Conceptos básicos

POLÍTICAS PÚBLICAS DE IGUALDADE
DE OPORTUNIDADES ENTRE HOMES
E MULLERES E PROMOCIÓN
PROFESIONAL
Mar Fernández Cendón

CONCEPTOS BÁSICOS
EN TORNO
Á IGUALDADE
DE OPORTUNIDADES
ENTRE MULLERES E
HOMES

Políticas públicas de igualdade de oportunidades entre homes e mulleres e promoción profesional

• Patriarcado
• Sistema sexo-xénero
• Roles e estereotipos
• A socialización de xénero
• Igualdade formal e igualdade real
• Equidade de xénero
• Igualdade de oportunidades
• Discriminación por razón de sexo e discriminación de
xénero
• Espazo privado, espazo público e doméstico
• División sexual do traballo. Ámbito reprodutivo/produtivo


Que teñen en común
as seguintes imaxes?

Políticas públicas de
igualdade de oportunidades
07/10/12 Políticas públicas de igualdade de oportunidades entre homes e mulleres e promoción profesional
entre homes e mulleres e

Toma de posesión do goberno grego (11/11/2011)


Xefas e xefes de Estado e de goberno da Unión
Europea (09/12/2011)


Toma de posesión do director do Instituto
Cervantes (01/02/2012)


Constitución da asociación de medios en galego
(04/02/2013)


Toma de posesión do reitor da Universidad de Las
Palmas de Gran Canaria (07/04/2007)


Toma de posesión do reitor da Universidad de
León (09/04/2012)


Reitores das universidades andaluzas (25/04/2012)


Reitores das universidades españolas á saída
dunha reunión da CRUE (23/05/2012)

Reitores das universidades galegas co presidente
da Xunta na apertura do curso (17/09/2011)


«Os homes non son o
inimigo. O inimigo é o
concepto de
patriarcado. O
concepto de
patriarcado como
forma de dirixir o
mundo ou de facer as
cousas». Toni Morrison (Ohio, 1931)


(Hetero)Patriarcado
Sistema de organización
social que xerarquiza as
diferenzas.


(Hetero)Patriarcado
Prácticas materiais e
culturais que
favorecen o acceso
aos órganos de
toma de decisión.


Patriarcado (RAE)
1. m. Dignidad de patriarca. 2. m. Territorio de la jurisdicción de
un patriarca. 3. m. Tiempo que dura la dignidad de un patriarca.
4. m. Gobierno o autoridad del patriarca. 5. m. Sociol.
Organización social primitiva en que la autoridad es ejercida por
un varón jefe de cada familia, extendiéndose este poder a los
parientes aun lejanos de un mismo linaje. 6. m. Sociol. Período
de tiempo en que predomina este sistema.


Patriarcado (RAG)
1. Relix. Dignidade, función ou cargo dun patriarca (ac.
3). Foi elevado ao patriarcado. 2. Relix. Territorio que
está baixo a súa xurisdición. O patriarcado de Romanía.
3. Sociol. Forma de organización social en que o home
exerce o poder en todos os terreos e goza dunha
posición dominante na familia. Na maioría das
sociedades aínda impera o patriarcado.


(Hetero)Patriarcado

Sistema de
control e
dominio sobre as
mulleres.


(Hetero)Patriarcado

• Coerción
• Consentimento
• Incitación


(Hetero)Patriarcado

Adaptación no tempo.

As vitorias paradoxais.


(Hetero)Patriarcado
Formas sutís de
perpetuación:
suxerir en lugar de
impor.


Matriarcado
 Centralidade da
maternidade
 Cooperación
 Harmonía coa
natureza
 Comunidades
pacificas


África
• Tuareg
(Imajaghen)/Sahar;
• Kabyle –Berber
(Arxelia);
• Akan (Ashante)
(Ghana);
• Khoekhoe
(Namibia) e
• Khoisan (Sudáfrica)
Tuareg


América
•
Seneca, Iroquois
(Estados Unidos);
•
Okanagan (Canadá);
•
Zapoteca do Istmo de
Tehuantepec (México);
•
Zapoteca da Serra
Juárez (México) e
•
Kulna (Panamá) Mulleres zapotecas do Istmo de Tehuantepec

· Políticas públicas de igualdade de oportunidades entre homes e mulleres e promoción profesional

Asia
• Khasi (India)
• Nayar, Kerala (India)
• Minangkabau (Sumatra)
• Mosuo (China)
• diferentes sociedades
da Polinesia

·
Mosuo


«As mulleres serviron
durante todos estes
séculos como espellos
que posuiran o poder
de reflectir a figura do
home a un tamaño
dobre do natural».

