь хэрэглээ, хөрөнгө
оруулалт болон засгийн газрын зардал гэсэн гурван
хэсэгт хуваагддаг.
Нээлттэй эдийн засагт үйлдвэрлэгдсэн
бүтээгдэхүүний нэг хэсгийг дотооддоо борлуулаад
үлдсэн тодорхой хэсгийг гадаад орнуудад худалдахын
тулд экспортлодог.
Бид Ү нээлттэй эдийн засагт үйлдвэрлэгдсэн
бүтээгдэхүүний зардлыг дөрвөн хэсэгт хуваавал:
1. Эх орны бараа, үйлчилгээний хэрэглээ Cd
2. Эх орны бараа, үйлчилгээний хөрөнгө оруулалтын Id
3.Эх орны бараа, үйлчилгээний засгийн газрын
худалдан авалт Gd
4.Улс орны дотоодод үйлдвэрлэгдсэн бараа,
үйлчилгээний экспорт Ex
Зардлын хувиарлалтыг дараах томъёогоор
илэрхийлье.
Y= Cd + Id + Gd + EX энэ тэгшитгэлийн эхний гурван
гишүүн Cd + Id + Gd нь эх орны бараа үйлчилгээний
дотоод дах зардлын хэмжээ мөн.
Дөрөв дэх гишүүн EX нь тухайн орны дотоодод
үйлдвэрлэгдсэн бараа үйлчилгээнээс худалдан авсан
гадаадынхны зардал юм.
Одоо энэ тэгшитгэлийг илүү тохиромжтой хэлбэрт
оруулъя.
Эхлээд бүх бараа, үйлчилгээний дотоодын зардлын
хэмжээ нь эх орны бараа үйлчилгээний дотоодын
зардал болон гадаадад үйлдвэрлэгдсэн бараа,
үйлчилгээний дотоодын зардлын нийлбэр гэж тооцъё.
С = Cd + Cf
С - Хэрэглээний нийт хэмжээ
Cd - Эх орны бараа, үйлчилгээний нийт хэрэглээ
Cf - Гадаадад үйлдвэрлэгдсэн бараа, үйлчилгээний
хэрэглээний хэмжээ
I = Id + If
I - Хөрөнгө оруулалтын нийт хэмжээ
Id - Эх орны бараа, үйлчилгээний хөрөнгө оруулалтын
зардлын хэмжээ
If - Гадаадад үйлдвэрлэгдсэн бараа, үйлчилгээний
хөрөнгө оруулалтын зардлын хэмжээ
G = Gd + Gf
G - Улсын худалдан авалтын нийт хэмжээ
Gd - Эх орны бараа үйлчилгээний улсын худалдан авах
хэмжээ
Gf - Гадаадад үйлдвэрлэгдсэн бараа, үйлчилгээнээс
улсын худалдан авах хэмжээ
Одоо эдгээр илэрхийллийг түрүүчийн тэгшитгэлд
орлуулан тавибал:
Y= (C- Cf) + (I - If) + (G - Gf) + EX болно.
Үүнийг дараах байдлаар хувиргая: Y= C + I + G
+ EX - ( Cf + If + Gf) энэ нь хилийн чанадад
үйлдвэрлэгдсэн бараа үйлчилгээний зарсан зардал
болох (Cf +If + Gf) нь импортод IM зарсан зардлын
хэмжээ мөнийг харуулна.
Тиймээс үндэсний тооцооны үндсэн элементүүдийг
доорхи маягаар бичиж болно.
Y= C + I + G + EX - IM
Импортод зарсан зардал дотоодын нийт зардал
(C+I+G) - д оруулдаг тул гаднаас импортлож авчирсан
бараа, үйлчилгээ бол улс орны дотоодод үйлдвэрлэсэн
бүтээгдэхүүний хэсэг биш юм.
Тиймээс импортод зарсан зардал дээрх тэгшитгэлд
хасах тэмдэгтэй байгаа юм.
Цэвэр экспортыг экспорт, импорт хоёрын ялгавараар
NX = EX - IM гэж тодорхойлбол үндэсний тооцоог:
Y = C +I+ G + NX гэж бичнэ.
Тийнхүү улс орны дотоодод үйлдвэрлэгдсэн бараа
үйлчилгээний зарсан зардал нь хэрэглээ, хөрөнгө
оруулалт, засгийн газрын худалдан авалт болон
цэвэр экспортын нийлбэртэй тэнцүү байдгийг энэ
тэгшитгэл харуулдаг.
Үндэсний тооцооны үндсэн адилтгал нь эх
орны бүтээгдэхүүнийг олж авах зардал, дотоодын
зардал болон цэвэр экспорт хоорондоо ямар
холбоотойг харуулдаг юм.
NX = Y - (C+I+G)
Цэвэр экспорт = Бүтээгдэхүүний гаргалт -
дотоодын зардал
Хэрэв бүтээгдэхүүний гаргалтын хэмжээ дотоодын
зардлаас илүү байвал зөрүүг нь экспортлоно.
Энд цэвэр экспортын хэмжээ нэмэх(эерэг)
тэмдэгтэй байна.
Хэрэв бүтээгдэхүүний гаргалтын хэмжээ дотоодын
зардлаа нөхөхгүй болтлоо багасвал бид зөрүүг нь
импортлоно.
Өөрөөр хэлбэл, цэвэр экспортийн хэмжээ хасах
(сөрөг) тэмдэгтэй байна.
2.Капиталын хөдөлгөөний тооцоо ба урсгал
ажиллагааны тооцоо.
Нээлттэй зах зээлд хаалттай зах зээлийнх шиг
тухайлбал санхүүгийн зах зээл барааны зах зээлтэй нягт
холбоотой байна.
Энэхүү холбоог олж харахын тулд үндэсний тооцооны
үндсэн адилтгалыг хөрөнгө оруулалт болон
хадгаламжийг бодолцон дахин бичье.
Үүнийг доорхи тэгшитгэлээс эхлэе. тэгшитгэлийн хоёр
хэсгээс G ба C - г хасвал:
Y – C – G = I + NX болно.
Y – C - G бол үндэсний хадгаламж S нь хувийн
хадгаламж (Y – T - C) ба улсын хадгаламж (T -G)-
ийн нийлбэр гэдгийг мэднэ.
Үүнээс үүдэн: S = I + NX байна.
Үндэсний тооцооны үндсэн адилтгал:
S - I = NX
Үндэсний тооцооны үндсэн адилтгалыг энэ бичилт
нь капиталыг хуримтлуулахад зориулсан хөрөнгийн
олон улсын урсгал (S-I) ба бараа, үйлчилгээний олон
улсын урсгал NX - ийн хоорондох холбоог үзүүлж
байна.
Энэхүү тэнцэтгэлийн гишүүн бүр тодорхой оноосон
нэртэй байдаг.
S - I – ийг төлбөрийн балансын капиталын
хөдөлгөөний тооцоо гэж нэрлэнэ.
Капиталын хөдөлгөөний тооцоо бол дотоодын
хөрөнгө оруулалтын дотоодын хадгаламжаас илүү
гарсныг хэлж байгаа юм.
Хөрөнгө оруулагч дэлхийн зах зээлээс зээлж авсан
хөрөнгөөр хөрөнгө оруулалтын төслийг санхүүжүүлж
байгаа бол хөрөнгө оруулалт улс орны хадгаламжаас
ингэж илүүддэг.
Ийнхүү капиталын хөдөлгөөний тооцоо нь гадаад
орнуудын зээлийн санхүүжилтээр хийгдэж буй
капиталын дотоодын хуримтлалын хэмжээтэй тэнцүү
байдаг.
Үүнээс үндэслэн NX- ийг төлбөрийн балансын урсгал
тооцоо(урсгал үйлдлийн тооцоо) гэж нэрлэдэг.
Урсгал үйлдлийн тооцоо бол манай цэвэр экспортын
(үйлдвэрлэлийн хүчин зүйлүүдийг ашигласнаас олсон
цэвэр орлогыг оруулаад) гадаадаас орж ирж буй орлогын
дүн мөн.
Төлбөрийн балансын капиталын хөрөнгийн тооцоо
болон урсгал ажиллагааны тооцоо тэнцвэрждэгийг
үндэсний тооцооны язгуур адилтгал баталдаг юм.
Үүнээс үндэслэн NX- ийг төлбөрийн балансын
урсгал тооцоо(урсгал үйлдлийн тооцоо) гэж
нэрлэдэг.
Урсгал үйлдлийн тооцоо бол манай цэвэр
экспортын (үйлдвэрлэлийн хүчин зүйлүүдийг
ашигласнаас олсон цэвэр орлогыг оруулаад)
гадаадаас орж ирж буй орлогын дүн мөн.
Төлбөрийн балансын капиталын хөрөнгийн
тооцоо болон урсгал ажиллагааны тооцоо
тэнцвэрждэгийг үндэсний тооцооны язгуур
адилтгал баталдаг юм.
Капиталын хөдөлгөөний = Урсгал тооцооны
тооцоо үлдэгдэл үлдэгдэл
Энэ нь (S -I) = NX гэсэн үг юм.
Хэрэв S - I эерэг байвал NX нь сөрөг байна. Иймд
төлбөрийн балансын капиталын хөдөлгөөний тооцоо
эерэг үлдэгдэлтэй, урсгал тооцоо алдагдалтай байна.
Энэ нь тухайн орон дэлхийн санхүүгийн зах зээл
дээрээс зээл авч экспортлохоосоо илүү импортлож
байна гэсэн үг юм.
Хэрэв S - I-ийн хэмжээ хасах тэмдэгтэй, харин NX нь
эерэг бол тухайн оронд капиталын хөдөлгөөний
тооцоо алдагдалтай, урсгал ажиллагааны тооцоо эерэг
үлдэгдэлтэй гэсэн үг.
Ийм нөхцөлд тухайн орон дэлхийн санхүүгийн зах
зээл дээр зээл олгогч болж импортлохоосоо илүү
экспортлодог болж байна гэсэн үг.
Капиталын хуримтлалыг санхүүжүүлэхэд
зориулагдсан фондуудын олон улсын урсгал ба бараа
үйлчилгээний олон улсын урсгал нь нэг зоосны хоёр
тал гэдгийг капиталын хөдөлгөөний тооцоо ба урсгал
тооцооны баланс ингэж харуулдаг байна.
Нэг талаар хэрэв тухайн улсын хадгаламж нь
