ทฤษฎีการเรียนรู้กลุ่มพุทธิปัญญานิยม
และการออกแบบการสอน
ทฤษฎีการเรียนรู้กลุ่มพุทธิปัญญานิยม
และการออกแบบการสอน
201701 เทคโนโลยีการศึกษาและการออกแบบการสอน
1. สรุปองคความรูเกี่ยวกับทฤษฎีพุทธิปญญานิยมและเชื่อมโยง
กับการออกแบบการสอน
ตั้งแต ป ค.ศ.1960 นักทฤษฎีการเรียนรูเริ่มตระหนักวา การที่จะเขาถึงการเรียนรูได
อยางสมบูรณนั้น จะตองผานการพิจารณา ไตรตรอง การคิด (Thinking) เชนเดียวกับพฤติกรรม
และควรเริ่มสรางแนวคิดเกี่ยวกับการเรียนรูในทรรศนะของการเปลี่ยนแปลงกระบวนการรูคิด
(Mental Change) ที่เกิดขึ้นภายในของผูเรียนมากกวาการเปลี่ยนแปลงทางพฤติกรรมที่สามารถ
วัดและสังเกตไดเทานั้นวัดและสังเกตไดเทานั้น
ทฤษฎีการเรียนรูตามแนวพุทธิปญญานิยมนั้น จําแนกยอยเปนหลายทฤษฎี แตที่เปน
ที่ยอมรับกันมากในกลุมนักจิตวิทยาการเรียนรู และนํามาประยุกตใชกันมาก ไดแก การพัฒนา
ทางดานสติปญญาของเพียเจต (Piaget), ทฤษฎีการเรียนรูโดยการคนพบของบรูเนอร (Bruner),
ทฤษฎีการเรียนรูอยางมีความหมายของออซูเบล (Ausubel), ทฤษฎีการประมวลสารสนเทศ
(Information Processing) และการรูเกี่ยวกับการคิดของตัวเอง (Metacognition)
ทฤษฎีพัฒนาการเชาว์ปัญญาของเพียเจต์
(Theory of Cognitive Development)
เพียเจตเชื่อวาคนเราทุกคนตั้งแตเกิดมาก็พรอมที่จะมีปฏิสัมพันธ
กับสิ่งแวดลอม และโดยธรรมชาติของมนุษยเปนผูพรอมที่จะมี
กริยากรรมหรือเริ่มกระทํากอน (Active) นอกจากนี้เพียเจตเชื่อวา
มนุษยเรามีแนวโนมพื้นฐานที่ติดตัวมาตั้งแตกําเนิด 2 ชนิด คือ
1. การจัดและรวบรวม (Organization) หมายถึง การจัดและ1. การจัดและรวบรวม (Organization) หมายถึง การจัดและ
รวบรวมกระบวนการตางๆภายในเขาเปนระบบอยางตอเนื่อง
เปนระเบียบ และมีการปรับปรุงเปลี่ยนแปลงตลอดเวลา
2. การปรับตัว (Adaptation) หมายถึง การปรับตัวใหเขากับ
สิ่งแวดลอมเพื่ออยูในสภาพสมดุล การปรับตัวประกอบดวย
สองกระบวนการคือ การซึมซาบหรือดูดซึม (Assimilation)
และการปรับโครงสรางทางปญญา (Accommodation)
ทฤษฎีพัฒนาการเชาว์ปัญญาของเพียเจต์
(Theory of Cognitive Development)
เด็กเห็นสัตวสี่ขา
เด็กเรียกสัตวที่ที่เพิ่งเจอ
เด็กเห็นสัตวสี่ขา
ตัวใหมเปนครั้งแรก เคยเรียกสัตวสี่ขาวาเจาตูบ
เด็กเรียกสัตวที่ที่เพิ่งเจอ
วาเจาตูบ
เด็กเห็นสัตวสี่ขา
อีกตัวเปนครั้งแรก
เคยเรียกสัตวสี่ขาวาเจาตูบ เด็กเรียกสัตวที่เจอวาเจาตูบ แลวแมก็บอก
วามันคือวัว เด็กก็จะปรับโครงสรางทาง
ปญญาวาลักษณะแบบนี้คือวัว
ดัดแปลงจาก http://ms-dizon.blogspot.com/2013/05/assimilation-vs-accommodation.html
ทฤษฎีพัฒนาการเชาว์ปัญญาของเพียเจต์
(Theory of Cognitive Development)
นอกจากนี้เพียเจตยังไดแบงลําดับขั้นของพัฒนาการเชาวปญญาของมนุษยไว 4 ขั้น ดังนี้
เจอรโรม บรูเนอร (Jerome Bruner) นักจิตวิทยาแนวพุทธิปญญา ไดแบงพัฒนาการทางปญญา
หรือความรูความเขาใจของมนุษยเปน 3 ประเภท คือ
1. Enactive Representation วิธีการเรียนรูในขั้นนี้จะแสดงออกดวย
การกระทํา เรียกวา Enactive Mode เปนวิธีการปฏิสัมพันธกับ
สิ่งแวดลอมโดยการสัมผัสดวยมือ ผลัก ดึง รวมถึงการใชปาก
ทฤษฎีการเรียนรู้โดยการค้นพบของบรูเนอร์
(Discovery Learning)
สิ่งแวดลอมโดยการสัมผัสดวยมือ ผลัก ดึง รวมถึงการใชปาก
กับวัตถุสิ่งของรอบตัว
2. Iconic Representation ขั้นพัฒนาการความคิด เกิดจากการ
มองเห็นและการใชประสาทสัมผัส ถายทอดประสบการณดวย
การสรางภาพในใจใหเกิดเปนมโนภาพ (Imagery)
3. Symbolic Representation ขั้นพัฒนาการทางความคิดที่
ผูเรียนสามารถถายทอดประสบการณ หรือเหตุการณตางๆ
โดยใชสัญลักษณหรือภาษา เปนขั้นสูงสุดของพัฒนาการ
ดานพุทธิปญญา
บรูเนอรเชื่อวา การเรียนรูจะเกิดขึ้นเมื่อผูเรียนไดมีปฏิสัมพันธกับสิ่งแวดลอม ซึ่งจะนําไปสูการ
คนพบ และการแกปญหา เรียกวา การเรียนรูโดยการคนพบ (Discovery Approach) ผูเรียนจะ
ประมวลผลขอมูลสารสนเทศจากการมีปฏิสัมพันธกับสิ่งแวดลอม และจะรับรูสิ่งที่ตนเองเลือก
หรือสิ่งที่ใสใจ การเรียนรูแบบนี้จะชวยใหเกิดการคนพบ เนื่องจากผูเรียนมีความอยากรูอยากเห็น
ซึ่งจะเปนแรงผลักดันที่ทําใหสํารวจสิ่งแวดลอม และทําใหเกิดการเรียนรู โดยมีแนวคิดที่เปน
แนวคิดเกียวกับการเรียนรู้โดยการค้นพบของบรูเนอร์
(Discovery Learning)
ซึ่งจะเปนแรงผลักดันที่ทําใหสํารวจสิ่งแวดลอม และทําใหเกิดการเรียนรู โดยมีแนวคิดที่เปน
พื้นฐานดังนี้
1. การเรียนรูเปนกระบวนการที่ผูเรียนมีปฏิสัมพันธกับสิ่งแวดลอมดวยตนเอง
2. ผูเรียนแตละคนจะมีประสบการณและพื้นฐานความรูที่แตกตางกัน
3. การเรียนรูจะเกิดจากการที่ผูเรียนสรางความสัมพันธระหวางสิ่งที่พบใหม กับความรูเดิม
แลวนํามาสรางเปนความหมายใหม
ทฤษฎีการเรียนรู้อย่างมีความหมายของออซูเบล
(Meaningful Learning)
ออซูเบลไดใหความหมายการเรียนรูอยางมีความหมาย (Meaningful Learning)
วาเปนการเรียนรูที่ผูเรียนไดรับมาจากการที่ผูสอนอธิบายสิ่งที่จะตองเรียนรูให
ทราบ และผูเรียนรับฟงดวยความเขาใจ โดยผูเรียนเห็นความสัมพันธของ
สิ่งที่เรียนรูกับโครงสรางทางปญญาที่ไดเก็บไวในความทรงจํา และจะ
สามารถนํามาใชในอนาคตไดสามารถนํามาใชในอนาคตได
ทฤษฎีของออซูเบลเนนความสําคัญของการเรียนรูอยางมีความหมาย
การเรียนรูแบบนี้เกิดขึ้นเมื่อผูเรียนไดเชื่อมโยง (Subsumme) สิ่งที่จะ
ตองเรียนรูใหมหรือขอมูลใหม กับความรูเดิมที่มีมากอนที่มีในโครงสราง
สติปญญาของผูเรียนมาแลว
ออซูเบลไดแบงการเรียนรูโดยการรับอยางมีความหมายไวดังนี้
1. Subordinate Learning เปนการเรียนรูโดยการรับอยางมีความหมาย มีวิธีการ 2 ประเภท
1) Derivative Subsumption เปนการเชื่อมโยงสิ่งที่จะตองเรียนรูใหมกับหลักการหรือกฎเกณฑที่เคยเรียนมาแลว โดย