Virginia Woolf
(Londres, 1882-Lewes, Sussex,1941)


Machismo
Sistema ideolóxico e
de lexitimación da
desigualdade.
Considera aos homes
superiores ás
mulleres.


A concepción machista
da muller:
• Maternidade
• Capacidade para
coidar
• Beleza


Declaracións feitas polo presidente do Consejo General de la Ciudadanía Española en el Exterior o
segundo díapúblicas de
Políticas no cargo (outubro de 2012)

«[…] disculpouse, asegura, xusto despois de
decirlles, "privadamente" ás "señoritas que
participaron" na reunión».
«Son un admirador da muller. Son fillo de muller
e esposo de muller».
José Manuel Castelao Bragaña


O ciclista eslovaco Peter Sagan (Žilina, 1990) no podio tras quedar
segundo nunha etapa do Tour de Flandes. (31 de marzo de 2013)

Neomachismo

Postmachismo

Micromachismos


Ver e comentar o vídeo do proxecto El cazador cazado de Alicia Murillo
http://atravesespejoalicia.blogspot.com.es/2012/05/video-7-acosador-tipo-asesor-de-moda.html


Para debater e saber máis:
http://www.pikaramagazine.com/2013/03/lo-que-el-pais-no-quiso-
publicar-sobre-acoso-machista-en-la-calle/?pfstyle=wp


Cápsulas do tempo
Elixide ata un máximo de 8 “obxectos” que, por consenso, incluiriades nunhas
cápsulas do tempo para explicarlles a xeracións futuras como distinguir as
nenas e os nenos da sociedade na que vivimos.

Podedes facer referencia a:

Diferenzas físicas

Formas de vestir

Obxectos

Forma de falar

Forma de relacionarse

Que lles gusta facer
Comportamentos máis habituaisla casa, en el grupo de pares)
07/10/12

Foi doado atopar as diferenzas entre os nenos e as
nenas? Que diferenzas das que atopachedes credes que
son culturais?

Que consecuencias ten a educación das crianzas cando se
converten en persoas adultas?

Ser home e ser muller, tal e como se entende
socialmente, ten máis que ver coa bioloxía dos corpos ou
coa forma en como se nos educa?

Educamos igual a nenas e a nenos? Por que?
07/10/12

«A muller non
nace, faise».

Simone de Beauvoir
(París, 1908-1986)


Sistema sexo-xénero
Construción de
identidades a través
de mecanismos de
socialización pactados
historicamente.

Crianzas xogando a un cambio de roles. (Yokoro, 1970) Fotografía de
Malick Sidibé.


Sistema de...

clasificación dos
suxeitos sociais en
mulleres ou
homes.


Sistema de...
relacións entre
persoas e grupos
establecendo
diversos niveis de
poder


Sistema de...
regras de
comportamento
social.


Pero, que son
exactamente
o sexo e o xénero?
Hai un correspondencia
inamovible entre ambas
categorías?
Cantas posibilidades cres
que existen?
Johnny Berlin, G.I. Johnny. Fotografía de Del
LaGrace Volcano (1997)


Sexo biolóxico
Sexo [ks] s.m. 1.
Conxunto de
características
orgánicas que
permiten distinguir un
individuo macho dun
individuo femia. Sexo
masculino e sexo
feminino.


Jennifer Miller. Fotografía de Annie Leibobitz

Jennifer Miller. Fotografía de Zoe Leonard


Así, por exemplo, un
feito biolóxico que ten
que ver co noso sexo é
a posibilidade de dar a
luz ou de amamantar.


Pero… pode ese
posibilidade biolóxica
que teñen algunas
mulleres determinar,
por exemplo, que
sexamos as
responsables do
coidado das crianzas?
Fotografía de Thomas Beatty durante o seu
primeiro embarazo


Xénero
Construción cultural a
partir de determinadas
diferenzas biolóxicas.
Establece aptitudes,
roles e actitudes
diferenciadas.


Cantas veces o noso sexo se convertiu
nunha dificultade para desenvolvernos?

Que define o noso xénero para que
teña un carácter xerárquico?


Cantas veces escoitamos: «as mulleres non están capacitadas
para realizar determinados traballos que esixen forza física
ou son perigosos»?

Se nos piden, por exemplo, que pensemos nunha persoa
desenvolvendo un traballo nun tractor cal é a primeira imaxe
que se nos vén á cabeza, a dun home ou a dunha muller?