хөрөнгө оруулалтаасаа давбал дотооддоо хөрөнгө
оруулалтад зориулагдаагүй хадгаламж гадаадад олгох
зээлд ашиглагдана.
Гадаадынхан тухайн оронд нийлүүлж буй бараа
тэдний худалдан авч байгаагаас бага өөрөөр хэлбэл
тухайн орны NX нь эерэг хэмжигдэхүүн байгаа тул
гадаадынханд зээл авах шаардлага гардаг.
Нөгөө талаар хэрэв тухайн орны хөрөнгө оруулалт
нь түүний хадгаламжаас илүүдвэл, илүүдэж буй авч
хэрэгжүүлэх шаардлагатай хөрөнгө оруулалтыг
гадаадаас зээл авч санхүүжүүлэхээс өөр аргагүй.
Гадаадын зээл ч олддог. Энэхүү зээл нь тухайн
оронд экспортлосноос илүү бараа үйлчилгээг
импортлох өөрөөр хэлбэл, NX сөрөг хэмжигдэхүүн
байх бололцоо олгодог юм.
3.Нээлттэй жижиг эдийн засгийн загвар
Энэ хүртэл бидний олон улсын урсгалын
шинжилгээ нь зөвхөн үндэсний тооцоог зарим талаар
хөндлөө.
Бид нээлттэй эдийн засгийн үйл ажиллагааг
тусгасан зарим хувьсагч хэмжигдэхүүн, тэдгээрийн
холбоог авч үзлээ.
Одоо нээлттэй эдийн засаг дахь эдийн засгийн
үйлчлэгч төлөөлөгчдийн үйлд хөдлөлийг тайлбарлах
загварыг судлахад шилжье.
Капиталын хөдөлгөөний тооцоо болон урсгал
ажиллагааны тооцоо, эдийн засгийн бодлого
өөрчлөгдөхөд яаж нөлөөлдгийг судлахад энэ загварыг
ашиглаж болно.
Нээлттэй жижиг эдийн засгийн загвар
Капитал ба барааны олон улсын урсгалын загварыг
энд харуулна.
Капиталын хөдөлгөөний тооцоо нь хөрөнгө
оруулалтын болон хадгаламжийн хоорондын зөрүү
мөн тул энэ загварт капиталын хөдөлгөөний тооцоог
хөрөнгө оруулалт ба хадгаламжийн шинжилгээний
тусламжтайгаар авч үзнэ.
Загвар нь урсгал ажиллагааны тооцоог ч багтаадаг.
Яагаад гэвэл урсгал тооцоо нь капиталын
хөдөлгөөний тооцоог тэнцвэржүүлэх ёстой.
Энэ загварыг боловсруулахад үндэсний орлогын
загварын зарим элементүүдийг ашиглах болно.
Гэхдээ зээлийн хүүгийн бодит түвшин тухайн орон дах
хадгаламж ба хөрөнгө оруулалтыг тэнцвэржүүлэх
ёстой гэж үзэхгүй.
Харин ч эдийн засаг нь капиталын хөдөлгөөний
тооцоо эерэг үлдэгдэлтэй ажиллаж чадах ба хөрөнгө
оруулалтад шаардагдах хөрөнгийг гадаадаас зээлдэн
авах буюу урсгал тооцоо эерэг үлдэгдэлтэй байж
дэлхийн тавцан дээр зээлдүүлэгч болж байж ч болох
юм.
Хэрвээ энэ загварт зээлийн хүүгийн бодит түвшин
хадгаламж ба хөрөнгө оруулалтыг тэнцвэржүүлдэггүй
юм бол түүний түвшинг юу тодорхойлдог юм бэ?
Үүнд: хамгийн энгийн аргаар асуудалд хандаж болно.
Тухайлбал, эдийн засаг нь нээлттэй жижиг эдийн
засаг бөгөөд дэлхийн санхүүгийн зах зээлд нэвтрэн
орох чадвар боломжтой гэж үзэж болно.
Жижиг гэдэг нь тухайн эдийн засаг дэлхийн зах
зээлд тун бага хувь эзэлдэг болон өөрөө зээлийн
хүүгийн олон улсын түвшинд өчүүхэн нөлөөлдөггүй
тийм эдийн засгийг ойлгож болно.
Дэлхийн санхүүгийн зах зээл дээр гарч чаддаг гэдэгт
тухайн орны засгийн газар олон улсын зээл авах болон
өгөхөөс татгалздаггүй, тэдгээрт саад тээр учруулдаггүй
байхыг ойлгодог.
Үүнээс үүдэн тухайн эдийн засгийг дараахь
байдлаар ойлгож болно.
Дэлхийн нээлттэй жижиг эдийн засагт зээлийн
хүүгийн түвшин нь зээлийн хүүгийн олон улсын
түвшинтэй r*–тэй тэнцүү байна.
Энэ бол дэлхийн санхүүгийн зах зээл дээр тогтсон
гол давамгайлж буй зээлийн хүүгийн бодит түвшин
юм.
Энэ тэгшитгэлийг доорхи маягаар бичиж болно:
r = r*
Нээлттэй жижиг эдийн засгийн хувьд зээлийн
хүүгийн олон улсын түвшинг өгөгдсөн түвшин байдаг
гэж үзэх хэрэгтэй.
Зээлийн хүүгийн олон улсын түвшинг юу
тодорхойлдгийг авч үзье.
Хаалттай эдийн засагт бол зээлийн хүүгийн
түвшинг хадгаламж ба хөрөнгө оруулалт хоёрын
тэнцвэржилтээр тодорхойлогддог.
Дэлхий дахины эдийн засгийг тэр хүрээнд нь авч
үзвэл мэдээж бас л хаалттай эдийн засаг мөн.
Тиймээс дэлхийн хэмжээний хадгаламж ба
хөрөнгө оруулалтын тэнцэл зээлийн хүүгийн олон
улсын түвшинг тодорхойлно.
Бидний авч үзэж буй нээлттэй эдийн засаг бол
дэлхийн зээлийн хүүгийн түвшний хэмжээнд бараг
нөлөөлдөггүй тийм жижиг эдийн засаг юм.
Учир нь түүний хөрөнгө оруулалт болон хадгаламж нь
дэлхийн хэмжээний хадгаламж болон хөрөнгө
оруулалтын өчүүхэн хэсэг юм.
Нээлттэй жижиг эдийн засгийн загварыг
боловсруулахдаа гурван нөхцлийг тавъя. Үүнд:
1.Эдийн засаг дахь бүтээгдэхүүний гаргалтын хэмжээ
Ү нь тухайн агишнд буй үйлдвэрлэлийн хүчин
зүйлүүд болон үйлдвэрлэлийн функциэр
тодорхойогдох түвшинд байгаа гэе. Үүнийг бид
доорхи тэгшитгэлээр дүрслэн бичье.
2. Хувийн цэвэр орлого Ү-Т хичнээн их байна
хэрэглээний хэмжээ төдий чинээ их байна.
Хэрэглээний функцийг доорхи байдлаар бичье:
C = C(Y-T)
2.Зээлийн хүүгийн бодит түвшин r нь хичнээн дээгүүр
байна хөрөнгө оруулалтын хэмжээ төчнөөн бага байна.
I = I(r)
Энэ гурван нөхцөл манай загварын үндсэн элементүүд
юм.
Одоо үндэсний тооцооны адилтгалыг эргэн авч үзэж
доорхи маягаар бичиж болно:
Урсгал тооцооны үлдэгдэл = Капиталын хөдөлгөөний
үлдэгдэл
NX = S – I
NX = (Y-C-G) - I
Энэ тэгшитгэл дээр дурьдсан гурван болзлыг
оруулж бас зээлийн хүүгийн түвшинг нь олон улсын
зээлийн хүүгийн түвшинтэй тэнцүүг анхааран
хувиргавал доорхи дүрстэй болно.
Хадгаламж ба хөрөнгө оруулалтын хэмжээг
түүнчлэн капиталын хөдөлгөөний (I-S) тооцоо ба
төлбөрийн балансын урсгал тооцоо NX-ийг юу
тодорхойлдгийг энэ тэгшитгэл харуулдаг.
Хадгаламжийн хэмжээ сангийн (G ба T)
бодлогоос шалтгаалдаг.
Тухайлбал, улсын худалдан авалтын хэмжээ бага,
татвар өндөр байх нь үндэсний хадгаламжийн
түвшинг нэмэгдүүлдэг.
Хөрөнгө оруулалтын хэмжээ зээлийн хүүгийн олон
улсын бодит түвшингээс хамаардаг.
Тухайлбал, зээлийн хүүгийн өндөр түвшин хөрөнгө
оруулалтын зарим төслийг ашиггүй болгодог.
Ийнхүү капиталын хөдөлгөөний тооцоо болон
урсгал ажиллагааны тооцоо нь сангийн бодлого болон
зээлийн хүүгийн олон улсын түвшний нөлөөлөлд
автагддаг юм.
Бид энэхүү сүүлчийн тэгшитгэлийг урсгал тооцоо ба
капиталын хөдөлгөөний тооцоо нь эдийн засаг дах
ажил хэргийн байдалд нөлөөлдгийг шинжлэхэд
ашиглаж болно.
Хадгаламж ба хөрөнгө оруулалтын дараах зургаар
харуулсан .
Хадгаламж ба хөрөнгө оруулалт нь зээлийн хүүгийн
бодит түвшний функц мөн.
Зээлийнхүүгийнтүвшин
R
I,S
I(r)
r*
Хөрөнгө оруулалт, хадгаламж
S
R
I,S
r*
Хөрөнгө оруулалт, хадгаламж
S
NX
Урсгал тооцооны эерэг
үлдэгдэл
Зээлийн
хүүгийн
олон улсын
түвшин
Хаалттай эдийн засаг дах зээлийн
хүүгийн түвшин
Хаалттай эдийн засагт зээлийн хүүгийн түвшин нь
хадгаламж ба хөрөнгө оруулалтыг тэнцвэржүүлэх
зорилготой байдаг.
Нээлттэй эдийн засагт зээлийн хүүгийн түвшин нь
олон улсын санхүүгийн зах зээл дээр
тодорхойлогдоно.
Улс орны дотоодын хадгаламж ба хөрөнгө
оруулалтын зөрүү нь капиталын хөдөлгөөний
тооцооны үлдэгдэлийг түүнчлэн урсгал ажиллагааны