การไดรับขอมูลมาเพิ่มสามารถดูดซึมเขาไปในโครงสรางทางปญญาที่มีอยูแลวอยางมีความหมาย ไมตองทองจํา
2) Correlative Subsumption เปนการเรียนรูที่มีความหมายเกิดจากการขยายความ หรือปรับโครงสรางทางปญญาที่
ประเภทของการเรียนรู้โดยการรับอย่างมีความหมาย
2) Correlative Subsumption เปนการเรียนรูที่มีความหมายเกิดจากการขยายความ หรือปรับโครงสรางทางปญญาที่
มีมากอนใหสัมพันธกับสิ่งที่จะเรียนรูใหม
2. Superordinate Learning เปนการเรียนรูโดยการอนุมาน โดยการจัดกลุมสิ่งที่เรียนใหม
เขากับความคิดรวบยอดที่กวางและครอบคลุมความคิดรวบยอดของสิ่งที่เรียนใหม
3. Combinatorial Learning เปนการเรียนรูหลักการ กฎเกณฑตางๆเชิงผสม ในวิชา
คณิตศาสตร หรือวิทยาศาสตร โดยการใชเหตุผลหรือการสังเกต
ทฤษฎีประมวลสารสนเทศ จะเปนการอธิบายเกี่ยวกับการไดมาซึ่งความรู (Acquire) สะสม
ความรู (Store) การระลึกได (Recall) ตลอดจนการใชสารสนเทศ หรือกลาวไดวาเปนทฤษฎีที่
พยายามอธิบายใหเขาใจวามนุษยจะมีวิธีการรับขอมูลขาวสาร หรือความรูใหมอยางไร เมื่อรับ
มาแลวจะมีวิธีการประมวลขอมูลขาวสาร และเก็บสะสมในลักษณะใด ตลอดจนจะสามารถเรียก
ความรูนั้นมาใชไดอยางไร ทฤษฎีนี้จัดอยูในกลุมพุทธิปญญา (Cognitivism) โดยใหความสนใจ
แนวคิดกลุ่มทฤษฎีประมวลสารสนเทศ
(Information Processing)
ความรูนั้นมาใชไดอยางไร ทฤษฎีนี้จัดอยูในกลุมพุทธิปญญา (Cognitivism) โดยใหความสนใจ
เกี่ยวกับกระบวนการคิด การใหเหตุผลของผูเรียน
กระบวนการรู้คิดในการประมวลสารสนเทศ
คลอสไมเออร (Klausmeier) พยายามอธิบายกระบวนการประมวลผลขาวสารขอมูลที่เกิดขึ้น
ในสมองของมนุษย ออกมาเปนขั้นตอนการบันทึกผัสสะ (Sensory Register) ความจําระยะ
สั้น (Short-Term Memory) และความจําระยะยาว (Long-Term Memory)
การบันทึกผัสสะ
(ประสาทสัมผัสทั้ง 5)
ความจําระยะสั้น ความจําระยะยาวสิ่งเรา
การรูจัก
(Recognition)
การใสใจ
(Attention)
ความรู้เกียวกับการรู้คิดของตนเอง
(Metacognition)
นักจิตวิทยากลุมพุทธิปญญานิยมเชื่อวา ผูเรียนเปนผูที่มีความสําคัญตอ
การเรียนรู คือเปนผูควบคุมกิจกรรมการเรียนรูของตนเอง
(Self-Regulation) จึงมีผูศึกษาเกี่ยวกับการควบคุม
กิจกรรมทางปญญา (Cognitive Activity)
ฟลาเวล (Flavell, 1979) ไดใหคําวา “Meta Cognitive”ฟลาเวล (Flavell, 1979) ไดใหคําวา “Meta Cognitive”
ซึ่งหมายถึง ความรูสวนตัวของแตละบุคคลตอสิ่งที่ไดเรียนรู
หรือสิ่งที่ตนรู (Knowing) ซึ่งตางกับ Cognitive ที่หมายถึงการ
รูคิดหรือปญญาที่เกิดจากการเรียนรูอะไรก็ตามดวยความเขาใจ
ตัวอยางเชน การเขาใจความหมายของคําวาประชาธิปไตย ถาเปน
Metacognition คือการที่ตนเองรูสึกวาตนมีความรูเกี่ยวกับเรื่อง
ประชาธิปไตยมากนอยเพียงไร ตลอดจนการรูวาตนเองสามารถเรียนรู
เกี่ยวกับประชาธิปไตยไดลึกซึ้งแคไหน
การควบคุมกิจกรรมปัญญาด้วยตนเอง
ฟลาเวลกลาววา การควบคุมกิจกรรมปญญาดวยตนเองเกิดจากปฏิสัมพันธระหวางความรู
เกี่ยวกับการรูคิดของตนเอง งานหรือภารกิจที่จะตองเรียนรู ประสบการณที่จําเปนตอความรู
เกี่ยวกับการรูคิดของตัวเอง และยุทธศาสตร ดังภาพ
ความรูเกี่ยวกับการรูคิดของตนเอง งานหรือภารกิจที่จะตองเรียนรู
ยุทธศาสตร
ประสบการณจําเปนตอความรู
เกี่ยวกับการรูคิดของตน
การออกแบบการสอนโดยใช้แนวคิดพุทธิปัญญานิยม
การออกแบบการสอนโดยใชแนวคิดทฤษฎีพุทธิปญญานิยมนั้น เริ่มจากขอตกลงเบื้องตนที่วา
“การเรียนรูเปนผลมาจากการจัดระเบียบ หรือจัดหมวดหมูของความจํา (Organization
of memory) ลงสูโครงสรางทางปญญาที่เรียกวา Mental Models” ซึ่งหมายถึงรูปแบบ
การทําความเขาใจที่ผูเรียนสรางขึ้นในขณะที่กําลังเรียนรูการทําความเขาใจที่ผูเรียนสรางขึ้นในขณะที่กําลังเรียนรู
ในการออกแบบการสอน จะนําหลักการตางๆเกี่ยวกับกระบวนการ
เรียนรูจากจิตวิทยากลุมพุทธิปญญามาใช ไดแก
- การจัดระเบียบหรือจัดหมวดหมู (Organization) ในระหวาง
การเรียนรู ซึ่งจะชวยในการเรียกขอมูลกลับมาใชภายหลัง
- การขยายความคิด (Elaboration) ที่สรางขึ้นในระหวางเรียนรู
องค์ประกอบของกลยุทธ์ทางพุทธิปัญญาทีสนับสนุนลําดับขัน
และการประมวลสารสนเทศ
กระบวนการเรียนรู กลยุทธที่ใชในการสนับสนุนการเรียนรู
การเลือกที่จะรับรู
(Selective Perception)
การเนนสวนที่สําคัญ (Highlight), การขีดเสนใต (Underlining), การจัดมโนมติลวงหนา
(Advance Organizers), การใชคําถามลวงหนา (Adjunct Question), การทําโครงราง
(Outlining)
การทองจําหรือทองซ้ําๆ การยอหนา, การจดโนต, การสรางภาพในใจ (Imagery), การทําโครงราง, การจัดกลุมการทองจําหรือทองซ้ําๆ
(Rehearsal)
การยอหนา, การจดโนต, การสรางภาพในใจ (Imagery), การทําโครงราง, การจัดกลุม
(Chunking)
การเขารหัสที่มีความหมาย
(Semantic Encoding)
การจัดทําแผนที่ความคิด (Concept Map), การจําแนกหมวดหมู, อุปมาอุปไมย, กฎเกณฑ/การ
สราง, สกีมา (โครงสรางทางปญญา)
การเรียกกลับมาใช
(Retrieval)
เทคนิคชวยจํา (Mnemonics), การสรางภาพในใจ (Imagery)
การควบคุมบริหารจัดการ
(Executive Control)
กลยุทธการรูเกี่ยวกับการคิดของตนเอง (Meta Cognitive Strategies)
สรุปในภาพรวม สรุปองคความรูเกี่ยวกับทฤษฎีพุทธิปญญานิยมและ
เชื่อมโยงกับการออกแบบการสอน
นักจิตวิทยากลุมนี้เชื่อวา เชื่อมโยงกับการออกแบบการสอน
มนุษยมีความแตกตางกันทั้งในดานความรูสึกนึกคิด
อารมณ ความสนใจ และความถนัดในแตละคน ดังนั้น ใน
การเรียนรูก็ตองมีกระบวนการ และขั้นตอนที่แตกตางกัน
ดวย อีกทั้งยังมีแนวคิดเกี่ยวกับการเรียนรูวา การเรียนเปน
คือ การใชเทคนิคสรางความสนใจแกผูเรียน
กอนเริ่มเรียน คํานึงถึงความแตกตางของ
ผูเรียน ในแงของการเลือกเนื้อหาการเรียน การ
เลือก กิจกรรมการเรียน การควบคุมดวยตนเอง