Chámanos a atención a imaxe de mulleres incapaces de
controlar as súas emocións ou de homes incapaces de
controlar a súa agresividade? Por que?


Identidade de xénero
• Funcións
• Tarefas
• Responsablidades
• Espazos
• Oportunidades
• Dereitos


Roles de xénero
Reparto desigual
de tarefas e
funcións entre
mulleres e homes
en función
únicamente do
sexo biolóxico.

Roles de xénero
Tamén condicionan
aspectos visibles como a
apariencia personal, a
formas de vestir, o
protocolo en reunións
sociais etc.


Estereotipos de xénero
Ideas impostas
sobre as
características,
actitudes e
aptitudes de
homes e mulleres.


Cando alguén se Se é unha nena se di que Se é un neno se di que é:
comporta así: é:
Activa Nerviosa Inquieto
Insistente Terca Tenaz
Sensible Delicada Afeminado
Desenvolta Groseira Seguro de si mesmo
Desinhibida Pícara Simpático
Obediente Dócil Débil
TemperamentaL Histérica Apaixoado
Audaz Impulsiva Valente
Introvertida Tímida Pensa ben as cousas
Curiosa Preguntona, cotilla Intelixente
Prudente Xuiciosa Cobarde
Se non comparte Egoísta Defende o seu
Se non se somete Agresiva Forte
Se cambia de opinión Caprichosa, voluble Capaz de recoñecer os seus erros

Cadro extraido do libro Feminismo para principiantes de Nuria Varela


Socialización diferencial
Socializar de forma
diferente segundo o
sexo asignado no
nacemento e a
función social
asignada a ese sexo.


Que aprendiches sobre como debemos ser as
mulleres/os homes?

Como respondiches a esas mensaxes?

Que cousas aprendiches sobre como non
debemos ser as mulleres/os homes?

Consideras que eses modelos inflúen na túa
vida?


Cita os tres ámbitos institucionais ou relacionais
que te parezan máis determinantes destas
desigualdades.


Instrumentos de socialización diferencial:
1. A linguaxe
-falso xenérico
masculino,
-atribuír connotacións
pexorativas aos termos
en feminino,
-uso asimétrico dos
tratamentos,
-etc.

2. A familia:
-roles de pai/s e nai/s,
-contidos de contos,
-adxudicación de
xoguetes diferentes,
-reforzamento
diferencial de
condutas
-etc.

3. O ámbito
educativo:
-contidos escolares,
-uso sexista da
linguaxe,
-uso dos espazos de
xogo,
-roles do profesorado
-etc.

4. Os medios de
comunicación:
-uso sexista da lingua,
-difusión de imaxes
estereotipadas,
-reforzamento dos
clixés a través da
publicidade
-etc.


Segundo a Constitución española de 1978, mulleres
e homes somos iguais ante a lei, temos os mesmos
dereitos, cres que temos as mesmas oportunidades
para desenvolvelos?


Igualdade formal
Artigo 14 da
Constitución
española de 1978


Igualdade real
Artigo 1.1 da Lei
orgánica, de 22 de
marzo de 2007,
para a igualdade
efectiva de
mulleres e homes


“As mulleres e os homes son iguais en dignidade humana, e
iguais en dereitos e deberes. Esta lei ten por obxecto facer
efectivo o dereito de igualdade de trato e de oportunidades
entre mulleres e homes, en particular mediante a eliminación
da discriminación da muller, independentemente da súa
circunstancia ou condición, en calquera dos ámbitos da vida e,
nomeadamente, nas esferas política, civil, laboral, económica,
social e cultural para, no desenvolvemento dos artigos 9.2 e 14
da Constitucion, alcanzar una sociedade máis democrática, máis
xusta e máis solidaria”.


Igualdade formal na UVigo
Decreto 7/2010 do
14 de xaneiro polo
que se aproban os
estatutos da
Universidade de
Vigo 7/2010, do 14
de xaneiro,


Igualdade real na UVigo
- Normas de paridade na
composición dos órganos
previstos nos Estatutos e
nas comisións delegadas
do Consello de Goberno
- I Plan de igualdade entre
mulleres e homes da
Universidade de Vigo
(2012-2014), do


Conceptos básicos

Recommended

Recommended

More Related Content

What's hot

What's hot (8)

Similar to Conceptos básicos

Similar to Conceptos básicos (20)

More from marcendon

More from marcendon (20)

Conceptos básicos