тооцоог ч тодорхойлно.
Энд урсгал ажиллагааны үлдэгдэл эерэг байна.
Үүний учир зээлийн хүүгийн олон улсын түвшний
нөхцөлд хадгаламжийн хэмжээ нь хөрөнгө
оруулалтын хэмжээнээс давж тайлбарлагдана.
Энэ үе шатанд урсгал ажиллагааны тооцоо ба
капиталын хөдөлгөөний тооцооны хоёрын
тэнцвэржүүлэх механизмын тухай асуудал тавигддаг.
4.Капиталын хөдөлгөөний тооцоо ба урсгал
ажиллагааны тооцоонд эдийн засгийн бодлого
хэрхэн нөлөөлөх нь:
Экспортын хэмжээ нь импортынхоо хэмжээтэй
тэнцүү баланслагчдсан гадаад худалдаатайгаар эдийн
засаг ажиллаж эхлэжээ гэж бодъё.
Энэ бол урсгал тооцоо NX, капиталын
хөдөлгөөний тооцоо I-S хоёр аль аль нь эхлээд тэг
үлдэгдэлтэй байна гэсэн үг.
Тухайн орны болон бусад орны эдийн засгийн
бодлого ямар үр дагавартай байхыг дээрх нээлттэй
жижиг эдийн засгийн загварын тусламжтайгаар
урьдчилан хэлэхийг оролдъё.
Сангийн бодлого.
Эхлээд улсын худалдан авалтыг нэмэгдүүлж
дотоодын зардлыг засгийн газар урамшуулж буй
нөхцөлд нээлттэй бага эдийн засагт юу болдгийг авч
үзье.
S = Y – C – G байдаг тул G-ийн хэмжээг
нэмэгдүүлснээр үндэсний хадгаламжийн хэмжээ
хорогдоно, зээлийн хүүгийн олон улсын түвшин
хэвээр байгаа тохиолдолд хөрөнгө оруулалтын
түвшин өөрчлөгдөхгүй.
Тиймээс хадгаламжтай харьцуулвал хөрөнгө
оруулалт илүүднэ. Хорогдож буй хадгаламж нь
капиталын хөдөлгөөний тооцоог эерэг үлдэгдэлтэй
байхад хүргэнэ.
Яагаад гэвэл хөрөнгө оруулалтын хэсэг нь энэ үед
гадаадын зээлээр санхүүжигдэх ёстой. Төлбөрийн
балансын урсгал тооцоо мэдээж капиталын
хөдөлгөөний тооцоог тэнцвэржүүлэх учиртай.
Иймд NX нь багасах ёстой. Энэ бол урсгал
ажиллагааны тооцоонд алдагдал бий болно гэсэн үг.
Энэхүү учир шатгааны холбоог татвар Т-г
багасгахад ч хэрэглэж болно. Татварыг багасгахад
хувийн цэвэр орлого Ү-Т – ийн хэмжээ нэмэгдэж
хэрэглээг урамшуулдаг ба үндэсний хадгаламжийн
хэмжээ багасна.
(татварын багасалтыг зарим хэсэг нь хувийн
хадгаламжийг аривжуулахад зориулагдлаа ч улсын
хадгаламжийн хэмжээ татварын багасгасан нийт
хэмжээгээр багасдаг бөгөөд хадгаламжийн хэмжээ
бүхэлдээ багасна)
Үндэсний хадгаламж багассанаар I - S нэмэгдэж
NX-ийг ч багасгадаг. Энэхүү үйл явдлыг дараах зураг
дээр харуулав.
Хувийн хэрэглээ С болон улсын хэрэглээ G –г
нэмэгдүүлэхэд хүргэдэг сангийн бодлогын өөрчлөлт
үндэсний хадгаламжийн хэмжээг (Y-C-G) багасгадаг.
Ингэснээр хадгаламжийг заасан босоо шугам зүүн
тийш шилжинэ. NX нь зээлийн хүүгийн олон улсын
түвшний тухайн түвшингийн нөхцөл дэхь хадгаламж
ба хөрөнгө оруулалтын шугамуудын хоорондох зай
мөн тул энэхүү шилжилт NX-ийг багасгадаг.
Улс орны дотоодын сангийн урамшуулагч бодлого
Зээлийнхүүгийнтүвшин
R
I,S
I(r)
Хөрөнгө оруулалт, хадгаламж
R
I,S
r*
Хөрөнгө оруулалт, хадгаламж
NX
төлбөрийн
балансын
урсгал
тооцооны
алдагдал
S1S2
Ийнхүү хэрэв эхний нөхцөлд гадаад худалдаа бүрэн
баланслагдсанаар тодорхойлогдвол үндэсний
хадгаламжийг багасгахад хүргэдэг сангийн бодлогын
урамшуулагч арга хэмжээнүүдийг хэрэгжүүлбэл ямар
үр дагавартайг дээрх зураг харуулсан болно.
Өөрөөр хэлбэл, Улсын худалдан авалтын хэмжээг
ихэсгэх буюу татварыг багасгах нь үндэсний
хадгаламжийн хэмжээг багасгана.
Тиймээс хадгаламжийн график зүүн тийш шилжинэ.
Энэ капиталын хөдөлгөөний тооцоог эерэг үлдэгдэлтэй
ба урсгал ажиллагааны тооцоог алдагдалтай болгоно.
Гадаад дахь сангийн бодлого.
Харин одоо хилийн чанад дахь засгийн газарууд
өөрсдийн зардлыг нэмэгдүүлвэл нээлттэй жижиг
эдийн засагт юу болохыг авч үзье.
Хэрэв эдгээр гадаад орон дэлхийн эдийн засгийн
тийм их биш хэсэг болж байгаа бол тэдгээрийг төсөв
бодлогын өөрчлөлт бусад орны эдийн засагт тун бага
нөлөөлнө.
Харин эдгээр улс дэлхийн эдийн засгийн үлэмж
хэсгийг эзлэж байгаа бөгөөд тэдгээр нь улсын
зардлынхаа хэмжээг нэмэгдүүлвэл дэлхийн
хадгаламжийн хэмжээг багасгаж улмаар зээлийн
хүүгийн олон улсын түвшинг өсгөнө.
Олон улсын зээлийн хүүгийн түвшин өссөнөөр
нээлттэй бага эдийн засаг бүхий тухайн оронд
хөрөнгө оруулалтын хэмжээ багасна.
Дотоод хадгаламжийн хэмжээ өөрчлөгдөөгүй тул I-
S –ийн хэмжээ багасах ёстой.
Энэ бол капиталын хөдөлгөөний тооцоо алдагдалтай
болно гэсэн үг. Өөрөөр хэлбэл, дотоод хадгаламжийн
хэсэг нь гадагшаа урсаж эхлэнэ.
NX = S - I байдаг учир I багассанаар NX нэмэгдэх
ёстой.
Тийнхүү гадаад орнуудын хадгаламж багасах нь
тухайн жижиг эдийн засаг бүхий орны урсгал
ажиллагааны тооцоог эерэг үлдэгдэлтэй болгоно.
Гадаад орон дах сангийн урамшуулагч бодлого
Зээлийнхүүгийнтүвшин
R
I,S
I(r)
Хөрөнгө оруулалт, хадгаламж
S
R
I,S
r*
Хөрөнгө оруулалт, хадгаламж
S
Урсгал
тооцооны
эерэг
үлдэгдэл NX
Дээрх зураг дээр бусад орнуудад сангийн
урамшуулагч бодлого явуулсны улмаас гадаад
худалдаа нь тэнцэлтэйгээр эхлэж буй нээлттэй
жижиг эдийн засагт юу болдгийг харуулав.
Тийнхүү гадаад орнуудад сангийн урамшуулагч
бодлого явуулсны улмаас зээлийн хүүгийн олон
улсын түвшин дээшилж тэр нь капиталын
хөдөлгөөний тооцоог алдагдалтай, урсгал
ажиллагааны тооцоог эерэг үлдэгдэлтэй болгодог.
Хөрөнгө оруулалтын эрэлтийн өөрчлөлт.
Төлөвлөгдөж буй хөрөнгө оруулалтын муруйг
баруун гар тийш буюу дээшээ шилжүүлвэл манай
нээлттэй жижиг эдийн засагт юу болохыг авч үзье.
Энэ шилжилт нь хэрэв засгийн газар татвар
оноолтын хууль тогтоомжоо дотоодын хөрөнгө
оруулалтыг дэмжих чиглэлээр жишээ нь хөрөнгө
оруулагчдад татварын хөнгөлөлт үзүүлж буй үед бий
болно.
Зураг 4 дээр хөрөнгө оруулалтын муруй дээшээ
шилжиж,хөрөнгө оруулалт нэмэгдсэний үр
дагаварыг харуулъя.
Хадгаламжийн хэмжээ энд өөрчлөгдөөгүй хэвээр
үлдсэн тул хөрөнгө оруулалтыг гаднаас авч буй
зээлээр санхүүжүүлэх учиртай.
Капиталын хөдөлгөөн S - I –ийн тооцоо эерэг
үлдэгдэлтэй болж, харин урсгал тооцооны үлдэгдэл
NX = S - I багасна.
Тийнхүү хөрөнгө оруулалтын муруй дээшээ шилжих
нь төлбөрийн балансын капиталын хөдөлгөөний
тооцоог эерэг үлдэгдэлтэй болгож, харин урсгал
тооцоог алдагдалтай болгодог байна.
Хөрөнгө оруулалтын эрэлтийн муруйн шилжилт
R
I,S
I(r2)
Хөрөнгө оруулалт, хадгаламж
S
Зээлийнхүүгийнтүвшин
R
I,S
I(r1)
r*
Хөрөнгө оруулалт, хадгаламж
S
Төлбөрийн
балансын урсгал
тооцооны
алдагдал ,NX
Хөрөнгө оруулалтыг дэмжсэн бодлого гэхэд
капиталын хөдөлгөөний тооцоог эерэг үлдэгдэлтэй
болгоно.Харин урсгал тооцоог алдагдалд оруулдаг.
Хадгаламжийг дэмжсэн бодлого үүний эсрэгээр
төлбөрийн капиталын хөдөлгөөний тооцоог
алдагдалтай, харин урсгал ажиллагааны тооцоог
эерэг болгодог.
Нээлттэй жижиг эдийн засгийг шинжилж буй
бидний шинжилгээ норматив биш харин позитив
юм.
АНХААРАЛ ТАВЬСАНД
БАЯРЛАЛАА