การเรียนรูก็ตองมีกระบวนการ และขั้นตอนที่แตกตางกัน
ดวย อีกทั้งยังมีแนวคิดเกี่ยวกับการเรียนรูวา การเรียนเปน
การผสมผสานขอมูลขาวสารเดิมกับขอมูลขาวสารใหมเขา
ดวยกัน หากผูเรียนมีขอมูลขาวสารเดิมเชื่อมโยงกับขอมูล
ขาวสารใหม การรับรูก็จะงายขึ้น นักทฤษฏีกลุมนี้ใหความ
สนใจศึกษาองคประกอบในการจํา ที่สงผลตอความจําระยะ
สั้น (Short Term Memory) ความจําระยะยาว (Long
Term Memory) และความคงทนในการจํา
ผูเรียน ในแงของการเลือกเนื้อหาการเรียน การ
เลือก กิจกรรมการเรียน การควบคุมดวยตนเอง
กอน-หลัง
การนําหลักการทางพุทธิปัญญานิยมมาใช้ในการออกแบบการสอน
การนําทฤษฎี หลักการทางพุทธิปญญามาใชเปนสวนหนึ่งของการออกแบบการสอนหรือสื่อตางๆ
เพื่อพัฒนากระบวนการทางปญญา (Cognitive Development) ของผูเรียน จะมีหลักการอยู
สองลักษณะดังตอไปนี้
 การพัฒนาความคิดรวบยอด (Concept Development) กระบวนการนี้จะเกี่ยวของกับ
ผูเรียนในการตรวจสอบลักษณะของความคิดรวบยอด และการจัดระเบียบหมวดหมู และมีผูเรียนในการตรวจสอบลักษณะของความคิดรวบยอด และการจัดระเบียบหมวดหมู และมี
การปรับเปลี่ยนการจัดระเบียบ หรือจัดระเบียบใหม (Reorganizing) ความเขาใจอีกครั้ง
จนกระทั่งสามารถเสาะแสวงหาและกําหนดรูปแบบได
 กระตุนความคิดเดิม (Activation of Previous Knowledge) ความรูใหมๆควรมีความ
เกี่ยวของกับโครงสรางทางปญญาที่ผูเรียนมีอยูกอนแลว หรือที่เรียกวาสกีมา (Schema) หรือ
เปนรูปแบบขอมูลสารสนเทศที่สรางจากประสบการณเดิม โดยการกระตุนความรูเดิมจะสงผล
ใหความรูใหมหรือขอมูลใหมที่จะเรียน มีความหมายและงายที่จะเรียนรู
2.วิเคราะห์งานวิจัยทีอาศัยพืนฐานทฤษฎีพุทธิปัญญานิยม
ปรมะ แขวงเมือง. (2556). การพัฒนานวัตกรรมทางปญญาที่สงเสริมการสรางความรูและการบันทึกใน
หนวยความจํา (Memory Process) สําหรับผูเรียน. วิทยานิพนธปริญญาศึกษาศาสตรมหาบัณฑิต
สาขาวิชาเทคโนโลยีการศึกษา บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยขอนแกน.
ปรัศณียา กองอาษา. (2546). ผลของการใชบทเรียนคอมพิวเตอรชวยสอนแบบมัลติมีเดียที่พัฒนาตามแนวทาง
พุทธิปญญานิยมบนพื้นฐานการขยายความคิด. วิทยานิพนธปริญญาศึกษาศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชา
เทคโนโลยีการศึกษา บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยขอนแกน.
พุทธิปญญานิยมบนพื้นฐานการขยายความคิด. วิทยานิพนธปริญญาศึกษาศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชา
เทคโนโลยีการศึกษา บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยขอนแกน.
นุชนาจ พลอยพันธ สุมาลี ชัยเจริญ และ ชลิสา โพธิ์นิ่มแดง. (2549). ผลของมัลติมีเดียที่พัฒนาตามแนวทฤษฎี
พุทธิปญญา ที่ใช Keyword Method สาระการเรียนรูภาษาตางประเทศ เรื่องสัตว ชั้นประถมศึกษาปที่
5. วิทยานิพนธปริญญาศึกษาศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาเทคโนโลยีการศึกษา บัณฑิตวิทยาลัย
มหาวิทยาลัยขอนแกน.
ปรมะ แขวงเมือง. (2556). การพัฒนานวัตกรรมทางปญญาที่สงเสริมการสรางความรูและการ
บันทึกในหนวยความจํา (Memory Process) สําหรับผูเรียน.
- การออกแบบการสอนที่อาศัย หลักการ ทฤษฎี และกระบวนการอยางไรในการออกแบบ
เปนการใชกระบวนการ information processing โดยใชรูปแบบการวิจัยเชิงพัฒนา
(Developmental research) แบบ Type I ซึ่งประกอบดวย 3 กระบวนการ คือ กระบวนการ
ออกแบบ กระบวนการพัฒนา และกระบวนการประเมิน วิเคราะหขอมูลโดยดําเนินการดังนี้ 1)
ขอมูลเชิงปริมาณที่เปนคะแนนทดสอบหลังเรียน ใชคาเฉลี่ย และสวนเบี่ยงเบนมาตรฐาน 2)
ขอมูลเชิงคุณภาพที่ไดจากการสัมภาษณ ใชการวิเคราะหโปรโตคอล และแบบสอบถามความขอมูลเชิงคุณภาพที่ไดจากการสัมภาษณ ใชการวิเคราะหโปรโตคอล และแบบสอบถามความ
คิดเห็นใชการสรุปตีความ
กระบวนการออกแบบ กระบวนการพัฒนา กระบวนการประเมิน
ในกระบวนการออกแบบ มี จุดมุงหมายเพื่อ ออกแบบ
นวัตกรรมทางปญญาที
สงเสริมการสรางความรู  และ การบันทึกใน
หนวยความจํา (Memory Process) สําหรับผูเรียน
กระบวนการออกแบบ ประกอบด วย การวิ จัยเ อกสาร
การศึกษาสภาพบริบทเกี่ยวกับการจัดการ
เรียนการสอน
สรางและพัฒนานวัตกรรมที่เปนนวัตกรรมทาง
ปญญาที่สงเสริมการสรางความรู และการ
บันทึกความจําสําหรับนักเรียน โดยอาศัย
กระบวนการกระบวน การประมวลสารสน
เทศตามหลักการของ Klausmeier ( 1985)
ได  แก คือ 1) ความจําจากประสาทสัมผัส
(2) ความจําระยะสัน3) ความจําระยะยาว
โดยใชคําสําคัญ
(Keyword) ของสื่อ
มัลติมีเดียกับกระบวนการ
ประมวลสารสนเทศเพื่อ
ตรวจสอบความสอดคลอง
ระหวางขอคําถามกับ
กรอบแนวคิด
ปรมะ แขวงเมือง. (2556). การพัฒนานวัตกรรมทางปญญาที่สงเสริมการสรางความรูและการ
บันทึกในหนวยความจํา (Memory Process) สําหรับผูเรียน. (ตอ)
- การออกแบบการสอนมีความสอดคลองกับยุคปฏิรูปการศึกษาและการเรียนรูในศตวรรษที่ 21
อยางไร พรอมทั้งอธิบายเหตุผล
ผลของสื่อที่มีตอการประมวลสารสนเทศของผูเรียนที่เรียนดวยนวัตกรรมทางปญญาที่
สงเสริมการสรางความรูและการบันทึกในหนวยความจํา สําหรับผูเรียน พบวา คุณลักษณะ
ของสื่อมัลติมีเดียและสัญลักษณของสื่อมัลติมีเดียมีผลตอการประมวลสารสนเทศของผูเรียนของสื่อมัลติมีเดียและสัญลักษณของสื่อมัลติมีเดียมีผลตอการประมวลสารสนเทศของผูเรียน
ไดแก ภาพ เสียง และขอความ ถาเกิดขึ้นพรอมกันจะมีผลตอการประมวลสารสนเทศของ
ผูเรียน ชวยใหผูเรียนเกิดความสนใจและใสใจมากยิ่งขึ้น และสงผลใหผูเรียนสามารถบันทึก
ขอมูลในหนวยความจําระยะยาวและสามารถคนคืนขอมูลไดอยางมีประสิทธิภาพ
ปรัศณียา กองอาษา. (2546). ผลของการใชบทเรียนคอมพิวเตอรชวยสอนแบบมัลติมีเดียที่
พัฒนาตามแนวทาง พุทธิปญญานิยมบนพื้นฐานการขยายความคิด.
