Introdución á historia dos feminismos, centrada nos inicios dos feminismos occidentais ilustrados.

1. Cómo o feminismo nos cambia
a vida
Mar Cendón

2. [1] Que é o feminismo?
[2] Que é ser feminista? Es
sempre feminista?
[3] Por que debe interesarnos
o feminismo?
[4] Como inflúe no presente?
Pancarta da
manifestación do 8M
de 2017

3. «É fundamental para as mulleres
saber de ónde vimos, qué
problemas tivemos que afrontar,
qué nos permitiu chegar ata
aquí, quen foron as nosas
alianzas e quen nos puxeron
eivas ata o fin… »
Ana de Miguel (1961)
Breve historia dos
feminismos occidentais

4. Protofeministas (antes do s. XVIII)
Safo de Mitilene (?-580 a. d. E.); Hipatía de Alejandría ( 370-415); As beguinas
(1065?-2013); Hildegarda de Bingen (1098-1179); Christine de Pizan (1364-1430); Juana de
Arco (1412-1431); María Soliña (finais do s. XVI); Sor Juana Inés de la Cruz (1651-1695);
Cristina de Suecia (1626-1689); Micaela Bastidas Puyucahua (1744-1781) etc.

5. Ilustración
A Vindicación dos Dereitos
das Mulleres (1792)
Mary Wollstonecraft
Educación e economía
Declaración dos Dereitos da
Muller e da Cidadá (1791)
Olympe de Gouges
Dereitos políticos
«Acaso non son eu unha
muller?» (1851)
Sojourner Truth
Interseccionalidade

6. Feminista na
«sombra»
Rosalía de Castro
(1837-1885)
Padre Sarmiento
(1695-1772)
Discurso XVI,
«Defensa das
Mulleres» (1726),
Padre Feijoo
(1676-1764)
Aliados

7. Leis e control social de xénero
Un mundo separado, xerarquizado polo
xénero.
-dispositivo de domesticación
-dispositivo de sexualización
O xénero convértese nun elemento definitorio
da sociedade contemporánea.
Leis/Secularización Ciencias
«Outredade» de xénero e tamén de raza.

8. Sen cidadanía e fóra do sistema normal educativo as
mulleres quedaron fóra do ámbito dos dereitos e bens
liberais.
Isto marcará as reivindicacións posteriores que se
centrarán no voto e a entrada nas institucións de
educación superior.

9. Feminis... que?
En 1882 unha xornalista e
sufraxista francesa, Hubertine
Auclert, utilizou este termo no
sentido que hoxe lle damos: a loita
pola igualdade.
Mulleres de Francia, nós tamén temos
dereitos a reivindicar: é tempo de saír da
indiferenza e da inercia para protestar
contra os prexuízos e as leis que nos
humillan. Unamos os nosos esforzos,
asociémonos, o exemplo dos proletarios
interpélanos, sepamos emanciparnos como
eles!
Hubertine Auclert
(1848-1914)

10. As sufraxistas
Declaración de Séneca
Falls (1848) Acción directa
(1903)
Debate
parlamentario

11. Concepción Arenal
(1820-1893)
A Muller do Porvir
(1868)
Emilia Pardo Bazán
(1851-1921)
Unha opinión sobre a
muller (1892)
Dereito ao traballo e
á educación
Traballo, educación e
novos modelos de
relación
«Nais» do feminismo español moderno

12. • Educación
• Denuncia da situación de inferioridade no mercado
de traballo
• Discriminación xurídica
• Participación política. 1924

13. Primeiras feministas
Clara Campoamor
(1888-1972)
Victoria Kent
(1898-1987)
María de
Lejárraga
(1874-1974)
María de Maeztu
(1881-1948)

14. Tamén formularon outras reivindicacións aínda
que se centraran no voto porque consideraban
que isto sería decisivo.
Énfase nos aspectos igualitarios e no respecto
aos valores democráticos.
Movemento baseado nos principios liberais.