More Related Content

What's hot

Макро эдийн засаг семинар ажилбар-4
Макро эдийн засаг семинар ажилбар-4Макро эдийн засаг семинар ажилбар-4
Макро эдийн засаг семинар ажилбар-4
Ikhzasag SEZS
 
Lecture 9
Lecture 9Lecture 9
Lecture 9
battulga0123
 
Seminar 6
Seminar 6Seminar 6
Seminar 6
hicheel2020
 
Mac ecs2.2021 hs
Mac ecs2.2021 hsMac ecs2.2021 hs
Mac ecs2.2021 hs
ssuserca5598
 
Үндэсний тооцооны систем
Үндэсний тооцооны системҮндэсний тооцооны систем
Үндэсний тооцооны систем
Gantulga Jargalsaikhan
 
Lecture.2
Lecture.2Lecture.2
Lecture.2Tj Crew
 
Инфляци гэж юу вэ? Инфляци /Хэрэглээний үнийн индекс, ДНБ-ний дефлятор гэх м...
Инфляци гэж юу вэ? Инфляци  /Хэрэглээний үнийн индекс, ДНБ-ний дефлятор гэх м...Инфляци гэж юу вэ? Инфляци  /Хэрэглээний үнийн индекс, ДНБ-ний дефлятор гэх м...
Инфляци гэж юу вэ? Инфляци /Хэрэглээний үнийн индекс, ДНБ-ний дефлятор гэх м...
Adilbishiin Gelegjamts
 
Микро эдийн засаг-2
Микро эдийн засаг-2Микро эдийн засаг-2
Микро эдийн засаг-2
Ikhzasag SEZS
 
Macro l2. gdp
Macro l2. gdpMacro l2. gdp
Macro l2. gdp
ssuserca5598
 
National calculation systems
National calculation systemsNational calculation systems
National calculation systemsJust Burnee
 
Mac ecs2.2021 h
Mac ecs2.2021 hMac ecs2.2021 h
Mac ecs2.2021 h
ssuserca5598
 
Macro l2. 2021 2022
Macro l2. 2021 2022Macro l2. 2021 2022
Macro l2. 2021 2022
ssuserca5598
 
Mac ecs10.2021
Mac ecs10.2021Mac ecs10.2021
Mac ecs10.2021
ssuserca5598
 
Дотоодын нийт бүтээгдэхүүн
Дотоодын нийт бүтээгдэхүүнДотоодын нийт бүтээгдэхүүн
Дотоодын нийт бүтээгдэхүүн
NYAM-OCHIR BOLD
 
ДНБ, GDP-2015,
ДНБ, GDP-2015, ДНБ, GDP-2015,
Neg hund nogdoh dnb, tuunii uls ornuudiin yalgaatai baidal
Neg hund nogdoh dnb, tuunii uls ornuudiin yalgaatai baidalNeg hund nogdoh dnb, tuunii uls ornuudiin yalgaatai baidal
Neg hund nogdoh dnb, tuunii uls ornuudiin yalgaatai baidal
E-Gazarchin Online University
 
Macro economics diagram
Macro economics diagramMacro economics diagram
Macro economics diagram
Baterdene Batchuluun
 
Mac ecs2.2021
Mac ecs2.2021Mac ecs2.2021
Mac ecs2.2021
ssuserca5598
 
Econom.s9
Econom.s9Econom.s9
Econom.s9
hicheel2020
 

What's hot (20)

Макро эдийн засаг семинар ажилбар-4
Макро эдийн засаг семинар ажилбар-4Макро эдийн засаг семинар ажилбар-4
Макро эдийн засаг семинар ажилбар-4
 
Lecture 9
Lecture 9Lecture 9
Lecture 9
 
Seminar 6
Seminar 6Seminar 6
Seminar 6
 
Mac ecs2.2021 hs
Mac ecs2.2021 hsMac ecs2.2021 hs
Mac ecs2.2021 hs
 
Үндэсний тооцооны систем
Үндэсний тооцооны системҮндэсний тооцооны систем
Үндэсний тооцооны систем
 
Lecture.2
Lecture.2Lecture.2
Lecture.2
 
Инфляци гэж юу вэ? Инфляци /Хэрэглээний үнийн индекс, ДНБ-ний дефлятор гэх м...
Инфляци гэж юу вэ? Инфляци  /Хэрэглээний үнийн индекс, ДНБ-ний дефлятор гэх м...Инфляци гэж юу вэ? Инфляци  /Хэрэглээний үнийн индекс, ДНБ-ний дефлятор гэх м...
Инфляци гэж юу вэ? Инфляци /Хэрэглээний үнийн индекс, ДНБ-ний дефлятор гэх м...
 
Микро эдийн засаг-2
Микро эдийн засаг-2Микро эдийн засаг-2
Микро эдийн засаг-2
 
Macro l2. gdp
Macro l2. gdpMacro l2. gdp
Macro l2. gdp
 
Lekts 11 makro ediin zasgiin onol
Lekts 11 makro ediin zasgiin onolLekts 11 makro ediin zasgiin onol
Lekts 11 makro ediin zasgiin onol
 
National calculation systems
National calculation systemsNational calculation systems
National calculation systems
 
Mac ecs2.2021 h
Mac ecs2.2021 hMac ecs2.2021 h
Mac ecs2.2021 h
 
Macro l2. 2021 2022
Macro l2. 2021 2022Macro l2. 2021 2022
Macro l2. 2021 2022
 
Mac ecs10.2021
Mac ecs10.2021Mac ecs10.2021
Mac ecs10.2021
 
Дотоодын нийт бүтээгдэхүүн
Дотоодын нийт бүтээгдэхүүнДотоодын нийт бүтээгдэхүүн
Дотоодын нийт бүтээгдэхүүн
 
ДНБ, GDP-2015,
ДНБ, GDP-2015, ДНБ, GDP-2015,
ДНБ, GDP-2015,
 
Neg hund nogdoh dnb, tuunii uls ornuudiin yalgaatai baidal
Neg hund nogdoh dnb, tuunii uls ornuudiin yalgaatai baidalNeg hund nogdoh dnb, tuunii uls ornuudiin yalgaatai baidal
Neg hund nogdoh dnb, tuunii uls ornuudiin yalgaatai baidal
 
Macro economics diagram
Macro economics diagramMacro economics diagram
Macro economics diagram
 
Mac ecs2.2021
Mac ecs2.2021Mac ecs2.2021
Mac ecs2.2021
 
Econom.s9
Econom.s9Econom.s9
Econom.s9
 

Similar to Lecture 14.2019 2020

lecture17.2022-2023.pdf
lecture17.2022-2023.pdflecture17.2022-2023.pdf
lecture17.2022-2023.pdf
ssuserca5598
 
lecture17.2022-2023.pdf
lecture17.2022-2023.pdflecture17.2022-2023.pdf
lecture17.2022-2023.pdf
ssuserca5598
 
National calculation systems
National calculation systemsNational calculation systems
National calculation systemsJust Burnee
 
Econl9.2020 2020on
Econl9.2020 2020onEconl9.2020 2020on
Econl9.2020 2020on
hicheel2020
 
Maceconl2.2020 2021
Maceconl2.2020 2021Maceconl2.2020 2021
Maceconl2.2020 2021
hicheel2020
 
Macro L2.2019 -2020
Macro L2.2019 -2020Macro L2.2019 -2020
Macro L2.2019 -2020
hicheel2020
 
Mac ecs5.2021h
Mac ecs5.2021hMac ecs5.2021h
Mac ecs5.2021h
ssuserca5598
 
Makro l 2
Makro l 2Makro l 2
Makro l 2
ediinzasagonol
 
Mac ecs10.2021h
Mac ecs10.2021hMac ecs10.2021h
Mac ecs10.2021h
ssuserca5598
 
Seminar 14. 2020
Seminar 14. 2020Seminar 14. 2020
Seminar 14. 2020
hicheel2020
 
Maco l10.2019 2020
Maco l10.2019 2020Maco l10.2019 2020
Maco l10.2019 2020
hicheel2020
 
зардлын үржүүлэгч кейнсийн загвар
зардлын үржүүлэгч кейнсийн загварзардлын үржүүлэгч кейнсийн загвар
зардлын үржүүлэгч кейнсийн загварTuru Turuu
 
Lecture 11.2019 2020
Lecture 11.2019 2020Lecture 11.2019 2020
Lecture 11.2019 2020
hicheel2020
 