- การออกแบบการสอนที่ศึกษาไดอาศัย หลักการ ทฤษฎี และกระบวนการอยางไรในการออกแบบ
กระบวนการที่ใชในการออกแบบ แบงออกเปน 3 ชวง ไดแก
ชวงที่ 1 เปนการศึกษานํารอง (Pilot Study) เปนการศึกษาเนื้อหาที่จะใชสรางบทเรียน กําหนดจุดประสงค
เชิงพฤติกรรมและทําการศึกษานํารองเกี่ยวกับรูปแบบการเชื่อมโยงความรู
ของผูเรียนแลวนําผลที่ไดจากการศึกษานํารองมาเปนขอมูลพื้นฐานในการออกแบบบทเรียนคอมพิวเตอรชวยสอน
แบบมัลติมีเดีย
ของผูเรียนแลวนําผลที่ไดจากการศึกษานํารองมาเปนขอมูลพื้นฐานในการออกแบบบทเรียนคอมพิวเตอรชวยสอน
แบบมัลติมีเดีย
ชวงที่ 2 สรางและพัฒนาบทเรียนคอมพิวเตอรชวยสอนแบบมัลติมีเดีย ตามขั้นตอนโดยนําผลที่ไดจาก
การศึกษานํารองมาออกแบบสาร (Message Design) ตามแนวทางการขยายความคิดแลวนําไปหาประสิทธิภาพ
ชวงที่ 3 นําบทเรียนคอมพิวเตอรชวยสอนที่ออกแบบและหาประสิทธิภาพแลวไปทดลองกับกลุมตัวอยาง
บทเรียนคอมพิวเตอรชวยสอนแบบมัลติมีเดีย เรื่องคําศัพท ภาษาอังกฤษ จะสงเสริมการคิดเชื่อมโยงจาก
ประสบการณเดิมของผูเรียนกับขอมูลใหมในเนื้อหาที่เรียนสงผลใหผูเรียนเขาใจและจดจําความหมายของคําศัพท
ดวยวิธีการที่แตกตางในแตละบุคคล และสามารถทําใหเขาใจและจดจําไดดียิ่งขึ้นดวยวิธีการขยายความคิด คือ
การใหผูเรียนรูคําศัพทโดยการจินตนาการเชื่อมโยงรูปภาพที่เปนเหตุการณที่คุนเคยหรือสอดคลองกับประสบการณ
เดิมของตน
ปรัศณียา กองอาษา. (2546). ผลของการใชบทเรียนคอมพิวเตอรชวยสอนแบบมัลติมีเดียที่
พัฒนาตามแนวทาง พุทธิปญญานิยมบนพื้นฐานการขยายความคิด. (ตอ)
- การออกแบบการสอนมีความสอดคลองกับยุคปฏิรูปการศึกษาและการเรียนรูในศตวรรษที่
21 อยางไร พรอมทั้งอธิบายเหตุผล
การออกแบบบทเรียนคอมพิวเตอรชวยสอนแบบมัลติมีเดีย เรื่องคําศัพท ภาษาอังกฤษ
สอดคลองกับยุคปฏิรูปการศึกษาคือเปนการสอนที่ สอนนอยลงผูเรียนเรียนรูไดมากขึ้น (Teach
Less, Learn More) และสอดคลองกับการเรียนรูในศตวรรษที่ 21 คือสงเสริมใหนักเรียนมีLess, Learn More) และสอดคลองกับการเรียนรูในศตวรรษที่ 21 คือสงเสริมใหนักเรียนมี
ทักษะดานการเรียนรูและนวัตกรรม ในสวนของการคิดแบบมีวิจารณญาณนักเรียนสามารถ
เชื่อมโยงความสัมพันธของสิ่งตางๆ และเกิดการเรียนรู
นุชนาจ พลอยพันธ สุมาลี ชัยเจริญ และ ชลิสา โพธิ์นิ่มแดง. (2549). ผลของมัลติมีเดียที่พัฒนา
ตามแนวทฤษฎีพุทธิปญญา ที่ใช Keyword Method สาระการเรียนรูภาษาตางประเทศ เรื่อง
สัตว ชั้นประถมศึกษาปที่ 5.
- การออกแบบการสอนที่ศึกษาไดอาศัย หลักการ ทฤษฎี และกระบวนการอยางไรในการออกแบบ
งานวิจัยกลาวถึงเรื่องปญหาในชั้นเรียนวิชาภาษาอังกฤษของนักเรียนระดับประถมศึกษาปที่ 5 วารูปแบบการเรียน
การสอนนั้นเปนการเรียนที่เปนการทองจํา แตกระบวนการสอนไมมีเทคนิคในการจําที่ดี ไมสามารถสรางรหัสเพื่อให
นักเรียนสามารถจําไดอยางมีความหมาย สงผลใหผูเรียนเรียนโดยไมมีหลักการ ไมเกิดจากความสนใจ
วิธีแกปญหา ผูวิจัยไดนําแนวคิดการใช Keyword Method เขามาชวยในการออกแบบการสอน ซึ่งเปนเทคนิคในวิธีแกปญหา ผูวิจัยไดนําแนวคิดการใช Keyword Method เขามาชวยในการออกแบบการสอน ซึ่งเปนเทคนิคใน
การจําอยางมีความหมาย อาศัยภาพในการเชื่อมโยงเรื่องราว เพื่อใหนักเรียนสามารถเรียนรูคําศัพทไดอยางมี
ความหมาย
ในกระบวนการออกแบบ ผูวิจัยไดศึกษาและพบวาสื่อที่เอื้อตอการจัดกิจกรรมการเรียนรูวิชาภาษาอังกฤษคือ
คอมพิวเตอร โดยเฉพาะในรูปแบบของสื่อประสม (มัลติมีเดีย) เนื่องจากเปนสื่อที่สามารถนําเสนอไดทั้งขอความ
ภาพนิ่ง เสียง หรือแมแตภาพเคลื่อนไหว ซึ่งจะชวยเสริมแรงและจูงใจในการเรียนรูของผูเรียน ผูวิจัยจึงไดทําการ
ออกแบบการสอนแบบมัลติมีเดียโดยอาศัยทฤษฎีพุทธิปญญานิยม โดยเนนใหผูเรียนมีกระบวนการพื้นฐานของ
ความจําครบทั้ง 3 กระบวนการ อันไดแก การเขารหัส, การเก็บ และการคนคืนขอมูล
นุชนาจ พลอยพันธ สุมาลี ชัยเจริญ และ ชลิสา โพธิ์นิ่มแดง. (2549). ผลของมัลติมีเดียที่พัฒนา
ตามแนวทฤษฎีพุทธิปญญา ที่ใช Keyword Method สาระการเรียนรูภาษาตางประเทศ เรื่อง
สัตว ชั้นประถมศึกษาปที่ 5. (ตอ)
-การออกแบบการสอนมีความสอดคลองกับยุคปฏิรูปการศึกษาและการเรียนรูในศตวรรษที่
21 อยางไร พรอมทั้งอธิบายเหตุผล
การเรียนการสอนวิชาภาษาอังกฤษนั้น เปนการเรียนในรูปแบบที่เนนกระบวนการทองจํา แต
เพื่อใหผูเรียนเขาใจไดดียิ่งขึ้นและงายตอการจํา รวมถึงสามารถเรียกขอมูลความจํามาใชเมื่อ
ตองการได จึงตองมีการออกแบบรูปแบบการเรียนรูที่สงเสริมกระบวนการคิดของผูเรียนใหตองการได จึงตองมีการออกแบบรูปแบบการเรียนรูที่สงเสริมกระบวนการคิดของผูเรียนให
สามารถจัดระเบียบความจําเพื่อเชื่อมโยงความรูใหมเขากับความรูเดิมได ซึ่งการออกแบบการ
สอนที่ใชแนวความคิดจากทฤษฎีพุทธิปญญานิยมก็สามารถนํามาใชไดอยางเหมาะสม
สมาชิกในกลุ่ม
 575050027-7 นางสาวปรียานันท อัครวงศ
 575050180-9 นางสาวจิรายุ ศักดาจารุวงศ
 575050191-4 นายวีรวัฒน สุดหา
 575050194-8 นางสาวสุธาทิพย เหวขุนทด
 575050196-4 นางสาวสุนิจฐา พองพรหม

Cognitivism theory (2)

  • 1.