15. Carmen de
Burgos
(1867-1932)
Federica
Montseny
(1905-1994)
Urania Mella
(1900-1945)
Zenobia Camprubí
(1887-1956)

16. Socialismo marxista
A subordinación das
mulleres ten causas
sociais polo tanto para
erradicala é preciso que
as mulleres consigan a
independencia económica.
Non era a causa
prioritaria.
Flora Tristán
(1803-1844)
Clara Zetkin
(1857-1933)
Aleksandra
Kollontai
(1872-1952)

17. Anarquismo feminista
Liberdade individual, asociación
libre e cooperación voluntaria.
Unión intrínseca.
Emma
Goldman
(1869-1940)
Voltaire de
Cleyre
(1866-
1912)
Lucy
Parsons
(1853-1942)

18. Simone de Beauvoir (1908-
1986)
O Segundo Sexo (1949)
«Non se nace muller, chégase
a selo»
Betty Friedan (1921-2006)
A Mística da Feminidade (1963)
NOW (1966)
Feminismo liberal: desigualdade
(opresión) e reforma do sistema.

19. Feminismo radical
O persoal é político. Cambios nos
valores e nas formas de vida.
Organizarse de forma autónoma,
separada dos homes: Movemento de
Liberación das Mulleres.
• Políticas.
• Feministas (radicais).
Patriarcado, xénero, grupos de
autoconciencia, antixerárquico.
Kate Millet
(1934)
Shulamith Firestone
(1945-2012

20. Feminismo da diferenza
Evolución do Feminismo Radical
Exalta o principio feminino e os seus valores,
defendendo a diferenza sexual.
Reivindica o lesbianismo.
Presenza destacada en Francia e Italia.
Luisa Muraro
(1940) Luce Irigaray
(1930)

21. A década de 1980
• As Guerras do Sexo
• Alianzas co conservadurismo
• Organismos de igualdade, cuotas, paridade
• Visibilización
Andrea
Dworkin
(1946)
Carol S Vance

22. Primeras Jornadas por la Liberación de la Mujer (1975).
Fractura: vitimismo fronte a mistificación.
• Movemento Democrático de Mulleres: parte da loita
global
• Colectivo Feminista: a última revolución
Na década de 1980 sumouse a este conflito a polémica en
torno ás institucións.

23. • Cambios lexislativos
- Anticonceptivos (1977)
- CE (1978)
- Divorcio (1981)
- Patria potestade compartida e protección para as
crianzas nacidas fóra do matrimonio (1981)
- Pensións para as criaturas e legalización parcial do
aborto (1985).
Feminismo de Estado: Instituto de la Mujer (1983).

24. Lidia Falcón
(1935)
Amelia Valcárcel
(1950)
Celia Amorós
(1944)

25. Os anos 90
Conseguido o urxente comezan a aparecer as diferenzas.
Crise dos movementos sociais: rómpese a noción de
suxeito estable.
Ao longo dos noventa a fragmentación tradúcese na
desaparición definitiva do movemento feminista nos termos
anteriores.

26. Teoría Queer
Jack Halberstam
(1961)
Judith Butler
(1956)
Teresa de Lauretis
(1938)

27. Bolleras, insubmisas e antimilitaristas, queer, trans,
autonómas, internacionalistas, precarizadas, traballadoras
do sexo, okupas, migrantes, estudantes, veganas...
Pequenos colectivos descentralizados que van abordar de
forma crítica novos temas.
Prácticas máis espontáneas e creativas, novos discursos,
reconstrución de representacións máis plurais.
Feminismo institucional fronte a Feminismos autónomos.

28. Radical Gai LSD Hetaira

31. Feminismo negro
Angela Davis
(1944)
Alice Walker
(1944)
bell hooks
(1952)

32. Feminismo africano e Womanism
Ken Bugul
(Senegal, 1947)
Nawal El Saadawi
(Exipto, 1931)
Chimamanda
Ngozi Adichie
(Nixeria, 1977)

33. Feminismo islámico
Laure Rodríguez
Quiroga
Natalia Andújar
Sirin Adibi Sibai

34. Feminismo postcolonial
Gayatri Spivak
(1942)
Chandra Talpade
Mohanty (1955)

35. Lesbofeminismo
Monique Wittig
(1935-2003)
Adrienne Rich
(1929-2012)

36. Transfeminismo
Sylvia Rivera Rae
(1951-2002)
Laura Bugalho

37. Feminismo chino
Feminist Voices
Li Maizi (aka Li Tingting)
(李麦子)

38. Feminismo comunitario
Julieta Paredes
María Galindo

39. Ecofeminismo
Vandana Shiva
(1952)
Wangari Maathai
(1940-2011)
Yayo Herrero
(1965)

40. Vegafeminismo
Carol J. Adams
(1951)
Catia Faria

41. Gitanas Feministas por la
Diversidad

42. Contra Gordofobia
Magda Pyñeiro Charlotte Cooper

43. Continuará!