гадаад сектор ба худалдааны тэнцэл
гадаад сектор ба худалдааны тэнцэлгадаад сектор ба худалдааны тэнцэл
гадаад сектор ба худалдааны тэнцэлUka Shuree
 
Lecture 15,16
Lecture 15,16Lecture 15,16
Lecture 15,16Bbujee
 
Presentation1
Presentation1Presentation1
Presentation1
aagiina
 
сэдэв 3-хотш
сэдэв 3-хотшсэдэв 3-хотш
сэдэв 3-хотш
Byambadrj Myagmar
 

Similar to Lecture 14.2019 2020 (20)

lecture17.2022-2023.pdf
lecture17.2022-2023.pdflecture17.2022-2023.pdf
lecture17.2022-2023.pdf
 
lecture17.2022-2023.pdf
lecture17.2022-2023.pdflecture17.2022-2023.pdf
lecture17.2022-2023.pdf
 
National calculation systems
National calculation systemsNational calculation systems
National calculation systems
 
Econl9.2020 2020on
Econl9.2020 2020onEconl9.2020 2020on
Econl9.2020 2020on
 
Maceconl2.2020 2021
Maceconl2.2020 2021Maceconl2.2020 2021
Maceconl2.2020 2021
 
Macro L2.2019 -2020
Macro L2.2019 -2020Macro L2.2019 -2020
Macro L2.2019 -2020
 
2 091109053238-phpapp02
2 091109053238-phpapp022 091109053238-phpapp02
2 091109053238-phpapp02
 
Mac ecs5.2021h
Mac ecs5.2021hMac ecs5.2021h
Mac ecs5.2021h
 
Makro l 2
Makro l 2Makro l 2
Makro l 2
 
Mac ecs10.2021h
Mac ecs10.2021hMac ecs10.2021h
Mac ecs10.2021h
 
Fm 06
Fm 06Fm 06
Fm 06
 
Seminar 14. 2020
Seminar 14. 2020Seminar 14. 2020
Seminar 14. 2020
 
Maco l10.2019 2020
Maco l10.2019 2020Maco l10.2019 2020
Maco l10.2019 2020
 
зардлын үржүүлэгч кейнсийн загвар
зардлын үржүүлэгч кейнсийн загварзардлын үржүүлэгч кейнсийн загвар
зардлын үржүүлэгч кейнсийн загвар
 
Lecture 11.2019 2020
Lecture 11.2019 2020Lecture 11.2019 2020
Lecture 11.2019 2020
 
гадаад сектор ба худалдааны тэнцэл
гадаад сектор ба худалдааны тэнцэлгадаад сектор ба худалдааны тэнцэл
гадаад сектор ба худалдааны тэнцэл
 
Sb 3 bhho
Sb 3 bhhoSb 3 bhho
Sb 3 bhho
 
Lecture 15,16
Lecture 15,16Lecture 15,16
Lecture 15,16
 
Presentation1
Presentation1Presentation1
Presentation1
 
сэдэв 3-хотш
сэдэв 3-хотшсэдэв 3-хотш
сэдэв 3-хотш
 

More from hicheel2020

Mac ecs1.2021h
Mac ecs1.2021hMac ecs1.2021h
Mac ecs1.2021h
hicheel2020
 
Mac ecs1.2021
Mac ecs1.2021Mac ecs1.2021
Mac ecs1.2021
hicheel2020
 
Maceconl1
Maceconl1Maceconl1
Maceconl1
hicheel2020
 
Macro l1.2020 2021
Macro l1.2020 2021Macro l1.2020 2021
Macro l1.2020 2021
hicheel2020
 
Seminar 10. 2020 2021on
Seminar 10. 2020 2021onSeminar 10. 2020 2021on
Seminar 10. 2020 2021on
hicheel2020
 
Seminar 11. 2020 2021on -h
Seminar 11. 2020 2021on -hSeminar 11. 2020 2021on -h
Seminar 11. 2020 2021on -h
hicheel2020
 
Sbeul16.2020 2021
Sbeul16.2020 2021Sbeul16.2020 2021
Sbeul16.2020 2021
hicheel2020
 
S11a
S11aS11a
Seminar 7a
Seminar 7aSeminar 7a
Seminar 7a
hicheel2020
 
Sbeul6.2020 2021
Sbeul6.2020  2021Sbeul6.2020  2021
Sbeul6.2020 2021
hicheel2020
 
Seminar5aa
Seminar5aaSeminar5aa
Seminar5aa
hicheel2020
 
Seminar5a
Seminar5aSeminar5a
Seminar5a
hicheel2020
 
Seminar3aa
Seminar3aaSeminar3aa
Seminar3aa
hicheel2020
 
Sel5.2020
Sel5.2020Sel5.2020
Sel5.2020
hicheel2020
 
Sel4.2020
Sel4.2020Sel4.2020
Sel4.2020
hicheel2020
 
Sbeu.l1. 2019 2020 on
Sbeu.l1. 2019 2020 onSbeu.l1. 2019 2020 on
Sbeu.l1. 2019 2020 on
hicheel2020
 
Sbeul3.2019 2020
Sbeul3.2019   2020Sbeul3.2019   2020
Sbeul3.2019 2020
hicheel2020
 
Sbeu.l1. 2019 2020 on
Sbeu.l1. 2019 2020 onSbeu.l1. 2019 2020 on
Sbeu.l1. 2019 2020 on
hicheel2020
 
Sbeul2.2019 2020
Sbeul2.2019   2020Sbeul2.2019   2020
Sbeul2.2019 2020
hicheel2020
 

More from hicheel2020 (20)

Mac ecs1.2021h
Mac ecs1.2021hMac ecs1.2021h
Mac ecs1.2021h
 
Mac ecs1.2021
Mac ecs1.2021Mac ecs1.2021
Mac ecs1.2021
 
Maceconl1
Maceconl1Maceconl1
Maceconl1
 
Macro l1.2020 2021
Macro l1.2020 2021Macro l1.2020 2021
Macro l1.2020 2021
 
Seminar 10. 2020 2021on
Seminar 10. 2020 2021onSeminar 10. 2020 2021on
Seminar 10. 2020 2021on
 
Seminar 11. 2020 2021on -h
Seminar 11. 2020 2021on -hSeminar 11. 2020 2021on -h
Seminar 11. 2020 2021on -h
 
Sbeul16.2020 2021
Sbeul16.2020 2021Sbeul16.2020 2021
Sbeul16.2020 2021
 
S11a
S11aS11a
S11a
 
S8
S8S8
S8
 
Seminar 7a
Seminar 7aSeminar 7a
Seminar 7a
 
Sbeul6.2020 2021
Sbeul6.2020  2021Sbeul6.2020  2021
Sbeul6.2020 2021
 
Seminar5aa
Seminar5aaSeminar5aa
Seminar5aa
 
Seminar5a
Seminar5aSeminar5a
Seminar5a
 
Seminar3aa
Seminar3aaSeminar3aa
Seminar3aa
 
Sel5.2020
Sel5.2020Sel5.2020
Sel5.2020
 
Sel4.2020
Sel4.2020Sel4.2020
Sel4.2020
 
Sbeu.l1. 2019 2020 on
Sbeu.l1. 2019 2020 onSbeu.l1. 2019 2020 on
Sbeu.l1. 2019 2020 on
 
Sbeul3.2019 2020
Sbeul3.2019   2020Sbeul3.2019   2020
Sbeul3.2019 2020
 
Sbeu.l1. 2019 2020 on
Sbeu.l1. 2019 2020 onSbeu.l1. 2019 2020 on
Sbeu.l1. 2019 2020 on
 