  • 2.
    1. สรุปองคความรูเกี่ยวกับทฤษฎีพุทธิปญญานิยมและเชื่อมโยง กับการออกแบบการสอน ตั้งแต ปค.ศ.1960 นักทฤษฎีการเรียนรูเริ่มตระหนักวา การที่จะเขาถึงการเรียนรูได อยางสมบูรณนั้น จะตองผานการพิจารณา ไตรตรอง การคิด (Thinking) เชนเดียวกับพฤติกรรม และควรเริ่มสรางแนวคิดเกี่ยวกับการเรียนรูในทรรศนะของการเปลี่ยนแปลงกระบวนการรูคิด (Mental Change) ที่เกิดขึ้นภายในของผูเรียนมากกวาการเปลี่ยนแปลงทางพฤติกรรมที่สามารถ วัดและสังเกตไดเทานั้นวัดและสังเกตไดเทานั้น ทฤษฎีการเรียนรูตามแนวพุทธิปญญานิยมนั้น จําแนกยอยเปนหลายทฤษฎี แตที่เปน ที่ยอมรับกันมากในกลุมนักจิตวิทยาการเรียนรู และนํามาประยุกตใชกันมาก ไดแก การพัฒนา ทางดานสติปญญาของเพียเจต (Piaget), ทฤษฎีการเรียนรูโดยการคนพบของบรูเนอร (Bruner), ทฤษฎีการเรียนรูอยางมีความหมายของออซูเบล (Ausubel), ทฤษฎีการประมวลสารสนเทศ (Information Processing) และการรูเกี่ยวกับการคิดของตัวเอง (Metacognition)
  • 3.
    ทฤษฎีพัฒนาการเชาว์ปัญญาของเพียเจต์ (Theory of CognitiveDevelopment) เพียเจตเชื่อวาคนเราทุกคนตั้งแตเกิดมาก็พรอมที่จะมีปฏิสัมพันธ กับสิ่งแวดลอม และโดยธรรมชาติของมนุษยเปนผูพรอมที่จะมี กริยากรรมหรือเริ่มกระทํากอน (Active) นอกจากนี้เพียเจตเชื่อวา มนุษยเรามีแนวโนมพื้นฐานที่ติดตัวมาตั้งแตกําเนิด 2 ชนิด คือ 1. การจัดและรวบรวม (Organization) หมายถึง การจัดและ1. การจัดและรวบรวม (Organization) หมายถึง การจัดและ รวบรวมกระบวนการตางๆภายในเขาเปนระบบอยางตอเนื่อง เปนระเบียบ และมีการปรับปรุงเปลี่ยนแปลงตลอดเวลา 2. การปรับตัว (Adaptation) หมายถึง การปรับตัวใหเขากับ สิ่งแวดลอมเพื่ออยูในสภาพสมดุล การปรับตัวประกอบดวย สองกระบวนการคือ การซึมซาบหรือดูดซึม (Assimilation) และการปรับโครงสรางทางปญญา (Accommodation)
  • 4.
    ทฤษฎีพัฒนาการเชาว์ปัญญาของเพียเจต์ (Theory of CognitiveDevelopment) เด็กเห็นสัตวสี่ขา เด็กเรียกสัตวที่ที่เพิ่งเจอ เด็กเห็นสัตวสี่ขา ตัวใหมเปนครั้งแรก เคยเรียกสัตวสี่ขาวาเจาตูบ เด็กเรียกสัตวที่ที่เพิ่งเจอ วาเจาตูบ เด็กเห็นสัตวสี่ขา อีกตัวเปนครั้งแรก เคยเรียกสัตวสี่ขาวาเจาตูบ เด็กเรียกสัตวที่เจอวาเจาตูบ แลวแมก็บอก วามันคือวัว เด็กก็จะปรับโครงสรางทาง ปญญาวาลักษณะแบบนี้คือวัว ดัดแปลงจาก http://ms-dizon.blogspot.com/2013/05/assimilation-vs-accommodation.html
  • 5.
    ทฤษฎีพัฒนาการเชาว์ปัญญาของเพียเจต์ (Theory of CognitiveDevelopment) นอกจากนี้เพียเจตยังไดแบงลําดับขั้นของพัฒนาการเชาวปญญาของมนุษยไว 4 ขั้น ดังนี้
  • 6.
    เจอรโรม บรูเนอร (JeromeBruner) นักจิตวิทยาแนวพุทธิปญญา ไดแบงพัฒนาการทางปญญา หรือความรูความเขาใจของมนุษยเปน 3 ประเภท คือ 1. Enactive Representation วิธีการเรียนรูในขั้นนี้จะแสดงออกดวย การกระทํา เรียกวา Enactive Mode เปนวิธีการปฏิสัมพันธกับ สิ่งแวดลอมโดยการสัมผัสดวยมือ ผลัก ดึง รวมถึงการใชปาก ทฤษฎีการเรียนรู้โดยการค้นพบของบรูเนอร์ (Discovery Learning) สิ่งแวดลอมโดยการสัมผัสดวยมือ ผลัก ดึง รวมถึงการใชปาก กับวัตถุสิ่งของรอบตัว 2. Iconic Representation ขั้นพัฒนาการความคิด เกิดจากการ มองเห็นและการใชประสาทสัมผัส ถายทอดประสบการณดวย การสรางภาพในใจใหเกิดเปนมโนภาพ (Imagery) 3. Symbolic Representation ขั้นพัฒนาการทางความคิดที่ ผูเรียนสามารถถายทอดประสบการณ หรือเหตุการณตางๆ โดยใชสัญลักษณหรือภาษา เปนขั้นสูงสุดของพัฒนาการ ดานพุทธิปญญา
  • 7.
    บรูเนอรเชื่อวา การเรียนรูจะเกิดขึ้นเมื่อผูเรียนไดมีปฏิสัมพันธกับสิ่งแวดลอม ซึ่งจะนําไปสูการ คนพบและการแกปญหา เรียกวา การเรียนรูโดยการคนพบ (Discovery Approach) ผูเรียนจะ ประมวลผลขอมูลสารสนเทศจากการมีปฏิสัมพันธกับสิ่งแวดลอม และจะรับรูสิ่งที่ตนเองเลือก หรือสิ่งที่ใสใจ การเรียนรูแบบนี้จะชวยใหเกิดการคนพบ เนื่องจากผูเรียนมีความอยากรูอยากเห็น ซึ่งจะเปนแรงผลักดันที่ทําใหสํารวจสิ่งแวดลอม และทําใหเกิดการเรียนรู โดยมีแนวคิดที่เปน แนวคิดเกียวกับการเรียนรู้โดยการค้นพบของบรูเนอร์ (Discovery Learning) ซึ่งจะเปนแรงผลักดันที่ทําใหสํารวจสิ่งแวดลอม และทําใหเกิดการเรียนรู โดยมีแนวคิดที่เปน พื้นฐานดังนี้ 1. การเรียนรูเปนกระบวนการที่ผูเรียนมีปฏิสัมพันธกับสิ่งแวดลอมดวยตนเอง 2. ผูเรียนแตละคนจะมีประสบการณและพื้นฐานความรูที่แตกตางกัน 3. การเรียนรูจะเกิดจากการที่ผูเรียนสรางความสัมพันธระหวางสิ่งที่พบใหม กับความรูเดิม แลวนํามาสรางเปนความหมายใหม
  • 8.
    ทฤษฎีการเรียนรู้อย่างมีความหมายของออซูเบล (Meaningful Learning) ออซูเบลไดใหความหมายการเรียนรูอยางมีความหมาย (MeaningfulLearning) วาเปนการเรียนรูที่ผูเรียนไดรับมาจากการที่ผูสอนอธิบายสิ่งที่จะตองเรียนรูให ทราบ และผูเรียนรับฟงดวยความเขาใจ โดยผูเรียนเห็นความสัมพันธของ สิ่งที่เรียนรูกับโครงสรางทางปญญาที่ไดเก็บไวในความทรงจํา และจะ สามารถนํามาใชในอนาคตไดสามารถนํามาใชในอนาคตได ทฤษฎีของออซูเบลเนนความสําคัญของการเรียนรูอยางมีความหมาย การเรียนรูแบบนี้เกิดขึ้นเมื่อผูเรียนไดเชื่อมโยง (Subsumme) สิ่งที่จะ ตองเรียนรูใหมหรือขอมูลใหม กับความรูเดิมที่มีมากอนที่มีในโครงสราง สติปญญาของผูเรียนมาแลว
  • 9.