Sbeul2.2019 2020
Sbeul2.2019   2020Sbeul2.2019   2020
Sbeul2.2019 2020
 

Lecture 14.2019 2020

  • 1. НЭЭЛТТЭЙ ЭДИЙН ЗАСАГ 1.Нээлттэй эдийн засагт үндэсний орлогыг тооцоолох нь 2.Капиталын хөдөлгөөний тооцоо ба урсгал ажиллагааны тооцоо. 3.Нээлттэй жижиг эдийн засгийн загвар 4. Капиталын хөдөлгөөний тооцоо ба урсгал ажиллагааны тооцоонд эдийн засгийн бодлого нөлөөлөх нь
  • 2.
  • 3.
  • 4. 1.Нээлттэй эдийн засагт үндэсний орлогыг тооцоолох нь Нээлттэй эдийн засгийн үйл ажиллагааны талаархи макро эдийн засгийн онолыг шинжилэхдээ юуны өмнө үндэсний орлогын тооцоонд анхаарлаа хандуулъя. Цэвэр экспортын үүрэг . Эдийн засагт үйлдвэрлэгдсэн бараа үйлчилгээний зардлыг эхлээд авч үзье. Хаалттай эдийн засагт бүх зүйл улс орны дотоодод худалдан борлогдох бөгөөд бүх зардал нь хэрэглээ, хөрөнгө оруулалт болон засгийн газрын зардал гэсэн гурван хэсэгт хуваагддаг.
  • 5. Нээлттэй эдийн засагт үйлдвэрлэгдсэн бүтээгдэхүүний нэг хэсгийг дотооддоо борлуулаад үлдсэн тодорхой хэсгийг гадаад орнуудад худалдахын тулд экспортлодог. Бид Ү нээлттэй эдийн засагт үйлдвэрлэгдсэн бүтээгдэхүүний зардлыг дөрвөн хэсэгт хуваавал: 1. Эх орны бараа, үйлчилгээний хэрэглээ Cd 2. Эх орны бараа, үйлчилгээний хөрөнгө оруулалтын Id 3.Эх орны бараа, үйлчилгээний засгийн газрын худалдан авалт Gd 4.Улс орны дотоодод үйлдвэрлэгдсэн бараа, үйлчилгээний экспорт Ex
  • 6. Зардлын хувиарлалтыг дараах томъёогоор илэрхийлье. Y= Cd + Id + Gd + EX энэ тэгшитгэлийн эхний гурван гишүүн Cd + Id + Gd нь эх орны бараа үйлчилгээний дотоод дах зардлын хэмжээ мөн. Дөрөв дэх гишүүн EX нь тухайн орны дотоодод үйлдвэрлэгдсэн бараа үйлчилгээнээс худалдан авсан гадаадынхны зардал юм. Одоо энэ тэгшитгэлийг илүү тохиромжтой хэлбэрт оруулъя.
  • 7. Эхлээд бүх бараа, үйлчилгээний дотоодын зардлын хэмжээ нь эх орны бараа үйлчилгээний дотоодын зардал болон гадаадад үйлдвэрлэгдсэн бараа, үйлчилгээний дотоодын зардлын нийлбэр гэж тооцъё. С = Cd + Cf С - Хэрэглээний нийт хэмжээ Cd - Эх орны бараа, үйлчилгээний нийт хэрэглээ Cf - Гадаадад үйлдвэрлэгдсэн бараа, үйлчилгээний хэрэглээний хэмжээ
  • 8. I = Id + If I - Хөрөнгө оруулалтын нийт хэмжээ Id - Эх орны бараа, үйлчилгээний хөрөнгө оруулалтын зардлын хэмжээ If - Гадаадад үйлдвэрлэгдсэн бараа, үйлчилгээний хөрөнгө оруулалтын зардлын хэмжээ G = Gd + Gf G - Улсын худалдан авалтын нийт хэмжээ Gd - Эх орны бараа үйлчилгээний улсын худалдан авах хэмжээ Gf - Гадаадад үйлдвэрлэгдсэн бараа, үйлчилгээнээс улсын худалдан авах хэмжээ
  • 9. Одоо эдгээр илэрхийллийг түрүүчийн тэгшитгэлд орлуулан тавибал: Y= (C- Cf) + (I - If) + (G - Gf) + EX болно. Үүнийг дараах байдлаар хувиргая: Y= C + I + G + EX - ( Cf + If + Gf) энэ нь хилийн чанадад үйлдвэрлэгдсэн бараа үйлчилгээний зарсан зардал болох (Cf +If + Gf) нь импортод IM зарсан зардлын хэмжээ мөнийг харуулна. Тиймээс үндэсний тооцооны үндсэн элементүүдийг доорхи маягаар бичиж болно.
  • 10. Y= C + I + G + EX - IM Импортод зарсан зардал дотоодын нийт зардал (C+I+G) - д оруулдаг тул гаднаас импортлож авчирсан бараа, үйлчилгээ бол улс орны дотоодод үйлдвэрлэсэн бүтээгдэхүүний хэсэг биш юм. Тиймээс импортод зарсан зардал дээрх тэгшитгэлд хасах тэмдэгтэй байгаа юм. Цэвэр экспортыг экспорт, импорт хоёрын ялгавараар NX = EX - IM гэж тодорхойлбол үндэсний тооцоог: Y = C +I+ G + NX гэж бичнэ.
  • 11.
  • 12.
  • 13. Тийнхүү улс орны дотоодод үйлдвэрлэгдсэн бараа үйлчилгээний зарсан зардал нь хэрэглээ, хөрөнгө оруулалт, засгийн газрын худалдан авалт болон цэвэр экспортын нийлбэртэй тэнцүү байдгийг энэ тэгшитгэл харуулдаг. Үндэсний тооцооны үндсэн адилтгал нь эх орны бүтээгдэхүүнийг олж авах зардал, дотоодын зардал болон цэвэр экспорт хоорондоо ямар холбоотойг харуулдаг юм. NX = Y - (C+I+G)
  • 14. Цэвэр экспорт = Бүтээгдэхүүний гаргалт - дотоодын зардал Хэрэв бүтээгдэхүүний гаргалтын хэмжээ дотоодын зардлаас илүү байвал зөрүүг нь экспортлоно. Энд цэвэр экспортын хэмжээ нэмэх(эерэг) тэмдэгтэй байна. Хэрэв бүтээгдэхүүний гаргалтын хэмжээ дотоодын зардлаа нөхөхгүй болтлоо багасвал бид зөрүүг нь импортлоно. Өөрөөр хэлбэл, цэвэр экспортийн хэмжээ хасах (сөрөг) тэмдэгтэй байна.
  • 15.
  • 16.
  • 17. 2.Капиталын хөдөлгөөний тооцоо ба урсгал ажиллагааны тооцоо. Нээлттэй зах зээлд хаалттай зах зээлийнх шиг тухайлбал санхүүгийн зах зээл барааны зах зээлтэй нягт холбоотой байна. Энэхүү холбоог олж харахын тулд үндэсний тооцооны үндсэн адилтгалыг хөрөнгө оруулалт болон хадгаламжийг бодолцон дахин бичье. Үүнийг доорхи тэгшитгэлээс эхлэе. тэгшитгэлийн хоёр хэсгээс G ба C - г хасвал: Y – C – G = I + NX болно.
  • 18. Y – C - G бол үндэсний хадгаламж S нь хувийн хадгаламж (Y – T - C) ба улсын хадгаламж (T -G)- ийн нийлбэр гэдгийг мэднэ. Үүнээс үүдэн: S = I + NX байна. Үндэсний тооцооны үндсэн адилтгал: S - I = NX
  • 19. Үндэсний тооцооны үндсэн адилтгалыг энэ бичилт нь капиталыг хуримтлуулахад зориулсан хөрөнгийн олон улсын урсгал (S-I) ба бараа, үйлчилгээний олон улсын урсгал NX - ийн хоорондох холбоог үзүүлж байна. Энэхүү тэнцэтгэлийн гишүүн бүр тодорхой оноосон нэртэй байдаг. S - I – ийг төлбөрийн балансын капиталын хөдөлгөөний тооцоо гэж нэрлэнэ.
  • 20. Капиталын хөдөлгөөний тооцоо бол дотоодын хөрөнгө оруулалтын дотоодын хадгаламжаас илүү гарсныг хэлж байгаа юм. Хөрөнгө оруулагч дэлхийн зах зээлээс зээлж авсан хөрөнгөөр хөрөнгө оруулалтын төслийг санхүүжүүлж байгаа бол хөрөнгө оруулалт улс орны хадгаламжаас ингэж илүүддэг. Ийнхүү капиталын хөдөлгөөний тооцоо нь гадаад орнуудын зээлийн санхүүжилтээр хийгдэж буй капиталын дотоодын хуримтлалын хэмжээтэй тэнцүү байдаг.
  • 21. Үүнээс үндэслэн NX- ийг төлбөрийн балансын урсгал тооцоо(урсгал үйлдлийн тооцоо) гэж нэрлэдэг. Урсгал үйлдлийн тооцоо бол манай цэвэр экспортын (үйлдвэрлэлийн хүчин зүйлүүдийг ашигласнаас олсон цэвэр орлогыг оруулаад) гадаадаас орж ирж буй орлогын дүн мөн. Төлбөрийн балансын капиталын хөрөнгийн тооцоо болон урсгал ажиллагааны тооцоо тэнцвэрждэгийг үндэсний тооцооны язгуур адилтгал баталдаг юм.
  • 22. Үүнээс үндэслэн NX- ийг төлбөрийн балансын урсгал тооцоо(урсгал үйлдлийн тооцоо) гэж нэрлэдэг. Урсгал үйлдлийн тооцоо бол манай цэвэр экспортын (үйлдвэрлэлийн хүчин зүйлүүдийг ашигласнаас олсон цэвэр орлогыг оруулаад) гадаадаас орж ирж буй орлогын дүн мөн. Төлбөрийн балансын капиталын хөрөнгийн тооцоо болон урсгал ажиллагааны тооцоо тэнцвэрждэгийг үндэсний тооцооны язгуур адилтгал баталдаг юм.
  • 23. Капиталын хөдөлгөөний = Урсгал тооцооны тооцоо үлдэгдэл үлдэгдэл Энэ нь (S -I) = NX гэсэн үг юм. Хэрэв S - I эерэг байвал NX нь сөрөг байна. Иймд төлбөрийн балансын капиталын хөдөлгөөний тооцоо эерэг үлдэгдэлтэй, урсгал тооцоо алдагдалтай байна. Энэ нь тухайн орон дэлхийн санхүүгийн зах зээл дээрээс зээл авч экспортлохоосоо илүү импортлож байна гэсэн үг юм.
  • 24. Хэрэв S - I-ийн хэмжээ хасах тэмдэгтэй, харин NX нь эерэг бол тухайн оронд капиталын хөдөлгөөний тооцоо алдагдалтай, урсгал ажиллагааны тооцоо эерэг үлдэгдэлтэй гэсэн үг. Ийм нөхцөлд тухайн орон дэлхийн санхүүгийн зах зээл дээр зээл олгогч болж импортлохоосоо илүү экспортлодог болж байна гэсэн үг.
  • 25. Капиталын хуримтлалыг санхүүжүүлэхэд зориулагдсан фондуудын олон улсын урсгал ба бараа үйлчилгээний олон улсын урсгал нь нэг зоосны хоёр тал гэдгийг капиталын хөдөлгөөний тооцоо ба урсгал тооцооны баланс ингэж харуулдаг байна.
  • 26. Нэг талаар хэрэв тухайн улсын хадгаламж нь хөрөнгө оруулалтаасаа давбал дотооддоо хөрөнгө оруулалтад зориулагдаагүй хадгаламж гадаадад олгох зээлд ашиглагдана. Гадаадынхан тухайн оронд нийлүүлж буй бараа тэдний худалдан авч байгаагаас бага өөрөөр хэлбэл тухайн орны NX нь эерэг хэмжигдэхүүн байгаа тул гадаадынханд зээл авах шаардлага гардаг.
  • 27. Нөгөө талаар хэрэв тухайн орны хөрөнгө оруулалт нь түүний хадгаламжаас илүүдвэл, илүүдэж буй авч хэрэгжүүлэх шаардлагатай хөрөнгө оруулалтыг гадаадаас зээл авч санхүүжүүлэхээс өөр аргагүй. Гадаадын зээл ч олддог. Энэхүү зээл нь тухайн оронд экспортлосноос илүү бараа үйлчилгээг импортлох өөрөөр хэлбэл, NX сөрөг хэмжигдэхүүн байх бололцоо олгодог юм.
  • 28.
  • 29.
  • 30. 3.Нээлттэй жижиг эдийн засгийн загвар Энэ хүртэл бидний олон улсын урсгалын шинжилгээ нь зөвхөн үндэсний тооцоог зарим талаар хөндлөө. Бид нээлттэй эдийн засгийн үйл ажиллагааг тусгасан зарим хувьсагч хэмжигдэхүүн, тэдгээрийн холбоог авч үзлээ.
  • 31. Одоо нээлттэй эдийн засаг дахь эдийн засгийн үйлчлэгч төлөөлөгчдийн үйлд хөдлөлийг тайлбарлах загварыг судлахад шилжье. Капиталын хөдөлгөөний тооцоо болон урсгал ажиллагааны тооцоо, эдийн засгийн бодлого өөрчлөгдөхөд яаж нөлөөлдгийг судлахад энэ загварыг ашиглаж болно.
  • 32. Нээлттэй жижиг эдийн засгийн загвар Капитал ба барааны олон улсын урсгалын загварыг энд харуулна. Капиталын хөдөлгөөний тооцоо нь хөрөнгө оруулалтын болон хадгаламжийн хоорондын зөрүү мөн тул энэ загварт капиталын хөдөлгөөний тооцоог хөрөнгө оруулалт ба хадгаламжийн шинжилгээний тусламжтайгаар авч үзнэ. Загвар нь урсгал ажиллагааны тооцоог ч багтаадаг.
  • 33. Яагаад гэвэл урсгал тооцоо нь капиталын хөдөлгөөний тооцоог тэнцвэржүүлэх ёстой. Энэ загварыг боловсруулахад үндэсний орлогын загварын зарим элементүүдийг ашиглах болно. Гэхдээ зээлийн хүүгийн бодит түвшин тухайн орон дах хадгаламж ба хөрөнгө оруулалтыг тэнцвэржүүлэх ёстой гэж үзэхгүй.
  • 34. Харин ч эдийн засаг нь капиталын хөдөлгөөний тооцоо эерэг үлдэгдэлтэй ажиллаж чадах ба хөрөнгө оруулалтад шаардагдах хөрөнгийг гадаадаас зээлдэн авах буюу урсгал тооцоо эерэг үлдэгдэлтэй байж дэлхийн тавцан дээр зээлдүүлэгч болж байж ч болох юм. Хэрвээ энэ загварт зээлийн хүүгийн бодит түвшин хадгаламж ба хөрөнгө оруулалтыг тэнцвэржүүлдэггүй юм бол түүний түвшинг юу тодорхойлдог юм бэ? Үүнд: хамгийн энгийн аргаар асуудалд хандаж болно.
  • 35. Тухайлбал, эдийн засаг нь нээлттэй жижиг эдийн засаг бөгөөд дэлхийн санхүүгийн зах зээлд нэвтрэн орох чадвар боломжтой гэж үзэж болно. Жижиг гэдэг нь тухайн эдийн засаг дэлхийн зах зээлд тун бага хувь эзэлдэг болон өөрөө зээлийн хүүгийн олон улсын түвшинд өчүүхэн нөлөөлдөггүй тийм эдийн засгийг ойлгож болно. Дэлхийн санхүүгийн зах зээл дээр гарч чаддаг гэдэгт тухайн орны засгийн газар олон улсын зээл авах болон өгөхөөс татгалздаггүй, тэдгээрт саад тээр учруулдаггүй байхыг ойлгодог.
  • 36. Үүнээс үүдэн тухайн эдийн засгийг дараахь байдлаар ойлгож болно. Дэлхийн нээлттэй жижиг эдийн засагт зээлийн хүүгийн түвшин нь зээлийн хүүгийн олон улсын түвшинтэй r*–тэй тэнцүү байна. Энэ бол дэлхийн санхүүгийн зах зээл дээр тогтсон гол давамгайлж буй зээлийн хүүгийн бодит түвшин юм. Энэ тэгшитгэлийг доорхи маягаар бичиж болно: r = r*
  • 37. Нээлттэй жижиг эдийн засгийн хувьд зээлийн хүүгийн олон улсын түвшинг өгөгдсөн түвшин байдаг гэж үзэх хэрэгтэй. Зээлийн хүүгийн олон улсын түвшинг юу тодорхойлдгийг авч үзье. Хаалттай эдийн засагт бол зээлийн хүүгийн түвшинг хадгаламж ба хөрөнгө оруулалт хоёрын тэнцвэржилтээр тодорхойлогддог. Дэлхий дахины эдийн засгийг тэр хүрээнд нь авч үзвэл мэдээж бас л хаалттай эдийн засаг мөн.
  • 38. Тиймээс дэлхийн хэмжээний хадгаламж ба хөрөнгө оруулалтын тэнцэл зээлийн хүүгийн олон улсын түвшинг тодорхойлно. Бидний авч үзэж буй нээлттэй эдийн засаг бол дэлхийн зээлийн хүүгийн түвшний хэмжээнд бараг нөлөөлдөггүй тийм жижиг эдийн засаг юм. Учир нь түүний хөрөнгө оруулалт болон хадгаламж нь дэлхийн хэмжээний хадгаламж болон хөрөнгө оруулалтын өчүүхэн хэсэг юм. Нээлттэй жижиг эдийн засгийн загварыг боловсруулахдаа гурван нөхцлийг тавъя. Үүнд:
  • 39. 1.Эдийн засаг дахь бүтээгдэхүүний гаргалтын хэмжээ Ү нь тухайн агишнд буй үйлдвэрлэлийн хүчин зүйлүүд болон үйлдвэрлэлийн функциэр тодорхойогдох түвшинд байгаа гэе. Үүнийг бид доорхи тэгшитгэлээр дүрслэн бичье. 2. Хувийн цэвэр орлого Ү-Т хичнээн их байна хэрэглээний хэмжээ төдий чинээ их байна. Хэрэглээний функцийг доорхи байдлаар бичье: C = C(Y-T)
  • 40. 2.Зээлийн хүүгийн бодит түвшин r нь хичнээн дээгүүр байна хөрөнгө оруулалтын хэмжээ төчнөөн бага байна. I = I(r) Энэ гурван нөхцөл манай загварын үндсэн элементүүд юм. Одоо үндэсний тооцооны адилтгалыг эргэн авч үзэж доорхи маягаар бичиж болно: Урсгал тооцооны үлдэгдэл = Капиталын хөдөлгөөний үлдэгдэл NX = S – I NX = (Y-C-G) - I
  • 41. Энэ тэгшитгэл дээр дурьдсан гурван болзлыг оруулж бас зээлийн хүүгийн түвшинг нь олон улсын зээлийн хүүгийн түвшинтэй тэнцүүг анхааран хувиргавал доорхи дүрстэй болно. Хадгаламж ба хөрөнгө оруулалтын хэмжээг түүнчлэн капиталын хөдөлгөөний (I-S) тооцоо ба төлбөрийн балансын урсгал тооцоо NX-ийг юу тодорхойлдгийг энэ тэгшитгэл харуулдаг.
  • 42. Хадгаламжийн хэмжээ сангийн (G ба T) бодлогоос шалтгаалдаг. Тухайлбал, улсын худалдан авалтын хэмжээ бага, татвар өндөр байх нь үндэсний хадгаламжийн түвшинг нэмэгдүүлдэг. Хөрөнгө оруулалтын хэмжээ зээлийн хүүгийн олон улсын бодит түвшингээс хамаардаг. Тухайлбал, зээлийн хүүгийн өндөр түвшин хөрөнгө оруулалтын зарим төслийг ашиггүй болгодог.
  • 43. Ийнхүү капиталын хөдөлгөөний тооцоо болон урсгал ажиллагааны тооцоо нь сангийн бодлого болон зээлийн хүүгийн олон улсын түвшний нөлөөлөлд автагддаг юм. Бид энэхүү сүүлчийн тэгшитгэлийг урсгал тооцоо ба капиталын хөдөлгөөний тооцоо нь эдийн засаг дах ажил хэргийн байдалд нөлөөлдгийг шинжлэхэд ашиглаж болно. Хадгаламж ба хөрөнгө оруулалтын дараах зургаар харуулсан .
  • 44. Хадгаламж ба хөрөнгө оруулалт нь зээлийн хүүгийн бодит түвшний функц мөн. Зээлийнхүүгийнтүвшин R I,S I(r) r* Хөрөнгө оруулалт, хадгаламж S R I,S r* Хөрөнгө оруулалт, хадгаламж S NX Урсгал тооцооны эерэг үлдэгдэл Зээлийн хүүгийн олон улсын түвшин Хаалттай эдийн засаг дах зээлийн хүүгийн түвшин