    ออซูเบลไดแบงการเรียนรูโดยการรับอยางมีความหมายไวดังนี้ 1. Subordinate Learningเปนการเรียนรูโดยการรับอยางมีความหมาย มีวิธีการ 2 ประเภท 1) Derivative Subsumption เปนการเชื่อมโยงสิ่งที่จะตองเรียนรูใหมกับหลักการหรือกฎเกณฑที่เคยเรียนมาแลว โดย การไดรับขอมูลมาเพิ่มสามารถดูดซึมเขาไปในโครงสรางทางปญญาที่มีอยูแลวอยางมีความหมาย ไมตองทองจํา 2) Correlative Subsumption เปนการเรียนรูที่มีความหมายเกิดจากการขยายความ หรือปรับโครงสรางทางปญญาที่ ประเภทของการเรียนรู้โดยการรับอย่างมีความหมาย 2) Correlative Subsumption เปนการเรียนรูที่มีความหมายเกิดจากการขยายความ หรือปรับโครงสรางทางปญญาที่ มีมากอนใหสัมพันธกับสิ่งที่จะเรียนรูใหม 2. Superordinate Learning เปนการเรียนรูโดยการอนุมาน โดยการจัดกลุมสิ่งที่เรียนใหม เขากับความคิดรวบยอดที่กวางและครอบคลุมความคิดรวบยอดของสิ่งที่เรียนใหม 3. Combinatorial Learning เปนการเรียนรูหลักการ กฎเกณฑตางๆเชิงผสม ในวิชา คณิตศาสตร หรือวิทยาศาสตร โดยการใชเหตุผลหรือการสังเกต
  • 10.
    ทฤษฎีประมวลสารสนเทศ จะเปนการอธิบายเกี่ยวกับการไดมาซึ่งความรู (Acquire)สะสม ความรู (Store) การระลึกได (Recall) ตลอดจนการใชสารสนเทศ หรือกลาวไดวาเปนทฤษฎีที่ พยายามอธิบายใหเขาใจวามนุษยจะมีวิธีการรับขอมูลขาวสาร หรือความรูใหมอยางไร เมื่อรับ มาแลวจะมีวิธีการประมวลขอมูลขาวสาร และเก็บสะสมในลักษณะใด ตลอดจนจะสามารถเรียก ความรูนั้นมาใชไดอยางไร ทฤษฎีนี้จัดอยูในกลุมพุทธิปญญา (Cognitivism) โดยใหความสนใจ แนวคิดกลุ่มทฤษฎีประมวลสารสนเทศ (Information Processing) ความรูนั้นมาใชไดอยางไร ทฤษฎีนี้จัดอยูในกลุมพุทธิปญญา (Cognitivism) โดยใหความสนใจ เกี่ยวกับกระบวนการคิด การใหเหตุผลของผูเรียน
  • 11.
    กระบวนการรู้คิดในการประมวลสารสนเทศ คลอสไมเออร (Klausmeier) พยายามอธิบายกระบวนการประมวลผลขาวสารขอมูลที่เกิดขึ้น ในสมองของมนุษยออกมาเปนขั้นตอนการบันทึกผัสสะ (Sensory Register) ความจําระยะ สั้น (Short-Term Memory) และความจําระยะยาว (Long-Term Memory) การบันทึกผัสสะ (ประสาทสัมผัสทั้ง 5) ความจําระยะสั้น ความจําระยะยาวสิ่งเรา การรูจัก (Recognition) การใสใจ (Attention)
  • 12.
    ความรู้เกียวกับการรู้คิดของตนเอง (Metacognition) นักจิตวิทยากลุมพุทธิปญญานิยมเชื่อวา ผูเรียนเปนผูที่มีความสําคัญตอ การเรียนรู คือเปนผูควบคุมกิจกรรมการเรียนรูของตนเอง (Self-Regulation)จึงมีผูศึกษาเกี่ยวกับการควบคุม กิจกรรมทางปญญา (Cognitive Activity) ฟลาเวล (Flavell, 1979) ไดใหคําวา “Meta Cognitive”ฟลาเวล (Flavell, 1979) ไดใหคําวา “Meta Cognitive” ซึ่งหมายถึง ความรูสวนตัวของแตละบุคคลตอสิ่งที่ไดเรียนรู หรือสิ่งที่ตนรู (Knowing) ซึ่งตางกับ Cognitive ที่หมายถึงการ รูคิดหรือปญญาที่เกิดจากการเรียนรูอะไรก็ตามดวยความเขาใจ ตัวอยางเชน การเขาใจความหมายของคําวาประชาธิปไตย ถาเปน Metacognition คือการที่ตนเองรูสึกวาตนมีความรูเกี่ยวกับเรื่อง ประชาธิปไตยมากนอยเพียงไร ตลอดจนการรูวาตนเองสามารถเรียนรู เกี่ยวกับประชาธิปไตยไดลึกซึ้งแคไหน
  • 13.
    การควบคุมกิจกรรมปัญญาด้วยตนเอง ฟลาเวลกลาววา การควบคุมกิจกรรมปญญาดวยตนเองเกิดจากปฏิสัมพันธระหวางความรู เกี่ยวกับการรูคิดของตนเอง งานหรือภารกิจที่จะตองเรียนรูประสบการณที่จําเปนตอความรู เกี่ยวกับการรูคิดของตัวเอง และยุทธศาสตร ดังภาพ ความรูเกี่ยวกับการรูคิดของตนเอง งานหรือภารกิจที่จะตองเรียนรู ยุทธศาสตร ประสบการณจําเปนตอความรู เกี่ยวกับการรูคิดของตน
  • 14.
    การออกแบบการสอนโดยใช้แนวคิดพุทธิปัญญานิยม การออกแบบการสอนโดยใชแนวคิดทฤษฎีพุทธิปญญานิยมนั้น เริ่มจากขอตกลงเบื้องตนที่วา “การเรียนรูเปนผลมาจากการจัดระเบียบ หรือจัดหมวดหมูของความจํา(Organization of memory) ลงสูโครงสรางทางปญญาที่เรียกวา Mental Models” ซึ่งหมายถึงรูปแบบ การทําความเขาใจที่ผูเรียนสรางขึ้นในขณะที่กําลังเรียนรูการทําความเขาใจที่ผูเรียนสรางขึ้นในขณะที่กําลังเรียนรู ในการออกแบบการสอน จะนําหลักการตางๆเกี่ยวกับกระบวนการ เรียนรูจากจิตวิทยากลุมพุทธิปญญามาใช ไดแก - การจัดระเบียบหรือจัดหมวดหมู (Organization) ในระหวาง การเรียนรู ซึ่งจะชวยในการเรียกขอมูลกลับมาใชภายหลัง - การขยายความคิด (Elaboration) ที่สรางขึ้นในระหวางเรียนรู
  • 15.
    องค์ประกอบของกลยุทธ์ทางพุทธิปัญญาทีสนับสนุนลําดับขัน และการประมวลสารสนเทศ กระบวนการเรียนรู กลยุทธที่ใชในการสนับสนุนการเรียนรู การเลือกที่จะรับรู (Selective Perception) การเนนสวนที่สําคัญ(Highlight), การขีดเสนใต (Underlining), การจัดมโนมติลวงหนา (Advance Organizers), การใชคําถามลวงหนา (Adjunct Question), การทําโครงราง (Outlining) การทองจําหรือทองซ้ําๆ การยอหนา, การจดโนต, การสรางภาพในใจ (Imagery), การทําโครงราง, การจัดกลุมการทองจําหรือทองซ้ําๆ (Rehearsal) การยอหนา, การจดโนต, การสรางภาพในใจ (Imagery), การทําโครงราง, การจัดกลุม (Chunking) การเขารหัสที่มีความหมาย (Semantic Encoding) การจัดทําแผนที่ความคิด (Concept Map), การจําแนกหมวดหมู, อุปมาอุปไมย, กฎเกณฑ/การ สราง, สกีมา (โครงสรางทางปญญา) การเรียกกลับมาใช (Retrieval) เทคนิคชวยจํา (Mnemonics), การสรางภาพในใจ (Imagery) การควบคุมบริหารจัดการ (Executive Control) กลยุทธการรูเกี่ยวกับการคิดของตนเอง (Meta Cognitive Strategies)
  • 16.