  • 45. Хаалттай эдийн засагт зээлийн хүүгийн түвшин нь хадгаламж ба хөрөнгө оруулалтыг тэнцвэржүүлэх зорилготой байдаг. Нээлттэй эдийн засагт зээлийн хүүгийн түвшин нь олон улсын санхүүгийн зах зээл дээр тодорхойлогдоно. Улс орны дотоодын хадгаламж ба хөрөнгө оруулалтын зөрүү нь капиталын хөдөлгөөний тооцооны үлдэгдэлийг түүнчлэн урсгал ажиллагааны тооцоог ч тодорхойлно. Энд урсгал ажиллагааны үлдэгдэл эерэг байна.
  • 46. Үүний учир зээлийн хүүгийн олон улсын түвшний нөхцөлд хадгаламжийн хэмжээ нь хөрөнгө оруулалтын хэмжээнээс давж тайлбарлагдана. Энэ үе шатанд урсгал ажиллагааны тооцоо ба капиталын хөдөлгөөний тооцооны хоёрын тэнцвэржүүлэх механизмын тухай асуудал тавигддаг.
  • 47.
  • 48.
  • 49.
  • 50.
  • 51.
  • 52.
  • 53. 4.Капиталын хөдөлгөөний тооцоо ба урсгал ажиллагааны тооцоонд эдийн засгийн бодлого хэрхэн нөлөөлөх нь: Экспортын хэмжээ нь импортынхоо хэмжээтэй тэнцүү баланслагчдсан гадаад худалдаатайгаар эдийн засаг ажиллаж эхлэжээ гэж бодъё. Энэ бол урсгал тооцоо NX, капиталын хөдөлгөөний тооцоо I-S хоёр аль аль нь эхлээд тэг үлдэгдэлтэй байна гэсэн үг. Тухайн орны болон бусад орны эдийн засгийн бодлого ямар үр дагавартай байхыг дээрх нээлттэй жижиг эдийн засгийн загварын тусламжтайгаар урьдчилан хэлэхийг оролдъё.
  • 54.
  • 55. Сангийн бодлого. Эхлээд улсын худалдан авалтыг нэмэгдүүлж дотоодын зардлыг засгийн газар урамшуулж буй нөхцөлд нээлттэй бага эдийн засагт юу болдгийг авч үзье. S = Y – C – G байдаг тул G-ийн хэмжээг нэмэгдүүлснээр үндэсний хадгаламжийн хэмжээ хорогдоно, зээлийн хүүгийн олон улсын түвшин хэвээр байгаа тохиолдолд хөрөнгө оруулалтын түвшин өөрчлөгдөхгүй.
  • 56. Тиймээс хадгаламжтай харьцуулвал хөрөнгө оруулалт илүүднэ. Хорогдож буй хадгаламж нь капиталын хөдөлгөөний тооцоог эерэг үлдэгдэлтэй байхад хүргэнэ. Яагаад гэвэл хөрөнгө оруулалтын хэсэг нь энэ үед гадаадын зээлээр санхүүжигдэх ёстой. Төлбөрийн балансын урсгал тооцоо мэдээж капиталын хөдөлгөөний тооцоог тэнцвэржүүлэх учиртай. Иймд NX нь багасах ёстой. Энэ бол урсгал ажиллагааны тооцоонд алдагдал бий болно гэсэн үг.
  • 57. Энэхүү учир шатгааны холбоог татвар Т-г багасгахад ч хэрэглэж болно. Татварыг багасгахад хувийн цэвэр орлого Ү-Т – ийн хэмжээ нэмэгдэж хэрэглээг урамшуулдаг ба үндэсний хадгаламжийн хэмжээ багасна. (татварын багасалтыг зарим хэсэг нь хувийн хадгаламжийг аривжуулахад зориулагдлаа ч улсын хадгаламжийн хэмжээ татварын багасгасан нийт хэмжээгээр багасдаг бөгөөд хадгаламжийн хэмжээ бүхэлдээ багасна)
  • 58. Үндэсний хадгаламж багассанаар I - S нэмэгдэж NX-ийг ч багасгадаг. Энэхүү үйл явдлыг дараах зураг дээр харуулав. Хувийн хэрэглээ С болон улсын хэрэглээ G –г нэмэгдүүлэхэд хүргэдэг сангийн бодлогын өөрчлөлт үндэсний хадгаламжийн хэмжээг (Y-C-G) багасгадаг. Ингэснээр хадгаламжийг заасан босоо шугам зүүн тийш шилжинэ. NX нь зээлийн хүүгийн олон улсын түвшний тухайн түвшингийн нөхцөл дэхь хадгаламж ба хөрөнгө оруулалтын шугамуудын хоорондох зай мөн тул энэхүү шилжилт NX-ийг багасгадаг.
  • 59. Улс орны дотоодын сангийн урамшуулагч бодлого Зээлийнхүүгийнтүвшин R I,S I(r) Хөрөнгө оруулалт, хадгаламж R I,S r* Хөрөнгө оруулалт, хадгаламж NX төлбөрийн балансын урсгал тооцооны алдагдал S1S2
  • 60.
  • 61. Ийнхүү хэрэв эхний нөхцөлд гадаад худалдаа бүрэн баланслагдсанаар тодорхойлогдвол үндэсний хадгаламжийг багасгахад хүргэдэг сангийн бодлогын урамшуулагч арга хэмжээнүүдийг хэрэгжүүлбэл ямар үр дагавартайг дээрх зураг харуулсан болно. Өөрөөр хэлбэл, Улсын худалдан авалтын хэмжээг ихэсгэх буюу татварыг багасгах нь үндэсний хадгаламжийн хэмжээг багасгана. Тиймээс хадгаламжийн график зүүн тийш шилжинэ. Энэ капиталын хөдөлгөөний тооцоог эерэг үлдэгдэлтэй ба урсгал ажиллагааны тооцоог алдагдалтай болгоно.
  • 62. Гадаад дахь сангийн бодлого. Харин одоо хилийн чанад дахь засгийн газарууд өөрсдийн зардлыг нэмэгдүүлвэл нээлттэй жижиг эдийн засагт юу болохыг авч үзье. Хэрэв эдгээр гадаад орон дэлхийн эдийн засгийн тийм их биш хэсэг болж байгаа бол тэдгээрийг төсөв бодлогын өөрчлөлт бусад орны эдийн засагт тун бага нөлөөлнө.
  • 63. Харин эдгээр улс дэлхийн эдийн засгийн үлэмж хэсгийг эзлэж байгаа бөгөөд тэдгээр нь улсын зардлынхаа хэмжээг нэмэгдүүлвэл дэлхийн хадгаламжийн хэмжээг багасгаж улмаар зээлийн хүүгийн олон улсын түвшинг өсгөнө. Олон улсын зээлийн хүүгийн түвшин өссөнөөр нээлттэй бага эдийн засаг бүхий тухайн оронд хөрөнгө оруулалтын хэмжээ багасна. Дотоод хадгаламжийн хэмжээ өөрчлөгдөөгүй тул I- S –ийн хэмжээ багасах ёстой.
  • 64. Энэ бол капиталын хөдөлгөөний тооцоо алдагдалтай болно гэсэн үг. Өөрөөр хэлбэл, дотоод хадгаламжийн хэсэг нь гадагшаа урсаж эхлэнэ. NX = S - I байдаг учир I багассанаар NX нэмэгдэх ёстой. Тийнхүү гадаад орнуудын хадгаламж багасах нь тухайн жижиг эдийн засаг бүхий орны урсгал ажиллагааны тооцоог эерэг үлдэгдэлтэй болгоно.
  • 65. Гадаад орон дах сангийн урамшуулагч бодлого Зээлийнхүүгийнтүвшин R I,S I(r) Хөрөнгө оруулалт, хадгаламж S R I,S r* Хөрөнгө оруулалт, хадгаламж S Урсгал тооцооны эерэг үлдэгдэл NX
  • 66.
  • 67. Дээрх зураг дээр бусад орнуудад сангийн урамшуулагч бодлого явуулсны улмаас гадаад худалдаа нь тэнцэлтэйгээр эхлэж буй нээлттэй жижиг эдийн засагт юу болдгийг харуулав. Тийнхүү гадаад орнуудад сангийн урамшуулагч бодлого явуулсны улмаас зээлийн хүүгийн олон улсын түвшин дээшилж тэр нь капиталын хөдөлгөөний тооцоог алдагдалтай, урсгал ажиллагааны тооцоог эерэг үлдэгдэлтэй болгодог.
  • 68. Хөрөнгө оруулалтын эрэлтийн өөрчлөлт. Төлөвлөгдөж буй хөрөнгө оруулалтын муруйг баруун гар тийш буюу дээшээ шилжүүлвэл манай нээлттэй жижиг эдийн засагт юу болохыг авч үзье. Энэ шилжилт нь хэрэв засгийн газар татвар оноолтын хууль тогтоомжоо дотоодын хөрөнгө оруулалтыг дэмжих чиглэлээр жишээ нь хөрөнгө оруулагчдад татварын хөнгөлөлт үзүүлж буй үед бий болно. Зураг 4 дээр хөрөнгө оруулалтын муруй дээшээ шилжиж,хөрөнгө оруулалт нэмэгдсэний үр дагаварыг харуулъя.
  • 69. Хадгаламжийн хэмжээ энд өөрчлөгдөөгүй хэвээр үлдсэн тул хөрөнгө оруулалтыг гаднаас авч буй зээлээр санхүүжүүлэх учиртай. Капиталын хөдөлгөөн S - I –ийн тооцоо эерэг үлдэгдэлтэй болж, харин урсгал тооцооны үлдэгдэл NX = S - I багасна. Тийнхүү хөрөнгө оруулалтын муруй дээшээ шилжих нь төлбөрийн балансын капиталын хөдөлгөөний тооцоог эерэг үлдэгдэлтэй болгож, харин урсгал тооцоог алдагдалтай болгодог байна.
  • 70. Хөрөнгө оруулалтын эрэлтийн муруйн шилжилт R I,S I(r2) Хөрөнгө оруулалт, хадгаламж S Зээлийнхүүгийнтүвшин R I,S I(r1) r* Хөрөнгө оруулалт, хадгаламж S Төлбөрийн балансын урсгал тооцооны алдагдал ,NX
  • 71.
  • 72. Хөрөнгө оруулалтыг дэмжсэн бодлого гэхэд капиталын хөдөлгөөний тооцоог эерэг үлдэгдэлтэй болгоно.Харин урсгал тооцоог алдагдалд оруулдаг. Хадгаламжийг дэмжсэн бодлого үүний эсрэгээр төлбөрийн капиталын хөдөлгөөний тооцоог алдагдалтай, харин урсгал ажиллагааны тооцоог эерэг болгодог. Нээлттэй жижиг эдийн засгийг шинжилж буй бидний шинжилгээ норматив биш харин позитив юм.