    สรุปในภาพรวม สรุปองคความรูเกี่ยวกับทฤษฎีพุทธิปญญานิยมและ เชื่อมโยงกับการออกแบบการสอน นักจิตวิทยากลุมนี้เชื่อวา เชื่อมโยงกับการออกแบบการสอน มนุษยมีความแตกตางกันทั้งในดานความรูสึกนึกคิด อารมณความสนใจ และความถนัดในแตละคน ดังนั้น ใน การเรียนรูก็ตองมีกระบวนการ และขั้นตอนที่แตกตางกัน ดวย อีกทั้งยังมีแนวคิดเกี่ยวกับการเรียนรูวา การเรียนเปน คือ การใชเทคนิคสรางความสนใจแกผูเรียน กอนเริ่มเรียน คํานึงถึงความแตกตางของ ผูเรียน ในแงของการเลือกเนื้อหาการเรียน การ เลือก กิจกรรมการเรียน การควบคุมดวยตนเอง การเรียนรูก็ตองมีกระบวนการ และขั้นตอนที่แตกตางกัน ดวย อีกทั้งยังมีแนวคิดเกี่ยวกับการเรียนรูวา การเรียนเปน การผสมผสานขอมูลขาวสารเดิมกับขอมูลขาวสารใหมเขา ดวยกัน หากผูเรียนมีขอมูลขาวสารเดิมเชื่อมโยงกับขอมูล ขาวสารใหม การรับรูก็จะงายขึ้น นักทฤษฏีกลุมนี้ใหความ สนใจศึกษาองคประกอบในการจํา ที่สงผลตอความจําระยะ สั้น (Short Term Memory) ความจําระยะยาว (Long Term Memory) และความคงทนในการจํา ผูเรียน ในแงของการเลือกเนื้อหาการเรียน การ เลือก กิจกรรมการเรียน การควบคุมดวยตนเอง กอน-หลัง
  • 17.
    การนําหลักการทางพุทธิปัญญานิยมมาใช้ในการออกแบบการสอน การนําทฤษฎี หลักการทางพุทธิปญญามาใชเปนสวนหนึ่งของการออกแบบการสอนหรือสื่อตางๆ เพื่อพัฒนากระบวนการทางปญญา (CognitiveDevelopment) ของผูเรียน จะมีหลักการอยู สองลักษณะดังตอไปนี้  การพัฒนาความคิดรวบยอด (Concept Development) กระบวนการนี้จะเกี่ยวของกับ ผูเรียนในการตรวจสอบลักษณะของความคิดรวบยอด และการจัดระเบียบหมวดหมู และมีผูเรียนในการตรวจสอบลักษณะของความคิดรวบยอด และการจัดระเบียบหมวดหมู และมี การปรับเปลี่ยนการจัดระเบียบ หรือจัดระเบียบใหม (Reorganizing) ความเขาใจอีกครั้ง จนกระทั่งสามารถเสาะแสวงหาและกําหนดรูปแบบได  กระตุนความคิดเดิม (Activation of Previous Knowledge) ความรูใหมๆควรมีความ เกี่ยวของกับโครงสรางทางปญญาที่ผูเรียนมีอยูกอนแลว หรือที่เรียกวาสกีมา (Schema) หรือ เปนรูปแบบขอมูลสารสนเทศที่สรางจากประสบการณเดิม โดยการกระตุนความรูเดิมจะสงผล ใหความรูใหมหรือขอมูลใหมที่จะเรียน มีความหมายและงายที่จะเรียนรู
  • 18.
    2.วิเคราะห์งานวิจัยทีอาศัยพืนฐานทฤษฎีพุทธิปัญญานิยม ปรมะ แขวงเมือง. (2556).การพัฒนานวัตกรรมทางปญญาที่สงเสริมการสรางความรูและการบันทึกใน หนวยความจํา (Memory Process) สําหรับผูเรียน. วิทยานิพนธปริญญาศึกษาศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาเทคโนโลยีการศึกษา บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยขอนแกน. ปรัศณียา กองอาษา. (2546). ผลของการใชบทเรียนคอมพิวเตอรชวยสอนแบบมัลติมีเดียที่พัฒนาตามแนวทาง พุทธิปญญานิยมบนพื้นฐานการขยายความคิด. วิทยานิพนธปริญญาศึกษาศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชา เทคโนโลยีการศึกษา บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยขอนแกน. พุทธิปญญานิยมบนพื้นฐานการขยายความคิด. วิทยานิพนธปริญญาศึกษาศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชา เทคโนโลยีการศึกษา บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยขอนแกน. นุชนาจ พลอยพันธ สุมาลี ชัยเจริญ และ ชลิสา โพธิ์นิ่มแดง. (2549). ผลของมัลติมีเดียที่พัฒนาตามแนวทฤษฎี พุทธิปญญา ที่ใช Keyword Method สาระการเรียนรูภาษาตางประเทศ เรื่องสัตว ชั้นประถมศึกษาปที่ 5. วิทยานิพนธปริญญาศึกษาศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาเทคโนโลยีการศึกษา บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยขอนแกน.
  • 19.
    ปรมะ แขวงเมือง. (2556).การพัฒนานวัตกรรมทางปญญาที่สงเสริมการสรางความรูและการ บันทึกในหนวยความจํา (Memory Process) สําหรับผูเรียน. - การออกแบบการสอนที่อาศัย หลักการ ทฤษฎี และกระบวนการอยางไรในการออกแบบ เปนการใชกระบวนการ information processing โดยใชรูปแบบการวิจัยเชิงพัฒนา (Developmental research) แบบ Type I ซึ่งประกอบดวย 3 กระบวนการ คือ กระบวนการ ออกแบบ กระบวนการพัฒนา และกระบวนการประเมิน วิเคราะหขอมูลโดยดําเนินการดังนี้ 1) ขอมูลเชิงปริมาณที่เปนคะแนนทดสอบหลังเรียน ใชคาเฉลี่ย และสวนเบี่ยงเบนมาตรฐาน 2) ขอมูลเชิงคุณภาพที่ไดจากการสัมภาษณ ใชการวิเคราะหโปรโตคอล และแบบสอบถามความขอมูลเชิงคุณภาพที่ไดจากการสัมภาษณ ใชการวิเคราะหโปรโตคอล และแบบสอบถามความ คิดเห็นใชการสรุปตีความ กระบวนการออกแบบ กระบวนการพัฒนา กระบวนการประเมิน ในกระบวนการออกแบบ มี จุดมุงหมายเพื่อ ออกแบบ นวัตกรรมทางปญญาที สงเสริมการสรางความรู  และ การบันทึกใน หนวยความจํา (Memory Process) สําหรับผูเรียน กระบวนการออกแบบ ประกอบด วย การวิ จัยเ อกสาร การศึกษาสภาพบริบทเกี่ยวกับการจัดการ เรียนการสอน สรางและพัฒนานวัตกรรมที่เปนนวัตกรรมทาง ปญญาที่สงเสริมการสรางความรู และการ บันทึกความจําสําหรับนักเรียน โดยอาศัย กระบวนการกระบวน การประมวลสารสน เทศตามหลักการของ Klausmeier ( 1985) ได  แก คือ 1) ความจําจากประสาทสัมผัส (2) ความจําระยะสัน3) ความจําระยะยาว โดยใชคําสําคัญ (Keyword) ของสื่อ มัลติมีเดียกับกระบวนการ ประมวลสารสนเทศเพื่อ ตรวจสอบความสอดคลอง ระหวางขอคําถามกับ กรอบแนวคิด
  • 20.
    ปรมะ แขวงเมือง. (2556).การพัฒนานวัตกรรมทางปญญาที่สงเสริมการสรางความรูและการ บันทึกในหนวยความจํา (Memory Process) สําหรับผูเรียน. (ตอ) - การออกแบบการสอนมีความสอดคลองกับยุคปฏิรูปการศึกษาและการเรียนรูในศตวรรษที่ 21 อยางไร พรอมทั้งอธิบายเหตุผล ผลของสื่อที่มีตอการประมวลสารสนเทศของผูเรียนที่เรียนดวยนวัตกรรมทางปญญาที่ สงเสริมการสรางความรูและการบันทึกในหนวยความจํา สําหรับผูเรียน พบวา คุณลักษณะ ของสื่อมัลติมีเดียและสัญลักษณของสื่อมัลติมีเดียมีผลตอการประมวลสารสนเทศของผูเรียนของสื่อมัลติมีเดียและสัญลักษณของสื่อมัลติมีเดียมีผลตอการประมวลสารสนเทศของผูเรียน ไดแก ภาพ เสียง และขอความ ถาเกิดขึ้นพรอมกันจะมีผลตอการประมวลสารสนเทศของ ผูเรียน ชวยใหผูเรียนเกิดความสนใจและใสใจมากยิ่งขึ้น และสงผลใหผูเรียนสามารถบันทึก ขอมูลในหนวยความจําระยะยาวและสามารถคนคืนขอมูลไดอยางมีประสิทธิภาพ
  • 21.
    ปรัศณียา กองอาษา. (2546).ผลของการใชบทเรียนคอมพิวเตอรชวยสอนแบบมัลติมีเดียที่ พัฒนาตามแนวทาง พุทธิปญญานิยมบนพื้นฐานการขยายความคิด. - การออกแบบการสอนที่ศึกษาไดอาศัย หลักการ ทฤษฎี และกระบวนการอยางไรในการออกแบบ กระบวนการที่ใชในการออกแบบ แบงออกเปน 3 ชวง ไดแก ชวงที่ 1 เปนการศึกษานํารอง (Pilot Study) เปนการศึกษาเนื้อหาที่จะใชสรางบทเรียน กําหนดจุดประสงค เชิงพฤติกรรมและทําการศึกษานํารองเกี่ยวกับรูปแบบการเชื่อมโยงความรู ของผูเรียนแลวนําผลที่ไดจากการศึกษานํารองมาเปนขอมูลพื้นฐานในการออกแบบบทเรียนคอมพิวเตอรชวยสอน แบบมัลติมีเดีย ของผูเรียนแลวนําผลที่ไดจากการศึกษานํารองมาเปนขอมูลพื้นฐานในการออกแบบบทเรียนคอมพิวเตอรชวยสอน แบบมัลติมีเดีย ชวงที่ 2 สรางและพัฒนาบทเรียนคอมพิวเตอรชวยสอนแบบมัลติมีเดีย ตามขั้นตอนโดยนําผลที่ไดจาก การศึกษานํารองมาออกแบบสาร (Message Design) ตามแนวทางการขยายความคิดแลวนําไปหาประสิทธิภาพ ชวงที่ 3 นําบทเรียนคอมพิวเตอรชวยสอนที่ออกแบบและหาประสิทธิภาพแลวไปทดลองกับกลุมตัวอยาง บทเรียนคอมพิวเตอรชวยสอนแบบมัลติมีเดีย เรื่องคําศัพท ภาษาอังกฤษ จะสงเสริมการคิดเชื่อมโยงจาก ประสบการณเดิมของผูเรียนกับขอมูลใหมในเนื้อหาที่เรียนสงผลใหผูเรียนเขาใจและจดจําความหมายของคําศัพท ดวยวิธีการที่แตกตางในแตละบุคคล และสามารถทําใหเขาใจและจดจําไดดียิ่งขึ้นดวยวิธีการขยายความคิด คือ การใหผูเรียนรูคําศัพทโดยการจินตนาการเชื่อมโยงรูปภาพที่เปนเหตุการณที่คุนเคยหรือสอดคลองกับประสบการณ เดิมของตน
  • 22.
    ปรัศณียา กองอาษา. (2546).ผลของการใชบทเรียนคอมพิวเตอรชวยสอนแบบมัลติมีเดียที่ พัฒนาตามแนวทาง พุทธิปญญานิยมบนพื้นฐานการขยายความคิด. (ตอ) - การออกแบบการสอนมีความสอดคลองกับยุคปฏิรูปการศึกษาและการเรียนรูในศตวรรษที่ 21 อยางไร พรอมทั้งอธิบายเหตุผล การออกแบบบทเรียนคอมพิวเตอรชวยสอนแบบมัลติมีเดีย เรื่องคําศัพท ภาษาอังกฤษ สอดคลองกับยุคปฏิรูปการศึกษาคือเปนการสอนที่ สอนนอยลงผูเรียนเรียนรูไดมากขึ้น (Teach Less, Learn More) และสอดคลองกับการเรียนรูในศตวรรษที่ 21 คือสงเสริมใหนักเรียนมีLess, Learn More) และสอดคลองกับการเรียนรูในศตวรรษที่ 21 คือสงเสริมใหนักเรียนมี ทักษะดานการเรียนรูและนวัตกรรม ในสวนของการคิดแบบมีวิจารณญาณนักเรียนสามารถ เชื่อมโยงความสัมพันธของสิ่งตางๆ และเกิดการเรียนรู
  • 23.
    นุชนาจ พลอยพันธ สุมาลีชัยเจริญ และ ชลิสา โพธิ์นิ่มแดง. (2549). ผลของมัลติมีเดียที่พัฒนา ตามแนวทฤษฎีพุทธิปญญา ที่ใช Keyword Method สาระการเรียนรูภาษาตางประเทศ เรื่อง สัตว ชั้นประถมศึกษาปที่ 5. - การออกแบบการสอนที่ศึกษาไดอาศัย หลักการ ทฤษฎี และกระบวนการอยางไรในการออกแบบ งานวิจัยกลาวถึงเรื่องปญหาในชั้นเรียนวิชาภาษาอังกฤษของนักเรียนระดับประถมศึกษาปที่ 5 วารูปแบบการเรียน การสอนนั้นเปนการเรียนที่เปนการทองจํา แตกระบวนการสอนไมมีเทคนิคในการจําที่ดี ไมสามารถสรางรหัสเพื่อให นักเรียนสามารถจําไดอยางมีความหมาย สงผลใหผูเรียนเรียนโดยไมมีหลักการ ไมเกิดจากความสนใจ วิธีแกปญหา ผูวิจัยไดนําแนวคิดการใช Keyword Method เขามาชวยในการออกแบบการสอน ซึ่งเปนเทคนิคในวิธีแกปญหา ผูวิจัยไดนําแนวคิดการใช Keyword Method เขามาชวยในการออกแบบการสอน ซึ่งเปนเทคนิคใน การจําอยางมีความหมาย อาศัยภาพในการเชื่อมโยงเรื่องราว เพื่อใหนักเรียนสามารถเรียนรูคําศัพทไดอยางมี ความหมาย ในกระบวนการออกแบบ ผูวิจัยไดศึกษาและพบวาสื่อที่เอื้อตอการจัดกิจกรรมการเรียนรูวิชาภาษาอังกฤษคือ คอมพิวเตอร โดยเฉพาะในรูปแบบของสื่อประสม (มัลติมีเดีย) เนื่องจากเปนสื่อที่สามารถนําเสนอไดทั้งขอความ ภาพนิ่ง เสียง หรือแมแตภาพเคลื่อนไหว ซึ่งจะชวยเสริมแรงและจูงใจในการเรียนรูของผูเรียน ผูวิจัยจึงไดทําการ ออกแบบการสอนแบบมัลติมีเดียโดยอาศัยทฤษฎีพุทธิปญญานิยม โดยเนนใหผูเรียนมีกระบวนการพื้นฐานของ ความจําครบทั้ง 3 กระบวนการ อันไดแก การเขารหัส, การเก็บ และการคนคืนขอมูล
  • 24.
    นุชนาจ พลอยพันธ สุมาลีชัยเจริญ และ ชลิสา โพธิ์นิ่มแดง. (2549). ผลของมัลติมีเดียที่พัฒนา ตามแนวทฤษฎีพุทธิปญญา ที่ใช Keyword Method สาระการเรียนรูภาษาตางประเทศ เรื่อง สัตว ชั้นประถมศึกษาปที่ 5. (ตอ) -การออกแบบการสอนมีความสอดคลองกับยุคปฏิรูปการศึกษาและการเรียนรูในศตวรรษที่ 21 อยางไร พรอมทั้งอธิบายเหตุผล การเรียนการสอนวิชาภาษาอังกฤษนั้น เปนการเรียนในรูปแบบที่เนนกระบวนการทองจํา แต เพื่อใหผูเรียนเขาใจไดดียิ่งขึ้นและงายตอการจํา รวมถึงสามารถเรียกขอมูลความจํามาใชเมื่อ ตองการได จึงตองมีการออกแบบรูปแบบการเรียนรูที่สงเสริมกระบวนการคิดของผูเรียนใหตองการได จึงตองมีการออกแบบรูปแบบการเรียนรูที่สงเสริมกระบวนการคิดของผูเรียนให สามารถจัดระเบียบความจําเพื่อเชื่อมโยงความรูใหมเขากับความรูเดิมได ซึ่งการออกแบบการ สอนที่ใชแนวความคิดจากทฤษฎีพุทธิปญญานิยมก็สามารถนํามาใชไดอยางเหมาะสม
  • 25.
    สมาชิกในกลุ่ม  575050027-7 นางสาวปรียานันทอัครวงศ  575050180-9 นางสาวจิรายุ ศักดาจารุวงศ  575050191-4 นายวีรวัฒน สุดหา  575050194-8 นางสาวสุธาทิพย เหวขุนทด  575050196-4 นางสาวสุนิจฐา พองพรหม